Më 23 maj, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara do të votojë propozim-rezolutën për shpalljen e 11 korrikut “Ditë Ndërkombëtare të Kujtimit dhe Shënimit të Gjenocidit të vitit 1995 në Srebrenicë” .

Rezoluta u referohet fakteve të përcaktuara nga aktgjykimet e Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë dhe Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, ashtu si edhe të gjykatave vendase.

Për gjenocidin mbi së paku 8.372 boshnjakë dhe krime të tjera lufte në rajonin e Srebrenicës të Bosnje e Hercegovinës, u dënuan më shumë se 50 persona me rreth 700 vjet burg.

Në mesin e tyre janë edhe presidenti i kohës së luftës i Republikës Sërpska, Radovan Karaxhiq, dhe komandanti i përgjithshëm i ushtrisë së atëhershme serbe, Ratko Mlladiq.

Të dy ata u dënuan me burgim të përjetshëm.

Kush e propozoi rezolutën dhe kush i mbështeti?

Gjermania dhe Ruanda janë “sponsorizueset” e rezolutës për gjenocidin në Srebrenicë, përkatësisht shtetet që bashkërisht e iniciuan dhe hartuan tekstin e rezolutës.

Më pas, 32 shtete anëtare të Kombeve të Bashkuara u bënë “bashkësponsorizuese”, si vende që morën përsipër detyrën e prezantimit të draftit para 193 shteteve anëtare të OKB-së.

Nga vendet e rajonit, bashkësponsorizuese janë: Bosnje dhe Hercegovina, Shqipëria, Bullgaria, Kroacia, Maqedonia e Veriut dhe Sllovenia.

Nga vendet evropiane, ato janë: Austria, Belgjika, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Irlanda, Italia, Lihtenshtajni, Lituania, Luksemburgu, Holanda, Polonia, Suedia, Turqia dhe Britania e Madhe.

Bashkësponsorizuese janë, gjithashtu, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kanadaja dhe Zelanda e Re, ashtu si edhe Bangladeshi, Kili, Jordania, Malajzia dhe Vanuatu.

Propozim-rezolutën e mbështeti edhe Organizata e Bashkëpunimit Islamik, e cila përbëhet nga 57 vende.

A mund të pengohet miratimi i rezolutës?

Pesë anëtaret e përhershme të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara – Shtetet e Bashkuara, Rusia, Kina, Franca dhe Mbretëria e Bashkuar – mund të vënë veto ndaj propozim-rezolutës, por vetëm në atë organ.

Mundësia e vetos nuk ekziston në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.

Sponsorizuesit kryesorë – në këtë rast Gjermania dhe Ruanda – mund ta tërheqin propozim-rezolutën në çdo kohë.

Sipas rregullave të OKB-së, një projekt-rezolutë e tërhequr mund të nxirret sërish, në çdo kohë, nga një shtet tjetër anëtar i OKB-së.

Sa vota nevojiten për miratimin e rezolutës?

Vendimet në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së mund të merren me konsensus, pra pa u votuar, sipas rregullores.

Konsensusi arrihet kur të gjitha shtetet anëtare bien dakord ta miratojnë tekstin e projekt-rezolutës pa votim.

Deri më tani, sipas të dhënave të OKB-së, rreth 80 për qind e vendimeve janë miratuar me konsensus. Nëse një vend kundërshton, atëherë shkohet në votim.

Kështu, për shembull, më 10 maj të këtij viti u votua rezoluta për kandidaturën palestineze për anëtarësim në OKB.

Më 23 shkurt të vitit të kaluar, ndërkaq, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi një rezolutë të re që kërkonte tërheqjen e forcave ruse nga Ukraina.

Meqenëse Rusia dhe Serbia e kundërshtojnë miratimin e rezolutës për gjenocidin në Srebrenicë dhe pretendojnë se nuk janë të vetmet në këtë qëndrim, ajo do të duhet të votohet.

Si në çdo parlament, votimi bëhet me ngritjen e dorës ose në mënyrë elektronike, ndërsa deklaratat mund të jenë publike ose sekrete. Nëse në një propozim paraqitet një amendament, amendamenti votohet i pari.

Nëse rezoluta për Srebrenicën nuk është në rend dite si një “çështje e rëndësishme”, do të ishte e nevojshme një shumicë e thjeshtë e anëtarëve të OKB-së që “do të ishin të pranishëm dhe do të votonin”. Tash për tash nuk dihet se si do të votohet.

Shumica prej dy të tretave të anëtarëve të OKB-së “që është e pranishme në seancë dhe voton”, kërkohet kur trajtohen “çështje të rëndësishme”.

Mes tyre, ndër të tjera, bën pjesë zgjedhja e dhjetë anëtarëve jo të përhershëm të Këshillit të Sigurimit – të cilët, ndryshe nga pesë anëtarët e përhershëm, nuk e kanë të drejtën e vetos – pastaj zgjedhja e anëtarëve të disa këshillave të OKB-së, votimi i statuteve, pranimi i anëtarëve të rinj, votimi për pezullimin e anëtarësisë së vendeve apo çështjet buxhetore.

