Dokumentet e hedhura në pisllëkun e Dunkirk zbulojnë udhëtimin e një nëne dhe vajzës nga Shqipëria në Britani të Madhe
Pakoja e dokumenteve u hodh në pisllëk në një vend të shtrirë, faqet e grisura tregonin një udhëtim të hulumtuar me imtësi nëpër katër vende me avion, tren dhe varkë. Pikat e shiut dhe balta shpërndanë fytyrën e vajzës tetëvjeçare me flokë të gjata të errëta të lidhura në një bisht, duke ngulur sytë lart nga një prej fletëve A4, pothuajse 1500 milje larg shtëpisë.
Amelia* ka lindur në Tiranë, Shqipëri, por këtu, në një kamp të improvizuar emigrantësh në Dunkirk, në Francën veriore, shtronte detajet e udhëtimit më të rëndësishëm të jetës së saj deri tani. Në kohën kur The Sunday Times zbuloi fotokopjet e pasaportave dhe certifikatave të lindjes, biletat e trenit dhe rezervimet e fluturimeve, ajo dhe nëna e saj Leandra ishin në Angli, pasi kishin kaluar Kanalin me një varkë të vogël pasi i paguan kontrabandistët e njerëzve 4000 euro.
Ato janë dy nga rreth 12,000 shqiptarë që kanë mbërritur ilegalisht këtë vit, duke shfrytëzuar shanset e tyre në kushte të tmerrshme nëpër korsinë më të ngarkuar të transportit në botë. Sunday Times ka mundur të gjurmojë udhëtimin e Amelias dhe Leandrës nga shtëpia e tyre në kryeqytetin shqiptar nëpërmjet Belgjikës dhe Francës në Britani, ku ata mbahen në një qendër emigracioni në Kent, me shpresën për të kërkuar azil.
Eksodi
Historia e Leandrës fillon në Has, një zonë e varfër e Shqipërisë së Veriut që ka parë rënien e popullsisë së saj pasi burrat në moshë pune, adoleshentët dhe nxënësit e shkollës janë larguar për në Britani, të joshur nga pretendimet për pasuri të shpërndara në mediat sociale.
Muajin e kaluar Dan O’Mahoney, komandanti i Forcave Kufitare, u tha deputetëve se deri në 2 për qind e popullsisë mashkullore shqiptare kishte udhëtuar në MB me varka të vogla.
Në 12 muajt deri në qershor, pothuajse 7745 shqiptarë (përfshirë personat në ngarkim) aplikuan për azil këtu. Vetëm 15 për qind e burrave ishin të suksesshëm, krahasuar me 89 për qind të grave, sipas Observatorit të Migracionit të Universitetit të Oksfordit. Në gjashtë muajt e parë të vitit shkalla e përgjithshme e pranimit ishte 55 për qind, duke e bërë Britaninë një perspektivë shumë më tërheqëse se vendet e tjera si Franca – e cila pranoi vetëm 8 për qind – ose Suedia apo Greqia, të cilat nuk pranuan asnjë. Vetëm Italia dhe Irlanda pranuan një përqindje më të lartë të kërkesave për azil nga Shqipëria sesa MB; Megjithatë, shumë më pak aplikohen.
Leandra po aplikon për azil me arsyetimin se po ikën nga një ish-partner abuziv, sipas vëllait të saj.
Në Krume, qyteti kryesor i Hasit, rreth dy orë e gjysmë me makinë në veri të Tiranës, një kuti e madhe telefonike e kuqe ndodhet jashtë një kafeneje të quajtur “Britania”. Këtu, joshja e Britanisë së Madhe është e tillë që shkollat po zbrazen me një shpejtësi alarmante: vetëm këtë verë 40 adoleshentë u zhdukën nga mësimet në shkollën e mesme lokale.
Nëntë vjet më parë këtu mësoheshin 700 nxënës; sot janë vetëm 460. Vëllezërit e motrat dhe prindërit e Leandrës ende jetojnë në Has, ku popullsia është ulur nga rreth 17,000 në 9,000 në dekadën e fundit për shkak të migrimit në MB.
Besim Dani, drejtori i shkollës së mesme Skenderbeu, i cili ka nxënës të moshës 15 deri në 18 vjeç, tha se eksodi ishte “tragjik”. “Më bën të ndihem shumë, shumë i trishtuar, dhe është gjithashtu e frikshme për sigurinë e tyre,” tha Dani, 50 vjeç. “Disa ishin nxënës të shkëlqyer, mund të ishin inxhinierë, mjekë, politikanë për Shqipërinë. Çdo familje këtu ndihet shumë keq; çdo ditë shohim më pak fëmijë në rrugë dhe dëgjojmë më pak zëra.”
Në kafenenë “Britania”, dy kamerierë pranuan se ishin përpjekur të kalonin Kanalin për në MB këtë verë, por kishin dështuar: ata u dëbuan nga Franca.
Një 22-vjeçar, kishte planifikuar të bashkohej me vëllain e tij, i cili punon në ndërtim. Ai kishte fjetur në pyll në Dunkirk me 14 të tjerë tre muaj më parë, pak para se t’i kapte policia franceze. Ai u deportua me një ndalim tre-vjeçar për të hyrë në zonën Shengen – zona që mbulon 26 vende evropiane pa kontrolle kufitare – të vulosur në pasaportën e tij. “Njerëzit nga Hasi shkojnë në MB sepse ne kemi familjen dhe miqtë atje”, tha ai. “Të gjithë në familjen time dhe të gjithë ata që njoh janë atje. Këtu mund të fitoj vetëm 200 euro në muaj, nuk mjaftojnë për të jetuar, por do të qëndroj pasi nuk mund të marr vizë.”
Leandra ishte larguar tashmë nga Hasi për të punuar si kuzhiniere fast-food-i në Tiranë, por gjithmonë u kishte thënë të afërmve se dëshironte një jetë më të mirë për veten dhe vajzën e saj larg Shqipërisë: duke parë bashkëkombësit e saj duke bërë me sukses udhëtimin ilegal gjatë verës, u nxit që ajo të fillojë të planifikojë udhëtimin e saj në Britani.
“Tani është më e hapur dhe të gjithë po largohen dhe ajo mori udhëtimin e saj sepse mendon se është një kohë e mirë [për të shkuar]”, tha vëllai i saj. “Është e tmerrshme për të gjithë. Në fund ajo po [bën] një sakrificë për vajzën e saj për një jetë më të mirë. Kur shkoni dhe merrni varkën, ose vdisni ose arrini në destinacionin tuaj.”
Hartimi i një rruge
Familja e Leandrës këmbëngul se ajo e mbajti të fshehtë planin e saj, por pretendojnë se ajo duhet të ketë vepruar pas kërcënimeve nga ish-partneri i saj “i rrezikshëm”. Ajo mori një kredi bankare prej 4000 € për të paguar kontrabandistët. Ata që reklamojnë kalime të suksesshme në platformat e mediave sociale si “Tik Tok” paguajnë nga 4,000 deri në 15,000 euro, në varësi të rrugës. Videot e vendosura në muzikën e reperëve të njohur shqiptarë tregojnë gomone që kalojnë Kanalin me hashtag si #London.
