PresidentiDonald Trump shkëmbeu replika të dielën me kryetarin e bashkisë së qytetit të Portlandit në shtetin e Oregonit, më pak se 24 orë pasi një person mbeti i vrarë ndërsa protestuesit e lëvizjes Black Lives Matter (Jetët e Afrikano-Amerikanëve Kanë Vlerë) dhe mbështetësit e Trump-it u përleshën në rrugët e qytetit.

Në një konferencë për shtyp të dielën pasdite, kryetari i bashkisë së Portlandit, Ted Wheeler u kërkoi protestuesve që të mos kalojnë në akte të dhunshme apo të kërkojnë hakmarrje pas incidentit vdekjeprurës të së shtunës në mbrëmje.

Presidenti, mesa duket duke e ndjekur transmetimin e konferencës, shprehu kritikën e tij në Twitter.

Pasi presidenti Trump e quajti zotin Wheeler, një demokrat “budalla” dhe e fajësoi atë për “vdekjen dhe shkatërrimin e madh” në qytetin liberal. Wheeler, i cili dukej qartë i revoltuar, iu drejtua kamerave me një mesazh për presidentin, duke i quajtur komentet e tij “klasike të stilit Trump”.

“Je përpjekur të na ndash më shumë se çdo figurë tjetër në historinë moderne dhe tani kërkon që unë të ndal dhunën që ti e nxite”, tha zoti Wheeler. “Amerikës i duhet që ju të ndaleni që të mund të bashkohemi përsëri në këtë vend”.

Kryetari i bashkisë vazhdoi më tej, duke përmendur ato që ai tha se ishin komente seksiste të Trump-it për gratë e deri tek “sulmet raciste mbi afrikano-amerikanët”.

Javën e kaluar, ndërsa pranoi emërimin e partisë republikane për president, Presidenti Trump përmendi qytetin Portland si një shembull të së ardhmes së frikshme që amerikanët mund të presin nëse kundërshtari i tij, ish-nënpresidenti Joe Biden, fiton zgjedhjet e 3 nëntorit.

Votuesit “nuk do të jenë të sigurtë në Amerikën e Joe Biden-it”, tha presidenti.

Biden ka në plan të përgjigjet me një fjalim të hënën në Pensilvani që fushata e tij tha se do të përqëndrohet në pyetjen: “A jeni të sigurtë në Amerikën e Donald Trump-it?”

Zoti Biden i tha kanalit MSNBC javën e kaluar se presidenti Trump e shikon dhunën në rrugë “si një përfitim politik për të. Ai po bën thirrje për më shumë dhunë, jo më pak”. Pati më shumë protesta të dielën, përfshirë një demonstrim gjatë natës në një ndërtesë të përdorur nga policia.

Në tubimin e së shtunës u grumbulluan qindra automjete me mbështetësit e presidentit Trump në Portland. Disa prej tyre qëlluan me shënjestrues me ngjyra nga kamionët e tyre tek njerëzit në rrugë, ndërsa protestuesit i qëlluan me mjete rrethanore.

Në një deklaratë të policisë thuhet se oficerët kishin dëgjuar të shtëna me armë të shtunën në mbrëmje dhe gjetën një protestues të bardhë të vdekur nga një plagë me armë në gjoks. Dëshmitarët thanë se viktima kishte një kapele me mbishkrimin “Lutje e Patriotëve”, një grup i ekstremit të djathtë me qendër në shtetin e Uashingtonit që është përleshur edhe më parë me protestuesit.

Policia po kërkon informacion nga dëshmitarët e mundshëm.

Duke cituar burime në dijeni të rastit, gazeta The Oregonian, tha se policia po heton një 48-vjeçar i cili është vet-identifikuar si anti-fashist dhe ka postuar në mediat sociale për pjesëmarrje në protestat e Portlandit gjatë muajve të fundit.

Një zyrtar i lartë i administratës Trump, ushtrues i detyrës së Sekretarit të Sigurisë Kombëtare Chad Wolf, fajësoi në një emision televiziv zyrtarët shtetërorë dhe lokalë për dhunën e zgjeruar në Portland që “nuk lejuan forcat e zbatimit të ligjit të bënin punët e tyre”. “Dhuna duhet të marrë fund” tha zoti Wolf. Ai tha se qeveria federale vazhdon të ofrojë ndihmë për forcat e rendit në Portland përtej dërgimit të mëparshëm të trupave që më pas u tërhoqën.

“Ata vazhdojnë të refuzojnë ndihmën federale për t’i dhënë fund kësaj dhune”, tha zoti Wolf për zyrtarët e shtetit të Oregonit dhe qytetit të Portlandit. Në Portland, tha ai “shihni saktësisht se çfarë ndodh po të mos mbrosh qytetin tënd”. “Mesazhi im për këdo që proteston është: Ju lutem protestoni paqësisht”, tha zoti Wolf.

Presidenti Trump rishpërndau në Twitter një video që tregon karvanin e makinave të përkrahësve të tij që kalon përmes Portlandit duke i quajtur “Patriotë të Mëdhenj”. Në një emission televiziv, zoti Wolf kundërshtoi interpretimin se duke vlerësuar karvanin e makinave, presidenti Trump po shton tensionet.

“Absolutisht jo”, tha zoti Wolf.

Vrasja me armë në Portland është incidenti i fundit gjatë trazirave racore në të gjithë Shtetet e Bashkuara. Amerikanët janë hedhur në protesta ndaj padrejtësive racore dhe abuzimit policor të pakicave që pas vdekjes më 25 maj të afrikano-amerikanit George Floyd, ndërsa ishte në arrest policor në qytetin Mineapolis të shtetit të Minesotës.

Presidenti Trump të martën do të vizitojë një nga këto qytete, Kenosha, në shtetit e Uiskonsinit, edhe pse guvernatori i këtij shteti, Toni Evers i ka kërkuar që të mos shkojë.

Më 23 gusht, një oficer policie i bardhë qëlloi afrikano-amerikanin Jacob Blake, shtatë herë në shpinë, ndërsa përpiqej ta arrestonte në lidhje me një zënkë në familje, duke shkaktuar disa netë protestash, në njërën prej të cilave dy persona u qëlluan për vdekje dhe një tjetër u plagos.

Një ditë më vonë, Kyle Rittenhouse, një 17-vjeçar i bardhë, banor në shtetin fqinj të Illinoit, i cili tha se ishte në Kenosha për të mbrojtur bizneset gjatë protestave në rrugë, u akuzua për vrasjet.

“Rrethanat e kësaj ngjarje janë ende duke u hetuar”, tha zoti Wolf.

Sekretari në detyrë i Departamentit të Sigurisë Kombëtare u bëri thirrje zyrtarëve vendorë që “të ndërmarrin veprime” për të shuar dhunën në rrugë.

“Ju mund ta ndaloni këtë”, tha ai. “Qeveria federale do t’u sigurojë ndihmë”.

Zonja e Parë e Shteteve të Bashkuara, Melania Trump shprehu ngushëllimet të martën për viktimat e pandemisë së koronavirusit, në një kontrast të dukshëm nga bashkëshorti i saj, Presidenti Donald Trump, që shpesh i minimizon pasojat e sëmundjes duke thënë se ajo do të zhduket vetvetiu.

Duke treguar historinë e saj si imigrante që erdhi nga Sllovenia si modele në moshën 26 vjeçare dhe më pas mori shtetësinë amerikane, Melania Trump mund të ketë krijuar një lidhje me shumë njerëz të pakënaqur nga politikat e të shoqit që kanë në shënjestër imigrantët pa dokumenta.

Zonja e Parë shprehu mirënjohjen ndaj punonjësve të shëndetësisë që kanë trajtuar miliona njerëz me COVID-19.

“Ju vini vendin të parin dhe unë dhe bashkëshorti im ju jemi mirënjohës”, tha ajo.

“Është frymëzuese të shohësh se çfarë bëjnë njerëzit në vendin tonë të mrekullueshëm për njëri-tjetrin”, tha ajo në Kuvendin që e emëroi presidentin Trump për një mandat të dytë.

Një kuvend kryesisht virtual

Kuvendi po mbahet kryesisht nga distanca, me folësit kryesorë në Uashington, nga frika për përhapjen e koronavirusit. Disa nga folësit të martën, përfshirë Sekretarin e Shtetit, Mike Pompeo që fliste nga Jeruzalemi, vlerësuan veprimet e zotit Trump si president, ndërsa të thjerë sulmuan demokratët për çështje nga ekonomia, tek politika e jashtme, tek ligji dhe rendi, e deri tek kontrolli i armëve.

Mënyra se si e ka menaxhuarPresidenti Trumpkrizën e koronavirusit, më e rëndaprejnjëshekulli, i ka rrezikuarshanset e tijpërzgjedhjet e 3 nëntoritkundërzotit Biden. Anketattregojnë se njënumërimadhamerikanëshnuk e miratonmënyrën se si e ka menaxhuarPresidenti Trump krizën.

