Kontrabanduesit ndërkombëtarë të veprave të artit kanë tentuar ta shesin për 8 milionë dollarë pikturën “Nude Combing her Hair” (Nudoja duke krehur flokët e saj)
STAMBOLL – Vepra e piktorit të famshëm spanjoll Pablo Picasso, e bërë në viti 1940, u gjet në Stamboll pasi ishte vjedhur nga shtëpia e një koleksionisti në New York.
Kontrabanduesit ndërkombëtarë të veprave të artit kanë tentuar ta shesin për 8 milionë dollarë pikturën “Nude Combing her Hair”. Megjithatë, ekipet e Departamentit të kontrabandës, gjatë një operacioni arritën ta gjejnë dhe ta marrin pikturën.
Një muaj më parë, policia duke u paraqitur si blerës i mundshëm, ra në kontakt me kontrabanduesit të cilët për pikturën kërkuan 8 milionë dollarë. Negociatat kanë zgjatur gjatë kohë, pas së cilës kontrabanduesit ulën çmimin në 7 milionë dollarë. aa
Të mërkurën, amerikanët mirëpresin një president të ri në Shtëpinë e Bardhë. Muajt e fundit janë shoqëruar me raste tensionesh dhe dhune, sepse shumë amerikanë e kanë të pamundur të pranojnë fitoren e presidentit të zgjedhur Joe Biden. Korrespondentja e Zërit të Amerikës Carolyn Presutti na njeh me 78-vjeçarin që do të drejtojë Shtetet e Bashkuara për katër vitet e ardhshme.
U deshën katër ditë, me rezultate të pasigurta të zgjedhjeve, që Joe Bideni të mund të shpallte fitoren
“Njerëzit e këtij vendi kanë folur. Ata na dhanë një fitore të qartë dhe bindëse,” tha ai.
Megjithatë presidenti Donald Trump do të vazhdonte të vinte në dyshim rezultatin, duke bashkuar mbështetësit e tij, në atë që çoi përfundimisht në trazirën në ndërtesën e Kongresit.
Kapitoli i ngjan tani një fortese. Skena e inaugurimit është larg çdo spektatori.
Një prani masive e policisë përfshin 25,000 anëtarë të Gardës Kombëtare.
Në ndryshim nga presidenti Trump, një biznesmen para se të merrte detyrën, presidenti i zgjedhur Biden është një politikan me përvojë.
“Një gjë nuk duhet t’ju çudisë. Unë di si ta bëj qeverinë funksionale.”
Biden ka shërbyer në politikë prej gati 50 vjetësh. Për dy mandate ai shërbeu si nënpresident i Presidentit Barack Obama.
Para kësaj, votuesit e Delauerit e zgjodhën atë gjashtë herë në senatin amerikan.
Një muaj pas zgjedhjes së tij për herë të parë, gruaja dhe vajza e tij humbën jetën në një aksident me makinë që la dy djemtë e tij të vegjël të plagosur rëndë.
Senatori Biden udhëtonte me trenin Amtrak për 90 minuta çdo natë nga Uashingtoni për në Delauer për të qenë pranë djemve. Stacioni i trenit Amtrak në Uillmington mban emrin e tij.
Biden ka bërë dy operacione në tru për shkak të aneurizmit. Në vitin 2015, kur ishte nënpresident, djali i tij i madh Bo vdiq nga kanceri në tru.
Biden dhe gruaja e tij, Jill, profesore kolegji, jetojnë në Uillmington të Delauerit, një qytet me 70,000 banorë, që tani është shtëpia e presidentit të zgjedhur.
Autokolona makinash dhe snajperë janë tani kudo në rrugët e qytetit. Buck Simpers është një banor i vjetër në Uillmington.
“Nuk po shkaktojnë fare vonesa. Njerëzit thjesht duhet të jenë pak të durueshëm. Ata duhet ta kenë për nder, duke e ditur se përse këto forca sigurie janë këtu”.
Banorët këtu e quajnë presidentin e zgjedhur djalin e tyre, i cili pëlqen bozën dhe hamburgerat. Miku i tij i vjetër Bob Byrd është mësuar ta shohë Bidenin pas timonit të makinës së tij sportive të vitit 1967.
“Ka një Corvette klasike, dhe e shoh ta ngasë atë herë pas here. Po, atij i pëlqen të ngasë makinat”, thotë Bob.
Tani në moshën 78 vjeç, presidenti më i vjetër i zgjedhur ndonjëherë, po përgatitet për sfidën e tij më të vështirë politike – udhëheqjen e një vendi të ndarë drejt së ardhmes.
Spastrimi etnik i Çamërisë po vazhdon në Luginën e Preshevës. Ky ka qenë mesazhi i një ekspozite çelur në Tiranë, me synim ndërgjegjësimin e faktorit vendas e të huaj për shpopullimin e Medvegjës nga serbët.
Është çelur në Tiranë ekspozita “Spastrimi etnik i shqitarwve: Çamëria e Lugina e Preshevës”. Në kuadër të javës çame, fotografitë e dy kohëve treguan dy mënyra të ndryshme të shpopullimit të tokave ku kanë jetuar e jetojnë shqiptarë, nën kufijtë shtetërorë të fqinjëve.
“Dramë e jashtëzakonshme, fqinjët na i moren të tëra”, tha kreu i shoqatës Çamëria, Hektor Sejko i cili shtoi se “Drama e Çamërisë përsëritet në Medvegjë”.
Ekspozita u çel nga Partia për Drejtësi, Integrim dhe Unitet, dhe shoqata patriotike Çamëria, si perpjekje për të ndërgjegjësuar se ajo që ndodhi në Çamëri shekullin e shkuar po përsëritet në Luginën e Preshevës në ditët tona.
“Lugina e Preshevës po shpopullohet nga spastrimi etnik.
Serbia po i detyron shqiptarët të ikin nga shtëpitë e tyre” tha Alket Veliu, kryetar i fondacionit “Hasan Tahsini”.
Së fundmi ka pasur disa nisma dhe deklarata publike për shpopullimin e Medvegjës përmes një procesi që njihet si pasivizimi i adresave. News24 ka qenë në Medvegjë për dokumentimin dhe ngritjen e shqetësimit mbi këtë fenomen dhe ka biseduar me Muharrem Salihun, anëtar I këshillit komunal që po angazhohet për çështjen.
Me përjashtim të rasteve të rralla, inaugurimi i një presidenti të ri simbolizon traditën amerikane të një transferimi paqësor të pushtetit. Korrespondenti i Zërit të Amerikës Steve Redisch shpjegon se si dhe pse inaugurimi të mërkurën i Joe Biden-it do të jetë i pashoq në histori.
Gjatë historisë së Shteteve të Bashkuara, inaugurimi i një presidenti të ri paraqet një cilësi të rrallë të demokracisë së Amerikës, transferimin paqësor të pushtetit, shpesh nga një parti politike në tjetrën …edhe pas një fushatë të hidhur elektorale.
Më 20 janar, Joe Biden do të bëjë betimin si president në shkallët e Kapitolit, gërvishtur nga sulmi i dy javëve më parë nga mbështetësit e Presidentit Donald Trump.
“Nuk kam frikë të bëj betimin jashtë“, thotë zoti Biden.
Incidenti tkurri më tej përmasën e festimeve me këtë rast, rrudhur gjithsesi për shkak të pandemisë.