Më pas, Leandra nënshkroi dokumentet e nevojshme në Shqipëri për të marrë një fëmijë jashtë vendit, duke treguar dëshminë e kthimit. Më datë 20 tetor, thuhej se ajo do të nisej me Amelian të nesërmen për në Bruksel. Data e kthimit ishte nesër, 7 nëntor. Në deklaratë shtohej se babai i vajzës ishte dakord me udhëtimin. Leandra bashkangjiti konfirmimin e rezervimit për një apartament në qendër të Brukselit për 17 net me 1200 €.
Hetimet kanë vërtetuar se ajo as nuk e ka vizituar apartamentin dhe rezervimi me rimbursim është anuluar. Më 21 tetor Leandra dhe Amelia u nisën nga Tirana me një fluturim buxhetor të Wizz Air për në Bruksel. Rruga është cituar nga burimet si një opsion popullor për shqiptarët më të pasur.
Të tjerët duhet të kënaqen me një udhëtim dyditor me autobus nga Tirana në Bruksel, që kushton 150 €, më pas një udhëtim me tren ose makinë për në bregdetin francez. Në stacionin e autobusëve Pati Travel në Tiranë, një imazh i madh i Big Ben dhe i Dhomave të Parlamentit është suvatuar në murin brenda kafenesë. Kompania e autobusëve dërgon paketa deri në MB.
Të enjten në mëngjes një turmë shqiptarësh u mblodh para agimit për të hipur në autobusin e vetëm të përditshëm, i cili niset në orën 5 të mëngjesit. Shumë thanë se po largoheshin përgjithmonë për të fituar më shumë para dhe për të kërkuar një jetë më të mirë. Askush nuk do ta pranonte se kishte plane për të shkuar në MB: shumica thanë se po shkonin për në Gjermani, një nga ndalesat gjatë rrugës.
Babai i pronarit të kompanisë së autobusëve tha se numrat ishin ulur kohët e fundit për shkak të motit të keq, gjë që po i bën kalimet në Kanal më të rrezikshme. Në gusht, tre trajnerë në ditë i çonin shqiptarët në Bruksel, nga ku shumë vazhduan për në Britani, tha ai.
Midis dokumenteve të hedhura përpara kalimit të tyre në Kanal ishin prenotime treni që tregonin se menjëherë pas uljes në Bruksel, Leandra dhe Amelia kapën një shërbim për në Lille, pak përtej kufirit francez. Biletat i kushtonin 68 euro. Ato mbërritën pak para orës 17:00 dhe në orën 17:50 ishin në një tren tjetër për në Dunkirk në bregdet, një udhëtim 30 minuta. Këtu, ato do të bashkoheshin me qindra të tjerë që përpiqeshin të arrinin në Britani nga një bazë, nga një linjë hekurudhore e braktisur e quajtur “Xhungla e re”.
Xhungla
Në vitin 2016 qeveria franceze urdhëroi mbylljen e një kampi emigrantësh në Calais, i cili ishte aq i krijuar sa kishte dyqane, kafene, parukierë dhe xhaminë e vet. Policia dhe punëtorët me kapele të forta u futën me vare në qytetin e barakave, të njohur si Xhungla. Zjarret shpërthyen pasi tendat u dogjën në shenjë proteste.
Një kamp i ri, 26 milje në lindje të Calais në Dunkirk, ofron pak nga shpirti i komunitetit që e bëri organizimin e mëparshëm të sigurt për qindra mijëra njerëz që e quanin atë një shtëpi për muaj apo edhe vite. Këtë javë tendat e rrëmbyeshme të rrethuara nga mbeturina ishin të vendosura rreth djerrinës së lagur pranë një prone industriale. Karrocat e braktisura të blerjeve të përdorura si gropa zjarri të improvizuara ose për të transportuar dru për djegie u hodhën në anët e tyre. Nënat u kapën fort pas foshnjave.
Shumica e njerëzve në këtë kamp janë nga Afganistani dhe Iraku. Shqiptarët e kishin përdorur si pikë skene, por me përkeqësimin e motit, ata që kanë mbetur janë zhvendosur në hotele të lira në Dunkirk ose janë kthyer në shtëpi.
Lucy Halliday, 26 vjeçe, një punonjëse e ndihmës, tha se disponimi në kamp ndryshoi kur shqiptarët filluan të vinin këtë vit. Ajo beson se shumë po trafikoheshin në Britani, ku shpesh dërgohen për të punuar në fabrikat e kanabisit. “Ata nuk qëndrojnë gjatë këtu dhe më pas i hipin në varka”, tha ajo. “Ata nuk janë shumë miqësorë dhe nuk vijnë në seancat tona, ku ofrohen ushqim dhe lojëra”.
Kuptohet se bandat e drogës e kanë përdorur kampin edhe si vend rekrutimi, duke premtuar se do të paguajnë kalimin e çdo shqiptari që dëshiron të punojë në industrinë e drogës pas mbërritjes. Shqiptarët tani kontrollojnë pjesën më të madhe të tregut të kokainës në Britani, si dhe pjesë të mëdha të tregtisë së kanabisit. Burrat nga vendi janë kriminelët e huaj më të zakonshëm në burgjet britanike.
Leandra dhe Amelia kaluan tetë ditë në Dunkirk para kalimit të tyre të rrezikshëm në Kanal. Punonjësit e ndihmës dhe emigrantët e tjerë nuk i njohën fotografitë e tetëvjeçares dhe nënës së saj, duke sugjeruar se ato mund të kishin qëndruar në një hotel aty pranë përpara se të merrnin një telefonatë nga kontrabandistët se ishte koha për të shkuar. Një javë më parë të shtunën ato u morën në një plazh në Kent.
Një fillim i ri
Në një kafene të vogël pranë ish-apartamentit të Leandrës në Tiranë, vëllai i saj ndihmoi të bashkonte historinë e saj.
Punëtori 41-vjeçar i bujqësisë tha se ajo u kap nga Forcat Kufitare kur mbërriti të shtunën dhe u mbajt nga autoritetet “për dhjetë orë” pranë bregdetit përpara se të merrej për një intervistë në polici. Nga atje, ajo u zhvendos në një qendër përpunimi në Kent të hënën, që mendohet të jetë ose RAF Manston ose qendra Western Jet Foil në portin e Doverit, objektivi i një sulmi me bombë benzine javën e kaluar.
Të martën asaj iu lejua një telefonatë dhe thirri babain e saj në Has.
“Ne folëm me të për vetëm dy minuta”, tha vëllai i saj. “Ne pyetëm nëse udhëtimi ishte i tmerrshëm dhe ajo thjesht tha se ato janë mirë dhe ia kanë dalë. Që nga momenti kur mbërritën në Britaninë e Madhe ishin shumë të lodhur. Për mua është tronditëse të shoh që motra ime ka bërë këtë udhëtim. Kur shihni videot e varkave që kalojnë, është e frikshme. Kur e informuam nënën time se kishte zbritur në MB, ne u desh ta çonim në spital sepse nuk ndihej mirë – ajo kishte pritur të dëgjonte se çfarë i ndodhi vajzës së saj dhe tensioni ishte shumë i madh.”
