Kardinalët katolikë, që u takuan në Romë të hënën, vendosën që më 7 maj të nisë konklava apo procesi për zgjedhjen e pasardhësit të Papa Françeskut, tha zëdhënësi i Vatikanit, Matteo Bruni.

Kardinalët do të marrin pjesë në një meshë solemne në Bazilikën e Shën Pjetrit, pas së cilës do të mblidhen në Kapelës Sistine dhe përmes votimit të fshehtë do të mund të votojnë për zgjedhjen e papës së ri.

Papa Françesku, 88-vjeçar, kreu i Kishës Katolike, vdiq më 21 prill, pas një sulmi në tru. Viteve të fundit ai ishte përballur me probleme shëndetësore, ndërkaq në muajt e fundit të jetës së tij ishte shtruar edhe në një spital në Romë për shkak të pneumonisë së dyfishtë.

Ati i Shenjtë u varros në në Vatikan më 26 prill, ceremoni që mblodhi mijëra besimtarë, klerikë dhe udhëheqës nga e mbarë bota.

Varrimi i Papa Françeskut i hapi rrugë mbajtjes së konklavës. Procesi i përzgjedhjes së papës është tepër i fshehtë dhe asgjë nuk do të jetë e sigurt derisa të dalë tymi i bardhë nga oxhaku i Kapelës Sistine, për t’i treguar botës se është zgjedhur një papë i ri.

Në këtë proces, kardinalët që janë nën moshën 80-vjeçare mund të votojnë për kreun e ri të Kishës Katolike Romake.

Pas caktimit të datës për nisjen e konklavës, apo këshillit të fshehtë, kardinalët, që udhëheqin departamente të rëndësishme në Vatikan dhe dioqeza në mbarë botën, do të nisin të mblidhen në Romë.

Emërimi i një pape mund të bëhet vetëm nga kardinalët. Sipas të dhënave të Vatikanit, nga 252 kardinalë, 135 prej tyre janë kardinalë votues nën moshën 80-vjeçare 108 nga këta kardinalë me të drejtë vote ishin emëruar nga Françesku, 22 nga paraardhësi i tij, Benedikti i XVI, dhe Gjon Pali II.

Më shumë se 50 liderë shtetesh janë mbledhur për varrimin shtetëror të Papa Françeskut në Vatikan të shtunën. Katolikët romakë po ia bëjnë nderimet e fundit një pape që ishte udhëheqës i përulur dhe mbrojtës i të varfërve, imigrantëve dhe njerëzve të tjerë të margjinalizuar.

Liderë nga më shumë se 150 vende të botës iu bashkuan turmave të besimtarëve mëngjesin e së shtunës për t’ia dhënë lamtumirën e fundit papës në meshën e varrimit, që po mbahet në sheshin e Shën Pjetrit.

Në mesin e pjesëmarrësve janë edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, si dhe kryeministri në detyrë, Albin Kurti.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump – i cili është përplasur disa herë me Françeskun, veçanërisht për shkak të qëndrimeve të tyre të kundërta mbi imigracionin – do të marrë pjesë gjithashtu.

Po ashtu do të marrin pjesë edhe presidenti i vendit të lindjes së papës, Argjentinës, së bashku me krerët e shteteve të Francës, Gjermanisë, Italisë, Ukrainës, Filipineve, Polonisë, Britanisë dhe Zelandës së Re.

Më shumë se dhjetëra anëtarë të familjeve mbretërore, përfshirë Princin William të Britanisë së Madhe, do të jenë gjithashtu të pranishëm, së bashku me rreth 224 kardinalë dhe 750 peshkopë dhe priftërinj.

Kina, e cila nuk ka marrëdhënie formale me Vatikanin, nuk do të dërgojë përfaqësues. Izraeli, i cili u zemërua nga kritikat e papës për sjelljen e tij në Gazë do ta dërgojë ambasadorin e tij në Vatikan.

Papa vdiq më 21 prill – të hënën e Pashkëve – në moshën 88-vjeçare, pas një sulmi në tru.

