VOAL

VOAL

Vrasja e Learit- Avokati i Popullit nis hetimet: Zero tolerancë ndaj shkelësve

October 24, 2022
blank

Komentet

blank

Kurti i përgjigjet Escobarit: Kosova s’ka shkruar Draft për Asociacionin, sepse me Serbinë nuk jemi pajtuar për parimet bazë

Shtetet e Bashkuara të Amerikës po e kërkojnë me ngul themelimin e Asociacionit dhe kanë deklaruar se po presin që Qeveria e Kosovës të propozojë menjëherë një draft-statut për atë se si duan të duket Asociacioni. I dërguari i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë se Kosova e ka një draft për Asociacionin, por që kryeministri Albin Kurti nuk po e shpalos.

Lidhur me këtë ka folur sot kreu i Qeverisë së Kosovës, Albin Kurti, duke thënë se Qeveri së Kosovës nuk ka shkruar draft-statut për Asociacionin.

Sipas Express, kreu i ekzekutivit ka thënë se për të shkruar draft për Asociacionin duhet të ketë fillimisht pajtim për parimet bazë. Për këto parime Kurti shton se është pajtuar SHBA-ja.

Ai tutje ka treguar se ka përmendur shtylla për draftin e që janë letra e Federica Mogherinit, qëndrimi amerikan i shprehur në letrën e Chollet dhe Escobar dhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese.

“Draft-statut të Asociacionit Qeveria e Kosovës nuk ka shkruar. Qeveria e Kosovës ka shprehur gatishmëri për një draft-statut për thellimin e mëtejshëm të draft-vizionit qysh në Ohër, kur u refuzua një gjë e tillë më 18 mars. Dhe gjithashtu kemi shprehur në vazhdimësi gatishmërinë tonë, kur të pajtohemi për parimet. Sepse s’ka kuptim një tekst gjerë e gjatë nëse parimet bazë nuk janë të dakorduara. Me SHBA-në kemi pajtueshmëri të plotë sa i përket parimeve bazë, dhe këtë e ka thënë ambasadori Hovenier. Unë kam deklaruar në Ohër se e shkruaj draft statutin me shtyllat: Qëndrimi i BE-së, letra e Federica Mogherinit, qëndrimi amerikan i shprehur në tekstin e Chollet dhe Escobar dhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese”, ka thënë Kurti.

Kurti ka treguar se më 2 maj kishte propozuar një draft-vizion të bazuar në modelin kroat dhe ka shpjeguar se pse e ka zgjedhur atë si model.

“Së pari më 2 maj unë kam propozuar një draft vizion me dy faqe për ta realizuar nenin 7 të marrëveshjes themelore lidhur me nenin 10 , përkatësisht marrëveshjet e mëhershme. Kjo parashihte një kornizë shumë progresive e pozitive për vetëmenaxhimin e komunitetit serb të inspiruar në modelin kroat.

Pse e kam marrë Kroacinë, sepse edhe Kroacia ka dalë nga lufta e shpërbërjes së dhunshme të ish-Jugosllavisë sikurse Kosova, e dyta Kroacia është shembull suksesi për anëtarësim në BE dhe NATO.

Dhe e treta, Serbia ka një marrëveshje për normalizim me Kroacinë, po inspirohemi prej saj që ta bëjmë edhe një marrëveshje për normalizim edhe neve, e ku për fqinjësi të mirë duhet të mbrohen edhe pakicat”, ka potencuar tutje.

Por Kurti thotë se kur në Ohër ka thënë se mund ta zgjerojë draftin edhe më tej, presidenti Vuçiq ka qenë duke e lëshuar takimin.

“Kjo është arsyeja pse e kam bërë këtë propozim. Unë kam thënë që mund ta zgjeroj edhe më tutje, me datën 18 mars në Ohër madje kam ofruar që ta shkruaj një draft-statut, por pasi të pajtohemi për parimet bazë dhe ai ka qenë momenti kur presidenti i Serbisë e lëshoi takimin”, ka potencuar Kurti.

blank

Presidentja e Kosovës dekoron gjeniun e letrave shqipe, Ismail Kadarenë

Gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare, në vargun e vlerësimeve të tij të shumta, shtoi edhe një më tepër. 

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, e dekoroi mjeshtrin e fjalës me urdhrin “Hasan Prishtina”.

Kadare tha se ndjehet i prekur. “Ju falënderoj dhe jam shumë i prekur për këtë nderim kaq të madh”, tha Kadare. “Çdo njëri, çdo shqiptar do ta ëndërronte një gjë të tillë”.

Paraprakisht, Presidentja Osmani, duke shprehur konsideratat më të larta për shkrimtarin e papërsëritshëm shqiptar, tha se kjo dekoratë, është mirënjohje e tërë popullit të Kosovës, njofton RTK.

“Të gjithë së bashku si mirënjohje, në emër të popullit të Kosovës, nderojmë shkrimtarin tonë të shquar Ismail Kadare”, tha presidentja Osmani. “Vepra e tij është një enciklopedi artistike e jetës së rëndomtë të shqiptarëve e historisë së tyre dhe e dokeve, traditave, e mbi të gjitha të gjuhës shqipe”.

Duke iu drejtuar shkrimtarit me rrënjë nga Gjirokastra e gurtë, e që jetën e kalon mes Tiranës dhe Parisit, presidentja Osmani tha se vetëm prezenca e tij, në hapjen e Panairit të Librit në Prishtinë, është edhe një mesazh i fuqishëm për letërsinë shqipe dhe kulturën tonë përgjithësisht.

“U jemi shumë mirënjohës për kryeveprat letrare që i keni shkruar, e të cilat përbëjnë një ndër thesaret më të rëndësishme kulturore tona”, tha Osmani. “Ju keni qenë një pikë e rëndësishme referimi për shqiptarët kudo në botë”.

Dukshëm i emocionuar, shkrimtari Kadare tha se është fat i rrallë që një popull, të të nderojë dhe të të quajë bashkëmbrojtës të të drejtave të tij e lirive të tij.

“Sidomos kur si popull e ka rrugën e historisë të vështirë, e që për fat të keq, Shqipëria e ka pasur një rrugë të gjatë historike të shkelur me këmbë nga forcat tjera të huaja”, risolli ai në vëmendje, copëza të historisë shqiptare.

“Për fat të mirë, ajo i ka kapërthyer gjatë shekujve në mënyra të ndryshme, i ka kapërthyer vështirësitë e errëta të historisë, qiellin dimëror dhe gjithçka tjetër që mund ta pengojë një popull të marrin frymën e tij”.

Duke shprehur mirënjohjen për këtë nderim, Kadare tha se nuk ka nderim më të madh për një intelektual shqiptar, sesa kjo që e përjetoi ai sot.

Në vjeshtën e viti 1990 Ismail Kadare vendosi të largohet nga Shqipëria dhe të shpërngulet në Paris.

Shkrimtari në atë kohë e përligji këtë largim me “mungesën e ndryshimeve demokratike”.

Autoritetet e kohës e dënuan largimin e Ismail Kadaresë, por krijimtaria e tij nuk u ndalua. Në vitin 1990 e më pas vepra e tij bëhet shprehja më e fuqishme e vlerave gjuhësore dhe artistike të shqipes letrare.

Ismail Kadare është laureat i shumë çmimeve letrare kombëtare dhe ndërkombëtare.

Që nga v. 1994, është anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës dhe anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencës dhe Arteve të Kosovës.

Ka qenë delegat në Kongresin e Drejtshkrimit (1972), kurse në vitin 2005 fitoi çmimin “The Booker Prize Man”.

Ismail Kadare është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit” dhe nga shteti francez me urdhrat “Kryqi i Legjionit të Nderit” e “Oficer i Legjionit të Nderit”. Ismail Kadare më 23 qershor 2012 u nderua me çmimin e madh spanjoll, “Princi i Asturias për Letërsi”, një nga çmimet me prestigjoze letrare në botë.

