Nga heronjtë e rremë, te disidentët e rremë. Maks Velo është i shqetësuar. Sipas tij, me vuajtjet e komunizmit abuzohet për përfitime të veçanta dhe përjashtim nuk bëjnë as artistët. Arkitekti rrëfen rastin e piktorit Hila dhe përzgjedhjen e padrejtë sipas tij, të artistit për të ekspozuar në Muzeun e Artit Modern në Varshavë.
“Nuk ishte as Galeria që e caktoi, por një njeri me pushtet, i cili ua caktoi detyrimisht Edi Hilën, pa lënë për ta asnjë mundësi që të takonin edhe artistë të tjerë e të zgjidhnin vetë studiuesit polakë”, tregon Velo për “Panoramën”. Ekspozita “Piktori i transformimit” u hap më 2 mars (deri në 6 maj) të vitit të kaluar në ambientet e Muzeut të Artit Modern në Varshavë dhe u kurua nga drejtori i Galerisë Kombëtare, Erzen Shkololli, si dhe Kathrin Rhomberg, Joanna Mytkowska etj. Është mbajtur në vazhdën e një serie ekspozitash që përfshijnë artistë, të cilët kanë mbajtur qëndrime kritike ndaj sistemeve të artit ku kanë jetuar e çka sipas Velos, e bën edhe më të dyshimtë përzgjedhjen e Hilës. “Hila ishte një piktor i aftë, por jo disident. Nuk ka një fond me vepra që ishin ndryshe realizmit socialist”, tregon Velo. Madje për të, edhe “Mbjellja e pemëve” apo “Parakalimi” janë të socrealizmit, pasi siç shpjegon ai, u bënin jehonë thirrjeve politike të partisë.
Një tjetër peng i Velos është bashkëpunimi i lënë përgjysmë me producentin belg, Sergio Ghizzardi, me të cilin prej vitit 2001 ishin duke punuar për të realizuar një dokumentar për jetën, burgun e veprat e artistit. Velo ruan ende sinopsin e skenarit, materiale të tjera që do ndihmonin për realizimin, si dhe bisedat me producentin. “Puna nuk nisi nga realizimi se ndërhyri Kryeministri Rama e unë menjëherë hoqa dorë”, rrëfen Velo. Sakaq, dokumentari do të vijonte edhe me Edi Hilën dhe Kryeministrin Rama, e në këtë pikë Velo refuzon të vazhdojë bashkëpunimin me Ghizzardin. “S’mund të bashkëpunoja me Hilën, se ai s’ka qenë i burgosur politik”, thotë Velo, duke theksuar se Rama dhe Hila duhet të mbajnë përgjegjësi për falsifikimin që bënë. Një fakt tjetër që piktori sjell në vëmendje është përmendja e Hilës mes të burgosurve në botimin “World literature” të albanologut të ndjerë Robert Elsie. Informacion i rremë, njësoj si shkaqet e bëra publike në lidhje me riedukimin e Hilës, sipas Velos. “Nuk luhet me burgun”, thotë arkitekti. Për më tepër atë të diktaturës, që ai e provoi në lëkurë. Sprovat çnjerëzore përndoqën edhe familjarët e tij. Vdekja e të atit mjek, përjashtimi nga puna i të vëllait, tronditjet që shpunë të motrën në spitalin psikiatrik, janë një peshë e rëndë. “Pastaj më dogjën edhe veprat! Në asnjë diktaturë nuk i janë djegur veprat artistit, por mua më ndodhi edhe kjo. Ku ka vuajtje më të madhe për një artist?!” – thotë arkitekti. Për këto arsye, edhe siç rrëfen, “në emër të rezistencës intelektuale, që iu kundërvu ideologjisë mashtruese komuniste”, ai vendosi që të thyejë heshtjen dhe të tregojë mashtrimet, që sipas tij janë bërë mbi plagët që la diktatura më e ashpër staliniste.
Zoti Velo, para disa ditësh ngritët shqetësimin mbi disidentët e rremë. Biseda që patët me përkthyesen, e cila ju shoqëroi në takimin ndërkombëtar në Varshavë gjatë fillimit të qershorit, ju nxit të thoni se edhe piktori Edi Hila mund të jetë i tillë. Çfarë ju tha konkretisht zonja Stolarska?
Është e vërtetë. Ka kohë që shoh me shqetësim se si po falsifikohen faktet për atë periudhë, që e kam jetuar intensivisht. Atëherë ishin me dhjetëra e dhjetëra piktorë e skulptorë që përbetoheshin për Partinë dhe që u angazhuan me denoncime e spiunime për të më futur në burg. Janë 105 dokumente të botuara së fundi në librin “Jetë paralele”. U përmbysën epokat dhe po këta njerëz duan tani të quhen disidentë dhe të përfitojnë nga burgu im. Kur dola nga burgu, ata ishin të pakënaqur që mbeta gjallë, tani duan të bëhen bashkëvuajtës.
Rama Hila
Në datën 4 qershor ishim ulur në darkën zyrtare në Kështjellën e Varshavës. Ishim ftuar si disidentë me rastin e 30-vjetorit të zgjedhjeve të lira nga Senati i Polonisë unë dhe Visar Zhiti, bashkë me gruan e tij, Edën. Në një moment, përkthyesja Malgorzata Stolarska më pyet:
– Edi Hila, me Ju ka qenë në burg? – Jo, me ne jo, por ai as nuk ka qenë në burg fare, – i përgjigjem unë. – Nuk ka mundësi… e keni gabim, – ngulmon përkthyesja. – Nuk e kam gabim, e di mirë, – i them. – Po unë e kam të shkruar që ai ka qenë i burgosur politik në biografi, pastaj, ne prandaj ia bëmë ekspozitën, jo për punët, – më tregoi Stolarska.