Zoti Biden i ka kundërshtuar pretendimet e zotit Trump se ai është një “president në një kohë lufte” me virusin. Kandidati demokrat tha javën e kaluar në fjalimin e emërimit se veprimet e presidentit janë të pafalshme dhe një dështim në udhëheqje.

Në fillim të vitit, zoti Trump e minimizoi rrezikun e virusit, duke thënë se do të zhdukej shpejt, një vlerësim që e ka përsëritur edhe së fundmi, përkundër asaj që thonë ekspertët shëndetësorë të qeverisë dhe universiteteve.

Zoti Trump ka vlerësuar kura të paprovuara, ka premtuar se një vaksinë do të gjendet më parë sesa kanë parashikuar ekspertët dhe për muaj me radhë refuzoi të mbante maskë në publik. Kohët e fundit, ai e ka mbajtur here pas here maskën.

Trazira racore

Melania Trump diskutoi gjithashtu edhe për trazirat sociale në Shtetet e Bashkuara, që u ndezën pas vdekjes së afrikano-amerikanit George Floyd më 25 maj, në duart e policisë.

Republikanët e kanë dënuar vdekjen e tij, por gjatë kuvendit i rezervuan sulmet kryesisht për demokratët, për të cilët thanë se nuk duan t’i japin fund dhunës së shkaktuar gjatë demonstratave kundër padrejtësisë racore.

“Ashtu si të gjithë ju, edhe unë kam reflektuar për trazirat sociale në vend. Është një realitet i ashpër për të cilin ne nuk jemi krenarë. I inkurajoj njerëzit të fokusohen tek e ardhmja, ndërsa vazhdojmë të mësojmë nga e kaluara”, tha ajo.

“Megjithatë do të doja t’u bëja thirrje njerëzve të këtij vendi të ndalojnë për një moment dhe t’i shikojnë gjërat nga të gjitha kënvështrimet. I nxis njerëzit të mblidhen në një mënyrë civile, në mënyrë që të punojmë dhe t’i respektojmë standardet e idealeve tona amerikane”, tha ajo.

“U bë gjithashtu thirrje njerëzve të ndalin dhunën dhe plaçkitjen, që po bëhen në emër të drejtësisë dhe të mos nxjerrin përfundime nga ngjyra e lëkurës. Në vend që të shkatërrojmë, le të reflektojmë për gabimet tona”, tha Zonja e Parë.

Një këshilltare e zonjës Trump, shefja e personelit Stephanie Grisham, tha para fjalimit se “çdo fjalë e fjalimit të saj” ishte e Zonjës së Parë.

Melania Trump bëri thirrje për rizgjedhjen e të shoqit duke thënë: “Ai nuk flet vetëm fjalë. Ai kërkon veprim”.

Thyerje e traditës

Një numër demokratësh e sulmuan zotin Pompeo që prishi traditën e mosndërhyrjes në fushatë. Kongresmeni Joaquin Castro, kreu i Komisionit të Dhomës së Përfaqësuesve për Mbikqyrje dhe Hetime tha se do të ndërmerrte një “hetim të plotë” për fjalimin e zotit Pompeo.

Sekretari i Shtetit, përmendi arritjet e politikës së jashtme të zotit Trump, duke thënë se “ky president ka udhëhequr nisma të guximshme në pothuajse çdo cep të botës”.

Kreu i Departamentit të Shtetit tha se zoti Trump kishte “ulur tensionet” me Korenë e Veriut megjithëse zoti Trump nuk e ka detyruar Phenianin të heqë dorë nga programi i armëve bërthamore.

Ai vlerësoi zotin Trump për marrëveshjen e fundit mes Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike.

“Çdo ditë im atë lufton për popullin amerika. Jam krenar për atë që po bën për vendin tone”, tha Eric Trump.

Folës të tjerë

Senatori Rand Paul nga Kentaki dhe guvernatorja e Ajovas, Kim Reynolds, zyrtarë shtetesh dhe anëtarë të partisë republikane, folën gjithashtu në mbështetje të zotit Trump.

Por një folëse, Mary Ann Mendoza, nëna e një oficeri policie, që u vra nga një imigrant pa dokumenta që po ngiste një kamion i dehur, u hoq nga lista e folësve, pasi inkurajoi ndjekësit e saj në Twitter, që të lexonin një teori konspiracioni të një pasuesi të grupit QAnon, sipas së cilës ka një komplot nga hebrenjtë për të kontrolluar botën. Ajo e hoqi postimin në Twitter dhe kërkoi falje.

Në fillim të mbrëmjes, zoti Trump fali një grabitës bankash, i cili që nga burgimi ka punuar për të ndihmuar të burgosurit të integrohen në jetën pas dënimit. Presidenti mori gjithashtu pjesë në një ceremoni shtetësie për pesë imigrantë.

PërzotinTrump, katërditët e kuvenditjanëthelbësore, njëshanspërmespushtimittëekraneveteleviziveqëtëbindënjënumërtëmjaftueshëmvotuesishamerikanë se ai e meritonnjëmandattëdytëkatërvjeçar.

Atijimbeten 10 javëpërtëbindurvotuesit para zgjedhjevetë 3 nëntorit, por anketattregojnë se zoti Biden kryeson me njëepërsimesatarishtprej 7.6 përqind, sipasnjëanalizeanketashngafaqja “Real Clear Politics”. Megjithatëepërsia e zotit Biden ështëmë e vogëlnëdisashtetetëpavendosura, qëedhekëtëradhëmundtëjenëvendimarepërrezultatin e zgjedhjeve.

Nëkatërdekadat e funditvetëmdypresidentëamerikanënukkanëarriturtëzgjidhenpërnjëmandattëdytë, Jimmy Carter nëvitin1980 dheGeorge H.W. Bush nëvitin1992.

Sipas zyrtarëve të administratës amerikane, është e ligjshme për Presidentin Trump dhe Zonjën e Parë, Melania Trump të përdorin Shtëpinë e Bardhë për aktivitete që lidhen me Kuvendin Kombëtar Republikan.

Por për të tjerët, ndër to edhe punonjës të Shtëpisë së Bardhë apo zyrtarë të administratës, një gjë e tillë nuk lejohet në bazë të Ligjit federal Hatch të vitit 1939 që e bën të palejueshme për zyrtarët qeveritarë të angazhohen në aktivitet politik gjatë punës.

Zyrtarë të administratës Trump janë përmendur 13 herë për shkelje të Ligjit Hatch nga hetues të Zyrës së Kontrollorit Ligjor. Mësohet se 12 nga këto akte që konsiderohen si shkelje janë nën shqyrtim, sipas burimeve brenda administratës dhe organizatave që vëzhgojnë respektimin e etikës nga qeveritarët.

“Shtëpia e Bardhë është treguar shumë e rreptë me ne. Na kanë dërguar emaile të shumta për të shpjeguar se çfarë lejohet dhe çfarë jo,” tha Stephanie Grisham, shefja e personelit të Zonjës së Parë, Melania Trump në përgjigje të një pyetjeje nga Zëri i Amerikës. “Na kanë informuar se aktivitete jashtë punës nuk mund të bëhen në orar të punës, apo me pajisjet e punës. Pra e ndjekim me rreptësi”.

Zonja e Parë, ndërkaq, e mban fjalimin e saj drejtuar delegatëve në Kuvendin Kombëtar Republikan drejtpërdrejt nga Kopshti i Shtëpisë së Bardhë.

Pak metra më tutje, nga ku qëndron Zonja e Parë gjatë fjalimit është ngritur podiumi dhe është planifikuar hapësira për dritat, mikrofonin, të ftuarit që do të ndjekin presidentin kur të pranojë të enjten emërimin si kandidat i republikanëve në zgjedhjet e 3 nëntorit. Pas fjalimit, në Parkun Kombëtar jashtë perimetrit të Shtëpisë së Bardhë do të ketë shfaqje me fishekzjarre.

“Presidenti dhe nënpresidenti nuk preken nga kufizimet e Ligjit Hatch. Ligji nuk e pengon presidentin të mbajë fjalimin ku pranon emërimin nga mjediset e Shtëpisë së Bardhë,” tha Erica Hamrick, zëvendës shefe e Njësisë për Ligjin Hatch në Zyrën e Kontrollorit Ligjor, në një përgjigje me shkrim ndaj pyetjes së Komisionit të Dhomës së Përfaqësuesve mbi Funksionimin e Administratës.

Megjithatë, kritikat vazhdojnë se me një akt të pashoq, Shtëpia e Bardhë po përdoret haptazi për një aktivitet politik. Gjatë presidencës së tij, zoti Trump ka shfrytëzuar aktivitete zyrtare, përfshirë konferenca për shtyp, apo fjalime në Shtëpinë e Bardhë për të goditur rivalët e tij politikë.