“Mendoj se gjithçka që përmban një inaugurim për shumicën e amerikanëve do të jetë në gjendje të realizohet e do të jetë e pranishme në ditën e Inaugurimit“, thotë Lara Brown drejtoreshë e shkollës pasuniversitare të Menaxhimit Politik në Universitetin George Washington.
Numri i të ftuarve do të jetë i kufizuar dhe ata do të qëndrojnë të shpërndarë gjatë ceremonisë së betimit. Pas fjalimit të tij me rastin e inaugurimit, zoti Biden do të kryesoje një vargan ushtarak për të forcuar konceptimin e një transferimi paqësor të pushtetit.
Më pas ai dhe ish-presidentët Barack Obama, George W. Bush dhe Bill Clinton do të shkojnë në Varrezat Kombëtare të Arlingtonit për të vendosur kurora me lule në Varrin e Ushtarit të Panjohur.
“Mendoj se nuk do të ketë një paradë gjigante inauguruese në bulevardin Pensilvania“, thotë zoti Biden.
Në vend të saj, një transmetim televiziv i “paradës në të gjithë Amerikën” do të sigurojë atë që komiteti i inaugurimit thotë se është një “shfaqje ndryshe e dinamike për komunitetet në të gjithë vendin”.
Ballot tradicionale të inaugurimit që zhvillohen në mbrëmje do të zëvendësohen nga një program 90 minutësh drejtuar nga aktori Tom Hanks me pjesëmarrjen e një grupi muzikantësh duke filluar nga Bruce Springsteen tek Demi Lovato.
Për ata që nuk e kanë marrë ende mesazhin për të qëndruar në shtëpi, ai po përforcohet me trupa të armatosura.
“Kjo është gjithashtu një shenjë shqetësuese që ne duhet të dërgojmë 25,000 trupa të Gardës Kombëtare për të mbrojtur kryeqytetin në një vend demokratik përpara një inaugurimi dalë nga zgjedhje legjitime. Kjo nuk është gjë e mirë”, thotë Lisa Barton-Short e Universitetit George Washington.
Lisa Barton-Short kryeson departamentin e gjeografisë në Universitetin George Washington dhe është autore e një libri mbi parkun kombëtar…i cili do të qëndrojë i mbyllur gjatë inaugurimin, rrethuar nga gardhe hekuri të vendosura njëra pas tjetrës, për të penguar përsëritjen e sulmit të 6 janarit në Kapitol.
“Më pëlqen të jem në anën e pasme të Kapitolit, duke parë përtej hapësirës së madhe të parkut. Eshtë një nga ato pamje që thotë se ky është një peizazh ku mund të shohësh se kush jemi ne si amerikanë. Inaugurimi do të jetë më i varfër. Do të varfërohet për shkak të mungesës së njerëzve. Dhe kjo është vërtet e trishtueshme”, thotë ajo.
Me inagurimin e zotit Biden mesditën e së mërkurës, ai do të bëhet presidenti i 46-të i Shteteve të Bashkuara.
Presidenti i zgjedhur Joe Biden ka në plan të përcjellë një vizion “pozitiv e optimist” për vendin në fjalimin e inaugurimit të mërkurën dhe do të përpiqet “të kthejë një faqe të re, përkundrejt përçarjeve dhe urrejtjes së katër viteve të fundit,” gjatë presidencës Trump, tha të dielën një ndihmëse e zotit Biden.
Kate Bedingfield, drejtoreshë për komunikimet për administratën e ardhshme Biden, tha në intervistë me rrjetin ABC se presidenti i ardhshëm do të prezantojë “një rrugë përpara që na fton të gjithëve të bashkohemi”.
Ajo shtoi “Mendoj se këtë duan amerikanët në të gjithë vendin. Ata duan një qeveri që përsëri është e përqëndruar tek ato që duhen dhe për të ndihmuar njerëzit për jetën e përditshme”.
“81 milionë amerikanë votuan për Presidentin e zgjedhur Biden pjesërisht sepse po parashtronte një vizion që na çon në një pikë ku të punojmë së bashku,” tha zonja Bedingfield.
Presidenti i zgjedhur Biden do të bëjë betimin në shkallët perëndimore të Kapitolit më 20 janar në një ceremoni që mishëron një traditë të gjatë të demokracisë amerikane. Këtë radhë ceremonia zhvillohet në një klimë tensionesh pas sulmit të dhunshëm nga protestuesit pro-Presidentit Trump në Kapitol më 6 janar.
Zona përreth Kapitolit ku Joe Bideni do të bëjë betimin është kthyer në një zonë të militarizuar, e rrethuar me gardhe e barriera mbrojtëse, e bllokuar për këmbësorë e makina dhe e mbrojtur nga mijëra forca të armatosura të Gardës Kombëtare.
Presidenti amerikan Donald Trump pritet ta lërë Shtëpinë e Bardhë më 20 janar, ditën e inaugurimit të Presidentit ri Joe Biden. Ai largohet ndërkohë që ndaj tij është ndërmarrë një proces shkarkimi nga demokratët e Dhomës së Përfaqësuesve, të cilëve u janë bashkuar edhe një numër republikanësh. Por, a do të vazhdojë zoti Trump ta ruajë bazën e tij të mbështetësve dhe si mund të ndryshojë Partia Republikane pas largimit të tij. Kolegu ynë Ilir Ikonomi kërkoi opinionin e disa personaliteve të diasporës shqiptare këtu në SHBA.
Joe DioGuardi, ish kongresmen republikan, thotë se do të jetë në Uashington me rastin e inaugurimit të presidentit të ri Joe Biden, megjithë masat e rrepta të sigurisë dhe rreziqet e pandemisë. 80-vjeçari DioGuardi ka qenë anëtar i Kongresit nga viti 1985 deri në 1989 dhe është ende aktiv në punën me shqiptaro-amerikanët. Ai kujton me krenari se dy dekada më parë, pati rast t’i fliste senatorit Joe Biden, mbi shtypjen që ushtrohej ndaj shqiptarëve të Kosovës.
“Pas kësaj, në një darkë të shtruar në një hotel të Nju Jorkut nga Lidhja Civile Qytetare Shqiptaro-Amerikane, ai më tha përpara të gjithëve: Joe, jo vetëm që më ndryshove mendjen për këtë çështje, por edhe zemrën”, thotë zoti DioGuardi.
Zoti DioGuardi prej vitesh ka punuar me politikanë, si republikanë ashtu edhe demokratë për kauzat që ai ndjek në favor të shqiptarëve në Ballkan.
Bashkëshortja e tij Shirley Cloyes është demokrate, por zoti DioGuardi thotë se për ata të dy përkatësitë partiake nuk kanë shumë rëndësi.
“Ne kemi kuptuar diçka: se duhet të bësh gjëra që sjellin ndryshime tek njerëzit. Nëse i përmbahesh një ideologjie që është e fokusuar tek njëri ekstrem, ose tek njëra parti, atëherë nuk arrin ta shikosh dot tablonë e përgjithshme. Pikërisht miq të tillë kam unë, duke përfshirë ata që kam në Kongres”, thotë zoti DioGuardi.