Me pak fjalë, kjo ishte biseda për këtë problem. Unë pak a shumë e dija që më herët, kur erdhën studiuesit Polakë dhe u caktua nga ana e Galerisë Edi Hila. Madje, nuk ishte as Galeria që e caktoi, por një njeri me pushtet, i cili ua caktoi detyrimisht Edi Hilën, pa lënë për ta asnjë mundësi që të takonin edhe artistë të tjerë e të zgjidhnin vetë ata. Është caktuar një mënyrë e çuditshme për të paraqitur atë periudhë. Nga një anë iu thuhet nga ana e disa artistëve konceptualë se nuk ka pasur fare një disidencë e nga ana tjetër shtohet: Ja, kemi vetëm Edi Hilën. Kjo sjellje është përsëritur edhe kur kanë ardhur kërkesa nga Qendra “Pompidu”.
137
Përse bëhet kjo?
Duhet të kuptojmë se vitet e fundit, Europa, sidomos qendrat kërkimore të artit, duan të dinë për disidencën në art gjatë periudhës së komunizmit. Sidomos në Shqipëri, meqenëse ata nuk i njohin problemet e asaj periudhe. Disidenca në art dhe letërsi është një nga format më të vështira, por dhe më të rëndësishme të rezistencës intelektuale. Ajo iu kundërvu ideologjisë mashtruese komuniste. Ata që e bënë këtë janë të vlerësuar lart dhe do të shkruhen në analet e antikomunizmit europian. Meqenëse kanë kaluar 30 vjet nga rënia e komunizmit, shumë disidentë kanë vdekur, pastaj ka filluar falsifikimi i ngjarjeve dhe prandaj kërkohen të identifikohen dhe respektohen. Për këtë arsye, edhe trysnia e falsifikimit është rritur te ne.
Edi Hilën, ju e gjeni si të dënuar të diktaturës edhe në një botim të Elsies, bërë në fillimet e viteve ’90, ku renditet ndër artistët që “kanë qenë në burg apo kampe përqendrimi”. Kush mund t’ia ketë dhënë sipas jush një informacion të tillë studiuesit?
Robert Elsie erdhi tek unë në dimër të 1990-ës. Unë kisha dalë nga burgu dhe punoja si punëtor në Abrazivi. Ishte mbasdite dhe erdhi bashkë me Perikli Jorgonin, një poet dhe studiues shumë i dhënë pas artit dhe poezisë moderne. E takoja për herë të parë Elsin, që do mbetet një nga albanologët më të veçantë, që jetoi me intelektualët shqiptarë kohët e tyre më të vështira. Ai besonte te çdo njeri. Unë i dhashë vendimin e gjyqit dhe i dhurova një vizatim. Ai vjen mbas një viti, në dimrin e vitit 1991, dhe kish me separatin e botimit të tij në Oklahoma (“World literature today”) në pranverë të atij viti, të cilin ma la mua. Me këtë botim, Elsi hyn në historinë e letërsisë dhe artit si i pari që u mor, studioi dhe e bëri të njohur në botë disidencën letrare dhe artistike shqiptare. Jam i bindur se atë informacion djallëzor për Edi Hilën ia ka dhënë vetëm ai: Edi Hila.
Këtë bindje e kam sepse është diçka që ai e ka përsëritur edhe në dhjetëra raste të tjera, sa herë që vinin studiues, profesorë dhe piktorë të huaj. Ai më ka kërcënuar mua kur shkrova për këtë problem para Galerisë së Arteve. Hila është njeriu i pëshpësheve, intrigave, kërcënimeve, servilizmit. Për sa i përket riedukimit të piktorit Hila, si shkak është bërë i ditur deri më tani tendenca e tij antikonformiste kundër artit socialist, e ngritur si akuzë. Konkretisht, tipare të shfaqura në dekorin e Festivalit të 11-të dhe te “Mbjellja e pemëve”.
E vërteta lidhur me riedukimin e tij, sipas jush është një tjetër. A mund të na e rrëfeni? Unë kam botuar 120 dokumente, ai nuk ka botuar asnjë. Përse nuk boton dokumentin se përse u dërgua në Pularia? Administrata komuniste ish shumë e rregullt, çdo gjë është e dokumentuar. Përse e lë të pasqaruar?
Ai ka shkuar në Pularia jo vetëm, por bashkë me operatorin B.D., me të cilin ndanë bursën e UNESKO-s për në RAI. Hila ka dalë jashtë shtetit 3 herë gjatë periudhës komuniste. Hila ish njeriu i besuar i Partisë dhe Sigurimit. U caktua shef i piktorëve gjatë ndërtimit të Muzeut “Enver Hoxha”. Me sa di unë, kur u kthyen nga Italia, dikush iu kish dhënë një shumë paresh për t’i çuar në familje, këta me nxitjen e Edit, blenë televizorë dhe lavatriçe. Familja u ankua në Televizion dhe mbledhja e Partisë i dërgoi në Pularia për riedukim. Kjo vazhdoi pak kohë, derisa Kristaq Rama u interesua dhe e rivendosi në punë. Asnjë burg politik nuk kemi këtu, përveçse një veprim ordiner.
