Negociatori i Bill Clinton-it, zëvendës sekretari i shtetit Strobe Talbott, gjendej në Moskë kur trupat ajrore ruse zaptuan Aeroportin e Prishtinës, para se trupat e NATO-s të kalojnë kufirin me Kosovën.

Gjenerali amerikan Wesley Clark dëshironte të bllokonte pistën për aterrim.

Vetëm ndërhyrja e gjeneralit britanik dhe komandantit në vendin e ngjarjes, Michael Jackson, evitoi ballafaqimin ushtarak që po kërcënonte:

“Zotëri, për shkakun tuaj nuk do të filloj Luftën e Tretë Botërore”.

Në Moskë, Strobe Talbott u takua me këshilltarin e ri rus të sigurisë: Vladimir Putin.

Më vonë Talbott e kujtoi këtë pjekje si një “takim të neveritshëm”.

Një njeri, i ftohtë, profesional dhe sipërfaqësisht i sjellshëm, i cili pothuaj nuk dëshironte të fshihte “përbuzjen e kontrolluar” të tij.

“Por çfarë më tronditi me të vërtetë, ishte gjakftohtësia arrogante dhe paturpësia me të cilën Putin gënjente.

Ai duhej ta dinte saktësisht se çfarë kishin ndërmend ushtarakët rusë në Kosovë.

Por ai bënte sikur gjithçka po shkon sipas planit.

Madje ai na tha se kurrë s’kishte dëgjuar për gjeneralin Ivashov.

Bash gjenerali Ivashov ishte përfaqësuesi me rang më të lartë ushtarak i delegacionit, i cili negocionte për armëpushimin”, shprehet Talbott.

Në kujtimet e tij, Boris Jelcini më vonë shkroi se ai e kishte miratuar planin e ushtarakëve të tij për të marrë Aeroportin e Prishtinës:

“Ne ishin të detyruar për një gjest të fundit autonom… Qëllimi ishte të tregohej: Rusia nuk ka lejuar të mposhtet moralisht dhe të tërhiqet në luftë”.

Ashtu siç ia hapi sytë qeverisë amerikane sjellja e Putinit, edhe sulmet ajrore të NATO-s vërtetuan të gjitha gjykimet e palës ruse.

Ekspertja amerikane e Rusisë Fiona Hill këtu e sheh një pikë kthesë edhe për Putinin personalisht:

“Ndërhyrja ushtarake nuk u perceptua si përpjekje për të zgjidhur një krizë humanitare, por si mjet për të shtuar ndikimin e NATO-s në Ballkan.

Pas kësaj u bë një rivlerësim i bashkëpunimit me NATO-n dhe SHBA-të”.

Nga zemërimi personal apo nga kalkulimi i esëllt nacionalist: edhe 15 vite më vonë Putini, në fjalimin e tij mbi futjen e Krimesë nën kontroll, iu referua krizës së Kosovës:

“Ndonëse është dashur ta shoh me sytë e mi, ka qenë e vështirë të besosh se në fund të shekullit të 20-të një kryeqytet europian, Beogradi, me javë të tëra u gjend nën goditjen e raketave…

SHBA-të parapëlqejnë që në politikën e tyre praktike të mos i përmbahen të drejtës ndërkombëtare, por t’i përmbahen ligjit të forcës”.

Përgatiti: Enver Robelli