Lajm i gëzueshëm, Shkolla shqipe hap dyert për herë të parë në qytetin Hanau të Gjermanisë

Bisedë me mësuesen e përkushtuar të kësaj shkolle Alma Hani

Ruajtja e gjuhës shqipe në diasporë është një detyrë e rëndësishme dhe një domosdoshmëri për mbijetesën e identitetit kombëtar dhe kulturor të shqiptarëve që jetojnë larg atdheut. Në kushtet e emigrimit, ku ndikimet e gjuhëve të huaja dhe asimilimi kulturor janë të mëdha, mbajtja gjallë e shqipes është një sfidë e vazhdueshme.

Më 10 shtator ’24 në qytetin Hanau të Gjermanisë u hap Shkolla e parë e mësimit plotësues të gjuhës shqipe për fëmijët e mërgimtarëve shqiptarë ku zhvillon mësim edhe mësuesja e përkushtuar Alma Hani.

Mësuesen beratase Alma Hani e njoha në një seminar me mësues/se të gjuhës shqipe nga mbarë diaspora më 28 korrik 2012 mbajtur në Ulqin. Para disa ditësh në adresën time elektronike ajo më shkruan … vjeshta përveç ngjyrave të saj të arta vjen me zërat e fëmijëve që gumëzhijnë në oborret e shkollave, me aromën e librave dhe jo vetëm… Edhe për mua në ketë vjeshtë, më vjen një lajm i gëzuar në emigracionin e dytë ku do të jem njëra prej mësimdhënësve të gjuhës shqipe. Nuk mund ta lija këtë lajm të mirë larg lexuesve. Më lejoni që të ndaj bisedën e zhvilluar përmes telefonit me mësuesen Alma Hani.

Pyetje: Çfarë ju shtyu të hapni këto klasë të gjuhës shqipe në qytetin Hanau ?
Alma Hani: Faleminderit për këtë mundësi për të ndarë përvojën time. Duke qenë aktive, si mësuese e gjuhës shqipe në diasporën shqiptare në Greqi, gjithmonë kam ndjerë një përgjegjësi të madhe për të mbajtur gjallë gjuhën, traditat dhe kulturën kombëtare – shqiptare për brezat e rinj. Nisma për hapjen e shkollës shqipe në Hanau erdhi nga dëshira e përbashkët e prindërve shqiptarë që jetojnë këtu prej disa dekadash. Kjo është një nismë e mbështetur nga autoritetet shkollore dhe nga Konsullata e Kosovës në Frankfurt- e falënderoj. Ndërsa unë, si mësuese, ndiej një kënaqësi të veçantë që mund të vazhdoj punën time edhe këtu, pas një periudhe të shkëputjes nga arsimi në Greqi. Shkëputja dhe shpërngulja në Gjermani ishte një sfidë, por falë dëshirës për të kontribuar në ruajtjen e vlerave tona kombëtare, unë jam përshtatur dhe jam gati të jap maksimumin tim.

Pyetje: Sa e vështirë ka qenë të krijoni dhe të organizoni klasat e gjuhës shqipe?
Alma Hani: Në Gjermani, organizimi i klasave të gjuhës shqipe ka qenë një proces relativisht më i lehtë në krahasim me përvojën time në Greqi. Këtu shteti ka një qasje më të strukturuar, ku çdo qytet ofron mundësinë e ruajtjes së gjuhës së prejardhjes për komunitetet e huaja. Nxënësit kanë mundësinë të zgjedhin gjuhën e tyre amtare përmes një formulari të thjeshtë, gjë që lehtëson shumë procesin. Ndërkohë, në Greqi, përpara 12 vitesh, kjo ka qenë një sfidë e madhe për komunitetin shqiptar, ku duhej të kërkohej çdo ambient për zhvillimin e mësimit për fëmijët tanë. Këto përvoja më kanë mësuar se me këmbëngulje dhe dëshirë të madhe gjithmonë mund të arrihen rezultate pozitive.
Pyetje: A keni mbështetje nga komuniteti shqiptar ose autoritetet lokale për ruajtjen e gjuhës shqipe?
Deri tani, kemi hasur në një fillim të mbarë për sa i përket bashkëpunimit me komunitetin shqiptar dhe autoritetet shkollore. Kjo mbështetje është thelbësore për vazhdimësinë dhe rritjen e numrit të nxënësve, dhe ndjej që ky bashkëpunim do të forcohet akoma më shumë me kalimin e kohës.