Pra, janë këto arsyet që ju bëjnë të mendoni se Hila, më shumë se i privuar, ka qenë i favorizuar nga sistemi…
Po, sigurisht që ish i favorizuar nga sistemi dhe e meritonte këtë. Ishte piktor i aftë, por jo disident. Kish miq dhe njerëz që e vlerësonin (me të drejtë), por nuk ka një fond me vepra që ishin ndryshe realizmit socialist. Edhe “Mbjellja e pemëve” dhe “Parakalimi” ishin piktura të realizmit socialist. Sepse ato plotësonin kushtin e parë edhe më të rëndësishëm: Iu bënin jehonë thirrjeve politike të partisë. Unë isha që i lavdërova (bashkë me Epikën e Edison Gjergos), sepse ishin më artistike. Kish vepra shumë të dobëta nga ana artistike në atë ekspozitë. Pastaj mos harroni, Edi Hila, pas tyre bëri “Hedhja e trakteve në Kinema Nacional”, një pikturë shumë e dobët dhe tërësisht pllakateske. Me këtë i bënte qejfin Nexhmije Hoxhës dhe Fiqret Shehut, vajzave të Pedagogjikes. Ku është disidenca këtu?
Me Hilën, siç tregoni, ju lidh dhe një tjetër histori, ajo e një dokumentari për ju që do të realizohej nga Sergio Ghizzardi dhe që në fund pati si protagonist dy “Edat” artistë. Pse nuk e çuat deri në fund punën e nisur me producentin belg?
Sergio Ghizzardi më dërgoi 4 letra nga viti 2001 deri në 2004, si dhe sinposin e skenarit EPIC SONG, që ai donte të realizonte si një dokumentar me mua për jetën, burgun dhe veprat e mia. Hila këtu nuk kish lidhje fare, por si edhe në raste te tjera, ai është vigjilent për të të shkatërruar çdo gjë dhe për të dalë vetë. Puna nuk nisi nga realizimi se ndërhyri Kryeministri Rama, unë menjëherë hoqa dorë.
Nëse Kryeministri Rama nuk do të ishte pjesë e atij dokumentari, do të pranonit ta realizonit bashkë me Edi Hilën?
Jo, nuk mund të pranoja të bashkëpunoja me Edi Hilën, se ai nuk ka qenë i burgosur politik. Është çështje parimi, do shkelja mbi burgun tim, mbi burgjet e gjithë intelektualëve të vërtetë. Ata të dy ta mbajnë përgjegjësinë vetë për falsifikimin që bënë.
Ndihet një frymë konkurrence me Hilën. Krahas pjesës së diktaturës, si e shikoni si artist?
E keni gabim, unë nuk kam asnjë konkurrencë me Hilën. Arti është personal, aty dhe e ka vlerën. Unë bëj tjetër pikturë nga ajo që bën Edi Hila. Dhe jam i bindur që veprat e mia janë shumë më lart se të tijat. Kjo frymë në dukje ka të bëjë me atë që Edi Hila ka marrë dhe vazhdon të marrë në mënyrë të pamerituar, epitete dhe vlerësime disidente që ai nuk i meriton. Të gjithë kanë frikë, unë ia kam thënë gjithmonë ballë për ballë.
Po Ramën piktor, sa e vlerësoni?
Ramën do ta vlerësojë koha, koha kur të jetë i vetmuar dhe jo i plotfuqishëm. Fakti që e ngatërroi politikën me artin në kohën që është Kryeministër, është i kritikueshëm.
A ka përveç Hilës raste të tjera të artistëve të artit pamor që ju njihni, ku për një arsye apo tjetër janë konsideruar si të përndjekur nga sistemi, disidentë, pa qenë të tillë?
Jo, nuk ka. Duhet kuptuar se piktura dhe skulptura janë arte të vështira. Gjendja e tyre në vitet ‘50 ish profane. Kishin ikur kohët e studiove famëmëdha, virtuoze të artit bizantin. Degradimi osman na la me mure bosh. Realizmi socialist te ne ka qenë një fatkeqësi kombëtare. Në vitin 1955 shkova me grupin e piktorëve polakë me autobus në Shkodër dhe Durrës. Doja t’i shihja si punonin, aty ish edhe profesori i Danish Jukniut nga Krakovi. Më dha dy punë: një ÇATI NË DURRËS dhe një PORTRET, që e bëri në Milot (ia kam dhuruar ambasadës polake). Po arti polak nuk iu nënshtrua asnjëherë realizmit socialist, pllakati i tyre zuri vendet e para në botë bashkë me pllakatin e Francës, atë zviceran e japonez. Pllakatistët Henryk Tomaszewski, Jan Lenica, Jan Mlodozeniec janë nga më të shquarit. Tomaszewski ish në grupin që erdhi në Shqipëri, unë 20-vjeçar e shihja me adhurim. Kjo injorancë vazhdon. Është e vështirë të deshifrosh imazhet.
Zoti Velo, rastet që ju sillni në vëmendje lënë të kuptohet se mungon transparenca rreth asaj që ndodhi në diktaturë edhe për sa i përket njerëzve të artit e kulturës. Çfarë duhet bërë në këtë drejtim sipas jush, që e vërteta të dalë në pah?
