VOAL

Reportazh – ‘Një proces rutinë’: Të gjithë duan ta varrosin skandalin e eshtrave të Kosinës

By voal.ch | June 11, 2021

twitter
Follow
facebook
linkedin

Të zhvarrosur 15 vjet më parë në kërkim të eshtrave të ushtarëve grekë, 108 skelete grash, fëmijësh e pleqsh u rikthyen më në fund në Kosinë përmes një procesi rutinë, që duket se varros edhe skandalin që ngjalli debate nacionaliste dhe u kthye në motiv filmash.

Mëngjesin e 18 majit, një dërgatë zyrtarësh mbërriti në fshatin Kosinë të Përmetit dhe vëzhgoi një grup punëtorësh, teksa rreshtonin dhjetëra kuti metalike me ngjyrë të artë në një varrezë murale të sapondërtuar me tulla dhe beton.

Brenda kutive metalike gjendeshin 108 skeletet e zhvarrosura 15 vjet më parë në Kosinë, në kërkim të ushtarëve grekë të rënë gjatë luftës Italo-Greke.

Mes të pranishmëve ishin zyrtarë të Ministrisë së Brendshme, konsulli grek në Gjirokastër si dhe kryebashkiakja e Përmetit. Por nuk pati eulogji për të vdekurit dhe as ceremoni rivarrimi.

“Për ne ishte thjesht një proces pune rutinë,” i tha BIRN grupi i eskpertëve greko-shqiptarë në një përgjigje të përcjellë përmes zëdhënësit të Ministrisë së Mbrojtjes.

Rikthimi i heshtur i eshtrave rreth 15 vite pas zhvarrimeve të bujshme solli kujtime të hidhura për banorët e paktë të mbetur në Kosinë.

“Edhe atëherë ashtu i bënë gjërat, edhe tani i sollën fshehur, nuk thanë në fshat,” tha një i moshuar një ditë pas rivarrimit, teksa rregullon hardhinë i ndihmuar nga një grua që i mban shkallën.

“Turpi është i atyre që e bënë atë histori,” shtoi ai, pa dashur që të identifikohet me emër.

Varreza murale gjendet pranë kishës së Kosinës “Fjetja e Shën Mërisë”- një nga kishat më të vjetra në Ballkan, e ruajtur si monument kulture. Megjithatë, kisha nuk njihet aq shumë për historinë e vjetër dhe arkitekturën e veçantë sesa për historinë e zhvarrimeve të 15 viteve më parë.

I ashtuquajturi skandali i zhvarrosjeve iu shtua listës së përplasjeve mes Shqipërisë dhe Greqisë, ndërsa shërbeu gjithashtu si motiv për filmin “Ballkan Pazar” të regjisorit Edmond Budina, që ironizoi ngjarjen si një pazar eshtrash dhe gërricjesh të vjetra ballkanike.

Një çerek shekulli më vonë, eshtrat u rikthyen në Kosinë, pasi sipas Ministrisë së Mbrojtjes, një grup i përbashkët ekspertësh shqiptaro-grekë arriti në përfundimin se ato i përkisnin foshnjave, grave dhe pleqve –por në asnjë rast ushtarëve të supozuar.

Skelete në “sirtarë”

Varreza murale në Kosinë, ku u vendosën skeletet e zhvarrosura 15 vjet më parë. Foto: Raimond Kola.

Dhunimi i varreve të Kosinës u denoncua në maj të vitit 2006 nga një prej punëtorëve që paguhej për hapjen e tyre, Altin Ballabani, i cili akuzoi priftin Vasil Thomollari për zvarrimet dhe zhvendosjen e skeleteve në një kishë tjetër.

Një hetim me akuzat e dhunimit të varreve ndaj Thomollarit dhe një personi që u identikua si përkthyes, u mbyll pa fajtorë në vitin 2011.

Edhe pse ekspertët e Mjekësisë Ligjore provuan atëherë se eshtrat nuk ishin të ushtarëve, Prokuoria arsyetoi se nuk kishte pasur dhunim të varreve, duke argumentuar se varrezat ishin dëmtuar edhe më herët.

Eshtrat megjithatë nuk u kthyen në fshat. Me një marrëveshje të vitit 2009 mes Shqipërisë dhe Greqisë për të gjetur të rënët e luftës Italo-Greke të zhvilluar pjesërisht në Jug të Shqipërisë, u vendos që ato të rieksperimentoheshin prej një grupi të përbashkët ekspertësh.

Zyrtarisht, mbi bazë të marrëveshjes së vitit 2009 janë gjetur 578 skelete të ushtarëve grekë të rënë në luftën Italo-Greke. Ata u rivarrosën në Manastirin e Grykës së Këlcyrës në tetor të vitit 2018, pas përfundimit të një ekspedite të zhvarrimit të eshtrave të ushtarëve grekë, që ishte kryer në zonën e Sajmolës.

Ndërkohë, eshtrat e nxjerra në vitin 2006 në Kosinë u mbajtën prej prokurorisë deri në vitin 2018, kur u morën në dorëzim nga grupi i përbashkët i ekspertëve.

Sipas Ministrisë së Mbrojtjes, ekspertiza e re u krye në Dragot të Tepelenës, në një kamp të ngritur enkas, provoi sërish që eshtrat nuk ishin të ushtarëve.

Në një përgjigje për BIRN, Ministria e Mbrojtjes tha se ndër 131 skelete që u veçuan prej 69 kutive ku ishin hedhur pa ndonjë kujdes, nuk kishte ushtarë grekë.

“Nga eshtrat e zhvarrosura u formuan 108 skelete njerëzish të ndryshëm. Pjesa tjetër e eshtrave duket se nuk ka qenë njerëzore. Ekspertët po ashtu thanë se nuk u gjetën as shenja dalluese të ushtrisë, që mund të dëshmonin se eshtrat u përkisnin ushtarëve grekë apo të ndonjë vendi tjetër,” shtoi Ministria e Mbrojtjes.

Asnjë prej skeleteve nuk u identifikua dhe asnjërit nuk mund t’i vendosej një emër. Ekspertët thonë në përgjigjen zyrtare se identifikimi dhe bërja bashkë e skeleteve të njëjta kishte qenë e vështirë, pasi eshtrat ishin nxjerrë pa ndonjë rregull dhe ishin të përziera.

“Në to kishte përzierje eshtrash fëmijësh, të porsalindur, gra, mosha të mëdha, si edhe eshtra kafshësh,”, thuhet në përgjigje, ndërsa shtohet se përfundimisht ishte përjashtuar mundësia që eshtrat t’u përkisnin ushtarëve apo oficerëve të ushtrisë greke.

Heshtje dhe formalitet

Qendra e fshatit Kosinë në Përmet.

Në rivarrimin e të zhvarrosurve ishin të pranishëm zyrtarë të Ministrisë së Brendshme, kryebashkiakja e Përmetit dhe konsulli grek në Gjirokastër. Por zyrtarët shqiptarë të kontaktuar nga BIRN nuk ishin të qartë se për çfarë arsyesh ndodheshin aty.

Alma Mele nga Drejtoria e Koordinimit dhe Monitorimit të Prefekturave i tha BIRN se ajo kishte qenë e pranishme për të parë procesin, por se nuk ishte në gjendje t’u përgjigjej pyetjeve.

“Nuk kam dijeni për procedurat, për ato duhet të pyesni grupin e ekspertëve në Ministrinë e Mbrojtjes,” tha Mele.

Të njëjtën gjë i tha BIRN edhe Juxhin Pasho, administratori i Piskovës që përfshin edhe fshatin Kosinë. Ai tha se ishte jashtë procesit dhe njësia që ai drejton, nuk ishte marrë me këtë çështje.

Ministria e Mbrojtjes nga ana e saj thotë se zyrtarët nuk ishin të ftuar në formalitet rutinë.

“Pjesëmarrja e titullarëve të prefekturës së Gjirokastrës dhe të bashkisë së Përmetit në rivarrimin e kryer në Kosinë ka qenë vendimmarrje e tyre,”tha Ministria e Mbrojtjes, e cila sqaroi se pushtetit vendor i ishin kërkuar vetëm varrmihësit e komunales për të kryer shërbimet e rivarrimit.

Rivarrimi në Kosinë është i treti i kryer, pas dy të tjerëve më herët në varrezat publike të Këlcyrës.

