VOAL

VOAL

Pranë njëri-tjetrit e të përqafuar, nxirren të pajetë nga rrënojat tre fëmijët e familjes Lala dhe nëna e tyre

November 28, 2019

Komentet

Në Shpirag doli Noc Rroku – Nga Lutfi Dervishi

Në verën e vitit 2023, nga Vermoshi në Konispol nuk flitej gjë tjetër veç për lajmin e madh: çdo shqiptar do të bëhej sheik. Uau!

Me fjalë që do ta bënte edhe Nostradamusin të skuqej nga zilia, Kryeministri, në gusht të 2023, (pas inspektimit në kantier), deklaroi se nafta e zbuluar në zemrën e Shpiragut nuk ishte thjesht naftë si gjithë të tjerat. Jo! Kjo ishte nafta më e virgjër, më e pastër, më premium se vetë nafta e Arabisë Saudite! Dhe kjo kishte dalë nga laboratorët e Holandës, e testuar, e bekuar dhe e miratuar për t’u derdhur direkt e …në llogaritë bankare të shqiptarëve. Mbetej, vetëm një formalitet, një test i vogël dhe Shqipëria do të ishte zyrtarisht superfuqi… nafte.

Për t’i hedhur sherbet ëndrrës, qeveria paralajmëroi po atë ditë edhe një Fond Sovran. Model norvegjez. Kur bëhet fjalë për pasuri marramendëse, ne nuk mund të krahasohemi me Nigerinë, por me Norvegjinë. E kemi dhe afër, Jo për gjë! Pensionet do të rriteshin, arsimi do të shpërthente në inovacion, shëndetësia do të bëhej si në Vjenë, Shqipëria do të bëhej si Zvicra dhe, madje, do të kishte para për të bërë incinerator në çdo qytet.

Edhe me naftën u përsërit i njëjti film që është parë me dhjetëra herë: premtimet ia lanë vendin…premtimit.

Më 6 shkurt të vitit 2025 (dje), ëndrra u prish. SHELL, kompania që do të na bënte të pasur, tha se shpenzoi 1.1 miliardë Euro pa rezultat.

Në vend të një lumi nafte, Shpiragu rezultoi një vrimë e zezë nga ku mund të nxirret “ari i zi”, por siç thonë durrsakët: “e lirë është kripa në Durrës, por e ha qiraja rrugës.

Fondi Sovran? Edhe pse kaloi në procedurat e famshme të Harvardit dhe u studiua me kujdesin e një studenti një natë para provimit, fondi mbeti një hologram që u zhduk bashkë me shpresat. Iku fondi, po mbeti Sovrani! Në vend të pensioneve më të larta, tani kemi bonusin pranveror.

Dikush mund të thotë zhgënjim. Por është gjetur dhe formula magjike për të menaxhuar zhgënjimin kolektiv. Një premtim i ri i radhës!

Në Shpirag doli Noc Rroku. Por tani shpresat i kemi te hidrogjeni në Bulqizë!

Si përfundim, nuk morëm naftë premium, por ama premtimet ishin dhe do të jenë premium. Lum si ne!sn

Gjermania dhe ekuacionet e komplikuara të Natos dhe BE-së…- Nga AGRON SHABANI

Në pamje të parë, podiumi ose audienca e mendimit ekonomik vizionar, narracionit të shquar politik dhe diplomatik, si dhe ajo e muzikës tradicionale gjermane, nuk kanë shumë dallime nga njëra-tjetra.,do thoshin dikur si me ‘humor të bardhë’ anglezët ose britanikët e mençur dhe intelegjent.
Ndaj, askush nuk mund të qortojë ose paragjykojë hapur fjalimin e mehershëm që Dr.Angela Merkel, ish Kancelarja e hekurt dhe historike e Gjermanisë, e cila embajti dikur në një tendë birrash bavareze gjatë një vizite elektorale në një panair.
Ish Kancelarja gjermane, asokohe i tha audiencës së saj se kriza ekonomike kishte nxjerrë në pah superioritetin e modelit të ruajtjes së vendit të punës, në çdo mënyrë dhe me çdo çmim.
 “Gjermania nuk është si të tjerët ku me miliona njerëz nuk kanë një vend pune dhe as sigurim shëndetësor”, – kishte thënë ajo.
Ndryshe nga kjoi, duke filluar nga Konrad Adenaueri ose Helmut Schmidti dhe deri tek znj. Merkel ose z. Scholz, liderët e zgjuar, kompetent dhe konsekuent të Gjermanisë, e kanë balancuar lirinë me sigurinë, pasurinë me solidaritetin social etj.
Nëse kriza globale mbërriti në Gjermani, kjo erdhi për shkak të bankierëve lakmitarë. Europa u detyrua të kërkojë rregulla të reja në tregjet financiare dhe ekonomike. Por, Gjermania ishte dhe mbeti një lidere ose kampione e eksportëve të vlerave, mallërave dhe kapitalit.
Ndërkaq, Dr. Friedrich Merz ( nga fraksioni i madh CDU- CSU) si duhet është kandidati me serioz dhe kryesorë për Kanzelar të ri të Gjeermanisë, i pasuar nga figura te njohura dhe karismatike siç janë Dr. Alice Weidel (AfD), Kanzelari aktual, Olaf Scholz, Robert Heabeck (Grüne) dhe të tjerë.  Ndryshe nga kjo, Dr. Merkel (CDU)- është konsideruar si Ikonë ose Patriarke e CDU-së në veçanti, si dhe e politikës gjermane në përgjithësi. Ndaj, zeri, sugjerimet dhe rekomandimet e saj, edhe sot e kesaj dite kane peshe dhe ndikim te madh ne politiken dhe politikeberjen gjermane. Absolutisht po.
Ç’është e vërteta, Dr. Angela Meekel, nuk i sulmoi as qortoi kurrë as rivalët ose oponentët e saj kryesor siç ishin Kancelari i ri, Olaf Scholz ose Presidenti i Gjermanisë, Frank-Walter Steinmeier (SPD) etj.
Ajo madje, nuk i qortoi ose sulmoi kurrë as politikat e rivalëve të saj të majtë, edhe psenë çdo çast ose moment, mund t’i ipte (jepte) fund koalicionit të madh me socialdemokratët e Scholzit ose Steinmeierit, dhe do të formonte një qeveri të re me partitë e ndryshme pro biznesit, karierës, prestigjit ose autoritetit personal, siç ishin Demokratët e Lirë (FDP) etj.
Se këndejmi, nëse votuesit gjerman asokohe ishin të frustruar ose inatosur politikisht, në radhë të parë ishin të frustruar ose inatosur me bankat ose corona virusin (covid 19) dhe jo me politikanët ose politikat e znj. Merkel.

 E gjithë ajo situatë i bën zgjedhjet e ardhshme parlamentare gjermane me të çuditshme, me misterioze dhe enigmatike, por nga ana tjetër me ndikim për fatin ose ardhmerinë e UE-së (BE-së) të lëkundur ose trazuar seriozisht pas ‘brexitit britanik’ si dhe nga pandemia globale (Covid 19), lufta e Ukrainës etj.

Ndonëse, tani pasiqë kriza e kredive dhe lufta e Ukraines, e kanë pushtuar Europën dhe gjithë globin, vëmendja e lidershpit gjerman, sikur është zhvendosur nga menaxhimi i krizës, tek planifikimi i së ardhmes.