Kuvendet gjatë Pandemisë

Si rezultat i pandemisë, republikanët dhe demokratët i kanë reduktuar ndjeshëm aktivitetet politike që shoqërojnë kuvendet partiake. Ish-nënpresidenti Joe Biden dhe kandidatja demokrate për nënpresidente, Kamala Harris i mbajtën fjalimet nga qyteti i zotit Biden, Uilmington në Delauer, në prani të një grupi të vogël gazetarësh.

Presidenti Trump ishte të hënën në Sharlot të Karolinës së Veriut në ditën e parë të kuvendit ku ishin mbledhur disa qindra delegatë. Në mbrëmje pati dy aktivitete që ishin regjistruar në Shtëpinë e Bardhë për t’u transmetuar gjatë punimeve të kuvendit.

Nënpresidenti Mike Pence do ta mbajë fjalimin ku pranon emërimin e republikanëve të mërkurën në Fort McHenry në Meriland, një fortesë ku u zhvillua një betejë e rëndësishme në vitin 1812 që frymëzoi një oficer amerikan të kompozonte këngën patriotike Flamuri i Spërkatur me Yje, që u bë himni kombëtar amerikan.

Shpenzimet, ndër to udhëtimi ajror dhe të tjera që konsiderohen si kosto të një aktiviteti politik, duhet të paguhen nga fushata e presidentit dhe jo nga buxheti i qeverisë federale.

Nëse Presidenti Trump e mban nga Shtëpia e Bardhë fjalimin për të pranuar emërimin, ky akt do të përbënte shkelje të normave etike të vendosura nga presidentët e mëparshëm, thotë Georgia Lyon, analiste në grupin jopartiak Qendra për Fushata të Ligjshme.

“Janë përdorur mënyra nga më të ndryshmet për të shfrytëzuar Shtëpinë e Bardhë për të ndikuar tek zgjedhjet, të gjitha deri diku jo të pëlqyeshme në bazë të ligjit,” tha për buletinin “Government Executive” Scott Bloch, ish-kreu i Zyrës së Kontrollorit Ligjor në 2003-2008.

Ai përmendi administratën e ish-Presidentit Bill Clinton që kishte dhënë me qera disa mjedise të Shtëpisë së Bardhë si dhe administratën e ish-Presidentit George H.W. Bush për përdorim fondesh dhe burimesh federale për të ndihmuar kandidatët republikanë.

Megjithatë, ish-Presidentët George W. Bush dhe Barack Obama u përpoqën të krijojnë ndarje të qartë mes përmbushjes së detyrës zyrtare dhe aktivitetit politik për rizgjedhje. Gjatë administratave të tyre, aktivitetet politike që u zhvilluan në Shtëpinë e Bardhë u kufizuan në mjediset e rezidencës së presidentit dhe jo në ambjentet që përdoren si zyrë, në përputhje me specifikimet e Ligjit Hatch.

Fjalimi i Sekretarit të Shtetit Pompeo

Një tjetër largim nga tradita është fjalimi drejtuar delegatëve të Kuvendit Kombëtar Republikan nga Sekretari i Shtetit Pompeo nga Izraeli, ku ndodhet për një vizitë diplomatike.

“Kjo përbën thyerje të traditës, një nga shkeljet e shumta gjatë presidencës Trump,” thotë për Zërin e Amerikës Matthew Continetti, analist me Institutin “American Enterprise”.

Sekretari Pompeo, ish-ligjvënës, po e ndërmerr këtë hap jo thjesht për të ruajtur praninë para delegatëve republikanë, por “edhe për t’u kujtuar shikuesve arritjet e administratës Trump në politikën e jashtme,” thotë zoti Continetti.

Rrallë herë ndodh që shefi i diplomacisë të angazhohet në një aktivitet politik të këtyre përmasave.

Fjalimi i Sekretarit të Shtetit ndërkohë që vazhdon një mision diplomatik “është një shfrytëzim i pacipë i funksionit zyrtar për qëllime të hapura politike,” që minojnë punën kritike të Departamentit të Shtetit, thotë zëvendës menaxherja e fushatës së zotit Biden, Kate Bedingfield.

Një zyrtar i Departamentit të Shtetit tha se fjalimi i zotit Pompeo ishte shkruar nga kapaciteti personal, jo zyrtar.

Edhe nëse aktet e zyrtarëve të administratës aktuale gjykohen si shkelje të Ligjit Hatch, ndëshkimin e kanë në dorë eprorët e tyre. Presidenti nuk ka ndëshkuar deri tani ndokënd nga administrata që është gjykuar se ka shkelur rregulloret.

Disa nga ndihmësit e tij e trajtojnë me mospërfillje Ligjin Hatch dhe thonë se krenohen kur e shkelin, sipas një artikulli të gazetës New York Times.

**Patsy Widakuswara kontribuoi në këtë artikull. **

Presidenti Donald Trump u emërua zyrtarisht të hënën nga partia e tij republikane, si kandidat për një mandat të dytë në zgjedhjet e nëntorit 2020. Emërimi i tij u konfirmua në një moment simbolik në hapje të kuvendit të partisë në Sharlot të Karolinës së Veriut.

Pasi siguroi konfirmimin, presidenti Trump mbajti një fjalim në hapje të aktiviteteve të katër ditëve të kuvendit, ku ai pritet të kritikojë rivalin e tij demokrat Joe Biden.

“Këto janë zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit tonë”, tha Presidenti Trump para 336 delegatëve republikanë në Sharlot.

“Vendi ynë mund të shkojë në një drejtim të tmerrshëm, ose në një drejtim edhe më madhështor. Dhe para se të hynte murtaja (koronavirusi) nga Kina, ne po ecnim në drejtimin e duhur, si kurrë më parë. Kishim nivelin më të mirë (më të ulët) të papunësisë në histori për afrikano-amerikanët, aziatiko-amerikanët, hispanikët, gratë, studentë të kolegjit, studentë të këqij, studentë të mirë, të gjithë”, tha zoti Trump.

Javën e kaluar, demokratët, për të shmangur grumbullime me shumë njerëz në kushtet e pandemisë së koronavirusit, e emëruan ish-nënpresidentin Joe Biden si kandidat të tyre presidencial në një kuvend tërësisht virtual.

Republikanët po planifikojnë një skenar tjetër, duke u mbledhur të hënën në Sharlot.

Nga e marta deri të enjten, shumica e aktiviteteve do të zhvillohen në Uashington. Presidenti Trump do të pranojë zyrtarisht emërimin e partisë me një fjalim nga Shtëpia e Bardhë në natën e fundit të kuvendit, që do të pëfundojë me një shfaqje fishekzjarresh.

Delegatët në Sharlot do t’i nënshtrohen kontrolleve të rregullta të temperaturës dhe testimeve të përditshme për Covid-19. Të gjithëve u është kërkuar që të testoheshin para se të largoheshin nga shtetet e tyre, dhe gjatë gjithë punimeve të kuvendit ata do të vendosin në trup pajisje për të bërë të mundur gjurmimin e kontaktit.

Të dielën u vendosën barrikada rreth ndërtesës ku të zhvillohet Kuvendi i Republikanëve, në Sharlot ndërsa 336 delegatë zhvilluan takime në hotelin Westin aty pranë.

Numri i pjesëmarrësve në kuvendin e republikanëve do të zvogëlohet, po jo aq sa ai në kuvendin e demokratëve. Të dyja kuvendet e partive këtë vit anuluan tubimet me mijëra delegatë, siç ka ndodhur në kuvendet e tyre të kaluara.

“Unë jetoj 15 minuta larg sallës, megjithatë nuk do të jem pjesë e tubimeve”, i tha Zërit të Amerikës Sarah Reidy-Jones, nënkryetare e partisë republikane në distriktin e Meklenburgut.

Reidy-Jones ishte një nga delegatet e Karolinës së Veriut në kuvendin e republikanëve, por për shkak të kufizimeve, ajo nuk do të shkojë në sallën ku do të zhvillohet takimi të hënën në mbrëmje.

“Kjo reflekton mbylljet që tani po ndodhin në të gjithë vendin”, tha ajo.

Delegatët në punë

Delegatët që do të marrin pjesë në tubimin e së hënës në mbrëmje pritet të riemërojnë zyrtarisht 74-vjeçarin Donald Trump për një mandat tjetër katër vjeçar, pasi ai fitoi zgjedhjet e vitit 2016. Disa nga fjalimet e udhëheqësve republikanë gjatë javës në mbështetje të Presidentit Trump do të mbahen në një sallë afër Shtëpisë së Bardhë.

“Është zhgënjyese, veçanërisht për bizneset në qendër të qytetit, që me të vërtetë prisnin ndikimin ekonomik që kuvendi do të sillte në këtë zonë“, i tha Zërit të Amerikës, John Steward, kryetari i Partisë Republikane të distriktit të nëntë të kongresit në Karolinën e Veriut.

“Megjithatë, është emocionuese të jesh në Karolinën e Veriut dhe të shohësh ardhjen e presidentit, dhe të tjerëve nga mbarë vendi në këtë qytet”, tha Steward.