Ai doli fitues mes 31 kandidateve nga 25 vende të ndryshme të botës ku dallohet emri i Milan Kunderas apo italiani Antonio Cabucchi. Ismail Kadare shkroi edhe veprën e njohur “Gënjeshtër nga dashuria e Galdimi ndaj Arife-s” 2013.

Sidoqoftë, veprat më të njohura të tij mbetën “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, “Kështjella”, “Kronikë në gur” etj.

blank

Kurti: Kemi sfida në raportet me emisarët perëndimorë, por nuk mendoj se gjëra zgjidhen me trysni

Radio Evropa e Lirë

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se ka sfida në raportet dypalëshe me emisarin amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, dhe atë evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, por shtoi se është i bindur që do të arrijnë t’i sqarojnë paqartësitë.

“Kam qenë konstruktiv, i përkushtuar, kreativ dhe jam që të gjitha këto, por nuk mendoj që këto gjëra zgjidhen me trysni e me përmendje pasojash, ndoshta edhe sanksionesh të shtetit më demokratik dhe më progresist në Ballkanin Perëndimor. Unë jam i bindur që do të mund t’i sqarojmë paqartësitë. Kemi sfida me emisarët evropianë dhe amerikanë, por marrëdhëniet tona bilaterale me BE-në dhe SHBA-në janë të shkëlqyeshme”, tha Kurti.

Kështu u përgjigj kryeministri kosovar kur u pyet nga gazetarët për deklaratën e Escobarit që tha se nëse Prishtina dëshiron të ecë drejt integrimit evropian, ajo duhet ta formojë Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Escobar, gjatë qëndrimit në Prishtinë së bashku me emisarin Lajçak, deklaroi se ka sfida në raportet dypalëshe me kryeministrin Kurti.

Gjatë takimit më 5 qershor në Prishtinë me Escobarin dhe Lajçakun, Kurti tha se ka ofruar një “dalje të qëndrueshme dhe të sigurt” nga kriza në veri, e cila, sipas tij është shkaktuar “nga strukturat ilegale dhe paralele të Serbisë atje”.

“E para është sundimi i ligjit. Kemi me dhjetëra ushtarë të NATO-s, policë të Kosovës dhe gazetarë të cilët ishin viktima të një egërsie të paparë të ekstremistëve të dhunshëm, e të grupeve kriminale. Në Kuvendin e Kosovës unë i kam përmendur 33 emra, 5 të tjerët janë në burg, të tjerët nuk janë. Dhe të gjithë këta kriminelë, ekstremistë të dhunshëm që silleshin atë ditë porsi një milici fashiste do të duhej që sa më parë të përballen me drejtësinë. Ka prej tyre që kanë ardhur nga Serbia në Kosovë. Pra, pika e parë është sundimi i ligjit”, tha Kurti gjatë një deklarimi për media në Mitrovicë.

Ai tha se këto “grupe kriminale” duhet të përballen me drejtësinë për “krimet dhe shkeljet që kanë bërë, prej djegies së veturave e te plagosjet me armë zjarri, shok-bomba e granata dore”.

“E dyta është që në përputhje me largimin e këtyre grupeve dhe përfundimit të të gjitha trazirave të dhunshme, të kemi zvogëlim të pranisë së policisë nëpër ndërtesa komunale në tri komunat në veri dhe më pastaj do të mund të angazhoheshim në një proces fer, demokratik zgjedhor për zgjedhjet e parakohshme sepse jemi të vetëdijshëm që dalja ka qenë shumë e ulët herën e kaluar. Pra, po zgjedhje të reja, zgjedhje të parakohshme, por pas sundimit të ligjit dhe pas përgatitjes së terrenit”, tha Kurti.

Sipas tij, përgatitja e terrenit për zgjedhje të parakohshme në komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe, nënkupton që ato të jenë të lira dhe të ketë fushatë parazgjedhore po ashtu të lirë, fer dhe demokratike.

“Unë jam i gatshëm për diskutime, bisedime, por ritheksoj, republikën tonë demokratike, shtetin tonë të pavarur, Kosovën sovrane nuk e dorëzojmë asnjëherë, për asnjë çmim para milicisë fashiste, para këtyre grupeve kriminale e ekstremistëve”, tha Kurti.

I dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha më 6 qershor se situata në veri të Kosovës duhet të shtensionohet menjëherë dhe se ai nuk do që të presë deri në muajin korrik për zgjedhje të reja.

Escobar i bëri komentet për gazetarët në Beograd, ku udhëtoi bashkë me të dërguarin e Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak. Një ditë më herët, dy diplomatët qëndruan në Prishtinë.

Serbët, pas thirrjeve të Beogradit, i bojkotuan zgjedhjet e 23 prillit, prej të cilave dolën kryetarët shqiptarë të komunave në veri: Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq.

Kriza në veri, që u përshkallëzua në dhunë, nisi më 26 maj, kur kryetarët shqiptarë të komunave Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq, hynë në objektet komunale për të marrë detyrën, përkundër rezistencës së banorëve lokalë.

Kurti tha se është i zhgënjyer me faktorët ndërkombëtarë, të cilët sipas tij, nuk garantuan pjesëmarrjen e serbëve në zgjedhjet e prillit, “siç na kanë premtuar ne”.

“Nuk kemi pasur çare pa i organizuar betimet dhe hyrjen e kryetarëve tonë në ndërtesat e komunave sepse 28 maji ka qenë afati i fundit ligjor. Nuk janë këto vendime taktike të Qeverisë së Kosovës, përkundrazi janë obligime ligjore të cilat ne i kemi zbatuar me përpikëri.

Derisa protestat vazhdojnë ende, Escobar dhe Lajçak dolën me tri kërkesa për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti: shtensionimin e situatës në veri, mbajtjen e zgjedhjeve të reja dhe kthimin në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.

“Kemi pajtueshmëri me SHBA-në për parimet e Asociacionit”

I pyetur për Asociacionin, Kurti tha se Qeveria e Kosovës nuk ka shkruar një draft-statut, por ka paraqitur në maj një draft-vizion, që sipas tij është në përputhje me Marrëveshjen drejt normalizimit të raporteve, që Kosova dhe Serbia arritën më herët gjatë këtij viti.

Sipas tij, ky draft-vizion është i inspiruar në modelin kroat.

*Video nga arkivi: Çka është modeli kroat?

Duke komentuar insistimin e SHBA-së që Kosova të formojë Asociacionin, Kurti tha se për këtë çështje Kosova po tregohet “e kujdesshme”.

“Kur SHBA-ja, në kuadër të marrëdhënieve bilaterale, kërkon diçka prej ne, ne nuk kemi dilema të themi po. Mirëpo, kur emisari amerikan [Gabriel Escobar] kërkon diçka që ka të bëjë me raportin tonë me Serbinë, ne duhet të mendojmë mirë dhe të jemi të vëmendshëm, të kujdesshëm, por natyrisht gjithnjë të jemi bashkëbisedues konstruktiv e të përkushtuar”, tha ai.

Kurti tha se Qeveria e Kosovës vazhdimisht ka shprehur gatishmërinë që të krijohet një draft-statut për themelimin e Asociacionit, por fillimisht për këtë, sipas tij, duhet që palët të pajtohen “për parimet”.

“…sepse nuk ka kuptim një tekst gjerë e gjatë nëse parimet bazë nuk janë të dakorduara. Me SHBA-në ne kemi pajtueshmëri të plotë për parimet bazë dhe këtë ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier, e ka thënë”, tha ai.

SHBA-ja ka thënë se nuk përkrah një asociacion që do t’i ngjasonte një lloj Republike Sërpska, sikurse në Bosnje e Hercegovinë.

Sipas Uashingtonit, Kosova duhet të marrë për bazë ndonjë model ekzistues evropian për të drejtat e komuniteteve pakicë, që nuk shkel sovranitetin, funksionalitetin apo strukturën kushtetuese të shtetit.

Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për Asociacionin më 2013 dhe më pas më 2015 mbi parimet për themelimin e tij.

Po më 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka gjetur se marrëveshja nuk është në harmoni të plotë me Kushtetutën. Qeveria e Kosovës është deklaruar kundër një asociacioni njëetnik.

blank

Kurti: Kam ofruar dalje të qëndrueshme nga kriza në veri

Radio Evropa e Lirë

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se ka ofruar një “dalje të qëndrueshme dhe të sigurt” nga kriza në veri, e cila, sipas tij është shkaktuar “nga strukturat ilegale dhe paralele të Serbisë atje”.

Ai tha se këtë qëndrim e ka dhënë gjatë takimit me emisarin amerikan, Gabriel Escobar, dhe atë evropian, Mirosllav Lajçak, të mbajtur në Prishtinë më 5 qershor.

“E para është sundimi i ligjit. Kemi me dhjetëra ushtarë të NATO-s, policë të Kosovës dhe gazetarë të cilët ishin viktima të një egërsie të paparë të ekstremistëve të dhunshëm, e të grupeve kriminale. Në Kuvendin e Kosovës unë i kam përmendur 33 emra, 5 të tjerët janë në burg, të tjerët nuk janë. Dhe të gjithë këta kriminelë, ekstremistë të dhunshëm që silleshin atë ditë porsi një milici fashiste do të duhej që sa më parë të përballen me drejtësinë. Ka prej tyre që kanë ardhur nga Serbia në Kosovë. Pra, pika e parë është sundimi i ligjit”, tha Kurti gjatë një deklarimi për media në Mitrovicë.

Ai tha se këto “grupe kriminale” duhet të përballen me drejtësinë për “krimet dhe shkeljet që kanë bërë, prej djegies së veturave e te plagosjet me armë zjarri, shok-bomba e granata dore”.

“E dyta është që në përputhje me largimin e këtyre grupeve dhe përfundimit të të gjitha trazirave të dhunshme, të kemi zvogëlim të pranisë së policisë nëpër ndërtesa komunale në tri komunat në veri dhe më pastaj do të mund të angazhoheshim në një proces fer, demokratik zgjedhor për zgjedhjet e parakohshme sepse jemi të vetëdijshëm që dalja ka qenë shumë e ulët herën e kaluar. Pra, po zgjedhje të reja, zgjedhje të parakohshme, por pas sundimit të ligjit dhe pas përgatitjes së terrenit”, tha Kurti.

Sipas tij, përgatitja e terrenit për zgjedhje të parakohshme në komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe, nënkupton që ato të jenë të lira dhe të ketë fushatë parazgjedhore po ashtu të lirë, fer dhe demokratike.

“Unë jam i gatshëm për diskutime, bisedime, por ritheksoj, republikën tonë demokratike, shtetin tonë të pavarur, Kosovën sovrane nuk e dorëzojmë asnjëherë, për asnjë çmim para milicisë fashiste, para këtyre grupeve kriminale e ekstremistëve”, tha Kurti.

I dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha më 6 qershor se situata në veri të Kosovës duhet të shtensionohet menjëherë dhe se ai nuk do që të presë deri në muajin korrik për zgjedhje të reja.

Escobar i bëri komentet për gazetarët në Beograd, ku udhëtoi bashkë me të dërguarin e Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak. Një ditë më herët, dy diplomatët qëndruan në Prishtinë.

Kriza në veri, që u përshkallëzua në dhunë, nisi më 26 maj, kur kryetarët shqiptarë të komunave Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq, hynë në objektet komunale për të marrë detyrën, përkundër rezistencës së banorëve lokalë.

Derisa protestat vazhdojnë ende, Escobar dhe Lajçak dolën me tri kërkesa për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti: shtensionimin e situatës në veri, mbajtjen e zgjedhjeve të reja dhe kthimin në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.

*Lajmi është duke u përditësuar…

blank

Presidentja Osmani e hapur për zgjedhje të reja në komunat në veri

Radio Evropa e Lirë

 

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë se Kosova mund t’i shpallë zgjedhjet e reja në komunat në veri të Kosovës, nëse 20 për qind e votuesve nënshkruajnë një peticion me këtë kërkesë.

Në një intervistë për agjencinë e lajmeve Reuters, Osmani ka thënë se beson që peticioni është “mënyra më demokratike” për shpallje të zgjedhjeve.

“Në këtë mënyrë, mendoj që garantojmë pjesëmarrjen e serbëve, sepse kërkesa do të duhej të vinte prej tyre, prej qytetarëve”, ka thënë ajo.

Serbët lokalë janë duke protestuar rregullisht prej 29 majit në komunat në veri të Kosovës: Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok, për të kundërshtuar hyrjen e kryetarëve të rinj shqiptarë në ndërtesat komunale.

Pjesëtarë të komunitetit serb i kanë bojkotuar zgjedhjet e prillit, të cilat i kanë fituar kandidatët shqiptarë.

Më 29 maj, protesta ka përshkallëzuar në dhunë, mes pjesëtarëve të misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR dhe protestuesve serbë.

Osmani ka thënë se largimi i kryetarëve aktualë, përmes një peticioni, do të ishte “në lloj referendumi”, i cili do të hapte rrugë për një proces të dytë zgjedhor.

Ajo ka thënë se gjithë procesi mund të kryhet brenda muajsh.

Osmani ka thënë se para se të shpallen zgjedhjet e reja, Kosova duhet të marrë garanci nga komuniteti ndërkombëtar që Beogradi nuk do të ndërhyjë.

Megjithatë, mbetet e paqartë nëse votuesit serbë do të nisin peticion.

Lista Serbe, partia kryesore e serbe në Kosovë, ka thënë të hënën se mund të marrë pjesë në zgjedhjet eventuale kur t’i plotësohen disa kushte.

Ajo e ka përmendur tërheqjen e njësiteve speciale të Policisë së Kosovës nga veriu, largimin e kryetarëve të rinj shqiptarë nga ndërtesat komunale, dhe formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Pas rritjes së tensioneve në veri, NATO-ja e ka rritur prezencën në Kosovë, në kuadër të misionit të saj, KFOR.

Osmani ka thënë se dëshiron që trupat paqeruajtëse të qëndrojnë në Kosovë, derisa ky vend të pranohet në NATO.

Osmani: Vuçiq, “burrë dramatik”

Osmani e ka përshkruar presidentin serb, Aleksandar Vuçiq si “burrë dramatik”.

“Vuçiq, në shumicën e takimeve të tij është goxha burrë dramatik. Prandaj, ai, natyrisht se ka tentuar të krijojë drama sërish, mirëpo nuk ka ofruar ide që mund të kontribuojnë në paqe dhe stabilitet në rajon”, ka thënë Osmani.

“Ai dëshiron të pretendojë se po bën koncesione të mëdha, që ai është nën presion të madh, që po vuan, që është në rrezik, e gjëra të ngjashme. Mirëpo diçka e tillë nuk duhet të tolerohet pas moshës katërvjeçare”.

Vuçiq nuk i ka komentuar deklaratat e Osmanit.

Po të mërkurën, i dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë nga Beogradi se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, e ka siguruar atë se do ta shfrytëzonte ndikimin e tij për ta bindur komunitetin serb në veri të Kosovës që të merrte pjesë në zgjedhjet eventuale.

Një ditë më parë, Escobar ka qenë në Kosovë, bashkë me homologun e tij evropian Mirosllav Lajçak.

Escobar u ka thënë gazetarëve se, SHBA-ja ka sfida në marrëdhëniet dypalëshe me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti.

Komuniteti ndërkombëtar ka dalë së fundi me tri kërkesa për Qeverinë e Kosovës: shtensionimin e situatës në veri, mbajtjen e zgjedhjeve të reja dhe kthimin në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.

Kosova dhe Serbia, me ndërmjetësim të BE-së, i kanë nisur negociatat për normalizim të marrëdhënieve, më 2011.