Po, mungesa e transparencës është dukuri e popujve të pazhvilluar dhe me trauma të rënda historike. Mungesën e vlerave dhe të punës e zëvendëson me llafe, intriga, zjarre, zhdukje, shtrembërime, ndërrime identitetesh, duke i atribuuar vetes vlera të paqena. Kemi mungesa studiuesish, historianësh (edhe të artit), si dhe kritikësh. E vetmja gjë që duhet bërë është të ruhen faktet e të mos i shtrembërojnë sipas dëshirës./Panorama/
“Në shërbim larg vendit” rikthen në Tiranë Christopher R. Hill, ambasadorin e parë amerikan në Shqipëri pas rënies së komunizmit. Një rikthim fizik dhe mendor përmes rrëfimit të ngjarjeve dhe viteve më të trazuara për shqiptarët, të cilat do të rijetohen gjatë promovimit të librit në Kryeministri dhe në Universitetin Europian të Tiranës, ditën e premte më 5 dhjetor.
“Çfarë keni bërë gabim?”
Ishe ky komenti i zakonshëm që dëgjonte Christopher R. Hill, kur u bë i ditur lajmi se e kishin emëruar ambasador të SHBA-ve në Shqipëri. Kishte shpresuar të emërohej në një vend evropian i cili po ndiqte rrugën e ndryshimit ashtu si Polonia, por fati deshe që vendi i radhës për diplomatin të ishte Shqipëria. “Megjithatë, nuk doja të humbja mundësinë e rihapjes së një selie diplomatike që ishte mbyllur prej vitit 1946 kur Shqipëria u shndërrua në Korenë e Veriut të Europës”, rrëfen Hill në librin e tij me kujtime “Në shërbim larg vendit- Jeta në vijat e para të frontit të Diplomacisë Amerikane: Kujtime”, ardhur në shqip për herë të parë në 2016-ën nga shtëpia botuese UET Press.
Botuar më atë kohë me titullin “Pararojë – në vijën e frontit të diplomacisë amerikane”, libri vjen një dekadë më pas në një botim të dytë, po nga UET Press, nën mjeshtërinë e përkthyesit Arian Starova. Libri u promovua sot më 5 dhjetor, fillimisht në ambientet e Universitetit Europian të Tiranës dhe më pas në Hapësirën për Hapje dhe Dialog në Kryeministri.
Për Christopher Hill ky është rikthimi i dytë në UET, universitetin që e nderoi nëntë vite më parë me titullin “Doctor Honoris Causa” me motivacionin: “Për kontributin e veçantë që ka dhënë në vitet 1998-1999, si i Dërguari Special i Departamentit Amerikan të Shtetit, në Kosovën e trazuar nga ballafaqimi i dhunshëm i soldateskës dhe çetnikëve të diktatorit Millosheviç, mbi popullsinë e pambrojtur civile të Kosovës, asokohe në një situatë dy pushteti: atij të dhunshëm, të mbajtur me makinerinë e luftës, dhe atij të Republikës së Kosovës së drejtuar nga lideri pro perëndimor dhe paqësor shqiptar, Presidenti famëmadh Dr. Ibrahim Rugova”.
Vizita e tij do të pasohet nga një bashkëbisedim me figura të njohura të akademisë, studiues dhe studentë, të cilët do të kenë rastin të dëgjojnë rrëfimet e gjalla të asaj kohe të trazuar në trojet shqiptare, ku Hill ishte aktor dhe faktor kyç për formësimin e së ardhmes së Shqipërisë dhe Kosovës.
Historia e Hill me shqiptarët dhe Ballkanin është e gjatë, e mbushur me ngjarje dhe momente historike. Ai ishte i pari zyrtar amerikan në Shqipërinë post-komuniste që rihapi Ambasadën Amerikane në Tiranë duke rivendosur marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve. Më vonë u emërua ambasador në Maqedoni, si dhe ishte i dërguar special i SHBA-së për Kosovën, duke u angazhuar si pjesë e ‘Grupit të Kontaktit’ për të gjetur një zgjidhje paqësore mes Kosovës dhe Serbisë gjatë takimeve në Rambuje të Francës. Më tej ka qenë ambasador i SHBA-së në Serbi.
Pavarësisht largimit nga detyrat dhe postet diplomatike, Hill vijon të jetë një personazh me ndikim në skenë politike. Aktualisht, kohet e fundit dëshmoi në Gjykatën Speciale të Hagës për njohjen e tij dhe rolin që kanë pasur eksponentët më të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës gjatë luftës, ndaj të cilëve vijon gjykimi nën akuzën e kryerjes së krimeve kundër njerëzimit.
Ish-deputeti i PD-së, Ervin Salianji, foli në emisionin “Opinion” për iniciativën e tij për të ripërtërirë PD-në, një lëvizje që ka shkaktuar debate në strukturat e partisë.
Në intervistën e tij për Blendi Fevziun, Salianji tha se PD-ja nuk po i përshtatet nevojës për ndryshim për t’i bërë ballë mazhorancës dhe keqqeverisjes së Ramës.
Salianji foli ndër të tjera edhe për pakënaqësi që ka brenda anëtarësisë së partisë. Ai tha se ndonëse anëtarësia kërkon revoltë, lidershipi i partisë vijon aksionin me foltoren.
I pyetur nëse ka pakënaqësi me kreun e PD, Salianji tha se ai nuk ka pakënaqësi me emrin, por me idetë dhe mënyrën se si po vepron PD aktualisht.
