Sulmi i armatosur në Banjskë të Zveçanit solli edhe më shumë forca speciale të policisë së Kosovës në pjesën veriore të vendit.

Vetëm dy muaj e gjysmë më parë, Qeveria e Kosovës ishte pajtuar për të zvogëluar praninë e kësaj njësie në zonën e banuar me shumicë serbe.

Kjo ishte pjesë e një marrëveshjeje me Bashkimin Evropian për uljen e tensioneve.

Situata atje u acarua nga fundi i majit, kur kryetarët shqiptarë të komunave, nën përcjelljen e policisë speciale, u vendosën në objektet komunale.

Veprimi nxiti reagimin, herë-herë edhe të dhunshëm, të popullatës lokale, që kundërshton si kryetarët shqiptarë, ashtu edhe praninë e forcave speciale të policisë së Kosovës.

Pas trysnisë disajavëshe të BE-së, Qeveria e Kosovës u dakordua ta zvogëlojë përgjysmë praninë e njësisë speciale përreth objekteve komunale në veri, si dhe të organizojë zgjedhje të reja atje.

Por, sulmi në Banjskë, ku grupe të armatosura qëlluan policinë e Kosovës duke vrarë një pjesëtar të saj më 24 shtator, u dha kah tjetër zhvillimeve.

Rritet prania policore

Drejtori i përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, tha për Radion Evropa e Lirë se policia ka rritur tashmë praninë e saj në veri.

“E kemi shtuar prezencën dhe vigjilencën përreth brezit kufitar. Po ashtu, kemi shtuar prezencën e njësisë speciale të policisë së Kosovës në veriun e Kosovës. I kemi reduktuar paksa patrullimet e policëve të zakonshëm, për shkak se nuk kanë nivel të tillë të mbrojtjes për t’u përballur me ndonjë sulm të mundshëm”, tha Hoxha.

Ai nuk ofroi detaje se për sa janë forcuar kapacitetet e njësisë speciale, por tha se institucioni që ai drejton, është vazhdimisht në koordinim me misionin paqeruajtës të NATO-s, KFOR, dhe me atë të Bashkimit Evropian për sundimin e ligjit në Kosovë, EULEX.

Radio Evropa e Lirë pyeti Ministrinë e Punëve të Brendshme të Kosovës për praninë e forcave speciale në veri, por, deri në publikimin e këtij artikulli, nuk mori përgjigje.

I kontaktuar nga REL-i, kryetari i Komisionit parlamentar për Çështje të Sigurisë dhe Mbrojtjes, Bekë Berisha, nuk deshi të flasë për këtë çështje. Ai tha shkurtimisht se do ta ftojë për raportim në komision ministrin e Brendshëm, Xhelal Sveçla, si dhe drejtorin e Policisë, Gazmend Hoxha.

Duke folur në ditën kur ndodhi sulmi në Banjskë, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se “nuk ka asnjë marrëveshje apo rregull që ndalon policinë speciale të Kosovës që të veprojë edhe në katër komunat në veri [Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq], sikurse gjithandej në territorin e Republikës”.

“Ajo çfarë ne kemi trashëguar është një letër e ish-kryeministrit [Hashim] Thaçi lidhur me praninë e Forcës së Sigurisë së Kosovës [në veri], që duhet të bëhet në marrëveshje me KFOR-in. Ne e kemi respektuar dhe vazhdojmë ta respektojmë atë zotim të njëanshëm të Thaçit ndaj ish-sekretarit të përgjithshëm të NATO-s [Anders Fogh] Rasmussen”, tha Kurti.

Pse nuk e duan njësinë speciale në veri?

Sërgjan Simonoviq, nga Qendra Humane në Mitrovicën e Veriut – organizatë kjo që monitoron situatën e sigurisë në veri, thotë për Radion Evropa e Lirë se “armiqësia” e popullatës lokale ndaj policisë së Kosovës, në përgjithësi, vazhdon që nga paslufta, më 1999.

“Pasardhësja ligjore e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në valën e parë, ishte Policia e Kosovës, e më vonë Trupat Mbrojtëse të Kosovës. Tradicionalisht, Policia e Kosovës është vazhdimësi e UÇK-së dhe, në këtë kontekst, serbët e shohin gjithmonë si armike”, thotë Simonoviq.

Sipas tij, kundërshtimet ndaj policisë speciale janë rritur në dy vjetët e fundit, kur kjo polici, “nën direktivat e politikanëve aktualë”, ka filluar “një fushatë tmerrësisht të ashpër kundër serbëve”, e cila ka kulmuar “me dezertimin e policëve serbë” nga forca e policisë së Kosovës.