Kapitulli tjetër i jetës së Amelias është i pasigurt. Por shqiptarët që janë vendosur në Britani, të cilët pranuan të flasin javën e kaluar, kishin një lutje: “Na lini të punojmë”.
Mentor Bokciu, 39 vjeç, mbërriti ilegalisht në pjesën e pasme të një kamioni 22 vjet më parë, por tani ka të drejtën të qëndrojë. Si i mitur i pashoqëruar, ai u vendos në një familje kujdestare angleze në lindje të Londrës, ku mësoi shpejt gjuhën. Ai filloi në tregtinë e ndërtesave, duke krijuar përfundimisht kompaninë e tij. Tani një biznesmen i suksesshëm, këtë vit ai hapi Illyrian Grill House, një restorant shqiptar në zemrën e emigrantëve në Palmers Green, në veri të Londrës.
Babai i tre fëmijëve, i cili jeton në Greys, Essex, është me origjinë nga Hasi. Ai tha: “Më mërzit kjo gjë, por njerëzit nuk kanë një të ardhme të ndritur në shtëpi. Nuk është çudi që njerëzit duan të shkojnë në një vend që u jep mundësi të rinjve. Ky vend ka qenë gjithmonë vendi më i respektueshëm, duke respektuar kombësitë e tjera. Njerëzit që vijnë këtu për arsye financiare duan të punojnë. Problemi është mënyra se si ata hyjnë në vend do të thotë se nuk munden. Shumë nuk mund të gjejnë një punë, një shtëpi apo të paguajnë taksa.”
Dimitra, 24 vjeç, një kameriere në restorantin Capital, në Wood Green aty pranë, tha: “Të jesh këtu tani është si të jesh në një qytet shqiptar. Këtu flas më shumë shqip sesa anglisht.” Muajt e fundit ajo tha se gjithnjë e më shumë burra shqiptarë po shkonin në Londër, ku diskutuan udhëtimet e tyre të rrezikshme nëpër Kanal. “I dëgjon duke folur se sa të frikësuar ishin në varka dhe sa sakrifikuan për të ardhur këtu; sa para kishin për të marrë hua.”
Megjithatë, komuniteti është i ndarë. John Gyftakis, 38 vjeç, zotëron kafenenë Lucia, një vendstrehim grek tashmë i njohur për burrat shqiptarë, të cilët ulen jashtë duke pirë duhan dhe duke pirë kafe, disa të njohur nga shqiponja dykrenore e flamurit kombëtar të bërë tatuazh në qafën e tyre. “Djemtë e rinj e shohin Britaninë si një lopë parash,” tha ai. “Ata shikojnë në mediat sociale dhe shohin të gjitha gjërat e mira dhe e duan atë.”
Janë të pazgjidhura më shumë se 120,000 kërkesa për azil. Meqë rasti mesatar që merr rreth 480 ditë për t’u përpunuar, mund të kalojë pak kohë para se Leandra dhe Amelia, një vajzë e vogël dhe nëna e saj, jeta e së cilës u zbulua në baltën e Dunkirkut, të mësojnë nëse edhe ata do të jenë në gjendje të vendosen këtu .
Jo rrallë ndodh që të rindizen vatrat e konflikteve në Ballkan. Tani shkas po bëhet një rezolutë e planifikuar në OKB për gjenocidin në Srebrenicë. Politikanët serbë shohin aty një damkosje kolektive të popullit serb. Simbolika ishte kërcënuese: Milorad Dodik, lideri i serbëve boshnjakë dhe president i Republikës Srpska, pjesës së dominuar nga serbët në Bosnje-Hercegovinë bëri të ditur në prani të përfaqësuesve nga qeveria e Beogradit, se ai “nuk sheh ndonjë kuptim të mbetet në Bosnje”. Dodik më tej: “Ne do të vazhdojmë më tej të pavarur”. E si gjithmonë ai ripërsëriti, se nuk ka pasur gjenocid në Srebrenicë.
Por tani Ruanda dhe Gjermania kanë sjellë në Kombet e Bashkuara një rezolutë, mbi bazën e së cilës Asambleja e Përgjithshme e OKB do ta deklarojë 11 korrikun, si ditën e përkujtimit ndërkombëtar të gjenocidit në Srebrenicë. Përfaqëues nga Serbia dhe Republika Srpska janë ngritur ashpër kundër rezolutës, që ata e shohin si damkosje kolektive të popullit serb.
Irrituese janë po ashtu spekulimet verbale të Milorad Dodik, se si duhet të veprojë me 150.000 të kthyerit boshnjakë, pra ata myslimanë boshnjakë që u dëbuan gjatë luftës në vitet 1992-1995 dhe pas luftës u rikthyen. Pasi ai deklaroi, se boshnjakët që janë më shumë se 50% e territorit në Bosnje-Hercegovinë duhet të jetojnë në 25% të territorit, ai paralajmëroi, se në rast të pranimit të rezolutës, opcioni i vetëm është ndarja paqësore nga Bosnje-Hercegovina. “Njerëzit në Republikën Srpska janë të zemëruar dhe nuk do të pranojnë të jetojnë me myslimanët boshnjakë.”
Mohimi i gjenocidit në repertorin e deklaratave të Dodikut
Deklarata e 25%-it e Dodikut të kujton në mënyrë shumë të qartë retorikën që u parapriu spastrimeve etnike në Bosnje-Hercegovinë. Krimet sistematike të planifikuara kishin si qëllim të eliminonin në pjesë të mëdha të Bosnje-Hercegovinës gjithçka jo serbe. Këto krime u dokumentuan nga Tribunali i Hagës, Gjykata Ndërkombëtare për Krime Lufte dhe në rastin e Srebrenicës u cilësuan si gjenocid. Megjithëse ligji boshnjak e parasheh dënimin në rast të mohimit të gjenocidit, Dodik pikërisht këtë mohim e ka futur në repertorin e zakonshëm të deklaratave të tij. Në një tubim masiv së fundmi në mes të prillit në Banja Luka, në prani të mijëra serbëve dhe kryetares së parlamentit serb, Ana Brnabiq, ai përsëriti sërish mohimin e gjenocidit në Srebrenicë. Fjalimin e tij ai e mbylli me fjalët. “Rroftë Rusia.”
