Më 10 mars, mijëra civilë dhe ushtarë marshuan së bashku nëpër rrugët qendrore të kryeqytetit, duke brohoritur “Lavdi Ukrainës” dhe “Lavdi heronjve” në një homazh për Dmytro Kotsyubaylo, komandantin më të ri që është dekoruar ndonjëherë si Hero i Ukrainës dhe luftëtari i parë vullnetar që u dekorua sa ishte ende gjallë. I njohur me nofkën Da Vinci, ai ishte vrarë duke luftuar kundër forcave ruse pranë Bahmutit, në Donbas, pesë ditë më parë.

Imazhet e liderëve të lartë, duke përfshirë komandantin e Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, gjeneralin Valeriy Zaluzhniy, shefin e inteligjencës ushtarake, Kyrylo Budanov, dhe ministrin e Mbrojtjes, Oleksiy Reznikov të gjunjëzuar teksa i bënin nderimet e fundit ushtarit 27-vjeçar, janë zhytur me shpejtësi thellë në ndërgjegjen e publikut. Po kështu edhe lotët e partneres së tij, Alina Mykhaylova, e cila është një mjeke ndihmëse në njësinë e tij, Ujqërit e Da Vinçit dhe një anëtare e këshillit të qytetit të Kievit.

Në moshën 18-vjeçare, Kotsyubaylo luajti rol të rëndësishëm në protestat e Euromaidan-it , që e shtynë orientimin gjeopolitik të Ukrainës drejt Perëndimit – që detyruan presidentin pro-rus të Ukrainës, Viktor Yanukovych, të largohet nga pushteti dhe të ikë në Rusi.

Vdekja e tij shënoi një moment transformues në rezistencën e Ukrainës kundër pushtimit rus dhe nënvizoi një realitet të zymtë: disa nga ushtarët më të përkushtuar po vdesin, duke krijuar një nevojë të madhe që të tjerët të mbushin vendet e tyre.

Derisa ofensiva ruse po vazhdon në lindje, duke shkaktuar humbje në rritje në ushtri, shumë ukrainas shpresojnë se një kundërofensivë që zyrtarët e lartë thonë se do të vijë së shpejti, do të jetë vendimtare në largimin përfundimtar të forcave ruse nga vendi.

Disa po i bashkohen Gardës Ofensive, një rrjet brigadash sulmuese që po formohet në Ministrinë e Brendshme, ndërsa Ukraina përgatitet për të rimarrë territorin e pushtuar nga Rusia në lindje dhe jug.

Ministria ka nisur një fushatë të madhe rekrutimi. Në rrugë, sheshe dhe pika të tjera rreth Kievit, figura të ushtarëve të pajisur mirë, të aftë dhe të vendosur shikojnë janë vendosur në billbordet që mbajnë slogane të tilla si “Është koha për të rikthyer atë që është e jotja” dhe “Bashkohu”. Sipas ministrit të Brendshëm, Ihor Klymenko, më shumë se 28.000 njerëz kanë dalë vullnetarë për të shërbyer në këtë formacion.

Projekt me prioritet të lartë

Ideja e Gardës Ofensive u diskutua për herë të parë më shumë se gjashtë muaj më parë nga Ministria e Brendshme dhe zyra e presidentit të Volodymyr Zelenskyt, tha zëvendësministrja e Brendshme, Kateryna Pavlichenko për Radion Evropa e Lirë.

Sipas saj, qëllimi i projektit është që të krijojë brigada sulmi që kombinojnë përvojën e ushtarëve me përvojë me vendosmërinë e vullnetarëve të rinj.

Njësitë e Ministrisë së Brendshme, veçanërisht Garda Kombëtare, kanë luftuar së bashku me forcat e armatosura të rregullta, të cilat janë nën Ministrinë e Mbrojtjes, që nga pushtimi i shkurtit 2022 – dhe në disa raste që nga shpërthimi i luftës në Donbas në vitin 2014.