“Rivarrime të tilla të eshtrave të paidentifikuara, të dy ekipet e terrenit kanë kryer edhe më parë në varrezat publike të Këlcyrës, ku janë rivarrosur 71 eshtra të paidentifikuara (21 eshtra në datën 8 shkurt 2019 dhe 50 eshtra më 8 korrik 2020), pa ceremoni zyrtare dhe pa praninë e mediave, vetëm me prezencën e dy ekipeve të terrenit,” thuhet në përgjigje.

Mina Ballabani, banor i Kosinës i tha BIRN se do të kishte dashur të kishte qenë i pranishëm në ceremoni.

“Nuk dinim gjë për ceremoninë, po të na kishin thënë do venim”, tha Ballabani.

Megjithatë, në fshatin e vogël nuk duket se ka njerëz që duan të flasin për këtë histori dhe as ndonjë interesim për skeletet e rikthyera. Sipas banorëve, demografia e Kosinës ka ndryshuar pas Luftës së Dytë Botërore. Në fshat gjatë diktaturës u vendosën banorë nga zona të tjera, ndërsa pas viteve 90’ një pjesë e mirë kanë emigruar, duke bërë edhe më të thellë ndryshimin.

Një zyrtar lokal që kërkoi të mos identifikohej i tha BIRN se nëse do kishte interes për identifikimin e mëtejshëm të skeleteve, kjo u mbetej në dorë banorëve që mund të kërkonin të gjenin paraardhësit.

“Eshtrat janë të paidentifikuara dhe duhet bërë ADN nga vetë banorët, që ata të gjejnë nëse janë të të afërmve të tyre,” përfundoi ai./Nga Raimond Kola, korespondent i Zërit të Amerikës në Gjirokastër/ BIRN

Fjalë kyçe: BIRN, eshtrat e Kosinës

Komentet

Cancel reply

Lajme të ngjashëm

OPOZITA E MJERË PA SENS POLITIK – Nga BINAK MAXHARRAJ

Ju partit politike PDK,LDK AAK tanime nuk jeni në pozitë,tanime nuk jeni në qeveri.Punët në qeverit e Juaja i betë bërllog.Qevertë e Juaja përfunduan keq e me keq.Mandatët i përfunduat ashtu siç i përfunduat me turp pa dinjitetshëm,pa politikë shtetformuese por me shumë politikë shtetshkaterruese me te cilën e qitet ne pazare edhe vendin më vrastarët e sajë.

Pra,tashti më nuk jeni në qeveri mandatët i përfunduat ashtu siç i përfunduat me skandale dhe afëra nga më të ndryshme.E vodhët dhe e plaqkitët këtë shtetë deri ne palcë.Derisa ju po bëheshit milionera,populli e kishte marrë vrapin,ikjën nëpër Evropë për një kore buke për femijet e tyre,ndërsa femijet e Juaj,gratë e juaja mbanin rroba te shtrejta,të mbuluar me arë salltaneteshin nëpër sallone të ndryshme pa fije turpi.Por,nuk di së edhe çfarë nuk latë tjetër gjë pa i berë këtij populli duke e poshteruar,dinigruar.Derisa ai e kuptoi se kush jeni.

Dhe me 14 shkurt 2021 ua dha shqelmin dhe ju hodhi si paçavrat ne opozitë,bile si paçavra të pa lara.

Kjo është e gjitha,është meritë e popullit qe tashti nuk jeni në qeveri,duhet të mësohëni të jetoni edhe në opozitë,sepse sipas te gjitha gjasave këtu do te qndroni shumë gjatë,anipse kjo nuk po ju perlqen nuk jeni mësuar më qendru në opozitë sepse vendi ne opozitë nuk ju sjellë benefite sikur ishit ne pozitë,ne qeveri,nuk mund te vjedhni dhe te plaqkiteni këtë vend.Edhe në opozitën e mirefillët parrit mund te jenë kreative,te veprojnë dhe kontribuojnë për shtetin,por ju këtë nuk po e beni sepse shumë keq e keni flliqë këtë shtet.Krejtë puna e juaj ne opozitë po ju shkon huq.

Ne vend te kontributit te juaj,ju e keni humbë orijentimin të qenunit ne opozitë.Krejtë energjinë e Juaj po e drejtoni ne drejtim të gabuar ne luftës për mbrojtjën e punëve te pista të juaj sa ishit ne qeveri ne pozitë,duke i mbrojtë hajnit,plaqkitjet dhe korrupcionin për te cilet u ka hyer firka në palcë sepse se shpejti duhet te jepni përgjegjesi për te gjitha punët e pista qe ia keni bërë këtij shteti sa ishit ne pozitë, ne qevri për te gjitha këto vite pas çlirimit sepse drejtësisë nuk mund ti ikëni ajo se shpejti do te ju trokëtë në derë.

Kjo nuk është e gjitha?!

Edhe te qenunit në opozitë kërkohën do rregulla të mirësjelljës për ndihmë pozitës në qeverisje të mirë.

Por ju këtë nuk po e bëni,jeni bërë si bishat e egra,po turreni vrap e pa vrap,po turreni në Parlament e qeveri dhe kudo tjëtër qe ta lani fytyrën e juaj te papastër,thuese se kjo qeveri i ka fajet për të gjitha punët e pista qe ia keni bërë këtij vendi për te gjitha ato vite sa ishit në pozitë,në qeveri.Duhet të harxhoni shumë deterxhtë qe ta shpëlani fytyrën e juaj të pa pastër.

Por tashti ju te opozitës duhet ta kuptoni e sidomos do gjela e skakavca të PDK,LDK dhe AAK se në qevri është dikush tjetër, janë ata qe i zgjodhi populli me votë absolute.Qeveria e re ndryshon dukshëm nga ajo e Juaja.Janë më te arsimuar,janë te pa korruptuar,nuk dijnë me vjedhë me plaçëkitë vendin.Nuk janë njërëz te hunit dhe stupcit,siç ishit ju ne te gjitha qeverite e pasluftës.

Qeveria e re me njerëz te zgjedhur nga populli,e jo përmes pazareve politike siç vepronit ju,do të jetë shumë ndryshe me shumë cilsore premtuese dhe gjithësesi jo korruptuese me pagazhe gjyqesore mbi shpinë.Nuk keni te drejtë ti drejtoni shigjetat e kritikës në këtë qeveri qe i ka vetem disa muaj në qeverisje te kërkoni qe ti ndreq punet e pista te juajat që ia bëtë kërij sheteti për 20 vite e me shumë,punë këto te cilat i ka kundërshtuar kurr ishte ne opozitë e cila gjithesesi bente një luftë konstruktive qe të mos lejonte qe te shkaterrohet shteti,te mos cenohet sovraniteti dhe integriteti i vendit.

Pra,ne vend qe edhe ne opozitë te kontribuoni diçka për kët vend,sepse edhe opozita mund te bëjë shumë punë te mira,mos humbëni kohë,mos trumbetoni qoftë me kërcnime,protesta për punën e disa muajve të kësaj qeveria e cila po benë punë jashtëzakonisht te mira dhënë votuesit,elektoratit ne drejtim të çkapjes se shtetit nga ju të opozitës te cilët jeni te korruptuar deri ne fytë me krim dhe korrupcion.

Nuk ju pijnë ujë kërcnimet me protesta ndaj qevesisë.Nuk pijnë ujë sepse kanë ndryshuar koherat ne pushtet nuk janë më hajnat,plaqkitësist dhe cubat e të gjitha llojeve,sepse kjo qeveri ne krye me Albin Kurtin po ia zbardhë fytyrën Kosovës të nepërkëmbur ne arënen nderkombetar.