“Unë kam pakënaqësi me gjendjen, nuk kam pakënaqësi me emrat. Pakënaqësi ndaj PD është që nuk po dëgjon në mënyrën e duhur zërin e anëtarësisë. Nuk po i përshtatet nevojave të shoqërisë për ndryshim. Sepse anëtarësia të voton disa, lidershipi zgjedh disa të tjerë, sepse anëtarësia e PD kërkon revoltë, ne bëjmë foltore. Sepse anëtarësia e PD kërkon analizë, se duam ta bindim se zgjedhjet janë vjedhur. Nuk ka nevojë unë e vë me bast, të gjithë janë të bindur se zgjedhjet janë vjedhur. Unë e kam pakënaqësitë me idetë dhe me vendimmarrjen, nuk kam pakënaqësi me emrat”, tha Salianji.
Pjesë nga intervista
Salianji: E dini ju kush ishte atje (i referohet takimit që zhvilloi dje 3 dhjetor me strukturat e PD në Durrës)? Atje ishte gjithë struktura e partisë. Dhe po ti marrë me emra. Ti atje kishe dy dy kryetarët e zgjedhur të partisë, kryetarin e foltores, kishte nënkryetarët e partisë, kishte ish-deputetë, kishte kandidatin më të votuar të qarkut, kishte kandidaten më të votuar në Durrës, kishte sekretarin e degës, kishte sekretarin organizativ të degës.
Në Durrës ka qenë Ilir Alimehmeti, ka qenë Aulon Kalaja, ka qenë Ndrec Pjetri, Hysen Kadiu dhe e gjithë struktuar që unë të thashë dhe që janë njerëz të nderuar dhe që kanë bërë betejë pa marrë asgjë.
Nëse ti bën një balancë të brendshme, sa mbështetje mund të kesh ti brenda strukturave dhe brenda në parti?
Salianji: Unë nuk po shkoj për tu votuar, unë po shkoj për të rizgjuar PD, t’i japim mundësinë të ripërtërihet. Telefoni edhe kur është i vjetër, ai përditësohet sipas përditësimeve të reja, e bën telefonin që të jetë më funksional. Tani ne nuk mund të rrimë gjithë kohës dhe të presim të vijnë të humbim zgjedhjet e tjera, të qajmë prapë, të themi si na vodhi Rama. Unë dua të mund Edi Ramën. Hajde gjejmë mekanizmin si mundet Rama.
A ke ti pakënaqësi për Berishën?
Salianji: Unë kam pakënaqësi me gjendjen, nuk kam pakënaqësi me emrat. Pakënaqësi ndaj PD është që nuk po dëgjon në mënyrën e duhur zërin e anëtarësisë?
Pse nuk po e dëgjon?
Salianji: Nuk po i përshtatet nevojave të shoqërisë për ndryshim. Sepse anëtarësia të voton disa, lidershipi zgjedh disa të tjerë, sepse anëtarësia e PD kërkon revoltë, ne bëjmë foltore. Sepse anëtarësia e PD kërkon analizë, se duam ta bindim se zgjedhjet janë vjedhur. Nuk ka nevojë unë e vë me bast, të gjithë janë të bindur se zgjedhjet janë vjedhur. Unë e kam pakënaqësitë me idetë dhe me vendimmarrjen, nuk kam pakënaqësi me emrat.
Kryetari i Partisë Mundësia, Agron Shehaj, i ftuar në emisionin “Kjo Javë” në News24, foli hapur për situatën brenda Partisë Demokratike dhe sfidat e saj për t’u rikthyer si forcë e besueshme politike. Ai theksoi se problemi kryesor që PD shmang të trajtojë mbetet figura e Sali Berishës.
“Elefanti në dhomë te PD që duhet adresuar është Sali Berisha, duan apo s’duan,” u shpreh Shehaj.
Sipas tij, fajin nuk e kanë strukturat bazë apo drejtuesit lokalë, por mungesa e vullnetit për t’u marrë me çështjen thelbësore që mban peng rikuperimin politik të partisë.
“Nuk e ka fajin një kryetar seksioni në një fshat të Shqipërisë. Nuk është ky thelbi. Në PD ka shumë figura të mira, por më vjen keq që nuk merren me thelbin.”
Shehaj po ashtu tregoi se komunikimi i tij i fundit me Sali Berishën ka qenë në momentin kur ai u largua nga PD, duke nënkuptuar se marrëdhëniet politike mes tyre kanë qenë të ndërprera që prej asaj kohe. bw
Anëtari i Kryesisë së PD, Ervin Salianji ka artikuluar hapur pakënaqësitë ndaj Sali Berishës, duke theksuar se lidershipi demokrat nuk po dëgjon zërin e anëtarësisë dhe, më e rëndësishmja – shtoi ai, nuk po i përgjigjet nevojës së shoqërisë për ndryshim.
Deklarata e Salianjit vjen teksa ai ka nisur takimet në terren për rifreskimin e PD dhe të aktivizimit të aksionit opozitar. Ndërsa nga ana tjetër, Sali Berisha iu është rikthyer foltoreve duke zhvilluar deri tani 2 takime me anëtarësinë, te dega 9 në Tiranë dhe në Mirditë.
Debatet e brendshme në PD duket se do të aktivizohen sërish teksa polemikat në distancë tanimë janë të dukshme.
Ervin Salianji: Pakënaqësia që kam unë ndaj kryetarit të PD është që nuk po dëgjon në mënyrën e duhur zërin e anëtarësisë. E dyta dhe më e rëndësishmja, nuk po i përshtatet nevojave të shoqërisë për ndryshim. Anëtarësia voton disa, lidershipi zgjedh disa të tjerë.