Simonoviq i referohet një vendimi të Qeverisë së Kosovës për riregjisrimin e makinave me targa ilegale serbe, i cili ka rritur tensionet në veri dhe ka çuar në largimin e serbëve nga institucionet e Kosovës.

Në veri të Kosovës jetojnë rreth 50.000 serbë.

Që nga paslufta, shumica e tyre nuk u binden vendimeve të institucioneve të Kosovës, por të strukturave paralele që funksionojnë atje nën dirigjimin e Serbisë.

Në zonë ka pasur shpesh tensione që kanë kulmuar në dhunë dhe policia e Kosovës ka intervenuar për rivendosjen e rendit.

Ish-drejtori i Policisë së Kosovës, Rashit Qalaj, thotë për Radion Evropa e Lirë se në këtë rajon duhet të ketë patrullime më të mëdha të policisë, në mënyrë që të shmangen incidentet si ato të 24 shtatorit.

“Ajo çka nuk duhet të ndodhë dhe nuk guxon të ndodhë është që Policia e Kosovës të kufizohet që të veprojë në veri”, thotë Qalaj.

Për sigurinë e kufirit të Kosovës me Serbinë është përgjegjës misioni i NATO-s, KFOR, ndërsa për pjesën tjetër të vijës kufitare policia e Kosovës.

Megjithatë, me një vendim të komandantit të KFOR-it më 2014, policia e Kosovës mund të patrullojë deri në një kilometër afër vijës kufitare me Serbinë.

Pas trazirave të majit, KFOR-i ka rritur praninë në Kosovë për disa qindra ushtarë.

Ky mision e ka dënuar sulmin në Banjskë dhe ka thënë se është i gatshëm të intervenojë nëse është e nevojshme.

Në reagimet e tij, Bashkimi Evropian ka dënuar po ashtu sulmin në Banjskë dhe ka thënë se “të gjitha faktet për të duhet të vërtetohen”. Për praninë e forcave speciale të policisë së Kosovës në veri nuk është deklaruar.

Kosova, ndërkaq, ka fajësuar Serbinë për sulmin në Banjskë, ndërsa Serbia ka drejtuar gishtin kah serbët e Kosovës.

Komuniteti ndërkombëtar u ka bërë thirrje të dyja palëve që të kthehen në rrugën diplomatike.

Ministri i Brendshëm në Kosovë, Xhelal Sveçla ka publikuar një tjetër dokument, ku sipas tij, faktohet lidhja zyrtare mes Serbisë dhe grupit terrorist serb që sulmoi Policinë e Kosovës, më 24 shtator në Banjskë të Zveçanit, ku mbeti i vrarë efektivi Afrim Bunjaku dhe u plagosën dy të tjerë.

Përmes një postimi në Facebook, Sveçla publikoi dokumentin ku vërtetohet se ushtria e Serbisë i ka dhënë granata grupit terrorist.

‘Shtohen një pas një dëshmitë e lidhjes zyrtare mes shtetit të Serbisë dhe grupit terrorist që kreu vrasjen e policit Afrim Bunjaku dhe përgatitjen e aksionit kundër rendit kushtetues me qëllim destabilizimin e Republikës së Kosovës.

Ky dokument është vërtetim që ushtria e Serbisë i ka dhënë grupit me rastin e dorëzimit të lansuesit të granatave, që më pas u zu nga Policia e Kosovës në aksionin e 24 shtatorit.

Atë që e kemi deklaruar në vazhdimësi tash po e mbështesim edhe me fakte e dokumente të pakontestueshme se shteti i Serbisë mbështet këto grupe terroriste politikisht, financiarisht, logjistikisht’, shkruan Sveçla.

Rruga që çon në fshatin Banjskë është liruar për qarkullim, njoftoi Koha.net nga vendi i ngjarjes.

Policia e Kosovës ka lejuar lëvizjen e makinave. Deri tani, në udhëkryqin që çon në këtë fshat Policia nuk lejonte automjete të tjera, veç atyre të banorëve të fshatit.

Situata po konsiderohet më e qetë. Sot pritet të merret vendimi se si do të procedohet tutje pas përfundimit të bastisjeve.

Të dielën, si pasojë e një sulmi të armatosur në Banjskë të Zveçanit u vra polici Afrim Bunjaku.

Në aksionin pasues të Policisë, dhjetëra sulmues të armatosur me uniforma serbë u rrethuan në fshatin Banjskë.

