Mendohet se do të revolucionarizojë rrjedhën e ujit, duke përdorur digën Zeusier jo vetëm për prodhimin e energjisë elektrike, por edhe për të krijuar rezerva në rast të mungesës së ujit.

VOAL- Akullnaja bëhet më e vogël, uji që prodhon rrjedh më pak dhe gjatë thatësirës mungon. Ndodh në malet mbi Krans Montana në Valais, ku megjithatë një inxhinier i ri duket se ka gjetur një zgjidhje për të kapërcyer këtë problem.

Këtë verë, akullnaja La Plaine Morte u shkri tre herë më shpejt se në vitet e mëparshme dhe në 15 vitet e fundit ngrohja globale e ka shtyrë ujin e saj kryesisht në anën e Bernes, duke e privuar pllajën nga një burim thelbësor.

Dhe kështu vetëm një pjesë e vogël e ujit të akullnajës arrin në digën Zeusier. Ky ujë prodhon energji elektrike dhe më pas përfundon në Rhone. Projekti Lienne-Raspille synon të revolucionarizojë rrugën e arit blu për të optimizuar përdorimin e tij. Dhe inxhinieri hidraulik Yves Rey dëshiron të dhjetëfishojë funksionin e digës

“Në fillim diga është ndërtuar vetëm për energji elektrike. Sot kemi nevojë edhe për ujë. Prandaj diga duhet të përdoret në një mënyrë tjetër duke ndërtuar një rrjet tubacionesh”, shpjegon ai.

Disa kilometra larg digës dhe akullnajës gjendet një lumë i thatë i cili zakonisht është një nga burimet kryesore në rajon. “Këtu vërejmë se akullnaja nuk furnizon më ujë. Prandaj ne duhet të përshtatemi shumë shpejt përmes projekteve të ruajtjes”, shton Rey.

Dhe kështu në të ardhmen tetë komuna do të lidhen me një rrjet tubacioni në 20 km. Një rrjetë që “shërben për të transportuar ujin e tre lumenjve dhe borën e shkrirë në digën Zeusier, për ta përdorur në verë kur ka mungesë”

Ky projekt do të bëjë të mundur shpërndarjen e 8 milionë metër kub ujë për bashkitë. “E kuptuam që akullnaja Plaine Morte zhduket me shpejtësi dhe për këtë arsye duhet të reagojmë dhe të ndryshojmë sistemin e të ushqyerit”, nënvizon Martial Kamerzin, kryebashkiak i Icogne (VS). Homologu i tij nga Lens (VS), David Bagnoud, shton: “Një bashki nuk mund ta zgjidhë vetëm këtë problem. Pa ujë, për fermerët ka mbaruar. Uji është vendimtar për kujdesin dhe sigurinë e territorit”.

Për momentin, WWF është kundër këtij projekti madhor. rsi-eb

VOAL- Muzeu i Fondacionit Beyeler në Riehen (BS) mbetet i mbyllur për publikun deri në njoftimin e mëtejshëm, pas stuhive të forta që goditën rajonin të mërkurën.

Uji arriti deri në sallat e ekspozitës, duke detyruar drejtuesit e strukturës që të sillnin disa vepra të sigurta dhe të vendosnin mbylljen e sallave të ekspozitës.

Vlerësimi i dëmit mund të zgjasë disa ditë. Publiku do të informohet sa më shpejt për rihapjen, njoftoi të enjten Fondacioni Beyeler, duke deklaruar se të gjitha punimet e ekspozitës aktuale “Mondrian Evolution” kanë mbetur të paprekura.

E njëjta gjë vlen edhe për shumicën e veprave në koleksion. Vetëm dy duhet t’i nënshtrohen testeve të mëtejshme. rsi-eb

Përfaqësuesi i Lartë për Politikën e Jashtme të BE-së, Josep Borrell

Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme u takua me presidentin serb Vuçiq dhe kryeministrin kosovar Kurti kundër tensioneve në rritje – Brukseli synon të mbajë dialogun të hapur

VOAL- “Sot nuk kemi arritur marrëveshje, por nuk është fundi, diskutimet do të rifillojnë në ditët në vijim: nuk dorëzohemi, na duhen zgjidhje”. Kështu deklaroi Përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Jashtme të BE-së, Josep Borrell, pas takimit në Bruksel mes presidentit serb Aleksandër Vuçiq dhe kryeministrit kosovar Albin Kurti.