Kjo është rruga e kësaj qeverie e Kryeministrit Albin Kurti i cili më përkushtim dhe pa u trembur po e qonë dhe do ta qojë përpara këtë vend.Këtë po e vërtetojnë edhe aktiviteti i tyre ne të gjitha ninistritë ku po pelcasin bagllamet e një shteti të korruptuar nga hajnat dhe plaqkitësist e qeverive sa ishit ju ne pushtet.Po,pelcasin bagllamet e montuar gabim nepër borde dhe segmente tjera të jetës ekonomike.Kjo qeveri në krye me kryeminstrin Albin Kurti për herë te parë pas dhjetë vitesh diagolimi përbuzes,nençmues po ia tregon vendit Vuçiqit duke e mbeshtet për muri duke ia shpërfaq fytyres të gjitha krimet deri ne gjenocid te bera ndaj shqiptarve të cilat negocuesit e më parshëm me Thaçin,Mustafën as qe patën gucimin te ia përmendnin por qe i sollën marveshje te demshme Kosovës.Më këtë epërsia e Vuçiqit ka marrë fund në dialog sepse Kurti i dregoj se me nuk është i nenshtruar por është palë e barabartë në dialog,për çka Vuçiq ne dy takimet e fundit mbeti i tmerruar,mbeti pa fjalë por i terbuar si bisha sepse me këtë qeveri dhe më Kurtin si kryeministër i ka ardhë koha për llogari dhenje ndaj Kosovës,e jo te kerkojë ndonjë llogari apo kompromisë nga Kosova.(7/27/21).

I jepet lamtumira e fundit 46-vjeçarit nga Podujeva që vdiq në aksident në Kroaci

Sevdail Rrustemi, 46-vjeçar, nga Pakashtica e Podujevës mbeti i vdekur në aksidentin tragjik që ndodhi ditën e diel në Kroaci.

Bashkë me të ndjerin, në autobus ishin edhe bashkëshortja dhe dy djemtë e tij, të cilët pësuan lëndime trupore dhe të njëjtit kanë marrë edhe mjekësor në shtetin kroat, ka njoftuar vëllai i të ndjerit.

Para pak çastesh mes dhimbjes e lotëve iu dha lamtumira e fundit 46-vjeçarit.

Në vendin e ngjarjes po qëndron ekipi i T7, duke sjellë fotografi nga ceremonia e varrimit.

Dhjetë persona me prejardhje nga Kosova humbën jetën dhe mbi dyzet u plagosën kur autobusi me të cilin udhëtonin, doli nga rruga në qytetin kroat, Sllavonski Brod.

Autobusi me 67 pasagjerë, përfshirë fëmijë, ishte nisur nga Frankfurti për në Prishtinë.

Varrosen nënë e bijë nga Gjakova që humbën jetën në aksidentin tragjik në Kroaci (fotot)

Nënë e bijë nga komuna e Gjakovës që humbën jetën në aksidentin tragjik në Kroaci po varrosen sot në vendin e tyre të lindjes.

45-vjeçarja, Valentina Binakaj dhe e bija 18-vjeçare, Erlinda Binakaj, fatkeqsisht nuk arritën t’i mbijetojnë tragjedisë të dielën në mëngjes në Slavonski Brod të Kroacisë.

Mes dhimbjes e lotëve para pak çastesh atyre iu dha lamtumira e fundit.

T7 ju sjell pamje nga ceremonia e varrimit.

Dhjetë persona me prejardhje nga Kosova humbën jetën dhe mbi dyzet u plagosën kur autobusi me të cilin udhëtonin, doli nga rruga në qytetin kroat, Sllavonski Brod.

Autobusi me 67 pasagjerë, përfshirë fëmijë, ishte nisur nga Frankfurti për në Prishtinë.

Ironia – Znj Veliaj, rrogë vetes 20 mijë euro në muaj/ Aktivistja Elona Caslli: Diferenca është shumë pallate në mes…

Aktivistja Elona Caslli ka ironizuar zonjën e parë të Bashkisë së Tiranës, e cila ‘i paska gjetur vetes një punë me rrogë të majme 20 mijë euro në muaj, ku këshillon institucione dhe kompani ligjore, kur burri I saj ka mbushur Tiranën me pallate’.

Postimi

‘Quo vadis!

Teatër paska shpikur zonja Veliaj..?!?!

Zgjuarsi pushteti me kosto shteti..

Sipas investigimit të Ora News, bashkëshortja e kryebashkiakut Erion Veliaj merr 20 mijë euro në muaj, duke këshilluar ligjërisht institucione e kompani shtetërore.

Sa e zonja është bërë profesionalisht zonja Veliaj-Xoxe, pas mandatit dhe sa ishte e tillë para mandatit të burrit të saj si kryepushtetar i Tiranës??

Diferenca është shumë pallate në mes..

Ky po është Teatër, por i pashembur ende..’

Ambasadori Withers për DASH: “Erion Veliaj është një qen sulmi (attack dog) i Edi Ramës”

Yes Sir !

*“Erion Veliaj është një qen sulmi (attack dog) i Edi Ramës”. – thuhej ndër të tjera në një kabllogram (lehtësisht të verifikueshëm) të zbuluar nga WIKILEAKS, i raportuar dhe i firmosur nga ambasadori Withers për DASH gjatë kohës kur përfaqësonte SHBA-të në vendin tonë.

**Një foto e para pak ditëve e kryetarit të Bashkisë së Tiranës me ambasadorin në pension z.Withers u shpërnda nga Veliaj me mbishkrimin e ngrohtë “ka miq, ka familje, ka dhe miq që të bëhen si familje”.

post scriptum – Paralelja midis dy fotografive të mësipërme, screenshot-it të ambasadorit gjatë mandatit të tij diplomatik dhe gjurmimi i kryebashkiakut për një foto me ambasadorin në pension e në punë t’vet, ftojnë për një pasqyrim mes dy ngjarjeve që i ndan një dekadë.

Pagëzimi si qen sulmi, sjell padashur inventarin zoologjik të shprehive të ngjashme mes dy popujve miq, leksikun krahasimor mes kafshës besnike dhe qenieve humane të shpërfytyruara sipas rastit, besnikë vetëm tek shefat kryetarë a pronarë partish, kryeministra etj.

Në të dy rastet qëllimi mbetet i njëjtë. Kocka.
Në USA besoj se krahasimi i një politikani me kafshën e pafajshme, do të zgjonte protesta të zjarrta nga shoqatat e mbrojtjes së kafshëve.

Tek ne, janë rritur breza që ekzaltoheshin e mrekulloheshin teksa jepte shpirt Gofi, pushtuesi nazist, qeni fiksional i helmuar nga “Tomka dhe shokët e tij” nën tingujt e këngës “fusha është e jona…”.

Nuk besoj se fusha e filmit të lidhet me emrin e mëvonshëm të një kompanie të privilegjuar tenderash.

Përtej sentimentalizmës ndaj kafshëve, rendja refleksive e attack dogs-ave pas pushtetit dhe parasë, nëpërmjet shqisës së nuhatjes, tejzgjat status quo-në e krizës ku gëlon duhma e dëshpërimit.

Aty ku vriten qytete dhe zhduket historia nën mallkimin e Vitit Zero.
Në kryeqytet shembet çdo ditë një ndërtesë emblemë tironse, për të mbirë një kullë majë të cilës një papagall fytyrëhumbur cicëron për pyll orbital dhe hapësira të gjelbërta.
Nën hijen e pushtetit të shefit shtatlartë dhe nën pushtetin e të papushtetshmëve të sojit.

Ndrangheta, me aksiomën “Yes Sir!” në majë të gjuhës, idiotët e nevojshmëm, tërë pispillosje dhe përkëdhelje, me anë të terrorit e propagandës, ngjitin shkallët drejt majave të epërme të karrierës në emër të kancerit për para e pushtet totalitar.
Shembuj si personazhi në fjalë, fatkeqsisht, kthehen në modele për tirazhe të larta të atyre që i shohin si histori suksesi.

Të rinj brenda rreshtimeve partiake, si qenie të trembura e të nënshtruara lehtësisht, kthehen hutimthi në turma duartrokitëse të personazheve groteske, fake dhe të papërtypshme nga stomaku i mendjeve normale.

Në prehrin e utopive, nëpërmjet zbrazëtirës kulturore e shpirtërore që ngjizet nga shkatërrimi i aftësive për të reaguar, shpresa për ide dhe për profile me identitet, kthehet në grohmësira në forma elozhesh nga “Yes sir” -ët pasardhës ku diktatorucët shfaqen si shpëtimtarë.

Sa më i madh bëhet numri i ndjekësve të tyre, aq më i vogël bëhet dyshimi për ta – thotë psikologu Sketel.
Tek ne, më të shtypurit janë edhe më letargjikë dhe shtypja vazhdon të prodhojë heshtje, nënshtrim.
Kapërcimi nga përgjumja, do të ndihmonte shoqërinë për një kthjellim e për të dalë nga burgu i shpirtit.