Ai thotë se më tepër se sa politika, rëndësi kanë vlerat që ndjek:
“Nëse vlerat e tua janë për të drejtat e njeriut dhe për ato gjëra që i kapërcejnë partitë, atëherë je në rrugë të drejtë. Por disa njerëz e kalojnë masën, siç bëri Presidenti Trump. Kjo ishte e gabuar dhe prandaj ai nuk do të jetë më president dhe ju do të shikoni tani një rikonfigurim të gjërave. Do të shikoni shumë republikanë në Senat që do të votojnë për ta shpallur atë fajtor”.
Ai e ka fjalën për akuzën e ngritur nga Dhoma e Përfaqësuesve për shkarkimin e Presidentit Trump në lidhje me ngjarjet e 6 janarit, kur një turmë e dhunshme sulmoi Kapitolin dhe rriti tensionet në mbarë vendin.
Edhe pse kjo është hera e dytë që Dhoma e Përfaqësuesve ngre akuza për shkarkimin e Presidentit, zoti Trump ruan një bazë relativisht të gjerë mbështetësish.
Nick Markola, është investitor në kompanitë e teknologjisë së lartë në Nju Jork dhe thotë se është i pavarur politikisht.
Zëri i Amerikës: Zoti Markola, a mendoni se Zoti Trump do të vazhdojë të ketë ende ndikim mbi Partinë Republikane edhe pasi të jetë larguar nga Shtëpia e Bardhë?
“Duhet të kemi parasysh se për zotin Trump votuan 74 milion njerëz. Disa e votuan sepse ai ishte kandidat republikan dhe ata nuk donin të votonin një demokrat. Nga ana tjetër, një pjesë e këtyre votuesve janë mbështetës shumë besnikë të zotit Trump”, tha zoti Markola.
“Disa nga politikanët republikanë po qëndrojnë të heshtur por ndoshta privatisht nuk do ta braktisin atë plotësisht. Çështja është: Çfarë do të bëjë zoti Trump pasi të jetë larguar nga Shtëpia e Bardhë? A do të rrijë ai i heshtur? Nuk më duket se kjo përputhet me karakterin e tij. Ne mund të shprehim shumë hamendje, por nuk do të habitesha nëse e shohim atë të luajë kartën e medias për të qenë i pranishëm në skenë dhe ndoshta të rikthehet në vitin 2024”, shton ai.
Ronald Cami, me profesion avokat dhe këshilltar i përgjithshëm juridik i firmës Waypoint Capital në Boston, thotë se e përqafoi Partinë Republikane që në moshën 18-vjeçare. Ai tregon se gjyshi i tij u ekzekutua nga qeveria komuniste e Shqipërisë në vitin 1952 dhe se ishte e natyrshme që ai, ashtu si shumë të tjerë si ai, të qëndronin më afër Partisë Republikane sesa asaj Demokrate.
“Në atë kohë, mesazhi i Partisë Republikane, që vazhdon edhe sot, ishte më tepër rreth përgjegjësisë individuale dhe lirisë, çka ishte shumë e rëndësishme për ne”, thotë zoti Cami.
Zëri i Amerikës: Çfarë ka ndryshuar sot në Partinë Republikane?
“Për mua, është si ai miku që të ka thyer zemrën. Pra, Partia Republikane është miku im i vjetër që më ka thyer zemrën duke lejuar të ndodhte atë që ndodhi. Për mua kishte dy rrugë, ose të dorëzohesha dhe t’i thosha partisë se nuk ishte më miku im, ose të ngrija zërin për parimet themelore që ne duhet të mbrojmë. Dhe unë kam zgjedhur rrugën e dytë. Shumë nga miqtë e mi kanë zgjedhur të parën”, thotë zoti Cami.
“Ne jemi për parime të tilla si sundimi i ligjit dhe lufta kundër korrupsionit. Ne duam udhëheqës që i mbrojnë kauza të tilla mbi bazën e traditës amerikane, që do të thotë ta vendosësh vendin tënd mbi të gjitha. Por mendoj se presidenti ynë i tanishëm vuri veten mbi të gjitha”, shton ai.
Zëri i Amerikës: A do të vazhdojë të jetë zoti Trump një pikë reference për republikanët pasi të jetë larguar nga Shtëpia e Bardhë?
“Mendoj se ka mjaft njerëz, ndoshta 15 për qind e popullsisë, që është një numër mjaft i madh, të cilët ndjejnë njëfarë besnikërie ndaj tij“, thotë zoti Cami.
“Nëse ne i demonizojmë këta njerëz dhe u vëmë etiketa, gjë që Partia Demokratike e ka bërë në të kaluarën, duke i quajtur në një rast ‘mjeranë’, siç bëri Hillary Clinton, kjo do ta keqësonte situatën. Shumë nga këta njerëz unë i njoh, sepse jam rritur me ta. Ata janë njerëz të mirë. Ata duhet të binden me argumente dhe me respekt. Shpresoj që Partia Republikane ta tregojë këtë respekt ndaj tyre, pa i manipuluar dhe pa i gënjyer”, shton ai.
Por si mund të ndikojë procesi i fajësimit të presidentit Trump? A rrezikon ta përçajë më tej vendin? Kjo është një pyetje në mendjen e shumë njerëzve.
“Mendoj se në çdo rast, ngritja e akuzave për shkarkimin e një presidenti është diçka e mirë nëse është e merituar. Sepse ajo që arrihet me anë të këtij procesi është se gjërat shtrohen në tryezë. Edhe në rastin e tanishëm, kur kemi një president me një mbështetje të madhe në publik, është gjë e mirë që po ndodh, sepse tani njerëzit po e kuptojnë se jo çdo republikan është në anën e tij”, thotë zoti DioGuardi.
“Republikanët nuk kanë arsye të shqetësohen. Ata duhet të shprehen me vendosmëri për atë që besojnë dhe të lejojnë që drejtësia të bëjë punën e saj. Ne kemi një sistem kontrollesh dhe balancash që është i pashembullt në botë“, shton ai.
Zoti Cami thotë se është në favor të procesit të tanishëm në Kongres për shkarkimin e Presidentit Trump, sepse ajo që ndodhi më 6 janar, sipas tij ishte diçka e papranueshme:
“Demokratët i hapën dritën jeshile dhunës së kësaj vere, kur u dogjën kisha dhe qytete. Por kësaj here, më 6 janar, dhuna u ndërmor me idenë për të ndryshuar zgjedhjet. Kjo ishte diçka tepër e rëndë. Prandaj nuk mendoj se ngritja e akuzave do të krijojë përçarje në vend”.
Nick Markola ka një ide tjetër. Ai thotë se në vend që të përpiqen të shkarkojnë presidentin dhe të polarizojnë vendin, politikanët e të dyja partive duhet të gjejnë mënyrën për t’u bashkuar dhe për të punuar së bashku.
UASHINGTON – Nënpresidenti Mike Pence i ka telefonuar pasardhëses së tij Kamala Harris për të ofruar urimet e tij, sipas dy njerëzve të njohur me bisedën.
Është kontakti i parë i njohur midis anëtarëve të zgjedhur të administratës që po largohet dhe asaj që vjen. Presidenti Donald Trump nuk ka kontaktuar Presidentin e zgjedhur Joe Biden dhe ka vënë në dyshim në mënyrë të përsëritur legjitimitetin e fitores së zotit Biden.
Por, Nënpresidenti Pence është bërë një mbrojtës i papritur i zotit Biden. Nënpresidenti i rezistoi presionit nga Presidenti Trump për të kundërshtuar fitoren e zgjedhjeve nga rivali demokrat ndërsa drejtonte javën e kaluar çertifikimin nga Kongresi të numërimit të votave të Kolegjit Zgjedhor.
