Në 80-vjetorin e lindjes së autorit

POETIKË

Mëdyshem a duhet ta mallkoj fatin tim
Për tallanditë që më ka sjellë
Apo duhet ta falënderoj atë
Duke u bashkuar me opinionin
E poetit të verbuar Jorge Luis Borges-i
I cili i referohet Homerit që ka thënë
Se perënditë u sjellin njerëzve fatkeqësira
Me qëllim që poetëve
Të mos u mungojnë subjekte për poemat e tyre

Në çastin që përsiat për këtë gjë
Më vijnë në mendje disa midhje
Që sekretojnë nga trupi i vet sedef
Për ta mbështjellë me këtë lëndë
Kokrrizën e rërës që depërton në to
Dhe i plagos indet e buta
Të këtyre krijesave detare
Të cilat nuk e nxjerrin dot nga vetja

Vetëkuptohet se midhjet perlakrijuese
Nuk kanë dëshiruar aspak
Të plagosen nga ndonjë kokrrizë rëre
Që u ka depërtuar në trup
Por krijimi i perlave të sedefta
Ka qenë e vetmja rrugëdalje
Për të shpëtuar nga dhimbjet
Pa hamendësuar se perlat e tyre
Njerëzit do t’i përdornin si stolira…

KUR TË VDES

Kur të vdes
Mbi varrin tim do të rritet një pishë
Me kokën në qiell

Qëllojeni trungun e saj
Me një sëpatë të rëndë

Mblidheni rrëshirën që do të rrjedhë
Nga plaga e thellë

Me atë rrëshirë pishe
Bëni peshkve

Ndizeni flakë atë peshkve
Dhe hidheni mbi kokën e armikut
Që keni brenda vetes…

KANATI QË PËRPLASET NGA ERA

Jam kanati i dritares
Së një shtëpie të braktisur
Që përplaset nga era

Ai pandeh se në përplasjet e tij
Rrojnë ende
Zërat e njerëzve që e mbushnin dikur
Shtëpinë e braktisur

Ai pret më kot
Që një kokë të rrituri apo fëmije
Të shfaqet në atë dritare

Ai pret më kot
Që dikush ta mbërthejë
Ose që era të mos e shtyjë më

Era do ta përplasë
Derisa ta shkulë nga vendi
Dhe ta rroposë përtokë
Ku do ta shkelin pa mëshirë
Thundrat e panumërta të shirave

Kanati që përplaset nga era
E mbush shtëpinë e braktisur
Me një kuje vajtojcash të vdekura…

NË LOJËN E JETËS

Në lojën e jetës
I humba të gjitha ëndrrat

I hipotekova vitet
Dhe ditët e mbetura

I hipotekova dëshirat
Energjitë e fundit

I hipotekova rrahjet e mekura të zemrës
Hapat e mi të ngadalësuar

Përsëri e humba lojën
Përballë kundërshtarit tim hilacak
Që luante me mua
Me letra që i kishte mbushur me shenja

Atëherë e ftova një pemë
Të rrëzuar nga furtuna
Të ulej në vendin tim
Dhe të vazhdonte lojën
Që nuk e kisha fituar dot…

SHTËPIA E HESHTUR

Ajo shtëpi është e heshtur
Si një banesë ku dikush ka vdekur

Aty ka vdekur dashuria
Ka vdekur gëzimi
Ka vdekur jeta

Nëpër korridoret e dhomat e saj
Enden fantazmat e njerëzve
Që dikur jetuan në të

Mbi mobilie bie
Një pluhur i hirtë
Si pushi i fluturave të vdekura

Në xhamat e dritareve
Nata ngjit me pështymë si pullë poste
Errësirën e saj

Era troket në dyer
Me gishtat e saj të thyer
Por as dyer as dritare nuk hapen

Shtëpia e heshtur
Zhytet thellë e më thellë në torfën e zezë
Të vdekjes së saj

As vajtojca në oborr
As ferra të grumbulluara te pragu
As korb as qyqe mbi kulm

Në çatinë e saj
Qëndron shandani i hënës
Ku një copë qiriu derdh lot të verdhë…

ANTIKËNGË

Do të doja ta therja në fyt
Zërin tim
Siç thernin një kafshë për ta flijuar

Ta shihja gjakun e tij
Të rridhte gulfa-gulfa
Nga gurmazi i prerë

Atë ditë që nxora nga goja
Fjalën e parë
Nuk e dija se ç’lak
Po i lidhja vetes në grykë

Një lak që më shtrëngon
Më keq sesa një gjarpër Laokooni
Më keq sesa litari
I të varurit në trekëmbësh:
Laku i dëshirës për të kënduar
Dhe laku i pamundësisë për ta bërë këtë gjë

Laku i kotësisë së çdo kënge
Që përfudon në antikëngë…

PUSI I HESHTJES

Tashti më ka mbetur vetëm heshtja
Me të cilën mund të loz
Si me një kukull të vjetër

Një kukull që nuk e di ç’ka qenë
Ç’ngjyrë ka pasur
Dhe kujt i ka përkitur

Edhe kur dua ta hedh
Ajo më ngjitet pas gishtave
Lëndë vishtullake e pashqitshme

Ç’të bëj me këtë heshtje ?
Ku ta shpie ?
Në ç’gropë ta varros ?

