Pas grevës 1-javore, Transporti Urban ka njoftuar se do t’i rikthehet punës nga sot.

Në njoftim thuhet se pas fillimit të alokimit të mjeteve nga Ministria e Financave dhe pagesës së faturave nga Komuna e Prishtinës, do të rifillojë ofrimin e shërbimit të transportit publik qysh nga sot.

“Gjatë ditëve të fundit, ndërprerja e transportit ka qenë e pashmangshme për shkak të pamundësisë financiare të krijuar nga mospagesa e detyrimeve të Komunës ndaj ndërmarrjes. Shprehim keqardhje të sinqertë për vështirësitë që qytetarët janë detyruar të përballen gjatë këtyre ditëve pa shërbimin e transportit publik dhe ju falënderojmë për mirëkuptimin e treguar”, thuhet në njoftim.

Punëtorët e Transporti Urban dhe transportuesve privat kanë protestuar çdo ditë para objektit të Komunës së Prishtinës.

Kuvendi Komunal i Prishtinës mbajti mbledhje të jashtëzakonshme të enjten për të miratuar bartjen e të hyrave vetanake, për t’i hapur rrugë pagesës së faturave.

Alokimi i një pjese të këtyre mjeteve është bërë tek sot nga Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve. Bëhet fjalë për 2.7 milionë euro.

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës ka konfirmuar se mëngjesin e 30 nëntorit, autoritetet e Serbisë kanë arrestuar dhe e kanë liruar pas disa orësh një ish-pjesëtar të Policisë së Kosovës.

Sipas njoftimit, Nexhat Pireva, që kishte shërbyer në Policinë e Kosovës për rreth 14 vjet, u arrestua mëngjesin e së dielës në pikën kufitare të Dheut të Bardhë.

Ai po udhëtonte drejt Bujanocit së bashku me bashkëshorten dhe fëmijët e tyre, tha MPJD-ja.

“Pas marrjes në pyetje për rreth katër orë, zoti Pireva është liruar dhe aktualisht ndodhet në liri”, u tha në njoftim.

MPJD-ja tha se dënon “veprimet e vazhdueshme të autoriteteve serbe, të cilat përbëjnë keqtrajtim të shtetasve të Republikës së Kosovës dhe janë në kundërshtim me marrëveshjet e nënshkruara mes dy shteteve”.

Kjo ministri përsëriti thirrjen për shtetasit e Kosovës që të shmangin kalimin përmes territorit të Serbisë.

Arrestimi dhe më pas lirimi i Pirevës vjen vetëm disa ditë pasi autoritetet në Serbi arrestuan një shtetas të Kosovës, ish-ushtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

MPJD i ka kërkuar informacione Serbisë për Avni Qenajn nga fshati Romajë i Prizrenit, i cili kishte qenë luftëtar i brigadës 138 Agim Ramadani në Koshare. Serbia e akuzon atë për “krime lufte” në Koshare.

Viteve të fundit, në Serbi janë arrestuar disa qytetarë të Kosovës, të cilët Beogradi pretendon se kanë kryer krime të luftës.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar rezultatin për rundin e dytë të zgjedhjeve lokale që u mbajtën në 18 komuna më 9 nëntor, duke i hapur rrugën marrjes së mandateve nga kryetarët e rinj në 38 komuna të Kosovës.

Në ràundin e parë, të mbajtur më 12 tetor, qytetarët zgjodhën kryetarët në 20 komuna të tjera.

Gjatë mbledhjes, anëtarët e Lëvizjes Vetëvendosje deklaruan se votojnë kundër certifikimit të rezultatit për kryetar komune në Kllokot.

Bazuar në dy rundet e votimit, Lëvizja Vetëvendosje dhe Lidhja Demokratike e Kosovës kanë fituar nga shtatë komuna, Partia Demokratike e Kosovës gjashtë, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës pesë komuna dhe Lista Serbe dhjetë.

Lëvizja Vetëvendosje në rundin e dytë fitoi në Mitrovicë të Jugut, Fushë Kosovë, Gjilan dhe Obiliq. Kjo parti, që udhëhiqet nga kryeministri në detyrë, Albin Kurti, në raundin e parë mori udhëheqjen e Kamenicës, Podujevës dhe Shtimes.

Në rundin e dytë, Lidhja Demokratike e Kosovës fitoi në pesë komuna: Prishtinë, Pejë, Dragash, Viti dhe Junik. Në rundin e parë, kjo parti fitoi në Istog dhe Lipjan.

Partia Demokratike e Kosovës në balotazh fitoi në Prizren, Vushtrri dhe Kaçanik. Ndërkaq, më 12 tetor, kjo parti fitoi në Skenderaj, Ferizaj dhe Han të Elezit.

Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës më 9 nëntor kori fitore në Gjakovë, Suharekë, Klinë dhe Rahovec. Partia e udhëhequr nga Ramush Haradinaj më 12 tetor, ndërkaq, fitoi në Deçan.

Lista Serbe – partia kryesore e serbëve në Kosovë që gëzon mbështetjen e Beogradit – është partia që ka fituar më së shumti vota, përkatësisht 10 komunat e banuara me shumicë serbe. Në rundin e balotazhit, ajo fitoi në Kllokot, ndërkaq më 12 tetorit mori drejtimin në Leposaviq, Novobërdë, Shtërpcë, Zubin Potok, Zveçan, Graçanicë, Ranillug, Partesh dhe Mitrovicë të Veriut.

Partia turke, KDTP në balotazh fitoi në Mamushë.

Ndërkaq, Nisma Socialdemokrate në rundin e parë ka fituar në Malishevë, ndërkaq në Drenas ka fituar nisma e Ramiz Lladrovcit.

Dalja në rundin e parë ishte mbi 40 për qind, ndërkaq në balotazh mbi 32 për qind.

Dy rundet e votimit u zhvilluan pa ndonjë incident të madh.

Lëvizja Vetëvendosje, (LVV), e ka nominuar të mërkurën kreun e partisë, Albin Kurti, kandidat për kryeministër të Kosovës në zgjedhjet e parakohshme të 28 dhjetorit.

Kurti, ashtu siç pritej, mori besimin e të gjithë delegatëve të partisë gjatë një mbledhjeje të Këshillit të Përgjithshëm në Prishtinë.

“Atëherë, konstatoj se me votat e të gjithë delegatëve të Lëvizjes, pra unanimisht, miratojmë propozimin që Albin Kurti të jetë kandidati ynë për kryeministër të Kosovës”, tha Arbërie Nagavci, kryesuese e Këshillit të Përgjithshëm të partisë.

Duke folur pas nominimit, Kurti tha se “ndihem i nderuar që edhe një herë më besuat si kandidatin tuaj për kryeministër”.

Ai gjithashtu i kritikoi partitë e tjera në vend për mungesën e gatishmërisë për të bashkëpunuar me partinë e tij pas zgjedhjeve të rregullta të 9 shkurtit.

“Jemi para zgjedhjeve të reja pa vullnetin dhe dëshirën tonë, por si pasojë e refuzimit nga subjektet e tjera për të pasur çfarëdo bashkëpunimi me neve. Së pari më refuzuan mua e pastaj edhe Glauk Konjufcën”, tha Kurti.

Kurti bëri përpjekje disamuajshe për ta siguruar një mandat të tre në krye të vendit, por as ai e as bashkëpartiaku i tij, Glauk Konjufca, nuk e morën mbështetjen e Kuvendit për ta bërë qeverinë e re muajt e fundit.

LVV-ja i fitoi zgjedhjet e 9 shkurtit, por 48 vende në Kuvend ishin të pamjaftueshme dhe Kurti nuk arriti të gjejë një partner koalicioni, qoftë për ta arritur minimumin e kërkuar prej 61 ulëseve për një qeveri të pakicës.

Lidhja Demokratike e Kosovës, e cila ditë më parë e nominoi kreun e vet Lumir Abdixhiku për kryeministër në zgjedhjet e muajit të ardhshëm, kishte oferta nga Kurti për të bashkëqeverisur, por ajo vazhdimisht i hodhi poshtë ato.

Pasi Kuvendi nuk arriti ta votojë qeverinë e re, presidentja Vjosa Osmani e shpërbeu Kuvendin javën e kaluar dhe shpalli zgjedhje të parakohshme për 28 dhjetor.

Si pasojë e mungesës së bashkëpunimit dhe lëshimeve politike, Kosova vazhdon të jetë me Qeveri në detyrë që nga shkurti i këtij viti.

Vendi tani shkon në zgjedhje të reja duke mos miratuar marrëveshje ndërkombëtare në vlerë rreth 200 milionë euro, buxhetin e vitit të ardhshëm të shtetit, buxhetin për Radiotelevizionin e Kosovës (RTK) dhe buxhetin për tri komuna – Prishtinë, Gjilan dhe Zubin Potok.

Nënkryetari i Organizatës së Veteranëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Gazmend Syla, konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se Serbia ka arrestuar një ish-pjesëtar të UÇK-së.

Sipas tij, Avni Qenaj nga fshati Romajë i Prizrenit, që u arrestua sot, ishte pjesë e brigadës 138 “Agim Ramadani” në Koshare.

“Ai është arrestuar dhe sipas informacioneve që kemi, me gjasë ia kanë gjetur kartelën e anëtarësisë së veteranit që e kemi, në xhep kur e kanë kontrolluar. Ndërkaq, sipas informacioneve që morëm ne, Qenaj kishte kaluar dy-tri herë andej [nëpër Serbi] dhe nuk ka pasur ndonjë problem”, tha Syla për Radion Evropa e Lirë.

Më herët gjatë 25 nëntorit, Ministria për Punë të Brendshme të Serbisë tha se është arrestuar një ish-pjesëtar i UÇK-së, të cilin e identifikoi vetëm me inicialet A.Q.

Sipas kësaj ministrie, ai dyshohet se gjatë luftës në Kosovë ka kryer veprën penale të organizimit të një grupi dhe nxitjen për kryerjen e gjenocidit dhe krimeve të luftës.

Në njoftim pretendohet se i dyshuari në prill të vitit 1998 i është bashkuar shtabit lokal të UÇK-së për fshatin Romajë në komunën e Prizrenit dhe se si pjesëtar i brigadës 138 “Agim Ramadani” ka marrë pjesë në sulmin ndaj posti kufitar serb në Koshare në vitin 1999.

Të dyshuarit A.Q. (1973) i është caktuar masa e ndalimit prej 48-orësh dhe MPB-ja serbe shtoi se në prokurorinë kompetente ndaj tij do të dorëzohet një kallëzim penal.

Autoritetet në Kosovë ende nuk kanë reaguar për këtë pretendim të Serbisë.

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar me pyetje Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Diasporës për këtë çështje dhe është në pritje të përgjigjes.

Viteve të fundit, në Serbi janë arrestuar disa qytetarë të Kosovës, të cilët Beogradi pretendon se kanë kryer krime të luftës.

Në korrik të këtij viti, Lulzim Halili u arrestua nga Serbia nën dyshimet për krime lufte dhe nën pretendimet se kishte qenë pjesë e brigadës 138 “Agim Ramadani” në Koshare. Atëbotë, Organizata e Veteranëve të UÇK-së, tha se emri i tij nuk figuronte në listën e veteranëve e as në atë të pjesëmarrësve në këtë betejë.