Një “çështje e rëndësishme” që kërkon dy të tretat e votave konsiderohet edhe votimi për një “vendim në sferën e paqes dhe sigurisë”.

Aktualisht, nuk dihet nëse propozim-rezoluta për gjenocidin në Srebrenicë do të cilësohet si e tillë.

A janë rezolutat të detyrueshme për shtetet anëtare?

Votimi nga Asambleja e Përgjithshme prej 193 anëtarësh konsiderohet si një studim global për atë se sa mbështetje ka për një çështje.

Rezolutat në këtë organ të OKB-së nuk janë të detyrueshme dhe, më së shpeshti, janë vendet anëtare, Këshilli i Sigurimit i OKB-së apo ndonjë organ i OKB-së ata që “ftohen” të veprojnë siç thuhet në rezolutë.

Për shembull, propozim-rezoluta për gjenocidin në Srebrenicë, mes tjerash, kërkon që shtetet anëtare ta përfshijnë gjenocidin në Srebrenicë në tekstet shkollore.

Në anën tjetër, rezolutat e Këshillit të Sigurimit të OKB-së janë detyruese dhe pesë anëtaret e përhershme – SHBA-ja, Rusia, Kina, Franca dhe Britania e Madhe – e kanë të drejtën e vetos.

Më 8 korrik të vitit 2015, Rusia e pengoi miratimin e rezolutës për Srebrenicën në Këshillin e Sigurimit.

Për këtë arsye, shoqata proruse e krahut të djathtë “Alternativa Lindore” nga Republika Sërpska i ngriti një monument ambasadorit të atëhershëm rus në OKB, Vitaly Churkin, në Sarajevën Lindore.

Një monument i Churkinit u bë gjithashtu nga organizata e “njerëzve të mendimit të lirë” nga Serbia dhe u dërgua në vendlindjen e tij Marinkino, afër Moskës.

Shembull i një rezolute të detyrueshme është zgjatja e mandatit të forcës paqeruajtëse të Bashkimit Evropian (EUFOR), e cila votohet në nëntor të çdo viti.

Cilat vende e miratuan deklaratën për gjenocidin në Srebrenicë?

Parlamenti Evropian miratoi rezolutën e parë për gjenocidin në Srebrenicë më 15 janar të vitit 2009 dhe u bëri thirrje vendeve të tjera ta bëjnë të njëjtën gjë.

Një rezolutë e re për kujtimin e gjenocidit në Srebrenicë u miratua nga Parlamenti Evropian më 9 korrik të vitit 2015, një ditë pasi Rusia bllokoi miratimin e një rezolute të ngjashme në Këshillin e Sigurimit të OKB-së.

Maqedonia e Veriut e miratoi rezolutën për Srebrenicën më 6 shkurt të vitit 2010.

Më 30 mars të vitit 2010, Kuvendi i Serbisë miratoi Deklaratën për Dënimin e Krimit në Srebrenicë. Aty nuk përmendet në mënyrë specifike termi “gjenocid”, por, përkundrazi, ajo “e dënon krimin e përcaktuar me vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë”.

Më 17 qershor, 2021, Kuvendi i Malit të Zi miratoi rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë, e cila e ndalon mohimin publik ose nënvlerësimin e gjenocidit dhe e shpall 11 korrikun Ditë të Përkujtimit të Viktimave të Srebrenicës. Podgorica njoftoi, gjithashtu, se do ta mbështesë rezolutën për Srebrenicën në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.

Kuvendi i Kosovës e miratoi Rezolutën për dënimin e gjenocidit në Srebrenicë më 7 korrik të vitit 2021.

Një vit më vonë, më 7 korrik, 2022, Kuvendi i Shqipërisë e miratoi Rezolutën për Srebrenicën.

Parlamenti i Bosnje e Hercegovinës nuk e miratoi rezolutën e tillë, për shkak të kundërshtimit të përfaqësuesve politikë nga entiteti Republika Sërpska.

Këta të fundit kanë thënë më herët se janë të gatshëm ta mbështesin vetëm një rezolutë që do t’i mbulonte të gjitha krimet e kryera kundër të gjithë popujve.

Më 18 korrik të vitit 2012, Kuvendi i Federatës së Bosnje dhe Hercegovinës e miratoi rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë, ndërsa, më 18 prill të këtij viti, Asambleja Kombëtare e Republikës Sërpska miratoi një raport që e mohon gjenocidin në Srebrenicë.

Rezoluta për gjenocidin në Srebrenicë u miratua, ndër të tjera, edhe nga Parlamenti i Australisë në vitin 2012, ashtu si edhe ai i Kanadasë dhe SHBA-së në vitin 2015.

Më 12 korrik të vitit 2023, Parlamenti turk e hodhi poshtë një ligj të propozuar nga opozita, që do ta shpallte 11 korrikun Ditë të Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.