Vatikani njoftoi se rreth 250.000 njerëz kaluan pranë trupit të tij, i vendosur në një arkivol druri në Bazilikën e Shën Pjetrit gjatë tri ditëve para funeralit.

Disa nga ata që u radhitën për të parë kufomën e papës kujtuan një njeri të njohur për afërsinë e tij me njerëzit, shakatë dhe mbrojtjen e të pambrojturve.

Gjatë papatit të tij, Françesku, i cili u zgjodh për ta udhëhequr Kishën Katolike Romake me 1.4 miliardë anëtarë në vitin 2013, u përpoq të krijonte një kishë më mendjehapur. Ai shpesh advokonte për të varfrit dhe të margjinalizuarit, duke sfiduar vendet e pasura që t’i ndihmonin imigrantët dhe të merrnin masa kundër ndryshimeve klimatike.

“Ai ishte bari i thjeshtë dhe shumë i dashur në kryedioqezën e tij, që udhëtonte kudo, edhe me metro e autobus”, thuhet në një dokument njëfaqësh për jetën e tij, i vendosur brenda arkivolit para se të mbyllej.

“Jetoi në një apartament dhe përgatiste darkën vetë, që të ndihej si një njeri i zakonshëm”.

Italia i ka angazhuar më shumë se 2.500 policë dhe 1.500 ushtarë për funeralin, i cili pritet t’i mbledhë rreth 200.000 njerëz në Sheshin e Shën Pjetrit dhe deri në 300.000 përgjatë rrugës 4-kilometërshe nga Vatikani deri në Bazilikën e Shën Marisë së Madhe, ku Papa do të varroset.

Vatikani tha se një grup të varfërish dhe njerëzish në nevojë do të presin arkivolin e papës për t’i bërë nderimet sapo ai të arrijë në bazilikë për varrosje, e cila do të zhvillohet në mënyrë private.

Pas periudhës së zisë, kardinalët katolikë nga e gjithë bota do të mblidhen për konklavën që do të zgjedhë papën e ri.

Konklava e fshehtë pritet të mos fillojë para 6 majit, për t’u lënë kohë kardinalëve të zhvillojnë takime të rregullta, ta njohin njëri-tjetrin dhe ta vlerësojnë gjendjen e kishës, përfshirë problemet financiare dhe ndarjet ideologjike.

Presidenti palestinez Mahmoud Abbas i bëri thirrje Hamasit të mërkurën që të dorëzojë armët dhe t’ia dorëzojë drejtimin e Gazës Autoritetit të tij Palestinez, pjesë e përpjekjeve për t’iu përgjigjur dyshimeve ndërkombëtare mbi rolin e autoritetit në një moment kyç për rajonin.

Abbas po fliste në një këshill drejtues ku pritet këtë javë të emërojë një pasardhës mes presionit nga fuqitë perëndimore dhe arabe, të shqetësuara për aftësinë e PA për të luajtur një rol afatgjatë të zbatueshëm në përpjekjet për paqe.

Ndërsa Abbas më parë i kishte bërë thirrje Hamasit që të vendoste forcat e tij nën kontrollin e PA, ai nuk e ka bërë këtë që nga fillimi i luftës në Gaza, kur personat e armatosur të grupit militant sulmuan Izraelin, duke shkaktuar hakmarrje të ashpër ushtarake nga Izraeli.

Hamasi vrau rreth 1200 njerëz dhe mori rreth 250 pengje në sulmin e tij të 7 tetorit 2023, sipas të dhënave izraelite. Fushata e Izraelit ka vrarë më shumë se 50,000 njerëz, thonë autoritetet lokale shëndetësore, dhe ka lënë pjesën më të madhe të Gazës në gërmadha.

Përpjekjet diplomatike për të hartuar një plan për të ardhmen e Gazës janë fokusuar në largimin e Hamasit, por Izraeli ka thënë gjithashtu se nuk do të pranojë asnjë rol për PA, e cila ushtron autonomi të kufizuar në Bregun Perëndimor.

“Hamasi duhet të dorëzojë përgjegjësitë e tij në Gaza dhe t’i dorëzojë armët përgjegjësisë së Autoritetit Palestinez dhe të shndërrohet në një parti politike”, tha Abbas.