Në Koshare ishte një post ushtarak i Ushtrisë së Republikës Federale të Jugosllavisë (RFJ) në kufirin mes Shqipërisë dhe Kosovës, ku nga 9 prilli 1999, gjatë bombardimeve të NATO-s mbi RFJ, për 67 ditë u zhvilluan luftime mes ushtrisë jugosllave dhe UÇK-së.

Ministria e Mbrojtjes së Serbisë më vonë bëri të ditur se në betejën e Koshares u vranë 108 pjesëtarë të Ushtrisë Jugosllave. Zyrtarët nga Kosova thanë se janë vrarë 114 pjesëtarë të UÇK-së. Autoritetet jugosllave thanë se NATO bombardoi Kosharen në maj të vitit 1999.

Beteja në këtë post kufitar mes RFJ-së dhe Shqipërisë përfundoi më 14 qershor, kur Ushtria e Jugosllavisë u tërhoq nga Kosova në bazë të marrëveshjes me të cilën përfunduan bombardimet e NATO-s mbi RFJ.

NATO-ja i nisi sulmet në caqet ushtarake policore në ish-Jugosllavi pas masakrës së Reçakut, në mars të vitit 1999.

Pas 78-ditësh të sulmeve, bombardimet u ndërprenë më 10 qershor 1999, me Marrëveshjen Teknike të Kumanovës, e cila parashihte tërheqjen e të gjitha forcave ushtarake dhe policore serbe nga Kosova.

Që nga përfundimi i luftës në Kosovë, më 9 prill në Serbi shënohet si një betejë heroike e forcave ushtarake të Jugosllavisë, pjesë autonome e së cilës në atë kohë ishte Kosova, ndërsa në Kosovë kremtohet si fitore e UÇK-së.

Serbia gjatë viteve ’90 e karakterizoi UÇK-në si organizatë terroriste, ndërsa për Kosovën, UÇK-ja është organizata që mbrojti popullsinë lokale nga represioni i forcave të armatosura jugosllave.

Bizneset kosovare po zgjerojnë gjithnjë e më shumë aktivitetin e tyre jashtë vendit, duke parë mundësi më të sigurta dhe më fitimprurëse në tregjet e rajonit.

Ky trend reflektohet qartë edhe në statistikat e Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), të cilat tregojnë rritje të ndjeshme të investimeve direkte jashtë vendit.

Sipas BQK-së, gjatë gjysmës së parë të këtij viti, investimet direkte të kosovarëve jashtë Kosovës arritën në 166.6 milionë euro – një rritje prej 55% krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, kur shuma ishte 107 milionë euro.

Për krahasim, vlera e këtyre investimeve ishte 59.1 milionë euro në vitin 2020, u rrit në 100.3 milionë euro në vitin 2021 dhe vazhdoi të ngjitej deri në 224.3 milionë euro në vitin 2024.

Shqipëria – destinacioni kryesor i investitorëve kosovarë

Një nga bizneset që e ka zhvendosur fokusin jashtë Kosovës, është kompania ndërtimore “Uni Projekt”, e drejtuar nga Fitim Bacaliu, i cili prej gjashtë vjetësh operon në Shqipëri.

Ai tregon se i ka zvogëluar investimet në Kosovë dhe i ka orientuar ato drejt tregut shqiptar.

Arsyeja kryesore: fitimet më të qëndrueshme.

“Në Kosovë, fuqia blerëse ka rënë ndjeshëm, ndërsa në Shqipëri ka shumë blerës të gatshëm”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Bacaliu investon deri në 4 milionë euro në vit në Shqipëri, kryesisht në Shëngjin dhe Lezhë, dhe punëson vetëm staf vendas.

Thotë se ky model u ka dhënë më shumë stabilitet investimeve të tij.

“Blejmë toka, shesim dhe ndërtojmë objekte të larta banimi… Vetëm unë jam nga Kosova – inxhinier. Të gjithë punëtorët janë nga Shqipëria”, shpjegon afaristi.

Një tjetër rast është edhe kompania prodhuese e këpucëve “Solid Shoes” nga Suhareka, e cila prej muajit mars zotëron 40 për qind të aksioneve të një fabrike në Tiranë.

Drejtori menaxhues, Shpejtim Kuçi, thotë se zgjerimi në Shqipëri është bërë për shkak të përvojës më të madhe prodhuese, numrit më të madh të klientëve, si dhe lehtësive për eksport drejt vendeve që nuk e njohin shtetësinë e Kosovës.

Ai, po ashtu, thekson se transporti detar përmes porteve shqiptare është shumë më i favorshëm për kompanitë që synojnë tregjet ndërkombëtare.

“Ka shtete ku si Kosovë hasim barriera, ndërsa Shqipëria ka marrëveshje më të hershme tregtare”, thotë Kuçi për Radion Evropa e Lirë.

“Arsye tjetër është se ne synojmë edhe tregun amerikan dhe në Shqipëri tregtia mund të organizohet më lehtë për shkak të transportit detar”, shton ai.

Kompania e tij punëson rreth 600 punëtorë në Shqipëri, 200 në Kosovë dhe 80 në Preshevë.

Sipas Institutit për Studime të Avancuara – GAP në Prishtinë, vetëm vitin e kaluar kosovarët investuan mbi 80 milionë euro në Shqipëri, ndërsa në vitin 2023 mbi 95 milionë euro.

Në Mal të Zi, ndërkaq, investimet e tilla në vitin 2024 kapën vlerën e 18.2 milionë eurove.

Pse largohen bizneset?

Ekspertët dhe përfaqësuesit e bizneseve e shohin si shqetësuese rritjen e investimeve jashtë Kosovës.

Ata paralajmërojnë se ky trend mund të intensifikohet, nëse nuk merren masa urgjente.

Lulzim Rafuna, kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, thotë se burokracia, mungesa e digjitalizimit dhe çmimet e larta të energjisë po i shtyjnë bizneset drejt tregjeve të tjera.

“Ne ende funksionojmë me sistem klasik. Mungesa e digjitalizimit ngadalëson proceset. Kjo e komplikon procesin për bizneset dhe ato heqin dorë”, thotë Rafuna për Radion Evropa e Lirë.

Ai rikujton edhe daljen e kompanive të mëdha në tregun e hapur të energjisë, më herët këtë vit.

Kjo ka bërë që çmimi i rrymës për to të shtrenjtohet dhe ato të bëhen më pak konkurruese në treg, krahasuar me vendet e rajonit.

Ismet Mulaj, ish-ministër i Tregtisë dhe Industrisë, thotë për Radion Evropa e Lirë se orientimi i bizneseve drejt Shqipërisë, Malit të Zi dhe shteteve të tjera tregon se jashtë vendit ato gjejnë kushte më të favorshme.

Sipas tij, shqetësuese është sidomos largimi i bizneseve prodhuese.

“Përveç procedurave burokratike dhe problemeve me energji, imazhi i produkteve që prodhohen në Kosovë, nuk është ai që do ta dëshironim, për shkak se edhe Kosova, edhe bizneset nuk kanë pasur fuqi financiare për të zhvilluar marketing në vendet e ndryshme”, shton Mulaj.

Çfarë humb Kosova?

Largimi i bizneseve nga Kosova ka pasoja të ndjeshme për buxhetin dhe ekonominë.

Përveç daljes së kapitalit financiar, Kosova humb edhe nga të hyrat doganore, Tatimi mbi Vlerën e Shtuar, tatimi mbi fitimin e korporatave, si dhe tatimet dhe kontributet pensionale, të cilat përfundojnë në shtetet ku kompanitë operojnë.

Për më tepër, këto biznese shpesh kthehen edhe si konkurrentë të drejtpërdrejtë në tregun vendor.

“Të gjitha këto i ulin të ardhurat publike që do të mund të përdoreshin për shërbime publike, qoftë për shëndetësi, arsim, infrastrukturë”, thotë Mulaj.

Varësia e Kosovës nga importi, ndërkaq, vazhdon të rritet.

Sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës, vitin e kaluar importet kapën vlerën e mbi 6 miliardë eurove, ndërsa eksportet rreth 900 milionë euro.

Edhe këtë vit situata duket e ngjashme: nga janari deri në korrik importet kanë arritur mbi 4 miliardë euro, ndërsa eksportet vetëm 521 milionë euro.

“Krejt paratë e gatshme po i nxjerrim jashtë dhe kjo është shumë e dhimbshme”, thotë Rafuna.

Ekspertët kërkojnë mbështetje të drejtpërdrejtë për sektorin privat, veçanërisht për industrinë prodhuese, si dhe digjitalizim të shërbimeve përmes modelit “one stop shop”.

“Nuk kërkohet ndonjë kosto e lartë për t’i realizuar shërbimet digjitale, kurse bizneset do të përfitonin shumë – qoftë në shpejtësi të shërbimit, qoftë në zvogëlim të mundësisë për korrupsion”, thotë Mulaj.

Ministria në detyrë e Industrisë, Tregtisë dhe Inovacionit në Kosovë nuk iu përgjigj pyetjes së REL-it nëse ekziston ndonjë strategji për të frenuar këtë trend të largimit të bizneseve.

Ish-pjesëtari i Njësisë Speciale të Policisë së Kosovës, Arbnor Spahiu, është liruar nga paraburgimi në Serbi dhe u kthye në shtëpinë në Kosovë të premten para mesnatës, konfirmoi për Radion Evropa e Lirë, avokati i angazhuar nga familja e tij, Arianit Koci.

Spahiu u mbajt në qytetin verior të Serbisë, Suboticë, nga 9 qershori kur gjykata në këtë qytet urdhëroi paraburgosjen e tij gjoja për kryerjen e veprës penale “vrasje e rëndë” në fshatin Banjskë në veri të Kosovës.

Koci tha të shtunën për REL-in se autoritetet serbe e liruan Spahiun pasi nuk kanë pasur asnjë provë për t’i mbështetur pretendimet e tyre.

“Spahiu është mbajtur panevojshëm kaq gjatë në paraburgim, sepse, siç kam thënë në fillim, nuk mund të ketë prova për një akuzë të tillë, sepse ai nuk ka qenë në Policinë e Kosovës në atë kohë”, tha Koci.

Spahiu u arrestua më 7 qershor nga autoritetet serbe në pikën kufitare ndërmjet Hungarisë dhe Serbisë, derisa po kthehej nga Austria në Kosovë me autobus së bashku me familjen e tij.

Serbia e akuzoi atë se gjoja e kishte kryer veprën penale në Banjskë – pjesa veriore e Kosovës – ku një grup i serbëve të armatosur e sulmoi policinë e Kosovës në shtator të vitit 2023, duke vrarë rreshterin Afrim Bunjaku.

Policia e Kosovës ka konfirmuar se Spahiu atëkohë nuk ka qenë pjesëtar i policisë.

Koci tha se Serbia asnjëherë nuk ka paraqitur asnjë provë apo dëshmi e besueshme që do të rëndonte pozitën e tij ligjore.

Për sulmin në Banjskë Kosova e ka akuzuar Serbinë, por kjo e fundit ka mohuar çdo përgjegjësi.

Përgjegjësinë për të e ka marrë Millan Radoiçiq, ish-nënkryetar i Listës Serbe në Kosovë, i cili besohet se ndodhet në Serbi.