Tri ditë më parë, Parlamenti turk publikoi një deklaratë të përbashkët – të nënshkruar nga kryetarët e të gjitha partive – që e dënon gjenocidin në Srebrenicë. Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Kompani të mëdha japoneze, amerikane dhe tajvaneze renditen në mesin e pesë prodhuesve më të mirë në një listë me më shumë se 2.000 komponentë elektronikë, që Ukraina thotë se i ka përdorur Rusia në pesë lloje të avionëve të saj luftarakë.

Këta avionë, më pas, i ka shfrytëzuar për pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës, zbuloi njësia hulumtuese e Shërbimit ukrainas të Radios Evropa e Lirë, Schemes.

Edhe pse importet nuk i shkuan Rusisë direkt nga prodhuesit, ato nxjerrin në pah dobësitë e sanksioneve që vendet perëndimore ia kanë vënë Rusisë, pasi ka nisur pushtimin e Ukrainës, më shumë se dy vjet më parë.

Ukraina thotë se ndalimi i importit të produkteve të tilla të sanksionuara, është vendimtar për mbrojtjen e saj kundër Rusisë. Në një fjalim më 14 prill, presidenti Volodymyr Zelensky tha se “nuk janë opinionet ato që e frenojnë prodhimin e raketave dhe dronëve për terror”.

Schemes siguroi një listë prej 2.000 komponentësh elektronikë që, sipas inteligjencës ukrainase, Rusia i ka përdorur në pesë lloje avionësh luftarakë, Sukhoi, që kanë qenë të përfshirë në sulmet në Ukrainë nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë, në shkurt të vitit 2022, deri në fund të vitit 2023.

Duke përdorur këtë listë dhe të dhënat e importit të qasshme nga publiku, Schemes u ra në gjurmë dy kompanive ndërmjetëse në vendet e Bashkimit Evropian – Qipro dhe Hungari – të cilat kanë dërguar komponentë elektronikë te kontraktorët rusë të mbrojtjes, të përfshirë në prodhimin e avionëve Sukhoi.

Lista e siguruar nga një burim i inteligjencës ukrainase, që i monitoron importet e kontraktorëve ushtarakë rusë, i identifikon komponentët elektronikë të përdorur për “trurin” e pesë modeleve të avionëve Sukhoi, si: Su-27SM3, Su-30SM, Su-34, Su-35S dhe Su-57.

Këto pjesë ndihmojnë sistemet e navigimit dhe drejtimit të avionëve rusë, si dhe komunikimin me qendrat e kontrollit.

Si shembull, Valeriy Romanenko, bashkëpunëtor i lartë kërkimor në Muzeun Shtetëror të Aviacionit të Ukrainës në Kiev, përmend radarin që mund të gjurmojë dhe shënjestrojë njëkohësisht dhjetëra vende më shumë se 300 kilometra larg, si dhe ta monitorojë vendndodhjen e avionit në raport me avionët e armikut dhe mbrojtjen kundërajrore.

Këto sisteme, “të ndërtuara kryesisht me elektronikë të prodhuar nga Perëndimi, u mundësojnë rusëve të na shkaktojnë humbje të konsiderueshme”, thotë Romanenko.

Pesëshja kryesore

Schemes rishikoi listën së bashku me Komisionin e Pavarur Kundër Korrupsionit (NAKO) – një organizatë jofitimprurëse e Kievit, e cila monitoron korrupsionin në sferën e sigurisë kombëtare të Ukrainës.

Sipas llogaritjeve të Schemes, Murata e Japonisë, e njohur për teknologjinë e radiove dhe filtrave, prodhoi numrin më të madh të komponentëve të përdorur nga Rusia në avion – 218 nga më shumë se 2.000 produkte të listuara.

Të dhënat e Doganave të Rusisë, të analizuara nga NAKO, tregojnë se importet ruse të produkteve Murata – përmes palëve të treta – janë rritur për 38 për qind në vitin 2022, përkatësisht në 8.5 milionë dollarë, ndërsa kanë arritur në 9.6 milionë dollarë më 2023.

Kompania Texas Instruments (TI) me bazë në SHBA u rendit e dyta, me 176 artikuj.

Radio Evropa e Lirë raportoi qysh në qershor të vitit 2023 se Rusia importon rregullisht produkte nga TI dhe një firmë tjetër amerikane, Analog Devices, nëpërmjet kompanive kazake dhe kirgize.

Analog Devices me bazë në SHBA dhe dega e saj, Maxim Integrated, u renditën në vendin e tretë dhe të pestë, me 163 dhe 60 artikuj, respektivisht.

Ndërkaq, kompania tajvaneze, Kemet, me bazë në SHBA, u rendit e katërta, me 71 artikuj, sipas analizës së listës që bëri Schemes.

Lista përmban, gjithashtu, kompani evropiane, si dhe prodhues të tjerë amerikanë dhe japonezë të elektronikës dhe gjysmëpërçuesve.