Hamasi, i cili e përzuri PA-në nga Gaza gjatë një lufte të shkurtër civile më 2007, ka refuzuar thirrjet në muajt e fundit nga Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara për të lënë armët.

PRESION PËR EMËRIMIN E NJË PASUESI

Abbas po fliste në Këshillin Qendror të Organizatës për Çlirimin e Palestinës (PLO), e cila mban statusin e vëzhguesit në Kombet e Bashkuara, si përfaqësuesi legjitim i popullit palestinez dhe dominon AP.

Abbas, 89 vjeç, mori udhëheqjen palestineze pas vdekjes së liderit veteran të PLO-së, Jaser Arafat, në vitin 2004. Ai ka rezistuar për vite me emërimin e një zëvendësi apo pasardhësi, por lufta në Gaza ka intensifikuar presionin që ai ta bëjë këtë.

Muajin e kaluar, shtetet arabe propozuan një plan të pasluftës që Gaza të drejtohej përkohësisht nga një komitet, përpara se të kthehej në kontrollin e AP. Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe monarkitë e Gjirit që pritet të luajnë një rol në financimin e çdo rindërtimi të pasluftës së Gazës, kanë kërkuar në mënyrë të përsëritur reformën e AP.

Abbas ka kritikuar sulmin e udhëhequr nga Hamas ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, për të cilin ai tha se i dha Izraelit një pretekst për të shkatërruar Gazën. Izraeli nisi fushatën e tij ushtarake kundër Hamasit në Gaza pas sulmit të udhëhequr nga Hamasi./ Reuters. sn

Bisedimet e nivelit të lartë për Ukrainën, të cilat ishin paraparë të zhvilloheshin në Londër, janë shtyrë papritmas të mërkurën, njoftoi Ministria e Jashtme e Britanisë, pasi disa diplomatë të lartë u tërhoqën në çastet e fundit.

Njoftimi erdhi pak orë para nisjes së takimeve të 23 prillit, të cilat parashihej të përfshinin ministrin e Jashtëm të Ukrainës.

“Konfirmojmë se Bisedimet për Paqe në Ukrainë sot, me ministrat e Jashtëm, janë shtyrë”, i ka thënë Qeveria britanike Radios Evropa e Lirë, duke shtuar se “bisedimet e nivelit zyrtar do të vazhdojnë, por ato do të jenë të mbyllura për mediat”.

Bisedimet, që kishin për synim të gjenin rrugën drejt përfundimit të luftës 38-muajshe të Rusisë në Ukrainë, u përballën me sfida edhe më herët, kur diplomatë të lartë, përfshirë sekretarin amerikan të Shtetit, Marco Rubio, anuluan pjesëmarrjen dhe zbehën përpjekjet e vazhdueshme për paqe.

Sekretari i Jashtëm britanik, David Lammy, po ashtu zgjodhi të mos merrte pjesë në takime, raportoi Sky News më herët, ndonëse kjo nuk është konfirmuar.

Delegacioni i Ukrainës, përfshirë këshilltarin kryesor të presidentit Volodymyr Zelensky, udhëtoi në Londër, me gjithë shtyrjen e bisedimeve.

“Pavarësisht çdo gjëje, ne do të punojmë për paqe”, shkroi Andriy Yermak në Telegram.

Javën e kaluar, Rubio dhe zyrtarë të tjerë të lartë ukrainas dhe evropianë u takuan në Paris për bisedime që prodhuan atë që shumë e panë si përparim të vogël drejt përfundimit të luftës.

Por, Rubio më vonë sinjalizoi mosdurimin e SHBA-së me gjendjen e bisedimeve, dhe sugjeroi se Shtetet e Bashkuara mund të tërhiqen tërësisht nga përfshirja në negociata.

Gjatë fundjavës, media amerikane si Wall Street Journal, Bloomberg dhe CNN raportuan se negociatorët amerikanë i kanë prezantuar Ukrainës një listë me lëshime të mundshme. Mes tyre thuhet se është edhe njohja e mundshme amerikane e aneksimit rus të Gadishullit të Krimesë më 2014, dhe një refuzim definitiv i aspiratave të Ukrainës për anëtarësim në Organizatën e Traktatit të Atlantikut Verior (NATO).