“Si Vuçiq edhe Kurti e kuptojnë se nuk ka rrugë tjetër për dialog për zgjidhjen e kësaj krize dhe kanë rënë dakord të vazhdojnë diskutimet në baza të rregullta”, shtoi Borrell. “Komuniteti ndërkombëtar nuk dëshiron të shohë një rritje të tensioneve në këtë fazë, pikërisht tani, në një kohë kritike për situatën në kontinentin tonë”, theksoi ai. “Ky nuk është koha për të përshkallëzuar tensionet, por është koha për të gjetur zgjidhje dhe për të zgjidhur çështjet që janë zvarritur për një kohë të gjatë,” vuri në dukje Borrell, duke vënë në dukje se Beogradi dhe Prishtina do të mbajnë përgjegjësi nëse situata del nga duart.

Komenti i RSI

Kujtojmë Kosovën – ende pretendohet nga Serbia si krahinë e saj. Takimi u zhvillua në sfondin e trazirave dhe demonstratave të javëve të fundit nga serbët e Kosovës, siç kujton Tomas Miglierina, korrespondent i RSI-së në Bruksel. “NATO është atje për të garantuar sigurinë. Në fakt, Sekretari i Përgjithshëm, Jens Stoltenberg, dje tha se Aleanca Atlantike është e gatshme të ndërhyjë, të forcohet më tej nëse situata në terren përkeqësohet. Por nuk është nga NATO që një politikë Zgjidhja: ndërhyn, siç ka bërë javët e fundit, për të siguruar heqjen e pengesave, por Kosova duke qenë pikë e vendosjes së Aleancës, pritet që të mbetet një pikë tensioni gjeopolitik. Bosnje dhe Hercegovinë , ku ndër të tjera mandati i NATO-s, një mandat i dhënë nga OKB, skadon në nëntor dhe ka gjasa që Rusia të vendosë veton për zgjatjen e tij. Të shohim se çfarë do të ndodhë. Morali i gjithë kësaj historie është se Ballkani nuk ka përfunduar së luajturi këtë lloj roli historik të rrufepritësit, mbi të cilin shkarkohen tensionet në Evropë”. rsi-eb

VOAL- Shira të dendur dhe stuhi goditën Zvicrën gjatë natës mes të mërkurës dhe të enjtes. Reshjet më të mëdha janë regjistruar në Ticino, Vevey dhe Bazel. Pothuajse 80 milimetra shi u regjistruan në 24 orë në Lokarno, sipas SRF Meteo. Në Zvicrën frëngjisht-folëse, shirat goditën fort Vevey (VD) dhe Choëx (VS), ku ranë respektivisht 57.4 mm dhe 56 mm shi. Kështu dy bashkitë vijnë menjëherë pas Bazelit, ku janë regjistruar gati 58 milimetra. Shiu ishte gjithashtu intensiv në Gjenevë dhe qytete të tjera franceze.

Era ishte gjithashtu intensive në disa rajone, si në Delémont me rreh 92 km/orë, raportoi Meteonews të enjten. Të mërkurën në mbrëmje, ekipet e shpëtimit është dashur të ndërhyjnë disa herë në kantonet e Bazelit dhe Bernës për shkak të dëmeve të shkaktuara nga moti i keq. Dhe lidhjet hekurudhore janë anuluar midis Belp dhe Thun në kantonin e Bernës për shkak të një pjese të përmbytur të shinave. Shpërthime prej 90 km/orë u regjistruan gjithashtu në Interlaken. Sipas Meteonews, në të gjithë Zvicrën janë numëruar gjithsej 7000 vetëtima.rsi-eb

VOAL- Zvicra miraton sanksionet e vendosura tashmë nga BE kundër ish-presidentit ukrainas Viktor Janukoviç, i cili qëndroi në detyrë nga 2010 deri më 2014.