Palët i kanë nënshkruar disa marrëveshje, por jo të gjitha janë zbatuar.

blank

Walker: Beogradi bart përgjegjësinë kryesore për këto tensione

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë reaguar ashpër ndaj veprimeve të Qeverisë së Kosovës, për ushtrimin e detyrës së kryetarëve në objektet komunale në katër komunat veriore.

Pasoja e parë nga Departamenti Amerikan i Shtetit, ishte përjashtimi i Kosovës nga stërvitjet “Defender Europe 2023”.

E këtë qasje të SHBA-ve karshi Kosovës po e kritikon diplomati amerikan, William Walker.

Ish-shefi i Misionit Verifikues të OSBE-së në Kosovë, thotë se për tensionet në veriun e Kosovës fajtori kryesor është shteti serb.

Sipas tij, serbet lokal gabuan që nuk e shfrytëzuan të drejtën e votës dhe kësisoj dëgjuan urdhrat që u erdhën nga Beogradi.

“Pyetja ime është pse serbët nuk morën pjesë në zgjedhjet lokale në katër komunat veriore? Pse ata po vazhdojnë të marrin urdhra nga Beogradi? E kuptoj që pjesëmarrja në këto zgjedhje ishte shumë e ulët, por ata kryetarë erdhën përmes votës andaj ata duhet ta ushtrojnë detyrën në objektet e komunës. Siç mund ta shihni tani komuniteti ndërkombëtar po kërkon zgjedhje reja në katër komunat veriore dhe kjo realisht pritet ndodhë, por për mendimin tim Beogradi bart përgjegjësinë kryesore për këto tensione të krijuara në veri të Kosovës” , tha Walker për TV 1.

Walker, vlerëson se Serbia është duke u toleruar vazhdimisht nga komuniteti ndërkombëtar, ndërsa Kosova është duke u përballur me presione.

Ai tutje thotë se Kosova është një shtet sovran dhe ka një kryeministër që ka mbështetje të madhe.

“Si rezultat i këtyre zhvillimeve Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë vendosur sanksione ndaj Kosovës. Sinqerisht nuk jam duke e kuptuar këtë presion që po i bëhet tash e sa kohë kryeministrit Albin Kurti. Ky presion nga SHBA-të nuk po bëhet ndaj vetëm ndaj kësaj qeverie, por edhe atyre të mëparshme. Albin Kurti është kryeministër i Kosovës, ai ka marrë mbështetje që të bëjë më të mirën për vendin dhe konsideroj se është duke e bërë këtë gjë. Me vjen keq që si rezultat i këtyre zhvillimeve janë dëmtuar raportet me SHBA-të, me aleatin më të rëndësishëm që ka Kosova. Në anën tjetër duke e toleruar vazhdimisht Serbinë me këto veprime asnjëherë nuk do të ketë qetësi në veriun e Kosovës”, theksoi Walker.

BE dhe SHBA-të po kërkojnë që sa më shpejtë të krijohen kushtet për zgjedhje të reja në katër komunat veriore të Kosovës, dhe palët të rikthehen ne tryezën e bisedimeve. syri.net

blank

Escobar: Sot dhe nesër duhet të arrihet pajtimi për shtensionimin e situatës në veri të Kosovës

VOA

Në përfundim të takimeve në Kosovë, i dërguari amerikan Gabriel Escobar dhe ai evropian Miroslav Lajcak, nuk ishin në gjendje të njoftonin arritjen e ndonjë përparimi për zgjidhjen e tensioneve të fundit në Kosovë.

Ndonëse palët u pajtuan në parim për zgjedhje të reja në komunat në veri si një mundësi për kapërcimin e situatës, ato duket se nuk janë tërhequr nga kushtet e tyre.

Në një takim me gazetarët në Prishtinë, i dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor kritikoi ashpër qeverinë e kryeministrit Kuerti, me të cilën, siç u shpreh ai “Shtetet e Bashkuara kanë disa sfida”.

“Por kemi disa sfida në marrëdhëniet dypalëshe që kanë të bëjnë me kryeministrin. Dua të jem shumë i sinqertë. Shtetet e Bashkuara janë mbështetësit tuaj më të fuqishëm. Më dhemb kur njerëzit mendojnë se disi ne po i drejtojmë marrëdhëniet tona dhe angazhimin tonë për Kosovën në dobi të Serbisë”, tha zoti Escobar.

Zoti Escobar i bëri këto komente pas takimeve me udhëheqësit e institucioneve dhe partive politike në Kosovë bashkë me të dërguarin e posaçëm evropian për bisedimet Kosovë – Serbi, Miroslav Lajcak, gjatë të cilave thanë se ulja e tensioneve, mbajtja e zgjedhjeve të reja në katër komunat me shumicë serbe në veri dhe kthimi në tryezën e bisedimeve janë kërkesat e tyre kryesore.

Zoti Escobar tha se pajtimi ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për shtensionimin e situatës në veri të Kosovës duhet të arrihet sot dhe nesër. Të premten ai dhe zoti Lajçak duhet t’u raportojnë udhëheqësve të tyre nëse ishin të suksesshëm apo jo, ndërsa paralajmëroi pasoja në rast dështimi.

“Për Kosovën, do të dërgojë një sinjal të fuqishëm se Kosova nuk është e interesuar të bashkërendohet me ne dhe mendoj se kjo do të ishte për keqardhje. Meqë ra fjala, jo Kosova por kryeministri. Dua ta bëj shumë të qartë se ne nuk e shohim këtë si një ndikim afatgjatë në marrëdhënien tonë por veprimet e ndërmarra ose jo mund të kenë disa pasoja që do të ndikojnë një pjesë të marrëdhënies”, tha zoti Escobar.

Ai e cilësoi konfuz qëndrimin e qeverisë së Kosovës kundër këshillave amerikane për të mos dërguar me forcë kryetarët shqiptarë të komunave në veri që dolën nga zgjedhjet e 23 prillit të bojkotuara nga partitë serbe.

“Ne nuk i kemi të njëjtat marrëdhënie me Serbinë si me Kosovën. Serbia nuk është kandidate për anëtarësim në NATO, ajo po kalon një kohë sfiduese në integrimin e vet evropian dhe ne prisnim që Kosova të jetë shumë më larg. Shuma e parave që ne i përdorim për të mbështetur institucionet tuaja, duke përfshirë sigurinë tuaj përmes KFOR-it, nënkupton që kemi një marrëdhënie tjetër. Kjo nuk do thotë që nuk e mbajmë Serbinë përgjegjëse për disa gjëra që po ndodhin dhe ua kemi bërë shumë të qartë se sulmet ndaj KFOR-it janë të papranueshme”, tha zoti Escobar.

Tridhjetë pjesëtarë të forcave paqeruajtëse të NATO-s u plagosën të hënën e kaluar në përplasje me grupet e protestuesve serbë që kundërshtojnë hyrjen e kryetarëve shqiptarë në ndërtesat e komunave. Prishtina akuzoi grupet e mbështetura dhe financuara nga Serbia dhe me lidhje me Rusinë për nxitje të dhunës.

Zoti Escobar tha se Rusia e shfrytëzon këtë situatë dhe përfiton prej saj, por Rusia nuk po e drejton këtë.

“Ky është dështim i udhëheqjes politike të të dyja palëve për të përparuar në ripajtimin ndëretnik. Pikë. Ne e kemi tërë vullnetin e mirë për t’i sjellë Serbinë dhe Kosovën në një pozitë më të mirë, në marrëdhënie jo domosdoshmërisht miqësore, por paqësore, të normalizuara dhe që i afrojnë me Bashkimin Evropian”, tha zoti Escobar.

Ai tha se Kosova dhe Serbia duhet të zbatojnë menjëherë marrëveshjen e arritur ne Bruksel dhe në Ohër për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre. Nga Kosova pritet themelimi i Asociacionit të komunave më shumicë serbe, tha ai duke nënvizuar se ai do të ndodhë por çështja është me kënd dhe sa gjatë duhet pritur.