Që të dyja temat konsiderohen të papranueshme për presidentin ukrainas Zelensky dhe qeverinë e tij.

“Ukraina nuk do ta njohë okupimin e Krimesë”, u ka thënë ai gazetarëve në Kiev më 22 prill. “Është territor yni, territor i popullit të Ukrainës, s’ka asgjë për t’u diskutuar këtu”, është shprehur Zelensky.

Vatikani e kryeqyteti italian Romë pergatiten t’i japin lamtumirën e fundit Papa Franceskut.

Gazetarja Alba Kepi raporton për ‘Syri Televizion ‘se që në orët e para të mangjesit besimtarët janë në pritje para portës hyrëse të shtetit të Vatikanit për të shoqëruar trupin e Papa Franceskut nga Santa Marta në Bazilikën e Shën Pietros.

Mmbi 170 delegacione shtetesh priten të marrin pjesë bë ceremoninë e varrimit të shtunën më 26 prill në ora 10.00.

Qeveria Meloni ka lëvruar 5 milionë euro për të përballuar një plan të jashtëzakonshëm masash sigurie.

Sipas Prefektit të Romës Lamberto Giannini mbi 200 mijë besimtarë priten të mbërrijnë për të bërë homazhe e marr pjesë në varrimin e Papa Franceskut e territori në qendrën historike të qytetit si dhe ajo mbi Vatikan do të shpallet no fly xone.

Sot në ora 9.30 do të nis ceremonia e transferimit të trupit të Papa Franceskut nga kapela në bujtinëm e Santa Marta e cila për 12 vite qe shrëpia e Atit të Shenjtë në Bazilikën e Shën Pietros në Romë.

Prej orës 11.00 të ditës së sotme e deri të premten në mbrëmje besimtarët katolikë mund të bëjnë homazhe pranë trupit të Papa Franceskut.

Mega ekrane do instslohen në shrshun Shën Pietro e rrugët lidhëse por dhe në pika qëndrore të qytetit duke i dhënë mundësi besimrarëve të ndjekin live ceremoninë mortore. sn

Varrimi i Papa Françeskut do të mbahet të shtunën, më 26 prill, në orën 10:00 në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan, njoftoi Vatikani të martën.

Françesku, i lindur si Jorge Mario Bergoglio në Buenos Aires të Argjentinës, vdiq më 21 prill në moshën 88-vjeçare.

Ai vdiq nga sulmi në tru dhe si pasojë nga dështimi i pakthyeshëm i zemrës, tha Vatikani.

Papa Françesku konfirmoi në testamentin e tij të fundit se dëshironte të varrosej në Bazilikën e Shën Marisë së Madhe në Romë dhe jo në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan, ndryshe nga shumë papë të mëparshëm.

Të martën, Vatikani publikoi fotografitë e para të papës në arkivolin e tij të hapur, para se ai të transferohej në Bazilikën e Shën Pjetrit të mërkurën në orën 09:00, për t’u vendosur për homazhe publike.

Trupi i papës u fotografua gjatë një shërbese të hënën në mbrëmje në kapelën e Casa Santa Marta, rezidenca në Vatikan ku ai jetoi gjatë 12 vjetëve të papatit të tij dhe ku ndërroi jetë.

Vendi i tij i origjinës, Argjentina, u përgatit për një javë të zisë kombëtare, ndërsa India filloi të martën tri ditë zie shtetërore – një nder i rrallë për një udhëheqës fetar të huaj në vendin më të populluar në botë.

Liderë botërorë, nga presidenti i SHBA-së, Donald Trump, deri te Volodymyr Zelensky i Ukrainës, thanë se do të marrin pjesë për të nderuar udhëheqësin katolik.

Në vitet e fundit, Papa Françesku ishte përballur me disa komplikime shëndetësore.

Më 2021, ai i ishte nënshtruar një operimi në zorrën e trashë, ndërsa më 2023 ka pasur një operim tjetër në abdomen për të trajtuar herninë.

