Autoritetet zvicerane janë të gatshme të mbledhin dëshmi dhe prova nga refugjatët ukrainas për hetimet e ardhshme

VOAL- Gjenocidi, krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit… këto janë shkelje të së drejtës ndërkombëtare të cilat edhe Zvicra i dënon rregullisht dhe parimisht merr përsipër t’i luftojë. Por çfarë po bën Konfederata në të vërtetë për atë që po ndodh në luftën në Ukrainë? RSI ka biseduar për këtë me prokurorinë e përgjithshme të Konfederatës, policinë federale dhe me organizatat joqeveritare.

Ajo që del në pah është se Zvicra nuk është ndër vendet më aktive në këtë front, por në këtë situatë mund të shohim diçka të re. Autoritetet, në fakt, janë gati të mbledhin dëshmi dhe prova nga refugjatët ukrainas për hetime të ardhshme.

Megjithatë, Zvicra mund të ndëshkojë vetëm ata që ndodhen fizikisht në Zvicër për këto krime. Këtu Konfederata ndryshon, për shembull, nga Gjermania apo Spanja, të cilat kanë të ashtuquajturin juridiksion universal për këtë lloj krimi, pra ndjekin penalisht kriminelin pavarësisht se ku është autori. Edhe në Zvicër nuk ka rëndësi se ku është kryer krimi, por krimineli duhet të jetë në territorin shtetëror. Në fakt, vitin e kaluar, në Gjykatën Penale Federale të Bellinzonës, dikush u dënua për herë të parë për krime lufte: 20 vjet burgim për një komandant të milicive aktive në Liberi në vitet ’90, i cili banonte në Zvicrën frëngjisht-folëse. Një çështje e dytë duhet të vijë së shpejti në gjykatë, kundër një ish-gjenerali dhe ministrit të mbrojtjes në Algjeri gjatë luftës civile gjithashtu në vitet 1990.

Nëse vijmë tek e tashmja, sot krimet e supozuara ndodhin në Ukrainë, autorët aktualisht nuk banojnë në Zvicër. Pavarësisht kësaj, do të kishte kuptim edhe sot të mblidheshin prova për çdo procedurë të ardhshme. Gjithashtu për të ndihmuar hetimet ndërkombëtare, të cilat mund të përfundojnë në një gjykatë si ajo e Hagës.

Policia Federale shpjegon se ka zhvilluar një procedurë për të mbledhur të dhëna për krime lufte ose krime kundër njerëzimit. Refugjatëve ukrainas që mbërrijnë në qendrat e regjistrimit u jepet një fletë informacioni në gjuhë të ndryshme që i informon ata për mundësinë e raportimit të situatave të tilla, më pas mblidhet në një portal të posaçëm i cili – kjo është ideja – më pas u lejon atyre të gjejnë shpejt dëshmi dhe informacione nëse do të fillonte një hetim.

Nga ana tjetër, në prokurorinë e përgjithshme të Konfederatës është krijuar një task-forcë speciale, ku përfshihet edhe Prokurori i Përgjithshëm Stefan Blättler.

Skepticizmi i OJQ-ve

E shpjeguar në këto terma duket se Zvicra është e përgatitur mirë, por ka nga ata që nuk janë të kënaqur me vullnetin politik dhe administrativ për t’u bërë serioz. Të paktën kështu thonë organizatat joqeveritare, për shembull Beat Gerber, nga dega zvicerane e Amnesty International, argumenton se mbi të gjitha duhen shumë burime, përkatësisht staf që punon atje, sepse puna është potencialisht e madhe.

Gerber ka vënë re një ndjeshmëri shumë më të lartë ndaj këtyre krimeve që kur Blättler erdhi në Ministrinë Federale të Çështjeve Publike në vend të Lauber. Krijimi i një task force dhe deklaratat i duken inkurajuese. Por vetëm faktet do të tregojnë se sa shumë – përtej fjalëve – do të donte Zvicra të investonte dhe të ekspozohej për të hedhur dritë mbi shkeljet e kryera në Ukrainë. rsi-eb