Në Gjykatën Themelore në Prishtinë po vazhdon gjykimi i tre prej 45 të akuzuarve për terrorizëm, financim të terrorizmit dhe vepra të rënda penale në rastin Banjska.

Hetime për këtë sulm është duke kryer edhe Zyra e Prokurorit të Lartë Publik në Beograd.

Qyshkur ka hyrë në klasën e parë në moshën 6 vjeçare në Gjilan e deri më sot, Vesa Xhyshmiti ka vetëm 7 vite shkollore dhe të paktën po kaq medalje dhe vende nderi në garime kombëtare e ndërkombëtare të matematikës. Sapo ka nisur të garojë në fund të klasës së pestë, studentja 13 vjeçare ka arritur rekorde të hatashme në Olimpiada matematike si EGMO 2025. “Talenti nuk rritet me frikë, por duke pasur vetëbesim, natyrisht pa e tepruar atë,” thotë Vesa. Në gara dhe konkurrime ndërkombëtare ajo ka përfaqësuar Kosovën me shumë sukses dhe ka lënë mbresa tek gjyqtarët dhe vlerësuesit. Por, talenti dhe vetëbesimi i një shkollareje të një vendi të vogël përballen me vështirësi të mëdha për mbështetje financiare.

Vesa bën pjesë në brezin GenZ i quajtur edhe IGeneration, të ardhur në një botë dixhitale ku përgjithësisht ata janë “në shtëpinë e tyre”. Viti i lindjes së saj 2012 përkon me ripërtëritjen e nismave për mundësi të barabarta në arsimimin e vajzave dhe grave në Shkencë, Teknologji, Inxhinieri dhe Matematikë – STEM, ndërsa vetë akronimi është krijuar në fillim të viteve 2000.

Me sy të butë, të zgjuar dhe shumë vëzhgues, Vesa flet me elokuencë dhe pjekuri përtej moshës që ka, për rrugëtimin e saj të përditshëm shtëpi-shkollë përkatësisht Gjilan-Prishtinë, për klasën në shkollën private New York School of Science in Kosova, për shoqërinë e mirë që ka aty dhe ecurinë e suksesshme në konkurset e matematikës. Mamaja e saj, Albina, me profesion arsimtare në Kosovë, shëndrit me krenari pranë vajzës dhe shpreh vazhdimisht mirënjohje për mësuesit dhe drejtuesit e Vesës në arritjet e saj mbresëlënëse.

“Mësuesit kanë qenë inkarujuesit dhe nxitësit e zellshëm të Vesës. Në fillim në garat shkollore ku doli fituese dhe pastaj në garat komunale, ku mori maksimumin e 100 pikëve që nuk kish ndodhur më parë, dhe më tej në garat ndërkomunale përsëri me sukses, atëherë kur edhe u shtua këmbëngulja e mësuesve që Vesa të shkonte më tej se aq.”

Në nëntor 2025 Vesa u ftua të merrte pjesë në Harvard–MIT Mathematics Tournament (HMMT) meqë ishte pranuar në programin prestigjioz Athemath. Ajo thotë se është veçanërisht krenare “që është e para Kosovare pjesëmarrëse në këtë konkurs me emër të njohur.” Atë javë Shoqata e Studentëve shqiptarë të Harvardit Harvard Albanian Students Association e kishte mysafire Vesën në një takim enkas për fituesit e garës, të titulluar Ëndrra pa Kufi (Dreams Without Borders) në Harvard University.

“Pjesëmarrja në garime jashtë Kosovës ka shpenzime të konsiderueshme financiare për familjen tonë katër-anëtarëshe me të ardhura mesatare. Ishte bujaria e komunitetit të Bostonit që e mundësoi ardhjen tonë, me një pjesë të harxhimeve, së bashku me kontributin e familjes sonë,” thotë Albina, duke falënderuar Xheraldin & Xhufe Morina Foundation, dhe zemërmirësinë e shumë zonjave si Valbona Lavdari, Mirjola Adhami, Rita Zhupe, dhe Irena Xhurxhi .

“Është me rëndësi të thuhet,” vëren ajo, “se nga pranimi në Athemath, program amerikan trajnimi për vajza, Vesa ishte ftuar edhe në PUMaC (Princeton University Mathematical Competition) por për shkak të shpenzimeve të shumta nuk mori pjesë në të. Kurset intensive dhe individuale kanë koston e tyre. Dhe garat ndërkombëtare janë të kushtueshme. Komuna e Gjilanit ka bërë sa ka mundur brenda mjeteve të veta. Prandaj ne e vlerësojmë shumë ndihmën e komunitetit shqiptar në Amerikë si edhe mikpritjen e tyre shumë të ngrohtë,” thekson Albina.

Në vitin 2024 Vesa përfaqësoi Kosovën në Olimpiadën Neo Science në NY ku mori vendin e parë në Matematikë dhe medaljen e argjendte për Shkencat. E ftuar nga Shoqata e Matematicenëve të Kosovës të garojë me klasat e 7 dhe 8 në Olimpiadën e Matematikës Shqipëri Kosovë (KAMO), Vesa fitoi medaljen e artë. Në Holandë fitoi një medalje tjetër në STEM Olympiad dhe hyri në kategorinë Best of the Best. Në klasën e shtatë fitoi vendin e parë në Olimpiadën e Matematikës së Kosovës duke u klasifikuar për testin në EGMO – ku ishte në garim me vajzat me rezultatet më të mira të klasave 7 deri 12 të Kosovës. Në sajë të punës shumëorëshe dhe drejtimin e duhur të mësuesve, ajo fitoi bashkë me një vajzë tjetër të klasës së 11. Vesa ishte ndër garueset më të reja në EGMO me 55 vende pjesëmarrëse mbajtur në Kosovë në prill 2025. Ajo thotë se aty, përveç krenarisë, ndjeu se vende të vogla mund të fitojnë mes matematicienëve më të mirë të botës.

Kur flet për zgjidhjen e një problemi me teorinë e numrave, ajo e quan atë “të bukur”. Bukuria e zgjidhjeve në matematikë e ka tërhequr Vesën qysh në fillim. Asaj i pëlqen arsyetimi logjik, të menduarit kritik në lëndët e matematikës por edhe në fushat e tjera. I ka kaluar me lehtësi konvertimet e termave matematikore shqip – anglisht në sajë të njohjes shumë të mirë të dy gjuhëve. Këtë e thotë me mburrje edhe Medina, halla e saj në Nju Jork, tek e cila Vesa dhe Albina erdhën vizitore disa ditë përpara se të ktheheshin në Prishtinë. Aty i pret babai, Iliri, me të cilin Vesa shikon ndeshjet e futbollit, kur nuk është duke studiuar matematikë, dhe, vëllai i saj 6 vjeçar, Dielli, me të cilin ngjyrosin e vizatojnë dhe përcjellin programin Number Blocks në anglisht.

Nga Kosova, Vesa ka postuar disa foto nga Bostoni, Nju Jorku dhe Uashingtoni, ndërkohë që ka nisur përgatitjet për garën e ardhshme. Në janar është kualifikuar automatikisht të hyjë në OMK 2026 si pjesëmarrëse fituese në EGMO 2025 (European Girls Mathematical Olympiad). Me dëshirën dhe ëndrrën që të kalojë testin selektues për EGMO në shkurt dhe IMO (International Mathematical Olympiad) në mars — si përfaqësuese e Kosovës, ajo do që të valëvit flamurin e vendit në çdo garë të madhe botërore për pesë vitet e ardhshme. Vesa dëshiron të jetë në kanalin e vet në YouTube për të shpjeguar koncepte matematike në formë tërheqëse për moshat e reja. Pjesë e ëndrrës së saj është të zbulojë edhe për të tjerët “bukurinë e matematikës,” ashtu siç e sheh ajo. Në të ardhmen jo të largët, Vesa shpreson që matematika të jetë çelësi që hap dyert e universiteteve elitë në Amerikë. Shkolla e specializuar New York School of Science e Kosovës nuk është larg nga Bulevardi Bill Clinton në Prishtinë, ku ngrihet statuja e ish-presidentit amerikan që i sjell në mend çdo ditë “se sa pranë njëra-tjetrës janë vendet tona historikisht,” përfundon ajo me qartësinë e vesës.

Gjykata Supreme e ka refuzuar si “të pathemeltë” kërkesën e Partisë Demokratike të Kosovës për urdhërimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve që të organizojë rivotim për zgjedhjet për kryetar komune në Mitrovicë të Jugut.

Supremja tha se “duke u nisur nga gjendja e tillë faktike dhe ligjore e çështjes, e ka pranuar në tërësi si të drejtë dhe të bazuar qëndrimin juridik” të Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa.

“Gjykata Supreme konstaton se asnjë nga pretendimet e palëve nuk është provuar dhe faktuar dhe nuk ekziston bazë ligjore që të provojë se ka pasur shkelje të natyrës substanciale që mund të ndikojnë në integritetin e procesit zgjedhor ose në rezultatin përfundimtar, andaj, vlerësoi se dëshmitë e paraqitura nuk krijojnë bazë të mjaftueshme për gjykatën që të krijohet bindja se në rastin konkret duhet të urdhërohet rivotimi”, u tha në vendim.

PDK-ja i ishte drejtuar Supremes më 16 nëntor, pasi PZAP-i ia refuzoi kërkesën për rivotim në Mitrovicë të Jugut.

Garën për Mitrovicën e Jugut e fitoi në balotazh më 9 nëntor Faton Peci i Lëvizjes Vetëvendosje, kundër Arian Tahirit të PDK-së, , me një diferencë prej mbi 2 mijë votash.

Një ditë pas votimeve në balotazh, komisionerët PDK-së dhe ata të Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) në Mitrovicë të Jugut u tërhoqën nga procesi i verifikimit të votave me dyshimet për keqpërdorim.

Ata kishin hasur në fletëvotime me kod të vendvotimit që nuk përputhej me vendvotimin prej nga ato vinin. Më vonë u kuptua se bëhej fjalë për 75 fletëvotime të tilla.

Prokuroria urdhëroi ndaljen e verifikimit dhe procesi rifilloi një ditë më vonë, po me vendimin e Prokurorisë.

PDK-ja u ankua në PZAP duke argumentuar se, përveç fletëvotimeve që ishin gjetur të përziera ndërmjet klasave dhe shkollave të ndryshme, në shpërputhje me kodet unike të vendvotimeve, pjesëmarrja e votuesve në balotazh ishte më e lartë se ajo në rundin e parë më 12 tetor.

Ajo ishte ankuar gjithashtu se gjatë procesit të numërimit janë hasur shumë fletëvotime të pavulosura, ndërsa disa të tjera janë gjetur të vulosura dy herë.

PZAP-ja shtoi se pretendimet e PDK-së janë të pabazuara, duke qenë se KQZ-ja ka formuar komision për verifikimin e fletëvotimeve të dyshimta, dhe se kompania përgjegjëse për shtypjen e tyre ka sqaruar se bëhet fjalë për “gabim teknik”.

Paneli vlerësoi se nuk ka pasur cenim të integritetit të zgjedhjeve.

Të mërkurën e 19 nëntorit është caktuar që të mbahet seanca e Kuvendit për zgjedhjen e Qeverisë së re të Kosovës.

Ajo do të nisë në orën 14:00.