“Ne e dimë se si duhet të duket Asociacioni dhe e dimë si nuk duhet të jetë. Kemi nevojë të fillojmë tani. Mund ta kemi statutin në një ditë nëse duam. Nuk e kuptoj vonesën. Për mua, Kosova duhet ta përcaktoj veten jo nga Serbia por nga vlerat e saj, nga marrëdhëniet e saj jo me 6 milionë banorë të Serbisë por 700 milionë banorë të komunitetit euro-atlantik. Dhe ende sa herë flasim me këtë kryeministër dhe zëvendësin e tij, e tëra për çfarë duan të flasin është Serbia”, tha ai.

Asociacioni, tha zoti Escobar, nuk është lëshim ndaj Serbisë.

“Për ne Asociacioni është mënyrë për të ulur ndikimin e Serbisë në veri të Kosovës dhe për ta vendosur atë në kontroll të Kosovës, nën Kushtetutën dhe strukturën tuaj ligjore. Kështu që unë e shoh si mundësi për të ecur përpara dhe nuk e kuptoj përse kushdo do ta shihte ndryshe. Në fund të ditës Asociacioni edhe pse është negociuar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, nuk është domosdomshërisht lëshim për Serbinë, është njohje e nevojave të një komuniteti pakicë”, tha ai.

Themelimi i Asociacionit parashihet edhe me marrëveshjen e mujit mars që u arrit në Ohër ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve, e cila nuk i uli tensionet.

blank

Scholz: Me sulmin në digë, lufta ka marrë përmasa të tjera

Sulmi në digën e Ukrainës i ka dhënë  një “dimension të ri” luftës së Rusisë, tha kancelari gjerman Olaf Scholz.

“Kjo është diçka që i përshtatet me shumë krimeve që kemi parë nga ushtarët rusë në Ukrainë dhe është pjesë e një lufte që sulmon objektivat civile,  qytete, fshatra, spitale, shkolla.

Prandaj, “ka një dimension të ri, por gjithashtu përshtatet me mënyrën se si Presidenti rus Vladimir Putin po zhvillon luftën,” tha ai. syri.net

blank

Osmani: Ndëshkimi i grupeve kriminale, rruga e vetme për stabilitet

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, citohet t’u ketë thënë të dërguarve të SHBA-së dhe BE-së, Gabriel Escobarit dhe Mirosllav Lajçakut, se vetëm ndëshkimi i grupeve kriminale mund të çojë në një “stabilitet të qëndrueshëm dhe afatgjatë”.

“Prandaj presim që institucionet ligjzbatuese ta bëjnë punën e tyre, në përputhje me ligjin, në mënyrë që grupet kriminale përgjegjëse për dhunën të përballen me drejtësinë”, u tha Osmani, sipas njoftimit të Zyrës së Presidentes.

Osmani u takua me dy përfaqësuesit e SHBA-së dhe BE-së më 6 qershor, në ditën e dytë të vizitës së tyre në Prishtinë dhe Beograd.

Ata po vizitojnë Prishtinën dhe Beogradin në tentim për të gjetur një zgjidhje për qetësimin e situatës në tri komuna në veri të Kosovës – Zvecan, Leposaviq dhe Zubtin Potok.

Në këto komuna, serbë lokalë po protestojnë rregullisht prej 29 majit për të kundërshtuar hyrjen e kryetarëve shqiptarë në ndërtesat komunale – të cilët fituan zgjedhjet e bojkotuara nga Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve në Kosovë.

Një ditë më parë, ata i kërkuan Kurtit qetësimin e situatës në veri, mbajtjen e zgjedhjeve të reja dhe kthimin në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja.

Osmani përmendi mundësinë e organizimit të zgjedhjeve të reja gjatë takimit të saj.

“Zgjedhjet e reja në komunat në veri të vendit mund të organizohen në përputhje me kornizën aktuale kushtetuese e ligjore dhe në këtë kontekst, duhet të sigurohet pjesëmarrje demokratike e qytetarëve që jetojnë në këto katër komuna”, tha Osmani.

Ajo gjithashtu theksoi se Kosova është e përkushtuar të punojë në bashkëpunim me aleatet e saja ndërkombëtare.

Gjatë vizitës dyditore në Prishtinë dhe Beograd, të dërguarit e SHBA-së dhe BE-së, Gabriel Escobar dhe Mirosllav Lajçak, kanë nisur takimin me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmanin.

Ata pritet që gjatë ditës të takohen edhe me përfaqësues të partive në Kosovë, përshirë Listën Serbe.

Më vonë gjatë ditës, Escobar dhe Lajçak do të udhëtojnë drejt Beogradit, ku, sipas njoftimeve, në orën 18:30 do të takohen me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq./ REL/

blank

Letra e hapur, 100 profesorë e studiues nga universitete ndërkombëtare kundër mbylljes së Akademisë Albanologjike

Pas miratimit të VKM-së së shkrirjes së Akademisë së Studimeve Albanologjike, një grup prej 100 studiuesish studentësh/dhe profesorësh dhe artistesh nga institucionet dhe organizatat më prestigjioze brenda dhe jashtë Shqipërisë, të cilët kanë ndjekur me shqetësim të madh ngjarjen, kanë ndërmarrë nismën e Letrës së Hapur për të shprehur publikisht kundërshtinë dhe mospajtimin me vendimin arbitrar dhe të dëmshëm ndaj ASA-s.

Ata njëherazi shprehin solidaritet me ASA-n dhe pohojnë që do të mbështesin çdo nismë ligjore, administrative a sociale që do të ndërmerret prej tyre në vazhdim.

Më poshtë ju ftojmë të lexoni të plotë letrën e hapur. Letra është mbështetur nga shumë akademikë, intelektualë, studiues, aktivistë dhe organizata, shqiptare dhe të huaja, që njihen për kontributin e tyre akademik dhe shoqëror brenda dhe jashtë vendit.

05 qershor, 2023

LETËR E HAPUR
Në solidaritet dhe mbështetje të kërkesave të Akademisë së Studimeve Albanologjike për mosmbylljen, por zhvillimin e saj
Ne, studiues/e dhe hulumtues/e shkencorë/e brenda dhe jashtë Shqipërisë, shkrimtarë/e, publicistë/e, gazetarë/e, aktivistë/e, qytetarë/e të angazhuar/a, shoqata, organizata e kolektive të ndryshme, e kemi ndjekur me shqetësim të thellë vendimin e Këshillit të Ministrave të datës 31 Maj 2023 për mbylljen e Akademisë së Studimeve Albanologjike (ASA) dhe për shkrirjen e saj brenda Akademisë së Shkencave. Ndajmë mospajtimin tonë me këtë vendim arbitrar dhe të dëmshëm për të ardhmen e Studimeve Albanologjike, të cilin po ashtu e konsiderojmë cënues për lirinë akademike dhe zhvillimin e mendimit teorik në humanitete, specifikisht në dijet albanologjike krahasuese dhe kritike.

 

Me këtë letër të hapur dëshirojmë të sjellim edhe njëherë në vëmendje rëndësinë e ASAs me katër institutet e saj kërkimore jo vetëm për akademinë dhe publiken shqiptare, por dhe për kontributin e hulumtuesve/eve që punojnë aty në pluralizimin e dijes në nivel rajonal e global. Përkundër kufizimeve të shumta, ekipi i studiuesve/eve në ASA ka krijuar korniza institucionale për mundësimin e diskursit kritik dhe thellimin e dijes mbi shqiptarët në disiplina të ndryshme të antropologjisë kulturore dhe studimeve për artin, arkeologjisë, gjuhë-letërsisë, historisë, etj. Ky institucion ka trajtuar tema pak të eksploruara më parë dhe ka qenë i hapur ndaj paradigmave të reja teorike dhe praktikave kërkimore ndërshoqërore, ndërdisiplinare dhe ndërinstitucionale. Po ashtu vlen të përmendet dhe puna që ka bërë në drejtim të realizimit të një sërë marrëveshjesh dhe formash të ndryshme bashkëpunimi (projekte, publikime, vizita studimore) me institucione akademike ndërkombëtare me interes të madh për akademinë shqiptare, e cila në përgjithësi mbetet akoma e izoluar.

