Minneapolis

Shqiptarët autoktonë të një fshati në Greqi pranojnë traditat e tyre shqiptare, gjuhën, muzikën, trashëgiminë brez pas brezi nga të parët e tyre…

Çfarë thonë sot banorët për rrënjët e tyre? Përse heshtet për këtë histori ?

Ndiqni të plotë videon e dokumentarit të gazetarit ende “Non Grata” Marin Mema.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump.

Rrjeti social Twitter ka fshehur një postim të presidentit amerikan, Donald Trump, duke thënë se shkel rregullat pasi “madhëron dhunën”.

Postimi nuk është fshirë, por është mbuluar me një paralajmërim dhe mund të shihet duke klikuar mbi të.

Paralajmërimi thotë se “Twitter ka përcaktuar se mund të jetë në interes të publikut që postimi të mbetet i dukshëm”.

Në postimin e tij presidenti tha se ai do të “dërgojë Gardën Kombëtare në Mineapolis”, dhe e pasoi atë me një paralajmërim se “kur të fillojë plaçkitja, të shtënat fillojnë”.

Qyteti i Mineapolisit në SHBA është përfshirë nga protestat e dhunshme, pas vdekjes së një personi me ngjyrë, derisa po arrestohej nga policia.

Masa e Twitter bëhet disa orë pasi presidenti amerikan nënshkroi një urdhër ekzekutiv që kërkon të heqë imunitetin ligjor ndaj rrjeteve sociale si Twitter dhe Facebook për përmbajtjen që ato shpërndajnë.

Trump ka akuzuar rregullisht platformat e mediave sociale për shtypjen ose censurimin e zërave konservatorë.

Ai e ka akuzuar Twitterin për ndërhyrje në zgjedhje, pasi më 27 maj, ky rrjet social, për herë të parë, i etiketoi dy postime të presidentit amerikan, Donald Trump, si “të pabaza” dhe tha se ai po përhap pretendime të rreme. rel

Teatri Kombëtar u shemb. Gërmadhën e tij e kemi në qendër të Tiranës si varr i freskët. Unë nuk jam nga ata që besojnë se ai mund të ringrihet siç ka qenë, dhe aty ku ka qenë, edhe pse një punë e tillë është ende e mundur dhe do të më pëlqente shumë të ndodhte. Nuk mendoj, po ashtu, se duhet të vazhdojmë ta vajtojmë pa fund. Kjo nuk do të kishte asnjë dobi. Vetëm do t’i jepte raste të reja Edi Ramës të tallej, siç u tall edhe herën e fundit në aulën e Parlamentit të Republikës, kur shpalli se, po, Teatri do të bëhet krejt siç ka qenë, por diku tjetër (projektin e kemi, tha ai) dhe do të shërbejë si teatër kukullash. Seancën tjetër plenare të Parlamentit, ai, me siguri, do të gjejë një variant tjetër talljeje për këtë temë. Sepse i tillë është Kryeministri ynë. Çdo mospajtim të një pjese të opinionit publik me vendimet e tij ai e përfton si sfidë, mbi të cilën duhet triumfuar jo përmes argumenteve, siç janë rregullat e lojës në demokraci, por përmes dhunës së pushtetit dhe mandej të mundurit duhen poshtëruar deri në fund që të mos ngrenë kurrë më krye.

Në qoftë se nuk mund të shpresojmë se Teatri do të ringrihet ashtu siç ka qenë, dhe aty ku ka qenë, në qoftë se nuk ka dobi as ta vajtojmë të dekurajuar si një humbje të pakthyeshme, atëherë çfarë duhet të bëjmë? Të kthehemi për të rënë në gjunjë si bij plëngprishës përpara Babës (siç ai e ka dekretuar veten tashmë)? Jo. Ka një rrugë, që ne ta mbajmë lart e ta çojmë përpara frymën e krijuar nga kauza e Teatrit. Fjala është për atë pjesë të kësaj fryme, e cila shkon përtej mbrojtjes së një objekti, qoftë ky edhe me rëndësi kulturore dhe simbolikë historike të veçantë, siç ishte Teatri Kombëtar. Nisur sidomos nga fakti që qëndresa zgjati më shumë se dy vjet e gjysmë, duke dalë jashtë çdo parashikimi të Kryeministrit Rama, do të kisha thënë se “Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit”, si strumbullar i kësaj qëndrese, ka arritur të mbjellë në shoqërinë tonë, sidomos në Tiranë, frymën e vazhdimësisë në mospajtimin me politikën e keqe qeverisëse. Në këto tridhjetë vjet nuk e kemi parë në asnjë rast tjetër një cilësi të tillë, e cila, nëse provohet në javët e në muajt e ardhshëm, do të shënonte pa dyshim një pjekuri të re, civilizuese, të opinionit tonë publik.