Pyetje: Cilat janë disa nga sfidat kryesore me të cilat përballeni si mësuese e gjuhës shqipe në një vend të huaj?
Alma Hani: Sfidat janë të shumta, sidomos kur fillon një punë të re. Një nga sfidat më të mëdha është përballja me klasat heterogjene, ku nxënësit kanë nivele të ndryshme të njohjes së gjuhës shqipe. Kjo kërkon një përpjekje të madhe për të ndërtuar një metodologji që të përshtatet me secilin nxënës. Një tjetër sfidë është që mësuesi shpesh ka edhe angazhime të tjera, çka ndikon në menaxhimin e kohës dhe burimeve të nevojshme për të arritur rezultate të duhura.

Pyetje: Sa i ndihmon mësimi i gjuhës shqipe fëmijët shqiptarë të ruajnë identitetin e tyre kombëtar dhe kulturor?
Alma Hani: Mësimi i gjuhës amtare nuk është thjesht ndihmë, por një vlerë e jashtëzakonshme për fëmijët. Është një pasuri që u ndihmon të forcojnë identitetin e tyre kombëtar dhe kulturor, duke i bërë të ndihen krenarë për prejardhjen e tyre. Gjithashtu, kjo u jep mundësinë të jenë më të hapur ndaj kulturave të tjera, pasi njohja e gjuhës dhe kulturës së tyre i ndihmon të mësojnë dy gjuhët shqip dhe gjermanisht dhe të integrohen më mirë në shoqërinë pritëse.

Pyetje: Çfarë këshillash do t’u jepnit prindërve shqiptarë për të mbështetur mësimin e gjuhës shqipe?
Alma Hani: Si nënë e dy djemve, do të këshilloja të gjithë prindërit të flasin sa më shumë me fëmijët e tyre në gjuhën shqipe. Gjithashtu të i çojnë në shkollën shqipe të mësimit plotësues, sepse punën që bën shkolla nuk e bën dot familja. Gjithashtu, do t’u sugjeroja prindërve që, kur është e mundur, t’i dërgojnë fëmijët për pushime në Shqipëri ose Kosovë, në trojet tjera shqiptare ku mund të praktikojnë nga afër gjuhën dhe kulturën e tyre.

Pyetje: Çfarë do të dëshironit të arrinit në të ardhmen me këto klasë të gjuhës shqipe në Gjermani?
Alma Hani: Dëshira ime më e madhe është që nxënësit që vijojnë mësimin shqip të arrijnë të lexojnë, të shkruajnë dhe të flasin shqip me përpikëri. Në të ardhmen, do të doja që këta nxënës e nxënëse të zgjerojnë ndikimin e tyre dhe të jenë një burim i pashterueshëm për ruajtjen e gjuhës dhe kulturës sonë për brezat e ardhshëm.

Pyetje: Si reagojnë fëmijët ndaj mësimit të gjuhës shqipe? A është për ta një proces i vështirë apo i lehtë?
Alma Hani: Fëmijët përballen me sfida në mësimin e shqipes, pasi jetojnë në një ambient ku shqipja nuk është gjuha dominuese. Për shkak të angazhimeve të tyre të tjera, si aktivitetet sportive dhe kulturore, ata shpesh kanë pak kohë për të praktikuar shqipen. Teknologjia gjithashtu ndikon në përqendrimin e tyre, por detyra jonë si mësuese është të gjejmë mënyra kreative për ta bërë mësimin më tërheqës dhe lehtë.