Zero tolerancë për frustrimet e diktatorëve të rinj në këtë territor prej vetëm 28 000 km2.
Sepse një ligj i pazbuluar mirë, thotë se sasia e tolerancës që mund të shpenzohet në një territor të caktuar, është e numëruar. Në një territor, nuk mund të konsumohet më shumë tolerancë sesa do mund të mbanin kufijtë e këtoj territori të quajtur Shqipëri. Shqipëria nuk do të ekzistonte si territori që njohim nëse do të toleronte të tjerët përtej kufirit të të qenit Shqipëri.
Matematikisht, toleranca ndaj të fortëve veshur me pushtet politik dhe ekonomik, prodhon diku viktima.

Rezistenca ndaj tyre, t’i privosh këta të fortë nga territori yt i lirisë, është t’u bësh vend të pambrojturve, të mënjanurëve, të dëbuarëve.
Mbi të gjitha, zero tolerancë për injorancën. Duke cituar shkrimtarin argjentinas Alejandro Dolina tek shprehet :
“Injoranca është shumë më e shpejtë se inteligjenca. Inteligjenca ndalet aq shpesh për të shqyrtuar, injoranca kalon mbi të papriturat e zakonshme që janë nocione të një shpejtësie të madhe dhe kurrë nuk ka diçka që asaj i tërheq vëmendjen. Kështu që ajo arrin kudo shpejt … sidomos në përfundime.

”Prandaj sa nuk është tepër vonë, të dalim nga strukja, indiferenca ndaj gjithçkaje, të refuzojmë e reagojmë ndaj injorancës veshur me pushtet e korrupsion të paimagjinueshëm.
O SOT, O KURRË !

Autor i shkrimit: Genti Çela

Çikat e Arta të Kosovës…. Nga Adriatik R. Dosti

Plot 57 vjet me pare…kur sporti luftarak i Arteve Marciale japoneze Judo u perfshi ne Lojerat Olimpike pikerisht ne Olimpiaden e Tokyos ne 1964 ….veshtire te besoj se ndonje shqiptari te Shqiperise a te Kosoves do t’ja kishte marre mendja se nje dite ne do te kishim nje kampion a kampione olimpike e do te vinim ne vitrinen e sportit kombetar shqiptar jo nje por tre Medalje Ari e madje brenda 5 vjetesh 2016-2021…e qe te treja jane Made in Kosova e qe te treja mbajne vulen e tre Çikave te Arta te saj ….

Rrugen e çeli Majlinda Kelmendi ne Rio de Janeiro ne 2016 per tu pasuar pak vite me pas nga Distria Krasniqi e Nora Gjakova…çfare mrekullie e çfare krenarie kombetare…

Dhe kjo histori suksesi qe gezon çdo shqiptar ne mbare globin nisi disa vite me pare ku fale pasionit, guximit e profesionalizmit te Trajnerit te jashtezakonshem pune shume e fjale pak Driton Kuka Çikat e Kosoves e kryesisht ato te Pejes pas nje Lumi djerse e sakrificash pa fund ja dolen qe ne 2012 te marrin frytin e asaj ç’ka kerkonin e enderronin…

Majlinda sjell ne Kosove medaljen e saj te pare te arte ne nje turne te rendesishem nderkombetar… duke fituar ne Kupen Botes ne Stamboll -Medaljen e Arte…. e ç’ka ne 11 vite kariere brilante te saj do te pasurohej ne vijim edhe nga nje arsenal i frikshem trofesh e medaljesh pa fund qe do t’i kishte zili edhe sportisti me elitar i globit…plot 32 te Arta, 6 Argjendi e 8 Bronzi…

Kampione Olimpike, kampione e botes, kampione e Europes, kampione e Ballkanit…e askush tjeter si ajo …dhe e pa fat ne Tokyo 2020 [ korrik 2021] ne mbyllje te karieres se vet brilante …por ani ky eshte sporti …e vajza e pare Kampione olimpike e kombit shqiptar gjithesesi ka hyre tashme per te mos dale dot me kurre ne Arkivin, historine e memorien e nderit te sportit te kombit e te popullit te vet….

E nese Majlinda mbeti absolute ne peshen e saj ne 52 kg…nje tjeter pasuese e saj e sportiste e trajnerit Kuka…Distria arrin ti sjelle Kosoves nje tjeter te Arte olimpike ne peshen 48 kg…dhe do te jete Nora Gjakova qe ne peshen 57 kg do te beje ”tris- in ” e Medaljeve te Arta Olimpike per Kosoven….e pra ne 2 Olimpiada e brenda 5 vjetesh …3 Ari…çfare mrekullie !

Dhe ka akoma…ku i dihet…ne gare eshte ende Loriana Kuka e cila konkuron te enjten e 29 korrikut ne peshen e 78 kg…

I ndoqa …disa Live e disa te perseritura e ne forme permbledhje ne RTK ndeshjet e Çikave te Kosoves por edhe ate te vellait te Nores – Akilit …emocion por edhe krenari…aq me shume sot tek sheh qe disa vende me Rusine e Francen ne krye ç’nuk po bejne kunder Kosoves e s’rreshtin poshtersisht te komplotojne e te thurin plane ogurzeza kunder saj ne guzhinat e pista te Beogradit, Moskes e Parisit….

E bash per keto e shume te tjera si keto…e bash per ate histori tragjike e te shkruar me gjak Nderi yt Kosove u vu disi ne vend qofte edhe kesisoj sportivisht e ne tryezen me te madhe te sportit boteror ne nje Olimpiade e kjo fale Çikave te tua te Arta…Majlindes, Distrias e Nores …e qe me siguri neser do te pasohen nga emra te tjere se Orteku i Driton Kukes veshtire te ndalet me dot prej kerkujt…

Dhe nuk ishte aspak rastesi por shume nder e krenari qe Medaljen e Arte fituese te Tokyo 2020 …Nores ja dorezojne pikerisht dy autoritete shume te larta te sportit boteror…Tomas Bach -Presidenti i IOC [Komiteti olimpik nderkombetar]…dhe J.Rouge…Sekretari i pergjithshem i federates boterore te Judos…

Faleminderit Driton….faleminderit Çikat e Arta te Kosoves…na bete krenare si kurre me pare e na bete ta mbajme koken lart si shqiptare e kjo fale suksesit tuaj te jashtezakonshem…

Dhe vec jush nuk kam si te mo sjell sot ndermend edhe si-motrat tuaja të të njejtit gjak qe gjithashtu na kane nderuar ADN e kombesine tone po fale punes e talentit te tyre por edhe patriotizmit e dashurise pa fund per ty Kosove -toke e trimave dhe e burrneshave pa fund…

Te tilla jane edhe Rita Ora, Dua Lipa, Era Istrefi….pasuar nga Donika e deri tek Presidentja e sotme e jotja Kosove…dinjitozja Vjosa Osmani…

Jo me kot i quajta ashtu siç ke qejf t’i quash e t’i therrasesh t’i vete Kosove…Çikat e Arta te Kosovesikat tona…tingellon me bukur keshtu besoj !

Te faleminderit Kosove !

A.R.DOSTI

Raporti final i OSBE/ Basha: E pëmbledhur me dy fjalë “Masakër Zgjedhore”! Konfirmon se më 25 prill u tjetërsua vullneti i shqiptarëve

Kreu i PD, Lulzim Basha ka reaguar për publikimin e raportit final nga OSBE/ODIHR.

Lideri demokrat thotë se me dy fjalë e gjitha mund të përmblidhet si ”Masakër Zgjedhore”.

Sipas tij, me këtë raport konfirmohet se më 25 prill u tjetërsua vullneti i shqiptarëve dhe ato zgjedhje nuk kishin lidhje me demokracinë dhe zgjedhjet e lira dhe të ndershme.

STATUSI NGA LULZIM BASHA

Raporti përfundimtar i OSBE/ODIHR konfirmon se me 25 prill u tjetërsua vullneti i shqiptarëve.

Këto janë disa nga konkluzionet e raportit përfundimtar të OSBE/ODIHR mbi 25 prillin:

– Blerja masive e votave.

– Presioni ndaj votuesve.

– Shkrirja në një e partisë në pushtet me shtetin.

– Keqpërdorimi i aseteve publike në avantazh të partisë në pushtet.

– Abuzimi me pushtetin dhe funksionet publike.