“Përvoja e de-okupimit të rajoneve Harkiv dhe Herson tregoi se trupat tona janë të nevojshme në çdo fazë të armiqësive dhe pas tyre”, tha Pavlichenko, duke iu referuar kundërofensivës në të cilat forcat ukrainase rimorën pjesë të mëdha të territorit në lindje, më pas dhe jug, vitin e kaluar. Ajo tha se një numër i konsiderueshëm i anëtarëve të rinj të brigadave ishin punonjës të agjencive të Ministrisë së Brendshme që duan të bëhen pjesë e luftës.

Kjo gardë do të përbëhet nga dhjetëra mijëra trupa, tha ajo, dhe e para prej tyre do të jetë gati për të shkuar në betejë në fillim të prillit.

Garda Ofensive përbëhet nga gjashtë brigada brenda Gardës Kombëtare, duke përfshirë Brigadën Azov – dikur Regjimenti Azov – si dhe nga një brigadë secila nga Policia Kombëtare dhe Rojet Kufitare. Çdokush mund të aplikojë për tu bërë pjesë, online në internet ose personalisht në një zyrë.

Në trajnim

Në një terren stërvitor jashtë Kievit këtë muaj, të sapoardhurit në Brigadën Bureviy – ukrainas për “stuhinë”, megjithëse disa anëtarë thonë se është një akronim për Brigada për Eliminimin e Ushtarëve Rusë – po kalonin përmes një programi trajnimi gjithëpërfshirës të bazuar në standardet e NATO-s, fillimisht në nivel individual, pastaj grupor dhe në fund në nivel njësie, tha për Radion Evropa e Lirë Kostyantyn Vakhramyeev, komandant i një prej batalioneve të brigadës.

Tani duke u rimbushur me ushtarë të rinj, njësia u përfshi në luftimet vendimtare në rajonet e Kievit dhe Chernihivit në fillim të pushtimit, kur forcat ruse ndaluan shkurtimisht në kryeqytet. Disa nga anëtarët e saj aktualisht po mbrojnë Bahmutin.

Pas zotërimit të të shtënave me armë zjarri, mjekësisë luftarake dhe përdorimit të llojeve të ndryshme të pajisjeve, rekrutët praktikojnë operacione sulmuese afër vendit ku ka beteja. Disa nga komandantët dhe anëtarët e brigadës morën pjesë ose po marrin pjesë tani në programe stërvitore në Poloni, Gjermani apo Britani.

Brigada Bureviy ka në dispozicion artileri, transportues të blinduar të personelit dhe disa tanke. Por Vakhramyeev, i cili ka luftuar që nga viti 2014, tha se teksa personeli i ri do të jetë së shpejti “gati për punën”, njësisë do t’i duhet “më shumë pajisje të rënda, predha dhe mbështetje ajrore” për të kryer sulme të mëdha.

Pavarësisht sfidave të tilla, dy burra që u bashkuan një muaj më parë — Dmytro Horditsa, një piktor 41-vjeçar dhe Denys Irzhytskiy, një student mjekësie 21-vjeçar, thonë se besojnë se kundërofensiva ukrainase do të jetë një sukses.

“Mjaft të isha vëzhgues”, tha Horditsa gjatë një pushimi nga trajnimi. Ai thotë se iu bashkua Gardës Ofensive sepse ai beson se aty vijnë “më të mirët nga ata që janë ende në rezervë”.

Horditsa, i cili krijoi qindra vepra të artit fetar në stile të ndryshme gjatë gjithë karrierës së tij artistike, kishte zero përvojë ushtarake vetëm një muaj më parë. Më herët ai nuk u rekrutua për shkak të problemeve me shikimin. Tani këto kufizime janë hequr, thotë ai.

Ai thotë se është i kënaqur që komandantët e tij po i japin kohë për t’u stërvitur përpara se të shkojë në luftime, pasi “nuk ndodhë gjithmonë kështu”. Shumë nga miqtë e tij tashmë janë duke luftuar dhe disa janë vrarë, thotë ai.

