Deklarata për media e lëshuar nga një kompani në Shën Petersburg e quajtur Concord Catering and Management, ishte e drejtpërdrejtë: Kryetari i zgjedhur i qytetit të dytë më të madh të Rusisë është mashtrues, sugjeroi deklarata.
Prokurorët duhet të hetojnë “faktin për krijimin e mundshëm nga guvernatori [Aleksandr] Beglov të një komuniteti të organizuar kriminal në territorin e Shën Petersburgut me qëllim të plaçkitjes së buxhetit shtetëror dhe pasurimit të zyrtarëve të korruptuar që ka nën tutelë”, tha kompania përmes deklaratës së lëshuar më 31 tetor, që i ishte drejtuar Zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm Kombëtar.
Në arenën ku shpesh takohet politika ruse dhe biznesi, këto lloj akuzash mund të duken normale.
Por, biznesmeni që po bën akuza të tilla kundër një kryetari të zgjedhur dhe të pushtetshëm, është oligarku Yevgeny Prigozhin, pasuria e të cilit vjen nga kontratat në fushën e gastronomisë dhe fama e tij vjen edhe nga pronësia e kompanisë private të mercenarëve, Vagner, që njihet edhe me emrin Wagner.
Inatet midis Prigozhinit dhe Beglovit kanë nisur disa vite më herët, por përplasja e fundit vjen pasi Prigozhin është vendosur edhe më shumë në qendër të vëmendjes të politikës ruse, veçanërisht kur bëhet fjalë për zhvillimin e luftës në Ukrainë.
Prigozhin ka qenë një nga kritikët më të ashpër të qasjes së komandantëve rusë ndaj pushtimit të Ukrainës. Sipas ligjeve ruse, aktualisht është e paligjshme që rusët të kritikojnë ose “diskreditojnë” forcat e armatosura ose të kenë në pronësi apo të operojnë kompani private mercenare.
“Është shumë e dukshme që Prigozhin e ka gjetur momentin e duhur për të zgjeruar profilin e tij publik”, tha Candace Rondeaux, hulumtuese në Fondacionin Amerika e Re në Uashington. Ajo njëherësh është edhe autore e një raporti të vitit 2019 të titulluar “Dekodimi i grupit Wagner”.
“Ai nuk është asgjë tjetër veçse një opurtinist, këtë gjë e tregon karriera e tij, dhe kjo tregon se mund të ketë shpërblime për çdo aktivitet që mbështet luftën”.
“Në të vërtetë, ai tani është në kulmin e fuqisë së tij politike dhe të ndikimit politik”, tha ajo për Radion Evropa e Lirë dhe shtoi se kjo po ndodh “për shkak të natyrës së kësaj faze të luftës, që i ka lejuar atij të anojë në rolin e tij si kapiten i një shteti dashakeq”.
Andrei Kolesnikov, ekspert i politikës ruse dhe hulumtues i lartë në Institutin për Ndihmë të Paqes Ndërkombëtare Carnegie, tërhoqi paralele me Grigory Rasputin, murgun mistik që kishte ndikim mbi familjen e carit të fundit të Rusisë në vitet 1910.
“Në kuptimin e ndikimit të tij, të paktën në sferën publike, ai nis e i ngjan Rasputinit në kohën e Nicholas II”, tha Kolesnikov për Current Time.
“Dhe natyrshëm shumë tani po mendojnë nëse ky person është, le të themi, kandidati i ardhshëm për president apo një figurë që mund të hyjë në sferat më të larta të politikës, që godet me bërryla këdo që i afrohet”, tha Kolesnikov.
“Vetë i kam pastruar armët e vjetra”
Përderisa Prigozhin e nisi karrierën e tij si pronar restorantesh dhe furnizues i ushqimeve në qytetin e tij Shën Petersburg, ai arriti sukses financiar vetëm kur fitoi kontrata për të ofruar shërbime ushqimore për Kremlinin. Emri Concrod përdoret për një sërë kompanish të lidhura me të.
Ndërkaq, origjina e saktë e Vagnerit është e mbështjellë me mister, por gazetarët dhe hulumtuesit rusë, sikurse Rodeaux, thanë se kompania ka evoluar nga një rrjet i kompanive private të sigurisë, të drejtuara nga ish-ushtarët e forcave speciale ruse.
Ushtarët e këtij grupi besohet se kanë luftuar në Donbas të Ukrainës, pasi Rusia nxiti nisjen e luftës në këtë rajon më 2014.
Pasi Kremlini urdhëroi një intervenim të madh në Siri për të mbështetur regjimin e diktatorit sirian, Bashar al-Assad, më 2015, ushtarët e Vagnerit fituan më shumë reputacion për brutalitetin e tyre, teksa ofruan siguri për diplomatët, ruajtën ndërtesat e naftës dhe gazit si dhe stërvitën milicitë lokale. Mercenarët e Vagnerit po ashtu është raportuar se kanë qenë në Republikën e Afrikës Qendrore ku kanë qenë të përfshirë në operacione për mihjen dhe eksportin e diamanteve dhe mineraleve të tjera të çmueshme.
Gazetarët rusë kanë identifikuar ish-ushtarin e inteligjencës ushtarake ruse, të quajtur Dmitry Utkin, si kreun e Vagnerit. Utkin kishte marrë pjesë në një ceremoni luksoze të Kremlinit më 2016.
Pronësia e grupit Vagner nga Prigozhin ka qenë një sekret publik në Rusi për vite me radhë.
Në shtator, ai konfirmoi se Vagner është në pronësi të tij.
“Unë vetë i kam pastruar armët e vjetra, vetë i rregulloja jelekët anti-plumb dhe gjeta specialistë për të më ndihmuar për këtë”, tha ai përmes një deklarate më 26 shtator të publikuar nga Concord Management and Consulting në rrjetin social VK. “Më 1 maj të vitit 2014 lindi një grup patriotësh, të cilët më vonë morën emrin ‘Vagner’”.
Një tjetër kompani e financuar nga Prigozhun, origjina e të cilës është e mbështjellë me mister, quhet Agjencia për Hulumtime në Internet. Kjo kompani është e specializuar në krijimin e llogarive të rreme për Facebook dhe për mediat e tjera sociale dhe për shpërndarjen e dezinformatave dhe propagandës. Më vonë, kompania u përfshi edhe në konspiracionin për të ndërhyrë në zgjedhjet presidenciale amerikane të vitit 2016.
Dy vjet më vonë, një juri e madhe në SHBA e paditi Prigozhinin dhe 12 rusë të tjerë, si dhe Agjencinë për Hulumtime në Internet.