Pak më vonë Dodik udhëtoi në Rusi me mikun e partisë së tij, Nenad Neshiq, ministër Sigurie në Bosnje-Hercegovinë. Ndër të tjera, Dodik u takua edhe me sekretarin e Këshillit të Sigurisë në Rusi, Nikolai Patrushev. Dodik dhe Neshiq postuan një foto nga avioni i tyre, ku tregojnë përshëndetjen me tre gishta, simbol i etno-nacionalizmit serb. Në televizionin serb, Neshiq tha së fundmi, “Vendi im është Serbia. Vendi im është Republika Srpska. Pikë.”. Ajo që të bie në sy është se megjithë shkeljet e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit në vitin 1995, roja i kësaj marrëveshjeje, Përfaqësuesi i Lartë për Bosnje-Hercegovinën, Christian Schmidt hesht. Në vjeshtën e vitit 2023, Schmidt e kërcënoi Dodik me “pasoja serioze”, nëse ai vazhdon të shkallëzojë gjendjen. E megjithëse Dodik vazhdon me përpjekjet separatiste, Schmidt vazhdon të heshtë.
Duhen përgatitje për skenarin më të keq
Trupat e EUFOR-it të vendosura nga BE e që sigurojnë Marrëveshjen e Dejtonit, do duhet të shtojnë patrullimet në zonat e të kthyerve, gjë që kërkon edhe rritjen e numrit të tyre. 150.000 viktimat potenciale, të cilat ish-Përfaqësuesi i Lartë për Bosnje-Hercegovinën, Lordi Paddy Ashdown që ka ndërruar jetë, i quajti “më të shkretët e të shkretëve”, u është dashur të kalojnë njëherë nëpër ferr. Kërcënimi nga Dodi dhe ritraumatizimi është iminent. Perëndimi duhet të veprojë në mënyrë preventive, për shembull përmes zonave të mbrojtura të siguruara ushtarakisht, aksione të mundshme evakuiimi dhe zona të ndaluara fluturimi. Kjo ndoshta tingëllon joreale, por të mbijetuarit e masakrave serbe në pranverën e vitit 1992 jetojnë në një klimë të frikës. Kjo mbetet reale, për sa kohë që shoqatat e çetnikëve serbë çdo vit e kujtojnë me festime masakrën e tyre në Vishegrad dhe mbeten të pandëshkuar, për sa kohë që bandat nacionaliste të çiklistëve “Ujqit e natës” kalojnë nëpër Republikën Srpska dhe presidenti i RS mohon gjenocidin.
Potencial për shkallëzim
Për kryekomandantin e trupave të NATO-s për Europën (SACEUR), gjeneralin Christopher Cavoli, gjendja është serioze. Para kongresit amerikan më 17 prill ai tha: “Situata në Ballkanin Perëndimor është ashpërsuar. Tensionet etnike në Bosnje e kanë potencialin të shkallëzohen. Republika Srpska, sipas Cavoli, përpiqet të “dobësojë autoritetin shtetëror” dhe marrëdhënien me BE dhe NATO-n dhe njëkohësisht të mbajë lidhje të forta me Rusinë. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg tha, se është “thellësisht i shqetësuar” për vazhdimin e “politikës secesioniste” në Bosnje-Hercegovinë.
Politikanja serbe, Ana Brnabic i quajti deklaratat e Cavolit “një mesazh shqetësues” dhe kërcënoi, se “do të krijohej një rast precedent, nëse ata kalojnë rezolutën e Srebrenicës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së. Ata do të hapin kutinë e Pandorës. T’i ruajë zoti pastaj me atë që do të shkaktojnë pas kësaj.”. Tani perëndimi i lirë duhet të marrë masa për të shpëtuar një nga projektet më të suksesshme të paqes që nga Plani Marshall. NATO tregoi në mënyrë impresionuese në Kosovë në shtatorin e vitit 2023, se brenda pak ditësh mund të shuajë një konflikt që rindizet. Perëndimi duhet të veprojë kështu në mënyrë preventive për të shpëtuar Bosnje-Hercegovinën./DW/
Vite më parë kur unë kërkoja ndryshime pozitive në vend, kur unë mendjen e kisha tek ngjizja e një alternative të re politike, shkrimet e mia gjenin mbështetje jashtëzakonisht të madhe tek të gjitha shtresat e popullsisë, filluar nga rrethi i ngushtë shoqëror e deri tek miqësia virtuale.
Endërra e ndryshimit vazhdon…
Mirëpo, jo të gjithë mendjen e kishin pasur tek ngjizja e një alternative të re. Kur erdhen në pushtet, një nga një e disa në grupe më të mëdha ju vardisen Lëvizjes Vetëvendosje. Ndërsa unë mbeta pothuajse i vetmuar në rolin e opozitarit kundër partisë së “re” në pushtet.
Edhe përkundër zhgënjimit në miqt virtual, të cilët deri dje e i llogarisja mbështetës në procesin e ndryshimeve rrënjësore në vend, unë e vazhdova punën dhe angazhimin tim të përditshëm në shërbim të qytetarëve dhe bashkatdhetarëve të vendit tim, ngase ndryshimin asnjëherë nuk e kam parë dhe as që e shohë tek një subjekt me mendësi të vjetër politike.
Pavarësisht situatës aktuale jo shpreslënëse për ndryshim, herët apo vonë ndryshimi do të vie si rezultat i zhvillimit ekonomik dhe ngritjes së vetëdijes qytetare.
Kopshti i vogël me therra shumë
Muajve të fundit një grup i miqve virtual m’u drejtuan me kërkesa të njëpasnjëshme për t’iu bashkangjitur në rrugëtimin e tyre politik, të cilët thirren në filozofinë politike rugoviane.
Nuk më bën përshtypje premtimet e tyre dhe as dëshira e tyre për të më pasur afër siq ma thonin shpesh, sa më bëri përshtypja kurreshtja ime për t’i parë nga afër dhe për t’i testuar fjalët e mëdha të tyre!
I nisur nga maksima e vjetër popullore “Aty ku ka dredhza shumë merre shporten e vogël”. Vendosa të hyjë në “kopshtin” e tyre të vogël, por nuk e mora me vete shportën, për shkak se isha i bindur se aty nuk ka dredhza fare!
Atë e vërejtja që në takimin e parë, por, megjithatë vendosa të shkojë tutje me testimin e lidershipit të subjektit politik dhe të vetes time përballë mbështetësve të mi të shumë të Kosovë dhe mërgatën tonë.
Cili ishte rezultati i testit demokratik
Disa ditë para se ta bëjë publik largimin nga subjekti politik, ua bëra gati edhe një test të thjesht demokratik. Për këtë test demokratik i njoftova disa persona kyq të cilët kishin ndikuar në aderimin tim, njëri prej të cilëve m’u përgjigj shkurt, “kjo nuk kalon”!
Unë ja ktheva, pavarësisht faktit se a kalon apo jo, kjo nuk ma ndryshon vendimin që tashmë e kam marrë.
Meqë e kisha vendosuar të largohem, e kisha vendosur ta pres 45 ditëshin, si shenjë simbolike e 45 minutave të një ndeshje futbollistike për të dalur nga loja e tyre hileqare!
Për 45 ditë apo për 45 minuta të lojës së pabarabartë i mësova dhe i vërtetova shumë gjëra, por në radhë të parë u binda se “këta nuk do të më japin rastin që unë të shënojë gola, por vetëm t’i asistoj ata në shënimin e golave”!
