VOAL- Rënia e akullnajës që rrëmbeu pjesën më të madhe të fshatit Blatten në Lötschental i ka lënë pa frymë shumë njerëz. Përfshirë ata që janë mësuar me rrëshqitjet e dheut dhe shembjet. «Me siguri të shohësh këto imazhe të ngjall një emocion të fortë», thotë gjeologu i kantonit të Tiçinos, Andrea Pedrazzini, i intervistuar nga SIXTEEN.

“Kjo ngjarje na tregon se natyra ka rregullat e veta dhe madje sa të brishta janë malet tona. Për një gjeolog ekziston edhe një ndjenjë e dyfishtë. Shmangni më të keqen duke evakuuar njerëzit para se të ndodhte ngjarja. Padyshim që mendimi i parë shkon tek njerëzit që humbën shtëpitë e tyre”.

Le të flasim për monitorimin. Cili është elementi më i rëndësishëm, mendoni ju, për liqenin që po krijohet, për t’u mbajtur nën vëzhgim?

“Kishim një zhvillim, siç thonë, një katarakt. Më parë kishte një rrëshqitje të madhe dheu, e cila në harkun alpin me 3 milionë metra kub mund të ndodhë çdo 10-20 vjet. Është e qartë se këto zhvillime mund të shkaktojnë liqene, kështu që një akumulim uji dhe stabiliteti i këtyre depozitave është i vështirë për t’u vlerësuar dhe shpesh nuk garantohet.”

Një akullnajë u shemb fjalë për fjalë. A mund të merret kjo si një sinjal i qartë se ngrohja globale luan një rol vendimtar në këtë ngjarje të saktë?

“Kjo ngjarje ndodhi në të ashtuquajturën zonë periglaciale, pra ende e prekur nga ngrica e përhershme, pra me një tokë të ngrirë. Është e qartë se ndryshimi i klimës, me rritjen e temperaturave, destabilizon këto shpate me lartësi të madhe. Lidhja me ndryshimin e klimës, e cila nuk drejtohet gjithmonë në fushën e fatkeqësive natyrore, në këtë rast duket mjaft e qartë”.

Duke pasur parasysh përmasat dhe duke marrë parasysh që secili rast është paksa ‘i pavarur’, a do të ishte kjo një dukuri e mundshme në Zvicrën italiane?

“Në Tiçino kemi disa rrëshqitje toke, madje edhe të mëdha, të cilat monitorohen. Dallimi, krahasuar me atë që po ndodh në Valles, është se zonat e ngrira të përhershme në Ticino janë ende të kufizuara në disa lartësi të mëdha. Situata të tilla, me bllokimin e një lugine nga një rrëshqitje toke dhe për rrjedhojë formimin e një liqeni, janë të mundshme, por për momentin nuk kemi shenja të këtyre aktiviteteve”. RSI