Pasi presidenti rus, Vladimir Putin, urdhëroi pushtimin e Ukrainës në shkurt, mercenarët e Vagnerit ishin në mesin e disa njësive të parregullta që luftuan përkrahë forcave të rregullta ruse. Luftëtarët e Vagnerit luajtën rol kyç në marrjen e qytetit-port të Maripolit nga Rusia si dhe të qytetit Severodonjeck në rajonin e Luhanskut. Ata raportohet se janë të përfshirë edhe në sulmin që po vazhdon në Bahmut, që gjendet në rajonin ukrainas të Donjeckut.
Gjatë verës, kur lufta nisi të humbte fuqinë, një numër në rritje i blogerëve ushtarakë rusë shprehën zhgënjimin e tyre me komandantët dhe me mosvullnetin e Kremlinit për të shpallur një mobilizim të përgjithshëm ushtarak apo për të dërguar më shumë burra në luftë.
Prigozhin në shtator mori përsipër vetë që të gjente më shumë burra për luftë, kur doli një video në aplikacionin Telegram në të cilën ai shfaqej në një burg – në një vend rural të Rusisë – duke u premtuar të dënuarve lirim të parakohshëm nëse ata do të regjistroheshin që të shkonin për gjashtë muaj në luftë në Ukrainë.
*Video nga arkivi: Prigozhin rekruton mercenarë në burgje
Kritikat ndaj luftës u rritën pasi forcat ukrainase rimorën pjesë të territorit në rajonin verilindor të Harkivit dhe përparuan kundër forcave ruse në rajonin jugor të Hersonit.
Në mesin e kritikëve ishin Prigozhin dhe lideri çeçen Ramzan Kadyrov, që bënë thirrje për përshkallëzim të madh dhe ndryshime të mëdha në komandën ruse.
“Dërgoni të gjithë ata bastardë këmbëzbathur, me mitraloza, në frontin e luftës”, tha Prigozhin përmes një deklarate të publikuar nga kompania e tij, pasi Rusia u tërhoq nga Harkivi.
Më 29 tetor, një prej gjeneralëve që u kritikua për shkak të tërheqjes nga Harkivi – gjeneralkolonel Aleksandar Lapin – u raportua se është hequr nga komanda e tij.
Tri javë më herët, gjatë një ndryshimi të strukturës komanduese në Ukrainë, Putin emëroi një komandant të përgjithshëm për luftën, gjeneralin Sergei Surovikin, i cili më pas nisi një fushatë të ashpër të sulmeve me raketa dhe dronë ndaj caqeve civile në Ukrainë.
Surovikin, emërimi i së cilit në krye të komandës për Ukrainën u mirëprit nga Prigozhin dhe personat e tjerë që kritikuan mënyrën e luftës së Rusisë, më herët kishte qenë komandant kryesor i Rusisë në Siri – në kohën kur forcat e Vagnerit luajtën një rol aktiv brenda dhe jashtë fushëbetejës.
“Surovikin është ai personi që i dha hapësirë Prigozhinit të bëhej ai që është bërë sot”, tha Rondeaux.
Luftë inatesh
Lufta e Prigozhinit me Beglovin nuk është diçka e re, por me gjasë daton që nga viti 2018, kur Beglov u emërua guvernator i Shën Petersburgut, dhe një vit më pas fitoi zgjedhjet lokale. Novaya Gazeta Europe tha se përplasjet e tyre vijnë nga një përleshje për financimin e fushatës së Beglovit, por edhe për zhvillimin e sektorit të patundshmërisë në Gjirin e Finlandës.
Prigozhin ishte po ashtu prapa disa videove që tallnin Beglovin.
Në shtator, një tjetër organizatë e lidhur me Prigozhinin, organizatë që e portretizon veten si grup avokues për veteranët, kërkoi që Komiteti Hetues kombëtar të hetonte se si zyrtarët e Shën Petersburgut po kryenin fushatën për mobilizim, që kishte për qëllim rritjen e numrit të ushtarëve në Ukrainë, Grupi po ashtu sugjeroi se familjarët e Beglovit mund të tentojnë që t’i shmangen mobilizimit.
Megjithatë, koha e përplasjes së fundit është edhe më e favorshme. Novaya Gazeta Europe e quajti “përballje të fundit” dhe “sensacion”. Gazeta Petersburg Vestnik tha se popullariteti i Pirgozhinit “është në rritje” të madhe.
Në të njëjtën ditë që Prigozhin bëri thirrje për hetim, ai njoftoi për hapjen e një qendre biznesore në Shën Petersburg, të quajtur Qendra Vagner.
Një yll politik në ngritje?
Përgjigja në pyetjen nëse Prigozhin do të ndjekë karrierë politike është ende e hapur.
Megjithatë, “nëse do të kishte ndonjë rrugë të mundshme që Prigozhin të bëhej politikan, ajo do të ishte në Shën Petersburg”, tha Rondeaux. “Nuk do të jetë në Moskë, apo diku në Urale”.
“Mendoj se ai pret të shpërblehet. Atij nuk i duhen para, tani ai do të preferonte të kishte një peshë politike dhe ndikim”, tha ajo.
“Ai e ka paraqitur veten si një forcë politike, duke përdorur statusin e tij popullor dhe lidhjet e tij me Vagnerin për të kritikuar kundërshtarët e tij brenda qarqeve të elitave dhe për të institucionalizuar autoritetin e tij”, u tha në një raport të Institutit për Studimin e Luftës, me seli në Uashington.
Prigozhin, që nuk ishte i qasshëm për koment, ka dhënë një intervistë për Petersburg Vestnik, në të cilën ai u pyet për aspiratat e tij politike.
“Sa i përket rritjes së popullaritetit tim, unë nuk vuaj për popullaritet”, citohet të ketë thënë ai. “Detyra ime është të përmbush obligimet e mia për atdheun dhe sot nuk planifikoj të financoj ndonjë parti politike, e lëre më të futem në politikë”.
Ndikimi politik i Prigozhinit në Kremlin po ashtu është një pyetje e hapur. Analistët që e kanë përcjellë karrierën e tij, thanë se ai ka mbështetës të fuqishëm, që i kanë lejuar atij të rrisë bizneset dhe të punojë së bashku me strukturat e ushtrisë ruse.
Dhe kritikat e tij për mënyrën se si po zhvillohet lufta në Ukrainë kanë pasur ndikim në qarqet nacionaliste ruse, qarqet ushtarake dhe ato të sigurisë.
Prigozhin raportohet se është ankuar direkt te Putinin për menaxhimin e luftës, ka raportuar The Washington Post, media që tha se inteligjenca amerikane ka njohuri për bisedat e tij private me Putinin.
“Ata janë drejt përplasjes”, tha Kolesnikov për Current Time.
“Prigozhin qartazi është i uritur për pushtet. Ai është një njeri shumë i fortë, dhe në shumë mënyra është edhe mizor. Ai ka një karizmë negative prej djalli, dhe në një farë mënyre, karizma e tij mund ta sfidojë atë të Putinit”, tha ai.