Anëtarësia e PD kërkon revoltë, ne bëjmë foltore. Anëtarësia kërkon analizë, ne duam të bindim që zgjedhjet janë të vjedhura, këtu të gjithë janë të bindur që zgjidhet vidhen, por si ta zgjidhim këtë problem.
Ne kemi një analizë të humbjes pse kemi humbur, por kemi një analizë tjetër dhe që nuk e thotë askush; pse nuk analizon PD fitoret? PD ka fituar në 6-7 bashki, pse nuk e bën analizën pse ka fituar.
Avantazhi është përfaqësimi, kandidatët e rinj pa konsum dhe pa pasur mëkate, kandidatë që janë shtyrë dhe zgjedhur nga anëtarësia dhe dakordësi nga e gjithë pjesa e partisë. Të marrim modelin e këtyre zonave dhe ta çojmë në zonat e tjera.
Deputeti i Partisë Mundësia, Agron Shehaj foli mbrëmjen e sotme në “Kjo Javë” teksa u ndal te çështja e zv.kryeministres Belinda Balluku.
Shehaj theksoi se e gjithë ministria që drejton Balluku, është marrë e pandehur nga SPAK apo është në masë arresti ndërsa nga ana tjetër parlamenti po mbron një zv.kryeministre e cila është pezulluar nga GJKKO.
Agron Shehaj:Për herë të parë po vepron drejtësia ky është thelbi për të cilin duhet të flasim. U përplasa me Taulant Ballën shumë pak, se Balla e ktheu në debat banal. Me fyerje të rëndomta, por fola edhe për shumë gjëra të tjera. Balla pasi më fyeu me fjalor të rëndë, as dy minuta pasi e tha ishte në gjitha mediat.
Ajo që bën përshtypje, se paratë që vjedhin po e tregon rasti Balluku, një pjesë e mirë shkon te mediat. Nga ajo që tha Taulant Balla, njerëzit bëjnë diferencën mes Taulant Ballës dhe punës që bëj si opozitar. Mazhoranca ka një ndikim të jashtëzakonshëm në media. E gjithë MIE e pandehur, ose në hetim ose arrest shtëpie. Ne flasim për këtë gjë, nuk flas për gjitha mediat, gjithë gazetarët. Ka shumë njerëz të ndershëm që bëjnë punën e tyre. Ndihem mirënjohës ndaj atyre më ftojnë.
Ka televizione që nuk e përmendin Belinda Balluku. Flasin për gjithçka dhe për Belinda Balluku nuk e përmendin. Të njëjtën gjë kanë bërë me Taulant Ballën. Sikur tha ndonjë gjë të jashtëzakonshme. Në parlament po mbrohet një zv.kryeministre e marrë pandehur nga SPAK.
Militanti i PD në Mirditë, theksoi se kryeministri Edi Rama është njeriu më frikacak që ai kishte parë ndonjëherë. Ai paralajmëroi kreun e PD, Sali Berishën se ka shumë “servila” pranë vetes së tij.
“Pyetja e parë është që ke mbajtur më shumë servila rreth vetes. E dyta është ke 30 deputet që i ke futur në listë. 20 kanë fituar vetë dhe me votat, dhe ti bjemë Edi Ramës ta rrezojmë për 10 orë, as për 10 ditë as për 10 muaj.
200 veta ja u mbledh unë dhe mos largohem prej Tirane pa e rrëzuar aty. Të rrimë aty, derisa ta rrëzojmë sepse nuk është trim, është njeriu më frikacak që kam njohur në jetën time.
Kam dhe një kërkesë tjetër për Lezhën, ne jemi pa kryetar partie, kemi një të komanduar as di gjë ku është për vete as na dëgjon ne.
Gjini e ul kokën por ta ngrenë, sepse i kam dhënë gjithë ato vota dhe kam punuar natë ditë për të. Prandaj Doktor jepi urdhër Agroni, Gjini, Kastrioti ku janë ata dy të tjerët. Të vijnë të merren me njerëzit sepse jemi në ujë 20 ditë.”, tha ai. bw
I pyetur nëse këto zhvillime mund të krijojnë shqetësim apo përçarje te demokratët, Bardhi shtoi se Partia Demokratike nuk i ndalon anëtarët dhe deputetët të shprehin mendimin e tyre apo të takohen me qytetarët dhe mbështetësit.
TIRANA– Kreu i grupit parlamentar të Partisë Demokratike, Gazment Bardhi, ka komentuar mbrëmjen e sotme takimin që Ervin Salianji zhvilloi me një pjesë të strukturave të PD-së në Durrës. I ftuar në Euronews Albania, Bardhi u shpreh se qëndrimi i tij është në linjë me atë të kryetarit Sali Berisha, i cili e ka cilësuar këtë mbledhje si joformale.
I pyetur nëse këto zhvillime mund të krijojnë shqetësim apo përçarje te demokratët, Bardhi shtoi se Partia Demokratike nuk i ndalon anëtarët dhe deputetët të shprehin mendimin e tyre apo të takohen me qytetarët dhe mbështetësit.
“Nuk ka lidhje intervista ime me ato që bën Salianji. Mbeshtes qëndrimin zyrtar të PD-së dhe të kryetarit Berisha, që ka thënë se çdo mbledhje jashtë forumeve është private. PD nuk pengon askënd që të shprehë lirisht mendimin e tij apo të takohet me demokratët. PD ka institucione që nuk i kanë kufizuar të drejtën e fjalës askujt dhe nuk kanë për të penguar askënd të shprehë lirshëm mendimin. Sikurse takime me demokratë, secili prej anëtarëve të kryesisë së PD-së dhe kolegëve bën çdo ditë zgjedhjen e tij se këto takime do t’i bëjë publike apo do të marrë realisht mendimin e demokratëve,” tha Bardhi.
