Shtetet e Bashkuara e kanë filluar mëngjesin e së enjtes zbatimin e sanksioneve kundër Industrisë së Naftës së Serbisë, NIS, për shkak se Rusia është pronarja shumicë e kompanisë, raportoi Radio Televizioni i Serbisë.
NIS-i tha në një komunikatë lidhur me sanksionet se “prioritetet, si më parë, mbeten furnizimi i rregullt i tregut vendas me produkte nafte, si dhe ruajtja e stabilitetit social të punonjësve”.
“NIS-i ka siguruar furnizime të mjaftueshme me naftë për përpunim në këtë kohë, ndërsa pompat e karburanteve furnizohen rregullisht me të gjitha llojet e produkteve të naftës”, u njoftua.
Kjo kompani paralajmëroi se, në rast se kartelat e huaja për pagesë pushojnë së funksionuari, pagesa në pikat e karburantit do të jetë e mundur me kartela vendase, me para në dorë, si dhe me metodën “IPS show”.
Në lidhje me shitjen me shumicë, kompania deklaron se është e gatshme t’i përmbushë “të gjitha detyrimet kontraktuale ndaj partnerëve të biznesit, duke përfshirë klientët e korporatave dhe klientët e mëdhenj”.
“Kartelat e pagesës së klientëve të korporatave po funksionojnë pa probleme”, shtoi ajo.
NIS-i shtoi se, në bashkëpunim me partnerët, Qeverinë e Serbisë dhe aksionarët, po punon për ta tejkaluar këtë gjendje.
Shtetet e Bashkuara e vendosën NIS-in në listën e sanksioneve më 10 janar për shkak të pjesëmarrjes në pronësi të kompanisë ruse, Gazprom Neft, me qëllim të parandalimit të Rusisë që të përdorë të ardhurat nga sektori energjetik për luftën në Ukrainë.
Zbatimi i sanksioneve ishte shtyrë tetë herë, herën e fundit deri më 8 tetor.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha më 7 tetor se Beogradi do të diskutonte me Rusinë çështjen e sanksioneve kundër industrisë serbe të naftës.
“Nuk kemi më për çfarë të flasim me amerikanët. Shtetet e Bashkuara e kanë bërë punën e tyre dhe Evropa do të mbështesë sanksionet amerikane”, tha Vuçiq.
Në shtator, NIS paraqiti një kërkesë të ndryshuar tek autoritetet amerikane për heqjen nga lista SDN (Shtetas të Përcaktuar Specialisht), i cili, siç deklaruan ata, është një proces i gjatë dhe kompleks, dhe kërkesa fillestare u dërgua më 14 mars të këtij viti.
Ndërkohë, struktura e pronësisë së NIS ka ndryshuar disa herë, por ajo është ende në pronësi të shumicës së kompanive ruse.
Gazprom doli nga NIS-i në shtator dhe një kompani tjetër e kontrolluar nga Gazprom – Intelligence nga Shën Petersburgu – u bë një nga pronarët kryesorë.
Intelligence Joint Stock Company u bë pronare e 11.3 për qind të aksioneve të kompanisë, sipas të dhënave të publikuara në faqen e internetit të Bursës së Beogradit më 21 shtator.
Pjesën më të madhe të aksioneve në NIS e mban ende Gazprom Neft, një degë e Gazprom (44.9 për qind), ndërsa shteti i Serbisë ka 29.9 për qind të aksioneve.
Aksionet e mbetura mbahen nga aksionarë të vegjël.
Në janar, Vuçiq hodhi poshtë mundësinë e shtetëzimit të NIS-it, duke shtuar se Serbia “nuk do të marrë pjesë në sekuestrimin e pronës ruse”.
Pasojat e mundshme të sanksioneve amerikane do të jenë vështirësitë në furnizimin e naftës së papërpunuar në Serbi dhe eksportimin e karburantit, çmimet më të larta të derivateve të naftës, mungesat dhe problemet në transaksionet e pagesave, thanë më parë ekspertët për Radion Evropa e Lirë.
NIS-i tashmë po regjistron humbje operative. Në raportin e saj financiar të publikuar në gusht, u tha se kompania operoi me një humbje prej 30 milionë euro në fund të gjysmës së parë të vitit, për shkak, ndër të tjera, të sanksioneve të SHBA-së.
Pasojat mund të ndihen edhe në vendet e rajonit ku vepron NIS-i.
NIS-i është e vetmja kompani në Serbi e angazhuar në kërkimin, prodhimin, rafinimin dhe prodhimin e naftës.
Ajo ishte në pronësi të shtetit deri në vitin 2008, kur Serbia shiti 51 për qind të aksioneve të NIS-it te Gazprom Neft për 400 milionë euro.
Tri vjet pas fillimit të pushtimit të Ukrainës, Serbia mbetet e varur nga Rusia në aspektin e energjisë.
Kjo varësi ishte një nga argumentet kryesore që autoritetet në Beograd të mos zbatonin sanksionet perëndimore kundër Rusisë për pushtimin e Ukrainës, pavarësisht thirrjeve dhe paralajmërimeve nga Brukseli dhe Uashingtoni.