Ndërkaq, në orën 11:00 është thirrur një seancë tjetër me disa pika të rendit të ditës, sikurse janë formimi i komisioneve parlamentare, më pas shqyrtimi i parë i projektligjit për ndarjet buxhetore, miratimi i buxhetit për tri komuna të Kosovës (Prishtinë, Gjilan dhe Zubin Potok), çështja e financimit të Radio Televizionit të Kosovës dhe ratifikimi i disa marrëveshjeve ndërkombëtare.

Pas njoftimit për dy seancat, Lidhja Demokratike e Kosovës tha se nuk do të marrë pjesë në seancën e orës 11:00, duke argumentuar se aty përfshihen marrëveshje ndërkombëtare, kredi, borxhe dhe projektligje buxhetore që kërkojnë proces “serioz e konsultim”.

“LDK nuk merr pjesë në improvizime që shpërfillin rregulloren dhe e reduktojnë agjendën shtetërore në dekor fushate”, tha kjo parti përmes një njoftimi, duke shtuar se do të marrë pjesë vetëm në seancën për Qeverinë e re.

Kjo parti akuzoi LVV-në se po tenton “të përdorë institucionet e Republikës si instrument të lojërave të saj politike”.

“Prej tetë muajsh, vendi mbahet në pasiguri politike nga të njëjtët që sot paraqesin si urgjencë atë që vetë e kanë zvarritur. E njëjta logjikë u pa edhe me zvarritjen 15-ditore të mandatarit pa numra, një proces i humbur që nga fillimi dhe i përdorur vetëm për propagandë”, u tha në njoftim.

Seanca për Qeverinë e Kosovës

Seanca për Qeverinë mbahet në ditën e fundit të mandatit kushtetues, pasi presidentja Vjosa Osmani, mandatoi më 4 nëntor Glauk Konjufcën nga Lëvizja Vetëvendosje për formimin e ekzekutivit të ri.

Sipas praktikave, Konjufca pritet të paraqesë një ekspoze para 120 deputetëve dhe të prezantojë kabinetin e ri qeverisës, për votimin e të cilit kërkohen të paktën 61 vota.

Pas propozimit si mandatar nga LVV-ja, Konjufca tha se dëshiron bashkëpunim me partitë parlamentare, por jo edhe ndonjë marrëveshje koalicioni.

Ai tha se kërkon mbështetjen e deputetëve për Qeverinë e tij, në mënyrë që të shmangen zgjedhjet parlamentare në dhjetor dhe që vendi të ketë ekzekutiv “së paku” deri në prill, kur duhet të zgjidhet presidenti i ri i vendit.

Ndërkaq, kreu i LVV-së, Albin Kurti, ka deklaruar se nuk sheh as “mundësi teorike” që të arrihet një koalicion me partitë e tjera shqiptare, të cilat, sipas tij, kanë “ndërtuar një urrejtje hibride ndaj meje”.

Gjatë propozimit të Konjufcës për mandatar, Kurti tha se ai do të marrë postin e zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Jashtëm dhe Diasporës – post, që Kurti e kishte propozuar Konjufcën në ekzekutivin e propozuar më 26 tetor. Atëkohë, Kurti dështoi të siguronte 61 votat e nevojshme të deputetëve.

Kurti ishte mandatuar më 11 tetor nga Osmani për të formuar ekzekutivin e ri.

Mandatari i parë për kryeministër, sipas Kushtetutës i takon partisë së parë.

Pas dekretimit të Konjufcës, Osmani tha se partitë e tjera të mëdha shqiptare nuk kishin emër për mandatar, duke shtuar se në Kushtetutë thuhet se nëse ka emër të propozuar për mandatarin e dytë, presidentja duhet ta emërojë atë, e nuk ka hapësirë që të refuzojë emërimin e tij.

LVV-ja i ka fituar zgjedhjet e 9 shkurtit, por nuk ka siguruar ulëse të mjaftueshme në Kuvend që do t’i mundësonin që të formonte Qeverinë pa bashkëpunim me partitë e tjera.

Në zgjedhjet e 9 shkurtit, Partia Demokratike e Kosovës ka fituar 24 ulëse, Lidhja Demokratike e Kosovës 20, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës pesë dhe tre deputetë ka Nisma Socialdemokrate, që në zgjedhje garoi në listë të përbashkët me AAK-në.

Lista Serbe ka nëntë nga dhjetë ulëset e garantuara për minoritetin serb, një e ka partia e Nenad Rashiqit dhe dhjetë ulëse të tjera i kanë fituar përfaqësuesit e minoriteteve të tjera.

Policia e Kosovës i mohoi kategorikisht pretendimet e mediave serbe se një “grup i armatosur shqiptarësh” ka qëlluar drejt pjesëtarëve të Ushtrisë së Serbisë, pranë bazës ushtarake “Debella Gllava”, duke i cilësuar ato si dezinformata të pabazuara, që nuk korrespondojnë me asnjë incident të verifikuar nga autoritetet në territorin e Republikës së Kosovës.

Baza ushtarake “Debella Gllava” ndodhet në komunën e Bujanocit – qytet në jug të Serbisë, i banuar me shqiptarë.

Në një komunikatë zyrtare, policia theksoi se, pas verifikimit të të gjitha informatave operative, raporteve nga terreni dhe koordinimit me institucionet kompetente, nuk është regjistruar asnjë rast i shtënies me armë drejt pjesëtarëve të Ushtrisë së Serbisë, siç është raportuar nga disa media në atë vend.

Policia sqaroi se situata në zonën kufitare “ka qenë dhe mbetet e qetë dhe nën kontroll të plotë”, ndërsa bëri të ditur se dje ka arrestuar katër shtetas të Serbisë – gjuetarë – për kalim ilegal të vijës kufitare dhe armëmbajtje pa leje.

Armët dhe municioni janë konfiskuar, ndërsa të dyshuarit janë dërguar në mbajtje.

Policia, e kontaktuar edhe nga Radio Evropa e Lirë, nuk tregoi për kombësinë e të dyshuarve të ndaluar.

Sipas saj, publikimi i informacioneve të pasakta vetëm se “krijon perceptime të rreme” dhe “rrit tensionet e panevojshme në zonat kufitare”.

Disa media në Serbi, përfshirë shërbimin publik – Radio Televizionin e Serbisë – raportuan të dielën mbrëma se një grup “shqiptarësh të maskuar” ka sulmuar pjesëtarët e Ushtrisë së Serbisë në rajonin e bazës “Debella Glava”, pranë kufirit me Kosovën.

Megjithatë, nuk u paraqitën prova që do ta vërtetonin këtë pretendim.

Mediat raportuan vetëm se sulmuesit “u larguan me gjashtë xhipa drejt Kosovës”.

E kontaktuar nga Radio Evropa e Lirë, Prokuroria e Lartë Publike në Vranjë, në jug të Serbisë, tha se disa persona të panjohur, me shumë gjasë duke përdorur armë gjahu, kanë shtënë në drejtim të një patrulle të Ushtrisë së Serbisë pranë bazës ushtarake “Debella Gllava”, afër kufirit me Kosovën, në komunën e Bujanocit.

Sipas kësaj prokurorie, personat e dyshuar janë larguar me disa automjete në drejtim të territorit të Kosovës.

Incidenti u raportua te prokurori kujdestar nga policia ushtarake, mbrëmjen e 16 nëntorit.

“Në këtë incident nuk ka persona të lënduar. Me urdhër të prokurorisë, policia po ndërmerr veprimet e nevojshme për të hetuar të gjitha rrethanat e ngjarjes”, thuhet në përgjigje.

Radio Evropa e Lirë iu drejtua misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR, i cili kontrollon zonën kufitare me Serbinë, për të pyetur nëse është i njoftuar për këtë incident, por nuk mori përgjigje.

Partia Demokratike e Kosovës (PDK) ka insistuar në kërkesën e saj për rivotim në Mitrovicë të Jugut, duke dorëzuar ankesë në Gjykatë Supreme ndaj vendimit të Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP).

Përmes një njoftimi të publikuar në Facebook, PDK-ja e quajti vendimn e PZAP-së të gabuar, pasi tha se “procesi është cenuar dhe se vullneti i qytetarëve është ndryshuar”.

“Me kërkesën drejtuar Gjykatës Supreme, PDK-ja kërkon shqyrtim të plotë të çështjes dhe marrjen e një vendimi që garanton integritetin e procesit zgjedhor dhe respektimin e votës së qytetarëve të Mitrovicës”, thuhet në njoftim.

Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) e kishte hedhur poshtë të premten një kërkesën e PDK-së për përsëritjen e zgjedhjeve për kryetar të komunës së Mitrovicës së Jugut pas pretendimeve për parregullsi.

PZAP-ja theksoi se kërkesa e PDK-së ishte e “pabazuar”, duke shtuar se kjo parti “nuk ka prezantuar prova për të dëshmuar këto parregullsi”.

Garën për Mitrovicën e Jugut e fitoi në balotazh më 9 nëntor Faton Peci i Lëvizjes Vetëvendosje, me 53.47% të votave, kundër Arian Tahirit të PDK-së, i cili i mori 46.53% të votave, me një diferencë prej 2 mijë e 315 votash.

Një ditë pas votimeve në balotazh, komisionerët PDK-së dhe ata të Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) në Mitrovicë të Jugut u tërhoqën nga procesi i verifikimit të votave me dyshimet për keqpërdorim.

Këta komisionerë kishin hasur në fletëvotime me kod të vendvotimit që nuk përputhej me vendvotimin prej nga ato vinin. Më vonë u kuptua se bëhej fjalë për 75 fletëvotime të tilla.

Me urdhër të prokurorisë, verifikimi u ndalua dhe rifilloi vetëm një ditë më vonë, sërish me vendim të prokurorisë.

Pak pas verifikimit të votave, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) miratoi një rekomandim për themelimin e një komisioni për vlerësimin e fletëvotimeve dhe përputhjes së numrit të tyre në vendvotimet në Mitrovicën e Jugut.

PDK-ja u ankua në PZAP se, përveç fletëvotimeve që ishin gjetur të përziera ndërmjet klasave dhe shkollave të ndryshme, në shpërputhje me kodet unike të vendvotimeve, pjesëmarrja e votuesve në balotazh ishte më e lartë se ajo në rundin e parë më 12 tetor.

Ajo ishte ankuar gjithashtu se gjatë procesit të numërimit janë hasur shumë fletëvotime të pavulosura, ndërsa disa të tjera janë gjetur të vulosura dy herë.

PZAP-ja shtoi se pretendimet e PDK-së janë të pabazuara, duke qenë se KQZ-ja ka formuar komision për verifikimin e fletëvotimeve të dyshimta, dhe se kompania përgjegjëse për shtypjen e tyre ka sqaruar se bëhet fjalë për “gabim teknik”.

Më herët, kompania sllovene CETIS tha se kishte zhvilluar hetim të plotë dhe se “problemi ka ndodhur vetëm në një nga katër kokat e printerit që shtyp numrin e vendvotimit, përderisa sistemi i kontrollit monitoron vetëm numrin serik (QR kodin), ndaj gabimi nuk është detektuar gjatë shtypjes”.

PZAP-ja vlerësoi se nuk ka pasur cenim të integritetit të zgjedhjeve.