Departamenti Federal i Çështjeve Ekonomike, Arsimit dhe Kërkimit ka shtuar Yanukovych, tani 72 vjeç, dhe djalin e tij Oleksandr në listën e sanksioneve, shkroi në një deklaratë Sekretari i Shtetit për Çështjet Ekonomike (SECO).

Yanukovych u vendos në listën e personave që u nënshtrohen ndalimeve të udhëtimit dhe sanksioneve financiare në lidhje me luftën në Ukrainë.

Babë e bir janë në listën e personave të sanksionuar nga BE që prej datës 4 gusht. Ata mbahen përgjegjës për mbështetjen dhe zbatimin e akteve që “kërcënojnë integritetin territorial, sovranitetin dhe pavarësinë” e Ukrainës, thuhet në vendimin e Këshillit të BE-së. rsi-eb

VOAL- Rinia Socialiste Zvicerane kërkon të taksojë pronarët e mëdhenj për të financuar luftën kundër ngrohjes globale, duke aplikuar një normë tatimore prej 50% për pasuritë mbi 50 milionë franga. Zbritja do të rregullohej periodikisht me rritjen. Kështu dje (e martë) ai ka nisur një iniciativë për këtë.

Sipas projektit, dy të tretat e të ardhurave tatimore duhet të shkojnë për Konfederatën dhe një e treta për kantonet. Paratë duhet të përdoren për të luftuar krizën klimatike dhe për të financuar “transformimin themelor dhe të domosdoshëm të ekonomisë”.

Nisma “Për një politikë klimatike sociale të financuar në mënyrë të drejtë fiskale”, e njohur ndryshe edhe si “Iniciativa për të ardhmen”, është mbështetur edhe nga përfaqësues të ndryshëm të partisë kombëtare, si dy bashkëkryetarët e PS Cédric Wermuth. (AG) dhe Mattea Meyer (ZH). Teksti u nënshkrua gjithashtu nga disa parlamentarë të gjelbër, si këshilltarja kombëtare Léonore Porchet (VD).

Promotorët kanë kohë deri më 16 shkurt 2024 për të mbledhur 100,000 nënshkrimet e nevojshme. Një nismë për të vendosur një taksë trashëgimie mbarëkombëtare u refuzua nga 71% e votuesve shtatë vjet më parë. rsi-eb

VOAL- Drita jeshile nga Britania e Madhe për vaksinën bivalente, e parë edhe nga këtu, përfaqëson “sigurisht një zhvillim të rëndësishëm në luftën kundër koronavirusit”, tha për RSI profesor Alessandro Ceschi, drejtor i Institutit të Shkencave Farmakologjike të Zvicrës italisht-folëse. Versioni i përshtatur i vaksinës, vijon eksperti, “të lejon të luftosh dhe si rrjedhojë të parandalosh ecurinë e rëndë të sëmundjes si me variantin fillestar të virusit, pra atë të përcaktuar në Wuhan, ashtu edhe me Omicron, në veçanti Ba1”.

Kundër këtyre dy llojeve të virusit, vaksina bivalente premton një përgjigje imune “të gjerë dhe të rëndësishme”. Por jo total. “Për të qenë i drejtë – vazhdon Ceschi – duhet theksuar se ky version i përshtatur i vaksinës nuk përmban nën-variantet Ba4 dhe Ba5 të cilat tani janë më të përhapura”. Edhe për këto nën-variante, megjithatë, “një version i përshtatur është duke u zhvilluar që mund të përfaqësojë një përmirësim të mëtejshëm të kësaj arme kundër kornavirusit”.