Nënpresidenti Pence gjithashtu do të marrë pjesë në inaugurimin e zotit Biden në 20 janar, në të cilin Presidenti Trump po refuzon të marrë pjesë.
Një prej njerëzve të njohur me bisedën e së enjtes pasdite e përshkroi atë si një “telefonatë pozitive”, me zotin Pence që uronte pasardhësen e tij dhe duke i ofruar ndihmë. Personi foli në kushte anonimiteti për të përshkruar bisedën private.
Telefonata erdhi më pak se një javë para se Presidenti i zgjedhur Biden dhe Nënpresidentja e zgjedhur Harris të merrnin detyrën dhe vetëm pak më shumë se një javë pas sulmit në Kapitol nga mbështetësit e Presidentit Trump.
Rritet roli i Nënpresidentit Pence
Ndërsa Presidenti Trump ka qëndruar kryesisht pas dyerve të mbyllura që nga humbja e tij, Nënpresidenti Pence ka rritur rolin e tij dhe ka përmbushur shumë nga detyrat ceremoniale të presidencës, duke përfshirë përshëndetjen të enjten në mbrëmje të anëtarëve të Gardës Kombëtare që mbrojnë Kapitolin.
Telefonata për pasardhësen është një vazhdim i projektimit tradicional të miqësisë midis udhëheqësve në ikje dhe atyre që vijnë, që Presidenti Trump, në të kundërt, e ka lënë mënjanë. Në vitin 2008, Nënpresidenti i atëhershëm Dick Cheney i telefonoi zotit Biden për ta uruar natën e fitores së tij dhe e ftoi zotin Biden dhe bashkëshorten e tij, Jill, të vizitonin rezidencën e nënpresidentit në kompleksin e Observatorit Detar të Shteteve të Bashkuara, pak para inaugurimit të vitit 2009.
Nuk është e qartë nëse Nënpresdenti Pence do të bëjë të njëjtën gjë për zonjën Harris. Pjesa më e madhe e Uashingtonit është nën masa të shtuara sigurie pas kryengritjes së dhunshme të javës së kaluar në Kapitol, me zyrtarë të zbatimit të ligjit që paralajmërojnë për më shumë potencial për dhunë përpara inaugurimit të zotit Biden.
Ndërsa zoti Biden tha se ai e mirëpriti vendimin e Presidentit Trump për të shmangur inaugurimin e tij, ai gjithashtu tha se ai do të ishte i nderuar që të merrte pjesë Nënpresidenti Pence dhe se ishte e rëndësishme të ruhej “precedenti historik” në lidhje me një transferim paqësor të pushtetit sa më shumë që të ishte e mundur. VOA
Masakra që ndodhi në fshatin Reçak të Kosovës 22 vjet më parë është ende shkaku i anktheve që shpesh i përjeton Ramë Shabani, një nga të mbijetuarit e kësaj masakre.
Më 15 Janar 1999, në fshatin Reçak të Shtimes, forcat policore-ushtarake, si dhe paramilitare serbe, vranë dhe masakruan 45 civil shqiptarë të paarmatosur, në mesin e të cilëve kishte edhe pleq, gra dhe fëmijë.
Të nesërmen, më 16 janar, Reçakun e vizitoi shefi i atëhershëm i misionit të OSBE-së në Kosovë, ambasadori William Wallker, për të parë nga afër se çfarë kishte ndodhur. Pasi vizitojë fshatin dhe u ngjitë lartë te vendi i quajtur “Gropa e Bebushit”, aty ku sot gjendet Kompleksi Memorial i Reçakut, ndërsa po afrohej tek lugu i ngushtë, ambasadori Walker u tmerrua nga pamjet e kufomave dhe pa hezituar në ato momente deklaroi, “Nga ajo që pashë, ishte evidente se kemi të bëjmë me masakër dhe krim kundër njerëzimit”.
Masakra e Reçakut, sipas Shabanit, ishte kyçe për të ndryshuar qëndrimin e komunitetit ndërkombëtar ndaj luftës në Kosovë dhe çoi në bombardimet e NATO-s në Serbi.
Humbi vëllaun dhe 11 të afërm
Ramë Shabani ishte 33-vjeçar kur më 15 janar 1999 forcat serbe të sigurisë kryen masakrën e Reçakut, një fshat në komunën e Shtimes.
Duke folur për Anadolu Agency (AA), Shabani para memorialit të fshatit thotë se në masakër ai humbi vëllain e tij 22-vjeçar Bajrush Shabani dhe 11 të afërm.
Ai thotë se 41 persona u vranë në masakër. Tre njerëz të tjerë u vranë individualisht në fshat në ato ditë, ndërsa kufoma e një gruaje nuk është gjetur deri më sot. Sipas tij, viktimat e masakrës ishin burra, gra dhe fëmijë të moshës mbi 15 vjeç, ndërsa një viktimë u gjet pa kokë dhe një tjetër pa zemër.
Para luftës, fshati kishte rreth 230 shtëpi, por në kohën e masakrës ishte tejet i boshatisur. Disa banorë të zonës po luftonin, disa shkuan në vendet përreth dhe vazhdimisht kishte 100 deri në 150 njerëz në fshat. Sipas rrëfimit të Ramës, gruaja e tij ishte me të birin në Ferizaj, kështu që ajo nuk ishte në fshat në kohën e masakrës.
Rama thotë se më 15 janar 1999, granatimet filluan rreth orës 7 të mëngjesit.
“Ne jemi tubuar në shtëpinë e Sadik Osmanit, ishim më shumë se 30 burra, gra dhe fëmijë. Jemi tubuar se ishte edhe mali afër, edhe ishte shtëpia me bodrum, jemi frikuar mos të granatohemi. Kur e kanë pushtuar fshatin, ata kanë hyrë dhe na kanë nxjerrë neve nga shtëpia e Sadik Osmanit, na kanë nxjerrë jashtë në oborr, na kanë rrahur, na kanë marrë gjithçka nga xhepat, letërnjoftimet. Unë në atë masakër jam zënë me nënën, gruan e axhës dhe vajzën shtatë vjeçare. Si fëmijë, ajo qau pas meje kur më mori policia dhe filloi të më rrahë”, thotë Shabani.
Ai rikujton se në të njëjtën kohë, gratë i kanë mbyllur në atë bodrum ndërsa meshkujt i kanë urdhëruar të vinin duart pas dhe të drejtoheshin drejt vendit ku më pas u bë masakra në një kodër afër fshatit.
Shabani thotë se u është thënë të lëvizin drejt “ushtrisë sonë”, Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), por në kodër i kanë pritur serbët.
“Pastaj, siç e ka pa e gjithë bota, kanë dalë (forcat serbe) dhe i kanë masakruar. Unë u fsheha dhjetë metra më larg, nuk kam qenë më larg se nuk kishe ku të shkoje. Ishte dimër si sot, mali (pylli) ishte shumë më i vogël atëherë, tash është rritur”, thotë Shabani.
Ai deklaron se kishte forca serbe në kodrat përreth, ndërsa në kodrën në anën tjetër të fshatit kishte vëzhgues të Komisionit Verifikues të OSBE-së në Kosovë, të cilët vëzhgonin gjithçka, por nuk mund të hynin në fshat.
