Arte.TV ngre alarmin për kapjen e shtetit nga trafikantët…

Pas artikujve nga mediat italiane që e përshkruanin Shqipërinë si narko–shtet, ka ardhur një goditje edhe nga Gjermania.

Arte.TV publikoi një dokumentar të gjerë që sjell një panoramë të errët të trafikut të drogës në Evropë dhe vendos Shqipërinë në qendër të strukturave kriminale që furnizojnë tregun e kokainës. Autorët japin të dhëna që tregojnë se klanet shqiptare kanë krijuar një sistem të organizuar që nis nga Amerika Latine dhe përfundon në portet kryesore të Bashkimit Europian. Europol i rendit si një nga pesë grupet më të rrezikshme në qarkullimin e drogës.

Dokumentari paraqet shifra që konfirmojnë këtë ndikim. Kapjet e kokainës në Evropë arritën në 419 tonë gjatë vitit 2023. Klanet shqiptare shfaqen si lojtarë të pandashëm në tregun e Anversës, Roterdamit, Hamburgut dhe në bashkëpunim me rrjetet kriminale të Italisë dhe Spanjës. Rasti i 200 kg kokainë të kapura në Torino, të fshehura në dronë nënujore të drejtuar nga dy vëllezër shqiptarë, shërben si ilustrim i metodave të sofistikuara që shohin sot agjencitë e sigurisë. Europol shkatërroi edhe një rrjet që transportonte tonelata kokainë nga Amerika Latine drejt porteve të BE-së. Në një nga dërgesat u provua se marrësi kryesor fitoi mbi 40 milionë dollarë. Autoritetet sekuestruan vila dhe një hotel dhe arrestuan dhjetë persona në Shqipëri dhe Belgjikë.

Arte.TV shkon më tej dhe fokusohet në lidhjet me politikën. Hetimet e gazetarit zviceran Antoine Harari ngrenë dyshime të forta se disa struktura qeveritare nuk kanë funksionuar si filtër kundër krimit të organizuar. Ai përmend kryeministrin Edi Rama si figurë që ndodhet në qendër të këtij rrjeti ndikimesh. Dokumentari sjell disa episode që kanë krijuar debatin publik në Shqipëri.

Hetimi i Hararit përfshin edhe dyshimet për përdorimin politik të reformës në drejtësi dhe SPAK. Ai thotë se qeveria mund ta ketë shfrytëzuar procesin për të larguar figura të padëshiruara brenda sistemit gjyqësor dhe brenda partisë. Rasti i ish zvëndëskryeministrit Arben Ahmetaj mbetet një shembull i debatit mbi pavarësinë e hetimit. Transparency International e rendit Shqipërinë si një nga vendet më të korruptuara në kontinent pavarësisht investimeve të BE në reforma.

Autorët vendosin këtë panoramë në raport me integrimin europian. Shqipëria shihet si një nga vendet kandidate më të avancuara. Komisioni Evropian e ka vlerësuar reformën në drejtësi. Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen e përmendi këtë progres gjatë vizitës së saj në Tiranë në tetor 2024. Kritikët në dokumentar argumentojnë se Brukseli mund të tolerojë probleme të brendshme për arsye gjeopolitike. Pozita e Shqipërisë në Adriatik dhe roli që vendi luan me NATO-n bëjnë që BE të preferojë stabilitet politik. Vendimi i Shqipërisë për të hapur dy qendra për procesimin e emigrantëve të ndaluar nga Italia shihet si pjesë e këtij bashkëpunimi. Qendrat sot qëndrojnë bosh.

Në dokumentar paraqitet edhe eksperimenti i qeverisë me inteligjencën artificiale për administrimin e prokurimeve publike. Ministrja virtuale Diella ka për detyrë të monitorojë tenderimet. Qeveria e prezanton si zgjidhje për korrupsionin. Autorët pyesin se kush e kontrollon këtë mekanizëm dhe si mund të garantojë pavarësi në një mjedis institucional me dyshime të shumta.

Arte.TV sjell një pasqyrë që bie ndesh me narrativën zyrtare të Tiranës. Dokumentari e lidh rritjen e trafikut të kokainës me varfërinë e lartë, papunësinë e të rinjve dhe mungesën e kontrollit institucional. Analistët e cituar në film thonë se paratë e drogës hyjnë në ekonomi me tolerancë politike. Ata e përshkruajnë këtë si një pakt që sjell investime artificiale. Për ta, klanet shqiptare kanë krijuar një model ekonomik që shtrembëron tregun.