Përkthyer në gjuhën politike, qëllimi parësorë i tyre kishte qenë neutralizimi im në shkrime, respektivisht që të mos i mbajë në thumb të kritikës dështakët në subjektin e vogël politik dhe në tjetrën që t’i mbështes dhe ngriti lartë në piedestal përmes shkrimeve të mia, gjë të cilën, me përkushtim e bëra për 45 ditë, për t’i lëshuar tëposhtë në stilin e rënjes së lirë!
Pas testimit 45 ditorë rezultati demokratik i testit për subjektin e vogël doli të jetë tepër negativ, ndërsa testi personal i tejkalojë të gjitha parashikimet e mia, pasi arrita t’i tubojë rreth vetes me qindra bashkathdetarë të pjesës veriore të Italisë të cilët u rreshtuan pas meje për themelimin e degës së subjektit politik, për mosthemelimin e të cilit ju kam kërkuar ndjesë të gjithëve publikisht dhe secilit në veçanti!
Nuk kam shkuar dhe as nuk jam larguar pas 45 ditëve nga subjekti politik për çështje (ambicie) personale, por, për çështje konceptuale dhe parimore. Njehem jashtëzakonisht mirë që unë për këto 45 ditë punova me nder dhe përkushtim, pa hak dhe pa hile, por ishin dy bashkëkryetarët e subjektit politik që nuk më ndjekën në hapa dhe as në mbështetje morale qoftë edhe për një çast të vetëm!
Kjo le të mbetët në ndërgjegjën e tyre të vrarë!
Andaj nuk ndjehem aspak i penduar pse jam larguar. Nuk ndjehem i penduar as pse nuk ua themelova degën e partisë në Itali, për të cilën, më shumë gjeta mbështetje personale sesa partiake. Ndjehem i lumtur dhe krenarë që gjithçka ka përfunduar siq është më së miri brenda “45 minutave” apo 45 ditëve të shkurta dhe netëve të gjata!
Në artikull ngrihej pretendimi se gazetari i mirënjohur i RAI 3, Sigfrido Ranucci, autori i dokumentarit për Shqipërinë që shkaktoi aq shumë debate në Tiranë dhe në Romë, rezulton i përfshirë në një skandal të denoncuar dy vite më parë, për blerje të videove me qëllim rrënimin e politikanëve.
Por në një reagim ekskluziv për Syri TV dhe Syri.net, zëvendëspresidenti i Rai3 dhe autori i programit “Report” ka hedhur poshtë pretendimet që ngren artikulli i publikuar sot në median shqiptare dhe e quan atë një Fake Neës.
Ai ka sqaruar se ky është një material i vjetër i ricikluar qëllimisht dhe se këtë çështje për të cilën aludohet ai e ka fituar në gjykatat e Veronas dhe Padovas, ku dhe është faktuar se ka kryer detyrën e tij në mënyrë profesionale dhe nuk ka patur as video falso, as materiale të siguruara në mënyrë të “zezë”.
Më poshtë reagimi ekskluziv i Ranuccit:
“Lajmi që po qarkullon është një fake news. Bëhet fjalë për një material të vjetër të 2014. Të gjitha çështjet gjyqësore që janë zhvilluar mbi këtë çështje në gjykatat e Veronas dhe të Padovas janë mbyllur në favorin tim dhe magjistratët kanë deklaruar se kam qenë duke bërë vetëm punën time, e se nuk ka pasur asnjë video falso, asnjë material të siguruar në rrugë “të zeza”. Ndërkohe politikani që ka ngritur këtë kurth dhe regjistrimet, Flavio Tosi, është dënuar në shkallë të parë për shpifje. Gjithësesi jam gazetari i vlerësuar me më shumë çmime në gjithë historine e RAI-t”
Reportazhi investigativ i Ranuccit për marrëveshjen e refugjatëve Rama – Meloni, ku u publikuan shumë faktë e dëshmi për lidhjet me narcotrafikun të pushtetit të Edi Ramës, mes të cilëve dëshmi të veçanta për Engjëll Agaçin, vëllain e kryeministrit, Olsi Rama etj tronditën opinionin publik në të dyja anët e Adriatikut pritet të vijojë në puntatat e tjera me fakte e prova edhe më përvëluese, ka bërë me dije autori i “Report”.
VOAL- Në një opinion të poetit të shquar prof Martin Camajt të shkruar në letrën e datës 15 mars 197, shkruan:
“Prandej me sinqeritetin ma të madh u them se rinija e andejshme u don pse ke ju ka diktue ndershmënin n’idealin kombtar, flijimet tueja për kët ideal e sidomos dijen e juej pse talentet e linduna për intriga ne na çojnë të vjelltë.”
Ky fragment nga arkivi i Mustafa Merlika Krujës është nxjerrë nga nipi i tij Eugjen Merlika, publicist dhe studiues.
Kjo psikologji dhe kjo poshtërsi politike shoviniste serbe, e cila po zgjatë që 35 vite vështirë të sqarohet e kuptohet, dhe as që po mendohet të revidohet nga Serbia.Kabineti i propozuar i ri qeveritarë nga presidenti Aleksander Vuqiqi,i cili edhe ka huqur menderisht, është treguesi i përqafimit të hapur të politikës të Rusisë .Dhe tjetra.Koha e zgjedhjeve në Amerikë po afron dhe të gjithë shpresat e Serbisë janë të fitorja e republikanit, Donald Tramp.Demonstrimi i një politike të shovenizmit, nuk është vëshitrë të kuptohet, kur edhe ky kabinet qeveritar serb ka në përbërjën e tij, garniturën politike të kohës së Millosheviqit.Po shpërthejnë serbët nga emocionet , që shpëtuesi i tyre Putin, të gjuan bombën bërthamore , duke e kallur botën, së kështu sipas tyre do të vjen një rend i ri botëror.Politika e tillë e ndërtuar mbi themelët iracionale edhe është iracionale.Kiqi mitik pansllavë që Vulin premton, i nxjerrë nga humnera e vërtetë , po konsiderohet shpëtim për Serbinë.Nën sanksionet amerikane për krim dhe korrupcion Aleksander Vulin, ish shef i BIA-s, dhe bashkëpunëtor i ngushtë i Vuqiqit, është propozuar si një nga nënkrytarët e qeverisë , pa departament të veqantë.Ky për disa kohë ka jetuar në Moskë, duke marr instrukcione atje për destabilizim të rajonit, më moticivacion fashist të botës serbe.Një agjent sekret, dhe një pleh sigurishtë së është një shqetësim për rajonin.Vulin ky faqezi sigurishtë së mori në Rusi instrukcione nga KGB-e.Ai kishte dëklaruar së “ai që nuk e donë Rusinë është armikë i Serbisë”.Kjo tregon së ky përson dhe komplet garnituara në pushtetin e Serbisë , vuan nga një epidemi e patrajtuar truri.BE dhe Amerika pas legjitimimit të ri të një strukture fashiste , ndoshta bindet së shumë zor, apo e pamundur, do të jetë të bisedohet për paqe në Ballkan.Këta njerëz bartin biografinë më të zezë, si kriminelë lufte.Vuqiq, Vulin, Daciq, Sheshel, Nikoliq, Dodik,Mandiq duhet të izolohen dhe frenohen në idenë e qmenduar të botës serbe.Ky majtizem ekstrem serb,është një masturbim mendor, i cili meriton të asgjësohet nga NATO, sepse Kosova dhe rajoni në mënyrë përmanete po kërcënohen më luftë me shumë të formës hibride nga Serbia në bashkëpunim për Rusinë.
