“Në këtë panoramë të gjerë të poezisë shqipe, Petrit Ruka zë një vend të patjetërsueshëm si një ndër përfaqësuesit më të denjë të lirikës moderne. Ai qëndron përkrah poetëve si Lasgush Poradeci për nga thellësia ndjesore dhe përkushtimi ndaj fjalës së pastër poetike. Lirika e tij shpreh një shpirt universal njerëzor dhe për këtë arsye ka potencialin të mbetet e gjallë për brezat që vijnë, jo vetëm si një dëshmi e kohës, por si një përjetim estetik dhe shpirtëror që nuk plaket. Poezia e Rukës është, në thelb, poezi që nuk konsumon kohën, por e tejkalon atë, duke u bërë pjesë e ndërgjegjes së përhershme letrare shqiptare”.

Abstrakt

Ky studim analizon poetikën e Petrit Rukës në një përzgjedhje prej njëzet poezish të tij, me synimin për të zbuluar tiparet thelbësore të stilit, ndjeshmërisë tematike dhe figuracionit të tij letrar. Poezia e Rukës vendoset në një pozicion unik në letërsinë shqipe bashkëkohore, duke e shndërruar përvojën personale dhe kolektive në një narrativë poetike që ndërthur humanizmin, dhimbjen sociale, ironinë dhe mistikën e ndjenjës. Përmes një analize të thelluar stilistike dhe krahasuese me katër poetë të tjerë bashkëkohorë (Frederik Rreshpja, Skënder Buçpapaj, Sulejman Mato dhe Visar Zhiti), hulumtimi eksploron mënyrën se si Ruka ndërton një poezi që lëviz mes ndjenjës intime dhe realitetit të plagosur shoqëror, duke përdorur mjete të sofistikuara gjuhësore si metafora, simboli, ironia dhe enjambment-i. Kjo poezi, në thelb të saj, është një testament shpirtëror i një shoqërie në tranzicion, ku fjalët janë një formë qëndrese estetike dhe morale.

Qëllimi i këtij studimi është të:

• Rishqyrtojë poezinë e Petrit Rukës në kontekstin e letërsisë shqipe post-komuniste;

• Zbulojë elementët dominues stilistikë dhe tematikë të tij;

• Analizojë mënyrën si poezia e Rukës ndërthur përvojën personale me realitetin kolektiv shqiptar;

• Krahasojë dimensionin estetik dhe etik të veprës së tij me atë të poetëve të tjerë bashkëkohorë;

• Nënvizojë kontributin e tij në pasurimin e ndjeshmërisë dhe filozofisë së letërsisë shqiptare moderne.

Studimi bazohet në një qasje cilësore, tekstuale dhe krahasuese. Janë analizuar 20 poezi të përzgjedhura të Petrit Rukës përmes:

• Analizës figurative dhe stilistike (metafora, simbolika, antiteza, ironia, enjambment-i etj.);

• Interpretimit tematik dhe semiotikës së imazheve poetike;

• Krahasimit me poetë të tjerë bashkëkohorë shqiptarë për të nxjerrë në pah specifikat unike të poetikës së Rukës;

• Referimit ndaj kritikës letrare ekzistuese, si dhe ndaj teorive poetike të letërsisë moderne dhe postmoderne;

• Lidhjes së lirikës individuale me kontekstin socio-politik të Shqipërisë pas viteve 1990.

Fjalë kyçe: Petrit Ruka, poezia shqipe bashkëkohore, metafora dhe simboli, ironia poetike, tranzicioni shqiptar, poezia si protestë dhe kujtesë, ndjeshmëria intime dhe kolektive, letërsia postkomuniste shqiptare, figuracion letrar, stilistika krahasuese

Petrit Ruka (1954–2021) përfaqëson një nga zërat më të ndjeshëm dhe të rafinuar të poezisë shqipe të pas viteve 1970, një periudhë ku letërsia shqipe nisi të lëkundet mes kufizimeve ideologjike të realizmit socialist dhe impulseve të reja introspektive, lirike dhe shpirtërore. Ruka nuk e përmbys hapur paradigmën zyrtare, por e sfidon me një finesë të thellë poetike, duke injektuar në poezinë shqiptare një ndjeshmëri moderne, një lirizëm të zymtë, si dhe një gjuhë që alternon thjeshtësinë komunikative me pasurinë metaforike dhe simbolike.