 

Në formë të përmbledhur, ASA ka kontribuar që puna me dijen shkencore në Shqipëri të jetë më e hapur, më demokratike, më e lirë dhe me më shumë diversitet, parakushte këto për dije njëherazi plurale dhe të avancuara. Këto praktika institucionale janë vlera të shtuara për shoqërinë shqiptare dhe do të duheshin marrë si shembull për t’u ndjekur dhe mbështetur dhe jo për t’u ndërprerë.

Kritika ndaj çdo institucioni, përfshirë ASA-n, është sigurisht e nevojshme dhe e mirëseardhur por duhet të jetë konstruktive dhe të synojë sendërtimin dhe zhvillimin e tyre të mëtejshëm. ASA dhe të gjitha institucionet e arsimit të lartë duhen fuqizuar dhe mbështetur për zhvillimin e hulumtimit dhe përparimin e dijes shkencore në mënyrë të decentralizuar, demokratike dhe me pavarësi akademike. Është e papranueshme që ndryshime dhe ristrukturime të përmasave të tilla të ndërmerren në mënyrë të njëanshme, pa u bazuar në ligj, pa u konsultuar me grupet e interesit, pa përfillur interesat akademike, dhe jo në përputhje me interesat e gjera publike.

Duke pasur parasysh si më sipër, përsërisim solidaritetin tonë me studiuesit/et e angazhuar/a të ASA-s dhe përkrahim çdo nismë ligjore, administrative dhe shoqërore që do të ndërmerret në mbrojtje të këtij institucioni dhe lirisë akademike në Shqipëri.

Ne do të vazhdojmë të ndjekim me vëmendje të madhe veprimet e mëtejshme të qeverisë në lidhje me këtë çështje me interes jetik për botën akademike shqiptare.

June 05, 2023
OPEN LETTER
In solidarity with the Academy of Albanological Studies facing immediate dissolution.
We, undersigned researchers, writers, publicists, journalists, activists, citizens, associations, organisations and various collectives, have followed with deep concern the decision of the Council of Ministers on 31 May 2023 to dissolve the Academy of Albanological Studies (ASA) and merge it within the Academy of Sciences. We consider this decision to be ill-founded and harmful to the future of Albanological Studies as it undoes a vibrant hub for the development of theoretical thought in the humanities, specifically in comparative and critical Albanian studies.

With this open letter, we would like to bring to public attention the importance of ASA and its four research institutes not only for Albanian academia and the Albanian public, but also for the contribution that its researchers have made towards pluralisation of knowledge on a regional and global level. Despite ongoing funding challenges, the team of researchers at ASA has managed to create the institutional frameworks for enabling critical discourse and deepening knowledge about Albanians in various disciplines of cultural anthropology and art studies, archaeology, language, literature, history, etc. This institution has addressed previously underexplored topics and has nurtured new theoretical paradigms and inter-societal, multi-disciplinary, and cross-institutional research practices. It is also worth mentioning the immense work that has been done in terms of numerous agreements and various forms of cooperation (projects, publications, study visits) with renowned international academic institutions, which is of great interest to Albanian academia, which remains largely isolated.

In summary, ASA has made an invaluable contribution towards the diversification of Albanian knowledge production as well as Albanian Studies more broadly defined. It has also played a key role in the democratisation and pluralisation of scientific knowledge in, and about Albania. These contributions are precious assets to Albanian society and exemplary institutional practices that should be treasured, acknowledged, and further supported.

Criticism towards any institution, including ASA, is certainly necessary and welcome, but it must be constructively aiming at their further development. Solidarity and support for ASA entails empowerment of independent, impartial and democratic academic institutions. It is unacceptable that the government seeks to undertake changes and restructuring plans of such magnitude unilaterally, unfounded in law, without consultations with the relevant interest groups, without taking into account academic interests, and contrary to broader public interests.

Given the above, we would like to restate our solidarity with all the engaged researchers of ASA and emphasise our support with future legal, administrative and social initiatives that they will undertake to ensure the continuation of ASA, and in the spirit of preserving academic freedom in Albania.

We will continue to follow with great attention further actions taken by the government of Albania in relation to this matter of significant public interest.

Firmëtarët/et – Signatories:

Adela Demetja | Artiste, Kuratore, Drejtore e Tirana Art Lab
Adrian Paci | Artist, Ligjërues | Akademia e Re e Arteve të Bukura, Milano (New Academy of Fine Arts, Milan)
Agata Maria Kochaniewicz | Kandidate për Doktoraturë: Antropologji Sociale | Universiteti Norvegjez i Shkencës dhe Teknologjisë – NTNU (Norwegian University of Science and Technology – NTNU)
Dr. Alment Muho | Filozofi | Universiteti i Tiranës
Dr. Angjelina Hamza-Hasanaj | Antropologji | Instituti Albanologjik, Prishtinë Aranit Krasniqi | Fondacioni për Trashëgimi Kulturore Thana
Prof. Ass. Arben Hajdari | Arkeologji | Universiteti i Prishtinës
Dr. Arbnora Dushi | Udhëheqëse e Departamentit të Folklorit | Instituti Albanologjik, Prishtinë
Prof. Asoc. Arsim Canolli | Antropologji | Universiteti i Prishtinës
Aurora Birbilaj | Aktiviste, Ligjëruese në Ekonomi | Universiteti i Tiranës
Ada Cara | Kandidate për Doktoraturë | Universiteti i Flensburgut (University of Flensburg)
Prof. Dr. Bekim Baliqi | Shkenca Politike | Universiteti i Prishtinës Besnik Emini | Historian, Maqedonia e Veriut
Prof. Asoc. Blendi Kajsiu | Juridik dhe Shkenca Politike | Universiteti Antioquia, Medellin, Kolumbi (University of Antioquia, Medellin, Colombia)
Boiken Abazi | Politolog, Aktivist

Prof. Asoc. Dr. Brunilda Pali | Shkenca Politike | Universiteti i Amsterdamit (University of Amsterdam)
Dr. Chiara Bonfiglioli | Studime të Grave dhe Gjinisë | Kolegji Universitar Cork (University College Cork)
Prof. Dr. Christian Voß | Sllavistikë | Universiteti i Humboltit (University of Humbolt) Diana Malaj | Aktiviste, Kandidate për Doktoraturë: Juridik dhe Politikë | Universiteti i Gracit (University of Graz)
Donika Çina | Artiste Pamore, Aktiviste Kulturore
Dorina Pllumbi | Arkitekte, Kandidate për Doktoraturë: Arkitekturë | Universiteti i Teknologjisë në Delft – TU Delft (Delft University of Technology – TU Delft)
Drivalda Delia | Kandidate për Doktoraturë: Antropologji Sociale, Studime Gjinore | Universiteti i Regensburgut/ Universiteti i Gracit (University of Regensburg/ University of Graz)
Edison Jakurti | Kandidat për Doktoraturë: Ekonomiks | Universiteti i Leipcigut (University of Leipzig)
Dr. Eglantina Farruku | Ligjëruese në Juridik | Universiteti Epoka (Epoka University) Elena Perez Guembe | Arkitekte, Artiste, Kandidate për Doktoraturë: Arkitekturë | Universiteti i Teknologjisë në Delft – TU Delft (Delft University of Technology – TU Delft)
Prof. Asoc. Elidor Mëhilli | Histori, Politika Publike | Universiteti i Qytetit të Nju Jorkut (City University of New York)
Dr. Elife Krasniqi | Instituti i Historisë | Universiteti i Gracit | University of Graz
Elina Alatalo | Arkitekte, Kandidate për Doktoraturë: Politika Ambjentaliste | Universiteti Tampere, Finlandë (Tampere University, Finland)
Elsa Paja | Aktiviste, Artiste
Elvis Hoxha | Përkthyes, Studiues i Filozofisë Endi Tupja | Artiste, Studiuese
Dr. Endri Shabani | Studiues, Aktivist
Prof. Asoc. Enis Sulstarova | Shkenca Politike | Universiteti i Tiranës Erblin Ajdini | Aktivist Feminist
Ervin Goci | Ligjërues në Shkenca Komunikimi dhe Gazetari | Universiteti i Tiranës Ervina Halili | Shkrimtare
Esterina Celami | Kandidate për Doktoraturë: Filozofi | Universiteti Evropian i Viadrinës, Frankfurt Oder (European University Viadrina Frankfurt Oder)
Fatma Paja | Aktiviste, Artiste
Fatos Lubonja | Shkrimtar, Gazetar, Drejtues i Revistës Përpjekja Fjolla Muçaj | Aktiviste Feministe
Prof. Dr. Florian Bieber | Drejtor i Qendrës për Studime të Evropës Juglindore | Universiteti i Gracit (University of Graz)
Dr. Florian Cullhaj | Shkenca Politike | Universiteti Europian i Tiranës – UET Fortuna Haziri | Fondacioni për Trashëgimi Kulturore Thana
Gazmend Bajri | Regjisor, Producent Genc Shehu | Psikoterapist, Përkthyes