Importet nuk ishin blerje të drejtpërdrejta nga prodhuesit, por, siç tregojnë të dhënat nga databaza online e tregtisë ndërkombëtare, Import Genius, shitje nga palë të treta për blerësit rusë.

Schemes kontaktoi kompanitë Murata, Texas Instruments, Analog Devices, Kemet dhe Maxim Integrated për komente në këtë temë, por, deri në publikimin e këtij artikulli, përgjigje ktheu vetëm TI.

Një zëdhënës i kësaj kompanie tha përmes një emali më 30 prill se kompania “kundërshton fuqishëm përdorimin e çipave tanë në pajisjet ushtarake ruse, si dhe devijimin e paligjshëm të produkteve tona në Rusi”.

“Çdo dërgesë e çipave TI në Rusi është e paligjshme dhe e paautorizuar”, shtoi zëdhënësi i TI-së.

“Ne kërkojmë nga shpërndarësit dhe klientët tanë që t’i respektojnë ligjet e kontrollit të eksportit dhe të ndërmarrin veprime nëse merret vesh se ata nuk e bëjnë këtë”, tha zëdhënësi, i cili nuk deshi të identifikohej.

Dy prodhues të tjerë i dënuan, gjithashtu, shitjet e produkteve të tyre në Rusi.

Në një deklaratë të publikuar në faqen e saj në internet, Murata tha se politika e saj është “t’i respektojë ligjet e kontrollit të eksportit dhe të gjitha rregulloret e secilit vend ku operon Murata”. Ajo u kërkon klientëve jashtë Japonisë që të sigurojnë se produktet e kompanisë nuk përdoren për armë të shkatërrimit në masë, përfshirë raketa, si dhe “armë konvencionale, ose artikuj të krijuar posaçërisht për to”.

Në një deklaratë për Bloomberg News, në dhjetor të vitit 2023, Analog Devices (ADI) tha se “secila dërgesë pas sanksioneve në këto rajone, paraqet shkelje të drejtpërdrejtë të politikës sonë”.

Por, prodhimi i avionëve luftarakë, Sukhoi, vazhdon. Më 5 prill, për shembull, konglomerati i sanksionuar rus, në pronësi të industrisë shtetërore të mbrojtjes, Rostec, njoftoi për prodhimin e një numri të paspecifikuar të “bombarduesve të vijës së parë” Su-34.

Pas shqyrtimit të të dhënave nga Doganat ruse, njësia hulumtuese ruse e Radios Evropa e Lirë, Systema, zbuloi se pjesë të aviacionit me vlerë prej më shumë se 8 milionë dollarësh u importuan në Rusi nga fillimi i vitit 2022 deri në korrik të vitit 2023. Marrësi kryesor i tyre ishte Yakovlev – prodhues i avionëve Sukhoi.

Si e siguron Rusia atë që i duhet?

Analiza e përbashkët që u bëri Schemes dhe NAKO të dhënave për importet ruse në Import Genius – databazë që përcjell tregtinë ndërkombëtare – zbuloi se disa kompani në vende si Kina dhe Turqia, eksportuan komponentë elektronikë në Rusi midis shkurtit 2022 dhe korrikut 2023, që përputhen me artikujt e përfshirë në listën e inteligjencës ukrainase.

Schemes u hodhi një vështrim më të afërt dy prej kompanive të regjistruara në Bashkimin Evropian, të cilat e ndalojnë shmangien e sanksioneve kundër Rusisë, por ua lënë zbatimin e tyre 27 vendeve anëtare.

Noratec Holdings, në pronësi të shtetasit letonez, Vladimirs Boreckis, është e regjistruar në Qipro. Ndërkaq, Matrix Metal Group, ku Boreckis shërben si drejtor menaxhues dhe është aksionari i vetëm i listuar, është e regjistruar në Hungari, ku Qeveria e kryeministrit Viktor Orban kritikon hapur sanksionet e BE-së kundër Rusisë.

Në periudhën 2021-2023, të dyja kompanitë dërguan në mënyrë të vazhdueshme komponentë elektronikë të huaj – të bërë nga kompanitë në listën e inteligjencës ukrainase – te një firmë private ruse, e quajtur Eksiton.

E themeluar në një paralagje të Moskës, Ramenskoje, në qershor të vitit 2022 – katër muaj pas nisjes së pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës – Eksiton e përshkruan veten në regjistrat e biznesit si shitëse me shumicë e “pajisjeve elektrike industriale, makinerive, aparateve dhe materialeve”.

Provat tregojnë se ajo është e lidhur me prodhimin e avionëve luftarakë, Sukhoi.

Personi që regjistrat e Qeverisë ruse e identifikojnë si pronar të shumicës së Eksitonit, Yury Korchevsky, ka qenë deri në vitin 2015 bashkëpronar i një kompanie, e quajtur gjithashtu Eksiton, me seli në qytetin perëndimor rus, Smolensk.

Eksitoni i dytë, sipas një regjistri rus të bizneseve, e furnizon Yakovlevin – prodhues i avionëve Sukhoi, i njohur më herët si Irkut.