Sipas tij, kreu i Misionit Verifikues të OSBE-së, William Walker, hyri në fshat një ditë pas masakrës dhe pa kufomën e të moshuarit Banush Kamberi pa kokë, Ragip Bajramit pa zemër dhe kufomat e tjera, pas çka deklaroi se ishte një masakër dhe krim kundër njerëzimit.
Vrasjet ndodhën në disa lokacione
Vëllai më i vogël i Ramë Shabanit ishte 22 vjeç, ai nuk kishte fëmijë, ishte i ri dhe siç thotë Shabani, nuk ishte përzier me ushtrinë dhe ishte i pafajshëm si të tjerët.
Ramë Shabani tregon se vrasjet ndodhën në disa lokacione në fshat dhe se në mbrëmjen e 16 janarit, banorët e të gjithë fshatrave përreth ndihmuan në transferimin e kufomave në xhaminë e fshatit, duke menduar se do të varroseshin për dy apo tre ditë më pas.
Por vendasit, së bashku me anëtarët e UÇK-së, luftuan për trupat e të vrarëve për tre ditë. Megjithatë, policia serbe mori trupat dhe i çoi në Prishtinë për autopsi. Ata i mbajtën për gati një muaj dhe më 11 shkurt i kthyen dhe vendasit i varrosën.
“Pastaj tre ditë u luftua dhe u vra komandanti i brigadës Ahmet Kaçiku, edhe ata (forcat serbe) kanë pësuar humbje. Nuk kemi pasur zgjidhje, (forcat serbe) i kanë marrë (kufomat). Pastaj edhe një muaj, deri më 11 shkurt ne nuk kemi mundur t’i varrosim. Janë mbajtur nëpër qese, nëpër spitale. Dy-tre herë ka qenë kjo masakër, jo një herë. Dy-tre herë ka qenë për familjarët dhe për të gjithë që ndjenin dhembje, ka qenë dy-tre herë masakër”, thotë Ramë Shabani.
Përveç një polici serb, askush tjetër nuk është mbajtur përgjegjës
Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara (OKB) dënoi masakrën ndaj shqiptarëve të Kosovës në Reçak dhe rreth dy muaj më vonë NATO filloi bombardimet ndaj Serbisë.
“Masakra ka pasur në Kosovë, ka qenë e Obrinjes dhe masakra tjera para masakrës së Reçakut, por ajo që e ka tronditur botën është e Reçakut. Vula e Kosovës është Reçaku. Ndoshta fillimi, dokumentet janë te Adem Jashari, por vula për Kosovën, vetëm nëse nuk duam ta pranojmë realitetin, që e ka sjellë marrëveshjen e Rambujesë dhe Këshillin e Sigurimit është masakra e Reçakut”, tha Shabani.
Ai thekson se përveç një polici serb, askush tjetër nuk është mbajtur përgjegjës për këtë krim dhe dëshmitarët, thotë ai, ngadalë po vdesin.
Menjëherë pas luftës, në vitin 2001 gjykatësit e UNMIK-ut, Misionit të OKB-së në Kosovë, dënuan oficerin e policisë Zoran Stojanoviç me minimum 15 vjet burg për pjesëmarrje në vrasjen e 45 personave në fshatin Reçak.
Masakra e Raçakut ishte midis akuzave për krime lufte para Tribunalit Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë në Hagë.
Ramë Shabani shpesh ka ankthe për gjithçka që ka mbijetuar. Megjithatë, ai thekson se dikush duhej të viktimizohej për këtë vend.
“Them kurrë insha-Allah nuk përsëritet”, porosit Shabani.
Ahmet Krasniqi ishte një Kolonel i UÇK-së gjatë Luftës në Kosovë. Lindi më 15 janar 1948 në Zhilivodë të Komunës së Vushtrrisë, dhe u vra në mënyrë tinëzare më 21 shtator 1998 në Tiranë, Shqipëri. Pas vdekjes iu dha urdhëri Hero i Kosovës.
Kolonel Ahmet Krasniqi është lindur dhe rritur në gjirin e familjes së patriotit të mirënjohur Aziz Zhilivoda. Shkollën Fillore katër vitet e para i kreu në fshatin e lindjes, pastaj e vazhdoi shkollimin deri ne klasën e tetë ne Hade ku banoj tek dajtë, lagjia Avdijaj (Grajqevcët) ndërsa Shkollën e Mesme Teknike në Prishtinë (1964-1969), ku banoj tek mbesa Elife Grajqevci, pasi që mundësitë e udhëtimit nga vendlindja në atë kohë ishin të pamundura, gjatë kësaj kohe dallohet për veprimtarinë e tij patriotike, si bashkëpunëtor i afërt i patriotit të devotshëm, Metush Krasniqi dhe pjesëmarrës aktiv në demonstratat studentore të ‘68-tës në Prishtinë.
Pas kryerjes së shkollës së mesme Ahmet Krasniqi arrin të regjistrohet në Akademinë Ushtarake të Ushtrisë Tokësore në Beograd, ku dallohet si njëri nga kadetët më të aftë dhe arrinë të diplomojë me sukses të lartë, në afatin rekord (1969-1973). Oficeri i ri shqiptar nuk kënaqet me kaq dhe, i vazhdon studimet në Akademinë Komanduese të Shtabit Komandues, që e kryen me sukses të plotë (1981-1983). Pas kësaj e fillon karrierën ushtarake në Zagreb, e pastaj caktohet komandant në Garnizonin e Gospiqit, ku e zë lufta kroato-jugosllave. Si njohës i mirë i historisë, i realitetit të kohës, i përbërjes dhe mënyrës së funksionimit të federatës jugosllave, eksperti ushtarak, Kolonel Ahmet Krasniqi, i kishte plotësisht të qarta qëllimet e luftës së nxitur nga hegjemonizmi serbosllav, prandaj, në rastin e parë që i krijohet mundësia e ikjes, dezerton nga radhët e APJ-së dhe vihet në anën e luftës kroate, së cilës i bën shërbime të larta e shumë të dobishme, çfarë nuk kishin mundur t’ia bënin as institucionet ushtarake kroate. Mirëpo, puna dhe mundi i tij i jashtëzakonshëm, jo vetëm që nuk i vlerësohen, por përçmohen dhe përbuzen deri në denigrim të plotë nga ana kroate, që pasi kryen punën e vet, ia kthen shpinën dhe e le në pamëshirën e armiqve serbë, të cilët e hetojnë aktivitetin pro-kroat të Kolonelit Krasniqi, prandaj e burgosin, me akuzën për “Rrënimin e fuqisë mbrojtëse të Forcave të Armatosura të RSFJ-së” !
Pas hetimeve të para në burgun e Rijekës, Koloneli Krasniqi ekstradohet në Beograd. Bie në gojën e ujkut, dhe kur gjithçka duket se po i afrohej përfundimit, në rrëmujën e luftës serbe kundër Kroacisë, Kolonelin e nxjerrin nga burgu dhe dërgojnë në frontin e luftës, ku i punon fati : arrin të ik dhe përkohësisht strehohet në Kosovë, pastaj kalon në Maqedoni, në Shqipëri dhe nga Shqipëria prapë kthehet në Kroaci.