Dr. Gent Carrabregu | Studiues Shkencor, Shkenca Politike | Universiteti Duke (Duke University)
Prof. Dr. Ger Duijzings | Antropologji Sociale | Universiteti i Regensburgut (University of Regensburg)
Dr.Gëzim Krasniqi | Shkenca Politike dhe Sociale | Universiteti i Edinburgut (University of Edinburgh)
Gjergj Erebara | Gazetar, Botues Gresa Hasa | Aktiviste, Studiuese
Prof. Dr. Hanna Musiol | Letërsi Bashkëkohore dhe Moderne | Universiteti Norvegjez i Shkencës dhe Teknologjisë – NTNU (Norwegian University of Science and Technology – NTNU)
Iliada Korçari | Studiese, Shkenca Politike | Universiteti i Tiranës Iliaz Shehu | Studiues, Filozofi
Iliriana Lira Blakaj | Kandidate për Doktoraturë, Antropologji | Universiteti i Oksfordit (University of Oxford)
Dr. Irena Dule | Studiuese e ligjit, Avokate
Irma Semini | Specialiste për Monitorimin dhe Vlerësimin e Projekteve, Hulumtuese | Insituticioni për Demokraci dhe Ndërmjetësim
Jesmina Sengla | Studente, Pjesëtare e SciDev
Prof. Ass. Jeta Mulaj | Filozofi | Universiteti Metropolitan i Torontos (Toronto Metropolitan University)
Jeton Neziraj | Regjisor, Dramaturg, Qendra Multimedia
John Hanna | Kandidat për Doktoraturë, Arkitekturë | Universiteti i Teknologjisë në Delft – TU Delft (Delft University of Technology – TU Delft)
Dr. Julian Myftari | Shkenca Politike | Universiteti i Tiranës Klaudina Kuçi | Juriste, Aktiviste
Dr. Klejd Këlliçi | Shkenca Politike | Universiteti i Tiranës Klodiana Millona | Arkitekte, Artiste, Studiuese
Krenar Zejno | Shkrimtar, Botues
Kreshnik Merxhani | Arkitekt, Studiues i Trashëgimisë Kristina Millona | Aktiviste, Studiuese
Dr. Linda Gusia | Shefe e Departamentit të Sociologjisë | Universiteti i Prishtinës Liri Kuçi | Aktiviste, Hulumtuese
Liridona Sijarina | Aktiviste Feministe Luljeta Lleshanaku | Poete
Maria Novas Ferradas | Kandidate për Doktoraturë: Arkitekturë | Universiteti i Teknologjisë në Delft – TU Delft (Delft University of Technology – TU Delft)
Mevlyde Hyseni | Kandidate për Doktoraturë: Insituti i Gazetarisë dhe Shkencave të Komunikimit | Universiteti i Lirë i Berlinit (Free University of Berlin)
Prof. Dr. Michael L. Galaty | Antropologji | Universiteti i Miçiganit (University of Michigan)
Mirishahe Syla | Aktiviste, Studiuese

Dr. Mirza Balaj | Koordinatore Shkencore e CHAIN, Sociologji dhe Shkenca Politike | Universiteti Norvegjez i Shkencës dhe Teknologjisë – NTNU (Norwegian University of Science and Technology – NTNU)
Dr. Mrika Limani Myrtaj | Histori | Instituti i Historisë ‘Ali Hadri’ Prishtinë
Nama’a Qudah | Kandidate për Doktoraturë, Arkitekturë | Universiteti i Teknologjisë në Delft – TU Delft (Delft University of Technology – TU Delft)
Natasha Paja | Aktiviste, Artiste
Prof. Dr. Nathalie Clayer | Drejtore e Kërkimit Shkencor në C.N.R.S., Drejtore e Studimeve në EHESS CETOBaC (CNRS-EHESS-Collège de France); (Director of Research at C.N.R.S., Director of Studies at EHESS CETOBaC [CNRS-EHESS- Collège de France])
Nerina Guri | Aktiviste Feministe, Kandidate për Doktoraturë: Ekonomi | Universiteti i Lirë i Berlinit (Free University of Berlin)
Prof. Dr. Oliver Schmitt | Instituti i Historisë së Evropës Lindore | Universiteti i Vjenës (University of Vienna)
Orgest Azizi | Studies i Filozofisë, Përkthyes
Pavjo Gjini | Aktivist, Kandidat për Doktoraturë: Juridik dhe Politikë | Universiteti i Gracit (University of Graz)
Dr. Piro Rexhepi | SSEES | Kolegji Universitar i Londrës – UCL (University College London – UCL)
Pleurad Xhafa | Artist
Dr. Raino Isto | Histori Arti dhe Dizajn | Instituti Pratt, Nju Jork (Pratt Institute, New York)
Prof. Asoc. Ramona Gonczol | Gjuhë Rumune, SSEES | Kolegji Universitar i Londrës
– UCL (University College London – UCL)
Dr. Renata Jambrešić Kirin | Histori dhe Letërsi Gojore | Instituti i Etnologjisë dhe Folklorit, Zagreb (Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb)
Rinë Kika | Avokate dhe Hulumtuese e të Drejtave të Njeriut Romeo Çollaku | Shkrimtar, Përkthyes
Dr. Rory Archer | Researcher | Universiteti i Gracit/ Universiteti i Vjenës (University of Graz/ University of Vienna)
Dr. Rozafa Berisha | Antropologji Sociale | Universiteti i Prishtinës
Saara Milderberg | Kandidate për Doktoraturë, Studime Kulturore Universiteti i Talinit (Tallin University)
Dr. Sabine Jesner | Instituti i Historisë | Universiteti i Gracit (University of Graz) Sashenka Lleshaj | Kandidate për Doktoraturë: Shkenca Politike | Universiteti McGill (McGill University)
Dr. Siegfried Gruber | Instituti i Historisë | Universiteti i Gracit (University of Graz) Dr. Skerdi Zahaj | Psikologji | Universiteti i Tiranës
Dr.Sokol Çunga | Arkivist në Drejtorinë e Arkivit Qendror Shtetëror, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave të Shqipërisë; Anëtar i Akademisë së të Rinjve të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë
Prof. Asoc. Dr. Stephanie Schwander Sievers | Antropologji | Universiteti Bournmeouth (Bournemouth University)