Kompania, gjithashtu, ofron produkte për dy furnizuesit kryesorë të Yakovlevit – Byronë Qendrore të Dizajnit të Automatizimit dhe Uzinën Optike dhe Mekanike Ural – si dhe për kompani të tjera në pronësi të Rostecit.

Eksitoni i Smolenskut zotëron, gjithashtu, një tjetër kontraktor ushtarak rus, me bazë në Smolensk, i cili është sanksionuar nga Ukraina. Ai quhet Display Component dhe Noratec dhe Matrix Metal Group i kanë dërguar rregullisht komponentë elektronikë në vitin 2021, përkatësisht në periudhën 2021-2023.

Sipas regjistrave rusë të bizneseve, përpara fushatës së vitit 2022 kundër Ukrainës, Display Component ka furnizuar me elektronikë institutin privat kërkimor rus, Ekran, i cili zhvillon sisteme anti-ajrore dhe anti-raketore të avionëve dhe helikopterëve.

Ueb-faqja e Eksitonit në Smolensk nuk është më e qasshme, por në një version të arkivuar të saj thuhet se kompania ka marrë “çmime dhe letra falënderimi” nga Ministria ruse e Mbrojtjes për kontributin e dhënë në “kauzën e përbashkët të mbrojtjes së vendit”.

Pasojat

TI i tha Radios Evropa e Lirë se “ka bërë një rishikim të plotë dhe të brendshëm” për shitjet në Eksiton, Matrix Metal Group dhe Noratec Holdings. “Mund të konfirmoj se këtyre kompanive nuk u kemi shitur asnjë produkt prej se i kemi ndaluar shitjet në Rusi në shkurt të vitit 2022”, tha TI.

Schemes e pyeti përmes emailit Boreckisit, në lidhje me dërgesat e sanksionuara të komponentëve elektronikë në Rusi nga Noratec dhe Matrix Metal Group, por nuk mori përgjigje.

Në profilin e tij në LinkedIn – i cili u fshi pasi raporti i Schemes u publikua në gjuhën ukrainase më 17 prill – Boreckis e përshkruante veten si një “përshpejtues biznesi që mendon përpara”, me një sfond në teknologjinë financiare. Profili, të cilin Schemes e arkivoi, thoshte se ai flet rrjedhshëm rusisht dhe anglisht dhe se banon në Mbretërinë e Bashkuar.

As Noratec dhe as Matrix Metal Group nuk janë sanksionuar për eksportet e komponentëve elektronikë në Rusi.

Më 12 prill, Këshilli Evropian, i cili përcakton prioritetet e politikave të BE-së, miratoi një ligj që i ngarkon me përgjegjësi penale individët dhe kompanitë ose organizatat, që shkelin sanksionet tregtare kundër Rusisë.

Përveç masave të tjera, individët mund të përballen me burgim prej së paku pesë vjetësh, ndërsa kompanitë mund të mbyllen.

Sipas një rregulloreje të miratuar në dhjetor të vitit 2023, kompanitë e regjistruara në BE duhet të fusin një klauzolë “Jo Rusi” në kontratat e tyre, kur tregtojnë me partnerë jashtë BE-së. Zbatimi i kësaj mase, megjithatë, varet nga shtetet anëtare të BE-së.

Ahia Zahrebelska, e cila ndjek politikat e sanksioneve për Agjencinë Kombëtare të Ukrainës për Parandalimin e Korrupsionit, beson se edhe masat më të rrepta të BE-së kundër shmangies së sanksioneve, nuk do ta dekurajonin Rusinë.

Edhe nëse “një kompani që është e dobishme për Rusinë” sanksionohet, thotë ajo, Rusia “mund t’i krijojë menjëherë 10 kompani të reja fantome që do t’i kryenin të njëjtat detyra”.

Megjithatë, sanksionet e detyrueshme ndikojnë në “kohën e dorëzimit” dhe potencialisht cilësinë e pajisjeve ushtarake të Rusisë, thotë studiuesja e lartë në NAKO, Viktoria Vyshnivska.

“Një kompani kineze e krijuar një javë më parë, nuk i ka aftësitë e një gjiganti teknologjik”, produktet e të cilit Rusia nuk mund t’i përdorë më, thotë Vyshnivska. Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Së paku shtatë njerëz janë vrarë dhe 15 të tjerë janë plagosur nga shembja e një pjese të një ndërtese shumëkatëshe banimi, si pasojë e një sulmi raketor ukrainas në qytetin kufitar të Rusisë, Belgorod, thanë zyrtarët rusë të dielën.

Pamje nga vendi i ngjarjes – të postuara nga guvernatori i këtij rajoni në kufi me Ukrainën, Vyacheslav Gladkov – shfaqën shembjen e së paku 10 kateve të ndërtesës.

“Qyteti i Belgorodit dhe rajoni i Belgorodit u bombarduan nga Forcat e Armatosura të Ukrainës”, tha Gladkov.

