Në filllim të muajit maj, revista javore e gazetës Nju Jork Tajms, botoi një artikull të gjatë mbi presidentin e Serbisë Aleksandër Vuçiç që përmbante hollësi mbi dyshimet për lidhjet e tij me një grup kriminal, pjesëtarë të të cilit po ndiqen penalisht nën akuzat për kryerjen e një sërë krimesh, përfshirë trafik droge dhe vrasje.

Artikulli tërhoqi vëmendje ndërkombëtare dhe jo vetëm në Ballkan, ku rrjete të gazetarisë investigative kanë raportuar më parë mbi dyshime të ngjashme, të cilat zoti Vuçiç i ka mohuar.

Departamenti i Shtetit nuk pranoi të komentonte mbi besueshmërine e pretendimeve që ngriheshin në artikullin e Nju Jork Times-it, megjithatë të paktën një zyrtar i lartë i Departamentit të Shtetit e shpërndau lajmin në rrjetin e tij social.

Dyshimet e ngritura në artikull u shtruan edhe gjatë një seance dëgjimore në Kongresin e Shteve të Bashkuara mbi Ballkanin Perëndimor, muajin e kaluar.

Megjithatë, analistët e pavarur i shprehin hapur mendimet e tyre.

“Ishte një artikull tronditës dhe i tmerrshëm, që zyrtartët më të lartë të qeverisë janë kaq të lidhur me grupet kriminale. Mendoj se e kemi parë një gjë të tillë dhe në mjaft vënde të tjera, kjo ndërthurje mes qeverive autoritare dhe rrjeteve kriminale është një shqetësim në rritje”, tha për shërbimin serb të Zërit të Amerikës, Gary Kalman, drejtor ekzekutiv i organizatës Transparency International në Shtetet e Bashkuara.

“Është e tmerrshme. Është vërtet shumë keq”, thotë Susan Rose-Ackerman profesore e ligjit dhe shkencave politike në universitetin “Yale” dhe bashkëautore e librit “Korrupsion dhe Qeverisje”.

Ajo i tha Zërit të Amerikës se lidhjet mes njerëzve që janë në pushtet dhe krimit të organizuar, krijojnë një formë ekstreme të korrupsionit politik.

Sipas artikullit të Nju Jork Times-it, lidhjet e policisë me grupin kriminal që drejtohej nga huligani i futbollit, Veljko Belivuku, ishin të dokumentuara.

Ndër të tjera, në artikull shkruhet se, “nuk ka shumë dyshime se Belivuku dhe grupi i tij janë në burg pasi EUROPOL-i arriti të dëshifronte aplikacionin për mesazhe telefonike ‘Sky – ECC’, të cilin ata e përdornin për të komunikuar”.

Autori i artikullit, gazetari Robert F. Worth shkruante se Belivuku kishte dëshmuar në një seancë gjyqësore “se banda e tij ishte organizuar për nevojat dhe me urdhër të Aleksandër Vuçiçit”.

Mes të tjerash ai vinte në dukje se grupi kishte frikësuar kundërshtarët politikë të zotit Vuçiç dhe kishte parandaluar tifozët në ndeshjet e futbollit, që të lëshonin thirrje kundër zotit Vuçiç.

Gazetari thotë se ishte skeptik që Presidenti Vuçiç të mos kishte qenë në dijeni të atyre që kishte bërë ky grup duke qenë se zoti Vuçic “ushtron tani thuajse kontroll të plotë në çdo aspekt të jetës publike”, në Serbi.

Konteksti ndërkombëtar

Zoti Vuçiç është pjesë e politikës që nga vitet ‘90. Ai ka shërbyer si ministër i Informacionit në qeverinë e Slobodan Milosheviçit, ku ai drejtoi sulme të ashpra ndaj shtypit dhe mbështeti në mënyrë publike kriminelët serbë të luftës.