“Por, Putin tani ka nevojë për të në këtë rol që aktualisht ka. Ai po i jep [Prigozhinit] gjithnjë e më shumë fuqi dhe i jep një sërë funksionesh”, tha Kolesnikov.
Kremlini i ka quajtur përshkallëzim i rrezikshëm dhe i drejtpërdrejtë komentet e sekretarit të Jashtëm britanik, David Cameron, se Ukraina mund t’i përdorë armët britanike kundër caqeve brenda Rusisë, nëse dëshiron.
Të enjten, Cameron i premtoi Ukrainës 3.74 miliardë dollarë ndihmë vjetore ushtarake “sa të jetë e nevojshme”.
Gjatë një vizite në Kiev të enjten, ai theksoi po ashtu se Britania nuk është kundër që Ukraina t’i përdorë armët që ia dërgon Britania për sulme brenda Rusisë.
“Ukraina e gëzon atë të drejtë. Sikurse Rusia që po sulmon brenda Ukrainës, mund ta kuptoni lehtë pse Ukraina e ndien nevojën për t’u siguruar se po e mbron veten”, tha Cameron.
Në javët e fundit, Rusia e ka bombarduar pareshtur me dronë dhe raketa infrastrukturën energjetike të Ukrainës.
Komentet e Cameronit e bëjnë Britaninë të mbajë qëndrim më luftarak karshi Rusisë – së paku publikisht – sesa SHBA-ja, e cila thekson se armët me të cilat e furnizon Ukrainën duhet të përdoren vetëm brenda kufijve të Ukrainës të njohur ndërkombëtarisht, dhe jo kundër caqeve brenda territorit të Rusisë.
Ukraina thotë se i përdor dronët e vet dhe armë të tjera për të kryer sulme kundër caqeve brenda Rusisë, si për shembull, kundër rafinerive të naftës apo infrastrukturës hekurudhore.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, i përshkroi komentet e Cameronit si të rrezikshme.
“Ky është përshkallëzim i drejtpërdrejtë i tensioneve në lidhje me konfliktin ukrainas, i cili ka mundësi të përbëjë rrezik për sigurinë evropiane, për tërë sigurinë evropiane”, tha Peskov.
“Këtu e shohim ne një trend të rrezikshëm të përshkallëzimit të tensioneve në deklarata publike”, shtoi ai.
Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Maria Zakharova, tha se kjo është “hera e parë që një politikan perëndimor ka pranuar kaq haptazi një fshehtësi të njohur për kohë të gjatë për shumicën e vendeve të botës: Se Perëndimi po kryen luftë të fshehtë kundër Rusisë përmes ukrainasve”.
Rusia do të përgjigjet nëse Ukraina kryen sulme kundër territorit rus me armë britanike, shtoi ajo. REL
Skema e thjeshtëzuar dhe orbita e misionit Chang’e 6 (Wikipedia)
Kina ka lansuar një sondë për të mbledhur mostra nga pjesa e largët e Hënës. Kjo është sonda e parë që dërgohet për një mision të tillë në botë, përderisa Pekini po shtyn përpara programin ambicioz që synon të dërgojë një mision me ekuipazh në Hënë deri më 2030.
Një raketë që bartte sondën hënore Chang’e-6 u lëshua nga Qendra e Hapësirës, Wenchang në provincën Hainan më 3 maj.
Uashingtoni ka paralajmëruar se programi i Kinës po përdoret si mbulesë për synime ushtarake dhe është një përpjekje e Pekinit për të pasur një dominim në hapësirë.
Sonda Chang’e-6 synon të mbledhë rreth 2 kilogramë mostra hënore nga pjesa e largët e Hënës dhe t’i sjellë në Tokë për analizim.
Media shtetërore, Xinhua, tha se ky është “misioni i parë i këtij lloji në historinë e eksplorimit të Hënës nga njeriu”.
Ky mision, që teknikisht është i ndërlikuar, do të zgjasë për 53 ditë. Sonda do të tentojë të bëjë një nisje të paprecedent nga pjesa e Hënës që gjithmonë është kahen e kundërt me Tokën.
“I gjithë misioni është i mbushur me sfida të shumta”, tha për Xinhua zëvendësshefi i projektimit të këtij misioni, Wang Qiong.
Sonda pritet të zbarojë në Pellgun Aitken në polin jugor, që është një prej kratereve më të mëdha të ndikimit në sistemin diellor. Kur të arrijë atje, sonda do të mbledhë dhe hënor dhe shkëmbinj dhe do të kryejë eksperimente të tjera në zonën e zbarkimit.
Më pas sonda, me gjithë mostrat e marra do të niset nga Hëna për në Tokë. REL
Në një intervistë për BIRN, Antoinette Nikolova, drejtoreshë ekzekutive e Iniciativës Ballkanike për Media të Lira, BFMI, paralajmëron se mediat dhe faqet e internetit që përhapin narrativa pro-Kremlinit dhe krijojnë mosmarrëveshje etnike në Ballkan po financohen përmes reklamave algoritmike nga marka të famshme perëndimore.
Nga Besar Likmeta, BIRN
Kur në gusht të vitit 2022, një mosmarrëveshje për targat e automjeteve u përshkallëzua midis Prishtinës dhe Beogradit, mediat në rajon që shpërndanin narrativa pro-Kremlinit e ekzagjeruan, duke pretenduar se në Kosovë kishin shpërthyer luftimet dhe se forcat serbe kishin hyrë në territorin e saj.
Krahas titujve që ekspertët i lidhën me një fushatë dezinformimi rus, Antoinette Nikolova – korrespondente me bazë në Bruksel dhe drejtoreshë ekzekutive e Iniciativës Ballkanike për Media të Lira (BFMI) vuri re se ishin postuar reklama nga marka të njohura perëndimore.
“Reklamuesit po blejnë hapësirë reklamimi nga bursat, hapësirë reklamimi nga agjenci ndërmjetësuese; ata nuk e dinë se ku po shkojnë reklamat e tyre”, tha Nikolova në një intervistë në ZOOM nga Brukseli, ndërsa shtoi se reklama nga reklamues të famshëm si Lidl ose Volvo tani po shfaqen në lajme që pretendojnë se lideri i opozitës ruse Alexei Navalny u vra nga CIA.
BMFI pohon se kjo është për shkak të mungesës së transparencës dhe llogaridhënies në zinxhirin e furnizimit të shërbimeve të reklamave digjitale, gjë që i bën ata jo vetëm të sigurojnë fonde për mediat që përhapin dezinformim, por edhe të legjitimojnë përmbajtjet e tyre të rreme.
“Nuk është mirë që reputacioni i kompanive të mëdha të lidhet me informacione të tilla”, tha Nikolova.
Një analizë e përbashkët nga NewsGuard dhe Comscore e botuar në vitin 2021, zbuloi se miliarda euro të ardhura nga reklamat dërgohen çdo vit drejt botuesve të keqinformimeve dhe dezinformimeve, përfshirë qindra miliona të ardhura që mbështesin pretendime të rreme shëndetësore, mite kundër vaksinave, dezinformime zgjedhore, propagandë dhe forma të tjera lajmesh të rreme.