Dokumentari

Kokainë, kanabis, heroinë. Mafia shqiptare kontrollon një pjesë të madhe të trafikut të drogës në Evropë, dhe nuk heziton të përdorë dhunën, duke zgjeruar rrjetin e saj të ndikimit përtej kufijve të vet dhe madje deri në rajone aq të largëta sa Amerika Latine, por edhe deri në zemër të vetë shtetit.

Evropa është e politikanëve, dhe trafikantët e drogës, për më tepër, janë një pjesë e tyre.

Shqipëria sot është vendi më i favorizuar për t’u anëtarësuar në BE, dhe Brukseli e paraqet si shembull reformash dhe stabiliteti. Por a është ajo një kandidate model, apo “Kali i Trojës” i narkotrafikantëve në Evropë?

Për shumëkënd, Shqipëria duket një vend i largët dhe pothuaj i panjohur. Ndodhet në Ballkanin Perëndimor dhe ka pak më pak se tre milionë banorë. Këtu, menjëherë mbi Greqinë dhe shumë afër brigjeve italiane.

Në paketën më të fundit të zgjerimit, Komisioni Evropian e vlerësoi Shqipërinë si një nga vendet kandidate më të avancuara dhe më të përgatitura për anëtarësim të ardhshëm në BE. Vendi i 28-të? Kush e di.

Megjithatë, ndërsa procesi ecën përpara, shfaqet edhe një rrezik në rritje. Sipas Europolit, mafia shqiptare është ndër pesë rrjetet më të rrezikshme të trafikut të kokainës në kontinent, arsye për të cilën disa tashmë e quajnë “Kolumbia e Evropës”.

Në dekadën e fundit, sasia e kokainës së kapur në bllok është shumëfishuar me pesë, dhe në vitin 2023 u arrit një rekord i ri për të shtatin vit radhazi: 419 tonë. Dhuna e lidhur me narkotrafikun vazhdon të rritet. Një pjesë e madhe e këtyre prurjeve varet nga bandat shqiptare që kanë fituar gjithmonë e më shumë pushtet dhe ndikim.

Ky është Dritan Rexhepi, i njohur si Gramoz, kapo shqiptar ndër më të fuqishmit në trafikun botëror të kokainës, i shoqëruar nga policia në aeroportin e Stambollit. U arrestua në Turqi pasi u përpoq të hynte në vend me pasaportë kolumbiane dhe u ekstradua në Shqipëri në janar, në pritje të gjykimit.

45-vjeçar, konsiderohet ‘mbreti i kokainës’ dhe rivalizon me kartelet meksikane. Serialet për narkotrafikun nuk janë asgjë përballë realitetit. Sipas SPAK, 16 grupe kriminale operojnë brenda vendit.

Por ndikimi i tyre nuk mbaron këtu. Kjo mafie vendase kontrollon tregun më të madh të kokainës në Evropë, me prani në Belgjikë, Holandë, Francë, Gjermani, Itali, Spanjë dhe Mbretërinë e Bashkuar.

Në Spanjë dhe Itali, autoritetet konfirmojnë rritjen e tyre, me kapje gjithmonë e më të mëdha dhe metoda gjithnjë e më të sofistikuara. Në maj 2024, policia e Torinos kapi 200 kg drogë të fshehura në dronë nënujore. Operacioni drejtohej nga dy vëllezër shqiptarë që vepronin në disa vende evropiane.

Këtë verë, Europol shpërbëri edhe një rrjet të gjerë shqiptar të trafikut të drogës dhe pastrimit të parave. Krimet e hetuara përfshijnë transportime me shumë tonë kokainë nga Amerika Latine drejt porteve kryesore të BE-së. Është provuar se vetëm në një nga këto dërgesa, marrësi kryesor mori mbi 40 milionë dollarë. Dhjetë anëtarë kyç u arrestuan në Shqipëri dhe Belgjikë, dhe u sekuestruan disa pasuri, përfshirë një hotel e disa vila.

Por pse Belgjika? Sepse aty ndodhet qyteti port i Anversës, pika strategjike e hyrjes së kokainës në Evropë, sot nën kontrollin e mafies shqiptare. Dhe jo vetëm kaq: ata operojnë drejtpërdrejt edhe nga disa prej vendeve kryesore të prodhimit të kokainës në Amerikën Latine, si Kolumbia dhe Ekuadori.