Më tej u pyet nëse takime të tilla, nëse vazhdojnë, mund të tërheqin demokratë të pakënaqur dhe të krijojnë konfuzion në bazë. Bardhi u përgjigj se nuk ekziston asnjë keqkuptim mes drejtimit të partisë dhe strukturave në terren ku edhe theksoi se debati i ngritur rreth këtyre takimeve është i stisur dhe i parëndësishëm krahasuar me sfidat reale që përballon vendi.
“Nuk ka keqkuptim te baza në raport me këto që po ndodhin në PD dhe Shqipëria ka shumë më shumë probleme që meritojnë kohë dhe vëmendje sesa kjo temë. Nuk shikoj asnjë problem të jem i vërtetë”, tha ai./ Dosja.al
Ish-deputeti i PD, Ervin Salianji zhvilloi sot një takim me strukturat e partisë në Durrës. Siç shihet nga pamjet, salla e Pallatit të Kulturës ishte e mbushur plot me demokratë, teksa mjaft të tjerë qëndronin jashtë
Pak para takimit, Salianji u shpreh për mediat se është shumë e rëndësishme që cilido prej politikanëve por sidomos ata të PD të kthehen tek njerëzit, tek kafet, tek takimet, tek bashkëbisedimet, për të bërë të mundur ringritjen e PD, ripërtëritjen.
“Unë do të jem në çdo takim ku do të më kërkojnë demokratët për të ndarë mendimet se si PD të bëhet e fortë dhe të jetë alternative që e mund Edi Ramën dhe bëhet alternativë qeverisëse. Janë të gjithë në takim, struktura e PD, dy kryetarët e PD të zgjedhur, sekretari i degës dhe lista e personave më të votuar në Durrës”, tha Salianji. bw
Kryeministri Edi Rama, ka reaguar sërish në lidhje me pezullimin nga detyra me vendim të GJKKO-së të zv.kryeministres dhe ministres së Infrastrukturës Belinda Balluku, vendim të cilin ai e ka ankimuar në Gjykatë Kushtetuese.
Kreu i qeverisë ka dhënë sërish arsyet e tij se pse i ka kërkuar Gjykatës Kushtetuese heqjen e pezullimit të Ballukut, duke argumentuar se ministres po i pengohet puna.
A është ky presion ndaj organeve të drejtësisë.
Sipas Ramës, ka disa akte të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë, të cilat mbeten të pezulluara bashkë me ministrin.
“Ndërkohë që çdo ditë që pezullimi i ministrit zgjatet, zgjatet edhe lista e punëve të bllokuara”, thotë ai.
“Ja konkretisht nga tryeza ime e punës sot, shembujt konkretë, krejt aktualë, pse unë i kam kërkuar Gjykatës Kushtetuese heqjen e pezullimit absurd të një anëtari të qeverisë dhe pse të pezullosh një ministër (për herë të parë në botë) sjell pasoja që cënojnë konkretisht funksionimin e qeverisë dhe interesin publik”
A mund të gjykojë një kryeministër vendimin e një organi të drejtësisë – ta etiketojë “Absurd”.
Nga foltorja e Kuvendit, gjatë prezantimit të projektbuxhetit 2026, kryeministri Edi Rama iu rikthye çështjes së ndërprerjes së fondeve IPARD, duke e minimizuar vendimin e Brukselit. Me ironi, Rama e cilësoi si “kënga e mjerueshme e fondeve të bujqësisë”. Ai u shpreh se hetimet e Zyrës Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF) për periudhën 2019–2023 kanë zbuluar shkelje të natyrës së ngjashme edhe në vende të BE-së.
Sipas kryeministrit shumat e identifikuara në këto vende arrijnë mbi 1 miliard euro.
“OLAF, i cili bën hetime për llogari të Komisionit Evropian, për vitin 2019–2023, nuk ka gjetur shkelje të të njëjtës natyrë, (siç ka gjetur në Shqipëri), vetëm në këto vende: Luksemburg, Maltë, Qipro, Irlandë edhe Holandë. Ndërkohë që shuma e vendosur nga OLAF-i përpara vendeve të tjera të Bashkimit Evropian… është mbi 1 miliard euro,” Edi Rama, Kryeministër i Shqipërisë.
Por ky krahasim është i pasaktë.
Shqipëria, një rast unik
Në një reagim të posaçëm për Faktoje.al, Komisioni Evropian sqaron se rasti i Shqipërisë është unik. Kjo sepse ndërprerja e pagesave për IPARD II dhe pezullimi i IPARD III u vendos mbi bazën e një hetimi të OLAF, jo thjesht mbi auditime teknike si në vendet anëtare të BE-së.
Në përgjigjen zyrtare për Faktoje.al, Komisioni Evropian thekson se masa e marrë ndaj Shqipërisë nuk ka precedent.
“Siç është thënë më parë, nuk ka raste të ngjashme,” deklaron KE për Faktoje.al
Komisioni shpjegon se është e domosdoshme të dallohen korrigjimet financiare për mangësi teknike në vendet anëtare, dhe masat e bazuara në një hetim të OLAF, siç është rasti i Shqipërisë.