Policia u sulmua në vazhdimësi nga sulmuesit. Nga aksioni deri tani janë konfirmuar tre sulmues të vrarë e tetë të arrestuar. Është kapur edhe arsenal armësh, ndërsa disa sulmues të tjerë tashmë kanë ikur e po trajtohen në spitalet e Serbisë.

Mbledhja e Qeverisë së Kosovës ka nisur sot me një minutë heshtje në nderim të policit Afrim Bunajku, i cili u vra të dielën nga sulmi terrorist në Banjskë të Zveçanit.

Mësohet se kabineti qeveritar i Kosovës akordoi një shumë prej 50 mijë eurosh, për t’i ardhur në ndihmë familjes së policit të vrarë, i shpallur dëshmor i atdheut. Kryeministri i vendit, Albin Kurti tha se të dielën është cenuar siguria kombëtare.

“Me mbi 5 milionë euro vlerë të armatimit është dëshmuar skenari për gjakderdhje në Kosovë…”, tha kryeministri Kurti. Ai ftoi qytetarët e vendit që sot kudo që shohin policët e Kosovës t’i falënderojnë ata për shërbimin ndaj Kosovës.bw

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka bërë një reagim në rrjetin social Facebook në lidhje me ngjarjet e fundit në veri të vendit. Kurti ka treguar një bisedë mes tij dhe Vuçiç në Bruksel, me gjasë në prani të Lajçak dhe Borrell, ku Vuçiç ka thënë se Radojçiq do të bëhet Adem Jashari i serbëve.

Posotimi i Kurtit:

Kosova është shtet demokratik dhe vend properëndimor: kush integrohet, jeton më mirë. Serbët në Kosovë nuk kanë nevojë për çlirim nga Republika e Kosovës por nga veglat terroriste të Serbisë.

Vuçiq është i obsesionuar me kryekomandantin e UÇK-së, Adem Jasharin. Ai dëshironte që me 24 shtator ta shndërronte Manastirin Ortodoks të Banjskës në “Kullë të Jasharajve” për serbët e Kosovës! Në takimin e 2 majit në Bruksel na tha që Millan Radojçiq do të bëhet Adem Jashari i serbëve. Por, duke qenë diktator, ai s’e kupton historinë: epopeja dhe çlirimi nuk fabrikohen dhe as s’kopjohen.

Sulmi i ndodhur të dielën në veri të Kosovës, është i orkestruar nga shteti serb. Këtë e pohon edhe ish-ministri i jashtëm dhe nënkryetari i Kuvendit të Kosovës, Enver Hoxhaj.

I ftuar këtë mbrëmje në emisionin “Open” në News24 ai deklaroi se sulmi terrorist, për nga mënyra e përgatitjes, është e pamundur që të mos dihej si skenar nga shteti serb, teksa shtoi se sulmi i ngjan aneksimit të Krimesë. Ai tha se në këtë sulm do të merrnin pjesë mbi 200 ushtarë, si pjesë e fazës së parë.

Hoxhaj tha se pas kësaj ngjarjeje të rëndë, tashmë Kosova duhet ta shohë si një pikë kthese të gjithë atë që do të pasojë.

“ Është fitorja e mirëfilltë e policisë dhe shtetit të Kosovës, në një situatë që askush nuk mund ta parashikonte që e diela mund të dukej ashtu. Përpos dhimbjes ne krenohemi që kemi ditur të mbrojmë shtetin në atë situatë, pas një agresioni të mirëfilltë të shtetit serb ndaj Kosovës. Është akt terrorist mbi Kosovën. Axhenda ka qenë që në fillim politike, logjistika dhe mbështetja ka qenë nga shteti serb.

Të krijojnë realitete të reja politike, të merrnin kontroll mbi territor, mendohet se kanë qenë 200 vetë që do duhej të ishin pjesë e fazës së parë. Sulmi i ngjanë aneksimit të Krimesë, i barabartë me ngjarjet e Kroacisë dhe Bosnjes. Kjo është vetëm faza e parë, duhet ta shohim këtë ngjarje si pikë kthesë. Nuk mund të flasim tani me gjuhën e njëjtë që kemi fol deri para një jave.

I takon Kuritt që pas kësaj ngjarjeje, përtej fjalimeve politike, të ketë strategji në këtë situatë të re. Mund të ketë dhe skenarë në vazhdim. Sasia e armatimit, përgatitja logjistike, financimi, qëndrimi që ka mbajtur Vuçiç, tregon se pas kësaj ngjarjeje qëndron shteti serb. Gjëra të tilla të mëdha nuk ndodhin pa e ditur ai që është i pari në vend.