Pushteti i Tuxhmanit dhe individë të lartë ushtarak, edhe pse e dinin kontributin e Ahmet Krasniqit në luftën kroate, kthimin e tij nuk e mirëpresin, sepse e kishin vështirë të t’ia pranonin meritat madhështore një oficeri shqiptar, prandaj e lënë nën hije, si një qytetar të rëndontë, i cili duhet të luftojë për kafshatën e bukës, të cilën e fiton si punëtor fizik.
Në këtë kohë, Kolonel Ahmet Krasniqi kontakton me Qeverinë e Republikës së Kosovës, e cila duke e njohur mirë personalitetin e tij të lartë patriotik dhe profesional, e emëron Ministër të Mbrojtjes dhe Komandant të Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Kosovës. I vetëdijshëm për situatën në Kosovë dhe i lumtur që iu dha rasti për t’i shërbyer atdheut të tij të robëruar, Ahmeti i rreket punës me përkushtim të zjarrtë, për krijimin e Forcave të Armatosura të Kosovës. Mirëpo, këtë objektiv nuk arrin ta realizojë deri në fund, sepse duke parë angazhimin e tij serioz dhe dëshirën e vërtetë, për të ta bërë Kosovën me ushtri sa më të mirë, një dorë e zezë, (padyshim dorë tradhtie) e qëllon fshehtazi dhe e vret, në natën e vonë të 21 shtatorit 1998, në Tiranë.
Ishte ky një atentat i kurdisur tradhtie, që e indinjoi opinionin e gjerë liridashës shqiptar, i cili, tek Kolonel Ahmet Krasniqi kishte mbështetur shpresën e luftës çlirimtare dhe çlirimin e definitiv të Kosovës. Pjesëmarrja tepër masive e njerëzve në ceremonialin e përcjelljes mortore, që iu organizua në kryeqytetin e Shqipërisë, ishin dëshmi e dashurisë dhe adhurimit të figurës madhore të Ahmet Krasniqit, ushtarakut dhe luftëtarit të devotshëm atdhetar, oficerit me përgatitjet me te larta shkollore dhe ekspertit të dëshmuar për aftësi të jashtëzakonshme në artin luftarak, që spontanisht dhe pa asnjë dilemë ia ofruan zgjedhjen Ministër i Mbrojtjes së Republikës së Kosovës dhe komandant i Forcave të Armatosura të Republikës së Kosovës – FARK, në të cilat detyra u vra me atentat, për t’u përjetësuar në dhembjen krenare duke zënë vendin e nderit në panteonin e figurave më të shquara të kombit shqiptar.
Kolonel Ahmet Krasniqi është autor i shumë punimeve studimore e publicistike, që janë botuar nëpër gazeta e revista profesionale. Gjithashtu, ka lënë të pabotuara edhe disa dorëshkrime dhe një ditar, që janë interesante dhe me interes. Nga shënimet e tij shihet se ka qenë një lexues i pasionuar i krijimtarisë letrare, ka shkruar vjersha dhe ka qenë adhurues shumë i madh i pikturës. Nga shokët dhe miqtë, bashkëpunëtorët dhe të gjithë ata që e kanë njohur nga afër, mësohet se ka qenë një njeri i tepër i vacant, me virtyte të larta njerëzore, human, trim i vendosur, guximtar e besnik, optimist dhe modest, një patriot i pastër, besimtar i madh në forcën e popullit të tij. Ahmet Krasniqi la pas dy fëmijët e tij Florentin dhe Teuten.
Pasditen e sotme ka ndodhur një aksident i rëndë në rrugën e Kombit, në aksin Milot-Rrëshen.
Burime nga policia bëjnë me dije se nga aksidenti dyshohet se kanë mbetur të vdekur katër persona dhe gjithashtu ka edhe persona të plagosur.
Në aksident janë përfshirë dy mjete, një kamion dhe një makinë dhe gjithashtu të njëjtat burime raportojnë se në aksidentin në fjalë janë të përfshirë qytetarë nga Kosova. Mësohet se personat që kanë ndërruar jetë janë nga e njëjta familje, dhe fjala është për dy prindër të cilët i përkasin moshës 50 dhe 45 vjeç dhe dy fëmijët e tyre.
Famlija po udhëtonte nga Kosova drejt Shqipërisë dhe shkak i kësaj ngjarje dyshohet të jetë parakalimi i gabuar dhe lagështia e krijuar nga moti i keq.
Aktualisht, bëhet me dije se viktimat ndodhen në një autoveturë e cila është shformësuar pas përplasjes me kamionin, dhe një fëmijë i mitur ndodhet në gjendje të rëndë shëndetësore. 5-vjeçari është nisur për në Tiranë, drejt Spitalit të Traumës.
Aksidenti ka ndodhur në afërsi të Rubikut, sakaq, grupi hetimor ndodhet në vendngjarje dhe po punohet për nxjerrjen e trupave nga automjeti.
Kryetari i lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti dhe udhëheqësja e nismës Guxo, Vjosa Osmani, njëherësh kryetare e parlamentit dhe ushtruese e detyrës së presidentes së Kosovës, nënshkruan të enjten një marrëveshje për të kandiduar së bashku në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 14 shkurtit.
Sipas marrëveshjes, që u nënshkrua në mjediset e parlamentit të Kosovës, Albin Kurti do të kandidojë për postin e kryeministrit ndërsa Vjosa Osmani për postin e presidentes së vendit.
“Pra, po do të kandidojmë me zotin Kurti për kryeministër dhe për rilegjitimim të presidentes, pra do të jem unë personi që do ta kërkoj këtë rilegjitimim sepse presidenti i vendit përfaqëson unitetin e popullit dhe ky unitet më së miri sigurohet nëse kthehemi te ky popull dhe kërkojmë mendimin dhe qëndrimin e tyre edhe rreth presidentit. Ne jemi plotësisht të vetëdijshëm për procedurat në Kuvendin e Kosovës, mirëpo një president që ka legjitimitet popullor, presidentja në këtë rast, më së miri e përfaqëson këtë tipar kushtetues”, tha zonja Osmani.
“Presidentja në detyrë zonja Osmani dhe unë ish kryeministri me subjektet tona politike do të jemi në të njëjtin vend dhe për të njëjtin qëllim. Kemi bërë marrëveshjen e parimeve dhe synimeve politike të cilën posa e nënshkruam para jush, marrëveshje kjo për një shtet me drejtësi dhe pa korrupsion, për një shoqëri me shëndet, punësim e arsim për të gjithë qytetarët pa dallime, diskriminime e favorizime. Në fushatën zgjedhore do të jemi dhe do të angazhohemi bashkë”, tha zoti Kurti.
Ai tha se Kosova ka nevojë për kryeministër dhe presidente të re dhe zgjedhjet e 14 shkurtit sipas tij janë referendum për të ardhmen e vendit.
“Në njërën anë është i rëndësishëm rikthimi i qeverisë të mirë me mua kryeministër dhe në anën tjetër kemi presidenten në detyrë e cila duhet të rilegjitimohet dhe 14 shkurti është referendum gjithpopullor për këtë gjë. Qytetarët na njohin mirë dhe e dinë çfarë përfaqësojmë dhe për këtë ne do të angazhohemi bashkë pa pushim dhe kursim”, tha zoti Kurti.
Zonja Osmani, tha se marrëveshja përfaqëson vullnetin e qytetarëve dhe bashkim rreth një kauze për një të ardhme më të mirë.