Kriza e mesipërme, sikur ka nxjerrur në pah ose sipërfaqe urgjencën e ngritjes së disa çështjeve ose pyetjeve kardinale dhe ekzistenciale: Si për shembull, a është “modeli europian” i bazuar në kufijtë e hapur, tregun e lirë dhe sistemin zemërgjerë  të mirëqenies dhe solidaritetit në një botë të globalizuar?
Gjithashtu kriza ka ngritur edhe disa pyetje të reja si për shembull…:Si mund të përqaset tregu i përbashkët i vlerave, financave ose kapitalit të njohur gjerman me “realitetin e brendshëm”të UE-së, sipas të cilit vetëm qeveritë kombëtare vendosin se kur do të ndërhyjnë nëse gjërat nuk shkojnë si duhet.?
 Në çdo debat ose diskutim europian, duhet të dëgjohen përgjigjet e Gjermanisë për këto pyetje kardinale ose esenciale.
Megjithatë, liderët sikur i kanë mbyllur ose spostuar debatet e vërteta deri në ditën e zgjedhjeve të ardhshme parlamentare ose qeveritare në Gjermani, si dhe në disa shtete tjera, pas ardhjës së Presidentit Trump ne krye te SHBA-s etj.
Europa ose vet UE-së, sikur ndodhën në një çast ose moment të pazakontë dhe tepër sfidues ose enigmatik.
U mor vesh se zgjedhjet e ardhshme në Gjermani, pos tjerash, do sjellin turbulenca, sfida, disonanca, mëdyshje, dilema, kolizione ose përplasje ideshe, konceptësh, narrativavash, vizionesh, teorish, idealesh.., si dhe ngritjen e akuzave mes partive dhe lidershipëve të tyre.
Dorën në zemër, ka edhe pak komente, studime, analiza ose shpjegime konkrete që mund të mirëpriten nga analist ose politolog vendor e ndërkombtar, lidhur me zgjedhjet e ardshme parlamentare ose qeveritare në Gjermani. E sidomos mbi fundin e koalicionit qeveritar (SPD-FDP-Ekologjistët) në Gjermani. Të ngjajnë në futurizëm ose kalkulim politik etj.
Ndërkohë që dy partitë më të mëdha (CDU-SPD) edhe pse dikur kanë qenë në koalicion për katër vite radhazi, ato mezi presin të ia dalin dhe të shpëtojnë imazhin ose rejtingun e tyre politik. AfD ndodhet ne rritje enorme ose masive tek populli ose elektorati gjerman.
Edhe rivalët ose kundërkandidatët e njohur për postin e Kancelarit të ri të Gjermanisë, nuk po ia dalin qëllimit  të portretizojnë ose prezantojnë si duhet vetvetën dhe njëri-tjetrin para popullit ose elektoratit gjerman. Në Gjermani, populli ose elektorati janë të kualifikuar, auditorial ose audicional, dhe jo si në disa vende ose shtete tjera.
Sidoqoftë, gjermanët kanë kushte  dhe motive të mjaftueshme për të besuar se qeveria e tyre (e re) prap do i mbron nga kriza. Skemat e punës me afat të shkurtër kanë shpëtuar shumë vende pune- nën Qeveritë Merkel dhe Scholz.
U mor vesh se ekziston friika latente ose permanente se problemët e mëdha janë shtyrë me vonë.
 Në Bruksel, zyrtarë të lartë të BE-së kanë frikë se ka probleme në shumë segmente të sistemit bankar ose finansiar europian. Ndaj, askush nuk e di nëse Brukseli zyrtar e ka mbajtur të fshehtë situatën reale.
Politologjia dhe psikologjia politike na ndihmojnë për të zbërthyer, detektuar (deshifruar) dhe kuptuar me mirë situatën. Është paksa me e lehtë për votuesit ose elektoratin gjerman të dëgjojnë se si krizat ose trazirat financiare kanë ardhur nga “lakmia” jo-gjermane.
 Një dozë e vogël lehtësimi kjo që i bën gjermanët dhe të tjerët të besojnë se me qetësinë dhe urtësinën e tyre tradicionale ose platonike, do e teklalojnë “krizën e përbashkët”. Ndonëse, askush nuk e di me saktësi, nëse Europa (UE) është larguar përfundimisht kriza?  Madje, as frikërat e ndryshme, dilemat dhe dyshimet, akoma nuk janë heçur dhe vërtetuar sa duhet.
Gjermanët do të duhej të ishin të lumtur , gëzuar ose inkurajuar me faktin se kriza dhe recesioni, nuk i kanë kapur ose kapluar si anglezët (britanikët), francezët etj.
 Britania e Madhe si për shembull, liderët e së cilës vazhdimisht janë ankuar për ngecje, disfunksoin dhe një stanjacion kontinental…Megjithatë, kriza e UE-s, është shumë me e thellë se sa ajo që pranohet nga politikanët franko-gjermanë.
 Modeli social i tregut të lirë ende përballet me sfida dhe prova të vështira. Por, gjithashtu duhet njohur, kuptuar dhe pranuar faktet dhe realitetet e njohura në terren.
Kombinimi ose modeli gjerman i pasurisë, disiplinës së pagave dhe sigurisë sociale, së bashku me solidaritetin, dialogun, kompromisin dhe konsenzusin e brendshëm, është gati i pazakontë ose i veçantë.
Ndonëse, është koha e fundit që liderët e Gjermanisë, Francës ose UE-së, të flasin ose diskutojnë për ide, teori, koncepte, ideale, vizione, narrativa dhe formula të reja integrale, solidare dhe unifkuese.
Lufta e njohur në mes Ukrainës dhe Rusisë, kriza mes Kosovës dhe Serbisë, Greqisë dhe Turqisë etj..ndodhën në prag ose para dyerve (portave) të UE-së….)))
Shteti dhe kombi i madh gjerman, në saje të shkëlqimit (brilancës) dhe fuqisë së tyre ekonomike, politike, ushtarake, finansiare, industriale dhe teknologjike, sikur kanë edhe përgjithësi ose obligime të shumëta kontinentale dhe interkontinentale ndaj të tjerëve.
Anglezët (britanikët), francezët, italianët, holandezët, kroatët, austriakët dhe të tjerët gjithashtu.
Ndaj, edhe Presidenti amerikan, Donald Trump, e dine forte mire se duhet koperuar dhe suportuar me çfarëdo pushteti ose qeverie të re gjermane për të mirën e paqës dhe sigurisë së brendshme dhe asaj të jashtme. Gjermanët janë shteti  dhe populli (kombi) me i madh dhe me i fuqishëm në Europë. Ndërkaq, numri i banorë ose qytetarëveamerikan me origjinë gjermane e tajkolaon shifren e 85 milionëve.
E tërë kjo me qëllim të moralizimit dhe edukimit të shoqërisë së lartë europerëndimore ose kapitaliste në frymën e njohur protestante ose kristianiste, ku njerëzit me veprat, shëmbëlltyren, humanizmin dhe karitativitetin e tyre, gjithëmonë janë pranë Hyjit (Zotit).
P.S.
Dialektik der Auklärung
Edukata, kultura, morali, karakteri, disiplina, akribiteti, luciditeti, subtiliteti dhe testamenti i njohur intelektual, profesional ose multidimenzional i shtetit dhe kombit te madh gjerman,, burojnë nga edukimi familjar ose strukturalgjenetik, i marrur ose mësuar që në fëmijëri nga mësimet ose leksionet që i marrin gjermanë nepër shkolla, kolegje, univerzitete ose akademi shkencash dhe deri tek mentaliteti shkëlyer industrial dhe ekonomik, si nga filozofia e politikës autoktone ose tipike gjermane nga serializmi i njohur akademiko- iluminist etj. Mbase, në mënyrën me sublime dhe relevante për t’ua bashkëngjitur kërkesave sociale edhe aspiratat  dhe vlerat e njohura e shkencore dhe humaniste.
Në këtë rrafsh gjithashtu duhet të kemi parasysh aspektin determinant dhe paradigmatk së bashku me frymën e njohur akademike, mondane, metropolitane, kosmopolitike ose multikulturore të Gjermanisë ku lindën edhe shumë filozof, shkenctarë, shkrimtar, kompozitor ose dietarë të tjerë me famë botërore.
Se këndejmi, ” Ne ketu ne Gjermani nuk mund te jemi te lire kur atje dikund large ne Turqi, Ballkan ose dikund tjeter, njerezit ose popujt e ndryshem vriten dhe nuk jane te lire. ” Do nenvizonte dikur Göetheja ne kuader te “Faustit I”.
Gjithashtu nuk duhet harruar fyaktin se vetëm pak para vdekjës së Hegelit të Madh…në Gjermani, Angli ,Francë etj., do fillohej me botimin ( editimin) e gazetave dhe revistave të ndryshme mujore javore dhe ditore ose perioike… Në Londër do fillonte së botuari “”Daily Courant” në vitin 1712, në Lepzig, gjegjësisht,në Berlin, do themelohën gazetat e njohura si “Teutscher Merkur” dhe “Wohssicher Zeitung”, në Paris “Journal de Paris” dhe kështu me radhë.
 Ndonëse, pa i harruar këtu ndikimët e fuqishme të Akademive të njohura të shkencave dhe artëve të Londrës (1662), Parisit (1666) dhe Berlinit (1700) në ngritjen dhe formimin e mendimit, edukates, kultures, arsimimit dhe vizionëve të njohura shkencore dhe humaniste mbi njeriun, shtetin dhe shoqërinë e përgjithshme njerëzore dhe qytetare pa dallim.

HAJNI I KARRIERËS (Mbi një revansh të palodhshëm)- Esé nga REX KASUMAJ

Kallnor, 2025

 

1.
Arkmorti i çuditshëm…

Pjesëtarët e fisit afrikan Ga (të Ganës) kanë ca rituale të rrallëparë varrimi. Për ata që iu lënë shënde’në, porosisin arkmortër formash interesante. Trajtë e tyre duhet të pasqyrojë pasionin e të ikurit: piano a çekan, peshk a kitarë…

Porse, në skuta të ndryshme rruzullimi, e në gadishullin ilirik poashtu, ka një si “rend vëllezërie” që, më shumë se vetë ganezët e zinj, do të deshnin një arkë të pangjashme për mbetjet e tyre trupore.

Nuk do të joshen fare nga peshku, çekani apo një piano e përzishme. Të devotshëm e venddashës, ata kallen dhimbjes për një sarg a, madje, sarkofag antik me profilin e Naltmadhnísë së bekuar, monedhës, në çastin triumfal të vjedhjes së saj!

2.
Vezullia që vret…

Fjala karrierë ka hershmëri dhe, natyrisht, shtrat të gjerë ku shfaqet e përkundshme ndër vite.

Karrierat e shquara stolisen me famë e ndere madhnore. Dhe përndrijnë udhët e mugëta të një kombi në dredhnajën e historisë. Fundja, si thoshte Hans Groschoop (“Disidentët”), historia e një populli s’është veçse biografi e njerëzve të tij t’mëdhenj.

Mirëpo ka dhe të tjera më të poshtme. E janë aq Ilumi­nuese, shpirtndjera, shërbestare e dobiprurëse për njeriun. Familje të epërme fisnike, fjala vjen, me traditë shkrimtarësh, mje­kësh, argjendarësh, diplomatësh a kopshta­rësh të vyer…

Veçse, si në çdogjë, arti i karrierës njeh dhe një yll tjetër që hijeson me ansamblin e vet harmonik. Dhe të pafikshëm e ngulmëtar si asnjë tjetër.

Është Hajni i karrierës!

Personazhi më unikal i vrujimeve të arenës sociale.

Vite që këtej, njëj fundvere të bukur e qiellkaltër Prishtine, ndërsa kalonim pranë një shitësi kallinjësh të pjekur misri, miku im i mirë i studimeve (Xani i Skënderajt), thoshte: ore, ne mbase po blejmë kallinjtë e vjedhur të arës sime…Dhe qeshnim. Kishte sens brilant e të natyrshëm humori përherë…

Por, jo!

Nuk bëhet fjalë për hajnitë e imta. Për bracërinë e kudoshtrirë. Për vjedhësit e kopshtijeve ose t’një cope buke a kokrre molle në tezgën e vjeshtës…

Aq më pak për hajninë idealiste. Paradoksale, por hajduti i Schilerit, Karl (von Moor), nga revolta për të ligat e Rendit shoqëror, kishte krijuar një bandë vjedhnore. I vëllai Franz e qortonte. Por një ditë, rreze idealizmi dritëruan sërish dhe ai, pasi braktisi rrugën e gabuar, do t’i kthehej pendestar qytetarisë së fisme. Apo dhe bëma e pasunarit të moshuar hebre, i kapur në aktin e pabesueshëm të vjedhjes së një krodhe të vetme. Përgjues porte ishin stepur. S’kishin fjalë. Ju? Si është e mundur? Përgjigja ishte e habitshme: paratë i ruaj për atdheun tim, Izraelin!