Ndërsa Presidenti Trump e fitoi me rezultat të ngushtë shtetin e Karolinës së Veriut në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016, Distrikti i Meklenburgut, pjesë e të cilit është qyteti Sharlot, historikisht ka votuar për demokratët si në zgjedhjet lokale, ashtu dhe në ato kombëtare. Në Sharlot u mbajt Kuvendi Kombëtar i Demokratëve në vitin 2012. Kryebashkiaku i qytetit është demokrat, dhe guvernatori i shtetit të Karolinës së Veriut është gjithashtu demokrat.

Disa protesta kundër Komitetit Kombëtar të Republikanëve u zhvilluan në Sharlot gjatë fundjavës. Të hënën, të paktën një protestë është planifikuar të mbahet nga grupi “Resist RNC” (Rezistenca ndaj Komitetit Kombëtar të Republikanëve). Një kuvend i republikanëve të moderuar që kundërshtojnë zotin Trump do të mbahet gjithashtu në Sharlot të hënën.

Ish-nënpresidenti Biden, ndërsa pranoi emërimin si kandidat persidencial i partisë së tij javën e kaluar, u shpreh se zoti Trump kishte krijuar një “stinë të errësirës në Amerikë” në të cilën ai nuk kishte arritur të kontrollonte pandeminë e kopronavirusit ndërsa miliona amerikanë kanë humbur vendet e tyre të punës. “Ne do të zgjedhim shpresën mbi frikën, faktet mbi trillimet, drejtësinë mbi privilegjin”, tha Biden.

Presidenti Trump tha se “demokratët mbajtën kuvendin më të errët, më të zemëruar dhe më të zymtë në historinë amerikane.” Ai i akuzoi ata për “sulm kundër Amerikës duke e quajtur atë raciste dhe një vend të tmerrshëm që duhet të rimëkëmbet”.

Republikanët për kuvendin e tyre po përdorin sloganin “Nderimi i Historisë së Madhe Amerikane”. Fushata e Presidentit Trump tha se çdo natë do të përfshijë fjalime nga udhëheqës politikë, si dhe “qytetarë amerikanë, historitë e të cilëve janë të mbushura me shpresë dhe patriotizëm”.

Tre ish-presidentët demokratë, Jimmy Carter, Bill Clinton dhe Barack Obama, së bashku me të emëruarin e demokratëve në vitin 2004, ish senatorin John Kerry dhe kandidaten e demokratëve për preseidente në zgjedhjet e vitit 2016 Hillary Clinton, mbajtën fjalim në mbështetje të zotit Biden në kuvendin e demkratëve. Por, as ish-Presidenti Republikan George W. Bush dhe as kandidati republikan për president në zgjedhjet e vitit 2012, Mitt Romney, i cili tani është senator i Jutas dhe një kritik i Presidentit Trump, nuk do të mbajnë fjalime në kuvendin e republikanëve.

Programi i Kuvendit Republikan

Të hënën në mbështetje të Presidentit Trump do të mbajnë fjalime senatori i Karolinës së Jugut Tim Scott, republikani i vetëm afrikano-amerikan në Senatin amerikan, ligjvënësi nga Luiziana Steve Scalise, ish ambasadorja amerikane në OKB, Nikki Haley, dhe Donald Trump Jr., djali i madh i presidentit Trump.

Të hënën në mbrëmje pritet të mbajnë fjalime edhe Mark dhe Patricia McCloskey, një çift nga qyteti i Seint Luisit në Mizuri, të cilët tërhoqën vëmendjen kombëtare në qershor për daljen më armë në oborrin e tyre të shtëpisë ndërsa protestuesit e lëvizjes “Black Lives Matter” po marshonin aty pranë. Çifti përballet me akuza penale, përdorim të paligjshëm të armës, në këtë incident.

Zonja e parë, Melania Trump do të mbajë një fjalim në mbështetje të bashkëshorit të saj të martën, me shumë gjasë nga Shtëpia e Bardhë, ndërsa Sekretari i Shtetit Mike Pompeo, senatori nga Kentaki Rand Paul dhe dy fëmijët e tjerë të Presidentit Trump, Eric Trump dhe Tiffany Trump, gjithashtu do të flasin në mbështetje të babait të tyre.

Të mërkurën, Nënpresidenti Mike Pence do të mbajë fjalimin në ndërtesën historike Fort McHenry në Baltimore, ku ushtarët amerikanë mbrojtën vendin e ri nga një sulm britanik në vitin 1814, duke frymëzuar shkrimin e himnit kombëtar amerikan “The Star-Banner Spangled”.

Në të njejtën natë do të mbajnë fjalime edhe senatorja nga shteti i Tenesisë, Marsha Blackburn, senatorja nga Ajova, Joni Ernst dhe guvernatorja e Dakotës së Jugut, Kristi Noem.

Të enjten, para fjalimit për pranimin zyrtar të emërimit nga Presidenti Trump, do të mbajnë fjalime edhe Sekretari i Departamentit të Strehimit dhe Planifikimit Urban, Ben Carson, Udhëheqësii shumicës në Senat, Mitch McConnell, Udhëheqësi i pakicës republikane në Dhomën e Përfaqësuesve, Kevin McCarthy, Senatori nga Arkansasi, Tom Cotton dhe vajza e presidentit Trump, Ivanka Trump, e cila punon si këshilltare e babait të saj në Shtëpinë e Bardhë.

Joe Biden, pas gati një gjysmë shekulli në skenën politike amerikane, të enjten mbrëma pranoi nominimin demokrat për të kandiduar për president të Shteteve të Bashkuara në zgjedhjet e 3 nëntorit, duke u thënë amerikanëve se ishte koha për të larguar Presidentin republikan Donald Trump pas pothuajse një mandati në Shtëpinë e Bardhë.

“Të bashkuar ne mund dhe do ta kapërcejmë këtë stinë të errësirës”, deklaroi zoti Biden ndërsa Shtetet e Bashkuara përballen me pandeminë e ashpër të koronavirusit dhe miliona njerëz kanë humbur vendet e punës.

Ai deklaroi se Presidenti Trump “nuk merr asnjë përgjegjësi” për përhapjen e sëmundjes ngjitëse dhe “refuzon të udhëheqë”.

“Pas gjithë kësaj kohe”, tha zoti Biden, “ky president ende nuk ka një plan” për të luftuar pandeminë. “Ai nuk arriti të mbrojë Amerikën … dhe kjo është e pafalshme”.

Fjalimi i zotit Biden, nga një qendër aktivitetesh në qytetin e tij të lindjes, Wilmington, Delaware, u mbajt në natën e katërt dhe të fundit të Konventës Kombëtare virtuale Demokrate, një koleksion prezantimesh të regjistruara dhe të drejtpërdrejta, që lavdëruan zotin Biden dhe sulmuan presidencën 3-vjeçare e gjysëm të Presidentit Trump.

Presidenti Trump dhe republikanët do të mblidhen në konventën e tyre virtuale katër-ditore kombëtare duke filluar nga e hëna. Por Presidenti Trump, në një vizitë të enjten në Old Forge, Pensilvani, afër shtëpisë së fëmijërisë së zotit Biden në Scranton, dha tregues të sulmeve të ardhshme republikane.

“Nëse doni një vizion të jetës suaj nën presidencën Biden, mendoni për rrënojat e shkrumbuara në Minneapolis, anarkinë e dhunshme të Portlandit, trotuaret me gjak të Çikagos dhe imagjinoni kaosin që vjen në qytetin tuaj dhe në çdo qytet të Amerikës”, u tha Presidenti Trump mbështetësve disa orë përpara fjalimit të zotit Biden.

Demokratët u detyruan të braktisin planet për një konventë me mijëra pjesëmarrës brenda një stadiumi basketbolli në qytetin Milwaukee, të shtetit Wisconsin, për shkak të pandemisë së koronavirusit në Shtetet e Bashkuara, e cila ka vrarë një numër rekord prej 174’000 njerëzish, sipas të dhënave të Universitetit Johns Hopkins.

Nëse fiton zgjedhjet e 3 nëntorit dhe inagurohet në janarin e ardhshëm, zoti Biden do të ishte 78 vjeç, presidenti më i vjetër i Shteteve të Bashkuara, duke ia kaluar edhe Presidentit Trump, i cili është 74 vjeç.

Por zoti Biden fitoi përballë kandidatëve të shumtë demokratë, pothuajse të gjithë, përveç njërit, më të rinj se ai, për të fituar nominimin e partisë së tij në kandidimin e tij të tretë për presidencën, pas përpjekjeve të pasuksesshme në 1988 dhe 2008. Ai ishte senator për 36 vjet dhe shërbeu tetë të tjera si zëvendës i Presidentit Barack Obama, përpara se zoti Trump të fitonte presidencën në 2016.

Muaj më parë, zoti Biden premtoi të zgjidhte një grua si kandidate për nënpresidente. Ai përzgjodhi javën e kaluar Senatoren e Kalifornisë, Kamala Harris pas një procesi verifikimi disa javor të shumë opsioneve të tjera. Zonja Harris ishte një zgjedhje historike në analet politike të Shteteve të Bashkuara, gruaja e parë afrikano-amerikane dhe me prejardhje aziatike që bëhet pjesë e kandidaturave partiake në nivel kombëtar.