Pikërisht gazetari zviceran i investigimit Antoine Harari ka përqendruar punën e tij në analizimin e fuqisë së mafies shqiptare. Hetimi i tij, i publikuar në platformën e pavarur “Follow the Money” dhe në median franceze “Blast” zbulon diçka tronditëse.

Bandat e drogës në Shqipëri jo vetëm që lëvizin shuma të mëdha parash, por kanë shtrirë ndikimin e tyre deri në nivelet më të larta të shtetit, duke prekur qeverinë dhe sistemin gjyqësor. Në krye të këtij ndikimi ndodhet socialisti Edi Rama, i rizgjedhur për herë të katërt si kryeministër.

Mandati i tij ngre dyshime; opozita dhe disa vëzhgues ndërkombëtarë vënë në pikëpyetje transparencën e zgjedhjeve. Dhe më shqetësuese akoma: Rama dyshohet se të paktën mbyll sytë ndaj aktivitetit kriminal të klaneve. Rreth tij skandalet janë shtuar: vëllai i tij është implikuar në një çështje narkotrafiku, kryetari i Bashkisë Tiranë arrestuar për pastrim parash, dhe disa njerëz të afërt të tij lidhen me vetë kartelin Sinaloa.

4 tetor 2020, zyra e kryeministrit Edi Rama. Aty e viziton një biznesmen i njohur shqiptar, Luftar Hysa, magnat i lojërave të fatit, i akuzuar për pastrim parash dhe me lidhje të dyshuara me kartelin Sinaloa. Nuk dihet saktësisht se për çfarë folën, por vetëm dy muaj më vonë, Hysa merr dritën jeshile për të hapur dy kazino të reja, një në Tiranë dhe një në Vlorë, e konsideruar kryeqyteti tjetër i pastrimit të parave.

Në fillim, Rama e mohon se e njeh, por më vonë pranon se takimi është zhvilluar.

“Kokaina është plani Marshall i Shqipërisë”, thotë një prej kritikëve. “Është një lloj pakti që Edi Rama ka bërë, një pakt me djallin, që i lejon, megjithëse ekonomia është në recesion, të ketë rritje dhe investime, sepse janë këto para që fryjnë tregun”.

Shqipëria është një nga vendet më të goditura të Evropës për shumë arsye. Një në pesë banorë jeton nën pragun e varfërisë, që do të thotë të mbijetosh me rreth 220 euro në muaj. Shto këtu papunësinë e lartë të të rinjve dhe situatën që i shtyn familjet të varen nga klanet e drogës. Dhe mbi të gjitha, me bekimin e njerëzve më të fuqishëm, të cilët duket se e mbrojnë gjithnjë e më shumë këtë ekonomi të nëndheshme.

Një tjetër incident, këtë herë në vitin 2013. Polici Dritan Zagani ndalon një automjet që transportonte drogë. Por ka një detaj shumë domethënës: makina i përkiste Saimir Tahirit, atëherë ministër i Brendshëm i Shqipërisë. Në timon, kushëriri i tij, një trafikant droge i dënuar në Itali.

Ironia e fatit: në burg nuk përfundon ministri, por polici. Vite më vonë, në 2022, pas hetimeve të reja në Itali, vetë ish-ministri dënohet me 3 vite e gjysmë burg. Kryen vetëm një vit dhe lirohet me kusht. Ndërkohë, Zagani arratiset në Zvicër dhe kërkon azil. Për të, situata është pa logjikë.

Zyrtarë të lartë, përfshirë kryeministrin, të lidhur me mafien. Zyrtarisht qeveria shqiptare është e angazhuar në luftën kundër korrupsionit, një kusht kyç për anëtarësimin në BE. Rama u ka premtuar qytetarëve se vendi mund të bëhet anëtar i plotë deri në vitin 2030.

Rama di si të bëjë efekt mediatik kur i nevojitet. Shembulli më i fundit: ministrja e re e prokurimeve publike. A e vutë re? Ajo është në fakt një inteligjencë artificiale. Diella, e cila ka për detyrë të menaxhojë tenderët publikë dhe të garantojë procese 100% të pakorruptuara. Një eksperiment që ndoshta edhe funksionon. Por pyetja është: kush e kontrollon atë?

Në dukje, Brukseli është më se i bindur. Negociatat e anëtarësimit të Shqipërisë po ecin për mrekulli. Ose mos vallë fshihen arsye të tjera pas këtij entuziazmi?

