Në vitin 1871, Antonio Bertoloti, një farmacist nga Torino, nis punë në arkivin e Romës. Më 1880 ai boton disa materiale mbi të dhëna noteriale e financiare, për figura të rëndësishme deri te Mikelanxhelo, ku përfshihen shtypshkrimet poliglote të Romës në shekuj 16-17, mes të cilave disa fragmente nga Pjetër Budi. Studiuesi Ylli Rugova zbardh gjetjet e tij ne nje takim në Institutin e Antropologjisë.

“Fragmentet e botuara të Bertolotit që përbëjnë bërthamën e ligjëratës sonë, na sjellin dëshmi të drejpërdrejta për emrat e përfshirë në shtypshkrimin e dy titujve të botuar nga Budi më 1621, për “Pasqyrën e të rrëfyemit” dhe për “Ritualin Roman”, pastaj ato flasin për vetë rolin e këtij autori shqiptar në këtë proces”.

Bertoloti e gjen të vështirë të klasifikojë shqipen dhe e fut atë te gjuhët orientale, por pranon ndërkaq, problemet në klasifikim. Por ajo që ka rëndësi për libra të shtypur me alfabet latin, është shtypshkrimi i disa germave specifike për librat e Budit, nga Doktrina e Kërshtenë, 1618 e deri te dy librat e viti 1621. Rugova ndalet specifikisht te rëndësia e shkronjës “dh”.

“Giacomo Antonio Mori ka qenë gdhendësi i asaj të vetme germë origjinale që është përdorur në të gjitha veprat e Budit, Ai ka qenë gdhendës monedhash në profesion, por ka gdhendur edhe germat e alfabetit të shqipes. Z-ja është një lloj e-je greke. Për y përdoret nr 8 dhe prej tyre vetëm “dh” dhe “th” sepse është e njëjta shenjë, mund të themi që është gdhendur enkas. Pra., si gdhendje nuk ndodhet në asnjë botim tjetër përveç në gjuhën shqipe”.

Shënimet e Bertolotit na tregojnë se Budi ka mbikëqyrur shtypshkrimin më 1621, nga janari në dhjetor dhe për këtë është paguar 20 skudi dhe pagesa vërteton përfshirjen e procesin.bw