– Rritje e punësimit në administratën publike me qëllime elektorale.

– Presion mbi administratën publike për të votuar partinë në pushtet.

– Përdorimi i fondeve të rindërtimit për të orientuar votën.

– Legalizime në këmbim të votës.

– Vjedhja e të dhënave private dhe personale të shqiptarëve nga partia në pushtet dhe ngritja e sistemit kriminal të patronazhistëve duke ushtruar përmes këtij sistemi presione dhe shantazhe ndaj qytetarëve.

– Përdorimi i grupeve kriminale për të ushtruar presion ndaj zgjedhësve.

– Ndryshimet kushtetuese të njëanshme, në kundërshtim me rekomandimet e Komisionit të Venecias.

E përmbledhur me dy fjalë: MASAKËR ZGJEDHORE!

Raporti konfirmon atë që të gjithë shqiptarët e dinë tashmë: 25 prilli nuk kishte lidhje me demokracinë dhe zgjedhjet e lira e të ndershme. bw

Nga patronazhistët, legalizimet tek shit-blerja e votës dhe gjuha gjatë fushatës, OSBE/ODIHR: Shteti duhet të garantojë të drejtën për zgjedhje të lirë dhe të fshehtë

OSBE/ODHIR publikon raportin perfundimtar të zgjedhjeve të 25 prillit ku vlerësohet se votuesve shqiptarë iu garantua zgjedhja e kandidatëve ndërsa dita e zgjedhjeve ishte kryesisht transparente dhe e qetë. Në këtë dokument vihet theksi tek shit-blerja e votës, si një problematikë e hasur në zgjedhjet e fundit, bazuar kjo në nje numër të lartë hetimesh të ndërmarra, si dhe tek çështja e shumëpërfolur e patronazhistëve.

Konkretisht sa i perket çështjes së publikumit të të dhenave të mbi 900 mijë shqiptarëve thuhet: “Rrjedhja e të dhënave personale të ndjeshme të rreth 900,000 qytetarëve shqiptarë para zgjedhjeve, përfshirë preferencat e tyre politike, ishte shqetësuese serioze dhe i bëri votuesit të prekshëm nga presioni.”

Në këtë dokument flitet edhe për punësimet të cilat u rriten ndjëshëm në aparatin shtetëror përpara zgjedhjeve, si dhe u dhanë legalizimë në kembim të votës.

OSBE/ODIHR ka komentuar edhe gjuhen e përdorur përgjate fushatës nga politikanët si të ashpër. “Toni i gjuhës së përdorur gjatë fushatës nga disa udhëheqës partie dhe, në veçanti, Presidenti, ishte konfrontues. Ndonjëherë gjuha agresive u përdor gjithashtu në seksionet e komenteve në rrjetet sociale. Kishte disa raste të shquara gjatë fushatës së gjuhës seksiste të përdorura kundër grave.”

Sa i përket ndalimit të shtesave shqiptarë të Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut, në raport thuhet se urdhri ka të ngjarë të ketë ndikuar negativisht në aftësinë e disa shtetasve shqiptarë, përfshirë nga pakicat kombëtare, për të ushtruar të drejtën e tyre të votës.

(BalkanWeb)

Raporti final/ Rekomandimet e OSBE: Të rishikohet kuadri ligjor, ti paraprihet një procesi të hapur konsultimi. Të ketë siguri për të dhënat personale të qytetarëve

OSBE/ODIHR në fund të raportit final për zgjedhjet e 25 prillit ka dhënë disa rekomandime për Shqipërinë.

OSBE kërkon që të rishikohet kuadri ligjor i procesit zgjedhor, por jo të bëhet me një process të hapur, gjithpërfshirës konsultimi mes palëve dhe të miratohet para zgjedhjeve të ardhshme.

Po ashtu kërkohet më shumë përpjekje në çështjet e blerjeve të votave si nga agjencitë e zbatimit të ligjit dhe nga qytetarët.

Nga ana tjetër OSBE ka identifikuar problemin e të dhënave personale që u zbulua në këto zgjedhje dhe kërkon që ato duhet të jenë të sigurta.

Një tjetër pikë që duhet rishikuar sipas OSBE është pragu 1% për kandidatët e pavarur në mënyrë që të ketë mundësi të barabarta për të gjithë.

PJESE NGA RAPORTI I OSBE/ODIHR

XVI REKOMANDIME

Këto rekomandime, siç përmbahen në të gjithë tekstin, ofrohen me qëllim që të përmirësohet edhe më tej zhvillimi i zgjedhjeve në Shqipëri dhe për të mbështetur përpjekjet për t’i sjellë ato plotësisht në përputhje me OSBE-në angazhimet dhe detyrimet dhe standardet e tjera ndërkombëtare për zgjedhjet demokratike. Këto rekomandime duhet të lexohen së bashku me rekomandimet e kaluara të ODIHR-it që nuk janë lexuar ende. ODIHR është gati të ndihmojë autoritetet e Shqipërisë për të përmirësuar më tej zgjedhjet

procesin dhe adresimin e rekomandimeve të përfshira në këtë dhe raportet e mëparshme.146

REKOMANDIMET PRIORITARE
Kuadri ligjor ka nevojë për rishikim të mëtejshëm për të adresuar ODIHR-in dhe Komisionin e Venecias rekomandimet dhe një numër paqartësish dhe mospërputhjesh. Ndryshimet në ligj duhet të paraprihet nga një proces i hapur dhe gjithëpërfshirës i konsultimit, dhe të miratohet para tjetrit zgjedhjet.
Shteti duhet të garantojë të drejtën për një zgjedhje të lirë dhe të fshehtë. Çdo formë presioni për tu zbuluar nëse dhe si njerëzit kanë votuar duhet të parandalohen.
Agjencitë e zbatimit të ligjit duhet të intensifikojnë përpjekjet për të identifikuar, hetuar dhe ndjekur penalisht çështjet e blerja e votës. Qytetarët duhet të inkurajohen të raportojnë dhe të japin prova të çdo blerje votash ose presion.
Shqipëria duhet të sigurojë sigurinë e të dhënave personale të qytetarëve. Institucionet përkatëse duhet të hetojë dhe sanksionojë plotësisht çdo shkelje që ndikon në besimin e publikut në zgjedhjet

145 ODIHR LEOM ishte në dijeni të shtatë ankesave të paraqitura në KSHC midis 29 prillit dhe 4 majit kundër

Gjobat e Komisionerit. Në të gjitha këto raste, KSHC-ja bëri të pavlefshme vendimet e Komisionerit për vendosjen e sanksioneve për shkak të mungesës së një mundësie objektive të KZAZ-ve në fjalë për të finalizuar rezultatet duke pasur parasysh materialet përkatëse nuk u dorëzuan nga VNV në kohë.

146 Në paragrafin 25 të Dokumentit të OSBE-së në Stamboll të vitit 1999, Shtetet pjesëmarrëse të OSBE-së u zotuan “të ndiqnin menjëherë vlerësimin dhe rekomandimet e zgjedhjeve të ODIHR-it ”. Ndjekja e rekomandimeve paraprake është vlerësuar nga ODIHR LEOM si vijon: rekomandimet 5, 8, 18 dhe 20 nga raporti përfundimtar i ODIHR-it për

Zgjedhjet lokale të 2019 (Raporti Përfundimtar i 2019), rekomandimet 11, 13, 14, 22 dhe 23 nga raporti përfundimtar i ODIHR

Zgjedhjet parlamentare 2017 (Raporti Përfundimtar 2017) dhe rekomandimet 19 dhe 21 nga raporti përfundimtar i ODIHR-it në zgjedhjet lokale 2015 (Raporti Përfundimtar 2015) janë zbatuar plotësisht. Rekomandimet 1, 4, 6, 11 dhe 13 nga

Raporti Përfundimtar i vitit 2019, Rekomandimi 1 nga Raporti Përfundimtar i vitit 2017 dhe Rekomandimet 3, 6, 11, 12, 16, 18 dhe

23 nga Raporti Përfundimtar i 2015 janë zbatuar kryesisht. Rekomandimet 2, 3, 7, 12 dhe 15 nga Finalja e 2019

Raporti, rekomandimet 2, 3, 4, 8, 10, 12, 16, 19 dhe 21 nga Raporti Përfundimtar i vitit 2017, dhe 1, 2, 8, 10, 14, 17 dhe 20 nga Raporti Përfundimtar i 2015 janë zbatuar pjesërisht. Shikoni gjithashtu bazën e të dhënave të rekomandimeve elektorale të ODIHR-it.

