Megjithëse vëmendja është fokusuar tek Rusia si kundërshtarja kryesore e Perëndimit, faktet tregojnë që Kina është kërcënimi më i fuqishëm afat-gjatë. Rusia është një agresore ndërkombëtare që po përpiqet të minojë botën trans-atlantike por aftësitë e saj do vijnë duke rënëgradualisht. Në kontrast të fortë me këtë, Kina është një konkurrent i vërtetë me një ekonomi të fortë dhe një strategji të qëndrueshme të hartuar për tëkaluar Perëndimin.

Ndikimi në rritje i Kinës bazohet kryesisht në arritjet e saj në rritje në investime të huaja, tregti, dhe asistencë për zhvillim. Rusia është një lojtare e vogël në gjeo-ekonomi, përveç rezervave të saj në lëndë djegëse fosile. Por Kina është bërë rivalja kryesore e SHBA-ve në një sferë ku udhëheqja botërore do të vendoset përfundimisht. Kina tani është ekonomia e dytë më e madhe e botës dhe Produkti i Brendshëm Bruto i saj (PBB) parashikohet të rritet më shpejt dhe madje të kapë atë të Amerikës.

Ndikimi global në rritje i Kinës nuk varet nga fuqia ushtarake por tek penetrimi ekonomik. Ajo po zëvendëson në mënyrë tëqëndrueshme SHBA-të si eksportuesja dhe importuesja kryesore e mallrave në një numër tregjesh në rritje. Pekini ka gjithashtu si synim të bëhet një udhëheqës botëror në teknologjinë e avancuar dhe industrinë e nivelit të lartë.

Regjimi kinez nuk ka synim të imponojë sistemin e tij të qeverisjes, por të ndryshojë standardet globale të tregtisë dhe investimeve që do të favorizonte Pekinin përballëkon kurrentëve të tij. Ambiciet globale të Kinës demonstrohen nga Belt and Road Initiative (BRI) që synon krijimin e korridoreve të reja tokësore dhe detare që lidhin Azinëlindore, juglindore dhe qendrore me Lindjen e Mesme, Afrikën dhe Evropën.

Pekini po shton në mënyrë të shpejtë investimet e tij në shumë vende të BRI-së dhe synon të vendosë standarde rregullatore globale që do t’i japin përparësi ndërmarrjeve kineze dhe do të minojnë parimet e tregtisë së lirë. Pra, edhe pa një pozicion ushtarak agresiv, BRI do të kërcënojë ndikimin e SHBA-ve në gjithë Azinë, Lindjen e Mesme, Afrikë madje dhe të Evropë.

Strategjia gjeo-ekonomike e Kinës ofron financim të konsiderueshëm për dhjetëra vende përgjatë rrugës së BRI-së, por pa shumë kushte rregullatorë dhe ligjore për të cilat insistojnë institucionet Perëndimore. Këto oferta tunduese për nxitjen e ekonomive lokale janë të vështira tu bëhet ballë, veçanërisht nga vendet e varfra që kërkojnë kapital. Rezultati do të jetë riorientimi i tregtisë dhe lidhjeve të tjera ekonomike drejt Kinës. Në afat të gjatë, kjo mund të ndikojë dhe orientimet e tyre politike dhe strategjike.

SHBA-të dhe partnerët e saj Perëndimorë do të duhet të zbatojnë një strategji që mund tëkufizojë ndikimin kinez, por pa dëmtuar zhvillimin ekonomik të vendeve të BRI-së. Ata duhet të nxisin konkurrueshmërinë Perëndimore në tregjet e huaja ndërkohë që sigurohen që investimet e Kinës nëBRI zbatojnë standardet ndërkombëtare dhe nuk i shtyjnë qeveritë të bëhen borxhlinj të përhershëm.

Duke pasur themele ekonomike më të forta, Kina paraqet dhe një sfidë ushtarake rajonale në Azinë Lindore dhe mund tëzhvillohet gradualisht në një fuqi globale. Ajo është shpenzuesja e dytëushtarake në botë dhe ka ushtrinë më të madhe në botë. Potenciali ushtarak i Kinës ka të ngjarë të kapërcejë atë të Rusisë në dekadën e ardhshme dhe të bëhet një kërcënim i drejtpërdrejtëpër SHBA-të.

Në Azinë Lindore, shtrirja dhe aftësitëe forcës ajrore dhe detare kineze po zgjerohen me shpejtësi, duke i bërë bazat ushtarake të SHBA-ve më të prekshme. Një raport i sapo nxjerrë nga Departamenti Amerikan i Mbrojtjes paralajmëron që rritja e kapacitetit ushtarak të Kinës po arrin pikën në të cilën të mund të përpiqet të imponojë vullnetin e saj në rajon dhe më gjerë. Ajo është në procesin e militarizimit të Detit Jugor të Kinës, duke vendosur presion në rritje mbi Tajvanin që t’i bashkohet kontinentit, dhe duke përdorur Singaporin si një portë për në Oqeanin Indian dhe përtej.

Pekini po ndjek një modernizim të gjerë ushtarak me sisteme të avancuara të armëve dhe duke zhvilluar teknologji të brezit të ardhshëm si energjia e drejtuar, kundërhapësira, dhe armë të pajisura me inteligjencë artificiale. Kina gjithashtu po modernizon dhe shton kapacitete të reja në forcat e saj bërthamore.