Ky studim synon të analizojë poetikën e Rukës përmes një korpusi prej 20 poezish përfaqësuese, të cilat shpalosin një mozaik tematik dhe stilistik ku ndërthuren dhimbja personale me dramën kolektive, dashuria me ekzistencën e përplasarë, gjuha e përditshme me një lartësi artistike që e vendos poetin në një dimension më të gjerë humanist. Po ashtu, studimi përfshin edhe një krahasim të kontekstualizuar me katër poetë bashkëkohorë – Frederik Rreshpja, Skënder Buçpapaj, Sulejman Mato dhe Visar Zhiti – me qëllim për të pozicionuar zërin e veçantë të Rukës brenda panoramës së poezisë shqiptare moderne.

Petrit Ruka është një poet i shpirtit njerëzor, i dramës intime, por edhe i plagës kolektive. Poezia e tij është një simbiozë e dhimbjes personale dhe realitetit social, e ku dhimbja private bëhet shpesh metaforë për fatin e përbashkët. Nga “Baba, ne ikëm…” deri te “Baladë pensionistësh” dhe “Atdheu u shit, ankandi u mbyll…”, përshfaqet një rrënim i ngadaltë i ekzistencës, ku njeriu përballet me boshllëkun e shpirtit, emigracionin, rrënimin e familjes tradicionale dhe shkretëtirën e marrëdhënieve njerëzore në kapitalizmin periferik shqiptar.

Poezitë shfaqin një nostalgji të përjetshme për njeriun e zakonshëm, për të afërmin, për ndjenjën e thjeshtë, për dashurinë e paemërtuar, për të shkuarën e pasqaruar. Kjo poezi nuk bën thjesht retorikë patriotike, por vajton atdheun e zhdukur si të ishte një nënë e vdekur, si në “Baba, ne ikëm…”, ku emigracioni dhe shkëputja e trashëgimisë familjare janë një dramë që thellon krizën e identitetit.

Në këtë cikël, Petrit Ruka arrin një baraspeshë të rrallë midis të folurës së përditshme dhe një lartësie poetike, që e bën artin e tij të prekshëm dhe të përjetueshëm, por edhe të thellë e filozofik. Fjalori është i thjeshtë, por metaforat janë të ngarkuara me energji semantike:

“kutia baba e ka emrin kompjuter”,

“jemi sharë në dritë dhe jemi puthur në errësirë”,

“poezia shkruhet me notat e trupit”.

Këto janë figura që kapërcejnë konvencionalen, duke qenë njëherazi ironike, të dhimbshme dhe të përpunuara. Është një lirizëm me rrënjë të thella popullore, por i shndërruar nga reflektimi postmodern për identitetin dhe ndjenjën.

Në poezitë politike si “Atdheu u shit, ankandi u mbyll…” dhe “Baladë pensionistësh”, Ruka shfaqet si një kronikan i hidhur i pasojave të tranzicionit shqiptar. Ai nuk përdor fjalor ideologjik, por shqisat, përvojën personale dhe empatinë për të ndërtuar një realitet ku njeriu është i thyer, skllav modern me karta krediti dhe ekrane që shesin gënjeshtra.

Përmes një ironie të zymtë, ai denoncon iluzionin demokratik, duke zbuluar se rinia, liria, dashuria dhe Atdheu janë të gjitha vënë në ankand. Kjo poezi nuk është retorikë partiake; ajo është një këngë e dhembshme e një poeti të mbrujtur me ndjeshmëri morale dhe shpirtërore, që beson te njeriu edhe kur ai është i rrënuar.

Poezitë erotike të Rukës – sidomos “Dashuria ka shijen e fortë të vdekjes”, “Grua e Jugut” dhe “Nuk di ç’të bëj tani me ty” – janë ndër më të realizuarat në poezinë shqipe të pas viteve 1990. Këto poezi janë një himn i trupit dhe shpirtit, por edhe rrëfim dramatik i ankthit dhe afrisë njerëzore ndaj dashurisë.

Këtu trupi femëror është një tekst mitologjik, një shpellë e lashtë, një udhëtim në thellësitë e ekzistencës. Poezia nuk e konsumon sensualitetin si objekt verbal, por e shenjtëron aktin e dashurisë, duke e barazuar me një vdekje të vogël, me një “mëkat” që përshkohet nga sacraliteti i jetës së vërtetë:

“Është një sekondë e vockël, ku njëherë duhet të vdesësh

Për t’u trimëruar…”

Në këtë regjim të ndërgjegjes poetike, Ruka nuk është vetëm lirik, por edhe filozof i pasioneve, një mistik i ndjenjës që e kalon truporen për të shkuar drejt asaj që filozofia e quan “epifani e qenies përmes tjetrit”.