E pra, ndryshe prej tyre, në hapsirën e ngushtë Veriarbnore, hajduti, mjerisht, nuk gëzon virtytin e artë të revoltës. Mandej, vëllai i qëndron vullnetlirshëm në krah dhe asnjë shkëndijë idealizmi s’përvijohet dot në zemrën e tij…Kurse lekët, ndërkaq, nuk i rezervohen me përulje Republikës, por, përkundrazi, i vidhen marrëzisht jetës, akoma të shkurtër, të saj.

Rrjedhimisht, s’ngjan as bracërore, e as idealiste, por Vjedhnajë ordinare që varfëron thellë arkën publike, duke nxírë horizontin e ardhmërisë.

E që, pa u vështruar vëngër nga askush, shpall heshtur etikë të re. Etikën që naltëson vesin e poshtëron virtytin e dalë kohe. E, më pas, fiton lavdinë e, pra, të drejtën e nënkuptuar të saj: Hajninë e karrierës!

Dhe nis nga asgjëja, sepse në vendet ku sistemet ngrihen në agimin herak e bien bashkë me perëndimin e diellit, trashëgimitë janë të lëkundshme. Pronat ikin e firojnë, ndërrojnë pronarë e destinim dhe titullari vështron bestytërisht qiellin dhe pret motin e ri.

Ndaj dhe është i pandalshëm, rrëmues e gjakthithës ditë e natë.

Ti vështron ndonjëherë muzgun, vesën, ndalon një çast trishtimi para gjethit që bie, lexon një poezi të Preverit me treg lulesh e skllevërish, ku zemërthyeri kërkonte dashurinë dhe, i mërzitur që s’e gjente dot, vente në hekurishtë e pranga të rënda për të blinte…

Por hajni i karrierës përvijohet e bën tutje. I ftohtë e kalkulues, ai vjedh vazhdimisht e, ashtu, pa bujë, pa turp, pa drojë e kufi muron karrierë. Karrierën e hajnisë. Duke ardhur nga asgjëja, ai humbet fill e kujtesë dhe prehet në limontinë e dehjes. Të asaj që Niçe e cilësonte dehje primitive. E të tillët janë kudo. Ashtu si trupi brejën, është rendi që i prodhon. Krejt vetishëm, sepse ky është gjen i ndrymë i tij…

Mes tyre, sipas një urdhëri rendesh të nëndheshëm, ekziston një hierarki e përsosur me eprorë, vartës, ekzekutorë, stërvitës, shantazhues, nuhatës, përgjues, lajmtarë, flijimtarë për mirëvajtjen e llojit, kronistë, kërcënues a negociatorë…

Natyrisht, do t’kenë dhe tituj e disiplinë rreptësore. Pikërisht si e do puna e zejes delikate që nuk guxon të gabojë. E, që këtej, laurohen gradash të epërme. Kryemjeshtër. Hajn i dalluar. Rishtar premtues. Urdhër i besni­kërisë. I dorës së pakapshme. I heshtjes. E të tjerë atribute të epërsisë.

Mirëpo, ndryshe nga kombet historikë ku hajni, së paku, me frikën e ndëshkimit i paguan tagrin veprës së bekuar, n’për vende e milje ku përtallet ligji dhe përbuzet demokracia foshnjore, veskeqi i vjedhjes është i pandjekshëm. I lirë dhe krenar!

Pranguar mbetjesh të faktorit otoman dhe verbuar drite të fortë lirie, nyjëtimi lumturak vezullon në rrathët e sipërmë politikë. Dhe është e veçantë frekuencë e tyre: vjedhnaja e karrierës i jep shtysë ngjitjes lartë në shkallare pushteti dhe, si shpërblesë, merr prej tij uratën pjellore.

Tashmë vulëzezshëm dihet se, më këmbëfshehtë e të dyzuar se t’gjithë, janë hajnat e karrierës që pajohen suporesh politike. Dhe lëvaren ngulthi në kupolën e shtetit, kthyer qyshkur në plaçkë tregu të zi.

Tek “Muri” i Sartërit i ati, pas pyetjes së të birit, i shpjegon sesi ai e kishte për detyrë të ishte i pasur!

Mbase dhe ky lloj karrieristi i rryer e pasionant i hajnisë, kështu do t’ua shpjegojë fëmijëve të vet kamjen përrallore. Madje dhe njerëzisë, që si zulutë e Konicës, e shohin por s’e vërejnë, i vjedh por e admirojnë.

Kjo marrëdhënie saturnalesh lulëzon, ngaqë ai pohon dhimbsurisht të hajdutërojë për ta. Për Klanin e rreshtuar pranë Permendarit të gjallë që është besatuar të hedh dorëpistën e tij mbi votën, pasurinë dhe vetë brezin që i përfalet këtij Dhéu!

Kështu, si e parathënë ndodh, pse, thjeshtë, në shoqëritë e posadalë robníe të gjatë sa koha, vepra krimogjene tejshkon pragun privat, të izoluar e kalimtar. Duke poseduar aftësinë varrmihëse, mizori e saj shembë vetë kullën e skrupujve moralë të shekujve. E, në vend të Dlirësisë, legjitimon një kult të ri moti, brezi e kombi mbarë: Kultin e Hajnisë!

3.
Shteti, një kooperativë…

Hajnat e karrierës s’e kanë fare ndjeshmërinë e një arkmorti me piano apo kitarë. Nuk e kujtojnë as vdekjen, atë mësimin e mirë mbi transcendencën dhe përkohshmërinë. Më tepër se ç’mendojnë (kanë, vallë, fare një mendim?), ata ndiejnë instinktivisht vetëm kësobotshëm, sepse ikja matanë i tmerron. Anise familjarët i shijojnë e mburren shesheve, me trishtim e n’brendinë e Unit, pyesin: ku do t’mbeten aherë trofetë e vjedhnajës dhe kënaqësia sublime e rrëmbimit të tyre!?

I trëmben, në fakt, mortit nga Qielli dhe Rivalët dinakë, por pak fare ngujimit pas grilave të terrshëm. Sepse kush mund të verdiktojë këtë gjëmë?

Shteti? Ishin ata vetë! Por tani, kushedi, një Instancë supreme apo Shteg juridik, tashmë është hapur…Dhe, ndaj, nguten me hallakamë të ulen sërish në krye të tij…

Ndaj, gjenden në alarm gatishmërie të parabetejshme përherë. Të organizuar në stilin e kulluar karteljan n’për kthina hajnore, ata, po hetuan goditjen që beh, tërbohen, afrohen, ngjeshin radhët, vëllezërohen mistikisht, armpushojnë mes vete dhe gatisin revanshin e palodhshëm për jetë a vdekje.

E pastaj, gjithë vrull plebsi provincial, mësyjnë bedenat e brishtë të Republikës me gjithçka që njeh formacioni i kooperativës së tyre: shpifëri për punëligat që i ftillojnë vetë, gjuhë e përjargur, vaj e dënesje shtinjake për popullin, refren mashtrimi, betime të harxhuara e fijelidhje fshehatare me qendra të përtejme, ku errësia erëkeqe e origjinës sundon…

E kështu pshtjellshëm e pa fund, derisa të rrëzohen: ose ata, ose liria diellpaktë…

Një ag i turbullt, rëndom, parathotë kthjellim të vonë.

Dhe, mbase, të vështirë…

r.

Gjykata e Hagës vë nën hetim Melonin dhe dy ministra italianë – Nga Alba Kepi

Pas vënies nën hetim nga Prokuroria italiane e Krye Prokurori i Antimafias Francesco Lo Boi, për favorizim e nxitje në rastin e riatdhesimit me një avion shtetëror të Kreut të Policisë Gjyqësore të Tripolit, Gjeneral Almasri i shpallur në kërkim nga Gjykata Penale Ndërkombëtare e Hagës, po kjo Gjykatë ka nisur një proces hetimor kundër KM italiane e 2 ministrave të qeverisë së saj.

Gjykata Ndërkombëtare Penale në Hagë ka hapur një hetim ndaj veprimeve të qeverisë italiane për “pengim të administrimit të drejtësisë në zbatim të nenit 70 të Statutit të Romës” në lidhje me çështjen e gjeneralit libian Almasri.

Lajmi është bërë i ditur nga mediat italiane.

Në ankesën e mbërritur në Prokurori, e cila ia ka përcjellë atë kancelarisë dhe presidentit të Gjykatës Ndërkombëtare, janë renditur emrat e KM Giorgia Melonit, Carlo Nordio (ministër i drejtësisë) dhe Matteo Piantedosi (ministër i brendshëm).

Dokumenti është nënshkruar nga avokatët e një refugjati sudanez, i cili u ka deklaruar hetuesve ndërkombëtarë për torturat që në vitin 2019, ai dhe gruaja e tij kishin vuajtur nga gjenerali libian, kur të dy ishin të burgosur në Libi.

Ankesa e refugjatit sudanez

Në ankesën prej 23 faqesh, azilkërkuesi, një shtetas sudanez nga Darfuri me status refugjati në Francë, pretendon se ai e gruaja e tij, ai dhe anëtarë të shumtë të  grupimit të emigrantëve ku ai ishte pjesë  kanë qenë viktima të krimeve të shumta dhe të vazhdueshme nga gjenerali libian”.

Kryeministrja dhe ministrat italianë akuzohen për favorizimin e kryerjes së krimeve kundër të drejtave të njeriut në Libi.

Almasri qëndroi në Itali nga 18 deri më 22 janar, u lirua më pas me urdhër të Gjykatës së Apelit rë Romës dhe u kthye në Tripoli me një fluturim të shërbimit sekret italian.

Avokatët e refugjatit kanë informuar se po përgatisin shtesa në denoncimin e parë pas marrjes së konfirmimit të hapjes së çështjes nga prokuroria. sn

“Jetojmë 11 veta në shtëpi, punë nuk ka”- Emigracioni “shuan” Hasin, të rinjtë ikin

– familjet e mbetura jetojnë me borxhe dhe ushqimet i marrin me listë

 

Emisioni investigativ Vetting

Emigracioni shuan qytetet e vogla
Dikur, rrugët e Hasit ishin të gjalla, të mbushura me fëmijë dhe të rinj. Por sot, ato rrugë janë shndërruar në zbrazëti pa fëmijë, pa të rinj…pa jetë. Papunësia e lartë dhe varfëria që dominon këtë qytet kanë bërë që shumë prej tyre të detyrohen të braktisin atdhenë dhe të kërkojnë mundësi në perëndim. Të rinjtë e Hasit i kanë sytë tek emigracioni me destinacion Britaninë. Nuk ka familje që të mos ketë të paktën një anëtar që ka emigruar në Britani. Ky fenomen nuk është thjesht një pasqyrim i mungesës së mundësive vendase, por një dëshmi e tragjedisë që po shuan shpresat e të rinjve për një të ardhme më të mirë në vendin e tyre.