Do të doja të kisha
Një çekan të rëndë sa një mal
Për ta thyer këtë heshtje

Ajo më thotë se është heshtja ime
Por unë nuk e dua
Shurdhërinë e saj

Ndiej sesi humbas
Në pusin e saj të pafund
Si në një humnerë makthi

Një pus ku nuk ekziston
As fjala shpresë
As fjala shpëtim

Një pus nga i cili ngjiten
Vetëm ca flluska të zeza
Si pika retiçence…

MA KANË VJEDHUR TË QESHURËN

Ma kanë vjedhur të qeshurën
E cila vezullonte
Si diamantet e stolive
Të grabitura në Luvër
Në sy të mijëra njerëzve
Dhe të kamerave vëzhguese

Ma kanë vjedhur të qeshurën
Banditë po aq të specializuar
Sa grabitësit e stolive të Luvrit
Dhe kanë ikur ku sytë këmbët
Pa lënë asnjë shenjë
Asnjë gjurmë ADN-je

Askush nuk është vënë
Në kërkim të grabitësve
Të të qeshurës sime të vjedhur
Për t’ia kthyer të zotit të saj
I cili e ka shpirtin
Si xhami i thyer i një vitrine

Një xham i katandisur
Në një vrimë të rrumbullakët
Në një sy pa bebëz
Përmes të cilit mund të shohësh
Vetëm diamantin e zi të errësirës
Ku sos çdo dritë…

I NGJASHËM ME NJË MBRET

Ka vite që mendoj
Se fati im i ngjan
Fatit të një mbreti të jashtëzakonshëm
Që ka pasur një emër
Ose një nofkë të jashtëzakonshme :
Jean sans Terre: Zhani pa Tokë

Si ky mbret që ka rrojtur para disa shekujsh
Edhe unë nuk zotëroj asnjë pëllëmbë tokë
Në planetin e tretë të sistemit tonë diellor

Dikush më ka lënë pa tokë
Dikush ma ka rrëmbyer
Këmishën shpirtërore prej dheu e gurësh
Të quajtur atdhe
Një këmishë të cilën e kisha veshur
Pasi kisha ardhur në jetë

Nuk e di përse më kanë dënuar
Të kem një fat të ngjashëm
Me mbretin e çtrashëguar Zhani pa Tokë
Mua që as në ëndërr nuk jam përpjekur
Ta rrëmbeja Izabelën e Angulemës

Tashti unë nuk mund të them se fati im
I ngjan fatit të një zogu shtegtar
I cili e ka diku çerdhen e tij
Ku mund të kthehet për t’u prehur
Ose për të bërë aty gjumin e fundit

Në vend që të kem fatin e një zogu të tillë
Unë i ngjaj vetëm një mbreti të moçëm
Me nofkën Zhani pa Tokë…

NJERKËDHEU

Disa herë i kam hasur fjalët e famshme
Që J. F. K. ka thënë një ditë:
„Mos mendoni për atë që atdheu ka bërë për ju
Po për atë që keni bërë ju për atdheun“

Duke lexuar këto fjalë
Kam menduar se J. F. K. e ka pasur të lehtë
Ta bënte një deklaratë të tillë:
Atdheu i tij e kishte bërë milioner
Atdheu i tij e kishte zgjedhur president të SHBA-së
Të shtetit më të fuqishëm të planetit
Ç’mund të bënte tjetër atdheu për të?