Një aplikim për miratimin e vaksinës bivalente është duke u zhvilluar edhe në Zvicër, si për Moderna ashtu edhe për Pfizer. Kur do të vijë drita jeshile nga Swissmedic që po shqyrton dosjet? “Nuk kam pikëpamje direkte për këtë dhe nuk mund të jap informacion të saktë, por pres që në shtator, më së voni në fillim të tetorit, të ketë një vendim”, përfundon Ceschi. rsi-eb

Ish-magjistrati dhe këshilltari i shtetit prej shumë muajsh jeton nën mbrojtje të rreptë

Informatorit, tregon një hetim nga RTS, më pas iu desh të strehohej në Zvicër për shkak të një gabimi në trajtimin e çështjes nga Zyra Federale e Policisë.

VOAL- Zyra Federale e Policisë dyshohet se ka bërë një gabim serioz në trajtimin e çështjes së kërcënimeve me vdekje kundër Dick Martyt. Në thelb, Policia Fedderlae, zbulon një investigim i RTS-së, ia ka “djegur” kopertinën atij që ishte informatori vendimtar në kuadër të kësaj afere.

Ai është një 50-vjeçar i lindur në Kosovë, të cilin RTS mundi ta gjurmonte dhe i cili për shumë vite depërtoi në qarqet e krimit të organizuar, duke i dhënë kështu informacione policisë dhe shërbimeve të inteligjencës. I cilësuar si një burim shumë i besueshëm, ai kontaktoi Policinë Federale në fund të vitit 2020, pasi mësoi për një komplot të drejtuar kundër ish-magjistratit dhe këshilltarit të shteteve, i cili prej shumë muajsh jeton nën mbrojtje të rreptë.

Sipas një dokumenti nga Prokuroria e Përgjithshme e Konfederatës (MPC), të cilin RTS mundi ta zotëronte, informatori raportoi se një projekt vrasjeje iu ishte caktuar serbëve, kriminelëve profesionistë të trajnuar nga shërbimet sekrete të Beogradit. Më pas 50-vjeçari ka treguar emrat e autorëve të vrasjes së planifikuar.

Megjithatë, autoritetet zvicerane më vonë dërguan një kërkesë për informacion tek autoritetet serbe, duke bashkangjitur edhe emrat e tyre. Dhe këta, falë një rrjedhjeje, mundën të mësonin për kërkesën zvicerane dhe të kuptonin se kush i kishte kallzuar.

“Kanë bërë një gabim të rëndë, nuk e kuptoj si kanë mundur ta bëjnë një gjë të tillë!”, ka thënë për RTS-në informatori tashmë i “djegur”. Duke marrë përsipër përgjegjësitë e tij, autoritetet zvicerane i propozuan më pas që të strehohej në Konfederatë me gruan dhe fëmijët e tij. Në fillim të vitit të kaluar, 50-vjeçari u zhvendos më pas me familjen e tij në Zvicër të brendshme, me një identitet të ri dhe duke përfituar nga programi për mbrojtjen e dëshmitarëve.

Megjithatë, pasi u vendos në Zvicër, ish-informatori nuk respektoi rreptësisht rregullat e sigurisë dhe madje shkoi jashtë vendit pa njoftuar autoritetet. Në fillim të vitit ai ishte informuar se nga vera nuk do të mund të përfitonte më nga programi për mbrojtjen e dëshmitarëve. Më pas ai u largua nga Zvicra pranverën e kaluar dhe aktualisht fshihet në një shtet fqinj.

Të kontaktuar nga RTS, as policia federale dhe as MPC nuk donin të komentonin mbi këtë aferë. rsi-eb

VOAL- Frangu vendosi një rekord të ri kundrejt euros të hënën, duke arritur nivelin më të lartë të të gjitha kohërave kundrejt monedhës së përbashkët evropiane. Dhe trendi ka të ngjarë të vazhdojë, paralajmërojnë ekspertët.

Në orën 10.30, monedha zvicerane po tregtohej me 0.9661 franga për një euro, pasi në mëngjes arriti në 0.9647 euro/frang. Që nga fillimi i vitit, franga ka vazhduar të mbiçmohet kundrejt euros, me çiftin e monedhës që vazhdon të tregtohet me 1,038 €/frang në fillim të janarit. Për analistët në Zürcher Kantonalbank (ZKB), presioni në rënie mbi çiftin e monedhës ka të ngjarë të vazhdojë.