Po flitet gjithnjë e më shumë se “Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit” do të shndërrohet në lëvizje të re politike. Madje, kolegu Mentor Kikia, duke cituar një burim pranë qeverisë, shprehej së fundmi në një shkrim me njëfarë sigurie të shtuar se një akt i tillë është në përgatitje. Edhe mund të ndodhë. Nuk është çudi dhe as nuk shoh ndonjë gjë të keqe. Por dy nga figurat më të zëshme dhe më koherente të kësaj Aleance gjatë kësaj periudhe, Elona Caslli dhe Edmond Budina, secili veç e veç dhe në rrugë të ndryshme mediatike, kanë pohuar publikisht se nuk do të bëheshin pjesë e një lëvizjeje të tillë politike. Të tjera deklarata nuk kam parë. Nga ana tjetër, Robert Budina, në një dalje të fundit publike, duke bërë një sintezë të dy protestave të organizuara në Shkodër dhe Kukës, tha se “do të kthehemi në Tiranë me një protestë politike, por jo partiake”. Kur flas për provat e reja, që duhet të kalojë fryma e re e mospajtimit me politikën e keqe të qeverisë, krijuar gjatë periudhës në mbrojtje të Teatrit, nuk e kam aspak fjalën për themelimin e një lëvizjeje të re politike. E kam vetëm për vazhdimin e protestave, të cilat, ashtu siç u shpreh Robert Budina, duhet të jenë doemos politike, por jo partiake. Në gjykimin tim, protestat e tilla nuk janë aspak rivale me protestat që mund dhe duhet të organizojnë pa humbur kohë partitë e opozitës. Dhe nuk ka asgjë të keqe pse një pjesë e madhe e pjesëmarrësve do të jenë në shesh edhe për njërën protestë, edhe për tjetrën.

Mbetem i bindur se opinionit tonë publik i mungon në një masë të ndjeshme vetëdija për forcën e vet, gjë që nuk do të thotë aspak se kjo shoqëri nuk ka sy për ta vënë re të keqen. Parë më në hollësi, kjo vetëdije i mungon individit, i cili, në një mjedis të lirë është me sovranitet të plotë në themel të shoqërisë. Pra, edhe individi shqiptar, më duket mua, e sheh mjaft qartë të keqen publike të mishëruar të përfaqësuesit e tij në qeverisjen e vendit. Për t’u bindur për këtë realitet mjafton të hedhësh një sy të shpejtë në rrjetet sociale. Të rrallë janë ata që shprehen të kënaqur me vendimet apo me sjelljet publike të Edi Ramës dhe të ministrave të tij. Nuk po them aspak se kjo mori e madhe individësh të pakënaqur me qeverinë janë mbështetës të opozitës. Në rrjetet sociale vërshon çdo ditë një lumë vërejtjesh, kritikash, madje edhe sharjesh po ashtu për opozitën dhe kryetarin e saj, Lulzim Basha. Por, ndryshe nga ç‘ndodh në një shoqëri të civilizuar, substancialisht moderne, kjo mori e panumërueshme individësh të pakënaqur me qeverinë apo edhe me politikën në përgjithësi shihet pak dhe në mënyrë sporadike në rrugë e në sheshe. Ndërkohë që historia e vendeve të zhvilluara, qoftë në Europë, apo edhe në Amerikë, na mëson mjaftueshëm se vetëm protesta në rrugë e në sheshe ka fuqi për ta mbajtur elitën politike në shina, duke u bërë kështu vërtet faktor vendimtar për progresin e vendit.