Republika e Shqipërisë Faqe: 27

Zgjedhjet Parlamentare, 25 Prill 2021

Raporti Përfundimtar i Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të ODIHR-it

Legjislacioni duhet të ndryshohet për të siguruar që mediat janë në gjendje të mbulojnë në mënyrë të pavarur aktivitetet e garuesit zgjedhorë me synimin për të kufizuar përdorimin e përmbajtjes së prodhuar nga partia në lajme.

(BalkanWeb)

Zgjedhjet e 25 prillit, OSBE/ODIHR publikon raportin final: Partia në pushtet pati avantazh, kontrollonte administratën dhe keqpërdoroi burimet

OSBE/ODIHR ka publikuar raportin final për zgjedhjet parlamentare të 25 prillit. Një ditë pas zgjedhjeve OSBE publikon një raport paraprak, por ky është raporti i fundit nga institucioni i cili monitoroi zgjedhjet.

Në përmbledhjen ekzekutive raporto i OSBE thotë se Partia Socialiste e cila ka pushtetin krijoi avantazh për shkak të kontrollit të administratave lokale dhe keqpërdorimi i burimeve administrative.

Po ashtu vihet re se pretendimet për blerje votash ishin prezente gjatë fushatës dhe kjo pasoi me një numër të lartë hetimesh.

”Partia në pushtet nxori avantazh të rëndësishëm nga detyrimi, duke përfshirë kontrollin e administratave lokale, dhe nga keqpërdorimi i burimet administrative. Kjo u amplifikua nga mbulimi pozitiv i institucioneve shtetërore në media. Pretendimet për blerjen e votave nga partitë politike ishin përhapëse gjatë fushatës dhe një numër i lartë e hetimeve u hapën në këtë drejtim. Në një numër të kufizuar të qendrave të votimit dhe numërimeve të vëzhguara, procesi ishte kryesisht transparent dhe i qetë ”.- thuhet ne raportin e OSBE.

”PËRMBLEDHJA EKZEKUTIVE
Pas një ftese nga qeveria e Republikës së Shqipërisë dhe në përputhje me të
mandatin, Zyra e OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) vendosi një të Kufizuar
Misioni i Vëzhgimit të Zgjedhjeve (LEOM) për të vëzhguar zgjedhjet parlamentare të 25 Prillit 2021.
ODIHR LEOM vlerësoi pajtueshmërinë e procesit zgjedhor me angazhimet e OSBE-së, të tjera
detyrimet dhe standardet ndërkombëtare për zgjedhjet demokratike, si dhe legjislacionin kombëtar. Per vëzhgimin afatshkurtër te zgjedhjeve, u formua një Mision Ndërkombëtar i Vëzhgimit të Zgjedhjeve (IEOM) si një përpjekje e përbashkët e ODIHR LEOM, një delegacion i Asamblesë Parlamentare të OSBE-së dhe
delegacioni i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës.
Deklarata e Gjetjeve Paraprake dhe Konkluzionet e lëshuar nga IEOM në 26 Prill përfundoi
se “Në zgjedhjet e 25 Prillit, votuesit kishin një zgjedhje të kandidatëve, të cilët ishin në gjendje të bënin fushatë të lirë, nën një kornizë ligjore e cila respekton liritë themelore. Pas një marrëveshje përparimi
duke i dhënë fund një ngërçi politik, palët kryesore të interesit kishin besim të mjaftueshëm në zgjedhjet për të marrë pjesë në një Komision Qendror i Zgjedhjeve i reformuar (KQZ) iu përkushtua mbikëqyrjes së zgjedhjeve procesi në mënyrë të organizuar dhe transparente, përkundër detyrimeve të reja të rëndësishme, përfshirë implementimi i teknologjive të reja. Partia në pushtet nxori avantazh të rëndësishëm nga ai detyrim, duke përfshirë përmes kontrollit të tij të administratave lokale, dhe nga keqpërdorimi i burimet administrative. Kjo u amplifikua nga mbulimi pozitiv i institucioneve shtetërore në media. Pretendimet për blerjen e votave nga partitë politike ishin përhapëse gjatë fushatës dhe një numër i lartë e hetimeve u hapën në këtë drejtim. Në një numër të kufizuar të qendrave të votimit dhe numërimeve të vëzhguara, procesi ishte kryesisht transparent dhe i qetë ”.

Zgjedhjet parlamentare u mbajtën pas një marrëveshje politike përparimi të arritur në qershor
2020, e cila u pasua nga reforma zgjedhore. Zgjedhjet u zhvilluan në sfondin e vazhdimit
bisedimet e pranimit me Bashkimin Evropian.
Kushtetuta garanton liritë themelore, dhe përkundër disa paqartësive dhe
mospërputhjet, Kodi Zgjedhor shërben si një bazë e përshtatshme për zhvillimin e zgjedhjeve demokratike.
Ndërsa ndryshimet në korrik 2020 në Kodin Zgjedhor u bazuan në një konsensus të gjerë politik dhe
ndoqi një proces konsultativ gjithëpërfshirës, ndryshime të mëtejshme kushtetuese dhe zgjedhore të miratuara në Tetor 2020 nuk u parapri nga konsultimi i duhur me palët e interesit.

Ndërsa një numër i ODIHR dhe Rekomandimet e Komisionit të Venecias u adresuan në ndryshimet legjislative, të tjera rekomandimet mbeten të papaguara, përfshirë ato që lidhen me de-politizimin e nivelit më të ulët komisionet zgjedhore, të drejtat e votimit të personave me aftësi të kufizuara, përgjegjësia penale për shpifje dhe përdorimi i materialeve të fushatës në lajme.
140 anëtarët e parlamentit u zgjodhën për një mandat katër-vjeçar përmes një rajoni të modifikuar së fundmi sistemi i përfaqësimit proporcional, me votuesit në gjendje të hedhin vota preferenciale në 1 nga 12 rrethet shumë-anëtare. Sistemi lejon kandidatë të pavarur, por nuk u garanton atyre të barabartë
mundësi krahasuar me kandidatët e partisë, në kundërshtim me standardet ndërkombëtare dhe OSBE-në

Angazhimet. Numri i vendeve të alokuara për secilin rreth në përgjithësi siguroi barazinë e
1 Versioni në anglisht i këtij raporti është dokumenti i vetëm zyrtar. Një përkthim jozyrtar është në dispozicion në gjuhën shqipe.

Republika e Shqiperise Faqja: 2

Zgjedhjet Parlamentare, 25 Prill 2021
Raporti Përfundimtar i Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të ODIHR-it
votojnë Parlamenti i ri do të mblidhet në shtator 2021, pas certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve
dhe betimi i anëtarëve të rinj.
Zgjedhjet parlamentare ishin përgjithësisht të organizuara mirë nga administrata zgjedhore. I sapoformuari
KQZ-ja me tre degët e veta të ndara mori përgjegjësi të reja të gjera pas legjislacionit të fundit
ndryshimet. Pavarësisht nga vonesat, përfshirë miratimin e rregulloreve thelbësore, fillimin e
një fushatë për edukimin e votuesve dhe trajnimin e stafit të sondazheve, KQZ arriti të përmbushë në mënyrë adekuate pjesën më të madhe
detyrimet e saj, duke përfshirë edhe ato të reja komplekse që lidhen me identifikimin elektronik të votuesve. Ka funksionuar në mënyrë transparente dhe të mbajtura seanca publike të transmetuara drejtpërdrejt dhe të hapura për pjesëmarrje nga palët e interesuara. Në përgjithësi, administrata zgjedhore në të gjitha nivelet gëzonte besimin e palëve të interesuara. Lëvizja drejt futjes së votimit elektronik ishte pjesë e marrëveshjes politike dhe 2020 reforma zgjedhore. KQZ-ja pilotoi teknologjinë e re të votimit dhe numërimit në 32 qendra votimi në Tiranë nga gjithsej 5,199 qendra votimi në vend. Afati kohor shumë i shkurtër për implementim e bëri të mos lejojë ligjërim thelbësor publik dhe kontroll të pavarur të teknologjive të reja.”