Forca e tij politike, Partia Përparimtare Serbe është në pushtet prej më shumë se 10 vjetësh, periudhë gjatë të cilës ai ka mbajtur gjithashtu edhe detyrën e kryeministrit.

Këshilltarët për media të zotit Vuçiç nuk pranuan kërkesën për komente të dërguar nga gazetari Worth, por gjatë një interviste për televizionin pro qeveritar Happy Tv në Serbi, zoti Vuçiç tha se “artikulli absurd i Nju Jork Times-it ishte i porositur” dhe se ai e kuptonte se ishte një mesazh pikërisht në kohën që mbahet dialogu për normalizimin e marrëdhënieve mes Sebisë dhe Kosovës.

Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008, por kjo e fundit nuk e ka njohur kurrë pavarësinë e saj.

“Unë e di si punojnë ata, CIA po bëhet gati, CIA të sheh dhe nëse nuk je i mirë dhe i dëgjueshëm, ky është vetëm fillimi”, tha zoti Vuçiç në intervistën për ‘Happy TV’.

Prej vitesh, është bërë praktikë e zakonshme që autoritetet serbe të paraqesin çdo kritikë si tradhëti, komplot kundër vendit, ose komplot për të përmbysur qeverinë.

Si gazetari Worth edhe redaksia e gazetës Nju Jork Times i hodhën poshtë këto akuza.

Analistët që biseduan me Zërin e Amerikës vunë në dukje se aspekti më domethënës i artikullit ishte fakti se ishte publikuar në gjuhën angleze, në një media me integritet dhe që ka një numër të lartë lexuesish.

“Artikulli dha një tabllo të Aleksandër Vuçiçit dhe qeverisë të tij, duke e vënë atë në një kontekst ndërkombëtare, përderisa publikohet në Nju Jork Times”, tha për Zërin e Amerikës Tanya Domi, profesore në Shkollën për Çështjet Publike dhe Ndërkombëtare në Universitetin e Kolumbias. “Të gjithë mund ta lexojnë artikullin”.

A është Serbia një partner i besueshëm për Shtetet e Bashkuara?

“A është ky artikull i besueshëm”, e pyeti senatori Bob Menendez Këshilltarin e Departamentit amerikan të Shtetit Derek Chollet, gjatë seancës dëgjimore të komisionit për Marrëdhëniet me Jashtë të Senatit mbi angazhimin amerikan ndaj Ballkanit Perëndimor, duke iu referuar Nju Jork Times-it.

“Besojmë se po. Nuk mund të flas mbi detaje të veçanta të artikullit, por absolutisht ka shumë korrupsion”, u përgjigj zoti Chollet, ndërsa në krah të tij qëndronte zëvendës ndihmës sekretari i Departamentit Amerikën të Shtetit, Gabriel Escobar.

“Atëherë cilat janë pritshmëritë reale, që Serbia, me një sfond të tillë, të jetë një partner i besueshëm?, pyeti zoti Menendez.

“Po e bëjmë këtë duke ditur të gjitha problemet dhe po mbajmë përgjigjës zotin Vuçiç dhe kolegët e tij për korrupsionin, për sjelljen dhe veprimtarinë e tyre”, tha zoti Chollet, duke vënë në dukje se korrupsioni është një problem serioz në të gjithë rajonin.

Por në një intervistë për shërbimin boshnjak të Zërit të Amerikës, Kurt Bassuener nga Këshilli i Politikave të Demokratizimit, vuri në dukje se Shtetet e Bashkuara nuk kanë vënë sanksione për korrupsion ndaj asnjë zyrtari të administratës së zotit Vuçiç, ashtu siç kanë bërë në vendet fqinje.

“Në thelb ata iu shmangën çështjes”, tha zoti Bassuener, duke iu referuar zyrtarëve të Departamentit të Shtetit. “Ata nuk u morën me thelbin e atyre që ngrihen në të. Dhe mendoj se ky është një tregues se në qendër të politikës së tyre është ulja e tensioneve në rajon”.