Në gjykimin tim, pra, shoqëria e sotme shqiptare ka nevojë jetike të kalojë nëpër shkollën e protestave, të cilat duhet të jenë të gjera, horizontale dhe të vazhdueshme. Pakënaqësia duhet të shpërthejë për ta pushtuar qytetin, në kuptimin që i jep Platoni kësaj fjale. Vetëm përmes protestës do të mund ta hedhim poshtë me përbuzje stigmën që na kanë vënë të tjerët, madje edhe miqtë, por që edhe ne ia themi shpesh vetes plot pezëm se kemi qeverinë që meritojmë. Apo qoftë edhe opozitën që meritojmë. Unë vetë kam shkuar dhe do të shkoj në çdolloj proteste, pavarësisht kush e thërret, sa herë kam pasur e të kem mundësi, me bindjen qytetare se protestën ua kam borxh fëmijëve të mi. Vetëm duke kaluar përmes shkollës së protestës së tillë, të vendosur, pa kompromis me të keqen, individi shqiptar e rrjedhimisht edhe grupi, ku ai bën pjesë, do të mund të gjykojë me kthjelltësi kur thirrjet për protestë apo edhe për miting i bën një parti, e cila, përveç kriticizmit të natyrshëm, del edhe me një program politik, si dhe me njerëzit që do ta realizojnë këtë program nesër, kur ai të shndërrohet në program qeverisës. Shkolla e protestës, si kjo që propozon “Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit” apo edhe cilado strukturë tjetër e shoqërisë civile, e mëson individin jo vetëm të mos pajtohet me të keqen publike, por edhe ta gjejë veten pa u gabuar si mbështetës apo qoftë edhe si votues në peizazhin e propozimeve nga partitë. Përfitimi më i thjeshtë që ka demokracia në këtë rast është se një votues i regjur nëpër protesta, të paktën votën nuk e shet dhe as nuk lejon t’ia vjedhin. Do të jetë turp kombëtar të përsëritet ajo që ndodhi në zgjedhjet e vitit 2017, kur votuesit shqiptarë i dhanë besimin një njeriu, i cili shëtiste fshat më fshat e qytet më qytet si një kloun cirku, duke u kërkuar njerëzve timonin e tepsinë.

A do të mundet “Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit” të organizojë protesta të tilla të mëdha e në vazhdimësi, gjithnjë politike, por jo partiake? Kjo është një pyetje, që unë për veten time nuk do ta shtroja këtu sikur të mos e kisha dëgjuar e lexuar shumë herë gjatë këtyre ditëve. Unë them se po. Madje, edhe struktura të tjera të shoqërisë civile, me shumë më pak përvojë se kjo Aleancë, mund të organizojnë protesta të tilla. Nuk është fjala për revolucione. Protestat, ashtu siç i kemi parë madje edhe në këtë kohë karantine në vendet perëndimore e siç i përfytyroj të zhvillohen edhe në Tiranë e në qytetet e tjera të vendit, kërkojnë fare pak organizim. Sepse ato nuk kanë hierarki oratorësh për të respektuar e as program politik për të shpjeguar. Ditën e shembjes dramatike të Teatrit, Edmond Budina e përmendi një nga format e shumta të këtyre protestave e që është mosbindja civile. Mos harroni, përmes mosbindjes civile, indianët ulën në gjunjë perandorinë më të madhe të kohës e që ishte ajo britanike. Çfarë është Edi Rama krahasuar me mbretin e Anglisë?/Panorama/

Pak para orës 12 të mesnatës një ditë gushti të vitit 1993, cingëroi telefoni në selinë e Organizatës për Çlirimin e Palestinës (PLO) në Boldj Cedria, një orë me makinë nga Tunisi, kryeqyteti i Tunizisë.

Telefonuesi nga kryeqyteti suedez Stokholm, një sociolog norvegjez i quajtur Terje Rod-Larsen tha se “gjyshi” dëshironte të fliste me “gjyshin palestinez”.

Rod-Larsen ishte një nga figurat kryesore të negociatave të viteve 1990 që çuan në Marrëveshjet e Oslos, marrëveshjes së parë ndonjëherë midis Izraelit dhe PLO-së.

Në komunikimet e fshehta, Ministri i Jashtëm izraelit Shimon Peres me emrin e koduar “gjyshi” dhe shefi i PLO-së, Yasser Arafat kishte emrin e koduar “gjyshi palestinez”.

Bisedimet sekrete, të cilat kishin filluar që në vitet e ’80-ta, morën një hov kur kryeministër i Izraelit u bë Yitzhak Rabin në vitin 1992, por në korrik të vitit 1993 hasën në një bllokadë.