Irzhytskiy thotë se ai u bashkua sepse “nuk dëshiron të bëjë një jetë boshe kur rusët po vrasin njerëz të pafajshëm” dhe dëshiron të jetë në gjendje të thotë se “mori pjesë në fitore pas përfundimit të luftës”.

Për disa muaj, ai ishte instruktor i ndihmës së parë në një njësi tjetër, por ai pranoi një ofertë për tu transferuar në Brigadën Bureviy, sepse ai beson se kjo do t’i mundësojë “të marrë pjesë në një luftë të vërtetë”. Brenda një jave, ai do të shkojë në Britani për stërvitje, dhe pas kësaj ai shpreson të vendoset në lindje të Ukrainës.

“Edhe nëse shpëtoj vetëm një person, do të jetë një fitore”, tha ai.

Rindërtimi i ushtrisë

Fushata e rekrutimit për Gardën Ofensive premton se anëtarët e saj do të marrin pjesë në çlirimin e territoreve të pushtuara nga Rusia, por roli që brigadat e saj do të luajnë gjatë kundërofensive është i paqartë.

Eksperti ushtarak, Mykhaylo Zhirokhov, i tha Radios Evropa e Lirë se formacioni ka të ngjarë të luajë një rol mbështetës, derisa forcat e armatosura të rregullta do të kryejnë aksionet kryesore të kundërofensivës. Rreth 50.000 ushtarë ukrainas po përgatiten për të në dhe jashtë vendit, tha ai.

Sipas Zhirokhov, ofensiva e Rusisë në lindje – ku trupat ruse janë përpjekur pa sukses të kapin Bahmutin për më shumë se shtatë muaj – ka treguar se “Moska dëshiron të imponojë logjikën e luftës së Luftës së Dytë Botërore, ku kushdo që ka më shumë ushtarë fiton”.

Garda Ofensive është kryesisht një “fushatë mediatike” sepse shumica e brigadave të saj “nuk janë krijuar përsëri, por thjesht janë riemërtuar”, tha ai.

Ata po forcohen gjithashtu me vullnetarë të rinj dhe burime të reja nga Ministria e Brendshme – një proces i domosdoshëm, pasi radhët e atyre që tashmë luftojnë janë varfëruar 13 muaj pas pushtimit.

“Por në fund, ne nuk mund të konkurrojmë me Rusinë në numër dhe pa një avantazh teknologjik, trupat tona [sulmuese] e gjejnë veten në pozicionin e ushtarëve të Wagnerit rreth Bahmutit”, tha ai, duke iu referuar luftëtarëve nga një grup rus mercenar që ka pësuar humbje masive.

Mykola Byelyeskov, një analist në Institutin Kombëtar për Studime Strategjike të Ukrainës, i tha Radios Evropa e Lirë se krijimi i Gardës Ofensive përshtatet me një model historik të parë në shumë luftëra të kaluara, kur një ushtri duhet të rindërtohet pas një viti luftimesh. Krijimi i saj, shton ai, dërgon një sinjal të mirë për mbështetësit ndërkombëtarë të Ukrainës se “ka ende një segment të shoqërisë që dëshiron t’i bashkohet luftimeve”.

Për momentin, Ukraina është e detyruar të vendosë fuqinë e saj punëtore nën presion të vazhdueshëm për të mbajtur pozicionet e saj, dhe fushata e rekrutimit e Ministrisë së Brendshme mund të kompensojë disa nga humbjet, por suksesi i kundërofensivës bazohet në aftësinë e ushtrisë ukrainase për të depërtuar në thellësitë taktike të forcave ruse, thotë ai.

Sipas Byelyeskovit, shtytja e Ukrainës në fushëbetejë në muajt e ardhshëm ka më shumë gjasa të vijë në formën e presionit të vazhdueshëm ndaj objektivave ruse, të ngjashme me përparimet në rajonin e Hersonit vjeshtën e kaluar, sesa një kundërsulm rrufe si çlirimi i pjesëve të pushtuara të rajonit të Kharkiv në 2022.