Pyetje: A planifikoni të zgjeroni klasat e gjuhës shqipe për moshat dhe nivelet e tjera?
Alma hani: Aktualisht, klasat tona përfshijnë tre nivele fëmijësh: nxënës të vegjël që sapo kanë filluar shkollën, ata që flasin pak shqip por nuk e shkruajnë, dhe adoleshentët që shpesh nuk e flasin fare gjuhën shqipe. Sigurisht, do të dëshironim të zgjerojmë klasat për të përfshirë sa më shumë fëmijë që dëshirojnë të flasin e të shkruajnë në gjuhën e ëmbël shqipe.

Pyetje: Si bashkëpunoni me mësuesit dhe shkollat e tjera për të promovuar mësimin e gjuhës shqipe në diasporë?
Alma Hani: Aktualisht, si fillim nuk kemi ende një bashkëpunim të strukturuar me shkollat e tjera, por kam pasur mbështetje nga mësuesja Etleva Mançe, në vendin ku punon ajo mësimi i gjuhës amtare është i institucionalizuar në sistemin arsimor gjerman. Ky edukim dygjuhësh nuk është i mundur në Republikën e Hessenit ku unë kam filluar të punoj. Zgjedhja e personelit arsimor dhe financimi është detyrë e vendit të origjinës. Andaj do të dëshiroja të shoh një përfshirje më të madhe të autoriteteve shqiptare, si Ambasadat dhe Konsullatat, për të ndihmuar në financimin e mësuesve të kualifikuar. Kështu veprojnë Greqia dhe Kroacia organizojnë dhe i financojnë mësimdhënësit e mësimit plotësues të gjuhës amtare.

Pyetje: Çfarë do t’i thoshit një personi që dëshiron të bëhet mësues i gjuhës shqipe jashtë vendit?
Alma Hani: Do t’i këshilloja që çdo mësuese ta bëjë punën me zemër dhe pasion. Vetëm kur e dashuron atë që bën, mund të përcjellësh vërtet vlerat dhe dijen tek fëmijët, duke lënë një ndikim të përhershëm tek ata.

Pyetje: Çfarë ndikimi mendoni se do të ketë mësimi i shqipes te këta fëmijë në të ardhmen e tyre?
Alma Hani: Mësimi i gjuhës shqipe te këta fëmijë ka një ndikim shumë të thellë dhe të shumanshëm në të ardhmen e tyre. Së pari, ruajtja e gjuhës amtare u ndihmon fëmijëve të ruajnë identitetin e tyre kombëtar dhe kulturor. Gjuha është një urë që i lidh me traditat, historinë dhe vlerat që kanë kaluar brez pas brezi, dhe kjo u jep atyre një ndjenjë krenarie për prejardhjen e tyre. Përmes gjuhës shqipe, ata do të kenë mundësinë të komunikojnë më mirë me familjarët e tyre në Shqipëri, Kosovë dhe trojet shqiptare, duke ndërtuar dhe forcuar lidhje më të ngushta ndër personale dhe emocionale.

Gjenevë, 30.09. 2024 Nexhmije Mehmetaj

E lindur dhe e rritur në Turqi, po shqipen e flet perfekt!

Asnjëherë nuk më ka shkuar mendja se kufiri mes miqësisë dhe armiqësisë është aq i hollë! E kam dëgjuar të thuhet se “miqësia e interesit është sikurse vesa e mëngjesit”, por, nuk kam dashur të besoj se është kaq i ngushtë dallimi mes miqësisë dhe armiqësisë!

Sa më afër që i afrova aq më fuqishëm më goditën “miqtë e mirë”

Asnjëherë nuk ia fali vetes gabimin që i kam pranuar aq lehtësisht disa njerëz në jetën time! M’u paraqiten si miq dhe si dashamirë, por, vërtetë qenka e vështirë t’i shohësh “miqtë” për një moment të dalin në anën e kundërt apo kundër teje!

Miku i interesit në momentin që i humbet ajo që kishte planifikuar për të realizuar përmes teje, të largohet sikur të mos kishte ekzistuar fare.

Kam heshtur edhe atëherë kur nuk është dashur të heshtë, vetëm e vetëm për t’a ruajtur miqësinë! Kam heshtur edhe kur më kanë gënjyer miqtë pa pikë fyre dhe pa fijen e turpit!