Prof. Asoc. Dr. Svava Riesto | Arkitekturë | Universiteti i Kopenhagenit (Universty of Copenhagen)
Prof. Ass. Dr. Teuta Toska | Gjuhësi | Universiteti i Elbasanit
Dr. Tonio Weicker | Instituti për Gjeografi Humane | Universiteti Gëte Frankfurt (Goethe University Frankfurt)
Trëndelinë Rrustemi | Kandidate për Doktoraturë | Qendra për Mjekësi Molekulare Max Delbruck (Max Delbruck Center For Molecular Medicine)
Trëndelinë Halili | Regjisore
Trina Binaku | Aktiviste Feministe
Valentina Koca | Drejtore e ZETA Contemporary Art Center
Dr. Valentina Bonizzi | Artiste, Hulumtuese | Bulevard Art & Media Institute
Venera Çoçaj | Kandidate për Doktoraturë: Studime Evropiane | Shkolla e Ekonomisë dhe Shkencave Politike në Londër – LSE (London School of Economics and Political Science – LSE)
Dr. Vincent W.J. Gerven Oei | Filolog, Drejtor i Punctum Books, ShBA Prof. Asoc. Dr. Vjollca Krasniqi | Fakulteti Filozofik | Universiteti i Prishtinës
Prof. Ass. Dr. Vjosa Musliu | Marrëdhënie Ndërkombëtare | Universiteti i Lirë i Brukselit – VUB (The Free University of Brussels – VUB)
Dr. Will Bowden | Udhëheqës i Departamentit të Arkeologjisë | Universiteti i Notingamit (University of Nottingham)
Yuan Chun Liu | Artist
Dr.Zanita Halimi | Antropologji | Universiteti i Prishtinës

Organizata:

Aleanca LGBT, Shqipëri Citizens Channel
Diaspora për Shqipërinë e Lirë Drejtësi Sociale
Eco Albania
Fondacioni për Trashëgimi Kulturore Thana Grupi ATA
Grupimi “E drejta për Qytetin” Hapësira Komunitare “Tek Bunkeri” Instituti Britm i Parë
Komuniteti dhe Mjedisi Lëvizja për Universitetin
Levizja Rinore Egjiptiane Rome Mbro Parkun Kombëtar Zall Gjocaj
Organisation der Albanischen Studierenden und Alumni e.V. – OASA Organizata Fuqizim Komunitar
Protection and Preservation of Natural Environment in Albania – PPNEA Qendra “Gema”

Qendra Për Advokim Social Qendra Rinore “HANA” Lezhë Qendra Rinore “Sebastia” Kurbin Qendra T’reja
Qendra Uja Qëndresa Qytetare
Rrjeti Gjermano-Shqiptar për Angazhim Politik — Deutsch-Albanisches Netzwerk für politisches Engagement (DANPE)
Rruga Press
#liriaakademikeasa

blank

Kurti: Vetëm sundimi i ligjit mund t’iu hapë rrugë zgjedhjeve të reja

Radio Evropa e Lirë

Gjatë takimit me të dërguarit e SHBA-së dhe BE-së, Gabriel Escobar dhe Mirosllav Lajçak, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, kërkoi që Brukseli dhe Uashingtoni të bëjnë thirrje për ndalim të dhunës dhe ndjekje penale e ndëshkim të kryerësve të saj.

Në një njoftim nga Zyra e Kryeminisrit të Kosovës, thuhet se kryeministri Kurti shprehu “gatishmërinë e parezervë dhe mirëbesimin e palëkundur për angazhim intensiv e të përbashkët për de-eskalim të gjendjes dhe normalizim të marrëdhënieve”.

Sipas njoftimit, kryeministri Kurti tha se “rruga përpara është ndalimi i menjëhershëm i sulmeve nga ekstremistë të dhunshëm dhe grupe kriminale ndaj organeve të sigurisë vendore dhe ndërkombëtare si dhe gazetarëve”.

Kurti, sipas njoftimit, në takimin e 5 qershorit tha se vetëm sundimi i ligjit mund t’u hap rrugë zgjedhjeve të parakohshme, të lira, demokratike e të ndershme. E tillë duhet të jetë edhe fushata parazgjedhore.

“Kandidatët dhe votuesit në zgjedhjet e reja duhet të garojnë e marrin pjesë pa frikë e kërcënime. Rendi dhe ligjshmëria sigurisht që do të zvogëlonin proporcionalisht edhe numrin e policëve në ndërtesat komunale në tri komunat veriore”, thuhet në njoftimin e Zyrës së kryeministrit Kurti.

blank

Shqipëri: Plakja e popullsisë dhe ikja e të rinjve, grupmosha deri në 29 vjeç u tkurr me 40 mijë persona në vetëm një vit

Plakja graduale e popullsisë dhe emigracioni, që ka përfshirë kryesisht të rinjtë, po e ndryshon ndjeshëm strukturën e popullsisë në vend, duke përmbysur piramidën në favor të moshave më të vjetra.

INSTAT raportoi se popullsia e Shqipërisë më 1 janar 2023 rezulton 2.761.785 banorë, me rënie 1.1%, ose 31.8 mijë persona më pak sesa një vit më parë.

Të dhënat më të detajuara të INSTAT, sipas grupmoshave, të përpunuara nga Monitor, tregojnë se rënien më të madhe e ka pësuar grupmosha deri në 29 vjeç, sidomos ajo nga 15-29 vjeç, që ka qenë më e prirur dhe për të emigruar, si për shkollë, me prindërit, apo për të punuar.

Në total, vendi kishte 40 mijë më pak të rinj nga 0-29 vjeç në janar 2023, në krahasim me janarin 2022, nga të cilët 27.5 mijë, ose gati 70% janë të moshës 15-29 vjeç. (shiko grafikun: Ndryshimi vjetor i popullsisë, sipas grupmoshave, 2023/2022).

Në rritje të lehtë është grupmosha 30-39 vjeç, ndërsa po tkurret për 40-59 vjeç.

Ndërsa të rinjtë po pakësohen gjithnjë e më shumë, po shtohen me ritme të lartë të moshuarit mbi 60 vjeç, me gati 17 mijë persona më shumë se një vit më parë.

Përmbysja e piramidës

E parë më afatgjatë, në dy dekadat e fundit, popullsia e vendit ka shënuar ndryshime drastike, që e kanë përmbysur piramidën e saj.

Në vitin 2001, grupmosha nga 0-29 vjeç përbënte 53.5% të popullsisë totale. Në vitin 2011 kjo peshë kishte zbritur në 47%, ndërsa në janar të 2023 arriti nivelin më të ulët historik prej 37.3%, ose 16.2 pikë përqindje më pak se dy dekada më parë.

Në të kundërt, grupmosha mbi 60 vjeç po rritet me shpejtësi. Në vitin 2001, ajo përbënte 11.1% të popullsisë totale. Në vitin 2011 kjo peshë u rrit në 15.4%, ndërsa në janar të 2023 arriti nivelin më të lartë historik prej 23.5%, ose 12.4 pikë përqindje më pak se dy dekada më parë.

Rënie e peshës së popullsisë në moshë produktive dhe rritja e asaj në pension pritet që të përkeqësojë më shumë skemën e pensioneve që edhe sot është në ngërç për shkak të tkurrjes së vazhdueshme të raportit mes kontribuuesve dhe përfituesve.

Sipas projeksioneve të Kombeve të Bashkuara (që i bën llogaritë bazuar në tendencën e viteve të mëparshme) ritmet e plakjes së popullsisë shqiptare pritet të jenë shumë të larta, duke ia tejkaluar dhe vendeve që sot kanë një moshë mediane (mosha që ndan popullsinë përgjysmë) më të lartë sesa ne.

Sipas parashikimeve, 49% e popullsisë së Shqipërisë do të jetë 65 vjeç e lart deri në vitin 2100, pesha më e lartë në botë dhe dyfishi i mesatares globale deri në atë vit.

Sfida e një popullsie në plakje do të ndikojë në të gjithë sektorët e shoqërisë, duke përfshirë tregun e punës dhe financiar, kërkesën për strehim dhe transport, dhe veçanërisht strukturat familjare dhe lidhjet midis brezave./Monitor


Send this to a friend