Në këtë rrugëtim, do të shohim realitetin e hidhur të disa familjeve në Has, të cilat jetojnë me ndihma ekonomike, me borxhe për ushqime dhe shpresojnë vetëm për një mundësi të vogël pune që do të mund t’i nxjerrë nga ky qark i mbyllur i varfërisë. Një luftë për të mbajtur gjallë familjet e tyre, ndërsa shohin se si të rinjtë ikin drejt së panjohurës për të kërkuar një jetë më të mirë jashtë vendit.

Në Has, shumë familje janë të detyruara të bëjnë sakrifica të mëdha për të mbajtur veten dhe fëmijët e tyre gjallë. Gratë e moshuara, të cilat ndajnë historitë e jetës së tyre të dhimbshme, flasin për mangësinë e thellë që ka mbërthyer çdo aspekt të jetës së tyre

Ato nuk mund të blejnë ushqimet bazë, dhe shpeshherë janë të detyruara të marrin ushqimet me borxhe, duke i shkruar emrin në listën e borxheve pranë dyqanit të lagjes. Në këtë mënyrë, ato janë të detyruara të kërkojnë mësymjen e një shprese që nuk vjen kurrë.

 

 

“Nuk kemi kushte, nuk ka ku shkon më keq, punësim hiç, jemi të gjithë në shtëpi, kushte më të dobëta se kaq nuk ka”.

“Jetojmë me ndihmë ekonomike, 5000 lekë, kemi shkuar 2-3 herë për punë por nuk kemi”.

“Këtu jeton djali vetë i pesetë, djali tjetër është veti i katërt, me një fjalë jemi, 2, 5, 4 i bie 11 veta që jetojmë këtu në kushte të vështira”.

Ky është realiteti i një familje që po përpiqet të mbijetojë, duke pritur që një mundësi të vogël pune të ndihmojë për të kaluar ditën, por që fillimi ditës dihet e mbarimi i saj kalon në kufijte e një ditë të zakonshme sikurse në qytetet e tjera të vendit tonë.

Gruaja e moshuar e përmend shpesh se ushqimet për fatin e keq po konsiderohen luks. Kërkesa për të mbajtur fëmijët e saj të vegjël të ushqyer, e ka tërhequr në një spirale të hidhur borxhesh që nuk ka fund. Papunësia është një fenomen i përhershëm dhe kërkesa për punë ka mbetur një iluzion i largët.

“Ushqimet i blejë me borxhe duke shkruar emrin në listën e dyqanit, jemi pa punë, nuk mundemi t’i blejmë. Punë s’ka, gjë s’ka”, shprehet e moshuara. bw

ZGJEDHJET E 9 SHKURTIT TEST PËR TË ARDHMEN E KOSOVËS!- Nga MILAIM NELA

Duke mos qenë votues dhe shtetas i Kosovës jam kufizuar të përfshihem në fushatën zgjedhore të zgjedhjeve te 9 shkurtit në Kosovë. Por, si shqiptar, si Dardan në gjak, që Kosovën dhe interesin e saj e ka pasë gjithmonë në zemër nuk mund të rri pa i thënë dy fjalë në prag të këtyre zgjedhjeve.
Është një moment shumë i rëndësishëm për Kosovën sot, jo se zgjedhjet e mëparshme kanë qenë jo pak të rëndësishme por sot kemi disa specifika.
1. Kosova i zhvillon zgjedhjet në një kohë kur sistemi politik botëror është në tronditje të madhe aq sa duket se jemi në kohë ndarëse midis dy epokave.
Është në pikëpyetje jo vetëm fati i shteteve të vogla si Kosova apo edhe Shqipëria por nuk dihet as fati i vendeve shumë më të mëdha se tonat.
Për mua pavarësisht çfarë thuhet është në pikëpyetje edhe fati strukturave të tilla gjigante si NATO apo Bashkimi Europian.
Ajo që ngelet e pandryshuar është supremacia e Shteteve të Bashkuara në botë dhe ambicjet ekspansioniste të Rusisë në Europën Lindore dhe veçanërisht në Gadishullin tonë Ilirik.
Kosova ka qenë pjesë e ligjërimit të zëdhënëses së Kremlinit dhe bosëve të saj edhe në momentet më kritike të luftës Ruso-Ukrainase ligjërim ky që dëshmon interesat e pandryshuara ruse në këtë shtet të vogël!
Duket se bota po futet në një fazë krejt të re të ristrukturimit ekonomik, politik të saj e kjo krejt kuptueshëm duke patur parasysh degradimin e sistemit në të cilin akoma jemi e shpresoj jo për shumë kohë.
Kosovës i duhet të mbijetojë në këto rrethana krejt të reja e të cilat askush nuk i kishte menduar 4 vjet më parë.
Votuesit shqiptar të Kosovës i duhet të zgjedhë njerëzit e duhur që kanë aftësinë dhe besueshmërinë për ta udhëhequr atë në betejën e mbijetës së shtetit të ri deri sa të qetësohen dallgët e mëdha.
2. Në Kosovë për herë të parë zgjedhjet do të menaxhohen nga një Komision i Ri zgjedhor që ka barrën e madhe të mbajtjes së zgjedhjeve të rregullta e të drejta.
Kosova asht shembulli i vetëm i mbajtjes së zgjedhjeve të rregullta e asnjëherë të kontestueshme në Ballkan.
Kosova asht i vetmi vend që megjithëse asht shteti më i ri në Europë në aspektin e mbajtjes se zgjedhjeve asht realisht Europë e kjo mua si shqiptar më bën ta mbaj kryet lart. Do të doja me gjithë shpirt që ky trend të vazhdonte.
3. Kosova vjen në këto zgjedhje për herë të parë që nga viti 2000 kur një qeveri kompleton një mandat të rregullt.
Kjo qeverisje ndoshta nuk ka qenë ajo që shqiptarët kanë dashur të jetë por besoj unë jo rastësisht ka mbijetuar duke kompletuar një mandat të rregullt.
Qeveria Kurti sigurisht edhe ka bërë gabime por në këto 4 vjet përpos presionit krejt të padrejtë nga ndërkombëtarët për lëshime ndaj Serbisë nuk është përfolur për korrupsion galopant si qeverisjet e kaluara dhe në veriun e Kosovës ka bërë atë që ka qenë jashtë çdo imagjinate jo vetëm për qeveritë parardhëse por edhe për votuesin e zakonshëm.
Tani unë e di që në veri nuk është vendosur demokracia si në Belgjikë por atje bandat nuk dalin më hapur dhe serbët përpos presionit të Beogradit kanë bërë hapa domethënëse të integrimit në shtetin e Kosovës. Bandat kryesore ato që dilnin hapur në rrugë e kudo janë eleminuar.
Shteti paralel në masë të madhe është çmontuar. Një miku im gjatë vizitës time të fundit në Kosovë më tha: tani mund të shkojmë e pimë kafe në çdo cep të Veriut të Kosovës e nuk të trazon njeri. Kjo nuk është pak e kjo meritë i duhet njohur autoriteteve të Kosovës.
Albin Kurtit i duhet njohur merita që nuk u thye para negociatorëve dhe bullizimit të ndërkombëtarëve që qartazi në zemër e veprim kishin interesat e Serbisë.
Ai bëri një premtim për nënshkrimin e një marrëveshje me Serbinë në Ohër që për mua ishte gabim sa kohë që ajo marrëveshje parashikonte asociacionin e komunave me shumicë serbe. Tani nuk është më sekret se autori i këtij shkrimi është kundër çdo lloj asociacioni të çdo lloj forme.
Personalisht pas sulmit të bandave terroriste të shtetit serb në Banjskë jo vetëm qeveria e Kosoves por të gjithë faktorët politikë në Kosovë pavarësisht çfare ishte thënë e premtuar më parë duhet të dilnin me një qëndrim të prerë e të qartë që Kosova NUK do të pranonte më asnjë lloj forme Asociacioni në territorin e saj.
Kjo do të ju jepte edhe nje mesazh të qartë miqëve të Kosovës dhe të gjithë ndërkomtarëve për rrezikun e organizimeve të tilla në Kosovë.
Asociacioni nuk është “Asambli Shota”, por është prerogativë e ndarjes së Kosovës.
Ajo që realisht më ka zhgënjyer në këtë fushatë është mungesa e qartësisë së secilës parti politike rreth dialogut dhe qëndrimit ndaj Asociacionit.
Është shumë e rëndë për mua që 25 vjet pas çlirimit kur akoma Serbia ka varre masive të shqiptarëve brenda territorit të saj të shohim politikanë të Kosovës të thonë pa pikë droje se që ta përmbyllë marrëveshjen me Serbinë Kosova duhet të japë diçka!
Këtë nuk kam arritur ta kuptoj kurrë!
E dyta, asnjë nga liderët e partive të Kosovës apo kandidatët për kryeministër nuk na kanë thënë se deri në çfarë pike shkon dëgjueshmëria e tyre ndaj ndërkombëtarëve dhe veçanërisht ndaj Amerikës!?
A kanë ndonjë vijë të kuqe këta njerëz?
Deri ku shkon kjo jargavitje?
A e kujtojnë këta njerëz kur Amerika e Madhe i kërkonte Dr Rugovës të pranonte autonomi e asgjë më shumë për Kosovën? Çfarë përgjigje ju jepte ai?
Dhe Kosova nuk ishte shtet atëherë!
Sot e keni shtetin e doni të bëni lëshime vetëm për një karrige pushteti!
Ku po shkoni kështu?
Partitë opozitare dhe analistë me shumë gjasa të paguar kanë arritur deri atje sa ta portretizojnë Albin Kurtin si njeri të Serbisë.
Kjo për mua është jo vetëm e papranueshme por në realitet vrasëse për karrierën e tyre. Asnjë shqiptar me mend në krye nuk e beson këtë. Albin Kurti ka qindra difekte por këtë as nuk e beson e as nuk e ha njeri.
Duke qenë se kam miq në Kosovë nga të gjitha partitë kryesore do ti shpreh se ku janë problemet sipas meje te secilës prej tyre.
A) Vetëvendosja duhet të distancohet nga trashëgimia enveriste dhe nga celulat këshilluese të ardhura nga Tirana. Ata nuk i sjellin asnjë të mirë as VV-së e as Kosovës. Kjo është dëshmuar që nga 8 Nentori i vitit 1941.
Hiqni dorë nga internacionalizmi proletar kombëtar e ndërkombetar. Komunizmi dhe majtizmi shqiptar ka qenë kurdoherë vrasës i interesave shqiptare dhe Kosovës në veçanti. Kthejuni fakteve historike të hershme e të vonshme.
B) LDK është partia që ka një histori të lavdishme në trashëgiminë e saj dhe e lidhur me emrin e Ibrahim Rugovës themeluesit të shtetit të Kosovës. Ajo duhet të distancohet prerazi nga Fondacioni Soros dhe çdo element të Fondacionit Për Shoqëri Të Hapur.
Largojuni çfarëdo lidhjeje me këtë fondacion, me rilindjen sorosiane në Tiranë e sidomos me Edi Ramën dhe dishepujt e tij. Si mund të bashkëpunojë LDK e Ibrahim Rugovës me vasalët dhe bashkëpuntorët e Aleksandar Vuçiçit që nuk kanë lënë gur pa luajtur për rrënimin e Kosovës dhe kthimin e saj në Serbi!
C) PDK i ka dhënë shumë shtetndërtimit të Kosovës dhe brenda kësaj partie ka figura të pastra dhe me potencial për ta udhëhequr Kosovën në sfidat e saj por kjo parti e ka jetike tē distancohet njëherë e mirë e të pastrohet nga ‘klani vrasës i ROGNER-it’.
Mbi këtë klan famëkeq pavarësisht se nuk janë hetuar deri më sot rëndojnë krime të tmerrshme të vrasjeve politike si gjatë luftës ashtu edhe pas saj.
Nëse kjo parti nuk pastrohet nga kjo qelbësirë kurrë nuk do të jetë e pranueshme për zgjedhësin e Kosovës.
D) Duke qenë se AAK lidhet vetëm me një emër atë të Ramush Haradinajt dua ti them vetëm dy fjalë Rambos;
Lëre politikën se duket që nuk është specialieti yt e mos e njollos më atë kontribut e sakrificë që ju e familja juaj i ka dhënë Kosovës.
Për fund, sido që të votojë jam i sigurtë që shqiptari i Kosovës do votojê duke ndjekur instiktin e tij të pagabueshëm, instikt që nuk e ka lënë të gabojë asnjëherë qoftë përballë bajonetave të Millosheviçit qoftë sot përballë diplomatëve sharlatanë të Amerikës apo mangupëve mediatike të Kosovës.
Kosova nuk do na zhgënjejë edhe kësaj radhe.
©️Milaim Nela
Londër, 6.02.2025