Sepse Evropës i leverdis të ketë marrëdhënie të mira me këtë vend të vogël ballkanik. Për shumë kritikë brenda dhe jashtë vendit, Brukseli po mbyll sytë ndaj një “narko-shteti” të mundshëm për arsye gjeopolitike: pozita strategjike e Shqipërisë në Adriatik dhe bashkëpunimi i saj gjithnjë e më i madh me NATO-n.

Kandidate zyrtare që prej vitit 2014, Shqipëria nisi negociatat në 2022, së bashku me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor. Pavarësisht se priste integrimin që prej 2009-s, sot Tirana dhe kryeministri Rama duket se gëzojnë favorizim. BE-ja e ka mbajtur këtë qasje, si gjatë vizitës së Ursula von der Leyen në Tiranë në tetor 2024, ashtu edhe në raportin më të fundit të zgjerimit.

9 nga 10 shqiptarë mbështesin anëtarësimin në BE. Rama madje u gjunjëzua para kryeministres italiane Giorgia Meloni gjatë vizitës së saj në maj, një gjest për të fituar simpatinë e evropianëve.

Homologia e tij italiane është gjithashtu e impresionuar: një vit më parë, Tirana pranoi të hapte dy qendra për përpunimin e emigrantëve të parregullt të ndaluar në ujërat italiane. Qendra që ende janë bosh, por disa liderë evropianë kanë shprehur interes ta kopjojnë modelin. Shqipëria zë një pozicion strategjik në Mesdhe për filtrimin e flukseve migratore.

Ndërkohë, në mars 2024, vendi rihapi një nga bazat e tij ajrore për forcat e NATO-s, duke shtuar rëndësinë strategjike të Shqipërisë në kohë lufte në Ukrainë, për të balancuar ndikimin rus. Është logjike: Brukseli do ta mbajë Shqipërinë në orbitën e vet, sesa ta lërë të rrëshqasë drejt Rusisë, siç ka ndodhur në disa vende të tjera të Ballkanit.

Komisioni Evropian ka theksuar shpesh mangësitë në luftën kundër korrupsionit, por gjithashtu thekson reformat e ndërmarra, përfshirë reformën në drejtësi që u nis në 2016 nën presionin e BE-së dhe SHBA-së.

Por ky proces nuk është pa polemika, ashtu siç nuk është pa polemika as vetë SPAK-u. Sipas hulumtimeve të gazetarit Antoine Harari, qeveria mund ta ketë përdorur atë për të larguar gjyqtarë dhe politikanë të padëshiruar, madje edhe brenda partisë së vet.

Në fakt, ekziston një lloj censure, ose autocensure, për të mos shkuar shumë thellë në disa dosje. Një shembull tipik: ish-zëvendëskryeministri Arben Ahmetaj, i ndjekur penalisht për korrupsion. Por deri tani, çështja e ngritur ndaj tij nuk duket bindëse.

Sipas Transparency International, Shqipëria mbetet një nga vendet më të korruptuara të Evropës, megjithëse ka vite që punon për t’u integruar në BE, dhe Brukseli ka dhënë miliona euro për reforma strukturore. Kritikët paralajmërojnë: nëse Shqipëria anëtarësohet plotësisht, do të vijnë edhe më shumë fonde. Çfarë garancie ka BE-ja se këto para nuk do të përfundojnë në duart e mafies?

E vetmja që nuk do të shohë asgjë nga këto para është ministrja e krijuar me inteligjencë artificiale.

Agjencia Evropiane e Policisë [EUROPOL] ka bërë të ditur se më 12 nëntor ka ofruar ndihmë në një hetim të kryer nga gjermanët, lidhur me një grup mercenarësh, të angazhuar nga një rrjet kriminal, me qëllim të kidnapimit të kreut të një bande rivale shqiptare për trafikim droge.

Kreu i kësaj bande shqiptare – emri i të cilit nuk është bërë i ditur – dyshohet se e ka orkestruar vjedhjen e disa tonëve të kanabisit, në vlerë të miliona eurove.

Aksioni i koordinuar është fokusuar në shtetas të Letonisë, disa prej të cilëve ishin me prapavijë në Legjionin e Huaj Francez.

EUROPOL-i ka thënë se në operacion janë përfshirë autoritetet për zbatim të ligjit prej Danimarkës, Francës, Letonisë dhe Mbretërisë së Bashkuar.