Zonja Domi beson se Shtetet e Bashkuara dhe Perëndimi po ndjekin idenë se Serbia është “një faktor qëndrueshmërie në rajon”. Por nëse synimi i kësaj politike ndaj Ballkanit Perëndimor është që të afrojë Serbinë me Perëndimin dhe ta largojë nga Rusia, ajo thotë se nuk ka prova se një strategji e tillë mund të funksionojë.

Serbia eshtë ndër të paktat vende në Evropë që nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë dhe në vend ka ndenja të forta pro-ruse.

Zoti Kalman nga organizata Transparency International thotë se strategjia e Uashingtonit ndaj Serbisë mund të ndryshojë në të ardhmen.

“Mendoj se ekziston mundësia që SHBA, duke pasur parasysh rolin e Serbisë, mund të ushtrojë trysni për të përmirësuar gjërat atje,” thotë ai.

“Deri në cilën pikë janë të gatshëm të ushtrojnë presion dhe janë apo jo të shqetësuar nga aleancat, që qeveria serbe mund të krijojë me vende që paraqesin shqetësim për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara, dhe për këtë arsye Uashingtoni të tërhiqet, këtë nuk di ta them”, u shpreh zoti Kalman./VOA

Deputetja e partisë “Guxo”, Jeta Statovci ka publikuar një fotografi bashkë me shefen e saj në Parlament, Mimoza Kusari-Lilën, ministren Artane Rizvanolli dhe Dejona Mihalin e Lëvizjes Vetëvendosje.

Statovci ka publikuar një foto, ku shkruan ‘Duke draftuar…’, një ironi therrëse drejtuar si mesazh kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama i cili dy ditë më parë propozoi tek kancelari gjerman Olaf Scholz dhe presidenti francez Emmanuel Macron, një draft statut për Asosacionin e komunave me shumicë serbe.

“Duke draftuar …”, ka shkruar Statovci.

Kujtojmë se më datë 8 Qershor kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama zbuloi se ka bërë gati draftin për Asociacionin e Komunave serbe në Veri të Kosovës. Ky draft, që synon zgjidhjen e krizës në Kosovë është hartuar pa marrë dakordësinë e kryeministrit Albin Kurtit.

Kreu i Qeverisë shqiptare, pretendon se draftin që ka përpiluar vetë me ekspertë amerikane, ua ka dorëzuar Gjermanisë e Francës, si dhe në ditët në vijim do informojë edhe presidentin e KiE, Charls Michel. Ky dokument konfidencial, sipas Ramës nuk do të bëhet kurrë publik.

Nga ana tjetër, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se mund ta thellojë draft-vizionin e paraqitur nga ai për Asociacionin e komunave me shumicë serbe, por së pari, sipas tij, duhet të ketë pajtueshmëri mes palëve. Ai nuk e komentoi draftin e përgatitur nga Rama. syri.net

Politikani gjerman Reinhard Bütikofer, që është deputet i Parlamentit Evropian, ka reaguar pas deklaratës së ambasadorit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Serbi, Christopher Hill, i cili tha se Presidentin e Serbisë, Aleksandër Vuçiç e konsiderojnë si “partner të mirë”, kurse për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurtin tha se është i pasigurt nëse ende mund të konsiderohet partner i SHBA-së.

Përmes një postimi në Twitter, Bütikofer ka thënë se kjo është “thjesht çmenduri”, raporton Express.

“Ambasadori i ShBA’së në Serbi, Christopher Hill, duke komentuar konfliktin e vështirë Serbi-Kosovë, e quan presidentin Vuçiç “partner të mirë” ndërsa vë në pikëpyetje nëse Shtetet e Bashkuara ‘mund ta konsiderojnë ende” kryeministrin e Kosovës “partner”. Thjesht çmenduri”, shkruan Bütikofer.

Hill tha dje se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë probleme thelbësore me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, për shkak të papajtueshmëruve për situatën e tensionuar në veri.