Tiranët bien… (Mbi tipologjinë e tyre dhe latimet e fundme gjeopolitike në Ballkan)- Nga REX KASUMAJ

Dhjetor, 2024

 

1.
“Figurinat”

Kishin dëgjuar se Zonja e sh’pisë (Nënë, Grua), që ishte larguar para disa vitesh në kërkim të një kuptimi tjetër të jetës, ndodhej Zürich.

Dhe të dy (“Fshehtësia e kartave”, J. Gaarder), kishin marrë udhën e largët nga Arendali norvegjez teposhtë Europës.

Rruga ishte e gjatë dhe bujtinat aq të rralla. Ndaj, i ati, filozof, gjatë ndalesave të mezipritura, i fliste të birit për tema të mëdha universale. Për galaksitë e pafund, jetën e tyre dhe Zotin që përqesh mohimtarët…

Pastaj, fundja, Hans-Thomas, njerëzit s’janë pos një masë lego-figurinash, i thotë ai të birit, në një moment të lodhur reflektimi, diku rrëzë Alpeve zvicerane…

2.
Fille të vjetra

Po përse, vallë, bota dhe njerëzit mbi të, qenkëshin figurina në lojën e madhe?

Sigurisht, nuk do të shestonte teori alternative kozmike. Kishte mëndjen, mbase, tek qarkullimi i tiranive nga koha në kohë, e kështu përgjithmonë… Apo një përqasje të ngjashme të Ecos për fashizmin e përjetshëm!?

Që nga lashtësia pellazge shtegtonte n’për mote fjala Tyranos që përskajonte sundimin absolut. Dhe vetë fjala që vegëzon me njeriun, jep shfaqjen kronike të tiranive, ashtu si ernat, stinët e stuhitë, në historinë njerëzore.

Një i tillë pushtet i pakufizuar nga asgjë e askush, definohej nga Platoni një skllavëri e epërme. Dhe, më vonë, ishte pikërisht kjo mendje e lirë, që i shërbente një tirani tjetër si shkas për t’a nxjerrë sfidantin e madh të tiranisë në treg skllevërish.

Në përceptimet e tij dijetare, ai cilësonte karakteret e tyre si “të paarsye”. Në fakt, sundi i duket legal, por legaliteti i tyre është i paarsyeshëm. E pra, jolegjitim sepse, thjeshtë, legjitimiteti buron vetëm nga një legalitet i arsyeshëm.

Dhe, duke qenë e gjithshtrirë, skllavëria mpínë si vdekje acari dhe robton shpirtërat njerëzorë që t’mos ndiejnë qoftë as vegimin e lirisë…

3.
Llojsi tiranësh

Diktaturat bien, por vijnë sërish, e bien prapë për të ardhur e rënë pambarim…

Trajtë a ngjyrë e saj mund të ndryshojë, por formula funksionale, dogma, instrumentet, ideja mashtruese dhe aparati unikal i dhunës e mortit, janë po ato të përmotshmet.

Mirëpo tipologjia e tyre, ndërkaq, është e ndërllojshme. Këtë (një libër mbi tiranët, historinë e tyre) thotë dhe Waller R. Newell nga Universiteti i Cambridge-it.

Tri llojet e tiranisë që ai tabelon, kërkojnë, prandaj, dhe rezistencë të veçantë për tipet e tyre.

Ndaj të tre, Neroni, Bonaparta dhe Stalini, tok me dishepujt e mëpasmë, u bënë frikshëm vulëvënësit e shekujve të tyre: urrejtje, rrënim dhe vdekje! Por sërish përfaqësonin profile të mëvetsishme tiranie.

Neroni, fjala vjen, i përkiste një tipari më të flashkët sundtarësh që mjaftohen e gëzojnë vetëm pasuri e shkëlqim. Aty, në kohortën e tyre, aderojnë në mënyrën e vet dhe Mobaraku e, sigurisht, Mbreti Faruk (i dinastisë arbnore) të dy nga Egjipti.

Pastaj Bonaparta i llojsisë së dytë, mësynte më larg. Synonte rendvënje në miljeun kaotik të botës. Ndaj, pushteti absolut nuk bënte qëllimin e tij, por i shërbente drejt kauzës së lartë. Ka ngjarë shpesh që ata, pas rrëmujës e përplasjeve civile, të kenë siguruar një qëndrueshmëri të admiruar.

Fronsimi i Putinit që do themelonte pak stabilitet, gazmoi rusët dhe u prit me festë popullore.
Porse ai, pa mundur të ndjekë udhën kineze të kalimsisë së kadiftë në ekonominë e tregut, do të kërkojë taktikë tjetër realizimi: ekspedita ushtarake, luftëra e pushtime jashtë tokave të Rusisë.

Ndërkaq, soji i tretë do të shfaqej si prurje e Revolucionit Francez që do të farkonte tipin e tiranëve miljenarë, e pra, mesianistë të pafundkohshëm. Në filozofinë e kësaj galerie do t’gjenin veten titajt e mnershëm Robespierre, Stalin, Lenin, Hitler, pastaj Mao, pse jo Hoxha, Pol-Pot, Homeini dhe së voni, Al-Bagdadi, prijësi i ideologjisë së zjarrtë IS-siste…

Ndryshe nga të sipërmit, vizioni i tyre programatik ishte, si me thënë, utopia. Një realitet i përsosur imagjinar, që ata rrihnin të sendërtohej me shtypjen dhe forcën verbtane.

E pra, brenda idesë së tyre, kishte një kundërshti në vete, të çuditshme dhe e dënuar nga dialektika e jetës të kalbej në kryeftomën e parë të kohës…

Por ftyra e tiranisë ende sot errëson dritën e iluminimit njerëzor. Të lirisë që, e lindur bashkë me njeriun si përmasë jetike e tij, ndrydhet, venitet e vritet gjithandej.

Kimët (lloji i tretë) e dehur në saturnalet e partishtetit,
mbigjallojnë tutje dhe në dritaren e shpresës nuk duket kurrëfarë shenje, lajmi apo kumti i një agu
të ri.

Por një ditë, afër a larg, paqësisht a përgjakshëm, do të rrokullisen. Ndoshta, si kudo tjetër rruzullimit, për t’u rikthyer në forma e lloje të tjerë.

Përmendar i kësaj përjetësie na erdhi kësokohe dhe në trajtën makabre të thertorës njerëzore, Saidnaja, në Damask: një kazamat i torturës, vrasjes dhe plojës mizore ndaj kundërshtarëve politikë e fetarë.

Apo, siç ka ndodhur tashmë, tiranitë mesianiste transmigrojnë shpesh e paprerë, në tipin e përshtatur motesh nga hiri i zjarrit të shuar. E pra, në pamjen e autokracive që, madje, s’kanë asnjë ideal apo dhe një shkëndijë të marrëzisë utopike. Por vetëm dhunë e hajni, luks e zagari mbi popullin e mposhtur.

Ballkani, një hark i tij më shumë se të tjerë, është dëshmia fatkeqe e kësaj loje ironike të historisë.

