Mirëpo këto pohime për brezin e nanës time, kanë një vlerë, vërtetësi e seriozitet të pacënu, sa vetë Bibla. E s’kanë lidhje me “korin rrahagjokës”, të rrjeteve sociale. Padyshim nana me gruen e axhës, duart e të cilave kishin gatu për të njohur e të panjohun në jetën e tyne, kanë pas të njajtin përkushtim e njet edhe për “gruan e ardhun nga Jugu i largët”, njëlloj si për një teze!

Kishin gatu për të njohun e panjohun sepse, ishin pjesë integruese e një familje, ku hala kishte mbijetu kodi i mikpritjes së mirditorit. E në kullat e së cilës shpesh herë, madje shumë shpesh herë, trokitnin dhe gjenin strehë, edhe të panjohun të largët, hallexhinj që i kishte zanë nata jashtë, apo rrugëtarë, nevojtarë bujtinash.

Gjyshja e Musineja, një kureshtje e pa masë më shtyu: ç’mund të kenë bisedue me njena-tjetrën, në ato katërmbëdhjetë ditë apo, më mirë në ato katërmbëdhjetë netë, të një dhomë spitali?!

Them biseda nate, duke pas parasysh se veshët përgjues të spiunave, me pseudonime nga më absurd, të tipit: “Malësori”, “Piktori”, “Trimi”, “Çiftelia”, “Fizarmonika”, “Muzikanti”, mësuesi etj., duhet të kishin pushu së përgjuari, natën nëpër dhomat e spitalit. Të bindur tashmë se dy gra të thyera në moshë, do i pezullonin planet e tyre, për përmbysjen e pushtetit popullor.

“A drue s’kishin halle, me i qa njana-tjetrës”! – u shpreh nana përgjatë atij rrëfimi, së cilit s’desha t’i anashkalonte asnjë presje të vetme.

Gjyshja e Musineja, bashkëmoshatare e me një të kaluar, eksperience e drama jete, afërsisht të ngjashme. Musineja intelektuale e shkrimtare nga familjet me të ndritura e fisnike të Gjinokastrës, jetue në Tiranën e viteve ’30-të.

Në të njëjtën periudhë me t’ime gjyshe, gruen më të mprehtë dhe me personalitet që mund të njihej, e cila mangësinë e arsimimit, e zëvendësonte me veti të tjera të jashtëzakonshme, shtesë.

Bashkëshorte e një ushtaraku të ri karriere, pinjoll i një familje bajraktari, djalë plot virtyte i cilësuar për karizëm po aq sa për pashi, duke formu së bashku një çift me emër, në kohën e tyre…!

Ç’mund do kishin bisedu njena me tjetrën! Ajo sigurisht do i ketë rrëfye, për dy vëllezërit që i vrau diktatura, për gjygje, për luftë, për internimin, për vuajtjet, për vetmi.

Ndërsa gjyshja sigurisht do i ketë rrëfye, për vëllain antikomunist të vramë, për burrin po ashtu të vramë nga e njejta diktaturë, e për agresivitetin konstant që po kjo farë e keqe, tregonte me bijtë e saj. E për të njëjta vuejtje e halle.

Ose ndoshta kanë bisedue për rininë e tyne, ëndrrat e tyne të djeguna e përcëllume në kohën më të mirë! Ose ndoshta kanë bisedu për Tiranën e viteve ’30-të. Një qytet e shoqëni me mangësi të mëdha patjetër, por me shpresa e pritshmëni shumë, për rininë e asaj kohe!

Ose ndoshta kanë rrëfye Italinë. Njena Romën e, tjetra Barin. Jam kurioz me e dijtë, sa halle kanë qa së bashku ime gjyshe e Musineja, në ato 14 ditë e net spitali, në Rrëshenin e fillim viteve ’80-të! Kurozitet që s’do shuhet kurrë.

Ne…mirë se tek gjyshërit për arsye “anagrafike”, nuk arritëm të gërmonim e mësonim, por edhe brezi i prindërve tanë, po na e lenë lamtumirën pa ua shfletu mirë librin e shkollën e tyne të jetës!

E do vijë një moment, që për historinë tonë, do u nënshtrohemi vetëm historianëve – prototip të improvizuar në fb. Dhe jo vetëm! Memorie.al