Disa nga kandidatët demokratë përballë të cilëve zoti Biden fitoi gjatë zgjedhjeve paraprake në fillim të këtij viti, përfshirë Senatorin e Vermontit, Bernie Sanders, mbajtën fjalime në konventë këtë javë në mbështetje të dyshes që kandidon.

Njëri prej tyre, sipërmarrësi Andrew Yang, u tha shikuesve natën e fundit të konventës se “i kam njohur të dy, Joe-in dhe Kamalan gjatë fushatës vitin e kaluar – ashtu siç mund ta njohësh vërtet dikë kur kamerat janë fikur, turmat kanë ikur, dhe jeni vetëm ju dhe ata”.

“Ata i kuptojnë problemet me të cilat përballemi,” tha zoti Yang. “Ata janë prindër dhe patriotë që duan më të mirën për vendin tonë. Nëse ua japim atyre mundësinë, ata do të luftojnë për ne dhe familjet tona çdo ditë”.

Një tjetër ish-kundërshtar i zotit Biden i shndërruar në përkrahës, ish-kryetari i Bashkisë së Nju Jorkut Michael Bloomberg, tha se: “Unë po ju them të votoni kundër (Presidentit Trump) sepse ai ka bërë një punë të keqe. Ai harxhon më shumë kohë duke shkruar mesazhe në Twitter se sa duke punuar. Le t’i japim fund këtij kapitulli tërësisht për të ardhur keq në historinë amerikane”.

Natën e mëparshme, mbështetësit e zotit Biden, veçanërisht ish-Presidenti Obama dhe bashkëshortja e tij, ish-zonja e parë Michelle Obama, sulmuan Presidentin Trump si një udhëheqës i dështuar i Shteteve të Bashkuara, ndërsa disa personalitete republikane shprehën gjithashtu mbështetjen e tyre për zotin Biden, përfshirë ish-Guvernatorin e shtetit Ohio, John Kasich dhe ish-Sekretarin e Shtetit, Colin Powell.

Sipas normave politike amerikane, sulmet nga një udhëheqës amerikan ndaj pasardhësit të tij janë të rralla.

Por ish-Presidenti Obama dha një vlerësim të ashpër të Presidentit Trump të mërkurën në mbrëmje, duke thënë se ai “nuk ka treguar interes për trajtimin e presidencës, përveçse si një tjetër shfaqje televizive që ai mund ta përdorë për të marrë vëmendjen që dëshiron”.

Duke folur nga një muze në Filadelfia ku përjetësohet themelimi i Amerikës në vitet 1700, ish-Presidenti Obama paralajmëroi se rizgjedhja e Presidentit Trump mund të dëmtojë demokracinë. Ai tha se kishte shpresuar që Presidenti Trump do ta merrte seriozisht detyrën e presidentit dhe se “do të zbulonte një lloj adhurimi për demokracinë që ishte vendosur nën kujdesin e tij”.

Por tha ish-Presidenti Obama, “Donald Trump nuk është ngritur në nivelin e detyrës sepse nuk mundet ta bëjë. Dhe pasojat e këtij dështimi janë të rënda. Njëqind e shtatëdhjetë mijë amerikanë të vdekur. Miliona vende pune të humbura, ndërsa ata në krye marrin më shumë se kurrë. Impulset tona më të këqija të lëshuara pa fre; reputacioni ynë krenar në të gjithë botën u zvogëlua keqazi, dhe institucionet tona demokratike u kërcënuan si kurrë më parë”.

Pasi fragmente të komenteve të ish-Presidentit Obama u bënë të ditura përpara fjalimit të tij të mbrëmjes, Presidenti Trump u përgjigj, duke kritikuar zotin Obama se ishte joefektiv dhe se e vuri në rrezik demokracinë e Shteteve të Bashkuara.

“Kur e dëgjoj atë dhe shoh tmerrin që ai na la, marrëzinë e transaksioneve që ai bëri. Shikoni çfarë po bëjmë. Ne kemi murin tonë madhështor në kufi. Ne kemi siguri”, tha Presidenti Trump në një konferencë shtypi . “Shikoni sa i keq ishte ai, sa i paefektshëm ishte ai”.

Folës të shumtë në konventën demokrate kanë vlerësuar vendosmërinë dhe përqasjen prej njeriu të zakonshëm të zotit Biden ndaj jetës publike, duke thënë se ai ka simpati për problemet e të tjerëve, për të cilën ata thanë se Presidenti Trump nuk ka patur aftësinë ta tregojë.

Ata vunë në dukje se zoti Biden ka kapërcyer humbje të mëdha në jetën e tij, përfshirë vdekjen e gruas së tij të parë dhe vajzës së tij në moshë të re në një aksident me makinë në 1972 dhe së fundmi, në 2015, vdekjen e djalit të tij të madh, ish-Prokurorit të Përgjithshëm të Delaware Beau Biden, nga kanceri në tru.

Një proces dypartiak hetimor mbi përpjekjet e Rusisë pët të ndikuar në zgjedhjet e vitit 2016 arrin në përfundimin se Moska përdori me sukses një rrjet operativësh si dhe masash për të futur në grackë anëtarë të fushatës Trump, duke i lënë disa prej tyre të hapur ndaj manipulimeve.

Raporti arrin në përfundimin se kreu i fushatës Trump, Paul Manafort përbënte “kërcënim të rëndë për kundërzbulimin” si rezultat i lidhjeve me individë të afërt me Kremlinin. Por raporti shton gjithashtu se hetimet e FBI-së mbi ndërhyrjet ruse “kishin probleme”.

Raporti i bërë publik të martën nga Komisioni i Senatit për Zbulimin është i pesti mbi këtë temë dhe përfaqëson përmbylljen e një pune tre vjeçare. Në të përfshihen intervista me qindra dëshmitarë si dhe rishikimi i mbi 1 milion faqeve me dokumente.

Raporti përqëndrohet tek individë të caktuar në Rusi dhe brenda fushatës Trump, si dhe përpjekjeve nga agjenci ruse të zbulimit dhe organizata të ndryshme si WikiLeaks, të cilat sipas raportit “me shumë gjasë ishin të vetëdijshme se po ndihmonin zbulimin rus”.

Megjithëse raporti nuk identifikon prova se zyrtarë të fushatës Trump me dijeni dhe ndërgjegje punuan me rusët gjatë zgjedhjeve, ai arrin në përfundimin se, ose të nxitur nga ambicjet ose si rezultat i naivitetit, zyrtarët nuk përfillën mundësinë se po mbështeteshin nga Kremlini.

Për shembull raporti thekson se me publikimin nga WikiLeaks të dokumenteve të Komitetit Kombëtar Demokrat, të siguruara nga hakerimi rus, fushata e zotit Trump u përpoq të përfitonte sa më shumë përmes “ndikimit të këtyre publikimeve për të shtuar shanset e zotit Trump për zgjedhje”.

Raporti ngre shqetësime për rolin e zotit Manafort, një operativ republikan dhe lobist ndërkombëtar që u përfshi në fushatën e zotit Trump në mars 2016.

“Prania e zotit Manafort në fushatë dhe afërsia me zotin Trump i krijuan mundësi zbulimit rus të ushtronte influencë dhe të siguronte informata konfidenciale,” thoshte raporti.

Zoti Manafort u shpall fajtor për evazion fiskal e manipulim bankar gjatë një tjetër procesi hetimor të hapur nga Prokurori Special, Robert Mueller. Ai u lirua nga burgu disa muaj më parë.

Por raporti ngre shqetësime për lidhjet e vjetra të zotit Manafort me oligarkun rus Oleg Deripaska, i cili dihej se drejtonte operacione nën udhëzimet e Kremlinit, nganjëherë me ndihmën e zotit Manafort, si dhe me përfshirjen e zyrtarit të zbulimit rus, Konstantin Kilimnik.

Në veçanti, raporti shpreh shqetësim për lidhjet Manafort-Kilimnik, të cilat i cilëson si “të ngushta dhe të gjata”.

“Në disa raste Paul Manafort u përpoq t’i përcillte zotit Kilimnik informata sekrete mbi fushatën,” thotë raporti.

“Komisioni nuk arriti të vërtetonte përse zoti Manafort përcillte të dhëna të tilla dhe kujt ia kalonte këtë informacion Kilimnik”.

Raporti thotë se Rusia kishte shfrytëzuar edhe mënyra të tjera për të ndikuar tek njerëz të afërm me zotin Donald Trump.

“Rusia shfrytëzoi mungesën e eksperiencës në politikë të pjesëtarëve të ekipit të zotit Trump për tranzicionin, rezistencën nga politikanë të administratës së zotit Obama dhe dëshirën e zotit Trump për të forcuar lidhjet me Rusinë, duke ndjekur një diplomaci përmes kanaleve jozyrtare,” thotë raporti.