Rusia mund të ketë të përdorë Kosovën si zonë nevralgjike që mund ta shkundë paqen në Ballkan, por qëllimi është politik i shtetit serb”, tha ai.

Millan Radoiçiqi ka tjetër nam në Prishtinë, e tjetër në Beograd.

Autoritetet e Kosovës e përmendin si person në arrati, të sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara dhe të akuzuar disa herë si kriminel.

Në Serbi ai është konsideruar “mbrojtës” i serbëve të Kosovës, madje edhe nga presidenti i këtij shteti, Aleksandar Vuçiq.

Millan Radioiçiq është nënkryetar i Listës Serbe – partisë më të madhe të serbëve të Kosovës – e cila gëzon mbështetjen e Beogradit zyrtar.

Më 26 shtator, ministri i Punëve të Brendshme i Kosovës, Xhelal Sveçla, e ka publikuar një video, ku pretendon se një burrë i veshur me uniformë dhe armë në duar, sikurse një grup burrash tjerë, është Radoiçiqi, i cili dyshohet se ka marrë pjesë në sulmet ndaj Policisë së Kosovës më 24 shtator në Banjskë.

Si pasojë e sulmeve është vrarë një zyrtar policor dhe tre sulmues.

Si është bërë i njohur emri i tij?

Radoiçiqi, 45-vjeçar, ka lindur në Gjakovë, qytet në jugperëndim të Kosovës.

Për organet e drejtësisë në Serbi, emri i tij është i njohur prej vitit 2011.

Në atë kohë, kundër tij dhe Zvonko Vesellinoviqit është ngritur aktakuzë në Beograd për përvetësimin e 32 kamionëve të firmës “Hipo Alpe Adria Lizing”.

Në atë periudhë ka nisur dialogu Kosovë – Serbi dhe të dy janë liruar nga akuzat në vitin 2016.

Radoiçiqi besohet se vazhdon punën në Serbi. Ai është bashkëpronar i kompanisë ndërtimore, INKOP nga Quprija – bashkë me vëllezërit Vesellinoviq – në të cilën ka 40 për qind të pronësisë.

INKOP-i ka blerë edhe kompanitë ndërtimore Novi Pazar – put dhe Betonjerka Aleksinac.

INKOP-i zotëron, po ashtu, kompaninë hoteliere DollyBell, e cila ka hotelin Grey në Kopaonik.

Veprimtaria e tij në Kosovë

Më 2017 ka qenë kryeministri i atëhershëm i Kosovës, Ramush Haradinaj, që e ka përmendur emrin e Radoiçiqit si njeri të fuqishëm në komunat në veri të banuara me shumicë serbe.

Haradinaj ka thënë se “[ai është] dikush nga veriu, i cili pyetet për gjithçka dhe unë bisedoj me të”.

Radioiçiqi është zgjedhur nënkryetar i Listës Serbe pak muaj pas vrasjes së politikanit serb nga Kosova, Oliver Ivanoviq, më 2018.

Emri i tij lidhet edhe me këtë vrasje, por epilog për këtë rast nuk ka ende.

Vetë ai e ka përshkruar akuzën e autoriteteve të Kosovës ndaj tij si tentim të Prishtinës për ta hequr qafe.

“… sepse e di se unë, së bashku me miqtë e mi dhe vëllezërit e mi, jemi ndër të paktët që mund t’i kundërshtojmë në synimin e tyre për të nëpërkëmbur dhe përvetësuar veriun e Kosovës dhe Metohisë dhe për të nënshtruar popullin serb”, ka thënë Radoiçiqi në atë kohë.

Urdhri për arrestimin e Radoiçiqit është tërhequr pa asnjë shpjegim në mars të vitit 2021 – mirëpo më vonë është kthyer prapë.

Rasti “Brezovica”

Katër vjet pas vrasjes së Ivanoviqit, në janar të vitit 2022, Radoiçiqi është shpallur sërish në kërkim nga autoritetet e Kosovës, nën dyshimet se ka ndikuar në frikësimin e dëshmitarëve në rastin e njohur si “Brezovica”.

Më shumë se 100 persona janë hetuar e dhjetëra të tjerë janë akuzuar për këtë rast që ka të bëjë me ndërtime pa leje, degradim të ambientit dhe marrje të ryshfetit.