“Si pasojë e goditjes direkte nga një predhë në një ndërtesë banimi, e tërë hyrja nga kati i dhjetë deri te i pari, u shemb”, shtoi ai.

Kanali rus i lajmeve në Telegram, Mash, raportoi se së paku shtatë njerëz u vranë dhe 15 të tjerë u plagosën.

Një dëshmitar rasti tha se shumë ambulanca dhe automjete zjarrfikësish u panë në vendin e ngjarjes.

“Një pjesë e tërë e një ndërtesë 10-kateshe u shemb. I pashë disa viktima”, tha dëshmitari për Reuters në kushte anonime.

Më herët të dielën, Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha se kundërajrorët e saj i rrëzuan dy raketa balistike të epokës sovjetike që forcat ukrainase i kishin shkrepur mbi rajonin Belgorod gjatë natës.

Qytetet në pjesën perëndimore të Rusisë janë përballur me sulme të vazhdueshme me dronë prej majit 2023. Për këto sulme, zyrtarët rusë e kanë fajësuar Kievin.

Zyrtarët ukrainas nuk marrin asnjëherë përgjegjësi për sulme në territorin rus, apo në Gadishullin e uzurpuar të Krimesë.

Rajoni i Belgorodit në veçanti ka qenë cak i sulmeve të mëdha. Në dhjetor 2023 u vranë 25 njerëz nga një sulm në qendër të qytetit Belgorod. REL

Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar ka nxjerrë në pah raportet që sugjerojnë se një aeroplan luftarak rus ka hedhur aksidentalisht një bombë në një zonë civile në Belgorod.

Informacioni i inteligjencës britanike lidhet me një incident më 4 maj dhe jo me sulmin me dron të forcave ukrainase në Belgorod, shkruan Skynews.

‘Është raportuar se një avion luftarak rus lëshoi aksidentalisht një municion FAB-500 në një zonë civile në Belgorod, Rusi më 4 maj 2024.

Guvernatori rajonal i Belgorodit Vyacheslav Gladkov konfirmoi shpërthimin dhe dëmtimin në rrugën Razdobarkina, Belgorod pa identifikuar shkakun’, thuhet në njoftim.

‘30 shtëpi dhe 10 vetura u dëmtuan, ku pesë persona që kërkonin kujdes spitalor, gjë që ilustron fuqinë shkatërruese të municioneve. Ky nuk është një incident i izoluar.

Më 18 shkurt thuhet se një FAB-250 u lëshua në Soloti në zonën e Belgorodit që çoi në evakuimin e 150 banorëve’, shkruhet më tej. sn

Mes paralajmërimeve të reja të shërbimeve sekrete se Rusia po përgatit “akte të dhunshme sabotimi” që synojnë Evropën dhe vendet anëtare të NATO-s, ekspertët e sigurisë thonë se ata tashmë kanë vërejtur një rritje të konsiderueshme në ato që duket të jenë operacione të fshehta sabotuese ruse.

Në një ekskluzivitet të 5 majit, “Financial Times” raportoi se shërbimet sekrete nga tre vende të ndryshme evropiane kanë paralajmëruar qeveritë e tyre se agjentët rusë janë në mes të komplotit të një sërë sulmesh me bomba, zjarrvënie dhe dëmesh infrastrukturore në tokën evropiane.

“Ne vlerësuam se rreziku i akteve të sabotimit të kontrolluara nga shteti rus po rriten ndjeshëm,” tha Thomas Haldenëang, kreu i inteligjencës së brendshme gjermane, në një konferencë të sigurisë në prill, duke vënë në dukje se sulmet do të vinin me “një potencial të lartë për dëm”.

Zjarrvënie dhe sabotim

NATO është gjithashtu në gatishmëri, tha një zyrtar i lartë i qeverisë evropiane për gazetën, duke thënë se shërbimet e sigurisë të aleancës kanë sjellë “informacion të qartë dhe bindës mbi ligësinë ruse”.

Kremlini u tall me pretendimet, duke i hedhur poshtë ato si “të pabaza” dhe “jo serioze”.

Por paralajmërimet nuk janë aq të lehta për t’u hedhur poshtë. Sidomos pasi ato kanë ardhur në mes të një morie sulmesh sabotazhi si në Evropë ashtu edhe në Shtetet e Bashkuara në muajt e fundit me lidhje të dyshuara me shërbimet e inteligjencës ruse. Dhe lista e incidenteve vazhdon të rritet.

Një magazinë në Londër që përmbante dërgesa ndihme në Ukrainë u dogj dhe u shkatërrua nga zjarri më 21 mars, për shembull.

Më pas, më 15 prill, një fabrikë amerikane e predhave të artilerisë që dërgon disa nga produktet e saj në Ukrainë u përfshi në flakë.

Dy ditë më vonë, më 17 prill, një shpërthim tronditi fabrikën e kontraktorit britanik të mbrojtjes BAE Systems në Uells. Fabrika gjithashtu prodhon armë për Ukrainën.

