Shtetet e Bashkuara thanë se marrëveshja mbi udhërrëfyesin e zbatimit të planit evropian është thelbësore për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi, ndërsa përparimi drejt themelimit të Asociacionit të Komunave me shumicë serbe, thelbësor për ndërtimin e së ardhmes së Kosovës.
Të hënën Bashkimi Evropian tha se udhëheqësit e Kosovës dhe Serbisë u pajtuan për një marrëveshje të mbështetur nga Perëndimi për normalizimin e marrëdhënieve, por nuk pati nënshkrim dokumenti për shkak të mospajtimeve për zbatimin e saj, që do të kërkojë me shumë bisedime.
“Takimi i djeshëm ishte një hap i mirë përpara, por mbetet një punë e vështirë. Marrëveshja mbi planin e zbatimit është thelbësore për normalizimin sipas propozimit të BE-së. Përparimi drejt themelimit të Asociacionit të Komunave me shumicë serbe mbetet kritik për ndërtimin e së ardhmes së Kosovës si një vend sovran, shumetnik dhe i pavarur i integruar në strukturat euroatlantike”, thuhet në një deklaratë të Departamentit amerikan të Shtetit.
Më herët gjatë së martës i dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar tha se pas pajtimit të një nate me parë, palët duhet të fillojnë menjëherë diskutimet për zbatimin e propozimit evropian por edhe përmbushjen e marrëveshjeve të deritashme, përfshirë edhe atë për Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Bashkimi Evropian paralajmëroi takime të reja në kuadër të diskutimeve rreth zbatimit të propozimit evropian që nuk përfshinë njohjen e ndërsjellë, ndonëse kërkohet që palët të respektojnë pavarësinë, sovranitetin dhe tërësinë tokësore të njëra-tjetrës.
I dërguari i BE-së, Miroslav Lajçak pritet të vizitojë të dyja vendet për të diskutuar planin e zbatimit të marrëveshjes sipas propozimit evropian para se të organizohet takimi i radhës ndërmjet kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç.
Ai dhe i dërguari amerikan Escobar thanë se diskutuan në Bruksel “për të bashkërenduar hapat në prag të takimit të ardhshëm. U pajtuam për rëndësinë e marrëveshjes për modalitetet e zbatimit dhe nevojën për të zbatuar të gjitha marrëveshjet ekzistuese”, shkroi zoti Lajcak.
Kryeministri Kurti tha ndërkaq se takimi i së hënës “konfirmoi që kemi të bëjmë me një platformë solide për të ecur përpara dhe gjithçka që na mundëson ecjen përpara është pozitive”.
Ai tha se “do të ketë bisedime jo të kollajshme, por qëllimi i Brukselit është që brenda muajit mars të ketë rezultate të prekshme”.
Të hënën ai tha se ishte i gatshëm të nënshkruante planin evropian por kjo nuk ndodhi meqë pala serbe nuk ishte e gatshme për një gjë të tillë.
Presidenti serb Vuçiç, tha të martën se një nga pikat e planit evropian nënkupton që Serbia do ta lejonte Kosovën të anëtarësohej në Kombet e Bashkuara.
“Prandaj nuk kam nënshkruar”, tha ai duke nënvizuar se në Bruksel është pajtuar për vazhdimin e bisedimeve. “Do të ketë më shumë bisedime”, tha ai duke ritheksuar se diplomatët perëndimorë u kanë bërë me dije të dyja palëve se refuzimi i propozimit evropian do të nënkuptonte sanksione.
Serbia e mbështetur nga Rusia, kundërshton pavarësinë e Kosovës që u shpall në shkurt të vitit 2008 me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe vendeve kryesore të BE-së.
Të dyja vendet aspirojnë integrimet evropiane, por më parë duhet të zgjidhin mosmarrëveshjet. Plani evropian thotë se palët nuk do të pengojnë njëra tjetrën në përpjekjet për integrim në bllok.
Plani evropian u hodh në tryezë në një periudhë tensionesh ndërmjet të dyja palëve dhe diplomatët perëndimorë shtuan trysninë për pranimin e tij në dritën e zhvillimeve në kontinentin evropian, pas agresionit rus në Ukrainë.
