Presidentja e Komisionit Evropian (KE), Ursula von der Leyen, tha më 13 shtator se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor dhe e Ukrainës është në Bashkimin Evropian (BE).
Gjatë një fjalimi vjetor për gjendjen e BE-së para deputetëve të Parlamentit Evropian në Strasburg, Von der Leyen tha se unioni “nuk mund t’i lërë vetëm bashkëkombësit tanë”.
“E ardhmja e Ukrainës është në unionin tonë. E ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në BE. E ardhmja e Moldavisë është në BE. Dhe, e di se sa e rëndësishme është perspektiva evropiane edhe për shumë njerëz në Gjeorgji”, deklaroi Von der Leyen.
Fjalimi për “Gjendjen në Union” është momenti më i rëndësishëm vjetor për BE-në. Është fjalimi i përgjithshëm vjetor i presidentit të Komisionit Evropian në seancën plenare të Parlamentit Evropian, dhe mbahet rregullisht në shtator. Fjalimi përfshin veprime që Komisioni Evropian synon të ndërmarrë përmes legjislacionit dhe nismave të tjera deri në fund të vitit të ardhshëm.
Von der Leyen tha se “Evropa përgjigjet ndaj thirrjeve historike. Historia na fton që të përmbyllim ndërtimin e unionit tonë. Në botën ku disa tentojnë t’i nënshtrojnë vendet një nga një, ne nuk mund t’i lëmë vetëm bashkëkombësit tanë evropianë. Në botën ku madhësia dhe pesha janë të rëndësishme, përmbyllja e unionit tonë, pa dyshim, është interes strategjikë i BE-së”.
Ajo e përmendi rajonin e Ballkanit edhe kur foli për bashkëpunimin në menaxhimin e migrimit ilegal.
“Pakti për migrim i BE-së ka siguruar një baraspeshë mes të drejtave të njeriut dhe ruajtjes së kufijve, mes sovranitetit dhe solidaritetit, mes sigurisë dhe njerëzisë. Kemi bashkëpunuar ngushtë me vendet e Ballkanit Perëndimorë dhe kemi zvogëluar valët ilegale të migrimit”, theksoi ajo.
Në gusht, edhe presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, bëri thirrje që viti 2030 të caktohet si afati deri kur Bashkimi Evropian dhe vendet kandidate të jenë të gatshëm për zgjerim, gjatë Forumit Strategjik të Bledit.
Vendeve të Ballkanit Perëndimor u është premtuar perspektivë evropiane prej vitit 2003, në një samit në Selanik. Nga ajo kohë, vetëm Kroacia nga vendet e rajonit është anëtarësuar në BE, në vitin 2013.
Negociatat për anëtarësim ka vite që i kanë nisur Mali i Zi dhe Serbia, ndërsa në korrik të vitit 2022 i kanë nisur edhe Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut.
Bosnjë e Hercegovina e ka marrë statusin e vendit kandidat në dhjetor të vitit të kaluar, ndërsa Kosova ka vetëm Marrëveshje Stabilizim-Asociimi (MSA) me BE-në.
“Një vizion për sukses”
Von der Leyen bëri thirrje për një vizion për zgjerimin e suksesshëm të BE-së.
“… Një union i plotësuar, ku më shumë se 500 milionë njerëz jetojnë në liri, demokraci dhe prosperitet. Një union i plotësuar ku të rinjtë mund të jetojnë dhe studiojnë në liri. Union në të cilin ka demokraci, ku gjykatat janë të pavarura, ku opozita respektohet dhe gazetarët mbrohen. Këto do të jenë themelet e unionit tonë në vendet e tashme dhe të ardhme anëtare“, tha ajo.
Ajo rikujtoi se para 20 vjetëve, kur kishte ndodhur zgjerimi i madh, e kishin quajtur këtë si “dita e mirëseardhjes“ dhe prej atëherë ato vende kanë shënuar “përparim të madh në secilin aspekt.”
“BE-ja me më shumë se 30 anëtarë”
Megjithatë, ajo përsëriti se Komisioni Evropian do ta ruajë gjithmonë parimin e meritave individuale në procesin e reformave gjatë procesit të zgjerimit.
Von der Leyen, po ashtu, bëri thirrje që të tejkalohen debatet e vjetra që krijojnë dilema mes reformave të brendshme dhe zgjerimit, sepse, sipas saj, është dëshmuar se këto dy gjëra mund të shkojnë paralelisht.
“Nuk mund t’i presim ndryshimet e traktateve për t’u zgjeruar. Kjo duhet të ndodhë më shpejt, duhet të gjejmë përgjigje në pyetjen se si do të funksionojë BE-ja me më shumë se 30 anëtarë“, theksoi ajo, duke rikujtuar se me 27 vende anëtare BE-ja ka dëshmuar se mund të funksionojë.
Von der Leyen përsëriti disa herë mbështetjen për Ukrainën, e cila është duke u përballur për pushtimin e jashtëligjshëm nga Rusia tash e 18 muaj.
“Do të jemi me Ukrainën deri në fund. Mbi katër milionë ukrainas kanë gjetur strehim në BE. Do të jenë të mirëpritur dhe dyert tona për ta do të jenë të hapura“, nënvizoi ajo.
Ajo tha se bashkë me anëtarët tjerë të Komisionit Evropian i kanë përmbushur mbi 90 për qind të synimeve që i kishte shprehur në fillim të mandatit në vitin 2019.
Ky ishte fjalimi i saj i fundit për gjendjen e BE-së, por edhe fillimi indirekt i fushatës së saj parazgjedhore. Përkatësisht, në qershor të vitit të ardhshëm do të mbahen zgjedhjet evropiane, të cilat do të rezultojnë me një strukturë të re në të gjitha institucionet evropiane.