“Pasi që nga provat e ekzistuese rezulton se ka ekzistuar vetëm gabim teknik në kodin e fletëvotimit në vendvotim, ndërsa numri serikë dhe elementet e tjera që kanë qenë të domosdoshme për sigurinë e fletëvotimit kanë ekzistuar në secilin fletëvotim”.

PDK-ja tha të premten vonë se do të ankohet në Gjykatën Supreme ndaj vendimit “të padrejtë” të PZAP-së.

Ministri në detyrë i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, ka pretenduar se “Serbia përmes bandave kriminale e terroriste vazhdon ende të planifikojë e ndërmarrë sulme terroriste në Republikën e Kosovës”.

Reagimi i tij vjen një ditë pasi Policia e Kosovës, në bashkëpunim me trupat e misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR-it, kishin gjetur 10 detonatorë ndezës me kabllom në afërsi të fshatit Gnjezhdan të Leposaviqit.

Sipas ministrit, prania dhe angazhimi i vazhdueshëm i Policisë së Kosovës dhe institucioneve të sigurisë ka mundësuar identifikimin dhe sekuestrimin e mjeteve që, siç u shpreh ai, do të mund të përdoreshin për “sulme të rrezikshme terroriste”.

Ai theksoi se institucionet e Kosovës mbeten të vendosura në përballjen me “grupet kriminale dhe terroriste” që veprojnë në veri të vendit.

Edhe në të kaluarën, pjesëtarë të qeverisë në detyrë kanë akuzuar Serbinë për përshirje në raste të ngjashme kur janë gjetur armatime në veriun e banuar me shumicë serbe, por pa ofruar dëshmi që i vërtetojnë këto akuza.

Përmes raportit 24 orësh, Policia e Kosovës ka lajmëruar se ka nisur hetimet per detonatorët e gjetur në Leposaviq dhe se për këtë rast është njoftuar edhe prokurori i shtetit.

Veriu i Kosovës vazhdon të jetë i tensionuar posaçërisht nga 24 shtatori i vitit 2023, kur një grup serbësh të armatosur sulmuan Policinë e Kosovës në Banjskë, duke e vrarë një rreshter.

Në luftimet që pasuan u vranë tre pjesëtarë të grupit sulmues.

Prej atëherë, autoritetet kosovare kanë konfiskuar armatim dhe municion në veri në raste të ndryshme.

Përgjegjësinë për sulmin në Banjskë e mori Millan Radoiçiq, ish nënkryetari i Listës Serbe, partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, e cila gëzon mbështetjen e Beogradit zyrtar.

Kosova e fajëson Serbinë për këtë sulm, e cila mohon përfshirjen.

Në shtator të vitit të kaluar, Prokuroria Speciale e Kosovës ngriti aktakuzë ndaj 45 personave – në mesin e tyre edhe Millan Radoiçiq – për sulmin e armatosur në Banjskë.

Autoritetet në Serbi nuk pranojnë ta ekstradojnë Radoiçiqin në Kosovë dhe thonë se ai do të gjykohet nga “gjykatat serbe”, ndërsa zyrtarët në Kosovë thonë se ato i kanë ofruar mbrojtje atij.

“Të gjithë janë bashkuar kundër nesh”, thotë Albin Kurti duke përshkruar skenën politike në Kosovë sipas Lëvizjes së tij Vetëvendosje. Për partinë më të madhe në vend, çdo veprim i opozitës është një sfidë e drejtpërdrejtë ndaj saj. Por për disa vëzhgues, ky perceptim është më shumë një zgjedhje strategjike e Vetëvendosjes sesa pasqyrë e realitetit politik.

Natën e rundit të dytë të zgjedhjeve lokale, më 9 nëntor, kreu i Vetëvendosjes trumbetoi fitoren e partisë së tij në shtatë komuna të Kosovës, përkundër atyre që ai i quajti kushte të pazakonta politike.

“I falënderoj kandidatët tanë, ekipet e tyre, shtabet zgjedhore dhe aktivistët tanë, të cilët kanë pasur një betejë të jashtëzakonshme, meqenëse në të gjitha këto raste, të gjithë të tjerët janë bashkuar kundër Vetëvendosjes”, tha Kurti, njëherësh kryeministër në detyrë.

Në vazhdën e këtij diskursi, ai edhe në një postim në Facebook, ku falënderoi qytetarët për pjesëmarrjen në balotazh, tha se Vetëvendosjen “s’e ndali dot as bashkimi i të gjithë kundërshtarëve”.

Këtë qasje e përforcoi edhe bashkëpartiaku i tij, Xhelal Sveçla, i cili humbjen e Vetëvendosjes në Prishtinë e cilësoi si rezultat të “koalicionit të pazareve”, e jo ideve.

Në një postim në Facebook, ai shkroi se “koalicioni LDK-PDK-AAK, oligarkë e disa kuazimedia do t’i kushtojnë më së shumti qytetarit. Mbetet që angazhimi ynë të minimizojë dëmin e zvogëlojë çmimin, gjithmonë në të mirë të qytetarit e shoqërisë”.

Visar Ymeri, drejtor ekzekutiv i Institutit për Politika Sociale “Musine Kokalari” në Prishtinë, nuk e sheh situatën si një front të bashkuar kundër Vetëvendosjes. Ai thekson se në zgjedhjet lokale, kjo parti ka bashkëpunuar me pothuajse të gjitha partitë tjera, ashtu si edhe të tjerat me njëra-tjetrën.

“Për shembull, AAK-ja e ka përkrahur Vetëvendosjen në Fushë Kosovë; Vetëvendosja e ka përkrahur AAK-në në Junik; Vetëvendosja e ka përkrahur PDK-në në Dragash, e kështu me radhë. Të gjitha këto kanë ndodhur në këto zgjedhje lokale, përkundër polarizimit në nivel qendror të partive politike”, thotë Ymeri për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.

Në skenën qendrore, Vetëvendosje nuk arriti të siguronte shumicën e nevojshme në zgjedhjet e 9 shkurtit për të qeverisur e vetme, dhe dështoi të gjente partnerë për bashkëpunim. Me asnjërën palë që nuk pranonte kushtet e tjetrës, Kuvendi mbeti i bllokuar dhe Qeveria vazhdon të funksionojë në detyrë.

Mandatarit të Vetëvendosjes, Glauk Konjufca, i skadon afati ligjor për të paraqitur përbërjen e re qeveritare më 19 nëntor. Pa mbështetjen e partive të tjera, rruga e Kosovës duket e hapur drejt zgjedhjeve të parakohshme.

Partitë e mëdha tashmë kanë deklaruar se nuk do të japin votë për Konjufcën. Përfaqësuesit e tyre akuzojnë Kurtin se ka humbur tetë muaj me manipulime e taktizime politike, ndërsa situata aktuale, sipas tyre, dëshmon se partia e tij nuk mund të sigurojë shumicën “as në ëndrrat më të mira”.

Në sytë e vëzhguesve, të dyja taboret që vetëparaqiten si konstruktive, kanë mundur të bëjnë më shumë, por barra kryesore bie mbi partinë më të madhe, e cila, duke pasur mundësi për të ndërmjetësuar dhe lehtësuar dialogun, ka zgjedhur të forcojë narrativin e polarizimit.

Agon Maliqi thotë se Vetëvendosjes i ka shërbyer narrativi i “forcës më të mirë kundër gjithë së keqes së të shkuarës” në vitin 2021, kur ka fituar mbi 50 për qind të votave. Por sot, ky mesazh ka humbur fuqinë dhe nuk e mbështet më partinë si dikur.

“… për shkak se partitë ish-opozitare nuk janë më njësoj, edhe ato kanë lidership tjetër. Është dukur qartë edhe në zgjedhjet e fundit nacionale se ato kanë pasur rritje dhe e kanë kthyer një pjesë të besimit – jo të gjithën. E, po ashtu, edhe në zgjedhjet lokale kanë fituar shumë komuna”, thotë Maliqi për Exposenë.

Vetëvendosje edhe në zgjedhjet nacionale të vitit 2019 ka dalë e para, por me rreth një të katërtën e votave, ka qëndruar në pushtet vetëm rreth 50 ditë, pasi koalicioni me LDK-në është shembur.

Rritja e partisë dy vjet më vonë i është atribuar pjesërisht edhe aleancës së Kurtit me presidenten e atëhershme në detyrë, Vjosa Osmani, e cila është larguar nga LDK-ja për t’iu bashkuar Kurtit.

E njohur për veprime provokuese, si hedhja e gazit lotsjellës në Kuvend, Vetëvendosje ka lindur në fillim të viteve 2000 si një lëvizje proteste kundër elitave vendore dhe ndikimit ndërkombëtar në Kosovën e pasluftës – atëherë nën administrimin e OKB-së.

Me hyrjen në politikë në vitin 2011, ajo ka nisur të transformohet në një forcë institucionale, duke zbutur me kohë edhe tonin e saj radikal. Në zgjedhje ka garuar me narrativ kundër korrupsionit, duke e paraqitur veten si alternativë ndaj klasës së vjetër politike, e cila, sipas saj, ka abuzuar me pushtetin.

Sipas analistit Agon Maliqi, edhe tani duket se bëhet fjalë për një përpjekje të Vetëvendosjes për ta imponuar vullnetin e saj me çdo kusht, duke e përsëritur në një formë tjetër logjikën e forcës që dikur kritikonte.

“Po rikthehet në origjinën e saj, në projektin e saj që e vë në dyshim jo vetëm dialogun me Serbinë, Marrëveshjen e Brukselit, por edhe vetë natyrën e sistemit juridik të Kosovës, pra Pakon e Ahtisaarit. Dhe, e vetmja mënyrë për t’i çmontuar disa elemente të saj, është shkaktimi i një krize kushtetuese. Ky është i vetmi shpjegim përse një parti insiston të barrikadohet në këtë formë, sepse një parti që do të donte të qeveriste, do të gjente mënyra për të bashkëpunuar me së paku njërën prej partive të tjera të mëdha”, thotë Maliqi.

Maliqi, duke përmendur edhe sulmet e Vetëvendosjes ndaj institucioneve të pavarura, si Gjykata Kushtetuese, vlerëson se qëllimi i Kurtit është të krijojë realitete të reja juridike përmes krizave.

Radio Evropa e Lirë kërkoi komente nga Lëvizja Vetëvendosje për këtë temë, por pa sukses.

Ndërkohë, në mbledhjen e Këshillit të Përgjithshëm të partisë në shtator, vetë Kurti deklaroi se Kosova ka nevojë për “një republikë të tretë”.

“E kemi thënë disa herë që Kosova ka nevojë për një republikë të tretë, por jo si një republikë e shpallur në Kuvendin e saj prej 120 deputetësh, pra jo si një republikë e re, por si një republikë e rinuar, si një republikë e përtrirë, e cila frymon sipas idealeve përparimtare të rilindasve shqiptarë”, tha Kurti.

Në të njëjtën mbledhje, ai theksoi se bllokadat dhe pengesat nuk vijnë vetëm nga partitë kundërshtare, por edhe nga vonesat e Gjykatës Kushtetuese, e cila ka 18 ligje në pritje të vendimmarrjes.

Sipas tij, kjo situatë pengon zhvillimin e vendit dhe kufizon funksionimin e demokracisë, ndërsa tregon përpjekjen e Vetëvendosjes për të çuar përpara agjendën e saj edhe në kushte të vështira.