Në një raport të botuar në dhjetor 2023, BFMI dhe organizata e pavarur e shoqërisë civile me qendër në Beograd, CRTA, zbuluan se markat globale që reklamonin në Ballkan po financonin faqe në Bullgari dhe Serbi që përhapnin dezinformim rus.
Në vitin 2024, më shumë se 60 vende do të mbajnë zgjedhje, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara, superfuqinë më të madhe në botë, dhe dy konflikte të mëdha ushtarake në Evropë dhe Lindjen e Mesme kërcënojnë stabilitetin dhe sigurinë. Raporti i Rreziqeve Globale 2024 i prezantuar në konferencën e përvitshme të Davosit, njohu keqinformimin dhe dezinformimin si rrezikun më të madh afatshkurtër.
Më 26 prill, një grup ndërpartiak anëtarësh të Parlamentit Evropian u bëri thirrje markave globale që të ndalojnë reklamat në mediat që propagandojnë aktivisht dezinformimin pro-Kremlinit në Evropë përpara zgjedhjeve të ardhshme të BE-së, duke cituar raportin e BFMI-së.
Antoinette Nikolova, drejtoreshë ekzekutive e Iniciativës Ballkanke për Media të Lira, BFMI.
Nikolova vuri në dukje Rusinë dhe Kinën midis fuqive të huaja që përhapin dezinformim në Ballkanin Perëndimor. Ajo vuri në dukje se disa vende në Ballkanin Perëndimor, si Bullgaria dhe Serbia, janë tradicionalisht afër Rusisë dhe mbajnë një marrëdhënie të ngushtë.
“Ata ndajnë një përkatësi gjuhësore dhe kristiano-ortodokse dhe kjo është shumë më e lehtë për Rusinë që t’i vendosë ata nën ndikimin e saj”, vuri në dukje ajo.
Megjithëse përpjekjet e Kinës për të ndikuar në rajon janë të krahasueshme me ato të Rusisë, Nikolova tha se Pekini është më pak agresiv se Kremlini.
“Për mendimin tim ata janë të fokusuar më shumë në përfitimet ekonomike”, tha ajo.
Nikolova vëren se narrativat anti-perëndimore në vende si Serbia, Bullgaria dhe Hungaria po përhapen shpesh nga agjencitë e lajmeve që kanë mungesë parash, të cilat, të përballura me mungesa buxhetore, nuk e përballojnë dot abonimin në burime perëndimore si Associated Press ose Reuters.
“Nëse dëshironi të citoni Associated Press ose Reuters për shembull, normalisht ju duhet një abonim, i cili është mjaft i shtrenjtë për shumicën e këtyre vendeve”, tha ajo. “Rusia po e ofron atë shërbim falas, madje Kina po paguan agjencitë shtetërore që të preventivat e tyre, për të përdorur informacionin e tyre”, nënvizoi Nikolva, ndërsa shtoi se kjo përkthehet në fuqi të butë.
Ajo vuri në dukje se deri dy vjet më parë një agjenci lajmesh në një vend ballkanas publikonte 40 lajme në ditë nga agjencia shtetërore kineze Xinhua.
“Ishte qesharake sepse mund të lexoje një raport në lidhje me Gjermaninë ose Brukselin, për shembull, jo nga dikush në Berlin apo Bruksel, por duke cituar një agjenci kineze”, shtoi ajo.
Korrespondentja veterane e huaj vëren se sot më shumë se 70 për qind e informacionit që njerëzit marrin vjen nga rrjetet sociale. Nikolova thekson se në Bullgari burimi kryesor i informacionit është Facebook dhe në vende të tjera ish-platforma Tëitter “X”. Ajo tha se ka pasur probleme me personat që moderojnë përmbajtjen e platformave të rrjeteve sociale, veçanërisht në Bullgari.
Për fat të mirë, vëren Nikolava, Direktiva e sapo miratuar e Aktit të Shërbimeve Digjitale e BE-së ka prezantuar kërkesa mbi platformat për sa i përket transparencës, llogaridhënies, zbatimit dhe aksesit të të dhënave për kërkuesit.
“Evropa është një lloj pioniereje në këtë”, tha ajo. “Megjithatë, nuk është e lehtë, sepse teknologjia po ecën më shpejt se njerëzit, organizata, rregulloret”, shtoi Nikolova.
Akti i Shërbimeve Digjitale është një direktivë e BE-së e miratuar në tetor 2022, që rregullon platformat dhe tregjet online, duke përfshirë rrjetet sociale, platformat e ndarjes së përmbajtjes, app store-t dhe platformat online të udhëtimit dhe akomodimit.
Sipas Komisionit Evropian, qëllimi kryesor i DSA-së është të parandalojë aktivitetet e paligjshme dhe të dëmshme në internet dhe përhapjen e dezinformatave, duke garantuar sigurinë e përdoruesve, mbrojtjen e të drejtave themelore dhe krijimin e një mjedisi të drejtë dhe të hapur të platformës online.
Nikolova vëren se si pjesë e procesit të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të respektojnë parimet e sundimit të ligjit dhe standardet për lirinë e medias, duke përfshirë DSA-në.
“Akti i Shërbimeve Digjitale është një hap i madh, sepse do t’u kërkojë platformave të moderojnë përmbajtjen, të marrin vendime për reklamat, që është një problem i madh, dhe gjithashtu të trajtojnë algoritmet e tyre, si dhe të përmirësojnë mediat që ndjekin standardet profesionale”, parashikoi Nikolova.
BMFI pohon se luftimi i dezinformimit nuk është një detyrë e lehtë dhe kërkon adresimin e çështjeve strukturore që ndikojnë në lirinë e medias, duke përfshirë pronësinë, financimin dhe rregullimin e medias. Organizata argumenton se një mjedis informativ i shëndetshëm është i rëndësishëm për lirinë e medias.
Franca vlerëson se 150.000 ushtarë rusë janë vrarë gjatë pushtimit të Ukrainës, të nisur nga Moska, tha ministri i Jashtëm, Stephane Sejourne.
Në një intervistë për gazetën e pavarur, Novaya Gazeta Europe, Sejourne tha se sipas vlerësimit të Parisit numri i përgjithshëm i viktimave ruse gjatë luftës, përfshirë të plagosurit, është 500.000.
Pushtimi rus i Ukrainës tashmë ka hyrë në vitin e tretë.
“Evropa dhe partnerët e saj do të vazhdojnë të jenë të bashkuar dhe të vendosur për aq kohë sa të jetë e nevojshme. Veçse është i dukshëm dështimi i ushtrisë ruse. Ne vlerësojmë se ushtria ruse ka humbje prej 500.000, përfshirë 150.000 të vdekur”, tha ai.