“Kjo që është arritur sot shkon përtej emrave individual apo bindjeve ideologjike sepse kjo marrëveshje në fondament ka qëllime të përbashkëta, atë të luftimit të kapjes së shtetit, padrejtësisë e pabarazisë dhe angazhimit për rimëkëmbje, mirëqenie dhe dinjitet. Sot e për katër vitet në vijim, por edhe përtej këtyre katër viteve, ne jemi të vendosur për të luftuar pa kompromis kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në vend, për të ndërtuar një vend që prioritizon arsimin dhe shëndetësinë, mbrojtjen e mjedisin dhe mirëqenien e secilit e secilës për ju, duke siguruar një rimëkëmbje ekonomike të drejtë, gjithëpërfshirëse dhe inovative. Jemi të vendosur për të respektuar dhe mbrojtur kushtetutën e Republikës tonë si dhe për të garantuar sovranitetin, integritetin territorial dhe rregullimin e brendshëm të Kosovës”, tha zonja Osmani.
Zonja Osmani tha se Kosova ka nevojë për një kryeministër që nuk dorëzohet përballë luftës së pakompromis ndaj krimit dhe korrupsionit.
“Jemi një muaj larg zgjedhjeve dhe kjo që arritëm sot reflekton pikërisht vullnetin e qytetarëve, tek sa mbetet përfundimisht në dorën e tyre që të vuloset fati i vendit tonë në mënyrë plebishitare me 14 shkurt”, tha zonja Osmani.
Zoti Kurti dhe zonja Osmani në zgjedhjet e kaluara të mbajtura më 6 tetor të vitit 2019, ishin kandidatë për postin e kryeministrit. Zonja Osmani ishte kandidate e Lidhjes Demokratike të Kosovës që doli e dyta në ato zgjedhje dhe të dyja partitë politike formuan koalicionin qeverisës, i cili u rrëzua pas 50 ditësh përmes një mocioni të Lidhjes Demokratike. Kjo çoi edhe në përkeqësimin e marrëdhënieve dhe ndarjen e rrugëve ndërmjet zonjës Osmani dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës.
Ushtruesja e detyrës së presidentit të Kosovës, Vjosa Osmani, reagoi të mërkurën ndaj pretendimeve nga përfaqësuesi i Posaçëm i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, i cili ka thënë se nëse Serbia e ndryshon pozicionin karshi Kosovës, atëherë njëjtë do të mund të vepronin edhe pesë vendet evropiane që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës.
Sipas Osmanit është për të ardhur keq nëse politika e jashtme e këtyre vendeve i nënshtrohet asaj të Serbisë dhe Rusisë.
“Përveç që është për keqardhje, është edhe e rrezikshme për gjithë Bashkimin Evropian që pesë shtetet anëtare të tij të përcaktojnë rregullat dhe qasjet e tyre duke u bazuar në dëshirat dhe kërkesat e Serbisë”, ka thënë Osmani duke bërë thirrje që këto shtetet të njohin realitetin, duke respektuar edhe mendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë dhe ta njohin Kosovën, e jo të presin që këtë ta bëjë së pari Serbia.
Spanja, Sllovakia, Rumania, Qiproja dhe Greqia janë pesë vende anëtare të BE-së nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.
Ushtruesja e detyrës së presidentit të Kosovës, Vjosa Osmani ka përfunduar të mërkurën vizitën e saj në Bruksel, ku është takuar dhe zyrtarë të lartë të BE-së dhe me kryetarët e dy dhomave të Parlamentit të Belgjikës. Osmani mbrëmë ka pasur takim me të dërguarin e posaçëm të BE-së Mirosllav Lajçak e më herët edhe me kryetarin e Parlamentit Evropian David Sasolli, si dhe Komisionarin e BE-së për Fqinjësi dhe Zgjerim Oliver Verhelyi.
Të martën, më 12 janar, Lajçak theksoi në një diskutim përmes videos me ambasadoren gjermane në Uashington, Emily Haber, se pozicioni i këtyre pesë vendeve mund të ndryshojë nëse arrihet një marrëveshje midis Kosovës dhe Serbisë.
“Gjithçka që është e pranueshme për Serbinë do të jetë e pranueshme për vendet e tjera që nuk e kanë njohur Kosovën”, nënvizoi Lajçak, duke iu referuar kontakteve që ka me këto vende, por gjithashtu duke iu referuar vendit të tij, Sllovakisë, e cila gjithashtu nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Ai ka shërbyer si ministër i Punëve të Jashtme të Sllovakisë.
“Si ish- ministër i Jashtëm i Sllovakisë, kur me pyesnin se kur do ta njohë vendi im Kosovën, unë ju deklaroja: Më jepni një lajm të mirë, në mënyrë që të shkojë në parlament t’ju them ka ardhur koha të konsiderojmë pozicionin tonë. Pra, qartazi lajmi i mirë është marrëveshja me Serbinë”, ka thënë Lajçak.
Gjatë qëndrimit në Bruksel, u.d presidentit, Vjosa Osmani ka thënë se në takim, Lajçaku ka insistuar që Kosova mund të vazhdojë dialogun vetëm pasi të ketë një qeveri legjitime, e cila do të dalë nga zgjedhjet që do të zhvillohen me 14 shkurt.
Dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian ka nisur më 2011. Ai u ndërpre për 20 muaj, nga fundi i vitit 2018 për shkak të taksës 100 për qind që Kosova vendosi ndaj produkteve nga Serbia dhe Bosnje- Hercegovinës, nga qeveria e udhëhequr në atë kohë nga Ramush Haradinaj. Më pas, qeveria e ardhshme e Albin Kurtit e hoqi tarifën, por e vendosi masat e reciprocitetit. Serbia kundërshtonte të ulej në tryezë të bisedimeve, derisa Kosova kishte në fuqi masa të tilla.
Më ardhjen ne pushtet, qeveria e udhëhequr nga kryeministri, Avdullah Hoti shfuqizoi reciprocitetin, duke mundësuar rifillimin e dialogut në korrik të 2020-ës.
Ka disa muaj që kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq nuk kanë zhvilluar raunde të reja të bisedimeve. Nga BE-ja është thënë se takimet në nivel politik nuk po mbahen për shkak të pandemisë së koronavirusit.
BE-ja ka thënë se ky proces ka për qëllim normalizimin e plotë të marrëdhënieve ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit zyrtar.
Nga e majta: Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi, Rexhep Selimi dhe Salih Mustafa – ish-udhëheqës të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që përballen me akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Pjesa e parë e aktakuzave, të lëshuara nga prokurorët e Gjykatës Speciale për Krime Lufte, me seli në Hagë, shënoi përparimin e shumëpritur drejt drejtësisë për shkeljet e rënda të të drejtave të njeriut, të ligjit humanitar, si dhe të ligjeve të luftës në Kosovë, vlerëson organizata për të drejtat e njeriut Human Rights Watch.
Në raportin vjetor, të publikuar të mërkurën, Human Rights Watch thotë se presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ishte në mesin e katër ish-pjesëtarëve të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që u akuzuan për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Raporti kujton se Thaçi ka dhënë dorëheqje në nëntor dhe se të katër të akuzuarit janë transferuar në objektet e paraburgimit në Hagë.
Akuzat kundër Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit lidhen me periudhën gjatë dhe menjëherë pas luftës së vitit 1999, thuhet në raport.