Ambiciet e Kinës gjithashtu drejtojnë aktivitetet e saj tëinteligjencës në gjithë Evropën ku rrjetet e saj të spiunimit janë zgjeruar shumë. Ajo penetron sektorët e biznesit të shteteve Perëndimore dhe kërkon si sekrete industriale ashtu dhe ndikim politik. Në frontin diplomatik, ajo kërkon të bindë udhëheqësit qeveritarë që të mos mbështesin pavarësinë e Tibetit dhe Tajvanit dhe ose tëmbështesin Kinën ose të qëndrojnë neutralë në organizatat ndërkombëtare.

Pekini gjithashtu ka zhvilluar operacione sulmesh kibernetike dhe në mënyrë të ngjashme me Rusinë u bën shantazh ose korrupton target specifikë, përfshirë politikanë dhe biznesmenë të cilët mund të manipulohen për të ushtruar ndikim politik. Shtetet e reja anëtare të NATO-s dhe BE-së janë me interes të veçantë, meqenëse Pekini llogarit që ata mund të jenë më të prekshëm ndaj penetrimit të inteligjencës. Prandaj, Kina duket që ka qëllim të intensifikojë presionet e tij ekonomike dhe politike përmes Ballkanit.

*****

Dita 7, Albania

 THE CHINA THREAT

 Janusz Bugajski, 1 March 2019

Although attention is focused on Russia as the main adversary of the West, evidence indicates that China is the most powerful long-term threat. Russia is an international aggressor trying to subvert the trans-Atlantic world but its capabilities will steadily decline. In stark contrast, China is a genuine competitor with a robust economy and a durable strategy designed to surpass the West.

China’s escalating influence is based primarily on its growing achievements in foreign investment, trade, and development assistance. Russia is a minor player in geo-economics, apart from its supplies of fossil fuels. But China has become the key rivalfor the US in a sphere where world leadership will ultimately be decided. China is now the world’s second largest economy and its per capita Gross Domestic Product (GDP)is projected to grow faster and even catch up with that of America.

China’s expanding global influence is not dependent on military power but on economic penetration. It is steadilydisplacing the US as the leading exporter and importer of goods in a growing number of markets. Beijing is also intent on becoming a world leader in advanced technology and higher-end industry.

The Chinese regime has no intention of imposing its system of government but
to change global standards for trade and investment that will favor Beijing over its competitors. China’s global ambitions are demonstrated by its Belt and Road Initiative (BRI) intended to create new land and sea corridors linking east, southeast, and central Asia with the Middle East, Africa,and Europe.

Beijing is rapidly increasing its investments in many of the BRI countries and is poised to set global regulatory standards that will bestow advantages to Chinese enterprisesand undermine the principles of free trade. Hence, even without an aggressive military posture, theBRI will threaten US influence throughout Asia, the Middle East, Africa, and even in Europe.

China’s geoeconomic strategy offerssubstantial financing to dozens of countries along the BRI route, but without many of the regulatory and legal conditions on which Western institutions insist. Such tempting offers to boost local economies are difficult to resist, particularly by poor countries in search of capital. The result will be to reorient the trade and other economic ties of many countries toward China. In the longer-term, this could also effect their political and strategic orientations.

The US and its Western partners will need to implement a strategy that can contain Chinese influence but without damaging the economic development of BRI countries. They must boost Western competiveness in foreign markets while ensuring that China’s BRI investments adhere to international standards and do not push governments into becoming permanent debtors.

With more solid economic foundations, China also presents a regional military challengein East Asia and could steadily evolve into a global power. It is the world’s second largest military spender and possesses the world’s largest army. China’s military potential is likely to surpass that of Russia in the coming decade and become a direct threat to the US.

In East Asia, the range and capabilities of the Chinese air force and navyare rapidly expanding, making USbases more vulnerable. A just-released US Defense Department report warns that China’s military buildup is reaching the point where it can attempt to impose its will on the region and beyond.It is in the process of militarizing the South China Sea, placing increasing pressure on Taiwan to join the mainland, and using Singapore as the gateway to the Indian Ocean and beyond.

Beijing is pursuing extensive military modernization with advanced weapons systems and developing next-generation technologies such as directed energy, counterspace, and artificial intelligence-equipped weapons. China is also modernizing and adding new capabilities to its nuclear forces.

China’s ambitionsalso drive its intelligence activities throughoutEurope where its spying networks have vastly expanded. It penetrates the business sectors of Western states and seeks both industrial secrets and political influence.On the diplomatic front, it seeks to convince government leaders not to support the independence of Tibet and Taiwan and to either back China or stay neutral in international organizations.

Beijing has also developed sophisticated cyber hacking operations and similarly to Russia it blackmails or bribes specific targets, including politicians and businessmen who can be manipulated to exertpolitical leverage. New NATO and EU member states are of particular interest, as Beijing calculates that they may be more vulnerable to intelligence penetration.Chinatherefore looks intent on intensifying its economic and political inroads into and through the Balkans.

****

*Kolumnën e Bugajskit në Dita mund ta lexoni çdo të shtunë