Sipas Rod-Larsen, një muaj më vonë, ndërsa ishte në një mbledhje familjare në qytetin e tij të lindjes, milje larg kryeqytetit të Norvegjisë, Oslo, ai mori një telefonatë nga ministri i Jashtëm izraelit, Shimon Peres duke i kërkuar që të fluturonte menjëherë për në Stokholm, ku po mbërrinte për një vizitë të planifikuar zyrtare.

“Pasi përfundoi angazhimet e tij zyrtare dhe darkën, Peres arriti në hotel vonë natën dhe më kërkoi të thërrisja ekipin palestinez, pasi ai dëshironte të përmbyllte negociatat në çdo mënyrë”, ndau kujtimet diplomati norvegjez në një bisedë për Anadolu Agency (AA).

“Kam provuar të gjithë numrat e Ahmed Ali Ali Mohamed Qurei ose Abu Alaa, shefit të ekipit negociator palestinez dhe gruas së tij. Por, nuk mund t’i gjeja. Më në fund, mendova ta thërrisja Arafatin direkt në Tunis. Ai e mori vetë telefonin dhe unë i thashë se gjyshi ishte këtu me mua dhe dëshironte të fliste.

Për konicidencë i gjithë ekipi negociator palestinez, përfshirë Abu Alaa, ishin në selinë e PLO-së dhe sapo kishin përfunduar një takim me Arafatin.

“Ai (Arafati) i thirri përsëri dhe ne filluam bisedimet në telefon. Deri në mëngjesin e hershëm, të dyja palët kishin arritur një marrëveshje”, tha Rod-Larsen, i cili kishte filluar të ndihmojë negociatat në vitin 1991 nën maskën e një projekti kërkimor për kushtet ekonomike të Gazës.

“Mund të vlerësoja një ndjenjë mosbesimi dhe emocione në anën tjetër të telefonit në Tunis”, tha ai.

– Bisedimet e fshehta

Ministri i Jashtëm norvegjez, Johan Holst dhe Joel Singer, këshilltar ligjor i Ministrisë së Jashtme të Izraelit, gjithashtu ishin bashkuar në bisedimet e natës së gjatë.

Midis viteve 1991 dhe 1993, negociatorët izraelitë dhe palestinezë u takuan disa herë në Oslo dhe kryeqytetet e tjera botërore, nën mbulesën briliante të studimit të Gazës të siguruar nga Instituti i Shkencave Sociale të Aplikueshme (FAFO) të kryesuar nga Rod-Larsen.

Gruaja e tij Mona Juul, zyrtare në Ministrinë e Jashtme Norvegjeze, mori pjesë në këto bisedime në emër të qeverisë.

Disa ditë më vonë, Peres nënshkroi fshehurazi marrëveshjen me delegacionin palestinez në Oslo, para se Rabin dhe Arafat ta vulosnin atë publikisht në prani të presidentit amerikan Bill Clinton në Washington më 13 shtator 1993.

Në thelb, marrëveshja kërkonte tërheqjen e forcave izraelite nga Rripi i Gazës dhe Bregu Perëndimor dhe afirmonte të drejtën palestineze të vetëqeverisjes dhe krijimin e një Autoriteti Palestinez të Përkohshëm të Vetëqeverisjes, kryetar i së cilës do të ishte Arafati.

Por, marrëveshjet nuk kanë lënë çështje thelbësore si kufijtë, Kudsi, refugjatët, vendbanimet dhe siguria për fazën e fundit të negociatave të ardhshme.

Marrëveshja e Përkohshme për Bregun Perëndimor dhe Rripin e Gazës (Oslo 2) e nënshkruar më 28 shtator 1995 u dha palestinezëve të drejtën e vetëqeverisjes në Betlehem, Hebron, Jenin, Nablus, Qalqilya, Ramallah, Tulkarm dhe rreth 450 fshatra të tjera.

– E vdekur dhe e varrosur

Pas atentatit ndaj kryeministrit Rabin në të njëjtin vit, Izraeli ndaloi dorëzimin e territoreve dhe pushtetin palestinezëve, apo vazhdimin me dispozitat e tjera kryesore të marrëveshjes.

Diplomati dhe politikani izraelit, Uri Savir i cili udhëhiqte ekipin negociator izraelit, tha se dobësia më e madhe e përpjekjes për paqe në Oslo ishte që mesazhi i saj nuk u përcoll aq sa duhet tek njerëzit.