Një muaj më vonë, në shkurt, Radoiçiqi i ka ikur Policisë së Kosovës në pikën kufitare në Bërnjak dhe ka hyrë nga Serbia në Kosovë.

Disa zyrtarë të Policisë së Kosovës janë suspenduar atëbotë për mosreagim adekuat.

Në korrik të atij viti, ai është futur sërish në mënyrë ilegale në territorin e Kosovës, dhe përmes një video-mesazhi, ka thënë se serbët e dinë se çfarë do të thotë për ta kthimi i tij në Kosovë.

Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, e ka përsëritur disa herë, prej korrikut të vitit 2021, se Radoiçiqi është në krye të kontrabandistëve që e sulmojnë Policinë e Kosovës.

Takimet me autoritetet e Kosovës

Emri i tij ka çuar në dhunë mes deputetësh në Kuvendin e Kosovës në korrik të këtij viti.

Në njërën prej seancave parlamentare, kryetarja e Grupit Parlamentar të Vetëvendosjes, Mimoza Kusari – Lila, është kritikuar ashpër për një audio-inicizim, në të cilin ajo e ka pranuar se ka biseduar me Radoiçiqin.

Por, kjo nuk ka qenë hera e parë që zyrtarë të Kosovës kanë biseduar dhe e kanë takuar atë.

Më 2017, Radoiçiqi besohet se është takuar edhe me Behxhet Pacollin, kryetarin e partisë Aleanca Kosova e Re (AKR). Mediat në Kosovë dhe Serbi e patën publikuar një fotografi ku Pacolli shihej në shoqërim të kryetarit të Listës Serbe, Goran Rakiq, dhe të Radoiçiqit. Takimi kishte ndodhur në një jaht luksoz në Mal të Zi.

Më 2018, kryeministri i atëhershëm, Ramush Haradinaj, e ka pritur atë në zyrën e kryeministrit.

Haradinaj ka deklaruar se nuk ka qenë në kontakt me Radoiçiqin nga koha kur ai është arratisur nga autoritetet gjyqësore të Kosovës, por e ka pranuar se në një rast e ka vizituar bashkë me të presidentin e atëhershëm të Kosovës, Hashim Thaçi, në zyrën e tij.

Edhe vetë Radoiçiqi ka folur për kontaktet e tij me zyrtarët kosovarë. Në mars të vitit 2019, ai i ka thënë Televizionit Klan Kosova, në Prishtinë, se është takuar me Thaçin dhe Haradinajn.

“Jam takuar me të dy dhe jam takuar edhe me të tjerë. Ata u kanë premtuar serbëve kulla dhe qytete, që ata të jenë në anën e tyre dhe jo në anën tjetër. Por, ne nuk mund t’i shkelim interesat jetike serbe”, ka thënë Radoiçiq.

Takimet me Vuçiqin e zyrtarë të tjerë serbë

Më 2 shkurt të këtij viti, Radoiçiqi ka marrë pjesë në një seancë të jashtëzakonshme në Parlamentin e Serbisë. I ftuar aty ka qenë edhe presidenti serb, Vuçiq.

Ndonëse në fotografinë më lart Vuçiqi nuk shihet, në fotografinë më poshtë, ai shihet duke i shtrënguar duart me Radoiçiqin.

Nën sanksione të SHBA-së dhe Britanisë

Në dhjetor të vitit 2021, Departamenti amerikan i Thesarit e ka sanksionuar Radoiçiqin, bashkë me Zvonko Vesellinoviqin, vëllain e tij, Zharkon, dhe dhjetë persona të tjerë të lidhur me ta.

Në sqarim është thënë se Radoiçiqi ka qenë zëvendës i Zvonko Vesellinoviqit dhe udhëheqës i një grupi të organizuar kriminal, kur Vesellinoviq është tërhequr për pak kohë.

Po ashtu, është thënë se Radoiçiqi ka qenë përgjegjës për kontrabandën e armëve në grupin e krimit të organizuar të Vesellinoviqit. Radoiçiqi nuk është deklaruar për këto akuza.

Sipas autoriteteve amerikane, grupi kriminal i Vesellinoviqit është i përfshirë në një skemë të gjerë të ryshfetit, së bashku me zyrtarë të sigurisë kosovare dhe serbë, të cilët lehtësojnë tregtinë e paligjshme të mallrave, parave, narkotikëve dhe armëve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Një vit më vonë, më 2022, Radoiçiqi është sanksionuar edhe nga Mbretëria e Bashkuar, në kuadër të skemës së saj për luftim të korrupsionit në nivel global.