“E gjithë kjo për çfarë?”, pyeti Sejourne. “E gjithë kjo mund të përmblidhet shkurt: për asgjë”, tha ai.
Rusia nuk i ka bërë publike humbjet e pësuara gjatë luftës kundër Ukrainës.
Në muajin shkurt, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha se 180.000 trupa ruse janë vrarë gjatë luftës.
Britania ka vlerësuar se afër 450.000 rusë janë vrarë ose plagosur në Ukrainë.
Në prill, transmetuesi publik britanik, BBC, ka raportuar se më shumë se 50.000 pjesëtarë të ushtrisë ruse kanë vdekur. Këtë shifër, kjo media e ka bazuar në gazetarët e saj, vullnetarët dhe në grupin e pavarur medial, Mediazona.
Presidenti rus, Vladimir Putin, njoftoi për nisjen e “operacionin e posaçëm ushtarak” më 24 shkurt 2022, dhe që atëherë, lufta është shndërruar në një mizori të përgjakshme që e ka izoluar Rusinë nga Perëndimi.
Disa analistë ushtarakë besojnë se Rusia mund të jetë në prag të nisjes së një ofensive të re të madhe në Ukrainë.
Novaya Gazeta Europe u themelua nga gazetarët e gazetës kryesore të pavarur të Rusisë, Novaya Gazeta, pak pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës. REL
Personeli ushtarak rus ka hyrë në një bazë ajrore në Nigeri ku janë të stacionuar trupat amerikane, pas vendimit të juntës së Nigerisë për të dëbuar forcat amerikane nga vendi.
Oficerët ushtarakë në Afrikën Perëndimore kanë kërkuar nga SHBA-ja që të tërheqë rreth 1,000 trupa ushtarak, edhe pse deri në një grusht shteti vitin e kaluar nigerianët ishin partner kyç në luftën e Uashingtonit kundër kryengritësve xhihadistë që kanë vrarë mijëra njerëz.
Në kushte anonimiteti, një zyrtar i lartë i mbrojtjes amerikane njoftoi se forcat ruse nuk po përzihen me ato amerikane, por po përdorin një hangar të veçantë në bazën ajrore 101, ngjitur me aeroportin ndërkombëtar Diori Hamani në Niamey.
Siç raportohet, lëvizja e rusëve i rrit tensionet mes të dy ushtrive në një kohë kur rivaliteti ushtarak dhe diplomatik është gjithnjë e më i ashpër për shkak të luftës në Ukrainë.
Bëhet e ditur se ambasadat e Nigerisë dhe ato ruse në Uashington nuk kanë pranuar të komentojnë në lidhje me zhvillimin, shkruan the Guardian, përcjell Telegrafi.
Ndryshe, SHBA-ja dhe aleatët e saj janë detyruar të zhvendosin trupat nga disa vende afrikane pas grusht shtetit që sollën në pushtet grupe të etura për t’u distancuar nga qeveritë perëndimore.
Përveç Nigerisë, trupat amerikane janë larguar edhe nga Çadi, ndërsa forcat franceze janë larguar nga Mali dhe Burkina Faso.
Kjo gjendje po shfrytëzohet nga Rusia e cila po kërkon të forcojë marrëdhëniet me vendet afrikane. Për shembull, Mali është bërë një nga aleatët afrikanë më të afërt të Rusisë. Madje, Wagner është vendosur atje për të luftuar xhihadistët.
SHBA-ja ka ndërtuar bazën ajrore 201 në Nigeri me një kosto prej më shumë se 100 milionë dollarësh. Që nga viti 2018, ajo është përdorur për të shënjestruar luftëtarët e ISIS-it dhe al-Kaedas.
Por, kërkesa e nigerianëve për largimin e trupave amerikane, ngre shqetësime në Uashington për përhapjen e forcave ruse.
Deri më tash nuk është marrë asnjë vendim për të ardhmen e trupave amerikane në Nigeri. sn
Sekretari i Jashtëm i Britanisë së Madhe, David Cameron, ia ka premtuar të enjten Ukrainës 3.74 miliardë dollarë ndihmë vjetore ushtarake “sa të jetë e nevojshme”.
Gjatë një vizite në Kiev të enjten, ai theksoi po ashtu se Britania nuk është kundër që Ukraina t’i përdorë armët që ia dërgon Britania për sulme brenda Rusisë.
“Ne do t’i japim tre miliardë funte çdo vit sa të jetë e nevojshme. Ne sapo kemi dhënë gjithçka që kemi sa i përket pajisjeve”, tha Cameron në një intervistë për Reuters gjatë vizitës në Kiev.
Pakoja prej tre miliardë funte ndihmë ushtarake për Ukrainën është më e madhja nga Britania deri tani, sipas tij.
“Disa prej tyre [pajisjeve] janë duke mbërritur në Ukrainë sot, derisa unë po qëndroj këtu”, shtoi ai.
Cameron tha gjithashtu se Ukraina ka të drejtë t’i përdorë armët që ia jep Londra për t’i goditur caqet brenda Rusisë, dhe se i takon Kievin të vendosë nëse dëshiron ta bëjë një gjë të tillë.
“Ukraina e gëzon atë të drejtë. Sikurse Rusia që po sulmon brenda Ukrainës, mund ta kuptoni lehtë pse Ukraina e ndien nevojën për t’u siguruar se po e mbron veten”, tha Cameron.
Cameron, i cili e udhëhoqi Britaninë e Madhe nga viti 2010 deri në vitin 2016 si kryeministër dhe u rikthye në frontin e politikës pak muaj më parë, u takua me ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Dmytro Kuleba, dhe me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, gjatë vizitës së tij të dytë në Kiev i sekretar i Jashtëm.
Ai e përshëndeti miratimin e paketës së shumëpritur të ndihmës ushtarake amerikane për Ukrainën në vlerë 60 miliardë dollarë.
“Kjo është tejet e rëndësishme, jo vetëm për shkak të armëve që do t’i sjellë, por edhe për shkak se do ta rrisë moralin e popullit këtu në Ukrainë”, nënvizoi ai. REL
Një seancë e Këshillit të Sigurimit të OKB-së në Nju Jork për Bosnjë e Hercegovinën më 30 prill 2024.
Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara e ka caktuar një debat për Bosnjë e Hercegovinën për 15 maj.
Nuk është bërë e ditur se cila do të jetë tema konkrete e debatit e as kush do të flasë në seancë.
Këshilli i Sigurimit të OKB-së, me kërkesë të Rusisë, e mbajti të martën një seancë të jashtëzakonshme për Bosnjë e Hercegovinën. Moska e përmendi si arsye të diskutimit “prishjen e situatës së sigurisë dhe rreziqet e cenimit të Marrëveshjes së Dejtonit për Paqe”.