Ai argumentoi se vendimmarrësit izraelitë dhe palestinezë shpesh reaguan ndaj kritikave të brendshme duke pohuar se diplomacia ishte mënyra më e mirë për arritjen e synimeve tradicionale politike: sigurinë për Izraelin dhe shtetësinë eventuale për palestinezët.

“Nuk kishte theks të mjaftueshëm për pajtim dhe madje edhe më pak vlerësim për dilemat e palës tjetër”, tha ai.

Por, më vonë, planet e qeverisë së re të Tel Avivit për aneksimin e më shumë se 30 për qind të Bregut Perëndimor të okupuar i dhanë goditje përfundimtare dhe fatale Marrëveshjeve të arritura në Oslo.

Prandaj, ishte vetëm çështje kohe që presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas të njoftojë tërheqjen nga të gjitha dakordimet dhe marrëveshjet e sigurisë me Izraelin dhe SHBA-të, duke vënë gozhdën e fundit në arkivolin e këtyre marrëveshjeve.

“Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump urdhëroi ambasadën amerikane në Izrael të zhvendosej në Kuds, një veprim i paligjshëm sipas ligjit ndërkombëtar”, tha Imad Harb, drejtor i kërkimit në Qendrën Arabe në Washington (ACW).

“Ky akt përfundoi çdo ndërlidhje midis palestinezëve dhe SHBA-ve. Ai gjithashtu njohu aneksimin e paligjshëm të Izraelit të Lartësive Siriane të Golanit në vitin 1981”.

Ai tha se njoftimi i Abbasit mund të mos e shqetësojë administratën e Trumpit ose ta detyrojë Izraelin të ndryshojë kursin, por ka shanse që ajo të krijojë unitetin kombëtar në Palestinë.

“Ajo që mbetet për të bërë është që palestinezët të riafirmojnë prioritetin e unitetit kombëtar, të rindërtojnë institucionet e tyre, të zgjedhin udhëheqjen e re dhe të rishkruajnë veprimet e axhendës së tyre të çlirimit kombëtar”, tha ai për AA.

Në një program të përshtatur nga Këshilli think-tank i Marrëdhënieve me Jashtë të SHBA-ve, Martin Sean Indyk, ish-i dërguari amerikan në Izrael, tha se që nga marrja e pushtetit në maj të vitit 1996, qeveria izraelite e udhëhequr nga partia Likud e drejtuar nga kryeministri, Benjamin Netanyahu vazhdimisht ka ndërmarrë veprime të njëanshme të dizajnuara për të paracaktuar rezultatin e të paktën dy çështjeve që ishin rezervuar posaçërisht për fazën e statusit përfundimtar: vendbanimet dhe Kudsi.

– Faktorët pas Oslos

Ekspertët rikujtojnë se frutet e negociatave në Oslo u mbollën vetëm një vit pas nënshkrimit të Marrëveshjes në Camp David nga presidenti egjiptian, Anwar Sadat dhe kryeministri izraelit, Menachem Beg më 17 shtator 1978, pas 12 ditë bisedimesh sekrete në vendpushimin presidencial amerikan.

Në vitin 1979, rezerva të mëdha të naftës u zbuluan përgjatë ujrave norvegjeze.

Shumë grupe të krishtera dhe hebreje ushtruan presion ndaj Norvegjisë për t’ia shitur këto rezerva Izraelit, pasi kombet arabe të pasura me naftë po privonin Tel Avivin nga kërkesat e saj për energji.

Pas revolucionit iranian të vitit 1979, furnizimet e energjisë në Izrael ishin tharë. Në Parlamentin norvegjez me 150 anëtarë, 86 deputetë formuan një grup të quajtur “Miqtë e Izraelit” për të lobuar për furnizimin e Izraelit me rezerva të naftës.

Por, kryeministri norvegjez, Odvar Nordli vendosi të këshillohet me vendet arabe, të cilat kundërshtuan idenë, duke argumentuar se do të ndikonte në prishjen e ekuilibrave dhe do ta bënte Izraelin edhe më rezistent ndaj çdo marrëveshjeje të paqes.

Arafati kishte një mendim tjetër dhe dëshironte që Nordli të negocionte furnizimet e naftës për ta sjellë Izraelin në tryezën e bisedimeve.

“Pra, ishte punë e vështirë prej 14 vjetësh që çoi në Marrëveshjen e Oslos”, tha Arvinn Eikeland Gadgil, ish-ministri norvegjez.