OSBE gjithashtu jep rekomandimet e saj pas zgjedhjeve të 25 prillit teksa propozon rishikim të kuadrit ligjor para zgjedhjeve të ardhshme, me një proces të hapur dhe gjithpërfshirës konsultimi.

Po ashtu rekomandohet që Shqipëria të sigurojë sigurinë e të dhënave personale të qytetarëve si dhe të hetojë e sanksionojë gjithë ata që ndikojnë në besimin e publikut.

Më tej theksohet se agjencitë e zbatimit të ligjit duhet të intensifikojnë pë rpjekjet për të identifikuar, hetuar dhe ndjekur penalisht cështjet e shit-blerjes së votës.

XVI REKOMANDIME
Këto rekomandime, siç përmbahen në të gjithë tekstin, ofrohen me qëllim që të përmirësohet edhe më tej zhvillimin e zgjedhjeve në Shqipëri dhe për të mbështetur përpjekjet për t’i sjellë ato plotësisht në përputhje me OSBE-në angazhimet dhe detyrimet dhe standardet e tjera ndërkombëtare për zgjedhjet demokratike. Këto rekomandimet duhet të lexohen së bashku me rekomandimet e kaluara të ODIHR-it që nuk janë lexuar ende është adresuar. ODIHR është gati të ndihmojë autoritetet e Shqipërisë për të përmirësuar më tej zgjedhjet procesin dhe adresimin e rekomandimeve të përfshira në këtë dhe raportet e mëparshme.

A. REKOMANDIMET PRIORITARE
1. Kuadri ligjor ka nevojë për rishikim të mëtejshëm për të adresuar ODIHR-in dhe Komisionin e Venecias rekomandimet dhe një numër paqartësish dhe mospërputhjesh. Ndryshimet në ligj duhet
të paraprihet nga një proces i hapur dhe gjithëpërfshirës i konsultimit, dhe të miratohet para tjetrit
zgjedhjet.
2. Shteti duhet të garantojë të drejtën për një zgjedhje të lirë dhe të fshehtë. Çdo formë presioni për tu zbuluar nëse dhe si njerëzit kanë votuar duhet të parandalohen.
3. Agjencitë e zbatimit të ligjit duhet të intensifikojnë përpjekjet për të identifikuar, hetuar dhe ndjekur penalisht çështjet e blerja e votës. Qytetarët duhet të inkurajohen të raportojnë dhe të japin prova të çdo blerje votash ose presion.
4. Shqipëria duhet të sigurojë sigurinë e të dhënave personale të qytetarëve. Institucionet përkatëse duhet të hetojë dhe sanksionojë plotësisht çdo shkelje që ndikon në besimin e publikut në zgjedhjet
145 ODIHR LEOM ishte në dijeni të shtatë ankesave të paraqitura në KSHC midis 29 prillit dhe 4 majit kundër gjobave të Komisionerit. Në të gjitha këto raste, KSHC-ja bëri të pavlefshme vendimet e Komisionerit për vendosjen e sanksioneve për shkak të mungesës së një mundësie objektive të KZAZ-ve në fjalë për të finalizuar rezultatet duke pasur parasysh materialet përkatëse nuk u dorëzuan nga VNV në kohë.
146 Në paragrafin 25 të Dokumentit të OSBE-së në Stamboll të vitit 1999, Shtetet pjesëmarrëse të OSBE-së u zotuan “të ndiqnin menjëherë vlerësimin dhe rekomandimet e zgjedhjeve të ODIHR-it ”. Ndjekja e rekomandimeve paraprake është vlerësuar nga ODIHR LEOM si vijon: rekomandimet 5, 8, 18 dhe 20 nga raporti përfundimtar i ODIHR-it për Zgjedhjet lokale të 2019 (Raporti Përfundimtar i 2019), rekomandimet 11, 13, 14, 22 dhe 23 nga raporti përfundimtar i ODIHR
Zgjedhjet parlamentare 2017 (Raporti Përfundimtar 2017) dhe rekomandimet 19 dhe 21 nga raporti përfundimtar i ODIHR-it në
zgjedhjet lokale 2015 (Raporti Përfundimtar 2015) janë zbatuar plotësisht. Rekomandimet 1, 4, 6, 11 dhe 13 nga
Raporti Përfundimtar i vitit 2019, Rekomandimi 1 nga Raporti Përfundimtar i vitit 2017 dhe Rekomandimet 3, 6, 11, 12, 16, 18 dhe
23 nga Raporti Përfundimtar i 2015 janë zbatuar kryesisht. Rekomandimet 2, 3, 7, 12 dhe 15 nga Finalja e 2019
Raporti, rekomandimet 2, 3, 4, 8, 10, 12, 16, 19 dhe 21 nga Raporti Përfundimtar i vitit 2017, dhe 1, 2, 8, 10, 14, 17 dhe 20
nga Raporti Përfundimtar i 2015 janë zbatuar pjesërisht. Shikoni gjithashtu bazën e të dhënave të rekomandimeve elektorale të ODIHR-it.
Republika e Shqipërisë Faqe: 27
Zgjedhjet Parlamentare, 25 Prill 2021
Raporti Përfundimtar i Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të ODIHR-it
5. Legjislacioni duhet të ndryshohet për të siguruar që mediat janë në gjendje të mbulojnë në mënyrë të pavarur aktivitetet e
garuesit zgjedhorë me synimin për të kufizuar përdorimin e përmbajtjes së prodhuar nga partia në lajme.
B. REKOMANDIM E TJERA
Sistemi Zgjedhor
6. Për të respektuar parimin e mundësive të barabarta, pragu mbarëkombëtar i 1 për qind për
kandidatët e pavarur duhet të rishikohet.
Kuadri Ligjor
7. Për të garantuar sigurinë ligjore dhe administrimin efektiv të zgjedhjeve, nën-rregullore detyruese
duhet të jetë në përputhje me legjislacionin primar dhe të miratohet në kohën e duhur.
Administrata Zgjedhore
8. Për të forcuar transparencën dhe për të shmangur çdo vonesë në administrimin e zgjedhjeve, KQZ-ja duhet të publikojë një kalendar zgjedhor gjithëpërfshirës me afatet përkatëse, përfshirë miratimin e akteve nënligjore, për trajnime dhe detyra logjistike.
9. Për të rritur transparencën dhe besimin e publikut, kohën dhe burimet e përshtatshme për efektivitet
përgatitja dhe mundësitë kuptimplota për vëzhgimin publik dhe të pavarur të zgjedhjeve
teknologjitë duhet të sigurohen. Në rast të përdorimit të votimit elektronik në një shkallë më të gjerë, duke aplikuar. Duhet të merren parasysh metodat e verifikimit të tilla si kontrollet e kufizimit të rrezikut.
10. Për të shmangur pavlefshmërinë e qëllimshme të fletëve të votimit dhe për të rritur besimin në procesin zgjedhor, autoritetet duhet të investojnë në programe me kohë të edukimit të votuesve të përshtatura për kategori të ndryshme të votuesve.
Regjistrimi i votuesve
11. Për të siguruar votim universal dhe trajtim të barabartë para ligjit, kufizime të bazuara
aftësitë e kufizuara mendore duhet të hiqen dhe detyrimi për të regjistruar votuesit mbi 100 vjeç duhet të jetë vendosur mbi shtetin.
12. Autoritetet lokale duhet të sigurojnë që të gjithë votuesit të informohen në kohën e duhur për vendin dhe koha për shqyrtimin e listës së votuesve dhe vendndodhja e qendrave të tyre përkatëse të votimit.

(BalkanWeb)

Katër tragjeditë nga aksidentet me autobusë

Që nga mbarimi i luftës në Kosovë në vitin 1999, Kosova ka parë disa aksidente të tmerrshme që kanë qenë të përfshirë autobusët e udhëtarëve. Në dy dekadat e fundit, është rritur transporti rrugor me autobusë nga Kosova për në shtetet tjera, por janë rritur edhe aksidentet. Më poshtë ua rikujtojmë katër tragjeditë më të mëdha nga aksidentet më autobusë në 20-vjetëshin e fundit.

2002- Dhjetë të vdekur në kufirin Kosovë-Mal i Zi

Dhjetë persona vdiqën, përfshirë edhe dy fëmijë, si dhe 31 të tjerë u lënduan më 25 korrik të vitit 2002 në kufirin Kosovë-Mal i Zi. Autobusi me 40 udhëtarë ishte duke udhëtuar nga Ulqini për në Kosovë kur doli nga rruga dhe ra poshtë një kodre. Aksidenti ndodhi në orën 05:00. Kjo ishte tragjedia më e madhe rrugore që nga mbarimi i luftës.