Kjo e fundit duhet të jetë rreth 0,96 € për frangë në një horizont tremujor. John Plassard, analist në Mirabaud Banque, pret që franga të shkojë drejt 0.95 euro/frang. Sipas Plassard, kjo është “një mënyrë për të pranuar se franga nuk është më në qendër të prioriteteve të SNB-së dhe se vlerësimi i mëtejshëm do të tolerohet pa dyshim”.

VOAL- Fillimi i vitit shkollor sot, e hënë 15 gusht, në shumicën e kantoneve të Zvicrës gjermanishtfolëse do të shënohet me mungesë mësuesish, me shkollat ​​që duhet të raportojnë te mësuesit pa trajnim adekuat. Në Romandie, nga ana tjetër, vihet në pah integrimi i refugjatëve ukrainas.

Në Zvicrën gjermanishtfolëse ka gjithashtu një rritje të nxënësve: në kantonin Aargau, më shumë se 80 000 fëmijë do të shkojnë në shkollë për herë të parë, 10% më shumë se gjashtë vjet më parë.

Në rastin e Thurgaut, nesër do të jetë dita e parë e shkollës për 31300 fëmijë dhe adoleshentë, një rritje prej 2.2% krahasuar me vitin e kaluar. Këtyre duhen shtuar 500 të rinj ukrainas të pranuar përkohësisht, që korrespondon me një rritje totale prej 4% të fuqisë punëtore. Në kantonin e Zyrihut, ku shkollat ​​do të fillojnë më 22 gusht, 31.500 nxënës janë regjistruar në shkollimin e detyrueshëm, ose 4.500 më shumë se një vit më parë.

Shumë shkolla zvicerane-gjermane duhej të punësonin staf mësimdhënës shtesë ose jo të diplomuar. Një në dhjetë mësues në kantonin e Bernës nuk ka një certifikatë pedagogjike. Ndihmësit do të ndihmojnë mësuesit dhe do të ulet barra administrative e tyre. Sindikatat e mësuesve zvicerano-gjermanë dhe frëngjisht folën dhanë alarm javën e kaluar. Mungesa e mësuesve “është më e keqe se kurrë”: shkollat ​​në Zvicër gjithnjë e më shumë po i “shoqërojnë” fëmijët në vend që t’i trajnojnë ata.

Kësaj i duhet shtuar edhe integrimi i nxënësve të shkollës nga Ukraina, që e ndërlikon edhe më shumë këtë situatë. Në kantonin Neuchâtel, një nga kantonet e pakta franceze ku rifillojnë shkollat, do të mirëpriten 193 nxënës ukrainas. Dyzet prej tyre janë në klasa në Couvet dhe La Chaux-de-Fonds. rsi-eb

VOAL- “Regra 34” e regjisores braziliane Julia Murat fitoi Leopardin e Artë në edicionin e 75-të të Festivalit të Filmit në Locarno. Këtë e ka vendosur juria e drejtuar këtë vit nga producenti Michel Merkt, i cili ka vlerësuar edhe “Gigi the law”, nga italiani Alessandro Comodin, çmimin special të jurisë së bashkive Ascona dhe Losone.

Çmimi për regjisorin më të mirë shkon për Valentina Maurel për “Tengo suenos electricods”, e cila merr edhe dy çmimet për interpretimin më të mirë, femër dhe mashkull, me aktorët Daniel Marìn Navarro dhe Reinaldo Amien Gutierrez.

Regjisori britanik Prano Bailey-Bond, regjisori francez Alain Guiraudie dhe kolegia e tij italiane Laura Samani dhe producenti amerikan William Horberg ishin gjithashtu në juri me Merkt.

Më në fund, Leopardi i Artë për konkursin “Kineastët e së tashmes” shkon për “Svetlonoc”, një bashkëprodhim çeko-sllovak i krijuar nga Tereza Nvotovà. rsi-eb