Forcat e armatosura të Ukrainës kanë marrë 18 tanke moderne luftarake Leopard 2A6 nga Gjermania, konfirmoi të hënën kancelari Olaf Scholz gjatë një konference për media me kryeministrin holandez, Mark Rutte, në Roterdam.

“I kemi dorëzuar, ashtu siç është paralajmëruar”, tha Scholz.

Për arsye sigurie, institucionet qeveritare gjermane nuk kishin bërë publike asgjë në lidhje me transportin e tankeve

Më 25 janar, pas një beteje të gjatë politike të brendshme, Qeveria e Gjermanisë u pajtua për të dërguar tanke Leopard 2 në Ukrainë dhe për të lejuar vendet e tjera evropiane të dërgonin të tyret, pas disa javësh debat intensiv dhe presion në rritje nga aleatët.

Polonia ishte shteti i parë që në fillim të marsit dërgoi 4 tanket e para Leopard 2 në Ukrainë.

Kievi ka muaj që kërkon tanke luftarake, për të luftuar forcat ruse që e kanë nisur luftën në këtë shtet.

Krauss-Maffei Wegmann, prodhues i Leopard 2-shit, e cilëson atë si “tankun më të mirë në botë për betejë”, i cili për gati gjysmë shekulli ka kombinuar aspektet e fuqisë, mbrojtjes, shpejtësisë dhe manovrueshmërisë, duke e bërë atë të përshtatshëm për shumë lloje të situatave të luftimit.

Tanku me peshë prej 55 tonësh ka vend për një ekuipazh prej katër personash, rreze veprimi prej rreth 500 kilometrash dhe shpejtësi maksimale prej rreth 68 kilometrash në orë. Versioni më i hershëm i tankut, i cili tani ka katër variante kryesore, hyri në përdorim në vitin 1979. Arma e tij kryesore është një top 120-milimetërsh, ndërsa ai ka një sistem krejtësisht digjital të kontrollimit të të shtënave

Përveç Polonisë dhe Gjermanisë, edhe shtetet e tjera evropiane i kanë premtuar Ukrainës tanket Leopard 2. Ndërkaq, Shtetet e Bashkuara janë zotuar se do të dërgojnë në Ukrainë tanket e fuqishme Abrams.

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin, tha më 13 mars në një takim virtual të të ashtuquajturit grupi Ramstein i dhjetëra vendeve që kanë ofruar armë për Kievin, se gjithsej nëntë vende janë zotuar ta furnizojnë Ukrainën me 150 tanke Leopard.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, bëri një vizitë të papritur në pozicionet e vijës së parë të frontit në rajonin e Zaporizhjës, ku gjithashtu u takua me shefin e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Bërthamore (IAEA), Rafael Grossin.

Zyra e Zelenskyt tha në një deklaratë të hënën se presidenti takoi trupat “në pozicionet e vijës së parë” në dhe i nderoi ata me medalje shtetërore, si dhe i informoi për “situatën aktuale në vijën e frontit”.

Më pas, Grossi shkroi në Twitter se ai gjendet gjithashtu në Zaporizhja, dhe atje takoi Zelenskyn, me të cilin diskutoi për mbrojtjen e centralit më të madh bërthamor të Evropës, i cili mbahet nga forcat ruse.

IAEA ka shprehur vazhdimisht shqetësime për sigurinë në Zaporizhja.

Ky central bërthamor – më i madhi në Evropë dhe ndër dhjetë më të mëdhenjtë në botë – ka qenë një nga shënjestrat e ushtrisë ruse prej nisjes së luftës në Ukrainë, në fund të muajit shkurt të vitit të kaluar.

Moska dhe Kievi kanë fajësuar njëri-tjetrin për bombardimet rreth centralit, të cilat kanë rritur shqetësimet për katastrofë bërthamore.