Sipas tij, dy pjesëtarë të Organizatës së Veteranëve të Luftës së UÇK-së akuzohen po ashtu për rrjedhjen në publik të emrave të dëshmitarëve, ndërsa përmendet edhe rasti i ish-eprorit të UÇK-së, Salih Mustafa – i akuzuar dhe arrestuar në shtator për krime lufte.
Te pjesa për përgjegjësinë e institucioneve ndërkombëtare, në raport përmenden disa kampe të kontaminuara për të zhvendosurit në veri të Kosovës, të udhëhequra nga Misioni i Përkohshëm i Kombeve të Bashkuara në Kosovë, UNMIK.
“Paneli Këshillëdhënës i të Drejtave të Njeriut – një organ i pavarur ndërkombëtar, i ngritur për të shqyrtuar ankesat për abuzime nga UNMIK-u – ka gjetur në vitin 2016 shkelje kundër anëtarëve të komuniteteve të zhvendosura dhe ka kërkuar që Kombet e Bashkuara të paguajnë kompensim individual dhe t’iu kërkojnë falje vitikmave. Kombet e Bashkuara nuk e kanë bërë asnjërën”, thuhet në raport.
Viktimat janë anëtarë të zhvendosur të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian.
Raporti vë theksin te një anketë e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim – e realizuar në muajin janar – e cila ka konstatuar se shumica e pjesëtarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Kosovë përballen me papunësi të lartë, strehim të dobët dhe diskriminim, sidomos të grave.
Aty përmenden ca përmirësime në qasjen në arsim, “e cila tradicionalisht ka qenë e pamjaftueshme”.
Raporti përmend edhe nisjen e gjyqit, në muajin shkurt, kundër gjashtë të pandehurve, të akuzuar për vrasjen e politikanit serb, Oliver Ivanoviq.
Te pjesa për të drejtat e grave, raporti thotë se dhuna në familje mbetet problem në Kosovë, “me përgjigje joadekuate të policisë, me pak ndjekje penale dhe dështim të vazhdueshëm të gjykatësve për të lëshuar urdhra kufizimi kundër partnerëve abuzivë”.
“Një mekanizëm i vitit 2018, i ngritur për të ndihmuar në sigurimin e kompensimit financiar për rreth 20,000 të mbijetuar të dhunës seksuale në luftë, ka vazhduar të ketë arritje të kufizuara”.
“Midis shkurtit 2018 dhe qershorit 2020, rreth 1,239 të mbijetuar kanë kërkuar kompensimm financiar, ndërsa 800 [kërkesa] janë miratuar, 239 janë refuzuar dhe të tjerat kanë qenë pezull në kohën e përpilimit të raportit”, thekson Human Rights Watch.
Sipas raportit, Komisionari i Lartë i Kombeve të Bashkuara për Refugjatë ka regjistruar 245 kthime vullnetare të anëtarëve të pakicave etnike në Kosovë – krahasuar me 115 gjatë së njëjtës periudhë në vitin 2019.
Ministria e Punëve të Brendshme në Kosovë ka regjistruar 304 të dëbuar në Kosovë, në periudhën janar-shtator, shumica e tyre nga Gjermania.
Raporti përmend edhe rastin e aktivistit të të drejtave të njeriut, Shkëlzen Gashi, dhe thotë se 40 organizata lokale kanë dënuar kërcënimet kundër tij, pas deklaratave të tij se disa pjesëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës kanë kryer krime gjatë dhe pas luftës. Atëbotë, Gashi është shkarkuar nga pozita e këshilltarit të kryeministrit të atëhershëm të Kosovës, Albin Kurti.
Në raport po ashtu thuhet se gjuha e urrejtjes në mediat sociale kundër komunitetit lezbian, homoseksual, biseksual dhe transseksual në Kosovë ka vazhduar.
Gazetarët gjithashtu kanë vazhduar të jenë caqe të frikësimit dhe kërcënimeve në mediat sociale, si dhe të sulmeve fizike, thekson raporti, për të shtuar se “hetimet dhe persekutimet kanë qenë të ngadalshme”.
“Midis janarit dhe shtatorit, Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës ka regjistruar 18 raste të kërcënimeve dhe dhunës kundër gazetarëve dhe mediave, përfshirë pesë sulme fizike kundër gazetarëve dhe dhjetë kërcënime. Policia ka qenë duke hetuar katër raste të regjistruara në kohën e shkrimit [të raportit]”, thekson Human Rights Watch.
Organizata po ashtu thotë se komisionari për Zgjerim i Bashkimit Evropian, Oliver Varhelyi, i ka porositur autoritetet në Kosovë se duhet të bëjnë reforma për forcimin e sundimit të ligjit, si dhe të luftojnë korrupsionin, por nuk i ka ngritur shqetësimet e tjera për të drejtat e njeriut.
Serbia dhe Bosnje e Hercegovina
Te rajoni i Ballkanit, Human Right Watch vlerëson situatën edhe në Serbi dhe Bosnje e Hercegovinë.
Në Serbi, thotë se ka pasur përmirësime të kufizuara në mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
“Gazetarët janë përballur me kërcënime, dhunë dhe frikësim, ndërsa kryesit rrallë janë mbajtur përgjegjës”, thotë organizata në pjesën për Serbinë dhe shton se “përpjekjet për të ndjekur penalisht krimet e luftës vazhduan të përqendrohen te kryes të nivelit të ulët”.
Human Rights Watch thotë se në Bosnje e Hercegovinë mbeten shqetësime serioze për të drejtat e njeriut, të cilat kanë të bëjnë me ndarjet etnike, diskriminimin dhe të drejtat e pakicave dhe azilkërkuesve.
Presioni mbi profesionistët e mediave ka vazhduar po ashtu, thuhet në raport.
Thirrje Bidenit që t’i mbrojë të drejtat e njeriut pas “katastrofës” nga Trump
Human Rights Watch i bën thirrje presidentit të zgjedhur të Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, që ta forcojë përkushtimin e SHBA-së për të drejtat e njeriut, duke thënë se presidenti në largim, Donald Trump, për katër vjet u është shmangur atyre.
Trump ka qenë “katastrofë për të drejtat e njeriut” edhe në SHBA, edhe jashtë saj, shkruan drejtori ekzekutiv i organizatës, Kenneth Roth, në hyrje të raportit.
Sipas Rothit, presidenti në largim “nuk i ka përfillur detyrimet ligjore që u mundësojnë njerëzve që kanë frikë për jetën e tyre, të kërkojnë strehim; i ka ndarë fëmijët migrantë nga prindërit e tyre; ka fuqizuar supremacistët e bardhë; ka vepruar për të minuar procesin demokratik dhe ka nxitur urrejtje kundër pakicave racore dhe fetare”.
Presidenti i zgjedhur i SHBA-së, Joe Biden, dhe presidenti në largim, Donald Trump.
Administrata Trump “braktisi në masë të madhe” mbrojtjen e të drejtave të njeriut jashtë vendit dhe “aktorë të fuqishëm si Kina, Rusia dhe Egjipti u përpoqën të minonin sistemin global të të drejtave të njeriut”, thuhet në raport.
Human Rights Watch thotë se pas inaugurimit të Bidenit më 20 janar, presidenti i ri duhet të përpiqet “të rikthejë vlerësimin e publikut amerikan për të drejtat e njeriut, në mënyrë që përkushtimi i SHBA-së të ngulitet dhe të mos ndryshohet lehtë nga pasardhësit e tij”.
Komentet