Nga Aurenc Bebja*, Francë – 20 Maj 2023

“The New York Times” ka botuar, më 14 dhe 16 nëntor 1917, dy shkrime ekskluzive në lidhje me proklamatën e Ismail Bej Qemalit drejtuar asokohe Partisë Kombëtare Shqiptare të krijuar në Amerikë dhe kundërpërgjigjen e Fan Nolit ndaj kësaj proklamate, të cilat, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, i ka sjellë për publikun shqiptar :

Nxit shqiptarët këtu

Ismail Qemal Beu, duke pranuar udhëheqjen, kërkon unitetin e partisë

The New York Times, e mërkurë, 14 nëntor 1917, f.5 :

Paris, 13 nëntor — Ismail Qemal Beu, ish-president i Qeverisë së Përkohshme të Shqipërisë, i ka lëshuar një proklamatë Partisë Kombëtare Shqiptare të krijuar së fundmi në Amerikë :

“Flaka e patriotizmit tim,” thotë ai, “nuk ka nevojë për një stimulues. Gjithsesi, besimi që më ka shprehur Partia Kombëtare Shqiptare në Amerikë është kënaqësi. Shprehja e dëshirave të vendit tonë të shtrenjtë më jep forcë dhe inkurajim të ri për t’ia kushtuar ditët e mbetura mbrojtjes së çështjes sonë të shenjtë nën flamurin e lavdishëm të heroit tonë të pavdekshëm, Skënderbeut, i cili, pas pesë shekujsh Providence, më ka dhënë nderin sinjalizues për ta shpalosur edhe një herë. Nuk do të nguroj asnjë moment për të hyrë në një luftë të re për shpëtimin e vendit tonë të dashur, duke qenë i përforcuar nga besimi dhe mbështetja e bashkatdhetarëve të mi të dashur, as nuk mund të dyshoj në suksesin e saj vetëm nëse mund të mbështetem tek ju dhe t’ju gjej të gjithë të bashkuar e të thërrasim një armëpushim ndaj rivaliteteve dhe grindjeve të vogla.”

Pas thirrjes për bashkim të shqiptarëve në Amerikë, proklamata përfundon :

“Kështu, në përfundim të luftës së madhe botërore, le të vendosim para këshillit suprem të fuqive, duke u mbështetur në ndriçimin dhe drejtësinë e tyre, argumente të pakundërshtueshme në mbështetje të të drejtave tona. Le t’i japim, pra, mundësinë këtij këshilli për të ndrequr padrejtësinë e bërë në amputimin e Shqipërisë, të cilën e përballojmë me kaq shumë dhimbje. Kështu, rikthimi i integritetit tonë territorial dhe i pavarësisë sonë kombëtare do të ofrojë një garanci solide ekuilibri dhe paqeje për popujt e Ballkanit.”

Proklamata e Ismail Qemal Beut ishte në përgjigje të një kërkese formale të Partisë Kombëtare Shqiptare, si përfaqësuese e shqiptarëve në mbarë botën, që ta udhëheqë kombin në mbrojtje të pavarësisë së tij politike dhe territoriale.

Shqiptarët në Amerikë

Presidenti i Federatës mohon që Ismail Qemal Beu i përfaqëson ata.

The New York Times, e premte, 16 nëntor 1917, f.4 :

Me telegraf për botuesin e The New York Times

Boston, 15 nëntor — Lidhur me një telegram nga Parisi të botuar në numrin e gazetës suaj të nderuar të 14 nëntorit për Ismail Qemal Beun, ju lutem të tërheq vëmendjen tuaj për faktin se ky zotëri nuk përfaqëson shqiptarët e Amerikës siç pretendon.

Përfaqësuesit e vërtetë të shqiptarëve të Amerikës janë ata të emëruar nga organizata shqiptare e cila është organizata më e madhe dhe më e rëndësishme shqiptare në Shtetet e Bashkuara dhe në mbarë botën. Përfaqësuesit e Federatës Vatra në Evropë janë : Mehmet Beu, z. Konica, anëtar i Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit të Shqipërisë; Gjyqtari Nicholas Kashetsi (Nikoll Kasheci), në Londër, Angli, dhe ish-ministri i Arsimit Dr. Mihal Turtulli, në Lozanë, Zvicër.

Imzot Fan Noli,

Presidenti i Federatës Shqiptare Vatra

Rruga Compton 97.