David Shlomo Rosen, ish-rabin kryesor i Irlandës dhe drejtor i Komitetit Hebre Amerikan, theksoi dy faktorë që e sollën Izraelin në tryezë.

Ai tha se lufta e vitit 1973 me Egjiptin kishte shkaktuar ndjenjën se Izraeli nuk ishte i pathyeshëm, ndjenjë kjo që u forcua më vonë në luftën e vitit 2006 me Libanin.

Gjithashtu, tha ai, hebrenjtë në të gjithë botën dëshironin kufij të përcaktuar dhe të vendosur të kombit të vetëm hebre, që rrota e historisë të mos fillonte të lëvizte në një drejtim të pafavorshëm.

“Gjithashtu u bë e qartë se zgjerimi përtej kufijve të Izraelit nuk ishte një opsion, pasi do të rriste popullsinë arabe dhe do t’i zvogëlonte hebrenjtë në një pakicë”, tha Rosen.

Sipas shifrave të regjistrimit, popullsia arabe brenda kufijve të Izraelit ishte 14 për qind në vitin 1967 ndërsa tani është rritur në 22 për qind.

– Kostoja e paqes

Një nga faktorët kryesor që çoi Izraelin të hedhë marrëveshjen e paqes me palestinezët është se me kalimin e viteve ka pasur zbulime të mëdha të naftës dhe gazit përgjatë bregdetit lindor të Izraelit dhe Palestinës.

Izraeli, i cili nuk kishte burim uji në kohën e krijimit, tani furnizohet me ujë nga uzina e saj e shkripëzimit në Jordani.

Vendi shpërndan naftë dhe gaz në Jordani dhe Egjipt. 85 miliardë metra kub gaz me vlerë rreth 19.5 miliardë dollarë do të eksportohen në Kajro nga rezervat e kontrolluara nga Izraeli.

Izraeli po gërmon burime të mëdha energjetike nga fushat në det të hapur-Tamar dhe Leviathan rreth 100 kilometra larg Haifas.

Kombi hebre kontrollon 90 për qind të zonës ekonomike përgjatë bregdetit të Mesdheut, me rreth 21 trilionë metra kub gaz, të mjaftueshme për të përmbushur kërkesat e vendit për më shumë se 40 vjet.

Në rast se zbatohet formula me dy-shtete, Izraeli do të duhet t’i japë një pjesë të madhe të këtyre rezervave Palestinës.

Ekspertët besojnë se në vend që të kërkojnë ndihmë për palestinezët, komuniteti ndërkombëtar duhet t’i ndihmojë ata të vendosin kontroll dhe të fitojnë të drejtën e gërmimit në këto burime natyrore në Detin e Vdekur për t’i bërë ato të vetë-mbajtës.

– “Hamasi nuk e pengoi paqen”

Tel Avivi dhe Perëndimi shpesh kanë fajësuar lëvizjen palestineze të rezistencës Hamas për minimin e Marrëveshjeve të Oslos duke mos përmbushur kushtet, si njohja e Izraelit.

Duke biseduar me shkrimtarin disa vjet më parë, udhëheqësi i Hamasit, Khalid Meshaal mohoi që organizata të kishte ngritur ndonjë pengesë në rrugën e paqes.

“Arafati dhe Abasi njohën Izraelin. Çfarë u ndodhi atyre? Nuk pati pengesa nga asnjë lëvizje të rezistencës. Për të arritur në një përfundim logjik, duhet të qëndroni të palëkundur drejt qëllimit tuaj. Por, kjo nuk do të thotë ngurtësi dhe jofleksibiltet”, tha ai.

Ai shtoi se Hamasi ishte i përkushtuar në Marrëveshjen Kombëtare të Palestinës të vitit 2006, e cila e ndalon atë të ndërhyjë në çfarëdo negociatë dhe thekson se çdo rezultat duhet t’i nënshtrohet referendumit.

Meshaal tha se historia dhe pasuritë e kombeve lëvizin si një rrotë, por nganjëherë ngadalë: “Deri sa situata të bëhet e favorshme, ju duhet të tregoni vendosmëri dhe përkushtim të fortë, të forconi veten dhe të bëni gjithnjë e më shumë aleatë”.

Planet izraelite të aneksimit, marrëveshja e ashtuquajtur e Trumpit dhe vdekja e Marrëveshjeve të Oslos, kanë dëshmuar edhe një herë se marrëveshjet midis të dobëtit dhe të fuqishmit nuk zgjasin shumë.

