Në njëvjetorin e ndarjes nga jeta të Profesor Sami Repishtit

Sot, më 27 nëntor, përkujtojmë me mall dhe nderim njëvjetorin e ndarjes nga jeta të Prof. Sami Repishtit, një figure që nuk i përket vetëm kujtesës sonë intelektuale e patriotike, por edhe ndërgjegjes kombëtare shqiptare.

Humbja e tij la një boshllëk të thellë që vetëm njerëzit e mëdhenj dinë ta lënë pas vetes.

Ai nuk ishte vetëm akademik i shquar, intelektual, letrar e humanist i rrallë, por mbi të gjitha atdhetar i palodhur, zë i ndërgjegjes shqiptare dhe udhërrëfyes moral për brezat.

Ishte luftëtari më dinjitoz i lirisë së Kosovës. Përmes fjalës, veprës dhe shembullit të tij, ai mishëroi ndershmërinë, guximin dhe dashurinë për lirinë.

Lindur në Shkodër, qytetin që ka dhënë shumë figura të ndritura të kombit, pinjoll i një familjeje fisnike, Prof. Repishti u rrit me bindjen se liria nuk është dhuratë, por detyrë.

Qysh i ri, ai sfidoi padrejtësinë dhe diktaturën komuniste, dhe për këtë pagoi çmimin më të lartë: dhjetë vjet burg, përndjekje dhe vuajtje të papërshkrueshme.

Por as errësira më e thellë e burgjeve nuk mundi ta shuante zjarrin liridashës në shpirtin e tij.

Në vitin 1959, ai u largua nga Shqipëria, jo për t’i shpëtuar veten por për të ruajtur idealet dhe për ta mbajtur gjallë shpresën për Atdheun e lirë.

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku e priti jeta e re, ai u bë profesor i respektuar, krijoi një familje të ndershme e të dashur, bēri miq dhe admirues në rrethe akademike e shoqërore, duke u integruar plotësisht në jetën amerikane që u bë atdheu i tij i dytë.

Por zemra dhe shpirti i tij mbetën përherë shqiptare.

Ai ishte krijuesi dhe mendimtari, disidenti dhe ish-i burgosuri politik, intelektuali dhe humanisti i pakrahasueshëm.

Një ikonë antikomuniste dhe qëndrestar i përbetuar, që nuk hoqi dorë kurrë nga kauza e çlirimit të Kosovës.

Rilindësi i fundit, “kosovari i Shkodrës” si quenin,Prof. Sami Repishti, ishte dhe mbetet shërbëtori më i përkushtuar dhe më besnik i çështjes së Kosovës.

Në çdo fjalë dhe shkrim, ai foli për lirinë e shqiptarëve nën diktaturë, për dinjitetin njerëzor dhe për bashkimin kombëtar.

Edhe pse i përndjekur nga regjimi komunist, pas vendosjes në SHBA, ai e bëri kauzën e Kosovës qëllimin e jetës së tij publike.

Ai besonte se çlirimi i Kosovës ishte themeli moral i ribashkimit shpirtëror të kombit.

Në një nga thëniet e tij të përsëritura, Prof. Repishti shprehej:

“Komunizmi do të bjerë herët a vonë. Shqipëria do të mbetet përsëri shtet i pavarur.

Por Kosova është plaga që kullon gjak e që kërkon liri dhe vetëvendosje.”

Në çdo ligjërim, letër apo bisedë, ai përsëriste fjalë që sot tingëllojnë si amanet:

“Nuk ka gjë më të shenjtë se jeta e njeriut dhe dinjiteti i tij.”

“Dija është pasuria më e madhe e një kombi. Ta ndajmë, ta përhapim dhe ta përdorim për të mirën e njerëzve tanë.”

“Kur ideologjia bëhet më e rëndësishme se bashkimi për kombin, atëherë kemi arsye për frikë.”

“Zëri i atyre që nuk kanë zë është zëri që duhet dëgjuar më së pari.”

Unë pata fatin të njihem me Prof. Repishtin para pesëdhjetë vitesh. Që atëherë mbetëm miq përjetë.

Ai më afroi si mik, mentor dhe bashkëpunëtor në kauzën e shenjtë për lirinë e Kosovës.

Nuk ishte thjesht figurë publike, por njeri me zemër të madhe, mendje të kthjellët dhe shpirt të pathyeshëm.

Dinte të dëgjonte, të qeshte, të argumentonte me intelekt të hollë dhe qartësi shpirtërore.

Modestia e tij ishte virtyt për t’u admiruar. Ai nuk kërkoi kurrë lavdi për veten, as mburrje, edhe pse kishte fituar mirënjohje dhe dekorata të shumta nga institucione e personalitete të njohura në SHBA dhe në Evropë.

Gjithçka që bëri, e bëri për kombin, për Kosovën, për të ardhmen.

Ishte ndërgjegje, frymëzim dhe motivues.

Kur u nda nga kjo botë, më 27 nëntor 2024, ai mori me vete paqen që e meritonte, por la pas një trashëgimi që do të jetojë përtej brezave, në libra, kujtime dhe në zemrat e atyre që patën fatin ta njohin.

Shkoi për t’u bashkuar me gegët e mëdhenj shkodranë, bashkëvuajtës të idealit; Arshi Pipën e Martin Camajn, si dhe me shumë e shumë atdhetarë të ardhur nga Kosova dhe viset tjera shqiptare të Ballkanit të egër.

Sot, në këtë përvjetor kujtese, ne nuk përkujtojmë vetëm intelektualin, krijuesin, disidentin dhe atdhetarin, por simbolin më dinjitoz e artikuluesin më të denjë të vlerave të diasporës shqiptare në Amerikë , zëdhënësin dhe shembëlltyrën që na mësoi se dinjiteti njerëzor dhe e vërteta janë themelet e lirisë.

I nderuari Profesor Sami Repishti, edhe pse fizikisht jemi të ndarë, shpirtërisht mbetemi bashkë me ty në kujtimet, mësimet, dashurinë dhe respektin që ke lënë pas.

Pusho në paqe, shpirti fisnik, mendimtari, atdhetari dhe humanisti i përkushtuar,

miku im, Profesor Sami Repishti