Dhe më 18 prill, një burrë i lidhur me shërbimet sekrete ruse u arrestua në Poloni pasi u përpoq të mblidhte informacione për sigurinë në aeroportin Rzeszoë të vendit.

Po atë ditë, Gjermania arrestoi dy shtetas gjermano-rusë të dyshuar për planifikimin e sulmeve sabotuese në vend, duke përfshirë objektet ushtarake amerikane.

Synimi te rrjeti hekurudhor të Evropës

Jenny Mathers, një specialiste në shërbimet e inteligjencës ruse në Universitetin Aberystëyth në Uells, tha se ka pasur një rritje të dukshme në numrin dhe intensitetin e incidenteve të lidhura me Rusinë gjatë vitit të kaluar, duke shtuar se “ne ka të ngjarë të shohim një përshpejtim të këtij trendi.”

Rrjetet më të mëdha të infrastrukturës janë vënë në shënjestërr gjithashtu. Muajin e kaluar, autoritetet çeke akuzuan Rusinë se kishte bërë “mijëra” përpjekje hakerimi për të sabotuar sistemet hekurudhore evropiane dhe aftësinë e tyre për të transportuar armë dhe materiale perëndimore në Ukrainë. Sipas ministrit të transportit të vendit, fushata filloi menjëherë pasi Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës në vitin 2022 dhe ka përfshirë sulme ndaj sistemeve të sinjalizimit dhe biletave.

Kevin Riehle, një ekspert i inteligjencës dhe sigurisë në Universitetin Brunel në Londër, tha se një nga arsyet e sabotimit të supozuar rus është se Moska tashmë e sheh veten si në luftë me Perëndimin.

Presidenti Vladimir Putin e bëri këtë mjaft të qartë më 28 mars kur tha se çdo bazë ushtarake perëndimore që pret avionë luftarakë F-16 të destinuara për në Ukrainë do të konsiderohej “objektive legjitime” për ushtrinë ruse.

Mark Galeotti, drejtor i institutit të mendimit Mayak Intelligence me bazë në Londër dhe autor i “Luftërave të Putinit: Nga Çeçenia në Ukrainë”, tha se ndërsa Perëndimi vazhdon të ushtrojë presion mbi Rusinë, “ne nuk duhet të habitemi nga një shtytje”.

Galeotti shtoi se shtimi i operacioneve të sabotimit vjen gjithashtu pasi Ukraina ka intensifikuar sulmet e saj në tokën ruse dhe se ato mund të shihen si një lloj shpagimi. “Për sa i përket Putinit, Ukraina bën atë që i thuhet. Kur sheh fabrikat ruse duke u sulmuar, ai sheh duart e CIA-s, të NATO-s”, tha ai. sn

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara më 10 maj votoi për t’i ofruar “të drejta dhe privilegje të reja” palestinezëve dhe i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit që të shqyrtojë, në mënyrë të favorshme, kërkesën e palestinezëve që të bëhen anëtarët e 194-të të OKB-së.

Institucioni prej 193 anëtarësh miratoi rezolutën e sponsorizuar nga arabët dhe palestinezët me 143 vota për, nëntë kundër dhe 25 abstenime.

Shtetet e Bashkuara vendosën veto ndaj një rezolute të mbështetur nga Këshilli më 18 prill. Ajo rezolutë do t’i hapte rrugë anëtarësimit të plotë të palestinezëve në OKB, një qëllim i kamotshëm i tyre, të cilin Izraeli ka punuar që ta pengojë.

Zëvendësambasadori i SHBA-së, Robert Wood, e bëri të qartë një ditë më herët se administrata e presidentit amerikan, Joe Biden, kundërshton rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme.

SHBA-ja ishte në mesin e nëntë shteteve, së bashku me Izraelin, që votuan kundër.

“Ne kemi thënë që nga fillimi që mënyra më e mirë për një anëtarësim të plotë të palestinezëve në OKB është përmes negociatave me Izraelin dhe ky vazhdon të jetë qëndrimi ynë”, deklaroi Wood më 9 maj.

Sipas Kartës së OKB-së, anëtarët e mundshëm të kësaj organizate duhet të jenë “paqedashës” dhe Këshilli i Sigurimit duhet të rekomandojë pranimin e tyre tek Asambleja e Përgjithshme për vendim final. Palestinezët janë vëzhgues joanëtar të OKB-së që nga viti 2012.

Rezoluta “përcakton” se shteti i Palestinës kualifikohet për anëtarësim, duke i rekomanduar Këshillit të Sigurimit që ta shqyrtojë kërkesën “në mënyrë të favorshme”. Nga teksti i rezolutës është hequr formulimi origjinal, ku përmendej termi “shtet paqedashës”.

Përpjekjet e reja për anëtarësimin e plotë të palestinezëve po bëhen teksa në Gazë po vazhdon lufta mes Izraelit dhe Hamasit – grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian.