Por, ja, kjo është lufta mes të Mirës e të Keqes deri në mbarimin e Kohës…Dhe lufta është në vete një triumf i fisnikërisë mbi baltën e mizorisë…

4.
Saidnaja që flet

Tani matanë fenomenit të tiranisë, Revolucioni i plotngjyrosur në Siri ndikoi shpejtësisht riskicimin e thellë të gjeopolitikës botërore.

Figurat e filozofit nga Arendali, njëmend do të jenë rindarë.

Rusia, Kina e Irani janë sprapsur dhe ngrirë në disfatë. Flota ruse braktis ngadalë bazën mesdhetare Tartus në ujrat e Sirisë…E koha, me gjasë, nuk shenjon ringritjen e tyre në shkallën që, si më parë, të diktonin forcë e vullnet arbitrar në zonat e Levantit e përreth tij.

Çdo humbje e, njëkohësisht (pos Pekinit), përballje me popujt e tyre, bën një plasë që, në kalim kohe, do të ligështojë këmbët tyre.

Fitimtarë të pashpallur të rizgjimit në Sham, janë ndaj, Amerika, Izraeli e Turkia. Interesat e tyre , padyshim, nuk janë unikë, por pikëtakohen në një fill të përbashkët: blloku i tiranive dhe, përtej ende, i aventurës gjakbâmëse për fitore mbi lirinë, do të nisë të prishet si një bimë e pakohshme në dhé e klimë të huaj…

5.
Një trokitje asadiste

A do të ngjizë, që këtej, kjo lëvizje e gjeopolitikës, ftillime të reja në Ballkan?

Një rrezatim i saj është i natyrshëm. Përballë sprovash të mëdha në hemisfera të tjera bote, aleatët e lirisë, mbase, e mendojnë me ngut çastin e pjellor që Gadishulli të paqësohet drejt e përhershëm.

Serbi tiran, Vuçiq, sikur të parandjente një trokitje në portë, shpejtoi të shpallte: unë nuk jam Asad!

Rrallë ndonjëherë ngjashmëria është një afri binjakërore. Por a nuk etnocidonte popuj të tjerë ky Asadi ballkanës si pjesë e establishmentit serb vitesh 90-të? Dhe a nuk i vret për të dytën herë, 30 vjet më pas, në sallonet e Kombeve të bashkuara viktimat e tij? Dhe, prapë, a nuk shtyp, mohon e vret, tani në mënyrë pasive, serbët e vet të pafaj? Dhe, poashtu, a nuk mban Europën nën ethet e mbeturinave të një Rajhu të dështuar serb? Tjetër është vetëm vendjetesa e tyre, por, sërish, a nuk ngjan Ballkani një hije e gjatë muzgu oriental?

Por aleatët e arktrarit të lirisë, Brukseli postborreljan poaq, besohet të kenë optikë e kalendar tjetër…

Vërtet perandoritë (nga Edith Durham) kanë behur e vajtur mbi shpinën e shqiptarit, pa gjurmë, si uji mbi puplat e rosakut, por i gjatë sa amshimi ngjante zgjedhë e tyre. Ashtu si tani gjithnjë në Iliridë, Luginë, Ulqin me vise e në Çamëri, pikërisht në Orën e re libertare të Europës…

Ndaj dhe shqiptarët e të gjitha landeve të tyre, duhet dërguar botës atllantike: njëzëshmëri, qendrestari, maturi e kthjelltësi, më shumë se kurrë.

Latimet e fundme të mozaikut perëndimor të Gadishullit ilirik, mund të jenë përfundimtare.

Është koha e tyre!

R.

Para se të mbyllej, USAID kanalizoi fonde për kauza të lidhura me Sorosin, terroristët dhe Shqipërinë për kapjen e drejtësisë

Përpara se administrata Trump të mbyllte dyert e USAID-it, kjo agjenci rregullisht kanalizonte fonde për kauza të lidhura me perandorinë jofitimprurëse të George Soros-it, terroristët dhe transvestitët.

Agjencia u vu nën shqyrtim nga administrata e re për dështimet e saj në sigurimin e transparencës në financimin e organizatave në mbarë botën dhe për shqetësimet se drejtuesit e saj nuk po i përgjigjeshin drejtimeve të qarta politike nga Departamenti i Shtetit dhe degët ekzekutive më të gjera për të përshtatur programet e saj me politikat e Trump-it dhe interesin kombëtar të SHBA-së.

Në ditët e fundit, administrata Trump identifikoi programe të USAID-it që varionin nga kontraceptivët për Afganistanin deri te programet për diversitetin LGBT në vendet europiane si dëshmi të qartë se ndihma e huaj duhej të ndalej dhe të rishikohej, një detyrë që i ra Departamentit të Shtetit nën udhëheqjen e Rubios.

Prej vitesh, kjo agjenci e zhvillimit ka derdhur para për disa grupe jofitimprurëse që gjithashtu kanë marrë mbështetje të konsiderueshme nga pjesë të perandorisë së George Sorosit. Disa prej tyre ishin vënë më parë nën shqyrtim gjatë administratës Obama për përpjekjet e tyre për “promovimin e demokracisë” dhe reformat gjyqësore në vendet europiane, të cilat kritikët pretendonin se promovonin politika të majta.

Për shembull, të dhënat e shpenzimeve të qeverisë amerikane tregojnë se Instituti i Menaxhimit Lindje-Perëndim, i cili mbështetet pjesërisht nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur të Soros-it, ka marrë më shumë se 260 milionë dollarë ndër vite në grante nga USAID për të promovuar shtetin e së drejtës në Gjeorgji, për të forcuar shoqërinë civile në Ugandë dhe për të avancuar bisedimet e Serbisë për anëtarësim në Bashkimin Europian.

I njëjti grup jofitimprurës u vu nën shqyrtim gjatë administratës Obama pasi organizata Judicial Watch zbuloi dokumente dhe komunikime qeveritare që tregonin se fushata “Drejtësi për të Gjithë” e Institutit të Menaxhimit Lindje-Perëndim në Shqipëri kishte marrë 9 milionë dollarë financim nga USAID.

Kjo ndihmë shkaktoi shqetësim te disa senatorë republikanë, të cilët i dërguan një letër Sekretarit të Shtetit të sapoemëruar, Rex Tillerson, në vitin 2017, duke pretenduar se fushata e financuar nga qeveria amerikane ndihmoi në hartimin e një propozimi për reformën gjyqësore në Shqipëri që mund të “jepte kryeministrit dhe qeverisë së majtë kontroll të plotë mbi gjyqësorin.”

Të njëjtët senatorë ngritën shqetësime edhe për një program të ngjashëm të mbështetur nga Sorosi në Maqedoninë fqinje, ku ata thanë se një degë lokale e quajtur Fondacioni Shoqëria e Hapur-Maqedoni kishte marrë mbështetje nga USAID përmes Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur dhe kishte shtyrë përpara “një agjendë progresiste.”

Organizata të tjera të mbështetura nga Soros-i që morën fonde si nga rrjeti i tij i Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur ashtu edhe nga USAID përfshijnë Qendrën e Veprimit Kundër Korrupsionit në Ukrainë dhe Transparency International.

Sipas të dhënave të vetë grupit, Qendra e Veprimit Kundër Korrupsionit filloi të merrte fonde nga USAID në të njëjtin vit kur Revolucioni i Majdanit rrëzoi presidentin e zgjedhur pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç. Vetë grupi e ka pranuar se ishte shumë kritik ndaj qeverisë dhe ministrave të Janukoviçit, gjë që përkonte me politikën e Departamentit të Shtetit të SHBA-së në atë kohë. Gjatë Revolucionit të Majdanit në vitin 2014, ndihmëssekretarja e atëhershme e shtetit, Victoria Nuland, vizitoi Ukrainën dhe u regjistrua në një telefonatë ku diskutonte se si Shtetet e Bashkuara mund të ndikonin në formimin e një qeverie të re në Kiev.

Fondacionet e Shoqërisë së Hapur të George Sorosit nuk iu përgjigjën një kërkese për koment.

Pas mbylljes së përkohshme të operacioneve të USAID-it, administrata Trump mbrojti këtë veprim, duke cituar kauza të tjera të majta që kishin marrë grante nga kjo agjenci. Sekretarja e Shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, theksoi disa raste gjatë një konference për shtyp të hënën, duke përfshirë 1.5 milionë dollarë për masa të diversitetit në Serbi, 32,000 dollarë për një “libër komik për transgjinorët” në Peru dhe 70,000 dollarë për një shfaqje muzikore për DEI (Diversitet, Barazi, Përfshirje) në Irlandë.

Kryetari i Komitetit të Marrëdhënieve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, Brian Mast, R-Fla., gjithashtu përmendi shembuj të tjerë të financimeve të USAID-it, duke përfshirë 15 milionë dollarë për kondom të dërguar në Afganistanin e kontrolluar nga Talebanët dhe mbi 3 milionë dollarë për “të qenit LGBTQ në Karaibe.”

Organizata mbikëqyrëse e qeverisë që mbikëqyr agjencinë gjithashtu paralajmëroi drejtuesit e USAID-it në një memo të ashpër në janar se kishin krijuar “cenueshmëri serioze” duke shpërndarë miliarda dollarë të taksapaguesve amerikanë për vende dhe grupe të huaja pa bërë një verifikim të plotë për terroristët. Ky raport i inspektorit të përgjithshëm përcaktoi gjithashtu se grantet e USAID-it nuk po monitoroheshin siç duhet.

Në një shembull të rëndë, një shtetas sirian u akuzua nga Departamenti i Drejtësisë vitin e kaluar për devijimin e më shumë se 9 milionë dollarëve ndihma humanitare të financuara nga USAID-i drejt një grupi terrorist të lidhur me Al-Qaeda-n në Irak.

I dyshuari, Mahmoud Al Hafyan, ishte kreu i një organizate joqeveritare siriane që punësonte 160 individë dhe që kishte marrë 122 milionë dollarë nga USAID midis janarit 2015 dhe nëntorit 2018, sipas Departamentit të Drejtësisë. Këto para ishin destinuar për të paguar ndihmat ushqimore për refugjatët sirianë që iknin nga zonat e konfliktit.

Gjatë kësaj kontrate, Departamenti i Drejtësisë pretendon se Al Hafyan punoi me bashkëpunëtorët e tij për të devijuar “miliona” ndihma ushqimore në tregun e zi drejt Frontit Al-Nusra, një degë lokale e Al-Qaeda-s në Siri, e cila gjithashtu është e shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara.