Debatet në Këshillin e Sigurimit po zhvillohen në kohën kur Serbia dhe politikanët e entitetit serb të Bosnjës, Republika Sërpska, së bashku me aleatin e tyre Rusinë, po lobojnë kundër miratimit të një rezolute të OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë, e cila pritet të jetë në rend dite gjatë këtij muaji.
Të enjten, propozimi final për rezolutën për Srebrenicën iu dërgua presidentit të Asamblesë së Përgjithshme të Kombe të Bashkuara, Dennis Francis, dhe të gjitha misioneve të përhershme në OKB.
Në propozimin final për rezolutën, e cila iu dërgua Radios Evropa e Lirë nga Qendra Memoriale Potoçari, vendimi i OKB-së “për shpalljen e 11 korrikun si Ditë Ndërkombëtare të Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë më 1995, do të shënohet çdo vit”.
OKB-ja, siç thuhet në tekst, “dënon pa rezervë çdo mohim të gjenocidit në Srebrenicë si fakt historik dhe u bën thirrje shteteve anëtare t’i ruajnë faktet”.
Më 2007, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë e cilësoi si gjenocid krimin e kryer në Srebrenicë, ku më shumë se 8.000 burra dhe djem u vranë nga Ushtria e Republikës Sërpska.
Deri tani, më shumë se 50 njerëz janë dënuar me mbi 700 vjet burgim për gjenocid dhe krime të tjera në Srebrenicë.
Radovan Karaxhiq, presidenti i parë i Republikës Sërpska [1992/1995], entitetit kryesisht serb i cili bashkë me federatën boshnjake dhe atë kroate e përbëjnë Bosnjën, u dënua me burgim të përjetshëm për gjenocid dhe krime të tjera, përfshirë në Srebrenicë.
Komandanti i ushtrisë së Republikës Sërpska në atë kohë, Ratlko Mlladiq, po e vuan një dënim me burgim të përjetshëm për gjenocid po ashtu.
Pavarësisht vendimeve të gjykatave ndërkombëtare, Beogradi zyrtar dhe autoritetet e Republika Sërpskas e mohojnë se është kryer gjenocid në Srebrenicë në korrik 1995, duke e cilësuar vetëm si “krim” atë që kishte ndodhur.REL
Propozimi final për rezolutën për Srebrenicën i është dërguar presidentit të Asamblesë së Përgjithshme të Kombe të Bashkuara, Dennis Francis, dhe të gjitha misioneve të përhershme në OKB.
Njoftimi u bë nga ambasadori i Bosnje e Hercegovinës në OKB, Zllatko Lagumxhija.
“Pas disa rundesh të konsultimeve gjithëpërfshirëse, propozimi final për rezolutën për ‘Ditën Ndërkombëtare të Reflektimit dhe Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë më 1995’, i hartuar nga një grup shtetesh, i është dërguar presidentit të Asamblesë së Përgjithshme dhe të gjitha misioneve të përhershme në OKB”, shkroi ai në X, që më herët njihej si Twitter.
Ditëve të fundit, konsultime joformale janë mbajtur në selinë e OKB-së në Nju Jork për draft-rezolutën që synon të shpallë 11 korrikun si Ditë Ndërkombëtare të Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.
Siç ishte njoftuar paraprakisht në ueb-faqen e OKB-së, në konsultimet për draft-rezolutën morën pjesë misionet e përhershme të Gjermanisë dhe Ruandës, së bashku me misionet e Shqipërisë, Bosnje e Hercegovinës, Kilit, Finlandës, Francës, Irlandës, Italisë, Jordanisë, Holandës, Lihtenshtajnit, Malajzisë, Zelandës së Re, Sllovenisë, Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara.
Ndërkaq, më 30 prill, Këshilli i Sigurimit i OKB-së mbajti një seancë për Bosnje e Hercegovinën me kërkesë të Rusisë. Seanca u mbajt me arsyetimin për të diskutuar situatën e sigurisë dhe rreziqet e cenimit të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit. Rusia kërkoi mbajtjen e seancës pas letrës së Zhellka Cijanoviqit, anëtares serbe të Presidencës së Bosnjës që i dërgoi Këshillit të Sigurimit.
Seanca u mbajt në kohën kur Serbia dhe politikanët nga entiteti i Republikës Sërpska në Bosnje, dhe aleatja e tyre, Rusia, po lobojnë kundër miratimit të rezolutës për gjencodin në Srebrenicë në OKB. Votimi i kësaj rezolute në Asamblenë e Përgjithshme gjatë majit.
Kur Këshilli i Sigurimit i OKB-së vendosi të miratonte një rezolutë për gjenocidin në Srebrenicë nëntë vjet më parë, Rusia vendosi veto dhe miratimi dështoi. Kësaj radhe, rezoluta do të hidhet në votim në Asamblenë e Përgjithshme, ku nuk ka të drejtë të vetos.
Pavarësisht vendimeve të gjykatave ndërkombëtare, Beogradi dhe autoritetet në Republikën Sërpska mohojnë se në korrik të vitit 1995 në Srebrenicë është kryer gjenocid.
Më 2007, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë e cilësoi si gjenocid krimin e kryer në Srebrenicë, ku më shumë se 8.000 burra dhe djem u vranë nga Ushtria e Republikës Sërpska.
Deri më tani, më shumë se 50 persona janë dënuar me mbi 700 vjet burgim për gjencodin dhe krime të tjera të kryera në Srebrenicë. REL
Pravda, një rrjet dezinformues dhe ish gazeta zyrtare e Partisë Komuniste të epokës sovjetike të Rusisë, po e zgjeron fuqinë e saj në BE.
Rrjeti rus i dezinformimit Pravda po zgjeron kontrollin e tij në Bashkimin Evropian pavarësisht përpjekjeve për ta ndaluar atë.
Kjo ka dalë nga një raport i ri nga Observatori Evropian i Mediave Dixhitale, një organizatë e pavarur e kontrollit të fakteve.
Agjencia franceze Viginum e operuar nga departamenti i tyre kombëtar i mbrojtjes dhe sigurisë (SGDSN) zbuloi për herë të parë aktivitetet e Pravda në shkurt si pjesë e një fushate të gjerë dezinformimi ruse në BE.
Pravda është gjithashtu ish gazeta zyrtare e Partisë Komuniste të Rusisë gjatë epokës së Bashkimit Sovjetik.
“Disa javë pas publikimit të raportit, EDMO mund të konfirmojë se fushata është zgjeruar ndjeshëm në Evropë”, thuhet në një raport të fundit.
Faqe aktive në 19 vende të BE-së
Francezët gjetën një rrjet faqesh interneti të quajtur “Portal Kombat” që hapte faqe “kopjuese” të Pravda në gjuhë të ndryshme, si frëngjisht, gjermanisht, spanjisht dhe anglisht, për të përhapur propagandën ruse.