Drafti origjinal i rezolutës së Asamblesë ka pësuar ndryshime të mëdha në mënyrë që të adresohen shqetësimet e ngritura jo vetëm nga SHBA-ja, por edhe nga Rusia e Kina, thanë diplomatët perëndimorë.

Sipas diplomatëve, të cilët folën në kushte anonimiteti, Rusia dhe Kina, që janë mbështetëse të fuqishme të anëtarësimit të palestinezëve në OKB, kanë shprehur shqetësime për një listë të drejtash dhe privilegjesh që janë vendosur në aneksin e rezolutës, që mund të vendosë një precedent për shtetet e tjera që duan të bëhen pjesë e OKB-së. Rusia ka shprehur shqetësime për Kosovën, ndërkaq Kina për Tajvanin.

Lista finale e të drejtave dhe privilegjeve, që janë në draft-aneksin, i mundëson palestinezëve që të flasin për të gjitha çështjet jo vetëm ato që kanë të bëjnë me ta dhe Lindjen e Mesme, të drejtën për të propozuar tema për t’u futur në agjendë, replika gjatë debateve, të drejtën e zgjedhjes së zyrtarëve për komitetet kyçe të Asamblesë. Po ashtu, aty parashihet e drejta që palestinezët të marrin pjesë në konferencat e OKB-së dhe ato ndërkombëtare që organizohen nga OKB-ja, megjithatë ata nuk do të kenë të drejtë vote. E drejta e votës ishte paraparë në draftin fillestar.

Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas, dorëzoi për herë të parë aplikimin për anëtarësim në OKB më 2011. Por, kërkesa nuk kaloi pasi nuk mori mbështetjen e të paktën nëntë prej 15 anëtarëve të Këshillit të Sigurimit.

Palestinezët më pas iu drejtuan Asamblesë së Përgjithshme, ku morën mbështetjen e mbi dy të tretave ngritën statusin e tyre nga vëzhgues në shtet vëzhgues joanëtar.

Disidenti dhe gazetari i burgosur rus, Vladimir Kara-Murza, u nderua me çmimin Pulitzer për artikujt e tij që u botuan në Washington Post.

Kara-Murza “fitoi për rubrikat pasionante të shkruara në rrezik të madh personal nga qelia e tij e burgut, duke paralajmëruar për pasojat e mospajtimit në Rusinë e Vladimir Putinit dhe duke këmbëngulur për një të ardhme demokratike për vendin e tij”, tha Komiteti Pulitzer në një deklaratë më 6 maj.

Kara-Murza, aktualisht, është duke vuajtur një dënim me 25 vjet burgim – më i gjati që i është dhënë një kundërshtari të Kremlinit në Rusinë post-sovjetike, për diskreditim të ushtrisë ruse dhe tradhti, pas komenteve që ai bëri në fjalimet jashtë Rusisë duke kritikuar politikat e Moskës.

Kara-Murza, i cili mban pasaporta ruse dhe britanike, u arrestua fillimisht në prill të vitit 2022 pasi u kthye në Rusi nga jashtë dhe u akuzua për mosbindje ndaj një oficeri policie.

Ai u akuzua më vonë për diskreditimin e ushtrisë ruse, një akuzë që rrjedh nga agresioni i plotë i Rusisë në vitin 2022 kundër Ukrainës dhe një shtytje e Kremlinit për t’i zhdukur kritikat për këtë temë.

Ai u akuzua më vonë për tradhti, për komentet që ai bëri gjatë fjalimeve jashtë Rusisë që kritikonin politikat e Kremlinit.

Në prill të vitit të kaluar, Kara-Murza u shpall fajtor për të gjitha akuzat dhe u dënua me 25 vjet burgim.

Ligjvënësit evropianë miratuan më 25 prill një rezolutë që bën thirrje për “lirimin e menjëhershëm dhe pa kushte” të të gjithë të burgosurve politikë në Rusi.

Rezoluta e miratuar më 25 prill është pjesë e një mocioni të përbashkët në PE që dënon zgjedhjet “jodemokratike” presidenciale të mbajtura në Rusi dhe “zgjerimin e paligjshëm” të zgjedhjeve në territoret brenda Ukrainës që Moska ka aneksuar paligjshëm.

Rezoluta bën thirrje për “lirimin e menjëhershëm dhe pa kushte, por edhe kompensimin e të gjithë të burgosurve politikë…. për lirimin e gazetarëve të arrestuar padrejtësisht, përfshirë Alsu Kurmashevan dhe Evan Gershkovichin, dhe familjet e tyre, për rivendosjen e lirisë së shprehjes dhe tubimit në Rusi dhe rritjen e kontrollit ndërkombëtar dhe monitorimit e shkeljeve të të drejtave të njeriut në Rusi”.

Në rezolutë, po ashtu, përmenden Vladimir Kara-Murza, Oleg Orlov, Ksenia Fadeeva, Ivan Safronov dhe Ilya Yashin, të cilët PE-ja tha se janë të burgosur politikë dhe duhet të lirohen. REL