“Këta individë shumë të trajnuar kanë qenë të pajisur me pajisje profesionale dhe kanë qenë aktivë në emër të grupit të krimit të organizuar”.

Në ditën e operacionit policor janë arrestuar katër individë në Danimarkë, Francë, Letoni dhe Mbretëri të Bashkuar, ndërsa dy të tjerë, që janë arrestuar në tetor të vitit 2014 në Gjermani, tashmë janë dënuar nga gjykatat.

Mercenarë me pagesë

EURPOL-i ka thënë në njoftim se ky operacion është i lidhur me fenomenin e ashtuquajtur “Dhuna si shërbim”, që do të thotë se kryesit e krimit ofrohen për t’i kryer aktet e dhunshme në emër të rrjeteve tjera kriminale.

Për organizatën evropiane, ky është një trend shqetësues, i cili është edhe rezultat i luftës në Ukrainë.

“Ukrainasit e trajnuar nga forcat amerikane, legjionarët dhe mercenarët rusë, të gjithë ish-ushtarë të zonave të luftës, po kthehen nga fronti dhe po i shfrytëzojnë aftësitë e tyre për krim të organizuar. Teksa lufta në Ukrainë vazhdon dhe potencialisht intensifikohet, Evropa mund të përballet me numër në rritje të këtyre individëve të përfshirë në aktivitete kriminale”.

Prandaj, EUROPOL-i ka bërë thirrje që të vëzhgohen këto veprimtari dhe të bëhen përgatitje për sfidat që mund t’i sjellin.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Polonia do ta fillojë këtë muaj zbatimin e një programi të ri për stërvitje ushtarake, si pjesë e një plani më të gjerë për t’i stërvitur rreth 400.000 njerëz në vitin 2026, njoftoi të enjten Ministria e Mbrojtjes.

E nxitur prej pushtimit të Ukrainës nga Rusia, Polonia tani shpenzon për mbrojtjen më shumë nga prodhimi i brendshëm bruto (PBB) se çdo anëtar tjetër i NATO-s.

Ajo tani ka ushtrinë e tretë më të madhe në aleancë, me një personel prej 216,000 vetash, dhe synon ta rrisë edhe më shumë ushtrinë në dekadën e ardhshme.

Programi “Në Gatishmëri” do të jetë vullnetar dhe i hapur për të gjithë qytetarët, nga nxënësit e shkollave, tek të rriturit e punësuar, kompanitë dhe të moshuarit.

Ministri i Mbrojtjes, Wladyslaw Kosiniak-Kamysz, e ka cilësuar këtë program si “stërvitja më e madhe mbrojtëse në historinë polake”.

Programi do të ofrojë kurs bazik për sigurinë, stërvitje për mbijetesë, udhëzime mjekësore dhe mësime për higjienën kibernetike.

“Vetëm në nëntor dhe dhjetor (…) ne do të trajnojmë rreth 20.000 njerëz në trajnim individual, por numri i përgjithshëm…, për të gjitha format e trajnimit, është rreth 100.000 njerëz”, tha në një konferencë zëvendësministri i mbrojtjes, Cezary Tomczyk.

Ministria synon t’i stërvitë vitin e ardhshëm afërsisht 400.000 njerëz “individualisht, në grupe, si pjesë e programit ‘Edukimi me Ushtrinë’, në trajnimin e rezervës dhe në shërbimin ushtarak të detyrueshëm dhe vullnetar”, shtoi Tomczyk.

Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Polonisë, Wieslaw Kukula, tha se programi ka dy synime kryesore; të forcojë qëndrueshmërinë e qytetarëve dhe komuniteteve, dhe të rrisë disponueshmërinë, gatishmërinë dhe kapacitetin e rezervave.

Programi u bë i ditur për herë të parë nga kryeministri Donald Tusk në mars për të “ndërtuar një ushtri rezervistësh” mes shqetësimeve të shtuara të sigurisë pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia.

Raportuesi në Parlamentit Evropian për Serbinë, Tonino Picula, vlerësoi se qëndrimi i Komisionit Evropian ndaj pushtetit të presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, ka qenë “padrejtësisht i butë”, duke shtuar se pret që organi ekzekutiv i Bashkimit Evropian “të heqë dorezat – ose të paktën njërën prej tyre – kur flet për Serbinë”.

Picula tha për televizionin N1 se shtyrja e zgjidhjes politike për “gjendjen e pashpallur të jashtëzakonshme në Serbi” mund të rrisë rrezikun e përplasjeve më serioze.