Më herët gjatë ditës, Ukraina tha se trupat ushtarake janë duke vazhduar të zmbrapsin sulmet e ashpra ruse në Bahmut.

Zelensky e ka vizituar Bahmutin gjithashtu javën e kaluar dhe u ka dhënë medalje trupave që janë duke luftuar për atë zonë.

Komandanti i forcave tokësore të Ukrainës, Oleksandr Syrskyi, ka thënë të hënën se trupat ushtarake janë duke vazhduar të zmbrapsin sulmet e ashpra ruse në Bahmut, dhe se kontrollimi i këtij qyteti përbën “nevojë ushtarake”.

Ushtria ukrainase ka thënë se koloneli Syrskyi i ka bërë këto deklarata në një vizitë në linjën e frontit në lindje ku ka tentuar “të zgjidhë çështje problematike që parandalojnë ekzekutimin efektiv të detyrave ushtarake” dhe të marrë “vendime operacionale që kanë për qëllim forcimin e kapaciteteve për të luftuar dëmin e armikut”.

Në deklaratë nuk janë dhënë detaje për vendin e saktë të vizitës, mirëpo komentet e Syrskyit kanë dhënë shenja se Ukraina mëton të luftojë për Bahmutin, pavarësisht numrit të madh të trupave atje.

“Faza më intensive e betejës për Bahmutin është duke vazhduar. Situata vazhdon të jetë e vështirë. Armiku është duke u përballur me humbje të mëdha të burimeve njerëzore, armëve dhe pajisjeve ushtarake, mirëpo vazhdon të kryejë sulme”, ka thënë ai.

Duke e vlerësuar qëndrueshmërinë e forcave ukrainase në kushte “jashtëzakonisht të vështira”, ai ka thënë se “mbrojtja e Bahmutit është nevojë ushtarake”.

“Ne jemi duke kalkuluar të gjithë skenarët në të ardhmen dhe do të reagojmë në mënyrë adekuate për situatën aktuale”.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, e ka vizituar Bahmutin javën e kaluar dhe u ka dhënë medalje trupave që janë duke luftuar për atë zonë.

Të shtunën, komandanti i përgjithshëm, Valery Zaluzhniy, ka thënë se situata rreth Bahmutit është duke u “stabilizuar”.

Moska e konsideron zotërimin e këtij qyteti si pikë kyçe për kontrollim të rajonit lindor të Donbasit.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën si “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Presidentja dhe kryeministri i Kosovës janë zotuar se kanë prioritet vendosjen e drejtësisë sa i përket krimeve të luftës të kryera në Kosovë nga forcat ndaj shqiptarëve, teksa kanë kujtuar të vrarët në Krushë të Madhe 24 vjet më parë.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha se ende fati i 64 banorëve të Krushës së Madhe mbetet i pazbardhur, të cilët figurojnë në listën e personave e të zhdukurve me dhunë.

“Krimet e luftës asnjëherë nuk vjetërsohen, njësojë sikur edhe gjenocidi që kishte për qëllim shfarosjen e popullit shqiptar. Ndaj sot dhe gjithnjë nuk do të ndalemi së kërkuari që autorët të vihen para drejtësisë dhe që fati i patriotit të madh, Ukshin Hoti dhe të gjithë krushianëve të tjerë të zbardhet”, tha ajo.

Sipas presidentes Osmani, Kosova ka bërë “luftë çlirimtare, ndërkaq Serbia kreu gjenocid mbi popullin tonë”.

“Ne duhet të besojmë e të angazhohemi të gjithë së bashku për ta mbrojtur të vërtetën, e cila po tenton të tjetërsohet dhe për ta vendosur drejtësinë”, theksoi ajo.

Memorialet në Krushë të Madhe dhe të Vogël i vizitoi edhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili tha se fati i të pagjeturve është prioritet për ekzekutivin që ai udhëheq.

