Edita Tahiri ka dalë sërish në skenë publike, këtë herë në një emision televiziv, duke ngritur akuza për mënyrën se si është zhvilluar procesi parlamentar. Ajo e paraqet veten si rojtarja e ligjshmërisë, si zëri që demaskon shkeljet, por në të vërtetë çdo fjalë e saj tingëllon si një rikthim te logjika e vjetër që ka lënë plagë të hapura në shtetin e Kosovës. Roli i saj i pandryshueshëm është ky: avokate e tezave që gjithmonë përfundojnë duke e dobësuar funksionalitetin e institucioneve tona.

Deklarata e saj ishte e qartë: Kuvendi nuk është i konstituar, sepse nuk ekziston baza ligjore. Mirëpo kur shkojmë në thelb të argumentit, aty ku gjithçka merr formë, kuptojmë se çfarë po thotë në të vërtetë: Kuvendi nuk është i konstituar sepse nuk është zgjedhur nënkryetari serb. Pra, sipas logjikës së Edita Tahirit, Kushtetuta e Kosovës nuk funksionon pa vulën e Listës Serbe. Jo sepse ata japin një votë, por sepse mungesa e tyre e kthen tërë procesin në peng. Ky është thelbi i një vetoje procedurale: shteti mbetet i bllokuar jo nga forca e ligjit, por nga boshllëku i një karrigeje që nuk zgjidhet.

Ky është versioni më i rafinuar i një vetoje etnike, i servirur si argument juridik. Nuk ka asgjë të ligjshme këtu, ka vetëm një pretendim politik që shitet si normë. Dhe këtu qëndron rreziku. Nëse pranojmë logjikën e Tahirit, atëherë kemi pranuar që shteti ynë të jetë peng i një boshllëku. Është njësoj si helmi i Vejushës së Zezë: i padukshëm në fillim, por i mjaftueshëm për të paralizuar trupin e Kosovës deri në vdekje.

Nuk është as hera e parë, as ndonjë befasi. Edita Tahiri ka qenë aty në çdo kompromis të madh që ka lënë shije të hidhur. Nga Rambujeja te marrëveshjet e Brukselit, ajo ka qenë pjesë e ekipit që solli Asociacionin e Komunave Serbe. Ajo e ka firmosur idenë se serbët në Kosovë nuk janë thjesht qytetarë me të drejta, por komunitet me të drejtë bllokuese. Dhe tani, vite më vonë, e paraqet të njëjtën ide sikur të ishte zbulesë juridike.

Kjo është ironia e historisë sonë politike: ata që kanë qenë autorët e helmit shfaqen sot si mjekët që diagnostikojnë simptomat. Tahiri flet për rregulla dhe ligj, por hesht për faktin se vetë ajo ka qenë një nga arkitektet e rregullave të gabuara që e kanë sjellë Kosovën në këtë gjendje. Ajo pretendon se është duke mbrojtur Kushtetutën, por e vërteta është se Kushtetuta nuk i jep askujt të drejtë vetoje mbi konstituimin e Kuvendit.

Në fund, çfarë mbetet nga ky debat? Një e vërtetë e thjeshtë: Edita Tahiri nuk e ka gjetur kurrë forcën të pranojë gabimet e saj. Ajo e sheh historinë si një skenë ku gjithmonë duhet të dalë fituese në retorikë, edhe kur është humbëse në substancë. Por kjo logjikë është pikërisht ajo që ka helmuar politikën tonë: kompromiset e hidhura që paraqiten si ligj, dhe dështimet e shndërruara në parime.

Prandaj, kur dëgjojmë sot Edita Tahirin të flasë për moskonstituimin e Kuvendit, e vetmja pyetje që duhet të bëjmë është kjo: a po na tregon për ligjin, apo thjesht po na rikujton plagët që na i la në emër të tij?

Kadri Kryeziu

Prizren, 18 shtator 2025