“Për një kohë të gjatë, qëndrimi i Bashkimit Evropian – në fakt, para së gjithash i Komisionit Evropian – ndaj Beogradit të Vuçiqit ka qenë padrejtësisht i butë. Brukseli për vite me radhë ka injoruar shenjat gjithnjë e më të qarta të forcimit të autokracisë në Serbi dhe dukuritë që lidhen me të, si korrupsioni, dobësimi i institucioneve të shtetit të së drejtës dhe braktisja e vlerave themelore mbi të cilat mbështetet rendi evropian”, tha Picula.

Ai shtoi se Vuçiq për një kohë të gjatë ka pasur mbështetjen e politikanëve të njohur evropianë, para së gjithash ish-kancelares gjermane Angela Merkel, por edhe të disa politikanëve të tjerë nga vendet anëtare të BE-së, duke shtuar se “ky qëndrim po ndryshon gradualisht”.

“Unë pres që nesër, të martën, gjatë publikimit të raportit të përbashkët të Komisionit Evropian për gjendjen në vendet kandidate, këtë herë ai të heqë dorezat – ose të paktën njërën prej tyre – kur të flasë për Serbinë, gjë që nuk ka ndodhur vitet e kaluara”, tha Picula.

Komisioni Evropian në raportin e tij për përparimin e Serbisë ka theksuar se vendi vazhdon të mbetet prapa sa i përket përafrimit me politikën e jashtme dhe të sigurisë së Bashkimit Evropian, pasi nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë për shkak të pushtimit të Ukrainës.

Po ashtu, është vënë në pah polarizimi gjithnjë e më i madh në Serbi, si pasojë e valës së protestave masive që po zgjasin që një vit.

Parlamenti Evropian në tetor miratoi një rezolutë mbi polarizimin dhe represionin në Serbi, me të cilën mbështetet e drejta e studentëve dhe qytetarëve për protesta paqësore dhe dënohet ashpër vala e dhunës nën patronazhin e shtetit, aktet e frikësimit dhe arrestimet arbitrare.

Në rezolutën “Për polarizimin dhe rritjen e represionit në Serbi, një vit pas tragjedisë së Novi Sadit”, vlerësohet se udhëheqja serbe është politikisht përgjegjëse për përshkallëzimin e represionit, normalizimin e dhunës dhe dobësimin e institucioneve demokratike në vend.

Raportuesi i Parlamentit Evropian për Serbinë, Tonino Picula, tha për televizionin N1 se “reagimi po bëhet gjithnjë e më shumë përmes represionit, dhunës ndaj të gjithëve që shprehin mendimin e tyre në rrugë, por jo vetëm në rrugë.”

“Mua më duket se kjo është një nga fazat e këtij revolte qytetare, dhe çdo vonesë në gjetjen e një zgjidhjeje politike për këtë krizë – për këtë gjendje të jashtëzakonshme të pashpallur në Serbi – mund ta çojë gjithë vendin në rrezik më të madh nga ndonjë përplasje serioze, që thjesht mund të përfundojë me ndonjë tragjedi”, tha Picula.

“Para disa muajsh kam thënë se më shumë se gjithçka i frikësohem viktimës së 17-të, pra, përveç 16 personave që humbën jetën nga shembja e strehës prej betoni, nëse ndodh ndonjë rast tragjik edhe gjatë vetë protestave, atëherë situata do të bëhet vërtet jashtëzakonisht serioze”, shtoi ai.

Në lidhje me kërkesat e studentëve që po mbajnë bllokadën, që pushteti të shpallë zgjedhje të parakohshme parlamentare, Picula tha se nuk ka arsye të besohet se zgjedhjet e mbajtura në këto rrethana do të ishin të lira dhe të ndershme, pasi autoritetet në Serbi nuk kanë përmbushur “thuajse asnjë” nga 25 rekomandimet e vëzhguesve ndërkombëtarë.

“Sepse në Serbi, në këtë moment, ekziston ende një dominim i plotë i partisë në pushtet, përkatësisht i një njeriu, të cilit me siguri nuk i intereson të përmbushë atë që pritet prej tij, para së gjithash nga qytetarët e Serbisë, por edhe nga bashkësia ndërkombëtare, veçanërisht Bashkimi Evropian, pjesë e të cilit Serbia deklarohet se dëshiron të jetë”, u shpreh Picula.