SPAK ka përfunduar hetimet ndaj biznesmenit Pëllumb Gjoka, i akuzuar për vrasje dhe grup të strukturuar kriminal, si dhe ndaj bashkëpunëtorëve në polici dhe prokurori, ndërsa i kërkon gjykatës kalimin e çështjes për gjykim.
Nga Edmond Hoxhaj, BIRN
Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, SPAK, njoftoi të shtunën më 4 maj përfundimin e hetimeve ndaj biznesmenit Pëllumb Gjoka, i akuzuar për vrasje dhe grup të strukturuar, si dhe të bashkëpunëtorëve të tij, mes tyre një prokuror dhe dy funksionarë policie. SPAK ka dërguar për gjykim çështjen ndaj shtatë të pandehurve, duke bashkëngjitur edhe të dhënat për pasuritë e sekuestruara, të dyshuara si produkt i veprës penale.
Pëllumb Gjoka, 49 vjeç, u arrestua në korrik 2023 si anëtar i dyshuar i një organizate kriminale që kishte kryer ndër të tjera vrasje dhe pengmarrje. Ai është pronar i kompanisë “Imperial Group”, me aktivitet në fushën e investimeve në turizëm dhe në lojërat e fatit krahas bizneseve të tjera.
Në vitin 2021, qeveria shqiptare i dha kësaj kompanie statusin e investitorit strategjik për projektin Silver Sand Resort, një projekt masiv që duhet të shtrihet në një sipërfaqe prej 113 mijë metra katrorë për ndërtimin e pallateve, vilave dhe hoteleve. Sipas dokumenteve të publikuara, vlera e planifikuar e investimit ishte 52 milionë euro, nga të cilat, një pjesë do të financohej nga shitja gjatë ndërtimit të apartamenteve dhe vilave.
Hetimi ndaj Gjokës filloi pas mbërritjes së një dosjeje nga Franca. Ndaj tij dhe anëtarëve të tjerë të grupit ka nëntë lloj akuzash për vepra penale, mes të cilave vrasje, korrupsion aktiv e pastrim parash, të kryera në kuadër të grupit të struktuar kriminal. Ndërsa zyrtarët e arrestuar si pjesë e organizatës akuzohen për korrupsion, zbulim të akteve apo të dhënave sekrete, si dhe për sigurimin e kushteve dhe mjeteve për të kryer vrasje.
Veç Gjokës, për gjykim janë dërguar edhe të pandehurit Behar Brajoviq; Edmond Preka; Astmer Bilali; dy zyrtarët e policies, Ardit Hasanbegaj dhe Oltian Bistri, ky i fundit me funksion si shef i Drejtorisë së Forcës Operacionale; si dhe prokurori Xhevahir Lita.
Prokuroria thotë së i ka bashkëngjitur akteve të dërguara për gjykim edhe të dhënat e pasurive të sekuestruara në cilësinë e produktit të veprës penale. SPAK ka sekuestruar 390 mijë m2 pyll e ndodhur në Pulaj-Plazh të Velipojës në Shkodër dhe pesë pasuri të paluajtshme të blera për vlerën 980 mijë euro.
Prokuroria e Posaçme njofton se është ndarë çështja për për personat e tjerë nën hetim për të cilët nuk janë ekzekutuar ende masat e sigurimit të miratuara nga gjykata, si dhe për persona të tjerë të përfshirë në këto aktivitete kriminale.
Lënia në harresë e fshatrave ka bërë që shumë prej tyre të braktisen nga banorët. Boçova e Levanit në Fier është një nga fshatrat që ka pësuar tkurrjen më të madhe gjatë viteve të fundit. Mungesa e infrastrukturës dhe shërbimeve jetike ka detyruar banorët të emigrojnë jashtë vendit. Dikur fshati numëronte mbi 400 familje, ndërsa tani në këtë fshat nuk kanë mbetur as 100 shtëpi të banuara
SYRI TV
Boçova ishte fshati më i madh në zonën e Bishanit, njësia administrative Levan, por tashmë ky fshat thuajse po shkon drejt shpopullimit total. Mungesa e perspektivës, infrastruktura e amortizuar dhe pamundësia për të fituar bukën e gojës ka detyruar banorët t’i kthejnë sytë drejt emigracionit.
Në fshat dikur kishte mbi 400 familje, ndërsa tani numri i tyre ka rënë nën 100, ku pjesa më e madhe tyre janë në moshë të madhe. Të moshuarit thonë se fëmijët e tyre kanë ikur në emigracion, në fshatin e tyre nuk as rrugë, as kopsht e shkolla për fëmijët dhe as qendër shëndetësore.
Banorët e Boçovës thonë se në fshatin e tyre nuk ka asnjë lloj shërbimi, as rrugë të shtruara dhe koshat e largimit të mbetjeve urbane duket qartë se sa shërbim marrim nga pushteti vendor…
Të ndodhur në kushte të tilla kur pushteti vendor e qeveria nuk investojnë në infrastrukturë, banorët, kryesisht rinia e kanë gjetur zgjidhjen duke emigruar në vende të ndryshme të Europës për një jetë më të mirë.
Rasti i Lali Erit dhe orvatja e tij që prokurorët t’i shpallë kolegë e gazetarët armiq, shpërfaq të vërtetën se pushtetarët e fajshëm janë të mirësjellshëm, e madje edhe bamirës, por vetëm përderisa veprojnë të papenguar. Dhe se i kthehen origjinës dhe rrugaçërisë sapo i zbulojnë se nuk janë të atillë siç tregohen.
Pastaj, rasti i kryetarit të Bashkisë së Tiranës shpalosi të vërtetën se hajdutëria e politikanëve do ishte e pamundur nëse ata nuk do kishin mbulesën mediatike dhe përkrahjen e elitave që majmen e ushqehen nga hajdutëria e tyre.
Dhe Lali Eri dhe hajnat e tij tregojnë se pse shqiptarët ndjeheshin si popull pa atdhe, e hajdutët e kudondodhur të shqiptarisë mburreshin me mëmëdhe Shqipërinë.
Sjellja e sotme e Lali Erit shpërfaq edhe dëshpërimin e pushtetarëve të cilët gabimisht besojnë se kurrë nuk do bie dekori i rrejshëm i ‘spektaklit’ mediatik që ata i fshehë nga sytë e popullit, ‘spektakël’ që ka për qëllim ta mbulojë hajninë dhe banditizmin e tyre, ‘spektakël’ që është shkatërrimtarë për popullin dhe vrastarë për ëndrrat rinore, që e fshehë të vërtetën se anëtarë më të rëndësishëm të ‘Partisë së Hajdutëve’ janë ata që e mbulojnë hajninë.