Hill ka thënë se është i pasigurt nëse Kurti ende mund të konsiderohet partner i SHBA-së, por ka thënë se ky vendim i takon ambasadës amerikane në Prishtinë.

Ditët e fundit i dërguari i posaçëm amerikan, Gabriel Escobar dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti i kanë shprehur publikisht mosmarrëveshjet mes tyre. Përplasja mes dy palëve vjen mes një trysnie të shtuar nga SHBA dhe BE ndaj Prishtinës dhe Beogradit për të çtensionuar situatën në Veri të Kosovës dhe për t’u rikthyer në tryezën e bisedimeve. Në Uashington dy analistë amerikanë, Luke Coffey i Institutit Hudson dhe Charles Kupchan i Këshillit për Marrëdhënie me Jashtë shprehën mendime të ndryshme për Zërin e Amerikës lidhur me mënyrën se si po vepron diplomacia perëndimore, sidomos ajo amerikane. Me analistët bisedoi gazetarja Keida Kostreci.

Që pas ngjarjeve të javës së kaluar në Veri të Kosovës, Uashingtoni ka qenë kritik në mënyrë të pazakontë ndaj Prishtinës, përfshirë deklaratat e të dërguarit të posaçëm amerikan, Gabriel Escobar ndaj kryeministrit Albin Kurti gjatë vizitave në Prishtinë dhe Beograd.

Për analistin e Institutit Hudson, Luke Coffey, qëndrimi i administratës së Presidentit Joe Biden, ka qenë i pabalancuar.

“Mendoj se mënyra se si zoti Escobar i është qasur kësaj çështjeje ka qenë pothuajse e papërgjegjshme, të paktën jo shumë e sofistikuar në aspektin e diplomacisë amerikane. E kuptoj dëshirën për të ushtruar presion ndaj të dyja palëve nga qeveria amerikane, por duket se kohët e fundit presioni ka qenë në mënyrë joproporcionale kundër Kosovës, të paktën publikisht. Dhe mendoj se kjo është e pashëndetshme”, thotë ai për Zërin e Amerikës.

Zoti Coffey, një analist konservator, e hedh poshtë argumentin se Shtetet e Bashkuara u zunë në befasi nga veprimet e qeverisë së zotit Kurti në Veri pa koordinim me Uashingtonin, duke thënë se nëse kjo është e vërtetë, është një dështim i angazhimit dhe diplomacisë amerikane.

“Do të ishte kulmi i paaftësisë nëse ambasada amerikane nuk e dinte se qeveria e Kosovës do të përpiqej të dërgonte kryetarët në ndërtesat e komunave”, thotë ai.

Por Charles Kupchan i Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë, thotë se kritikat ndaj kryeministrit të Kosovës, janë të justifikuara.

“Ai ka ndërmarrë kohët e fundit veprime që unë i konsideroj si provokuese pa nevojë, përfshirë shtysën për çështjen e targave dhe së fundmi përdorimin e policisë së armatosur për të futur në godinat e komunave kryetarët shqiptarë etnikë që u zgjodhën me më pak se 4% të votave. Këto nuk janë manovra të dobishme”, thotë zoti Kupchan për Zërin e Amerikës.

Por megjithëse mendon se politika që po ndjek administrata amerikane është e drejtë, ai shton se Serbia ka qenë gjithmonë një lojtar i vështirë dhe gjasat janë që i nxiti serbët në veri që të mos marrin pjesë në zgjedhjet e 23 prillit.

“Pra, megjithëse unë mendoj se kritikat ndaj Kurtit janë të justifikuara, presioni duhet të ushtrohet si mbi Prishtinën ashtu edhe mbi Beogradin nëse do të shohim përparim drejt normalizimit dhe zbatimit të marrëveshjeve, përfshirë një formë të vetë-menaxhimit të serbëve në Kosovë”.