Hetuesit nënvizojnë se “një objektiv me interes për Rusinë ishte ekzistenca e një kuadri me konsulentë jo-zyrtarë në ekipin e tranzicionit të zotit Trump, të cilët gëzonin nivele të ndryshme konfidence tek presidenti i zgjedhur, si dhe nivele të ndryshme njohurishë për sjelljen në politikën e jashtme”.

Por raporti gjithashtu nuk kursen kritikat në adresë të reagimit të institucioneve, si FBI-ja apo kundërzbulimi ndaj veprimeve të Rusisë.

“Komisioni arriti në përfundimin se FBI-ja nuk kishte një proces zyrtar për t’u rënë këmbanave të alarmit lidhur me hakerimin e dokumenteve të Komitetit Demokratik Kombëtar,” thotë raporti.

Autorët kritikojnë ashpër FBI-në pasi rendën me entuziazëm të pajustifikueshëm pas një dosjeje të përgatitur nga një ish-agjent zbulimi britanik, e cila përfshinte informata joshëse, por jo të verifikuara se Rusia mund t’i kishte bërë presion zotit Trump.

Raporti thotë se FBI-ja “nuk e adaptoi si duhet metodologjinë lidhur me dosjen e ish-agjentit Christopher Steele, pasi një nga burimet e tij ofroi të dhëna që ngrinin dilema serioze për përshkrimet e zotit Steele”.

Megjithëse raporti është përgatitur në mënyrë dypartiake, udhëheqësit e Komisionit të Senatit për Zbulimin dolën me konkluzione të ndryshme në komentet publike të martën:

“Mund të themi pa hezitim, se Komisioni nuk ka gjetur asnjë provë se zoti Trump dhe fushata e tij kishin bashkëpunuar në mënyrë të fshehtë me Rusinë për të ndikuar tek zgjedhjet e 2016-tës,” tha Senatori republikan Marco Rubio.

Zoti Rubio shtoi se përdorimi i dosjes Steele nga FBI-ja ishte shqetësues, por shtoi gjithashtu se kishte prova të pamohueshme se Rusia ishte përpjekur të ndërhynte në zgjedhje.

Senatori demokrat Mark Warner foli për kontakte shokuese mes zyrtarëve të fushatës Trump dhe operativëve të Kremlinit që përbëjnë kërcënim real për kundërzbulimin.

Në një raport të mëparshëm të publikuar në prill, komisioni i Senatit doli me përfundimin se ka prova të forta se Rusia u përpoq të ndikonte në zgjedhje në favor të zotit Trump.

Platforma që po propozon Partia Demokrate kritikon praktikat tregtare të Kinës, propozon më pak shpenzime për mbrojtjen kombëtare dhe kundërshton “luftra pa fund”, ndërsa përpiqet të prezantojë objektivat e politikës së jashtme të partisë dhe të vërë në dukje ndryshimet nga Presidenti Donald Trump.

Platforma prej 80 faqesh, që pritet të miratohet në Kuvendin Demokrat, është në përgjithësi simbolike, sepse kandidatit demokrat nuk i kërkohet t’i miratojë këto qëndrime. Megjithatë platforma paraqet një përshkrim zyrtar të vizionit dhe përparësive të kësaj politike nga ana e Partisë Demokrate.

Ajo është hartuar nga një komision udhëheqësish demokratë, përfshirë ish-rivalin e zotit Biden brenda partisë, Senatorin Bernie Sanders, dhe përpiqet që të eliminojë hendekun mes krahut progresist të partisë, që përfshin zotin Sanders, dhe qëndrimin më të moderuar të zotin Biden. Projekt-platforma u përmbahet përparësive të gjera të politikave të zotit Biden, që pritet të pranojë emërimin e partisë së tij, të enjten nga shteti i tij i Delauerit.

Kritika ndaj Kinës

Kina është bërë një nga çështjet kryesore të politikës së jashtme në garën presidenciale të vitit 2020, e amplifikuar nga lufta tregtare e Presidentit Donald Trump me atë vend, si edhe pandemia e koronavirusit që e kishte origjinën atje.

Në platformën e partisë, demokratët mbajnë një qëndrim të ashpër ndaj politikave tregtare të Kinës dhe përpiqen t’i karakterizojnë përpjekjet e zotit Trump si jo aq të ashpra sa ç’duhet.

“Ndryshe nga Presidenti Trump, ne do t’u bëjmë qëndresë përpjekjeve të Kinës dhe aktorëve të tjerë për të vjedhur pronën intelektuale të Amerikës dhe do t’u kërkojmë Kinës dhe vendeve të tjera që të ndalin menjëherë spiunazhin kibernetik kundër kompanive tona”, thuhet në platformë.

Në platformë kritikohen gjithashtu tarifat miliarda dollarëshe që zoti Trump ka imponuar ndaj mallrave kineze në një përpjekje për të arritur një marrëveshje tregtare me me Kinën, duke i quajtur politikat e tij tregtare “të papërgjegjshme” dhe duke thënë se ato dëmtojnë fermerët amerikanë.

Presidenti Trump është përplasur me Kinën për një sërë çështjesh, përfshirë tregtinë, manipulimin e monedhës dhe agresivitetin e Kinës në Detin e Kinës Jugore. Ai ka thënë gjithashtu se Kina duhet të mbajë përgjegjësi për pandeminë e koronavirusit. Shtetet e Bashkuara dhe Kina nënshkruan fazën e parë të një marrëveshjeje tregtare në janar, por negociatat për një fazë të dytë kanë ngecur.

Zoti Biden ka kritikuar praktikat “abusive” tregtare të Kinës, ashtu si edhe shkeljen e të drejtave të njeriut. Ai ka theksuar nevojën për të punuar me aleatët ndërkombëtarë për t’i bërë ballë Kinës.

Aleancat ndërkombëtare

Charles Stevenson, profesor i poltikës së jashtme amerikane në Falultetin e Studimeve të Avancuara Ndërkombëtare të Universitetit Johns Hopkins, argumenton se ndryshimi më i spikatur në politikat e jashtme të zotit Trump dhe zotit Biden është “Trump-i ka praktikuar një njëanshmëri agresive”, ndërsa zoti Biden e ka bërë të qartë se do që të kthehet tek një model diplomacie “ndërkombëtare, bashkëpunuese, pro-aleancave”, që mbizotëronte në administratat e kaluara.

Zoti Trump e ka trajtuar politikën e jashtme shumë ndryshe nga presidentët e kaluar duke vënë në pikëpyetje hapur vlerën e aleancave dhe organizatave ndërkombëtare, përfshirë NATO-n, Organizatën Botërore të Tregtisë dhe Organizatën Botërore të Shëndetësisë.

Partia Demokrate i kushton disa faqe në platformë temës së aleancave ndërkombëtare dhe akuzon zotin Trump se ka “sulmuar burimet e forcës sonë, ka brejtur diplomacinë amerikane, ka shpërbërë angazhimet ndërkombëtare, dobësuar aleancat dhe njollosur besueshmërinë tonë”.

Ajo premton të riparojë ato që i sheh si marrëdhënie të thyera me qeveritë në gjithë botën, përfshirë në Evropë dhe Afrikë.

Zoti Biden i ka përqendruar shumë nga planet e tij për politikën e jashtme tek rindërtimi i lidhjeve të ngushta me aleatët dhe bashkëpunimi me institucionet ndërkombëtare.

Mbrojtja dhe nivelet e trupave

Platforma e demokratëve bën thirrje për uljen e shpenzimeve ushtarake, një kontrast i thellë me zotin Trump,që ka qenë për rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes dhe ka paralajmëruar se demokratët do ta dobësojnë ushtrinë.

“Ne mund të kemi një mbrojtje të fortë dhe të ruajmë sigurinë tonë me më pak shpenzime”, thuhet në platformë, ku bëhet gjithashtu thirrje për kontrolle të përvitshme në Pentagon dhe që t’i jepet fund asaj që partia e konsideron “shpërdorim dhe mashtrim” në Departamentin e Mbrojtjes.

Platforma bën gjithashtu thirrje që “luftërat pa fund të mbyllen në mëmyrë të përgjegjshme”.

Si zoti Biden ashtu edhe zoti Trump kanë premtuar të ulin nivelet e trupave amerika jashtë vendit.

Zoti Trump ka reduktuar nivelet e trupave në Afganistan në 8,600 nga rreth 12,000 si pjesë e një marrëveshjeje mes Shteteve të Bashkuara dhe talebanëve nënshkruar më herët këtë vit. Në qershor ai njoftoi se do ta shkurtonte kontingjentin e trupave amerikane prej 34,500 vetësh në Gjermani në 25,000.

Megjithatë, zoti Trump nuk ka arritur ta përmbushë premtimin e fushatës së vitin 2016, për të reduktuar numrin e përgjithshëm të trupave jashtë Amerikës.