Megjithatë unë kam luftuar me veten time që t’i mbajë afër njerëzit duke besuar që janë të mirë!

Por, sa ja vlejti mirësia ime ndaj tyre?

Përgjigja është, aspak dhe asgjë!

Tani e tutje do ta kem të vështirë t’i besoj dikujt pa e njohur mirë.

Nuk kanë thënë kot të vjetrit, “pa e hëngër një thes krypë bashkë me dikë mos i thuaj mik”!

Pse është thënë kështu, sepse të pakët janë ata njerëz që i qëndrojnë besnik miqësisë!

Pas tradhtisë që më bënë disa “miq të mirë” virtual, e konsideroj që më mirë është të qëndrojë vetëm 24 orë sesa t’i besoj çdo kujt!

Në këtë moment po më dalin përpara fjalët e gjyshës sime të ndjerë: “besnik banu e besë mos i nxënë çdo kujt, se jo të gjithë ata që të paraqiten si dashamirë i ke miq në jetë”.

Jeta është e shkurtër për të vrapuar pas të tjerëve, dhe tani kam filluar të eci me hapa akoma më të sigurt drejt të ardhmes e jo drejt njerëzve të pavlerë. Ne që jemi mësuar të ecim vetëm e kemi të lehtë të vazhdojmë rrugëtimin, kurse ata që janë mëuar të vrapojnë pas të tjerëve, do të mbeten duke vrapuar tërë jetën sikurse dhelpra pas k… të dashit!

Miqësia dhe armiqësia janë dy binar paralel që nuk përputhen asnjëherë!

Historia e shkurtër e tri dekadave të fundit e dëshmon se askush nuk e donë Kosovën më tepër sesa mërgimtarët, por askush më shumë sesa mërgimtarët nuk është shfrytëzuar dhe përbuzur nga të gjitha partitë dhe politikanët e të gjitha llojeve e ngjyrave politike, pra, janë përdorur “mish për topa” të partive të dështuara politike, të cilat gjithnjë mërgimtarët i kanë konsideruar vetëm si numra gjatë fushatave zgjedhore për shtimin e votave, por jo edhe si qytetarë të barabartë, duke ju dhënë nganjëherë edhe epitete negative, erdhën apo shkuan gërrnaçat!

Thirrjet stereotipe të liderëve shtetëror për mërgatën

Presidentja Vjosa Osmani dhe kryeministri Albin Kurti, me anë të një video-mesazheve të postuara në rrjetet sociale u janë drejtuar mërgimtarëve duke u thënë se ata janë shpirti i Kosovës, duke ju thënë se edhe këtu mund të bëhet mirë sikurse në vendet ku jetoni.

Nëse vjen puna që mërgimtarët të frymëzohen nga presidentja dhe kryeministri për ta vizituar vendlindjen, atëherë të pakët do të jenë ata mërgimtar që do ta vizitojnë vendlindjen gjatë ditëve të nxehta verore, e aq më pak të investojnë në vendin me sigurinë zero për investime!

Lidhjet e mërgatës me vendlindjen në radhë të parë janë familjare dhe gjenetike, e jo të motivuara nga qeverisja e “mirë” e politikanëve cilët do qofshin ata, që i bie se bujaria dhe përkushtimi i mërgatës për të mbajtur të fortë lidhjen me atdheun nuk janë sezonale por të përhershme, sikurse që është i pashterrshëm malli dhe dashuria e mërgimtarëve për atdheun e tyre.

Mjafton për të shkëputur nga një rresht të deklaratave të liderëve shtetëror, për të kuptuar me çfarë naiviteti dhe hipokrizie i trajtojnë bashkatdhetarët e tyre që jetojnë largë atdheut.

Vjosa Osmani: “Dyert, zemrat dhe shtëpitë tona janë të hapura sepse ju jeni zemra dhe shpirti i Kosovës”.

Albin Kurti: “Do të shihni se si edhe këtu mund të bëhet mirë sikur në vendet ku jetoni”.