Çështja e Asociacionit është Thembra e Akilit në procesin që po provon të jetë tepër i brishtë drejt gjetjes së një rruge për normalizim. Zoti Escobar përsëriti se nëse Kosova dëshiron të ecë përpara me integrimin evropian, duhet të themelojë Asociacionin.

“Kjo duket të jetë pika kryesore e ngecjes. Por për mendimin tim, është gjithashtu çelësi që do të çonte në një përparim në mënyrë që shumica serbe që jeton në veri të lumit të ndjente se ka një zë në institucionet, qeverisjen e Kosovës dhe që të ndjehen shumë më komodë për t’u integruar në vend”, thotë për Zërin e Amerikës, zoti Kupchan.

Ai e pranon se me strukturat paralele dhe manipulimin e popullatës serbe brenda Kosovës nga ana e Beogradit, Kosova ka të drejtë të jetë e acaruar. Por çështja qëndron diku tjetër, thotë ai.

“Cila është rruga më e mirë që qeveria duhet të ndërmarrë për të arritur në një paqe të kënaqshme, të qëndrueshme dhe afatgjatë, ku Serbia të krijojë një marrëdhënie normale me Kosovën dhe në fund të fundit, të gjitha vendet e botës, përfshirë Serbinë, ta njohin Kosovën si një shtet të pavarur dhe sovran”.

Zoti Coffey thotë se është e pamohueshme që pakicat etnike duhet të trajtohen në mënyrë të drejtë dhe të barabartë sipas ligjit dhe të kenë përfaqësim të përshtatshëm. Por …

“Mendoj se shqetësimi për një tjetër Republika Srpska është shumë legjitim dhe i vlefshëm. Megjithatë, besoj se diskutimet për këtë Asociacion dhe proceset që do të çojnë ndoshta në themelimin e tij duhet të bëhen para së gjithash me dyer të mbyllura, sepse kjo është një çështje e delikate”, thotë për Zërin e Amerikës.

Zoti Coffey thotë se nëse ka kritika legjitime ndaj qeverisë së Kosovës, “një aleate e ngushtë”, atëherë ato duhet të bëhen privatisht.

Por zoti Kupchan mendon se SHBA po flet publikisht, në një përpjekje për të bindur kryeministrit Kurti për t’iu kthyer dialogut me Serbinë, në një mundësi që ai e quan shansin më të mirë ndoshta që nga pavarësia e vitit 2008 për normalizimin e marrëdhënieve.

“Mendoj se Shtetet e Bashkuara po i dërgojnë një mesazh edhe Serbisë, qeverisë serbe se janë një lojtar i balancuar dhe se nëse mendojnë se Prishtina po ndërmerr hapa që nuk janë të dobishëm, do ta thonë një gjë të tillë”.

Zoti Kupchan thotë se janë pikërisht lidhjet historike mes Kosovës dhe Serbisë, që e bëjnë Uashingtonin të ketë një ndikim unik për ta shtyrë Prishtinën drejt një qëndrimi konstruktiv.

SHBA dhe BE kanë bërë thirrje për mbajtjen sa më të shpejtë të zgjedhjeve të reja në komunat e veriut.

Zoti Coffey e pranon se kryetarët shqiptarë nuk kanë mandat popullor, megjithëse thekson se nuk është përgjegjësia e tyre që serbët në Veri bojkotuan. Ai thotë se kërkesa e SHBA-së dhe BE-së për zgjedhje të reja, është e arsyeshme …

“Nëse Serbia tërheq trupat nga kufiri dhe nuk bën përpjekje të ndërhyjë në çështjet e brendshme të Kosovës, nëse serbët etnikë që jetojnë atje angazhohen sinqerisht për të marrë pjesë në këto zgjedhje, atëherë mendoj se do të ishte e arsyeshme të rimbaheshin këto zgjedhje”, thotë ai.

Zoti Kupchan është dakord që duhen mbajtur zgjedhje të reja.