Unë e ndiej se e kam të pamundur
Ta pranoj me gjithë zemër deklaratën e J. F. K.
Duke menduar se mëmëdheu im
Më ka dhënë një pension prej dyqind eurosh
Pas një pune gjysmëshekullore
Dhe i vetmi titull honorifik që më ka akorduar
Për karrierën time të gjatë
Është titulli i mërgimtarit

Jam i bindur se atë që ndiej unë
Për deklaratën e famshme të J. F. K.
E ndiejnë miliona banorë të kësaj bote
Për të cilët vendi ku kanë lindur
Është një njerkëdhé…

STATUJAT E ISHULLIT
TË RAPA-NUIT-SË

Dijetarët që kishin mbërritur në ishullin e Rapa-Nuit-së
I njohur edhe me emrin Ishulli i Pashkëve
Ishin përpjekur të kuptonin misterin
E statujave të tij vigane
Të gdhendura në shkëmb vullkanik
Të vendosura në bregdet me kurriz nga oqeani

Duke i lidhur këto statuja
Me kultin e Vdekjes dhe me metafizikën
Disa dijetarë i kishin konsideruar viganët e gurtë
Figura të stërgjyshërve të banorëve të këtij ishulli
Të adhuruara si hyjni

Sipas dijetarëve të tjerë
Mbartja e statujave që nga gurorja
Dhe vendosja e tyre në bregdet
Kishte qenë shkak i zhdukjes
Së pyjeve të qëmotshme të ishullit
Të katandisur në një kokë të rruar murgu
Shkak i katastrofës së parë ekologjike të botës

Pasi i rrëzuan hipotezat e pararendësve të tyre
Dijetarët e shekullit XXI
Argumentuan se statujat e Rapa-Nuit-së
Të vendosura në bregdet me kurriz nga oqeani
Dhe me fytyrë nga brendësia e ishullit
Tregonin ku ndodheshin burimet e ujit të ëmbël
Në atë vend të rrethuar
Nga oqeani i pamatë me ujë të kripur

Statujat vigane të Rapa-Nuit-së
Ishin simbol i funksionit universal të Artit
I gdhendur në shkëmb vullkanik…

TËHUAJTJE

Këtu
Mua më duket vetja si një udhëtar
I braktisur nga një disk fluturues
Që është ulur në një shesh
Për shkak të ndonjë avarie
Pastaj është larguar pa më lajmëruar
Me ndonjë rënie sirene
Apo me ndonjë sinjal me drita

Kudo që shkoj
Më duket sikur jam i rrethuar
Nga një turmë shurdhmemecësh
Sikur edhe unë vetë jam një shurdhmemec
I pazoti të dëgjoj apo të nxjerr nga goja
Një fjalë të vetme

Mua më duket sikur fjala “këtu”
Nuk ekziston më
Ka humbur
Ka rënë në një vrimë të zezë
Nga ku nuk mund të nxjerrë
Asnjë qenie tokësore apo qiellore

Një zë që nuk e di se kujt i takon
Më thotë se fjala „këtu“
Nuk ka ekzistuar kurrë
Ajo ka qenë thjesht një trillim i trurit tim
Me të cilin kam dashur t’i bëja ballë
Një mungese të padurueshme

Ashtu si një shurdhmemec
Unë zë të shkruaj në çdo syprinë të lëmuar
Fjalën që më bëhet nakël :
« Këtu »
Por me t’i ravijëzuar shkronjat e saj
Ato ndizen flakë
Shndërrohen në tym e në hi
Të cilët i merr me vete era
Dhe i shpërndan në të katër anët

Atëherë unë resht së ëndërruari
Për ta vënë këmbën te toponimi “këtu”
Heq dorë nga të shkruarit e tij
Nga të besuarit se ai ka ekzistuar ndonjëherë
I bindur se gjatë gjithë jetë sime
Unë kam qenë banor
Vetëm i toponimit „gjetiu“…

TA THYESH SI NJË QELQ

Ta thyesh si një qelq
Kufirin që ndan jetën nga vdekja
Dhe bashkë me të
Të thyesh pyetjet e qëmotshme
Të cilat nuk vjetrohen kurrë:
Përse kam lindur?
Përse kam rrojtur?
Deri kur do të zgjatë
Kjo endje në fund të një humnere
Që quhet jetë?

Tiktaket e sahatit
Zhurmat që vijnë nga larg
Duken si gurë
Që shkoqen e rrokullisen
Nga faqet e shkëmbinjve të humnerës
Të cilën nuk e kapërcen dot
As shikimi yt
As imagjinata jote

Ti e ndien se këta gurë
Që do të të mbulojnë së shpejti
Do të jenë qefini yt
Ose batanija jote
Nën të cilën do të bësh
Gjumin e vërtetë
Ku nuk do të të shqetësojnë më
As ëndrra të bukura as makthe

Një gjumë më të thellë e më të gjatë
Se sa fjetja e të përgjumurve të Efezit
Një gjumë nga i cili të ka shkëputur
Pa të pyetur ty
Loja e pakuptimtë e materies
Një lojë që në mungesë të ndonjë fjale tjetër
E kanë quajtur: Jetë…