Një ditë më parë, Vuçiq deklaroi se zgjedhjet parlamentare në Serbi do të mbahen para afatit, por nuk specifikoi se kur.

Më shumë se 650 anëtarë të formacioneve paraushtarake ruse Wagner dhe Redut, të përfshirë në operacionet luftarake në Ukrainë – përfshirë edhe shtetas të Bosnjë e Hercegovinës – janë zbuluar në një aksion të EUROPOL-it, tha kjo agjenci evropiane për bashkëpunim në sundim të ligjit më 31 tetor.

Kjo fazë e hetimit, e zhvilluar në bashkëpunim midis EUROPOL-it, Moldavisë dhe Ukrainës, përfshiu edhe kërkimin e provave për krime lufte, nga ekzekutimet e civilëve deri te dhuna seksuale.

Në hetimin e udhëhequr nga ekipi i EUROPOL-it për krime ndërkombëtare, janë identifikuar 654 anëtarë të grupeve private ushtarake ruse Wagner dhe Redut që kanë marrë pjesë në operacione luftarake kundër Ukrainës, bëri të ditur EUROPOL-i.

Sipas njoftimit, në mesin e të dyshuarve ka shtetas të Ukrainës, Moldavisë, Kazakistanit, Uzbekistanit, Taxhikistanit, Turkmenistanit, Azerbajxhanit, Armenisë dhe Bosnjë e Hercegovinës.

Gjatë aksionit, i cili u zhvillua më 29 tetor, policitë kryen 70 bastisje në objekte në Moldavi dhe Ukrainë dhe konfiskuan armë, municion, uniforme ushtarake, simbole të Wagner-it dhe pajisje elektronike.

Gjatë operacionit u mblodhën edhe video-incizime e fotografi që tregojnë pjesëmarrjen e qytetarëve të Moldavisë dhe Ukrainës në luftime në Ukrainë dhe në Republikën Demokratike të Kongos si pjesë të këtyre formacioneve paraushtarake ruse, tha EUROPOL-i.

Autoritetet ukrainase, përmes kanaleve të sigurta të EUROPOL-it, ndanë 280 emra të shtetasve të huaj të dyshuar për pjesëmarrje në luftime.

Që nga fillimi i hetimit, sipas të dhënave të EUROPOL-it, janë zbuluar kampe trajnimi dhe rekrutimi, janë lokalizuar strukturat komandues, dhe janë dokumentuar shumë krime lufte – ekzekutime të civilëve, përdorimi i armëve të ndaluara dhe sulme ndaj qyteteve ukrainase.

Derisa tani 11 shtetas ukrainas janë akuzuar për tradhti të lartë, pasi iu bashkuan grupeve Wagner dhe Redut.

Prokurorët në Moldavi dhe Ukrainë kanë konfirmuar bastisjet përmes njoftimeve të ndara për media.

“Policët ukrainas po gjejnë kriminelë rusë të luftës në vende të ndryshme në mbarë botën dhe po bëjnë gjithçka që munden për t’u siguruar që secili prej tyre të marrë dënimin e merituar”, tha Policia Kombëtare e Ukrainës përmes një deklarate.

Është e paqartë se sa prej 654 personave që EUROPOL-i tha se ishin implikuar në krime të supozuara të luftës janë arrestuar apo ku ndodhen ata.

Autoritetet ukrainase kanë krijuar një njësi të posaçme të prokurorisë, e cila është ngarkuar me mbledhjen e provave për krimet e luftës të kryera gjatë pushtimit rus të Ukrainës që po zgjat më shumë se 45 muaj. Kësaj përpjekjeje i janë bashkuar hetues dhe ka mbështetje edhe nga shtete të tjera.

EUROPOL-i, përveç mbështetjes analitike dhe teknike, krijoi një qendër virtuale komandimi për të lehtësuar komunikimin midis shteteve të përfshira dhe për të krahasuar të dhënat operative në kohë reale me bazat e veta të të dhënave dhe burimet e hapura, u tha në njoftim.

Agjencia e Bashkimit Evropian theksoi se vazhdon bashkëpunimin e ngushtë me Ukrainën dhe Moldavinë në kuadër të marrëveshjeve operative të nënshkruara në 2014 dhe 2016, të cilat mundësojnë shkëmbimin e informacionit dhe koordinimin e hetimeve ndërkufitare.