“Duhet të ketë një çtensionim të situatës dhe të shkohet drejt zgjedhjeve të reja, ku një pjesë e konsiderueshme e shumicës serbe që jeton në veri ketë gatishmërinë të marrë pjesë dhe në të cilat zyrtarët e zgjedhur të gëzojnë legjitimitet demokratik”, thotë ai.

Kryeministri Kurti tha të mërkurën se është në favor të zgjedhjeve të reja në komunat veriore, por siç tha, pas sundimit të ligjit dhe përgatitjes së terrenit.

Ndërsa Presidenti Vuçiç tha se nga 9 deri më 12 qershor do të bisedojë me serbët e Kosovës, lidhur me situatën në veri.

Zoti Escobar dhe zoti Lajçak kanë thënë se duan të shohin hapa konkretë drejt qetësimit të tensioneve para se të raportojnë të premten në Uashington dhe Bruksel.

Deri tani nuk ka patur shenja të tilla nga dy udhëheqësit.

Deputeti i Vetëvendosjes Dimal Basha ka reaguar pas deklaratës së Edi Ramës, se ka dërguar një draft për asociacionin e komunave ku jetojnë serbë në Kosovë.

“I dashur Kryeministër Rama, e di që në të kaluarën politikanë tanë në Kosovë të kanë ngarkuar me shqetësime të ndryshme, mirëpo kanë ndërruar kohërat dhe personalisht të liroj nga ky shqetësim, sepse Kosova tani ka mjaft njerëz që kujdesen dhe shqetësohen për Kosovën”, shkruan deputeti në një postim në facebook.

Postimi i plotë:

Qenka shqetësu Kryeministri Edi Rama për shqetësimin e mikut të tij, e që është Asociacioni. Bile e paska marrë mundin me draftu një statut!

Z. Rama, a keni dërguar tek bashkësia ndërkombëtare ndonjë statut për ndonjë Asociacion për shqiptarët e Luginës?

I dashur Kryeministër Rama, e di që në të kaluarën politikanë tanë në Kosovë të kanë ngarkuar me shqetësime të ndryshme, mirëpo kanë ndërruar kohërat dhe personalisht të liroj nga ky shqetësim, sepse Kosova tani ka mjaft njerëz që kujdesen dhe shqetësohen për Kosovën. syri.net

Deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Armend Muja, ka reaguar pak pasi kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, njoftoi se dje ua ka përcjellë një draft për Asosacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë Presidentit të Francës, Emmanuel Macron dhe Kancelarit të Gjermanisë Olaf Scholz.

Në postimin e tij në rrjetet sociale, Muja thekson se me dërgimin e këtij draft-statuti në Berlin e Paris, “Rama vetëm sa po e shpërfaq dhe forcon Asociacionin e tij me Vuçiçin”.

“Duke dërguar statut për ‘Asociacionin’ në Berlin e Paris, Rama vetëm sa po e shpërfaq dhe forcon Asociacionin e tij me Vuçiqin. Fort i kapur diku për krim e korrupsion duhet të jetë Edi Rama gjersa detyrohet t’ia bëjë këtë mënyrë vetes publikisht para gjithë kombit shqiptar”, shkruan Muja.

Rama ka bërë të ditur në një konferencë për media se dje ua ka përcjellë një draft për Asosacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë presidentit të Francës, Emmanuel Macron, dhe kancelarit gjerman, Olaf Scholz.

“Jam këtu për t’ju bërë të ditur një fakt të panjohur më parë. Dje ua kam përcjellë Scholzit dhe Macronit një draft të Asosacionit, për të cilin kam vënë në dijeni edhe Charles Michel dhe palën amerikane”, tha Rama gjatë konferencës.

Rama tha se dokumenti është konfidencial, por u shpreh i bindur se është “një dokument i nivelit më të lartë ndërkombëtar që merr në konsideratë të gjitha arsyet për krijimin e Asociacionin dhe që Asociacioni është pjesë e organizimit të jetës për Kosovën”. syri.net