Mërgimtarët nuk kanë nevojë për lëmosh, por për trajtim dinjitoz

Nuk është edhe aq punë e lehtë për t’i bindur mërgimtarët për t’u kthyer për të jetuar në atdheun e tyre. Nuk mjafton një video mesazh dhe as një spektakël televiziv, por janë një varg i gjatë i kushteve që duhet t’i plotësojë qeveria në radhë të parë për qytetarët, e në veçanti për mërgimtarët, duke filluar nga skema e sigurimeve shëndetëore e deri tek shërbimet cilësore në spitalet tona.

Ngase, për një komplikim të vogël shëndetësor, lidhjet kriminale në spitalet tona i detyrojnë pacientët të përfundojnë në spitale private brenda e jashtë vendit pa asnjë arsye, siq i ndodhi një mikut tim nga mërgata, të cilit i rekomanduan vënjen e stendave pa pasur fare nevojë!

Mërgimtarët vetëm pas përfundimit të pushimeve dhe kthimit në vendet ku jetojnë e kuptojnë të vërtetën e mashtrimit që ju bëhet nga qeveria, në veçanti në QKUK-në laboratorin e ekzaminimit të sëmundjeve që kërkojnë shërim në spitalet private në vend dhe jashtë tij!

Pa heqjen e skemave kriminale në spitale, nuk ka kthim të besimit të mërgimtarëve për kthim në vendlindje.

Mërgimtarët nuk është që i motivon lëmosha e qeverisë me policen e sigurimeve (prej 20 eurove) e automjeteve dhe as video-mesazhet e varfëra të liderëve shtetërorë për të ardhur në vendlindje. Por, është dashuria e madhe për atdheun që i bën mërgimtarët të kalojnë kolonat e gjata të pritjes në kufij, të cilëve aq shpejt u ikin ditët në vapën e madhe dhe diellin përcëllues në Dardani.

Mërgimtarët kanë nevojë për një qeverisje të mirë dhe të përgjegjshme që i trajton ata në mënyrë të dinjitetshme, që i mbron shtëpitë e tyre, jo vetëm nga hajdutët ordinerë, por edhe që i liron nga tatimi në pronë për shtëpitë e ndërtuara pas lufte, të cilat, të shumtën e kohës janë të pashfrytëzueshme.

Që nga periudha e luftës dhe ajo e pasluftës, të gjitha qeveritë e “hodhën grepin” tek mërgimtarët. Kush më pak e kush tjetër më shumë të gjithë i plaçkitën pamëshirshëm mërgimtarët duke filluar nga Fondi 3 përqindërshit, “Vendlindja Thërret” e deri tek fondet e Albin Kurtit, të cilat po ngarendin njëri pas tjetrit, siq janë; “Fondi Emergjent” (gjatë pandemisë), “Fondi Sovran” dhe “Fondi i Sigurisë” për të cilat nuk ka asnjë transparencë dhe asnjë llogaridhënje! Askush përveq Albin Kurtit nuk e di sa miliona janë grumbulluar, sa janë shpenzuar dhe ku kanë përfunduar mjetet financiare të mërgatës të derdhura në fondet e sipërpermendura!

Nuk jam lokalist, por kësaj radhe përmes këtij rrëfimi personal dëshirojë, që të gjithë qytetarëve të vendit t’ju urojë nga zemra, gëzuar 2 Korriku 1990-Dita e Lindjes së Republikës së Kosovës, gurëthemelit të shtetit tonë.

Organizim spontan i 2 Korrikut në Bokshiq

Sot e 34 vite më parë, me të marrur lajmin për shpalljen e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës nga delegatët shqiptarë dhe jo serbë para dyerve të mbyllura të Kuvendit të Kosovës, ne banorët e fshatit Bokshiq u tubuam spontanisht në shitoren e fshatit “Blini”, me ç’rast e festuam Pavarësinë e Kosovës deri në orët e vona të pasditës. Ishin ato çastet më të gëzueshme që i përjetuam në një festim të përbashkët me vëllazni, fqinj dhe kusherinj.