Qeveria e Kurtit, ndër vite, e ka gjetur veten në raporte të Departamentit amerikan të Shtetit për korrupsion qeveritar, apo të Reporterëve pa Kufij për kufizimin e lirisë së mediave.

Por, papunësia nga viti 2021 ka qenë në trend të rënies dhe rritja ekonomike është sjellë nën 4 për qind. Pagat dhe pensionet janë rritur, ashtu si edhe investimet e huaja direkte.

E, ajo që e ka karakterizuar më së shumti qeverisjen e Kurtit ka qenë përpjekja e tij për të zgjeruar autoritetin e Kosovës në veri të vendit, përmes veprimeve si heqja e dinarit serb dhe mbyllja e institucioneve të Serbisë. Këto masa, ndonëse në përputhje me vizionin e tij për një Kosovë sovrane, i kanë shkaktuar tensione me BE-në dhe SHBA-në.

Visari Ymeri, një nga figurat e larta të Vetëvendosjes që ndër vite kanë dezertuar nga partia, thotë se polarizimi politik e shoqëror është një strategji e vetëdijshme e Vetëvendosjes.

Sipas tij, edhe pse partia pretendon të jetë e hapur për bashkëpunim, në praktikë ushqehet nga përplasja me të tjerët – një fenomen që Ymeri e konsideron të ri në skenën politike të Kosovës pas luftës.

“Te partitë tjera politike, që i kemi pasur në të kaluarën, natyrisht që ka pasur kundërshtime, shpeshherë edhe shumë të zjarrta, madje edhe armiqësi… por nuk ka ekzistuar logjika ‘ne dhe ata’. Ato e kanë parë procesin e shtetndërtimit në Kosovë si bashkëpunim. Dhe ky bashkëpunim ka rezultuar, pastaj, në rritje të kohezionit shoqëror – pra në depolarizim të shoqërisë”, thotë Ymeri.

Ymeri thekson se dalja nga situata e krijuar kërkon vetëdijesim të të gjitha partive se bashkëpunimi dhe kompromisi janë thelb i politikës, sidomos në periudha krizash.

“Për ta shpëtuar demokracinë, nevojitet bashkim i forcave, edhe mes atyre që nuk pajtohen”, thotë ai, duke shtuar se nuk do të dëshironte që zgjidhja të vinte përmes ndërhyrjes së bashkësisë ndërkombëtare.

“Unë mendoj se shoqëria kosovare duhet të piqet që vetë t’i zgjidhë problemet, e ky është një prej problemeve që e kemi sot. Këtë ngërç unë e shoh pak me vlerë në këtë drejtim. Nuk e di nëse do ta ketë këtë rezultat, por ngërçet nganjëherë janë të mira, sepse i mësojnë shoqëritë për një domosdo tjetër, të cilën nuk e shohin pa e pasur problemin”, thotë Ymeri.

Edhe komentet në rrjetet sociale dhe debatet televizive japin pamjen e një ndarjeje të thellë në shoqëri, por një anketë e zhvilluar nga Instituti Ndërkombëtar Republikan në periudhën maj-korrik të këtij viti, nxori në pah se vetëm 38 për qind e qytetarëve të Kosovës e shohin të nevojshëm ndryshimin e udhëheqësve kryesorë dhe të partive në pushtet.

Nëse vendi do të shkojë në zgjedhje të reja këtë vit, nuk është ende e qartë, por Vetëvendosje, ndonëse ‘e rrethuar nga kundërshtarë’ sipas saj, mbetet tash për tash ajo që përcakton fushën dhe ritmin e lojës.

Partia Demokratike e Kosovës (PDK), aktualisht forca e dytë më e madhe parlamentare në vend, po shkon drejt zgjedhjes së udhëheqësit të ri, në përpjekje për ta sjellë në krye dikë që mund ta sfidojë kryeministrin në detyrë Albin Kurtin, partia e së cilit, Lëvizja Vetëvendosje (LVV), ka qenë në pushtet nga viti 2021 dhe ka fituar më së shumti vota në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Kryetari i deritanishëm, Memli Krasniqi, dha dorëheqje papritmas të mërkurën dhe e thirri Konventën e partisë për të hënën e 17 nëntorit, duke thënë se ka ardhur koha për një momentum dhe mundësi të re për “familjen tonë demokratike”.

Një ditë më vonë, Bedri Hamza, kandidati i saj për kryeministër në zgjedhjet e këtij viti, njoftoi se do të garojë për kryetar, duke premtuar reforma, për ta rikthyer PDK-në “ si partinë kryesore në vend”.

Derisa po dukej se gjithçka po shkonte sipas planit, deputeti dhe dikur ushtruesi i detyrës së kryetarit, Enver Hoxhaj, doli me kundërshtime.

Ai bëri thirrje që Konventa të shtyhet për 23 nëntor, duke thënë se nevojitet më shumë kohë për një garë më cilësore, dhe se një parti demokratike duhet të ketë në garë më shumë sesa thjesht një kandidat të vetëm.

“PDK-ja ka nevojë për drejtim të ri, jo për skema të vjetra, ka nevojë për vizion të ri, jo për ndërrim rolesh. Ky është momenti për t’ia hapur rrugën ndryshimit të vërtetë”, shkroi Hoxhaj në Facebook.

PDK-ja nuk u është përgjigjur pyetjeve të Radios Evropa e Lirë (REL) nëse Hamza do të ketë kundërshtarë në garën për udhëheqës të partisë.

REL-i e ka kontaktuar edhe Hoxhajn, mirëpo ai nuk ka treguar nëse do të jetë pjesë e garës.

Artan Muhaxhiri, sociolog dhe analist politik, thotë për REL-in se, ndonëse dorëheqja e Krasniqit ishte e befasishme, “ishte akt i duhur”.

Ai beson se zgjedhjet për kryetar mund të shndërrohen në një “përshpejtues të ndryshimeve në PDK, nëse edhe kushtet e tjera të domosdoshme plotësohen”.

Sipas tij, për PDK-në do të jetë e rëndësishme se si zhvillohet gara, pasi nëse procesi do të jetë vetëm formalitet, atëherë mund të ketë pasoja.

“PDK-ja ka nevojë të domosdoshme për një rigjallërim të udhëheqjes, të strukturave për kërkim të resurseve profesionale brenda partisë, si dhe për ndryshimin e imazhit dhe të ndikimit në publik, sepse me zgjedhjet që na presin nuk mund të vazhdojë me këtë inerci”, thekson Muhaxhiri.

Kandidatura eventuale e Hoxhajt

Enver Hoxhaj nuk kishte garuar as në Konventën e vitit 2021 kur u zgjodh Memli Krasniqi për herë të parë kryetar, pavarësisht se për më shumë se 200 ditë e kishte udhëhequr partinë si ushtrues i detyrës.

Këtë vit, ai ka qenë i zëshëm në qëndrimet e tij që dallonin me ato të vetë partisë, pasi në verë ai kishte thënë se do ta mbështeste një koalicion me LVV-në e Kurtit, dhe kishte nënvizuar se mund të kishte rol kur kishte folur për zgjedhjet e mundshme brenda partisë.

Nëse Hoxhaj vendos të garojë, sipas Muhaxhirit, ai duhet ta ketë një ekip pas vetes dhe një platformë me “ide të freskëta dhe kreative”, me të cilat do të mund t’i bindte edhe anëtarët e PDK-së që mund ta sfidojë Kurtin.

Muhaxhiri beson se Hoxhaj është pjesë e rëndësishme e PDK-së, pavarësisht se ai nuk e ka më ndikimin që kishte në parti kur ajo udhëhiqej nga Hashim Thaçi dhe Kadri Veseli, që tani po gjykohen në Hagë për krime lufte, të cilat i mohojnë.

“Gjithsesi, ai është pjesë shumë e rëndësishme e PDK-së dhe nëse ka platformë dhe ekip, mund ta sfidojë Hamzën, por duket se kjo garë tashmë është e përfunduar dhe Hoxhaj është duke u përpjekur ta krijojë një imazh të një rebeli përbrenda PDK-së që nuk pajtohet me të gjitha vendimet”.

A mund të sjellë ndryshime Hamza?

Muhaxhiri vlerëson se PDK-ja u tregua e “sinqertë” duke i shpallur zgjedhjet për kryetar për t’u ballafaquar me gjendjen e tanishme, dhe për të kërkuar mundësi për t’u kthyer në pushtet.

“Sepse më nuk ka kuptim që PDK-ja të jetë në këtë gjendje ku është shumë larg Lëvizjes Vetëvendosje dhe pa ndonjë ide të qartë se si ta sfidojë pushtetin e madh të Kurtit”, shprehet Muhaxhiri.

Nën udhëheqjen e Krasniqit – nga viti 2021 – PDK-ja doli e dyta në zgjedhje parlamentare në shkurt, duke ngelur goxha mbrapa LVV-së.

Ajo i fitoi gjashtë komuna në zgjedhjet lokale, duke pësuar një rënie të vogël në nivel lokal, në krahasim me zgjedhjet paraprake.

Muhaxhiri nënvizon se PDK-ja nuk ka pasur strategji, plan apo ide sesi ta sfidojë Kurtin dhe LVV-në në këto pjesë vjetët e fundit.

“Siç u pa në zgjedhjet lokale tani, Kurti vetëm sa e zgjeroi pushtetin me komuna të reja. Ky është rrezik i madh për PDK-në, sepse, nëse zoti Kurti i fiton sërish zgjedhjet parlamentare me rreth 40 për qind, kjo do të jetë shenjë se absolutisht nuk kanë mundur t’ia zvogëlojnë pushtetin as për një milimetër, dhe kjo është e pafalshme nëse zgjat gjashtë a shtatë vjet”, sipas Muhaxhirit.

Kosova mund të shkojë në zgjedhje parlamentare hiç më larg se në dhjetor, duke qenë se asnjëra parti nuk e ka shumicën e nevojshme, e as vullnetin për bashkëqeverisje, pas zgjedhjeve të shkurtit.

Dhe, nëse Hamza zgjidhet kryetar i PDK-së, gjë që duket e pashmangshme, duke e parë se ai e mori edhe mbështetjen publike të Krasniqit në ditën e dorëheqjes së tij, atëherë ai e ka vetëm një detyrë, sipas Muhaxhirit.

“Të kërkojë me zell brenda strukturave të PDK-së në gjithë Kosovën njerëz të ri, personalitete të reja, profesionistë të rinj dhe t’i sjellë në fokus si përfaqësues të një gjenerate të re të PDK-së, sepse vetëm në këtë mënyrë mund të krijohet një lloj shpresë se PDK-ja mund të reformohet dhe ta rrisë pushtetin e saj”.

PDK-ja, e formuar në fund të vitit 1999, ka bashkëqeverisur në vitet 2001-2004, ndërsa në vitin 2007, ajo për herë të parë doli partia më e votuar në Kosovë.

Ajo qeverisi për shtatë vjet me Hashim Thaçi si kryeministër të Kosovës.

Për 17 vjet me radhë, PDK-në e drejtoi Thaçi, i cili shërbeu edhe si president edhe si kryeministër i vendit në disa faza.

Më 2016, kur Thaçi u bë president, partinë e udhëhoqi Kadri Veseli deri kur u nis në Hagë, më 2020.