Megjithatë, ai tha se Serbia po vazhdon të “mohojë krimet” e kryera në Kosovë.

“Ata nuk janë thjesht të pagjetur, ata janë të zhdukur me dhunë dhe dy janë preokupimet tona kryesore. E para është hapja e arkivave në Beograd, me qenë se atje është e vërteta për planet gjenocidale të Serbisë që rezultuan me qindra masakra në Kosovë. Dhe e dyta është zbulimi i varrezave të reja masive dhe dihet që një gjë e tillë ka hasur në shumë pengesa në Serbi, ku në pesë varreza masive në vitet e shkuara janë zbuluar afër 1.000 trupa të shqiptarëve. Por, natyrisht që ne dyshojmë se ka edhe të tjera, mirëpo asnjëherë nuk ka qenë e lehtë, e ndihmuar kërkesa dhe hulumtimi për varreza të tjera”, tha Kurti.

Masakra në fshatin Krushë e Madhe është më e madhja që ka ndodhur në Kosovë.

Aksioni i forcave policore e ushtarake serbe në këtë fshat nisi më 25 dhe zgjati deri më 27 mars të vitit 1999.

Në këtë masakër u vranë 241 qytetarë, nga ta shtatë fëmijë, pesë gra (njëra shtatzënë) dhe kanë mbijetuar 25 të plagosur rëndë.

Në luftën e zhvilluar në Kosovë më 1998-99, janë vrarë mbi 13.000 civilë dhe mijëra të tjerë janë zhdukur.

Mbi 1.600 persona vazhdojnë të jenë ende të pagjetur – pjesa më e madhe e tyre shqiptarë.

Krusha e Madhe përkujton sot të vrarët dhe të masakruarit nga forcat serbe.

Më 25, 26 e 27 mars të vitit 1999, në fshatin Krushë të Rahovecit janë masakruar 243 shqiptarë, ndërsa 893 shtëpi private dhe shoqërore u dogjën.

Masakra e Krushës së Madhe është një nga masakrat më të turpshme e kryer mbi popullsinë civile dhe njëra ndër masakrat dhe vrasjet masive që u bënë prej paramilitarëve, policisë dhe ushtrisë okupuese serbe anekënd Kosovës.

Në përkujtim të shënimit të kësaj date të dhimbshme do të mbahen homazhe dhe akademi përkujtimore.syri.net

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti do të vizitojë sot Tiranën. Gjatë kësaj vizite, Kurti së bashku me delegacionin që kryeson do të pritet në orën 11:00 në një takim nga Presidenti i Republikës Bajram Begaj.

Më tej do të zhvillojë takim me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama dhe me kryeparlamentaren Lindita Nikolla.

Me këtë të fundit, Kurti pritet të takohet në Kuvendin e Shqipërisë, duke filluar nga ora 11:30.

Sipas informacioneve, në takimin Rama-Kurti, në fokus do të jetë marrëveshja e pafirmosur në Ohër mes Kosovës dhe Serbisë.

Po kështu Kurti do të pritet dhe nga kreu i Partisë së Lirisë Ilir Meta gjatë pasdites.

Në marrëveshjen e arritur mes Kosovës dhe Serbisë në Ohër të Maqedonisë së Veriut, palët kanë rënë dakord të zbatojnë marrëveshjet e arritura mes tyre, si dhe Kosova të nisë përgatitjet për të siguruar një nivel të mirëfilltë të vetëmenaxhimit të komunitetit serb, një nen që shihet si referencë për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Një tjetër dakordësi është arritur edhe për personat e zhdukur gjatë luftës, ndërsa për monitorimin e të gjitha pikave të aneksit të marrëveshjes do të ngrihet një Komitet i Përbashkët Monitorues që do të kryesohet nga BE-ja.

Edhe pse nuk është firmosur një marrëveshje, palët pas 12 orësh bisedime në Ohër, kanë arritur marrëveshje për të zbatuar propozimin e BE për normalizimin e marrëdhënieve.bw