Paraqitet një nevojë gjithnjë e më e madhe se palestinezët, vendet islame dhe vendet paqeruajtëse të botës duhet të krijojnë një aleancë dhe të bashkohen duke përdorur fuqinë politike dhe ekonomike për të vendosur paqen në Lindjen e Mesme.

Faqet e ashpra të historisë nuk do t’i falin kurrë dhe do t’i kujtojë përgjithmonë si tiranë dhe bashkëpunëtorë.

Cicërima gjithë ambiguitet e ambasadores amerikane, Yuri Kim, ku shprehej se qe e shqetësuar për ca thashetheme që qarkullonin për një marrëveshje të fshehtë (shqiptarësh), të cilët po sabotonin Reformën në Drejtësi, më kujtoi Orakullin e Delfit.

Për ata që nuk e dinë: në Orakullin e Delfit, persona të ndryshëm shkonin të merrnin përgjigje për hallet, problemet apo të ardhmen e tyre. Aty flisnin me ca priftëresha që u jepnin këtyre përgjigje pak si në tym – sipas një versioni pasi ato pinin gjithë kohës opium – por, ama, kjo ishte e llogaritur që pastaj priftërinjtë e mëdhenj me mjekër t’i interpretonin fjalët e tyre sipas interesave të pushtetit apo parasë që kishin te personat që shkonin atje.

Ndjesë ambasadores, por, me ardhjen e saj, ambasada ka filluar të flasë gjithnjë e më shumë me këtë gjuhën e priftëreshave të Delfit (më kujtohet p.sh. kur në protestën e Metës ajo u shpreh: “Nuk e kuptova se pse ishte atje flamuri amerikan”). Kësaj here, nga ky stil u frymëzua edhe prifti me mjekër, Edi Rama, që e interpretoi cicërimën e ambasadores me thënien e Shekspirit: “Ferri është bosh, djajtë janë të gjithë këtu”, që, e interpretuar drejt, sipas meje do të thotë se ambasadorja kërcënonte djajtë, d.m.th. kundërshtarët e tij, të cilët tashmë duhet të ishin në burg, se po vazhdonin t’i krijonin turbullira.

Meta, përkundrazi, e interpretoi duke thënë se fjala ishte për pengesat që po sjell Rama e të tijtë dhe nxori 14 pikat që ia ka dërguar që në prill ambasadës. Edhe Basha tha se ambasadorja e kishte me Ramën, i cili, me gjuhën e një deputeti, kishte kërkuar të shkapërceheshin apo ndryshoheshin ca nene të Kushtetutës. Por interpretimet u pasuruan edhe me skandalin Daci. Meqenëse ky bëri pis procesin e vetingut, ambasadorja, sipas këtij interpretimi, nxitoi të dënojë ndotësit për të mbajtur të pastër imazhin e Reformës (së suksesshme) në Drejtësi. Nuk mungoi as interpretimi se cicërima i drejtohej Edi Ramës, dora vetë, pasi amerikanët i kanë thënë të heqë dorë nga amnistia fiskale dhe ligji për legalizimin e kanabisit, që të dyja në favor të narkotrafikantëve, me të cilët po ndërton kullat, por ai u ka dalë për duarsh, nuk u bindet më.

Duke luajtur rolin e priftit me mjekër të Delfit, po jap edhe unë interpretimin tim. Sigurisht, ambasadorja nuk ka qenë nën efekte opiumi, por pa dyshim ia ka turbulluar pak gjendjen shpirtërore shkatërrimi në atë mënyrë i Teatrit Kombëtar nga beniamini i ambasadës, sheiku i Albanisë, Edi Rama. Kështu, meqë nuk mund të thoshte dot: “Ambasada amerikane mbështet shembjen e Teatrit Popullor”-sepse kjo do ta ulte në minimumin e vet historik reputacionin në rënie pikiatë të Ambasadës– zgjodhi të japë mesazhin: Teatri është një aksident i parëndësishëm, vazhdoni punën, merruni me Reformën në Drejtësi.