Pra Lali Eri tani ndjehet i tradhtuar nga të gjithë, duke filluar nga Kryeshefi i hajdutëve të ‘Rilindjes’ – Piktori, e deri te mediat dhe gazetarët qo i ushqeu për ta shpërfaqur si mbjellës pemësh edhe pse ishte vetëm një mbjellës i mjerë gënjeshtrash.
Dhe s’ka si mos jetë i dëshpëruar nga të gjithë ata që e shoqëronin deri sot kur u zbulua se nuk do mund të ishte gënjeshtar i suksesshëm pa mbështetjen e atyre që defilonin nëpër ekranet televizive ku shiteshin si ajka e mendimit të pavarur dhe kritikë, por duke qenë ‘prostituta’ të paguara shtrenjtë nga makrotë e tyre – nga Lali Eri dhe Piktori!
Dhe më në fund, vëllazëria e hajdutëve me seli te Bashkia e Tiranës dëshmoi diçka shumë të dhembshme që ka të bëjë me të gjithë ne: se o jemi popull pa elita, o kemi elita pe ndërgjegje! Me çka edhe vonë e kuptuam se përderisa ka dele, do ketë kush ato t’i qethë dhe se, aty ku pushtetarët vjedhin, shteti u takon hajdutëve!
Gazeta gjermane “Frankfurter Allgemeine Zeitung” shkruan për vështirësitë e shkaktuara në vendet e Ballkanit nga emigrimi dhe rënia e natalitetit, nga njëra anë dhe ardhja e emigrantëve nga Azia, për të cilin ato vende nuk janë të përgatitura.
Autori i tekstit, Michael Martens, të cilin e transmeton DW, përmend një anekdotë nga një konferencë ku u diskutua për rrezikun e shpërthimit të luftës në Evropën Juglindore, ku një pjesëmarrës pohoi se nuk ka rrezik sepse ka mungesë të ushtarëve në ato vende.
Martens nuk mendon se rreziku i luftës nuk ekziston, duke pretenduar se edhe forcat speciale të armatosura mirë mund të bëjnë shumë dëm, por se këto vende ende vuajnë nga mungesa e ushtarëve. Ai përmend Serbinë si shembull.
“Serbia, për shembull, ka disa vite që po armatoset fort me raketa, dronë dhe sisteme kundërajrore nga Kina dhe Rusia, të cilat së shpejti duhet të plotësohen nga avionët luftarakë francezë Rafale, kjo është një pjesë e tablosë. Tjetra është se Serbia, ashtu si vendet e tjera dhe rajoni, ka mungesë të ushtarëve që dinë ta operojnë me këtë teknikë të shtrenjtë, pra ushtria serbe ka në fakt më shumë se 300 tanke, por më së shumti një e treta ka ekuipazhe të trajnuar”, shkruan FAZ, transmeton Telegrafi.
Ai përmend si arsye se oficerët më me dëshirë shkojnë në ekonomi dhe se ka pak të rinj, sepse shërbimi ushtarak nuk është më aq tërheqës dhe sepse gjithnjë e më pak fëmijë po lindin. Gjithashtu, thuhet se emigracioni e përkeqëson problemin, sepse “vendet e rajonit nuk janë mjaft tërheqëse për të mbajtur popullsinë e tyre të re apo për të tërhequr emigrantë”.
Emigrimi – alternativa më e mirë
Autori i artikullit krahason situatën në Serbi me atë në Rumani apo Bullgari, duke deklaruar se në ato vende ndonjëherë është e mundur të ngadalësohet emigracioni nga qytetet e mëdha apo edhe të ndryshojë trendi, por vëren se këto vende janë anëtare të Bashkimit Evropian.
“Në gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, të cilat nuk janë ende anëtare të Bashkimit Evropian dhe nuk kanë qasje të barabartë në tregun e tij, situata nuk duket aq e mirë”, shkruan FAZ, duke thënë se për shumë të rinj në ato vende emigrimi ende duket se është alternativa më e mirë, transmeton Telegrafi.
Rënia e numrit të banorëve ndikon edhe në sjelljen e investitorëve perëndimorë, thekson FAZ, duke shpjeguar se nuk ka fuqi të mjaftueshme për projekte të mëdha në industritë intensive të punës. “Një konsorcium perëndimor, i cili dëshiron të ndërtojë një fabrikë të madhe në një vend ballkanik, ra dakord para fillimit të punës që dy të tretat e punonjësve të importohen nga Filipinet”.
Vendet e Ballkanit nuk janë gati për emigrantë të rinj
Thuhet se politikanët në rajon e kuptuan vonë seriozitetin e situatës demografike dhe se tani janë në garë për të sjellë punëtorë të huaj. “Ndërkohë, transporti urban i Beogradit punëson shoferë autobusësh nga India apo Sri Lanka, sepse nuk ka të interesuar vendorë. Vendi më i varfër në Evropë, Kosova me aeroplanë ka sjellë punëtorë nga Bangladeshi për projekte të mëdha.”
Ky realitet i ri do t’i vendosë shoqëritë në rajonin e Ballkanit përballë sfidave të vështira, paralajmëron FAZ, sepse emigrantët nga Azia dhe Afrika do të kenë fëmijë, do të blejnë pasuri të paluajtshme, do të kultivojnë traditat dhe fetë e tyre dhe do të ndryshojnë pamjen e qyteteve në Evropën Juglindore, diçka me të cilën nuk janë mësuar në atë rajon.
“Potenciali për konflikt është i dukshëm. Ballkani, është e vërtetë, ka qenë multietnik për shekuj. Por të pranosh se ai territor është një rajon emigrantësh ose se duhet të bëhet, në mënyrë që të mbajë veten ekonomikisht, pushtetmbajtësit vështirë e pranojnë këtë”, përfundon Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Një zjarr i fuqishëm shpërtheu këtë të premte, më 3 maj, në një fabrikë të kompanisë industriale Diehl Metal, raporton gazeta gjermane Bild. Katastrofa mobilizoi të paktën 170 zjarrfikës në një zonë industriale të vendosur në perëndim të kryeqytetit gjerman, rruga Am Stichkanal në distriktin Berlin-Lichtefelde. Në një video të postuar nga kryeredaktori i Berliner Zeitung, Tomasz Kurianowicz, shihet ndërtesa e përfshirë nga flakët dhe tymi i zi në ajër.
Era, e cila fryn në drejtim të veriut, bën që shtëllungat e tymit të zi të ngrihen mbi rajonin e Berlinit. Tymi mund të përmbajë, sipas zëdhënësit të zjarrfikësve të Berlinit, Adrian Wanzel, të cituar nga Bild, acid sulfurik dhe cianid hidrogjeni që ishin ruajtur në këtë fabrikë të përpunimit të metaleve, duke përfshirë ndërtesën 2000 m², e cila u dogj në të paktën katër kate dhe u shemb.