Ajo që është e re në raportin e EDMO është krijimi i më shumë faqeve të internetit të Pravda në 19 vende të BE-së, përfshirë Greqinë, Italinë dhe Holandën gjatë një periudhe njëjavore nga 20 deri më 26 mars.
Disa vende, si Austria dhe Belgjika, nuk mbulohen drejtpërdrejt nga një faqe e re e Pravda-s, por kanë media të tjera që mund të ofrojnë informacion pro-Kremlinit, thuhet në raport.
Ka faqe të Pravda edhe në shtetet jo anëtare të BE-së si Norvegjia, Moldavia, Bosnja dhe deri në Tajvan dhe Japoni.
Të gjitha faqet e internetit citojnë media shtetërore ruse, si Tass ose RIA, dhe shpesh citojnë llogari pro-ruse të Telegramit që publikojnë në gjuhët vendore. Në disa raste, ato citojnë burime legjitime informacioni nëse zbulohet se janë pro-ruse.
Uebsajtet postojnë qindra artikuj në orë, diçka që studimi thotë se tregon se ka një element automatizimi në punën e tyre.
“Modusi i tyre i përbashkët i veprimit tregon qartë një koordinim pas publikimeve të tyre,” thuhet në raport.
Artikujt kanë tema të përbashkëta pro-ruse, si trupat franceze në terren në Ukrainë ose që elitat perëndimore “mbështesin një diktaturë globale që dëshiron luftën e tretë botërore kundër Rusisë”, vazhdon ai.
Pavarësisht furisë së faqeve të reja të internetit, EDMO thotë se ndikimi ka qenë shumë i vogël dhe “pothuajse inekzistent” në disa nga vendet e synuara. Por, kjo nuk do të thotë se faqet e internetit mund të përdoren për një fushatë dezinformimi të qëllimshme më afër zgjedhjeve evropiane në qershor.
“Dobësia e tij mund të jetë e paqëllimshme, por ka mundësi që ky të jetë një operacion “grep”, për të hetuar reagimet dhe masat e marra nga autoritetet lokale dhe të BE-së”, thuhet në raport. SYRI.NET
Një adoleshente iraniane u sulmua seksualisht dhe u vra nga tre burra që punonin për forcat e sigurisë së Iranit, thotë një dokument i zbuluar që mendohet se është shkruar nga ato forca. 16-vjeçarja Nika Shakarami u zhduk nga një protestë kundër regjimit në vitin 2022.
Trupi i saj u gjet nëntë ditë më vonë, ndërsa qeveria pretendoi se ajo vrau veten. Akuzat e raportit BBC ia dërgoi qeverisë së Iranit dhe Gardës, por ende nuk është marrë një përgjigje. Me mbishkrimin “Shumë konfidencial”, raporti përmbledh një seancë dëgjimore mbi çështjen e Nikës të mbajtur nga Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) – forca e sigurisë që mbron krijimin islamik të vendit. Ai përfshin emrat e vrasësve të saj dhe komandantëve të lartë që u përpoqën të fshehin të vërtetën.
Raporti përmban detaje shqetësuese të ngjarjeve, të zhvilluara në pjesën e pasme të një furgoni të fshehtë në të cilin forcat e sigurisë po frenonin Nikën. thuhet se:
Njëri nga burrat e ngacmoi teksa ishte ulur mbi të. Pavarësisht se ishte e prangosur, ajo u kundërpërgjigj, duke shkelmuar dhe sharë. Kjo duket se i provokoi burrat që ta rrihnin me shkopinj. Ka shumë dokumente të rreme zyrtare iraniane në qarkullim, kështu që BBC kaloi muaj të tërë duke kontrolluar çdo detaj me burime të shumta.
Zhdukja dhe vdekja e Nika Shakarami u raportuan gjerësisht dhe fotografia e saj është bërë sinonim i luftës së grave në Iran për liri më të mëdha. Ndërsa protestat në rrugë u përhapën në të gjithë Iranin në vjeshtën e vitit 2022, emri i saj u bërtit nga turmat e tërbuara ndaj rregullave strikte të vendit për mbulesën e detyrueshme [hixhabin].
Lëvizja “Gruaja, Jeta, Liria” ishte ndezur vetëm disa ditë më parë nga vdekja e një gruaje 22-vjeçare, Mahsa Amini. Ajo vdiq nga plagët e marra në paraburgim nga policia, sipas një misioni faktmbledhës të OKB-së, pasi u akuzua se nuk mbante hixhabin e saj siç duhet. Në rastin e Nikës, familja e saj e gjeti trupin e saj në një morg më shumë se një javë pasi ajo u zhduk nga një protestë. Por autoritetet iraniane mohuan se vdekja e Nikës ishte e lidhur me demonstratën dhe, pasi kryen hetimin e tyre, thanë se ajo kishte vdekur nga vetëvrasja.
Pak para se të zhdukej, Nika u filmua në mbrëmjen e 20 shtatorit pranë Parkut Laleh në qendër të Teheranit, duke qëndruar në një kazan duke i vënë flakën hixhabeve. Të tjerët rreth saj brohorisnin “vdekje diktatorit” – duke iu referuar liderit suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei. Vajza nuk mund të dinte në atë kohë është se ajo ishte në vëzhgim, siç e bën të qartë raporti i klasifikuar. Ekipi dërgoi një nga operativët e tij në turmë, duke u paraqitur si një protestues, për të konfirmuar se Nika ishte me të vërtetë një nga drejtuesit e demonstratës. Më pas, sipas raportit, ai thirri ekipin e tij për ta arrestuar. Por ajo iku.
Halla e saj i kishte thënë më parë BBC Persian se Nika i telefonoi një shoqeje atë natë për të thënë se ajo po ndiqej nga forcat e sigurisë. Kaloi pothuajse një orë para se ajo u pikas përsëri, thotë raporti, kur ajo u ndalua dhe u fut në automjetin e ekipit – një furgon. Nika ishte në pjesën e pasme me tre anëtarë të ekipit- Arash Kalhor, Sadegh Monjazy dhe Behrooz Sadeghy. Udhëheqësi i ekipit të tyre Morteza Jalil ishte përballë shoferit.
Grupi më pas u përpoq të gjente diku për ta marrë atë, thuhet në raport. Ata provuan të futeshin në një kamp të përkohshëm policie aty pranë, por u refuzuan sepse ishte i mbipopulluar. Kështu ata vazhduan në një qendër paraburgimi, 35 minuta larg me makinë, komandanti i së cilës fillimisht pranoi të pranonte Nikën. Por më pas ai ndryshoi mendje. “Nika vazhdimisht shante dhe këndonte,” thuhej në raport. “Në stacion në atë kohë ishin 14 femra të tjera të paraburgosura dhe perceptimi im ishte se ajo mund të acaronte të tjerat. Isha i shqetësuar se ajo do të shkaktonte një trazirë”, citon raporti.
