“Ndërsa ai po vinte të më shihte, një plakë i dha një degëz zymbyl blu dhe me këtë ai erdhi të trokasë në derën time. Kur e hapa, ai hyri brenda dhe pa folur, duke tundur butësisht atë lulen jeshile blu, sikur po rrahte kohën në një mendim ritmik, u ul në pianon e mbyllur, mori një copë letër dhe shkroi…

Kështu e kujtoi Annie Vivanti momentin kur Giosuè Carducci shkroi fjalët që do t’i kishte gdhendur në gurin e varrit të saj të thjeshtë: “Trokas në një derë të mbyllur me një rrem lulesh të kalërdhe blur si sytë e tu, o Annie”

Vitet e fundit të jetës së Carducci-t u bënë të lumtura nga prania e një gruaje që ishte shumë më e re se ai, 29 vjet më e re se ai: Annie Vivanti.

Eni Vivanti ishte e re dhe bionde me sy në ngjyrën e detit; gjysmë italiane dhe gjysmë gjermane, ajo ishte shumë e apasionuar pas poezisë, shkrimit dhe muzikës.

Legjenda thotë se kur ishte vetëm 18 vjeçe, ajo shkoi te redaktori Treves me poezitë e saj. Redaktori nuk pranoi t’i botonte, por kur e pa sa e re ishte, më në fund i tha se nëse Carducci do të shkruante një parathënie, ai do t’i botonte. Pra, kjo është ajo që bëri Annie Vivanti. Ajo i shkroi poetit duke i kërkuar që t’i lexonte poezitë e saj dhe të takoheshin: “Tani, ose i hidhni pa i lexuar (dhe kjo do të ishte keq!), ose i lexoni dhe më pas i hidhni (dhe kjo do të ishte më keq), ose ju lexoni poezitë … dhe më lejoni të të takoj ty, nëse është e mundur? Apo do të më nderoni duke ardhur të më vizitoni këtu?”

E guximshme, kjo dëshira e saj.

Dhe ky guxim u shpërblye: Vivanti dhe Carducci u takuan në 1889 dhe ai shkroi një parathënie për librin e saj me poezi, i cili do të botohej më 1890. Po atë vit Carducci shkoi për ta vizituar atë në La Spezia dhe ata filluan të kalonin kohë së bashku. Pikërisht me atë rast Carducci kompozoi poezinë për të Enin.

Poeti plak dhe poetja e re, “bufi” dhe “zana” nuk ngurruan të shiheshin bashkë, pavarësisht ndryshimit në moshë, pavarësisht thashethemeve.

Marrëdhënia e tyre frymëzoi poezinë e Carduccit në fazat e fundit të jetës së tij dhe poezia “Ad Annie” ishte emblema e dashurisë së tyre.

Në verën e ’98, kur Vivanti dhe Carducci u ndanë përgjithmonë, Carducci shkroi, “Elegia di Monte Spluga”./Skënder Buçpapaj