Zjarrfikësit ndërhyjnë nga jashtë, me kostume mbrojtëse specifike, shtoi ai. Vendi është evakuuar plotësisht dhe ende nuk raportohet për të lënduar në mesin e punonjësve të fabrikës.
Megjithatë, një zjarrfikës ka pësuar shqetësime për shkak të nxehtësisë së madhe të shkaktuar nga zjarri. Popullsia e Berlinit u alarmua në fund të mëngjesit për përhapjen e një reje tymi potencialisht toksike dhe për këtë arsye të rrezikshme, dhe një zonë të madhe afër Berlinit iu kërkua të kufizohej dhe të mbyllte dritaret. Rrethet e prekura janë Steglitz-Zehlendorf, Spandau dhe në perëndim të Reinickendorf.
Zjarrfikësit e Berlinit postuan një hartë në Twitter ku tregon zonën në të cilën ky tym ka të ngjarë të përhapet, shoqëruar me udhëzime sigurie drejtuar popullatës. Sipas televizionit gjerman RBB, zjarri ka rënë në një dhomë teknike në katin e parë të kantierit. Nxënësit nga shkollat aty pranë u mbyllën brenda, duke pritur që familjet e tyre të vinin t’i merrnin.
Prodhuesi i sistemit IRIS-T furnizon Ukrainën
Diehl Metal ka selinë në këtë adresë, por aty ka edhe një degë të Diehl Defense, specifikon Berliner Zeitung. Ky konglomerat gjerman ka disa degë, duke përfshirë një të dedikuar për industrinë e armëve. Ai prodhon veçanërisht sistemin e mbrojtjes kundërajrore IRIS-T SLM, e cilësuar si zemra e të menduarit strategjik të vendeve të NATO-s në Evropë, dhe të cilin Gjermania ia dorëzon ushtrisë ukrainase për t’u mbrojtur kundër sulmeve ruse. Sipas faqes së specializuar të informacionit Oryx, Gjermania ka dorëzuar tashmë 12 sisteme raketash tokë-ajër IRIS-T SLM në Ukrainë që nga tetori 2022, dhe 22 raketahedhës. Prandaj, ky sistem mbrojtës është një nga ata që janë furnizuar në sasitë më të mëdha nga aleatët perëndimorë të Kievit.
Këto bateri raketore janë gjithashtu në qendër të projektit evropian të mbrojtjes kundër raketave, i quajtur European Sky Shield, i udhëhequr nga Gjermania dhe në të cilin marrin pjesë 19 vende, duke krijuar një bazë për blerjen e përbashkët publike të sistemeve të mbrojtjes kundërajrore për partnerët evropianë. Dhjetorin e kaluar, raporton agjencia Euractiv, Sllovenia bleu dy sisteme IRIS-T SLM, për një shumë prej të paktën 200 milionë euro, sipas të përditshmes sllovene Delo.bw
Juristja e të drejtës së medias, Flutura Kusari, në një lidhje me Skype në rubrikën Çështja e ditës nga Klevin Muka në News 24 ka komentuar indeksin e lirisë së medias, ku Shqipëria renditej e fundit në rajon.
Kusari theksoi se nuk është e befasuar aspak nga kjo renditje. Sipas saj, Shqipëria është vend i rrezikshëm për të bërë gazetari të lirë.
“Nuk jam e befasuar nga renditja. Kjo sepse Shqipëria është vend i rrezikshëm për të bërë gazetari. Ata zëra të pavarur në gazetari i nënshtrohen presioneve politike etj, ndonjëherë nga kryeministri Edi Rama, por ndonjëherë edhe nga bizneset. Kemi problem të madh edhe me pronësinë e medias.
Nuk ka vullnet politik për të rregulluar median. Rama sulmon vazhdimisht mediat. Edhe kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj gjithashtu besoj se ka luajtur rol negativ në këtë rankim. Kjo, pasi ai nuk pranon kritika, edhe pas skandaleve të fundit në Bashkinë e Tiranës”, u shpreh Flutura Kusari. bw
Alsu Kurmasheva në një sallë gjyqi në Rusi, 1 prill 2024.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, ka bërë thirrje për lirimin e të gjithë gazetarëve, përfshirë Alsu Kurmashevën e Radios Evropa e Lirë dhe Evan Gershkovichin e The Wall Street Journal, të cilët janë arrestuar në Rusi për akuza që ata, punëdhënësit e tyre dhe mbështetësit e tyre i hedhin poshtë si të nxitura politikisht.
“Gazetaria nuk duhet të jetë krim askund në botë”, tha Biden në një komunikatë për shënimin e Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit më 3 maj.
“Në Rusi, gazetarët amerikanë Alsu Kurmasheva dhe Evan Gershkovich, janë paraburgosur në lidhje me punën e tyre për Radion Evropa e Lirë dhe The Wall Street Journal”, tha Biden.
Kurmasheva – gazetare e REL-it me bazë në Pragë e cila mban dyshtetësi, amerikane dhe ruse – po mbahet në paraburgim në Rusi prej 18 tetorit, për gjoja shkeljen e të ashtuquajturit ligjin për “agjentët e huaj”.
Kritikët dhe grupet për të drejtat e njeriut thonë se Kremlini e përdor këtë ligj për ta luftuar çdo kundërshtim.
Kurmasheva, 47 vjeçe, akuzohet edhe për përhapjen e dezinformatave për ushtrinë ruse dhe përballet me burgim deri në 10 vjet, nëse shpallet fajtore.
REL-i dhe Qeveria amerikane thonë se akuzat janë hakmarrje për punën e saj si gazetare e REL-it.
Gershkovich, gazetar i të përditshmes amerikane, Wall Street Journal, është në paraburgim më shumë se një vit në Rusi, nën akuzat për spiunim.
Autoritetet ruse nuk kanë ofruar të dhëna që mbështesin akuzat e tyre për spiunazh, të cilat Wall Street Journal dhe Qeveria amerikane, i kanë hedhur poshtë.
Ato deklarojnë se Gershkovich ka qenë duke e bërë punën e tij dhe ka qenë i akredituar si gazetar në kohën kur është arrestuar.
Moska është akuzuar gjithashtu edhe për paraburgosjen e amerikanëve për t’i përdorur ata pastaj për shkëmbim me të burgosur rusë në Shtetet e Bashkuara.
“Në Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit, Shtetet e Bashkuara bëjnë thirrje për lirimin e menjëhershëm dhe pakushte të të gjithë gazetarëve, të cilët janë burgosur thjesht sepse po bënin punën e tyre”, tha Biden.
Biden tha se administrata amerikane do të njoftojë së shpejti për hapa konkretë si përgjigje ndaj arrestimit të jashtëligjshëm të gazetarëve në gjithë botën, duke e cilësuar si “kërcënim serioz” shtypjen e lirisë së medias për sigurinë kombëtare të Amerikës.
“Do të autorizoj masa, përfshirë sanksione dhe regjim vizash kundër atyre të ndërmarrin veprime abuzive për ta heshtur shtypin”, tha Biden.
Komentet