Kyle Kondik, analist politik në Universitetin e Virxhinias, thotë se Partia Republikane në përgjithësi konsiderohet më e ashpër se ajo Demokrate në politikën e jashtme, por tha se mund të argumentohet se zoti Trump kishte qëndrime më të zbutura sesa rivalja e tij demokrate në vitin 2016, Hillary Clinton, që ishte kritikuar për votën në favor të luftës së Irakut.

Zoti Kondik tha se i njëjti argument mund të bëhet nga zoti Trump kundër zotit Biden, i cili si senator votoi në favor të luftës së Irakut.

Zgjedhjet e nëntorit

Megjithëse çështjet e politikës së jashtme mund të shkaktojnë debate të ashpra mes partive, ato rrallë janë qendrore për votuesit amerikanë.

“Duke pasur parasysh pandeminë, ato kanë edhe më pak gjasa të kenë ndikim”, thotë professor Stevenson.

Në një sondazh të Qendrës së Kërkimeve Pew në gusht, ekonomia u radhit si çështja më e rëndësishme. 79% e votuesve amerikanë thanë se kishte shumë rëndësi për ta. Pas ekonomisë, çështjet e tjera më të rëndësishme ishin kujdesi shëndetësor dhe emërimet në Gjykatën e Lartë. Politika e jashtme, radhitej e gjashta në listë. 57% e votuesve thane se ajo kishte shumë rëndësi për ta në zgjedhje.

Këshilltari për siguri kombëtare, Robert O’Brien do të jetë nikoqir i liderëve të Kosovës dhe Serbisë, së bashku me të dërguarin e presidentit amerikan për dialogun, Richard Grenell.

Një zyrtar i lartë i administratës amerikane, i tha Radios Evropa e Lirë se SHBA-ja “mezi pret këto diskutime të rëndësishme ndërmjet kryeministrit (Avdullah) Hoti dhe presidentit (Aleksandar) Vuçiq”.

“SHBA-ja beson se përparimi në çështjet ekonomike është kyç në avancimin e procesit të paqes”, tha ky zyrtar për REL.

Të premten, Grenell përmes një postimi në Twitter bëri të ditur se udhëheqësit e dy vendeve do të takohen në Shtëpinë e Bardhë për “negociata” më 2 shtator.

“Jemi të lumtur të njoftojmë se liderët e Kosovës dhe Serbisë do të takohen në Shtëpinë e Bardhë për negociata më 2 shtator”, ka shkruar Grenell.

Ndërkohë Hoti dhe Vuçiq iu përgjigjën pozitivisht ftesës së të dërguarit të Shtëpisë së Bardhë për dialogun Richard Grenell.

Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti tha se Kosova dhe Serbia do të bisedojnë si dy shtete të pavarura për “projekte madhore të bashkëpunimit ekonomik që do ta ndërrojnë perspektiven ekonomike të Kosovës dhe rajonit”.

Vuçiq: Pse negociata e jo bisedime?

Ndërkaq, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq po ashtu tha se temat do të jenë të fushës ekonomike, duke shtuar se Serbia nuk është në pozicion që t’i “refuzojë bisedimet”.

Duke folur për televizionin Pink, Vuçiq shtoi se nuk e di pse Grenell në lajmërimin e tij ka përdorur fjalën “negociata” dhe jo “bisedime”, duke shtuar se pozicioni i Serbisë është që të bisedohet me palën tjetër, edhe pse SHBA-ja, administrata e Brukselit zyrtar dhe një numër i madh i shteteve të BE-së, e shohin Kosovën dhe Serbinë si dy shtete të pavarura.

Ambasada amerikane në Serbi, përmes një postimi në Twitter deklaroi se “takimi i liderëve të Serbisë dhe Kosovës në Shtëpinë e Bardhë do të shtynte përpara dialogut e Brukselit dhe do të sillte më shumë stabilitet në rajon”.

BE-ja mirëpret mbështetjen e SHBA-së për dialogun

Pas njoftimit për takimin e 2 shtatorit, Bashkimi Evropian – që ndërmjetëson dialogun Kosovë-Serbi që prej vitit 2011 – tha se e konsideron SHBA-në partnere të rëndësishme në këtë proces.

Lidhur me takimin e 2 shtatorit, BE-tja thotë se “kanë marrë në dijeni këtë njoftim” duke rikujtuar se mbështetja e SHBA-së në dialogun e lehtësuar nga BE-ja është e mirëseardhur.

“Kur është në pyetje përfshirja e palëve të treta në përpjekjet për të ndihmuar Kosovën dhe Serbinë që të pajohen për një normalizim gjithëpërfshirës të raporteve të tyre. Ne mirëpresim nismat që mbështesin dialogun e lehtësuar nga BE-ja. Në këtë drejtim ne kemi marrë në djeni njoftimin e ambasadorit Grenell”, tha për Radion Evropa e Lirë, Nabila Massrali, zëdhënëse e BE-së për Politikë të jashtme dhe siguri.

Zëdhënësja e BE-së rikujtoi se rruga drejt bllokut evropian për Kosovën dhe Serbinë kalon përmes dialogut të ndërmjetësuar nga Brukseli.

BE-ja po ashtu tha se në fund të muajit do të takohen delegacionet e Kosovës dhe Serbisë në kuadër të takimeve në nivel ekspertësh, ndërkaq një takim nivelit të lartë politik ndërmjet Hotit dhe Vuçiqit është paraparë të mbahet në fillim të muajit shtator.

Thaçi: Mirënjohës për dedikimin e madh të SHBA-së për paqe

Pas njoftimit për takimin në Uashington, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi tha se e mirëpret mbajtjen e këtij takimi, duke shtuar se Kosova i është mirënjohëse SHBA-së për përkushtimin për paqe në rajon.

“Mirëpres njoftimin për takimin në Shtëpinë e Bardhë për bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë. Ne jemi mirënjohës për dedikimin e madh të SHBA-së për paqe dhe stabilitet në rajon”, ka deklaruar Thaçi përmes një postimi në rrjetin social, Twitter.

Ndërkaq, më herët gjatë ditës, Ramush Haradinaj nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, që është partner në koalicionin qeverisës, duke përshëndetur arritjen e një marrëveshjeje mes Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe me ndërmjetësimin e SHBA-së, tha se Kosovës i duhet roli i Amerikës për arritjen e marrëveshjes me Serbinë.

“Kosovës i duhet roli udhëheqës i Amerikës për arritjen e marrëveshjes finale me Serbinë, njohjen reciproke në kufijtë ekzistues”, tha Haradinaj.

Ky është takimi i dytë i thirrur nga Grenell. Takimi i parë, i paraparë më 27 qershor, u anulua pak ditë para mbajtjes, meqë Zyra e Prokurorit të Specializuar me seli në Hagë kishte deklaruar se ka paraqitur një aktakuzë për krime lufte ndaj presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, i cili ishte i ftuar në takimin e Uashingtonit.

Pavarësisht anulimit të takimit të 27 qershorit në Uashington, Kosova dhe Serbia me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian rinisën dialogun.

Më 16 korrik në Bruksel u takua kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq. Në këtë takim u tha se palët biseduan për çështjen e të pagjeturve, zhvendosurve dhe për çështje ekonomike.

Hoti ka insistuar se në dialog Kosova shkon vetëm për njohje reciproke dhe normalizim të marrëdhënieve.

Krahas dialogut në nivelin politik, në Bruksel kanë nisur edhe takimet në nivel ekspertësh mes dy palëve. Në këto bisedime, Kosova përfaqësohet me Koordinatorin shtetëror për dialog, Skender Hyseni ndërsa pala serbe me shefin e Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Marko Gjuriq.

Kosova insiston se ky nuk është dialog në nivel teknik, por se aty, delegacionet do të punojnë në draftimin e një marrëveshjeje finale për normalizimin e marrëdhënieve.

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë ka nisur më 2011. Ky dialog u ndërpre në fund të vitit 2018 për shkak të vendosjes së një takse nga Qeveria e Kosovës ndaj importeve serbe.

Kjo masë më pas u zëvendësua me reciprocitet, por Qeveria Hoti hoqi reciprocitetin, duke thënë se me heqjen e kësaj mase, po i jepet shans rinisjes së dialogut.

I emëruari i pritshëm presidencial demokrat Joe Biden dhe kandidatja e tij e sapoemëruar për në postin e nënpresidentes, senatorja Kamala Harris, bënë prezantimin e parë së bashku të mërkurën, ndërsa këta rivalë të dikurshëm në zgjedhjet paraprake të demokratëve, kërkuan të forcojnë epërsinë e tyre ndaj Presidentit Donald Trump dhe të sigurojnë vendin e tyre në historinë amerikane.

Biden, një i bardhë 77-vjeçar, i dha rëndësi emërtimit të gruas së parë me ngjyrë në dyshen presidenciale të një partie të madhe, por u përqëndrua gjithashtu në veti të tjera që zonja Harris sjell në fushatë.