Inspektori i përgjithshëm i USAID paralajmëroi për kufizimet në aftësinë e agjencisë për të monitoruar shpenzimet për programet në mjedise “jo të sigurta,” si zonat e konfliktit në Siri, duke thënë se kjo mund të ndodhë edhe në vende të tjera si Ukraina apo Gaza, në vende ku veprojnë organizata ndërkombëtare ose lokale të ngjashme që janë përfitues të fondeve amerikane.

Në një tjetër rast, ndihmat ushqimore në Etiopi u devijuan drejt ushtrive të luftës në rajonin Tigray. Sipas raportimeve nga Reuters, Programi Botëror i Ushqimit i OKB-së, një partner i afërt i USAID-it, ishte në dijeni prej vitesh se ndihmat po vidhnin nga programet e tij, përpara se kjo të zbulohej. Në total, mijëra tonë grurë të financuar nga USAID, të destinuara për të ushqyer të uriturit në mes të konfliktit civil, u devijuan./Jus The News – Syri.net sn

Del lista e pagesave të njerëzve të Soros nga USAID në Shqipëri: Shihni pagat milionëshe…

Nga Boldnews.al

Konflikti i ashpër që ka shpërthyer mes administratës së Presidentit amerikan, Donald Trump dhe Agjencisë Amerikane për Ndihmën e Huaj (USAID), ka nxitur debate të forta mbi mënyrën se si janë shpenzuar fondet e taksapaguesve amerikanë për mbështetjen e projekteve të shoqërisë civile në mbarë botën.

Bashkëpunëtorët e ngushtë të Trump i kanë vendosur epitete të rënda USAID-it, duke e konsideruar si “organizatë kriminale” apo “financuese e OJQ-ve të të majtës radikale”.

Në foto: Administrata Trump ka pezulluar përkohësisht fondet dhe aktivitetin e USAID

USAID-i ka dhënë mbështetje dhe ka financuar projekte të shumta për forcimin e institucioneve shqiptare, si edhe për shoqërinë civile. Nën dritën e debateve në Shtetet e Bashkuara, megjithatë, është e rëndësishmë të kuptohet më thellë se si dhe ku janë shpërndarë këto fonde.

Ky debat është “amerikan”, por gjithësesi, ka impakt edhe në të gjithë vendet e tjera ku ka qenë i pranishëm USAID-i, përfshirë edhe Shqipërinë.

Në Shqipëri janë regjistruar disa qindra organizata jo-qeveritare, sipas Regjistrit të Agjencisë qeveritare të Mbështetjes së Shoqërisë Civile (AMSHC). Pjesa më e madhe e tyre janë organizuar në format e Fondacionit, Shoqatave e Lëvizjeve.

Fokusi i aktivitetit të tyre është i larmishëm, nga mbrojtja e mjedisit, tek ofrimi i shërbimeve shëndetësore e mbrojtja e grupeve vulnerabël. Një pjesë dërrmuese e këtyre organizatave kanë në focus “mbrojtjen e të drejtave të njeriut” dhe “forcimin e transparencës e llogaridhënies të institucioneve publike”.

Këto të fundit dallohen kryesisht për realizimin e tryezave e sondazheve. Ato janë financuar nga projekte të USAID-it, por edhe nga projekte të vendeve të tjera, kryesisht të Bashkimit Europian.

“Boldnews.al” ka kryer një verifikim dhe ka hartuar një bazë minimale të dhënash mbi pagesat e drejtuesve të këtyre organizatave. Verifikimi është kryer mbi dokumentin “Listë e Pagave”, e cila rrodhi në publik rreth 3 vjet më parë.

Detajet e tabelës

Në tabelë janë renditur pagat e drejtuesve dhe përfaqësuesve të tjerë të organizatave jo-qeveritare që janë mbi 180 mijë lekë të reja (1800 USD). Në tabelë mungojnë pagat e drejtuesve të disa organizatave, si përshembull “Mjaft”, “Balkan Youth Link Albania-Byla”, e të tjerë, për shkak se vlera e tyre ishte më e ulët se 1800 USD ose nuk është e shënuar në dokumentin “Listë e Pagave”.

Duke qenë se burimi i të dhënave i përket pagave mujore të para tre viteve, disa prej drejtuesve mund të mos jenë më në atë pozicion, ose pagat mund të kenë ndryshuar. Megjithatë, të dhënat janë të mjaftueshme për të kuptuar trendin e pagesave të drejtuesve të OJQ-ve.

Gjithashtu, duhet theksuar se të ardhurat e drejtuesve dhe anëtarëve të tjerë të organizatave jo-qeveritare janë, janë pagat dhe të ardhura të tjera nga pjesëmarrje në projektet që organizojnë.

Vërtetësia e dokumentit “Listë e Pagave” nuk u kundërshtua nga askush, ndërkohë që qeveria, nëpërmjet zëdhënësit të saj, u mjaftua të thoshte se ajo bazë të dhënash ishte “ilegale”, pa mohuar saktësinë e saj.

Lista e përgatitur nga “Boldnews.al” nuk është një rankim i pagave, pasi qëllimin nuk është krijimi i një situate garuese mes drejtuesve të OJQ-ve. Megjithatë, siç konstatohet në tabelë, pagat mujore variojnë nga 2 mijë dollar deri në 30 mijë dollar.

Gjithashtu, lista nuk ka qëllim për të ngritur pikëpyetje mbi burimin e pagesave për OJQ-të. Një diskutim i tillë mund të ngrihet vetëm në rast se auditi i Departamentit Amerikan të Shtetit mund të zbulojë problematika për mënyrën e shpërndarjes së fondeve të USAID-it edhe në Shqipëri.

Pas publikimit të “Listës së Pagave”, Komisioneri për të Drejtën e Informimit lëshoi një deklaratë publike, në të cilën e konsideronte dokumentin si “shkelje të rëndë të privatësisë”.

Në respekt të shqetësimit publik të Komisionerit, redaksia e “Boldnews.al”, e cila posedon emrat e plotë të drejtuesve të organizatave jo-qeveritare, i ka vendosur në tabelë vetëm me iniciale.

TABELA

Image

Projekti i Delina Ficos me USAID- Gazetari: Po privatizojnë gjyqësorin

Nga Klodian Tomorri

Po shikoja pak këtë projektin e uljes së stokut të dosjeve në Gjykatën e Lartë, të financuar nga USAID-i përmes institutit Lindje-Perëndim të Delina Ficos.

Çfarë ishte projekti?

Kishin marrë një grup ekspertësh, kryesisht vajza, që ndihmonin gjyqtarët në përgatitjen e çështjeve që gjykoheshin. Se kush e ka bërë përzgjedhjen dhe rekrutimin, nuk është shumë e qartë. Se instituti, se vete gjykata?

Se çfarë bënin konkretisht, prapë nuk është shumë e qartë, por bëhet fjalë për ndihmë nga ana administrative.

D.m.th, këto merrnin dosjet nga sirtarët, i shpluhurosnin dhe ua çonin gjyqtarëve në tavolinë që të jepnin vendime? Boo. Ose përgatisnin relacionet dhe i shkruanin vendimin gjyqtarit.

Nejse!

Kishin bërë dhe një promo këta të institutit për të justifikuar projektin. -Na kanë ndihmuar shumë- thoshte Sadushi- na e kanë lehtësuar punën qamet. Dosjet vazhdojnë mal me vite aty, por ky është muhabet tjetër.

Tani çështja është, çfarë statusi kanë pasur këta në gjykatë? Këshilltarë ligjorë- thuhet lart e poshtë. Por ça do me thënë kjo?

Se nëse këta kanë pasur atribute të orientojnë vendimet e gjykatës, pa pasur formimin përkatës, i bie sikur magazinieri i Interit, ose ai që mbledh topat pas portës, të bëjë formacionin dhe merkaton e ekipit.

Tani këta i palosi Rubio me Trumpin se u preu rubinetin. Dhe këta më duket se po bëjnë ligj, që t’i punësojnë në gjykatë.

Por problemi është ky.  A duhet të ndikohet vendimmarrja e gjyqësorit nga ekspertë privatë jashtë sistemit?

Që ne thelb shkon këtu. A është ky privatizim i gjyqësorit? Eksperimente interesante janë. sn

Publicisti dhe historiani gjerman: Si u kthye Shqipëria në një narko-shtet

Publicisti dhe historiani i njohur gjerman, Rainer Zitelmann ka publikuar një libër “Mbi origjinën e varfërisë dhe pasurisë”.

Në mes të tjerash, autori flet edhe për historinë e Shqipërisë, duke theksuar se vendi kaloi nga një shtet i varfër komunist në një narko-shtet.

Pjesë nga libri janë botuar edhe nga media e njohur britanike CITY AM.

“Isha në Tiranë, kryeqytetin e Shqipërisë, në maj 2022 dhe tetor 2023. Shqipëria është një destinacion turistik gjithnjë e më popullor. Në vitin 2022, 7.5 milionë pushues vizituan vendin e vogël, i cili është shtëpia e vetëm 2.8 milionë banorëve dhe numrat kanë vazhduar të rriten, duke arritur në rreth 10 milionë në 2023 dhe rreth 14 milionë në 2024. Moti mesdhetar dhe çmimet e ulëta e bëjnë shtetin bregdetar të Evropës Jugore jashtëzakonisht tërheqës.

Një mik më dërgoi një mesazh në WhatsApp para se të nisesha për në aeroport: “Mos e lejo veten të të grabisin në shtetin mashtrues të Shqipërisë”.

Në Tiranë, takova Adri Nurellarin, një individ mbresëlënës që formësoi lëvizjen liridashëse në Shqipëri dhe studioi në Londër. Ka qenë këshilltar i Partisë Demokratike në Shqipëri dhe tani këshillon Partinë Demokratike në Kosovë.

Për çështjen e sigurisë dhe krimit, ai shpjegoi se, po, ka një nivel të lartë të krimit në sektorin e drogës. Por pikërisht për shkak se kriminelët mund të fitojnë shuma të mëdha parash nga rritja dhe shitja e drogës, krimi i vogël nuk ia vlen: “Pse të vidhni disa qindra euro nga një turist kur mund të fitoni miliona nga droga ilegale?”