Ai ishte përballur edhe me dhimbje kronike të gjurit dhe shpinës, dhe shpesh kishte përdorur karrige lëvizëse.

Pavarësisht këtyre komplikimeve, ai pati agjendë të ngarkuar, dhe i kreu detyrat e një pape, si dhe udhëtoi nëpër botë.

Në fillim të vitit 2025, ai u shtrua në spital për shkak të një infeksioni në traktin e frymëmarrjes, çka më vonë i rezultoi me pneumoni të dyfishtë. Gjendja e tij ishte e rënduar, duke e detyruar të qëndronte ditë të tëra në spital.

Si Papa i 266-të i Kishës Katolike Romane, ai ishte i pari prej kontinentit amerikan, dhe i pari i lindur jashtë Evropës që u ngjit në krye të Selisë së Shenjtë, në më shumë se një mijëvjeçar.

Bergoglio, i biri i imigrantëve italianë, kishte punuar si teknik kimik para se t’iu bashkohej jezuitëve më 1958.

Ai ishte shuguruar si prift më 1969 dhe ishte bërë udhëheqës superior i jezuitëve të një province të Argjentinës në periudhën 1973-1979.

Më 1988, ai ishte emëruar peshkop i Buenos Airesit. Tre vjet më vonë, Papa Gjon Pali II e kishte ngritur atë në Kolegjin e Kardinalëve.

I zgjedhur Papë më 2013, pas dorëheqjes së Papa Benediktit XVI, ai e zgjodhi emrin Françesk, për të nderuar Shën Françeskun e Asizit, duke pasqyruar angazhimin e tij ndaj përulësisë dhe të varfërve.

Periudha e tij në krye të Selisë së Shenjtë kujtohet për fokusin në mëshirë, në drejtësinë sociale dhe kujdesin mjedisor.

Nga Alba Kepi

“Unë e Melania do të jemi në ceremoninë e varrimit të Papa Franceskut”, ka mbërritur gjatë orëve të natës europiane konfirmimi se Presidenti i SHBA Donald Trump do të jetë i pranishëm në ceremoninë solemne të varrimit në Vatikan.

Ditën e sotme, Kongregacioni i Kardinalëve do të mblidhet për të vendosur datën e varrimit që flitet të jetë një ndër ditët nga e premtja në të dielë. Ditën e mërkurë në Basilikën e Shën Pietros besimtarët mund të kryejnë homazhet pranë trupit të Papa Bergolgios e jo më parë se data 5 maj pritet të nis Konklave i Kardinalëve për zgjedhjen e Papës së ri.

Qeveria italiane pritet sot të shpall gjatë mbledhjes së Këshillit të Ministave tre ditë zi kombëtare e prej ditës së djeshme në të gjitha institucionet shtetërore flamuri italian është ulur në gjysëm shtizë.

Në mbrëmjen e djeshme Papa Francescu është transferuar nga apartamenti i tij në Santa Marta në kapelën e lutjes po në Santa Marta, banesa që Papa Framcesku zgjofhi për të jetuar gjatë Papatit e tij duke mos përdorur apartamentin papal në Pallatin Apostolik në Selinë e Shenjtë.

Gjatës natës së shkuar besimtarë të shumtë kanë mbushur sheshin Shën Pietro duke u lutilir shpirtit e kujtimit të Papa Franceskut.

Po të shumtë janë besimtarët që në orët e para rë mëngjesit mbërrijnë në Sheshin Shën Pietro e ku me qindra forca të Policisë e Karabinerisë kanë nisur punën për të garantuar rendin e sigurinë.

Gjatë mbrëmjes së djeshme janë bërë publike dy dokumente të rëndësishme; testamenti i Papa Franceskut me dëshirën e tij për t’u varrosur në Bazilikën e Santa Maria Maggiore në Romë e jo në Bazilikën e Shën Pietros me shpenzimet e varrimit të dhuruara nga një besimtar anonim.

E dokumenti i dytë është certifikimi i vdekjes që zbardhi motivin e ndarjes nga jeta për shkak të një iktusi cerebral. sn