Ai e vlerësoi lart senatoren nga Kalifornia, ish-prokuroren 55-vjeçare, e cila një vit më parë e sfidoi Bidenin në një nga debatet. Ai e cilësoi zonjën Harris si gruaja e duhur për ta ndihmuar atë të mundë presidentin Trump dhe më pas për të drejtuar vendin që përballet me një krizë të trefishtë: pandeminë, ekonominë e dëmtuar dhe atë të racizmit sistematik.

Zonja Harris, bijë imigrantësh nga India dhe Xhamajka, u ul larg Bidenit, duke dëgjuar me maskën e hequr.

Duke dalë në skenë pas tij, zonja Harris tha se ishte e nderuar nga përgjegjësia që iu dha dhe “e gatshme për të punuar”.

Ajo gjithashtu tha se është “e ndërgjegjëshme për sakrificat, vendosmërinë dhe rezistencën e të gjitha gratë ambicioze para meje, që e bëjnë të mundur prezencën time këtu sot”.

Ajo më pas filloi një sulm ndaj Presidentit Trump, duke e kritikuar ashpër atë për mungesë udhëheqjeje gjatë pandemisë së koronavirusit.

Joe Biden dhe Kamala Harris thanë në Uillmington të Delauerit, se do të punojnë “së bashku për të rigjallëruar shpirtin e kombit dhe për të luftuar për familjet që punojnë për të çuar vendin përpara”.

Përpara paraqitjes së tyre në Shkollën e Mesme Alexis DuPont të mërkurën pasdite, disa banorë të Delauerit – përfshirë shumë anëtare të shoqatës universitare të vajzave të kolegjit të zonjës Harris, Alpha Kappa Alpha (AKA), të veshura me uniformën e grupit – kishin ardhur për të dëshmuar mbështetjen e tyre.

“Ne po dalim për të mbështetur këtë përvojë të veçantë”, i tha Zërit të Amerikës Melanie Daniels, anëtare e grupit AKA e veshur me uniformën rozë, jashtë shkollës së mesme.

“Si banore e Delauerit dhe e diplomuar në shkollën e mesme Alexis DuPont, klasa e vitit ’88, ky është një moment i mrekullueshëm për të gjithë ne,” shtoi kolegia e saj, Shealese Russell-Reams, e cila ishte e veshur e tëra me jeshile.

Të dy gratë ishin mes dhjetra përkrahësve që ndaluan gjatë orës së drekës me shpresën se do të shihnin zotin Biden dhe zonjën Harris duke hyrë në shkollën e mesme, ku do të organizohet një aktivitet virtual fushatë për grumbullim fondesh më vonë pasditen e së mërkurës.

Përpara daljes në skenë, zoti Biden tha se ai zgjodhi zonjën Harris, sepse nëse zgjidhen më 3 nëntor, “Ajo është e gatshme të udhëheqë qysh ditën e parë.”

Biden e emëroi zyrtarisht zonjën Harris si bashkë-garuesen e tij të martën, duke e bërë atë gruan e parë me ngjyrë dhe gruan e parë aziatiko-amerikane që emërohet në një pozitë të tillë nga një parti kryesore për në zgjedhjet presidenciale.

“Unë kam nderin e madh të njoftoj se kam zgjedhur Kamala Harrisin – një luftëtare e patrembur për të pamundurit dhe një nga individët më të dedikua ndaj shërbimit publik në vend – si kandidaten time për nënpresidente,” tha zoti Biden përmes Twitterit të martën pasdite.

Pasi fitoi votat e duhura në zgjedhjet paraprake për të siguruar emërimin në fillim të këtij viti, Biden, 77 vjeçar, u angazhua të zgjidhte një kandidate për nënpresidente. Kishte shumë spekulime se ai do të zgjidhte një grua me ngjyrë për të kandiduar me të. Një numër i emrave të njohur dhe të respektuar u shfaqën në shtyp si kandidate të mundshme.

Por Biden dhe Harris kanë një miqësi të gjatë që fillon që nga koha kur ajo ishte prokurore e përgjithshme në Kaliforni në të njëjtën kohë kur djali i ndjerë i zotit Biden, Beau Biden, ishte prokuror i përgjithshëm në Delauer.

“Ajo bashkëpunoi ngushtë me Beau-n. Shikoja ndërsa ndiqnin penalisht banka të fuqishme, ngrinin moralin e njerëzve që punojnë dhe mbronin gratë dhe fëmijët nga abuzimi, “Joe Biden të martën në Twitter. “Isha krenar atëherë dhe jam krenar që e kam si partneren time në këtë fushatë.”

Harris bëri kritika të ashpra ndaj rivalit të saj gjatë debateve në zgjedhjet paraprake, por pati vlerësime të larta për zotin Biden gjatë një veprimtarie të fushatës disa javë më parë, përpara se të merrte emërimin.

“Joe ka dhembshuri, ai ka një përvojë të dëshmuar të udhëheqjes dhe më shumë se kurrë më parë, ne kemi nevojë për një president të Shteteve të Bashkuara që i kupton njerëzit, i sheh hallet e tyre dhe ka një dëshirë të mirëfilltë për të ndihmuar dhe e di se si të luftojmë për të arritur atje ku duhet të jemi”, tha Harris.

Harris, 55 vjeç, lindi në Oakland të Kalifornisë. Ajo është vajzë emigrantësh, babai i saj është nga Xhamajka dhe e ëma nga India.

Ajo u diplomua në Universitetin e Kalifornisë, Kolegji Hastings për Drejtësi dhe filloi punën si avokate e distriktit juridik për San Franciskon në vitin 2003 dhe prokurore e përgjithshme e Kalifornisë në vitin 2010.

Harris erdhi në Uashington më pak se katër vjet më parë si një senatore demokrate nga Kalifornia.

Në fushatën e saj presidenciale të vitit 2020, Harris ishte për një kohë të shkurtër kryesuese në garën e demokratëve pas suksesit në debatet e para. Kritikat e saj ndaj kundërshtimit të zotit Biden ndaj një politike të urdhëruar nga gjykata për të arritur ekuilibrin racor në shkollat publike e tensionuan marrëdhënien e tyre.

Por qëndrimi i përgjithshëm i zonjës Harris si politikane e qendrës në debatet e hershme, përfshirë mbështetjen e saj për forcat e rendit si prokurore e përgjithshme, nuk arriti të merrte mbështetje nga progresistët dhe liberalët, duke bërë që ajo të dilte nga gara presidenciale para votimeve të para paraprake.

Disa demokratë e akuzuan atë se nuk e kuptonte sa duhet çështjen e dhunës policore – pyetje që do të ngrihen përsëri mes protestave mbarëkombëtare kundër brutalitetit të policisë ndaj afrikano-amerikanëve dhe njerëzve me ngjyrë.

Disa gra të tjera, të cilat zoti Biden i konsideroi si kandidate, mbështetën zgjedhjen e zonjës Harris të martën.

“Senatorja Harris është një drejtuese e qartë dhe e guximshme që do të jetë një partnere e shkëlqyer në fushatë,” tha Susan Rice, ish-këshilltarja për sigurinë kombëtare dhe ish ambasadorja amerikane në OKB.

Ligjvënësja Karen Bass, e cila drejton një grup të afrikano-amerikanëve në Kongres, e quajti zonjën Harris një “zgjedhje të shkëlqyer”.

Ish-Presidenti Barack Obama ishte ndër demokratët e tjerë të spikatur që përshëndeti zgjedhjen e zonjës Harris.

“Unë e njoh senatoren Kamala Harris për një kohë të gjatë. Ajo është më se e përgatitur për punën. Ajo e ka ndërtuar karrierën e saj duke mbrojtur Kushtetutën tonë dhe duke luftuar për njerëzit që kanë nevojë për drejtësi. Kjo është një ditë e mirë për vendin tonë. Tani le të luftojmë për të fituar garën”, tha zoti Obama në Twitter të martën.

Ligjvënësja demokrate Raja Krishnamoorthi, e lindur në Nju Delhi, tha në Twitter: “Pavarësisht nga bindjet tuaja politike, zgjedhja e saj do të thotë aq shumë për përparimin që vendi ynë ka bërë që në dyshen konkurrente të një partie kryesore, tani përfshin një grua me ngjyrë dhe aziatiko-amerikane”.

Presidenti Trump tha të martën se ai ishte “i befasuar” që zoti Biden zgjodhi zonjën Harris.

“Unë u befasova shumë sepse ajo bëri një paraqitje të dobët, shumë njerëz dolën shumë më mirë se ajo në debatet për zgjedhjet paraprake,” tha presidenti Trump.

Harris është gruaja e tretë që kandidon si nënpresidente duke përfaqësuar një parti kryesore.

Përfaqësuesja demokrate Geraldine Ferraro ishte bashkë-garuese me Walter Mondale në vitin 1984 kur ata humbën thellë ndaj republikanëve Ronald Reagan dhe George H.W. Bush.

Ish guvernatorja e Alaskës Sarah Palin garoi me republikanin John McCain në vitin 2008 por humbi ndaj demokratëve Obama dhe Biden.