Kombet e Bashkuara rivendosën të shtunën një embargo armësh dhe sanksione të tjera ndaj Iranit, pas një procesi të nxitur nga fuqitë kryesore evropiane, për të cilat Teherani ka paralajmëruar se do të përballen me një përgjigje të ashpër.

Britania, Franca dhe Gjermania nxitën rikthimin e sanksioneve ndaj Iranit në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, pas akuzave se vendi ka shkelur një marrëveshje të vitit 2015 që synonte ta ndalonte atë të zhvillonte një bombë bërthamore. Irani mohon se kërkon armë bërthamore.

Fundi i marrëveshjes bërthamore dhjetëvjeçare, të dakordësuar fillimisht nga Irani, Britania, Gjermania, Franca, Shtetet e Bashkuara, Rusia dhe Kina, ka të ngjarë të përkeqësojë tensionet në Lindjen e Mesme, vetëm disa muaj pasi Izraeli dhe SHBA-të bombarduan vendet bërthamore iraniane.

Sanksionet e OKB-së të vendosura nga Këshilli i Sigurimit në rezolutat e miratuara midis viteve 2006 dhe 2010 u rivendosën në orën 8 të mbrëmjes EDT të shtunën (0000 GMT). Përpjekjet për të vonuar kthimin e të gjitha sanksioneve ndaj Iranit dështuan në margjinat e takimit vjetor të liderëve botërorë në OKB këtë javë.

“Ne i bëjmë thirrje Iranit dhe të gjitha shteteve që t’u përmbahen plotësisht këtyre rezolutave”, thanë ministrat e jashtëm të Francës, Britanisë dhe Gjermanisë në një deklaratë të përbashkët pasi afati kaloi.

Teherani ka paralajmëruar për një përgjigje të ashpër. Por presidenti iranian Masoud Pezeshkian tha të premten se Irani nuk kishte ndërmend të largohej nga Traktati i Mospërhapjes së Armëve Bërthamore. Irani tha të shtunën se po thërriste ambasadorët e tij në Britani, Francë dhe Gjermani për konsultime.

Rusia ka kundërshtuar rikthimin e sanksioneve të OKB-së ndaj Iranit.

“Është e paligjshme dhe nuk mund të zbatohet”, u tha Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov gazetarëve në OKB më herët të shtunën, duke shtuar se i kishte shkruar Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, duke e paralajmëruar se do të ishte “një gabim i madh” për të që të pranonte një rikthim të sanksioneve të OKB-së ndaj Iranit.

Uebfaqja e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, hap një skedë të reu përditësua me shpejtësi të shtunën në mbrëmje për të pasqyruar kthimin e sanksioneve.

Diplomacia është ende një mundësi

Fuqitë evropiane kishin ofruar të shtynin rivendosjen e sanksioneve deri në gjashtë muaj për të krijuar hapësirë ​​për bisedime mbi një marrëveshje afatgjatë nëse Irani rivendoste aksesin për inspektorët bërthamorë të OKB-së , adresonte shqetësimet në lidhje me rezervat e tij të uraniumit të pasuruar dhe angazhohej në bisedime me Shtetet e Bashkuara.

“Vendet tona do të vazhdojnë të ndjekin rrugë diplomatike dhe negociata. Rivendosja e sanksioneve të OKB-së nuk është fundi i diplomacisë”, thanë ministrat e jashtëm të Britanisë, Francës dhe Gjermanisë. “Ne i bëjmë thirrje Iranit të përmbahet nga çdo veprim përshkallëzues dhe të kthehet në përmbushjen e detyrimeve të tij ligjore të mbrojtjes.”

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka qenë i qartë se diplomacia është ende një opsion për Iranin dhe një marrëveshje mbetet rezultati më i mirë për popullin iranian dhe botën, tha Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, në një deklaratë pas rivendosjes së sanksioneve të OKB-së.

“Që kjo të ndodhë, Irani duhet të pranojë bisedime të drejtpërdrejta, të mbajtura me mirëbesim, pa ngecje ose pengesë”, tha ai, duke theksuar se derisa të ketë një marrëveshje të re, është e rëndësishme që vendet të zbatojnë sanksione “menjëherë në mënyrë që të ushtrojnë presion mbi udhëheqësit e Iranit që të bëjnë atë që është e drejtë për kombin e tyre dhe më e mira për sigurinë e botës”.

Ekonomia e Iranit po përballet me sanksionet shkatërruese të SHBA-së të rivendosura që nga viti 2018, pasi Trump hoqi dorë nga pakti gjatë mandatit të tij të parë.

Valuta rial e Iranit vazhdoi të bjerë për shkak të frikës nga sanksionet e reja. Riali ra në 1,123,000 për dollar amerikan, një rekord i ri minimal, të shtunën, nga rreth 1,085,000 të premten, sipas faqeve të internetit të këmbimit valutor, përfshirë Bon-bast.com.

Me rikthimin e sanksioneve të OKB-së, Irani do t’i nënshtrohet përsëri një embargoje armësh dhe një ndalimi për të gjitha aktivitetet e pasurimit dhe ripërpunimit të uraniumit dhe çdo aktiviteti që lidhet me raketat balistike të afta të transportojnë armë bërthamore, përfshirë lëshimet.

Sanksione të tjera që do të rivendosen përfshijnë një ndalim udhëtimi për dhjetëra individë iranianë, një ngrirje të aseteve për dhjetëra individë dhe subjekte iraniane dhe një ndalim të furnizimit me çdo gjë që mund të përdoret në programin bërthamor të Iranit.

Të gjitha vendet janë të autorizuara të sekuestrojnë dhe asgjësojnë çdo artikull të ndaluar sipas sanksioneve të OKB-së dhe Iranit do t’i ndalohet të fitojë interesa në çdo aktivitet tregtar në një vend tjetër që përfshin minierat e uraniumit, prodhimin ose përdorimin e materialeve dhe teknologjisë bërthamore. bw