Morteza Jalil kontaktoi edhe një herë Shtabin e tij të IRGC-së për këshilla, thotë raporti, dhe iu tha të shkonte në burgun famëkeq Evin të Teheranit.
Gjatë rrugës, ai tha se filloi të dëgjonte zhurma përplasjeje pas tij që vinin nga pjesa e pasme e furgonit në errësirë. Njëri prej tyre, Behrooz Sadeghy, tha se sapo ishte futur sërish në furgon pasi u refuzua nga qendra e paraburgimit, Nika kishte filluar të shante dhe të bërtiste.
“Arash Kalhor ia mbylli gojën me çorapet e tij, por ajo filloi të luftonte. Pastaj Sadegh [Monjazy] e vendosi në frigorifer dhe u ul mbi të. Situata u qetësua,” u tha ai hetuesve. “Nuk e di se çfarë ndodhi, por pas disa minutash ajo filloi të shante. Unë nuk pashë asgjë, dëgjoja vetëm përleshje dhe përleshje”. Por Arash Kalhor dha detaje të tjera rrëqethëse. Ai thotë se ndezi shkurt dritën e telefonit dhe pa Sadegh Monjazy “që kishte futur dorën brenda pantallonave të saj”.
Arash Kalhor tha pas kësaj ata humbën kontrollin. “Dëgjova shkopin që godiste të akuzuarën. Fillova të godas me shqelma dhe grusht, por vërtet nuk e dija nëse po i godisja djemtë tanë apo të akuzuarën.”, tha Kalhor. Por Sadegh Monjazy kundërshtoi deklaratën e Arash Kalhor, për të cilën ai tha se ishte i motivuar nga xhelozia profesionale. Ai mohoi të kishte futur dorën në pantallonat e saj – por tha se nuk mund ta mohonte se u “eksitua” teksa ishte ulur mbi të dhe i preku Nikës të pasmet. Ai tha se kjo e provokoi Nikën – pavarësisht nga fakti që duart e saj ishin të lidhura pas shpine – ta gërvishtte dhe të shtynte në mënyrë që ai të rrëzohej. “Ajo më goditi me shkelm në fytyrën time, kështu që më duhej të mbroja veten”. Nga kabina e furgonit, Morteza Jalil urdhëroi shoferin të tërhiqej.
Ai hapi derën e pasme për të zbuluar trupin e pajetë të Nikës, e cila kishte gjak në fytyrë dhe kokë. Kjo i bën jehonë gjendjes në të cilën nëna e Nikës thotë se e gjeti vajzën e saj në morg, dhe certifikatën e vdekjes së saj- marrë nga BBC Persian në tetor 2022 – e cila thotë se ajo u vra nga “lëndimet e shumta të shkaktuara nga goditjet me një objekt të fortë”. Udhëheqësi i ekipit Morteza Jalil pranoi se nuk u përpoq të zbulonte se çfarë kishte ndodhur. Raporti arrin në përfundimin se një sulm seksual shkaktoi përleshjen në pjesën e pasme të furgonit dhe se sulmi i ekipit 12 kishte shkaktuar vdekjen e Nikës. Raporti bie ndesh me narrativën e qeverisë për atë që ndodhi me Nikën. Gati një muaj pas varrimit të saj, televizioni shtetëror transmetoi rezultatet e hetimit zyrtar, i cili tha se Nika ishte hedhur për vdekje nga një ndërtesë.
Megjithatë, shumica e këtyre dokumenteve të falsifikuara janë të lehta për t’u dalluar, sepse ato dallojnë qartë nga formatimi zyrtar – duke treguar ndarje të gabuara dhe tituj të shkronjave, ose përmbajnë gabime të rëndësishme gramatikore ose drejtshkrimore.
Ato mund të përfshijnë gjithashtu sloganin ose logon e gabuar zyrtare për vitin nga e cila pretendojnë të kenë origjinën. Një tregues tjetër është gjuha që nuk përputhet me stilin shumë specifik që tenton të përdoret nga organet zyrtare iraniane. Dokumenti ku u përqendrua hetimi i BBC përmbante disa mospërputhje të tilla. Për shembull, forca policore “Naja” e cituar në raport njihej si “Faraja” në atë kohë.
Prandaj, për të testuar më tej vërtetësinë e dokumentit, BBC ia dha atë një ish-oficeri të inteligjencës iraniane, i cili ka parë qindra të ligjshme. Ai telefonoi arkivin e IRGC-së – duke përdorur një kod zyrtar të lëshuar çdo ditë për oficerët e lartë të inteligjencës në Iran – për të kontrolluar nëse dosja e çështjes ekzistonte vërtet dhe për çfarë bëhej fjalë. Ai mori konfirmimin se po, dhe se numri i raportit tregonte se ishte pjesë e një dosjeje prej 322 faqesh për protestuesit antiqeveritar në 2022. Të gjithë ekipi 12 – që ishin në seancë – janë të shënuar në raport dhe në të djathtë të emrave të tyre është grupi të cilit i përkasin: “Hezbollah”.bw
Presidenti kinez, Xi Jinping do të vizitojë Francën, Serbinë dhe Hungarinë nga data 5 deri më 10 maj, njoftoi të hënën një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme të Kinës.
Kina dhe Franca kanë pasur komunikime strategjike dhe bashkëpunim praktik, tha zëdhënësi i ministrisë, Lin Jian, duke folur për udhëtimin e Xi në Francë.
“Është koha për të shtyrë partneritetin gjithëpërfshirës strategjik midis Kinës dhe Francës në një nivel të ri dhe për t’i dhënë një shtysë të re zhvillimit të shëndetshëm të marrëdhënieve Kinë-BE, për të dhënë kontribute të reja për paqen, stabilitetin, zhvillimin dhe përparimin botëror,” tha Lin Jian një konferencë të rregullt për media.
“Kina pret të punojë me Francën për të rritur më tej besimin reciprok politik, solidaritetin dhe bashkëpunimin”, tha ai.
Ndërsa me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq, zëdhënësi tha se Xi Jinping do bisedojë mbi marrëdhëniet dypalëshe si dhe të diskutojë për përmirësimin e marrëdhënieve Kinë-Serbi. REL
Rusia ka humbur 467,470 ushtarë në Ukrainë që nga fillimi i luftës më 24 shkurt 2022. Kështu raportoi Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës.
Ky numër përfshin 1,320 viktima që pësuan forcat ruse gjatë ditës së fundit.
Sipas raportit, Rusia humbi gjithashtu 7,285 tanke, 14,007 mjete luftarake të blinduara, 16,109 automjete dhe tanke me karburant, 11,985 sisteme artilerie, 1,051 sisteme raketash të shumëfishta, 778 sisteme të mbrojtjes ajrore, 348 avionë, 325 helikopterë, 5,26 dhe 26 helikopterë nëndetëse. (BalkanWeb)
Komentet