VOAL- Zyrihu, zemra e financave dhe teknologjisë zvicerane, është aktualisht në qendër të një krize strehimi që po i vë në provë të rëndë ata që kërkojnë strehim. Të rinjtë, familjet dhe punëtorët po përpiqen gjithnjë e më shumë të gjejnë strehim të përballueshëm: kërkesa po rritet, oferta mbetet e pakët dhe qiratë vazhdojnë të rriten, me rritje të vlerësuara midis 6 dhe 10% në tre vitet e fundit.

Në një qytet ku çmimet nuk kontrollohen drejtpërdrejt, zgjidhjet po bëhen gjithnjë e më të improvizuara, siç dëshmohet nga një raport i transmetuar në Falò: dhoma në apartamente të përbashkëta, dhoma ndenjeje të transformuara në dhoma gjumi, fletushka të varura në lagje ose shënime të futura në kuti postare. Është tregu paralel i mbijetesës, ku kreativiteti bëhet mjeti i vetëm i mbijetesës.

Arsyet për krizën janë të shumta. Zonat e mëparshme industriale, të rizhvilluara vitet e fundit, tani e kanë shteruar potencialin e tyre. Projektet e reja po përpiqen të nisin, të penguara nga procedurat dhe ankesat burokratike të pafundme që po e pengojnë ndërtimin. Ndërkohë, disa agjenci po shfrytëzojnë ndërtesat e planifikuara për prishje, duke i dhënë me qira dhomë më dhomë me çmime të tepruara, shpesh duke tejkaluar vlerën e tyre të drejtë të tregut.

Qendërndërtimi vazhdon pa u pakësuar: ndërtesat e rinovuara po prishen për t’i hapur rrugë ndërtimeve më moderne, por edhe më të shtrenjta. Rezultati? Ata me të ardhura mesatare deri të ulëta po detyrohen të largohen nga qendra e qytetit dhe të shkojnë në periferi, në zona më pak të shërbyera mirë. Këto transformime i nxisin kryesisht investitorët e mëdhenj institucionalë – fondet e pensioneve dhe kompanitë e sigurimeve – të cilët e shohin strehimin si një investim fitimprurës, dhe jo si një aset parësor.

Qyteti po përpiqet ta adresojë çështjen. Ka emëruar një delegat për emergjencën e strehimit dhe synon të rrisë strehimin jofitimprurës nga 27% aktuale në 33% deri në vitin 2050. Kjo është një strategji e rëndësishme, por që kërkon kohë, pasi urgjenca rritet çdo ditë.

Edhe tregu online nuk ofron siguri: midis listave të fryra dhe mashtrimeve që kërkojnë pagesa paraprake, kërkimi i shtëpisë mund të shndërrohet në një kurth për qiramarrësit më naivë.

Megjithatë, mes vështirësive, dalin edhe histori rezistence. Grupet qytetare dhe lagjet po organizohen për të mbrojtur lagjet e tyre, duke ndërtuar rrjete solidariteti dhe duke kërkuar me ngulm një model qyteti që mbetet gjithëpërfshirës.

Loja, me pak fjalë, është ende e hapur. Për disa, kërkimi përfundon me sukses, për shumë të tjerë mbetet një rrugë me pengesa. Por një gjë është e qartë: e ardhmja e zyrihut do të varet nga aftësia e tij për të pajtuar zhvillimin urban dhe të drejtën për strehim. Vetëm në këtë mënyrë qyteti mund të shmangë të qenit një vend i rezervuar ekskluzivisht për të pasurit. RSI