Gjithçka nisi mbrëmjen e së hënës, një ditë pas ditës së zgjedhjeve, kur komisionerët e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK) dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) në Mitrovicë të Jugut u tërhoqën nga procesi i verifikimit të votave me dyshimet për keqpërdorim.

Këta komisionerë kishin hasur në fletëvotime me kod të vendvotimit që nuk përputhej me vendvotimin prej nga ato vinin. Më vonë u kuptua se bëhej fjalë për 75 fletëvotime të tilla.

Me urdhër të prokurorisë, verifikimi u ndalua dhe rifilloi vetëm një ditë më vonë, sërish me vendim të prokurorisë. Tani ka përfunduar, por jo edhe diskutimi për të.

Pak pas verifikimit të votave, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve e miratoi një rekomandim për themelimin e një komisionit për vlerësimin e fletëvotimeve dhe përputhjes së numrit të tyre në vendvotime në Mitrovicën e Jugut dhe Gjakovë.

Çka është kodi i vendvotimit dhe pse rifilloi procesi?

Kodi i vendvotimit është një kod që printohet vertikalisht në qoshen e lartë në anën e djathtë të fletëvotimit dhe tregon se cilit vendvotim i takon ajo votë.

Për ilustrim, në Mitrovicë të Jugut janë gjithsej 105 vendvotime. Secili prej tyre i bie të ketë një kod të veçantë të shënjuar në secilin fletëvotim që u është dhënë qytetarëve kur kanë hyrë për të votuar.

Pas dyshimeve të ngritura nga disa komisionerë në Mitrovicë të Jugut, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) reagoi, duke thënë se ka gabime në shtypjen e kodit të vendvotimit, por duke insistuar se kjo nuk e minon integritetin e zgjedhjeve.

KQZ-së iu tha nga kompania përgjegjëse sllovene CETIS se ka zhvilluar hetim të plotë dhe që “problemi ka ndodhur vetëm në një nga katër kokat e printerit që shtyp numrin e vendvotimit, përderisa sistemi i kontrollit monitoron vetëm numrin serik (QR kodin), ndaj gabimi nuk është detektuar gjatë shtypjes”.

Prokuroria, pas këtij sqarimi nga kompania CETIS, urdhëroi të rinisë procesi i verifikimit të votave.

Përfaqësuesi i kompanisë kosovare CETKOS, e cila bashkë me kompaninë sllovene fitoi tenderin, Ilir Hoxha, ishte i paqasshëm për Radion Evropa e Lirë gjatë ditës së mërkurë.

Si u zgjodh kompania CETIS?

Për të shtypur fletëvotimet, broshurat e kandidatëve dhe listat e votuesve për zgjedhjet lokale 2025, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë kishte paraparë të shpenzonte 492 mijë euro.

Për ta kryer këtë shërbim, kompania sllovene CETIS, në bashkëpunim me kompaninë kosovare CETKOS, u përzgjodh me kontratë në vlerë prej 489 mijë e 362 eurosh e 40 centë.

Megjithëse në këtë shpallje të tenderit kishte aplikuar edhe një kompani tjetër duke ofruar çmim më të ulët, prej 397 mijë e 566 eurosh e 19 centë, ajo u eliminua me arsyetimin se certifikata Organizatës Ndërkombëtare për Standardizim (ISO)*Certifikata ISO dëshmon se sistemet e menaxhimit të një kompanie të caktuar përmbushin kërkesat e një standardi të përcaktuar nga Organizata Ndërkombëtare për Standardizim (ISO). nuk ishte në rregull dhe nuk përmbushte listën e projekteve të natyrës së njëjtë.

Sipas të dhënave të prokurimit, në dosjen e tenderit thuhej se kriteri për dhënien e kontratës për CETIS-in ishte çmimi më i ulët që ofrohet nga operatori ekonomik.

Kompania e njëjtë sllovene kishte shtypur fletëvotimet edhe për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit në Kosovë. Por, si e fitoi atë kontratë?

Së pari, KQZ-ja kishte anuluar tenderin duke eliminuar të pesë operatorët ekonomikë që kishin aplikuar, pasi nuk kishin përmbushur kriteret e kërkuara – në mesin e tyre edhe kompania sllovene CETIS.

Në arsyetimin për anulimin e kësaj kompanie thuhej se asaj i mungonin disa dokumente dhe nuk ishin përmbushur kërkesat e sigurisë së tenderit. Po ashtu thuhej se ajo kishte ofertuar me çmim dyfish më të lartë sesa që KQZ-ja planifikonte të shpenzonte për shtypje të fletëvotimeve.

CETIS kishte ofertuar me çmim prej mbi 776 mijë eurosh, derisa KQZ-ja planifikonte ta përmbyllte këtë shërbim me 290 mijë euro.

Pas rreth 20 ditësh nga anulimi i tenderit, KQZ-ja vendosi ta shpërblejë me kontratë pikërisht grupin e operatorëve CETIS dhe CETKOS, me procedurë të negociuar. Vlera e kontratës ishte mbi 279 mijë euro.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve nuk iu përgjigj Radios Evropa e Lirë se pse shkoi me procedurë të negociuar me këtë kompani dhe nuk rishpalli tender.

Kush qëndron pas kompanisë sllovene?

CETIS është kompani me seli në Celje të Sllovenisë, e cila ofron zgjidhje për dokumente sigurie [pasaporta biometrike, karta identiteti, patent-shofer] dhe printime të tjera komerciale.

Njëri nga drejtorët ekzekutivë të saj, Radenko Mijatoviq, është edhe kryetar i Federatës së Futbollit në Slloveni.

Sipas një njoftimi të Federatës sllovene, Mijatoviq, në mars të vitit 2025, kishte nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me kompaninë energjetike GEN, e cila ishte bërë partner i përfaqësueses së kombëtares sllovene deri në korrik të këtij viti.

Me kompaninë GEN akuzohej se kishte lidhje edhe ambasadori i Kosovës në Kroaci, Martin Berishaj.

Raportimet mediatike theksonin veçanërisht disa transaksione nga degët serbe të GEN-it në kompanitë e Berishajt.

REL-i nuk hasi në lidhje të drejtpërdrejta të ambasadorit Berishaj me ndonjërën nga kompanitë kontraktuese nga KQZ-ja, mirëpo ai u përmend nga shumë përfaqësues të PDK-së, për ta kontestuar edhe më tutje procesin zgjedhor në Mitrovicë të Jugut.

Emri i Berishajt ishte përmendur edhe në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit, kur Prokuroria Themelore në Prishtinë kishte thënë se ka nisur hetim për dyshimet e ngritura nga raportimet se Berishaj ishte përfshirë në transportimin e kundërligjshëm të votave me postë të mërgimtarëve.

Pse s’flitet për Gjakovën?

I njëjti gabim – me kod të gabuar vendvotimi – është vërejtur edhe në Gjakovë. Megjithatë, në këtë komunë, verifikimi i votave nisi e përfundoi pa ndonjë problem apo ndërhyrje nga organet e drejtësisë.

Kjo pasi që, siç sqaron zyrtari kryesor i Komisionit Zgjedhor Komunal në Gjakovë, Armir Rexha, për Radion Evropa e Lirë, në këtë komunë problemi ishte evidentuar gjatë ditës së zgjedhjeve.

“Është përdorur vetëm një fletëvotim në një vendvotim. E kemi bërë verifikimin në qendrën komunale të numërimit, është gjithçka në rregull. Përputhen të dhënat”, thotë Rexha, duke sqaruar se fletëvotimet e tjera me këtë gabim nuk janë përdorur.

Ai tha se ky gabim është vërejtur në 12 nga gjithsej 146 vendvotimet në Gjakovë, por se nuk janë përdorur ato me gabime pasi që kanë tepruar fletëvotime.

I pyetur nëse është shpallur i pavlefshëm fletëvotimi me kodin e gabuar të vendvotimit, ai vetëm tha se për këtë gjë vendosin “anëtarët e këshillit të vendvotimit në qendrat komunale të numërimit”.

Rezultatet nga qendra komunale e numërimit tregojnë se Ardian Gjini i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) fitoi 56.43 për qind të votave në këtë komunë, apo 3 mijë e 909 vota më shumë se kundërkandidati i tij, Ardian Gola, i Lëvizjes Vetëvendosje.

Çka thotë ligji?

Pika e parë në nenin 16 të rregullores zgjedhore për “votimin, numërimin në vendvotim dhe menaxhimin” thotë se një fletëvotim dhe votë është e vlefshme nëse, ndër të tjera, “është i vulosur dhe ka numrin serik të vendvotimit përkatës”.

Duke u thirrur në manualet e vetë KQZ-së, Eugen Cakolli nga Instituti Demokratik i Kosovës thotë se fletëvotimet në të cilat është evidentuar gabimi, duhet të shpallen të gjitha të pavlefshme.

“KQZ-ja dhe PZAP-ja [Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa] duhet të kryejnë hetimet përkatëse dhe të dalin me versione zyrtare mbi impaktin që këto kanë pasur në rezultatin zgjedhor. Vetëm përmes transparencës dhe llogaridhënies mund të rikthehet integriteti i procesit zgjedhor”, thotë Cakolli për REL-in.

A është humbur integriteti i zgjedhjeve në Mitrovicë të Jugut?

Për këtë, varet se kë e pyet. Përfaqësuesit e PDK-së thonë se po, pjesëtarë të shoqërisë civile shprehin shqetësim, ndërsa përfaqësues të LVV-së dhe KQZ-ja thonë se jo.

Balotazhi në Mitrovicë të Jugut e nxori fitues Faton Pecin e LVV-së me 53.47% të votave, apo me 2 mijë e 315 vota më shumë se kundërkandidati i tij, Arian Tahiri i PDK-së, sipas të dhënave preliminare të KQZ-së.

Radio Evropa e Lirë pyeti KQZ-në se a do të shpallen fletëvotimet me parregullsi si të pavlefshme apo do të numërohen, por nuk mori përgjigje.

Para se të shfaqeshin dyshimet në lidhje me votat në balotazhin për Mitrovicën e Jugut, kandidati i PDK-së kishte pranuar rezultatin e zgjedhjeve dhe i kishte uruar fitoren kundërkandidatit të tij nga LVV-ja.

Por, pas dyshimeve të ngritura, PDK-ja u ankua për këtë rast në PZAP dhe përfaqësues të saj kërkuan rivotim.

Një natë më parë, në Televizionin Dukagjini në Kosovë, kandidati i PDK-së, Tahiri, tha se pothuajse të gjitha fletëvotimet me këtë gabim ishin me vota për kundërkandidatin e tij. Nga Kuvendi Komunal Zgjedhor në Mitrovicë të Jugut konfirmuan se vota nga ato fletëvotime fituan të dy kandidatët.

Deputeti i LVV-së, Nezir Kraki, në një paraqitje mbrëmë në T7, insistoi se gabimi me kodin e fletëvotimeve, megjithatë, nuk e ka minuar integritetin e zgjedhjeve, sepse qytetarët kanë votuar për kandidatin e tyre të preferuar edhe në ato fletë.

Në këtë ka insistuar edhe KQZ-ja, që qysh në reagimin e saj të parë tha se fletëvotimet kanë edhe një numër serik që mundëson verifikimin e tyre dhe ato përputhen me fletëvotimet e verifikuara në qendrat komunale.