Në darkë pyeta Bjornën, një anëtare e Studentëve për Lirinë, se si e fitojnë jetesën njerëzit këtu. “Vërtet nuk e dini këtë?” ajo më pyeti dhe qeshi, “me kultivimin dhe shitjen e marijuanës”.

Ajo kritikoi kryeministrin shqiptar, i cili e ka kthyer Shqipërinë në një “narkoshtet”. Sigurisht, nuk ka shifra zyrtare, por vendi tani quhet “Kolumbia e Evropës”.

Vlerësimet sugjerojnë se rreth një e treta e gjysmës së prodhimit kombëtar bruto të Shqipërisë vjen nga trafiku i drogës. Sido që të jetë, disa miliardë euro gjenerohen nga trafiku i drogës çdo vit,” shkruan autori. sn

‘Jemi vendi më i populluar, ekonomikisht më i fuqishmi’ – Kandidati gjerman për kancelar: Pa ne asgjë nuk ecën përpara në Evropë!

Friedrich Merz parashtroi të martën përfytyrimet kryesore për Gjermaninë dhe botën. Ai tha se që nga Bismarcku, Evropa funksionon vetëm kur Gjermania është e fortë. Auron Dodi ndoqi aktivitetin.

Fjala në Bonn e kryetarit të CDU-së dhe me gjasa kancelarit të ardhshëm të Gjermanisë, Friedrich Merz u prit me interes, pas debatit të nxehtë në Bundestag javën e kaluar, për mocionet e CDU-së për migrimin.

Merz i krahasoi zgjedhjet e vitit 2025 me zgjedhjet e vitit 1949 (pas luftës), të vitit 1953 (për ekonominë), të vitit 1972 (fitorja e socialdemokratit Willy Brandt), 1990 (ribashkimi i Gjermanisë). Zgjedhjet e 23 shkurtit i quajti vërtet “zgjedhje për fatin”, përballë “zhvendosjes tektonike të qendrave politike dhe ekonomike të pushtetit në botë.”

„Përpjekje të mundimshme vitet e ardhshme”

Elementi i parë ku u ndal Merz qe siguria, mbrojtja. CDU-ja kërkon në programin e saj që minimumi i shpenzimeve për mbrojtjen të jetë 2% të PBB. “Vendimtare është që ne të jemi në gjendje të mbrohemi dhe ta bëjmë këtë mundësisht me të tjerë, si p.sh. me fqinjët evropianë”, tha ai.

“Kjo do të na kërkojë përpjekje të mundimshme vitet e ardhshme”e përgatiti Merz publikun. Rëndësi për të ka “që të kemi mjetet” financiare dhe që ato të përdoren “me efikasitet.” “Evropa ka 17 tipe të ndryshme tankesh”, SHBA ka vetëm 2, kujtoi Merz. “Ne duhet të thjeshtojmë, të standardizojmë dhe të rritim numrin e porosive”.

Importimet e tankeve gjermane nga shumica e vendeve evropiane flasin që Gjermania e ka vazhduar traditën historike në këtë fushë prodhimi. Edhe kështu mund të kuptohet ky shembull i liderit konservator.

“Gjermania të punojë për besimin e fqinjëve”

Merz la të kuptohet se një politikë ndryshe me të nuk do të thotë izolim nacional, ndonëse u shpreh për një “Gjermani të fortë”. Ai quajti “një nga pikat qendrore të politikës” vitet e ardhshme që Gjermania të punojë për besimin e fqinjëve te ajo.

Këtë Merz e merr si mesazh nga koha e ribashkimit të Gjermanisë. Në vitet 1989-1994 ai kishte përjetuar si eurodeputet i Parlamentit Evropian reagimet e fqinjëve për ribashkimin e Gjermanisë.

Britanikët, po edhe italianët nuk qenë entuziastë për ribashkimin gjerman. “Unë e dua Gjermaninë kaq shumë sa preferoj të kem dy të tilla”, kujtoi Merz qëndrimin e kryeministrit italian Giulio Andreotti.

“Francezët na besuan, sepse i besuan Helmut Kohlit”, tha Merz. Ai kërkoi që Gjermania të përcjellë “një sinjal të qartë” te partnerët, si në traditën e Republikës së Bonnit.

“Nuk shkon, që ne të kemi një distancë të tillë me fqinjin tonë në Perëndim…dhe në Lindje”, u shpreh Merz.”Ndryshe nga mbajtësi aktual i postit, unë do t’i kushtoj një pjesë të konsiderueshme të kohës sime rivendosjes së marrëdhënieve më të mira me fqinjët tanë evropianë, veçanërisht, por jo vetëm, me Francën dhe Poloninë”, u zotua lideri i CDU-së.

“Që nga Bismarcku, Evropa funksionon kur Gjermania e fortë”

Njëkohësisht, Merz kujtoi se “ne e dimë, të paktën që nga Bismarcku, se kjo Evropë funksionon vetëm nëse Gjermania luan një rol të fortë”. Kjo nuk është arrogancë gjermane, tha ai. “Ne jemi vendi më i populluar, ekonomikisht jemi ende vendi më i fuqishëm. Jemi aq shumë në qendër të Evropës, saqë pa ne, kundër nesh, asgjë nuk do të ecë përpara në Evropë”.

Fuqinë ekonomike të Gjermanisë, Merz e ilustroi kur shpjegoi synimin e CDU/CSU, për një rritje 2% të ekonomisë gjermane. “Kjo përfaqëson 90 miliardë euro rendiment ekonomik” më shumë se tani, kujtoi ai.

Ekonomia – më e rëndësishmja për CDU

CDU/CSU shihet në Gjermani tradicionalisht e lidhur me një politikë të fortë ekonomike. Firmat konsulente i kanë rekomanduar Merzit tani që të përqendrohet në këtë kompetencë, që nuk shihet se e kanë partitë e tjera. Me sa duket edhe për këtë arsye, temën e migrimit ai vetëm sa e preku në fund.

Përfytyrimi bazë i politikës ekonomike të CDU/CSU-së, sipas Merz, është krijimi i kushteve kuadër më të mira për të gjithë, jo subvencione të mëdha për pak (si p.sh. për teknologjitë e gjelbra).

Ndryshimi “brutal” i SHBA nga Trump, tha Merz, në këtë kuadër mund të tërheqë shkencëtarë në Evropë. “Të parët po vijnë në Gjermani”, dhe thonë liritë dhe klima politike që keni janë ndoshta më të mira për ne.

“50 termocentrale të reja me gaz”

“Ky vend duhet të mbetet vend industrial”, deklaroi Merz. 300.000 vende pune humbën në tri vitet e kaluara në industri, kujtoi ai. Në këtë kuadër lider konservator tha se ne duam që pas 10 vjetësh nga automjetet të mos dalë më dioksid karboni CO2. “Por se çfarë teknike motorike ka automjeti, këtë politika nuk mund ta thotë”, precizoi ai. Me këtë Merz theksoi indirekt mbështetjen e partisë së tij edhe për motorin me djegie të brendshme.

Pasi kritikoi si absurde mbylljen e centraleve bërthamore në Gjermani, Merz u ndal te termocentralet me gaz. CDU/CSU mbështesin ndërtimin e shpejtë të 50 termocentraleve me gaz në Gjermani – duke i shpallur ato “me interes mbizotërues publik”.

“Shfrytëzim i të dhënave”, më shumë se “mbrojtje e të dhënave”

Produktivitetin në Gjermani, CDU/CSU do ta nxisë duke ulur tatimin për ndërmarrjet. Ai do të jetë 25%, “një normë tatimore konkurruese”. Për të nxitur digjitalizimin, partia e tij do të ngrejë një ministri të posaçme.

Si një burim suksesi për Inteligjencën Artificiale (AI) në Gjermani, Merz sheh shfrytëzimin e bazës së të dhënave, që kanë sipërmarrjet. Dhe përqendrimin “te shfrytëzimi i të dhënave”, më shumë se te “mbrojtja e të dhënave”, këshillë që Merz e kishte marrë për Gjermaninë nga shefi i Microsoftit.

Më shumë punë përballë punës inteligjente

Merz kërkoi ndryshim të qëndrimit ndaj punës e që Gjermania “të përveshë krahët për punë”. Puna nuk duhet parë si “ndërprerje e pakëndshme e kohës së lirë”, tha ai. Me “ekuilibrin punë-jetë(work-life) dhe me javë pune katërditëshe” ai tha se nuk mund të ruhet mirëqënia e Gjermanisë.

Migrimi – temë dytësore në fjalim

Sondazhet e deritashme nuk i dëshmojnë CDU/CSU përfitim nga debati i javës së kaluar në Bundestag për migrimin. Sondazhe të reja të rëndësishme do të publikohen deri të premten.

Sidoqoftë, Merz tha në Bonn kalimthi se me temën e migrimit ishte marrë kundër dëshirës. Por i detyruar nga atentatet në Aschaffenburg, Magdeburg e Solingen; nga fakti që problemi i migrimit duhet zgjidhur; nga fakti se për tre vjet nën qeverinë “semafori” AfD-ja e kishte dyfishuar mbështetjen nga 10% në 20 %.

Arritjet e CDU-së në 80 vitet e fundit ruhen “vetëm në qendrën politike” u shpreh Merz. “Unë nuk do të zgjas kurrë dorën për të bashkëpunuar me AfD-në apo për të formuar një qeveri”, siguroi ai.

“Çdo votë për AfD, të nesërmen e zgjedhjeve pa vlerë” praktike

Kryetari i CDU-së dhe kandidati për kancelar të Gjermanisë, Friedrich Merz kujtoi se çdo votë për AfD-në, që të nesërmen e zgjedhjeve, do të jetë pa vlerë. Kjo pasi asnjë parti gjermane, as CDU/CSU, nuk duan të kenë të bëjnë me AfD. Ndaj kërkoi votën për partinë e tij.

Jashtë sallës së aktivitetit të CDU-së, në një të ftohtë të acartë rreth 1500 vetë protestonin. Kundër së djathtës, ekstremizmit të djathtë. Dhe kundër CDU-së që pranoi votat e AfD-së për planin pesë-pikësh në Bundestag./DW/


Send this to a friend