“Në rastin e Shqipërisë, Komisioni Evropian ka ndërprerë rimbursimin e shpenzimeve të IPARD dhe, njëkohësisht, ka pezulluar delegimin për të gjitha masat e IPARD III mbi bazën e informacionit të marrë nga OLAF në kontekstin e një hetimi, dhe kjo që prej korrikut 2023.
Është e qartë se, për të korrigjuar mangësi të tilla, përmirësimet në sistemet kombëtare të kontrollit janë të nevojshme në të dyja situatat e përmendura më sipër”, shpjegon Komisioni Evropian.
Verën e vitit 2023, mbi bazën e informacionit të OLAF, Komisioni Evropian ndërpreu rimbursimet e IPARD II dhe pezulloi të gjitha masat e IPARD III. Për të rikuperuar besueshmërinë, Shqipëria duhet të përmirësojë sistemet e kontrollit dhe të zbatojë masa korrigjuese.
Gënjeshtër e përsëritur
Kjo nuk është hera e parë që qeveria minimizon ndërprerjen e fondeve IPARD II dhe pezullimin e programit IPARD III, për shkak të dyshimeve për korrupsion.
Korrikun e vitit 2023, kur Komisioni Evropian informoi qeverinë shqiptare se kishte pezulluar grantet për bujqësinë, vendimi ekstrem i Brukselit, u komentua si një procedurë administrative normale.
Ministrja e Bujqësisë asokohe, Frida Krifca, tha se parregullsi apo shpërdorime të ngjashme me fondet IPARD janë gjetur edhe në vende si Gjermania, Franca apo Holanda. Deklarata e atëhershme e ministres Frida Krifca, u përgënjeshtruan nga Faktoje.al përmes Komisionit Evropian.
Edhe në 2023, KE theksonte se masa ndaj Shqipërisë ishte e paprecedentë.
Përfundim
Komisioni Evropian argumenton se është e rëndësishme të bëhet dallimi midis korrigjimeve financiare të aplikuara ndaj shteteve anëtare të BE-së nga Drejtoria e Përgjithshme për Agrikulturën dhe Zhvillimin Rural (DG AGRI), kundrejt çështjeve që dalin në dritë mbi bazën e një hetimi nga Zyrës Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF), siç është rasti për Shqipërinë.
Nisur nga informacionet e mbledhura, deklaratën e kryeministrit Edi Rama se “OLAF nuk ka gjetur shkelje të të njëjtës natyrë siç ka gjetur në Shqipëri vetëm në Luksemburg, Maltë, Qipro, Irlandë edhe Holandë” e kategorizojmë të pavërtetë.
Çështja e fondeve IPARD nuk është thjesht një “këngë e mjerueshme”, por test për besueshmërinë e institucioneve shqiptare në rrugën drejt integrimit europian./Faktoje.al
Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Tiranë ka njoftuar përfundimin e kursit të 14-të bazë për Hetimin e Krimeve, ku morën pjesë 36 specialistë të Policisë së Shtetit.
Me këtë grup të ri të trajnuar, numri total i oficerëve shqiptarë që kanë përfituar nga ky program i specializuar arrin në 400.
Fokus i kursit mes Programit Ndërkombëtar të Ndihmës për Trajnimin për Hetimet Penale të Shteteve të Bashkuara në bashkëpunim me Akademinë e Sigurisë, ka rritja e aftësisë së efektivëve për t’u përballur me kërcënime që lidhen me dhunën, trafikun e narkotikëve dhe krimin e organizuar ndërkombëtar.
Njoftimi i Ambasadës së SHBA
36 specialistë të krimit nga Policia e Shtetit kanë përfunduar kursin e 14-të bazë për Hetimin e Krimeve – duke e çuar në 400 numrin e oficerëve të policisë shqiptare që kanë marrë këtë trajnim të specializuar! Programi Ndërkombëtar i Ndihmës për Trajnimin për Hetimet Penale të Shteteve të Bashkuara e zhvilloi këtë trajnim në bashkëpunim me Akademinë e Sigurisë, duke forcuar aftësitë e policisë shqiptare për të mbrojtur popujt tanë nga kërcënimet e dhunës, narkotikëve dhe krimit të organizuar ndërkombëtar. gsh
Në Durrës, ish-deputeti Ervin Salianji do të zhvillojë një takim me strukturat e Partisë Demokratike, ku, sipas burimeve brenda forcës politike, atij i janë bashkuar një numër i konsiderueshëm drejtuesish lokalë dhe figura të njohura të PD-së në qark.
Mes pjesëmarrësve janë kryetari i grupit të këshilltarëve të PD në Bashkinë Durrës dhe ish-drejtues i Foltores, Tan Burgia; nënkryetarët e Degës Vis Shuaipi; ish-deputeti Pëllumb Berisha; sekretari i Degës Arlind Boshku; sekretari organizativ Nikolin Radovani; si edhe Luan Hoti, kryetari i fundit i zgjedhur me votë.
Në takim do jenë të pranishëm gjithashtu drejtues strukturash, ish-deputetë dhe drejtues ndër vite, si edhe pjesa dërrmuese e drejtuesve të grupseksioneve.
Deputetët më të votuar të Qarkut të Durrësit, Aulon Kalaja dhe Ndreca Pjetri, do të jenë gjithashtu pjesë e mbledhjes.
Sakaq, kujtojmë se Dega e Durrësit nuk ka kryetar të zgjedhur për momentin. bw
Komentet