Në fytyrën e secilit prej nesh vërehej gëzimi i papërshkruar më fjalë, ku dominonin emocionet plot shpresa për ardhmëri. Cakërrimi i gotave përcjellej me urimin, “E gëzofshim për jetë e mot pavarësinë e Republikës së Kosovës”.

Ky ishte momenti më madhështorë i një festimi të përbashkët në një lokalitet të vogël, por me ndjenjë të madhe të atdhetdashurisë, të respektit të ndërsjellë dhe fqinjësisë së mirë, i trashëguar brez pas brezi nga të parët tonë në fshatin Bokshiq, të fshatit simbol dhe bastion i rezistencës kundër pushtuesve serb në komunën e Klinës.

Organizimi i turnirit tradicional për 2 Korrikun

Që nga përvjetori i parë i 2 Korrikut, në fshatin Bokshiq për çdo vit kemi organizuar turnir në futboll të vogël. E filluam turnirin e parë me 2 korrik 1991 me vetëm 6 ekipe pjesëmarrëse, të dytin me radhë me 14 ekipe, ndërsa në turnirin e tretë të radhës me 2 Korrik 1993 i kishim 36 ekipe pjesëmarrëse nga komuna e Klinës, por edhe nga komunat tjera si; Gjakova, Deçani dhe Istogu.

Ishte ky njëri nga turniret më të mëdha deri atëherë të organizuara në komunën e Klinës, ishte ky turniri më mirë i organizuar ndonjëherë në këto anë.

Çdo gjë kishte shkuar mirë sipas planit të organizatorit, filluar nga shpërndarja e njoftimeve për turnir, pritjen dhe regjistrimin e ekipeve, organizimi i mirë i ndeshjeve me gjyqtarë (refer) profesional e deri të ndarja e shpërblimeve simbolike për ekipet fituese dhe lojtarët më të mirë të turnirit.

Pas përfundimit të turnirit, organizatori kishte marrë falenderime dhe përgëzime të sinqerta nga ekipet pjesëmarrëse, tek të cilat, mënyra e organizimit dhe pritja vëllazërore kishin lënë mbresa të veçanta tek secili pjesëmarrës në këtë turnir tradicional të futbollit të vogël.

Vlenë për të theksuar se, ky turnir i futbollit ishte bërë halë në sytë e pushtuesve serb. Pas shpërndarjes së njoftimeve për mbajtjen e turnirit nëpër lokalet shqiptare në komunën e Klinës, në Stacionin Policor në Klinë u ftuan për “biseda informative” disa nga pronarët e lokaleve shqiptare, të cilët ishin pyetur se kush qëndron pas këtij organizimi!?

Nisur nga ky fakt, nga organizatori ishte përgatitur plani rezervë në rast të pengimit të turnirit nga policia pushtuese serbe. Kur jemi në këtë segment, ishte një mobilizim i jashtëzakonshëm i aktivit FR të LDK së dhe fshatit në përgjithësi.

Nuk është e tepërt të thuhet, se për mbarëvajtjen e këtij turniri, kontribut të çmuar kishin dhënë të gjithë të rinjët e Bashkësisë Lokale të Grabanicës, pa e anashkaluar as nëndegën e LDK-së, e cila ishte e gatshme të ndihmojë në të gjitha aspektet për mbrojtjen e turnirit nga ndonjë sulm eventual i pushtuesve serb.

Meqenëse isha iniciator i parë për organizimin e turnirit për 2 Korrik, unë Florim Zeqa e mora edhe përgjegjësinë morale dhe juridike dhe isha i gatshëm që të ballafaqohem me të gjitha konseguencat që mund të vinin nga pushteti okupues i asaj kohe.

Nga distanca kohore ndjehem krenarë për organizimin e tre turnireve radhazi të Futbollit të Vogël në fshatin e lindjes për nder të shpalljes së Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës, por edhe i zhgënjyer njëkohësisht që kjo nismë e mbarë nuk vazhdoj tutje në shtetin e lirë, të pavarur dhe sovran!

Florim Zeqa, 2 Korrik 2024, Orsago (Itali)