Pse e them këtë? Sepse të flasësh për Reformën në Drejtësi ditët kur është kryer një nga krimet më të ulëta, jo vetëm ndaj kulturës e identitetit shqiptar, por edhe ndaj drejtësisë dhe shtetit të së drejtës, është njëlloj sikur të inkurajosh mjekët që i ke paguar për të shëruar një pacient, të vazhdojnë të kërkojnë gjetjen e kurës, ndërkohë që këta, me vetëdije, e kanë vrarë pacientin dhe këtë e dinë të gjithë. Prandaj, për mua, fakti që Yuri Kim ka ardhur këtu me udhëzime të qarta që të mbështesë sheikun e Albanisë (për interesa amerikane dhe jo proceset demokratike e forcimin e shtetit e së drejtës), u provua edhe një herë me qëndrimin e Ambasadës ditën e shkatërrimit të Teatrit.

Pyetja shtrohet: pse e mbështesin amerikanët Edi Ramën? Sqaroj se kur them “amerikanët” nuk kam parasysh gjithë SHBA, por faktin fatkeq se ata që merren direkt me Shqipërinë nuk janë më shumë se 4-5 veta në Departamentin e Shtetit. Pra, kam parasysh këta dhe disa lobe rreth tyre. Deri te Lu-ja, që konsiderohej i administratës Obama, mbështetjen, deri në mbulimin me flamur amerikan të fushave me kanabis, e kemi shpjeguar me lidhjet e Ramës nëpërmjet Soros, me administratën e Klintonin etj..

E kemi shpjeguar edhe me gatishmërinë për të sjellë muxhahedinët, me harxhimet e trustit të kanabisit dhe kokainës për të promovuar imazhin e Kryeministrit artist vizionar, por edhe me një përçmim, që kanë thellë-thellë perëndimorët kur shohin sjelljen tonë prej hajdutësh pa pikë dinjiteti, që lëpijnë lart e pështyjnë poshtë, çka i bën të mendojë se shqiptarët kaq meritojnë: një sheik që luan solo pasi nuk janë në gjendje të luajnë muzikën e demokracisë me një orkestër. Disa nga këto arsye mbeten, por më duken si të pamjaftueshme po të kesh parasysh përshkallëzimin e pushtetit të krimit të organizuar në Albani. Prandaj, mua analiza më çon edhe në Kosovë.

Po të vesh re edhe atje, Kurti është pro-amerikan, siç është edhe opozita jonë pro amerikane, por ata nxituan ta rrëzojnë, megjithëse kohë pandemie, në favor të Thaçit. E pra, ka vetëm një gjë që i bën “antiamerikanë” si opozitën tonë, edhe Kurtin: ata janë kundër planeve për ndryshimin e kufijve, prandaj gjykoj se mbështetja e Ramës në Tiranë, ashtu sikurse ajo e Thaçit në Kosovë shpjegohet edhe me faktin se këta janë interlokutorët e zgjedhur për të kryer marrëveshjen e ndryshimit të kufijve në Kosovë. Qofsha i gabuar, koha do ta vërtetojë.

Me këtë nuk dua të them se, sapo të kryejnë këtë punë, do të heqin dorë prej Ramës dhe Thaçit. Këtë nuk e besoj siç nuk besoj as një version që qarkullon se amerikanët duan të përfundojë Reforma në Drejtësi me çdo kusht dhe, pastaj, i pari që do të bjerë në rrjetën e saj do të jetë sheiku i Albanisë, dora vetë. Kjo është një përrallë e bukur për ata që presin t’ua nxjerrin gështenjat nga zjarri të tjerët.

Sot për sot di të them se shembja e Teatrit në atë mënyrë, megjithë shembjet e tjera që ajo përmban, nuk është e mjaftueshme që “amerikanët” të heqin dorë nga mbështetja për sheikun e Albanisë. Atyre që presin të ndodhë kjo, pra, që t’ua heqë SHBA sheikun pro amerikan që po i dhunon, po u kujtoj se, në Vietnamin e Jugut, kur amerikanët, për interesat e tyre gjeopolitike, mbështesnin një tip të tillë si autokrati Diem, e lëshuan atë vetëm kur kundërshtarët e tij, vietnamezët budistë, filluan të protestojnë duke u djegur të gjallë në Sajgon dhe kur fotot e tyre bënë xhiron e botës, duke diskredituar mbështetjen amerikane për Diem. Dhe ç’është më e keqja, ata, me të cilët e zëvendësuan, nuk dolën më të mirë.

Shpresoj që mesazhi që jep kjo histori, të jetë më i qartë për shqiptarët sesa cicërima e ambasadores Kim.