Alarmi i ngritur nga studiuesit nga WSL dhe ETH: “Ne duhet të përshpejtojmë rikuperimin e kësaj trashëgimie unike në Antarktik për të kuptuar origjinën e jetës në Tokë”

VOAL- Mbi 300 000 meteoritë shtrihen në akullin e Antarktidës. Por në të ardhmen do të ketë gjithnjë e më pak. Në fakt, çdo e dhjeta e një shkalle të ngrohjes globale bën që mijëra prej këtyre gurëve kozmikë të fundosen. Alarmi u ngrit nga studiues të Institutit Federal për Kërkimin e Pyjeve, Borës dhe Peizazhit (WSL) dhe ETH Politekniku i Zyrihut, duke rekomanduar promovimin e rikuperimit të këtyre “bartësve të një pasurie të paparë informacioni rreth sistemit tonë diellor”.

Një studim i ri, i publikuar të martën, tregon se për çdo të dhjetën e shkallës së rritjes së temperaturës globale të ajrit, 5000 deri në 12000 meteorë zhyten në shtresën e akullit. Deri në vitin 2050, rreth një e katërta e tyre nuk do të jenë më në sipërfaqen e akullit dhe deri në vitin 2100, sipas një skenari të fortë ngrohjeje, tre të katërtat mund të humbasin.

Pasoja është humbja e shumë njohurive, pasi këto janë objekte unike jashtëtokësore. “Ato japin informacion mbi origjinën e jetës në Tokë ose mbi formimin e hënës dhe trupave të tjerë qiellorë,” shpjegon glaciologu Daniel Farinotti nga WSL dhe ETH Zyrih, i cili mori pjesë në studim.

Në thelb është një garë me kohën. Sipas bashkautorit të studimit, glaciologut Harry Zekollari, gjithashtu aktiv në WSL dhe ETH, operacionet në akull duhet të përshpejtohen. “Aktualisht, pesë herë më shumë meteoritë po zhduken nga sipërfaqja e Antarktidës sesa po rikthehen”, thotë Zekollari. Nisma e shpresuar nga studiuesi është e ngjashme me atë që tashmë është duke u zhvilluar për mbledhjen e bërthamave të akullit nga akullnajat në zhdukje ose për marrjen e mostrave të shkëmbinjve koralorë përpara se ato të zhduken.

Por pse zhduken meteorët? Shpjegimi duhet kërkuar pjesërisht në ngjyrën e tyre të errët. “Edhe në temperatura shumë nën zero, meteoritët nxehen aq shumë në diell saqë mund të shkrijnë akullin direkt nën të. Falë këtij procesi, meteori krijon një zgavër në akull dhe me kalimin e kohës zhduket plotësisht”, shpjegon Veronica Tollenaar, bashkëautore aktive në Université libre de Bruxelles. Hulumtimi është më aktual se kurrë edhe në aspektin metodologjik, studiuesit në fakt kanë përdorur inteligjencën artificiale për të llogaritur humbjet e pritshme. rsi-eb