“Qëllimi është të shkatërrohen rrjetet që kërcënojnë sigurinë e Bashkimit Evropian dhe fqinjëve të tij”, tha EUROPOL-i.

Pas vdekjes së themeluesit të tij, Yevgeny Prigozhin, në një aksident të mistershëm ajror, grupi Wagner në masë të madhe u shpërbë, me njësi të ndryshme ushtarake që u bën pjesë e formacioneve të Ministrisë së Mbrojtjes ose u përfshinë në organizata të tjera paramilitare.

Redut, entiteti tjetër i identifikuar gjatë bastisjeve, është një rrjet rekrutimi që drejtohet nga agjencia e inteligjencës ushtarake ruse, e njohur si GRU. Besohet se disa nga njësitë e Wagner-it janë rekrutuar nga Redut.

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, e ka kritikuar Gjermaninë lidhur me atë, që ai e quajti injorancë ndaj “gjenocidit të Izraelit” dhe sulmeve në Gazë.

Këto deklarata ai i bëri gjatë konferencës së përbashkët për media me kancelarin gjerman, Friedrich Merz.

Ndasitë mes aleatëve të NATO-s ishin të dukshme gjatë vizitës së parë të Merzit në Turqi, që kur mori detyrën e kancelarit.

Merz tha se Qeveria e tij ka qëndruar pranë Izraelit që nga sulmi i Hamasit – grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – më 7 tetor 2023 dhe se beson se Izraeli po ushtron të drejtën e tij për vetëmbrojtje.

“Do të mjaftonte një vendim i juaj për të shmangur viktima të shumta të panevojshme. Hamasi është dashur që më herët t’i lironte pengjet dhe të dorëzonte armët”, tha ai, duke shtuar se shpreson që lufta ka përfunduar me marrëveshjen e armëpushimit të ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara dhe të mbështetur nga Turqia.

Erdogan, një prej kritikëve më të zëshëm të ofensivës së Izraelit në Gazë dhe një lojtar kyç në bisedimet për armëpushim, tha se nuk pajtohet me kancelarin Merz.

“Hamasi nuk ka bomba e as armë bërthamore, por Izraeli i ka të gjitha këto dhe i përdor këto armë për të goditur Gazën, për shembull ka sulmuar me këto bomba sërish mbrëmë”, tha Erdogan.

“Ju, si Gjermani, a i shihni këto? Ju, si Gjermani, a nuk i ndiqni këto ngjarje? Përveç se sulmon Gazën, Izraeli po ashtu gjithmonë ka synuar që të shtypë Gazën përmes urisë dhe gjenocidit”, tha udhëheqësi turk.

Një hetim i Kombeve të Bashkuara ka konstatuar se Izraeli ka kryer gjenocid në Gazë, duke argumentuar se vrasjet, rrethimet dhe shkatërrimet janë kryer me qëllim “shkatërrimin e palestinezëve” në këtë enklavë. Disa grupe të tjera izraelite dhe ndërkombëtare për të drejtat e njeriut kanë dalë me një përfundim të ngjashëm.

Izraeli mohon akuzat për gjenocid, duke i cilësuar si të motivuara politikisht dhe thotë se fushata e tij ushtarake ka në shënjestër Hamasin, e jo popullatën civile të Gazës. Ai po ashtu pretendon se merr masa për të minimizuar dëmet te civilët.

Merz ka kritikuar veprimet e Izraelit në Gaza dhe këtë vit Gjermania pezulloi eksportet ushtarake atje, duke përmendur si motiv situatën e përkeqësuar humanitare në Rripin e Gazës.

Megjithatë, ai nuk ka shprehur mbështetje për akuzat për gjenocid, duke argumentuar se kritika ndaj Izraelit nuk duhet të shndërrohet në një pretekst për antisemitizëm.

Erdogan tha se ende beson se Gjermania dhe Turqia mund të bashkëpunojnë për t’i dhënë fund zisë së bukës dhe për të siguruar dërgesa me ndihma për Gazën.

Ai gjithashtu përmendi mundësinë që aleatët e NATO-s të përqendrohen në projekte të përbashkëta në industrinë e mbrojtjes dhe përsëriti dëshirën e Ankarasë për t’u bërë pjesë e Bashkimit Evropian.

Merz tha se sheh Turqinë si një partnere të ngushtë të BE-së dhe se dëshiron të zhvillojë marrëdhënie dypalëshe ekonomike, përfshirë në sektorin e transportit dhe migracionin.