2004 – 15 maturantë vdesin në Shqipëri

Më 14 tetor 2004, në Fushë Arrëz të Shqipërisë, vdiqën 15 maturantë kur u aksidentua autobusi më të cilin maturantët po ktheheshin nga ekskursioni në Shqipëri. Autobusi po bartte 49 maturantë kur u rrokullis dhe ra në humnerë. Autoritet thanë se 34 maturantë të tjerë u lënduan, disa prej tyre rëndë.

Të 15 maturantët u varrosën në vendin e njëjtë në qytezën e Malishevës, ndërkohë në Fushë Arrëz është vendosur një pllakë përkujtimore.

2010 – Gjashtë të vdekur në një aksident në Austri

Më 22 shkurt 2010, gjashtë persona nga Kosova vdiqën kur një autobus që udhëtonte nga Prishtina u aksidentua afër Vjenës, derisa po udhëtonte për në Gjermani. Aksidenti ndodhi kur autobusi u përplas me dy kamionë në një autostradë në afërsi të kryeqytetit të Austrisë, Vjenë. Në këtë aksident u lënduan edhe mbi 30 persona, disa prej tyre rëndë. Në aksident vdiqën edhe dy shoferët e autobusit.

2021 – Dhjetë të vdekur në Kroaci

Më 25 korrik 2021, në një aksident në Kroaci mbetën të vdekur dhjetë persona me origjinë nga Kosova derisa po udhëtonin në autobusin e linjës Frankfurt-Prishtinë. Mbi 40 persona u lënduan dhe njëri prej tyre vazhdon të jetë në gjendje të rëndë. Autobusi kishte 67 pasagjerë, përfshirë edhe fëmijë.

Aksidenti ndodhi në orën 06:00, ku dyshohet se nga pakujdesia e shoferit, autobusi doli nga rruga. Policia kroate ka thënë se në kohën e aksidentit shoferin e kishte zënë gjumi. Shoferi është ndaluar nga policia derisa të kryhen hetimet.

Serbia “njeh” pasaportën e Kosovës në aeroporte

Një pasaportë biometrike e Kosovës. Fotografi nga arkivi.

Pasaporta e Serbisë në territorin e Kosovës dhe anasjelltas, përveçse në aeroporte, nuk është e vlefshme si dokument udhëtimi, sepse këto dy vende nuk e njohin njëra-tjetrën.

Zyrtarë të lartë të Kosovës thonë se njohja e ndërsjellë me Serbinë do të arrihet përmes dialogut për normalizimin e marrëdhënieve midis dy palëve.

Por, Serbia, e cila gjithashtu nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, beson se nuk ka nevojë për njohje nga Kosova, pasi Kosova, sipas saj, është pjesë e territorit të Serbisë.

Kur mund ta përdorin pasaportën qytetarët e Kosovës dhe Serbisë?

Në fillim të këtij viti, Marija Radulloviq ka fluturuar pa ndonjë problem nga Aeroporti Ndërkombëtar “Adem Jashari” në Prishtinë me pasaportë të lëshuar nga Ministria e Punëve të Brendshme në Kragujevc të Serbisë.

Megjithatë, qytetarët e Serbisë nuk kanë mundur të kalojnë me pasaporta në vendkalimet kufitare tokësore gjatë dy vjetëve të fundit. Këtë e konfirmon për Radion Evropa e Lirë edhe Dushan Marinkoviq, pronar i agjencisë së transportit të udhëtarëve KIMCO, që operon çdo ditë në relacionin Graçanicë-Beograd.

“Nuk ka shanse të kalosh me pasaportë serbe”, thotë ai.

Kosova dhe Serbia kanë rënë dakord në kuadër të dialogut të Brukselit, në vitin 2011, që pikat kufitare tokësore të mund të kalohen vetëm me një kartë identiteti.

Në vitin 2019, Ministria e Brendshme e Kosovës ka njoftuar se rastet kur qytetarët serbë lejohen të kalojnë me pasaportë, nuk do të tolerohen më.

Në krye të delegacioneve të Kosovës dhe Serbisë në vitin 2011, kur është nënshkruar Marrëveshja për Lirinë e Lëvizjes, kanë qenë Edita Tahiri dhe Borko Stefanoviq.

Më 23 korrik, Tahiri nuk ka qenë në dispozicion për komente, por, më herët, ajo ka thënë për Radion Evropa e Lirë se Marrëveshja për lirinë e lëvizjes parasheh njohjen reciproke të dokumenteve shtetërore dhe se lëvizja midis Kosovës dhe Serbisë bëhet me një kartë identiteti.

Tahiri po ashtu ka thënë se në rast se qytetarët e Kosovës fluturojnë me aeroplan në vendet e treta përmes Serbisë, përdoret edhe pasaporta e Kosovës.

Sa u përket qytetarëve të Serbisë, nëse e shfrytëzojnë aeroportin në Prishtinë, ata mund ta përdorin pasaportën si dokument, ka shpjeguar Tahiri.

Megjithatë, të udhëtosh nga aeroporti i Prishtinës me një pasaportë të lëshuar nga Drejtoria e koordinimit e Ministrisë së Brendshme të Serbisë në Beograd, nuk është e mundur, sepse autoritetet e Kosovës e konsiderojnë atë të paligjshme. Në këtë administratë, pasaporta nxjerrin ata që, sipas sistemit serb, kanë vendbanim në një nga qytetet e Kosovës.

Borko Stefanoviq thotë për Radion Evropa e Lirë se për pasaportat nuk është diskutuar kurrë dhe se çështja nuk është pjesë e Marrëveshjes së Brukselit për lirinë e lëvizjes.

“Kjo është bërë me qëllim. Ne nuk kemi dashur të flasim për pasaportat si dokumente udhëtimi, sepse kemi konsideruar se përdorimi i pasaportave dhe vënia e vulës së Kosovës në to është gjëja në të cilën këmbëngul Prishtina. Dhe, ky është një element i sovranitetit”, thotë Stefanoviq.

Pse nuk njihen pasaportat?

Jeta Krasniqi, nga Instituti Demokratik i Kosovës, i cili monitoron zbatimin e marrëveshjeve të arritura në Bruksel, thotë se Ministria e Brendshme e Kosovës ka vendosur të mos lejojë që qytetarët me pasaporta serbe të kalojnë kufirin tokësor, sepse Serbia nuk e njeh pasaportën e Kosovës.

Sipas saj, përkundër Marrëveshjes për lirinë e lëvizjes, qytetarët e Kosovës dhe Serbisë ende hasin në pengesa kur udhëtojnë.

“Serbia nuk lejon që qytetarët, të cilët vijnë nga vendet e treta [të cilët kanë vetëm vulë të Kosovës në pasaportën e tyre], të kalojnë kufirin me Serbinë pa ndonjë vulë nga një pikë tjetër kufitare”, thotë Krasniqi.

Ajo shton se gjëra të tilla ndodhin, sepse Serbia nuk e njeh Kosovën dhe anasjelltas.

“Lëvizja e qytetarëve është lehtësuar, por problemi nuk është zgjidhur dhe është shumë komplekse dhe problematike për shtetasit e vendeve të treta t’i kalojnë kufijtë”, thotë Krasniqi.

Stefanoviq thotë se është “qesharake” që Kosova këmbëngul në njohjen reciproke me Serbinë, sepse, sipas tij, kjo nuk do t’ua lehtësojë jetën njerëzve.

“Fakti që Prishtina nuk i njeh pasaportat serbe, neve na përshtatet, sepse është rënë dakord që [kufijtë] të kalohen vetëm me letërnjoftime. Kjo është një lojë transparente me veprime të ulëta. E gjitha është lojë, ata duan që të vihemi në të njëjtën pozitë dhe ‘do ta zgjidhim këtë kur ta njohim njëri-tjetrin’”, thotë Stefanoviq.

Dialogu midis Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve ka filluar në vitin 2011 në nivelin teknik, ndërsa në vitin 2012 ka kaluar në një nivel më të lartë – atë politik.

Rreth 30 marrëveshje janë arritur deri më tani, por shumë prej tyre nuk zbatohen në terren.