Por, Tahiri pretendoi se gabimi në printimin e numrit serik mund të ketë mundësuar mashtrimin e njohur si “treni bullgar”, pasi tha se dyshon që për nisjen e këtij fenomeni, mund të jetë përdorur ndonjë fletëvotim nga diaspora.

Çka është “treni bullgar”?

“Treni bullgar” është një mënyrë e mashtrimit në zgjedhje. Ajo fillon me një fletëvotim të falsifikuar që plotësohet jashtë qendrës së votimit dhe i jepet një personi që pranon ta shesë votën ose detyrohet ta bëjë këtë.

Ky person hyn në qendrën e votimit, merr një fletëvotim të vërtetë, por nuk e përdor atë. Në vend të saj, ai fut në kuti fletëvotimin e rremë që ka marrë më parë dhe e nxjerr jashtë atë të vërtetin, të paplotësuar.

Fletëvotimi i vërtetë, pastaj, i jepet votuesit tjetër për të vazhduar mashtrimin në të njëjtën mënyrë.

Por, Cakolli thotë se një mashtrim i tillë do të ishte vështirë i aplikueshëm dhe lehtësisht i kontrollueshëm nga KQZ-ja.

Për të, më shqetësues është efekti që ky proces do të ketë në besimin e qytetarëve në integritetin e proceseve zgjedhore, veçanërisht në mungesë të një transparence më të madhe.

“Zgjedhjet e shpeshta dhe krizat politike kanë vetvetiu për pasojë krijimin e një apatie për proceset zgjedhore. E, kur qoftë edhe pjesë të caktuara të proceseve zgjedhore kontestohen nga palët, kjo i lë hije të keqe procesit zgjedhor”, thotë Cakolli.

Ai e sheh si problematike edhe atë që e përshkruan si tentim të KQZ-së për t’ia kaluar të gjithë përgjegjësinë kompanisë sllovene CETIS.

“Edhe nëse është bërë një gabim teknik dhe ai nuk ndikon në integritetin e zgjedhjeve, nuk është sqaruar se cila është përmasa e këtij problemi. Mungesa e këtyre përgjigjeve nga KQZ-ja i shton dyshimet në raport me situatën dhe ua mundëson palëve të tjera për ta kontestuar integritetin e procesit zgjedhor”, shton Cakolli.

Balotazhi i 9 nëntorit ishte hera e tretë që shumë shtetas kosovarë dolën në votime brenda këtij viti kalendarik: më 9 shkurt për zgjedhjet parlamentare, më 12 tetor për rundin e parë të zgjedhjeve lokale dhe më 9 nëntor për rundin e dytë.

Për më tepër, ende po diskutohet edhe mundësia e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare, pasi rezultatet e 9 shkurtit nuk prodhuan ende një qeveri – gjë që, potencialisht, mund ta çojë vendin në mbajtjen e katër ditëve zgjedhore brenda një viti kalendarik.

Radio Evropa e Lirë

Memli Krasniqi njoftoi të mërkurën dorëheqjen si kryetar i partisë së dytë më të madhe në Kosovë, Partisë Demokratike të Kosovës, duke thënë se ka ardhur koha për një mundësi të re për “familjen tonë demokratike”.

“Sot, pas shumë kohe reflektimi, ka ardhur momenti i duhur, prandaj sot kam vendosur të japë dorëheqje nga pozita e kryetarit të partisë”, tha Krasniqi.

Dorëheqja e tij vjen pesë muaj pasi ai ishte rizgjedhur në krye të partisë për një mandat të dytë në qershor.

Ai e kishte marrë drejtimin e partisë në vitin 2021.

Krasniqi njoftoi se do ta mbledhë konventën e partisë më 17 nëntor, ku do të zgjidhet kryetari i ri.

“Ky vendim nuk është as i momentit dhe nuk lidhet vetëm me zhvillimet e fundit. Është reflektim i gjatë i imi mbi atë se çfarë i duhet më shumë partisë në fazën e ardhshme”, shtoi ai.

Ai shtoi se PDK-ja ka nevojë për të krijuar “një momentum, dhe një mundësi të re për familjen tonë demokratike. Si dikush që nuk ka pasur asnjëherë ambicie për kryeministër, në zgjedhjet e ardhshme kandidati ynë duhet të jetë edhe kryetar i partisë”.

Gjatë udhëheqjes së tij, PDK-ja doli e dyta në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit, duke i fituar 24 ulëse, me Bedri Hamzën si kandidat për kryeministër.

Krasniqi tha se nuk e di se kush do të garojë për kryetar të partisë në konventën e së hënës, por shtoi se do ta mbështesë Hamzën nëse ai garon.

“Preferencën time për Bedri Hamzën nuk e fshehu, përkundrazi me kënaqësi e bëj publike”, theksoi ai.

Krasniqi ka qenë pjesë e PDK-së për rreth dy dekada, fillimisht si kryetar i të rinjve të partisë e më pas nënkryetar i partisë para se të zgjidhej kryetar më 2021.

Nën udhëheqjen e tij, PDK-ja përveç që doli e dyta në zgjedhje nacionale, ajo i fitoi gjashtë komuna në zgjedhje lokale të këtij viti, duke pësuar një rënie të vogël në nivel lokal.

Ministrja në detyrë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, njoftoi të martën se ndaj saj prokuroria ka ngritur aktakuzë për keqpërdorimin e dyshuar të rezervave shtetërore.

Ajo tha në Facebook se avokati i vet e njoftoi se Prokuroria Speciale e ka dorëzuar aktakuzën ndaj saj në Gjykatën Themelore në Prishtinë.

“Sapo ta kem pranuar të plotë dokumentin e aktakuzës do të deklarohem më gjerësisht për media”, shkroi Hajdari.

Hajdari, megjithatë, tha se ndihet “krenare për punën që kam bërë si ministre në kohën më të vështirë – sigurimin e rezervës shtetërore të mallrave, me produktet esenciale për jetesë, në kohën kur ishim të pambrojtur, gjatë muajve shkurt dhe mars 2022”.

Ajo ishte marrë në pyetje disa herë nga Prokuroria Speciale si e dyshuar për keqpërdorimin e rezervave shtetërore, por ishte mbrojtur në heshtje.

Si dëshmitar për këtë rast është thirrur edhe kryeministri në detyrë, Albin Kurti, por deri më tani nuk ka pranuar të shkojë në Prokurorinë Speciale, duke ngulur këmbë të japë dëshminë në Kryeministri.

Rasti i rezervave shtetërore

Më 2023, tre persona u arrestuan për rastin e rezervave shtetërore.

Hajdari ka thënë se blerjet për rezerva shtetërore ishin bërë në përputhje me ligjin, por nuk ka dhënë më shumë hollësi, meqë informacionet për to janë sekrete shtetërore.

Ajo e ka akuzuar policinë se gjatë bastisjeve, ka marrë në cilësinë e provave dokumente të klasifikuara si sekrete shtetërore.

Kurti i ka dalë në mbrojtje Hajdarit, duke thënë se “nuk ka kurrfarë korrupsioni e keqpërdorimi”.

Numërimi i votave të garës së balotazhit për Mitrovicën e Jugut, të mbajtur më 9 nëntor, është ndalur përkohësisht, me urdhër të Prokurorisë Themelore atje.

Sipas Prokurorisë, ndërprerja e procesit, në mbrëmjen e 10 nëntorit, ndodhi pas raportimeve për parregullsi.

“Për shkak të numrave serikë të ndryshëm në disa fletëvotime, është aluduar për gabime teknike, e po ashtu ka pasur edhe pretendime se kemi të bëjmë me manipulim të qëllimshëm me fletëvotime”, u tha në njoftimin e Prokurorisë.

Çfarë tha KQZ-ja?

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) i Kosovës, në një sqarim publik, tha se bëhet fjalë për një gabim teknik nga kompania sllovene që ka shtypur fletëvotimet.

KQZ-ja pohoi se në disa prej dengjeve të fletëvotimeve për Mitrovicën e Jugut dhe Gjakovën u gabua në shtypjen e kodit të vendvotimit.

“Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka komunikuar me kompaninë përgjegjëse për shtypjen e fletëvotimeve, e cila ka pranuar mundësinë që gabimi të ketë ndodhur në printerin mekanik që vulos të dhënat variabile. Kompania ka konfirmuar se në ditët në vijim do të përgatisë sqarim zyrtar lidhur me këtë rast”, thuhet në njoftimin e KQZ-së, duke shtuar se fletëvotimet nuk mund të falsifikohen, e as të kopjohen.

Numërimi nuk do të rinisë, derisa organet e rendit të kenë një përgjigje zyrtare nga operatori ekonomik që ka shtypur fletëvotimet.

Më vonë gjatë ditës së martë, KQZ-ja bëri të ditur se e ka pranuar një sqarim zyrtar nga kompania përgjegjëse, CETIS, lidhur me disa gabime të evidentuara në disa fletëvotime në Mitrovicë të Jugut dhe Gjakovë.

KQZ-së i është thënë se kompania ka zhvilluar hetim të plotë dhe që përgjatë procesit është kuptuar që “problemi ka ndodhur vetëm në një nga katër kokat e printerit që shtyp numrin e vendvotimit, përderisa sistemi i kontrollit monitoron vetëm numrin serik (QR kodin), ndaj gabimi nuk është detektuar gjatë shtypjes”.

“CETIS thekson se merr plotësisht përgjegjësinë për këtë gabim teknik, duke nënvizuar se fletëvotimet përmbajnë elemente të shumta sigurie që e bëjnë të pamundur falsifikimin ose kopjimin e tyre. Kompania shpreh keqardhje të thellë për incidentin dhe konfirmon se mbetet në dispozicion të plotë të KQZ-së për çdo ndihmë në hetimin dhe verifikimin e fletëvotimeve për të sqaruar rrethanat e rastit”, është thënë mes tjerash në përgjigjen e kompanisë.

KQZ-ja ka thënë se e ka njoftuar Prokurorinë e Shtetit për këtë përgjigje.

Ankesa e PDK-së

Dyshimet për manipulim me vota u ngritën nga zyrtarë të Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), e cila, sipas rezultateve të para, e humbi garën për kryetar në Mitrovicë të Jugut me kandidatin e saj, Arian Tahiri, përballë Faton Pecit nga Lëvizja Vetëvendosje (LVV).

Sekretari organizativ i PDK-së, Betim Gjoshi, përmes një postimi në Facebook, tha se PDK-ja do të ankohet për këtë rast në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP).

Ndërkaq, ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, tha se me dyshimet e ngritura, PDK-ja po mundohet të shfajësohet për dështimin e saj.

“Kur pikërisht PDK-ja tash bërtet ‘kapeni hajnin’, kjo akuzë në fakt është rrëfim për mëkatin e tyre njësoj sikurse mëkatari që rrëfehet për mëkatet që ka bërë”, shkroi Murati i LVV-së në Facebook.

Rezultati i balotazhit në Mitrovicë të Jugut e nxori fitues Pecin me 53.47% të votave, kurse Tahiri mori 46.53% të votave, me një diferencë prej 2 mijë e 315 votash.

Para se të shfaqeshin dyshimet në lidhje me votat në balotazhin për Mitrovicën e Jugut, kandidati i PDK-së kishte pranuar rezultatin e zgjedhjeve dhe i kishte uruar fitoren kundërkandidatit të tij nga LVV-ja.