Disa nga poezitë, si “Lakimi i emrit të saj”, “Një ëndërr hua” apo “Kafe me nënën”, janë të përshkruara nga një melankoli gati testamentare. Ruka shkruan si një njeri i lodhur nga dashuria, nga koha, nga atdheu, por që nuk pushon së kërkuari. Ai është njeri që kërkon mëshirë nga poezia, që i lutet kujtesës për një ëndërr të fundit, që dashurinë e dikurshme e sheh si gjuhë gramatikore të zemrës (“emërore, gjinore, thirrore”).

Një poezi që rri në kufirin midis dhimbjes dhe dritës

Petrit Ruka ka krijuar një poezi që rri në pragun e lotit, por që nuk bie kurrë në sentimentalizëm. Është një poezi e përpunuar, e gdhendur me mjeshtëri dhe me ndershmëri të jashtëzakonshme emocionale, ku njeriu është gjithmonë në qendër, në tragjedi, në dashuri, në mërgim, në kujtim.

Poetët e vërtetë e thonë të pathënën e të gjithëve. Ruka e tha atë që një shoqëri e tërë e ndjeu por nuk e shkroi dot: që atdheu nuk është një tokë, por një baba i vdekur, një nënë që mungon në ditëlindje, një gruaja që na la shenjë përjetë, një kafe e thjeshtë në lagjen tjetër, dhe një ëndërr hua që duam ta kthejmë me shi…

Stilistikisht, Petrit Ruka ndërthur mjeshtërisht:

• lirizmin intim dhe baladën epike;

• ironinë e zymtë dhe reflektimin filozofik;

• regjistrin e gjuhës së folur me ngarkesën kulturore;

• metaforat e guximshme me figuracionin e brishtë emocional.

Trashëgimia e tij është ajo e një poeti që e kapërcen kohën politike, që rrënjoset thellë në shpirtin e lexuesit, dhe që, si rrallëkush, e bën poezinë vend ku jeta, dashuria dhe vdekja bëhen një.

Në një sintagmë:

Petrit Ruka është poet i dhimbjes së përbashkët dhe bukurisë së humbur, një simfonist i shpirtit shqiptar, që bëri art me plagët tona.

Më poshtë po ju ofroj një analizë të figuracionit letrar dhe stilistikës poetike në ciklin e poezive të Petrit Rukës. Analiza është strukturuar sipas elementeve kryesore të figuracionit: metafora, simbolika, antiteza, ironia, dhe figurat e tjera stilistike, gjithnjë të mbështetura me shembuj të përzgjedhur nga poezitë që permenda më lart.

Petrit Ruka është një poet që e ndërton ligjërimin e tij lirik mbi një shtrat të thellë metaforik dhe simbolik, ku objektet më të zakonshme të jetës përditore ngjizen me ngarkesa kuptimore të shumëfishta. Në poezinë “Baba, ne ikëm…”, kompjuteri – një objekt i zakonshëm i jetës moderne – shndërrohet në një metaforë të zëvendësimit të kontaktit njerëzor me virtualitetin dhe mungesën e ndjenjës:

“kjo kutia baba e ka emrin kompjuter,

në xhamin e tij takon çdo njeri.”

Kjo vargje jo vetëm që evokojnë një ndjesi humbjeje dhe nostalgjie për realitetin fizik dhe marrëdhëniet tradicionale familjare, por shërbejnë gjithashtu si simbol i dekadencës postmoderne, ku teknologjia i ka zëvendësuar lidhjet njerëzore me simulakra të zbehta ndjenjash.

Simboli i “xhamit”, që përmendet disa herë, përfton një vlerë të dyfishtë: ai është pengesë fizike dhe njëkohësisht dritare imagjinare drejt një bote që nuk mund të preket më – një ndarje e papajtueshme mes atij që mbeti dhe atij që iku.

Edhe në poezinë “Dashuria ka shijen e fortë të vdekjes”, trupi i gruas përshkruhet me një gjuhë të pasur metaforike dhe mitologjike, ku aktet erotike kalojnë në dimensionin e sakralitetit arkaik dhe të aktit krijues universal:

“është ashtu si në shpellën e parë, kur femra

Imitoi guvën e errët në kurmin e saj të bekuar,

Qelizë pas qelize ia kopjoi zgavrat pafund

Të kënaqësive kozmike burrë e grua…”

Ky fragment është një shembull gjenial i një erotizmi filozofik dhe antropologjik, ku dashuria përjetohet si një akt fillestar mitik, një kënaqësi që përngjan me universin në krijim. Përdorimi i metaforës së “shpellës” dhe “zgavrave kozmike” krijon një përthyerje mes trupores dhe metafizikës, ndërsa “kurmi i bekuar” ngrihet në nivelin e një toposi të shenjtë.

Poezia e Petrit Rukës është e ndërtuar mbi konfliktin dual, një tension i brendshëm që shpesh merr formë përmes antitezës së fuqishme stilistike. Në poezinë “Grua, ma ke nxirë jetën dhe jetën ta kam nxirë”, ky element arrin kulmin e vet shprehës:

“Jemi sharë në dritë dhe jemi puthur në errësirë”

Kjo vargje përfaqëson një strukturë dualiste të raportit dashuri-urrejtje, ku kufiri mes ekstazës dhe dënimit bëhet i paqartë, duke i dhënë përvojës emocionale një kompleksitet tragjik dhe një frymë të fuqishme ekzistenciale.

Në të njëjtën poezi, hasim përsëritjen (anafora) në vargje si:

“Kemi… Kemi… Kemi…”

shërben për të ndërtuar një ritëm dramatik dhe ritualistik, një litani të shthurjes emocionale që nuk kërkon zgjidhje, por sublimon përmes njohjes së tragjizmit bashkëjetues të ndjenjave.

Një ndër shtyllat më të fuqishme të stilit poetik të Petrit Rukës është ironia. Në poezinë “Atdheu u shit, ankandi u mbyll…”, ironia është maskë e dhimbjes, formë e qëndresës morale dhe akt i shpërfytyrimit të realitetit të trukuar politik dhe social:

“Në vend të zinxhirëve – karta krediti,

Skllevër të lirë, me bukë e makina”

Këtu kemi të bëjmë me një ironi tragjike, që përmes një transpozimi grotesk të lirive moderne ekspozon skllavërinë e re të individit të zhveshur nga shpirti e dinjiteti. Poeti e vë realitetin në dritën e një ankandi moral, ku gjithçka është bërë mall tregu – përfshi atdheun, ndërgjegjen dhe dashurinë.

Madje, ironia vetë-reflektive shfaqet në vargjet:

“Poet i mirë, po mbeti idiot…”

Kjo është një vetëdije tragjike e poetit për rolin e tij të papërfillshëm në shoqërinë e shurdhër ndaj fjalës së artit, duke evokuar një motive të mallkuar të poetit si profet i vonuar, që i flet shkretëtirës.

Poezitë e Rukës janë të mbushura me figura stilistike të ndërtuara me mjeshtëri. Personifikimi, për shembull, gjendet në “Grua e Jugut”, ku objekti (mulliri i kafesë) merr funksione të animuara:

“Kur u ulëm, mulliri që bluan kafen,

filloi të rrotullohej vetëvetiu…”

Ky personifikim jo vetëm që shton ndjesinë e tensionit emocional dhe magjisë së çastit të takimit dashuror, por krijon një ndërthurje të butë mes reales dhe metafizikes, si një akt teatri të brendshëm.

Enjambment-i (kalimi i mendimit përtej kufirit të vargut) është përdorur për të krijuar një rrjedhë të natyrshme mendimi, duke imituar procesin spontan të përjetimit dhe duke ruajtur një ritëm të lëngshëm e të përhumbur.

Në poezinë “Lakimi i emrit të saj”, përdorimi i terminologjisë gramatikore për të përshkruar një ndjenjë të pambërritur është një figurë e rrallë dhe brilante:

“me emrin e saj në dërrasën e zezë

u mësoja nxënësve lakimin.”

Kjo është një figura stilistike ku ndjenja lakon fjalën, dhe poeti bashkon teknikën e mësuesit me trishtimin e një dashurie të papërjetuar, duke krijuar një ton intim, por thellësisht të dramatizuar.

Përfundim:

Poezia e Petrit Rukës ndërton një univers të ndërlikuar emocional, shoqëror dhe metafizik, ku figuracioni nuk është zbukurim, por strukturë përçimi i së vërtetës. Metafora, simboli, ironia dhe antiteza nuk shërbejnë thjesht për estetikë, por si mekanizma për të eksploruar dimensionin tragjik dhe të shpirtëzuar të ekzistencës shqiptare bashkëkohore.

Ai është një poet i kohës së humbur dhe të tashmes së plagosur, që përmes një gjuhe të ngarkuar emocionalisht dhe stilistikisht, na ofron një poezi të shpirtit që refuzon të heshtë, një poezi ku çdo figurë është një rënkim, një kujtim, një pyetje e hapur.

Një krahasim mes Petrit Rukës dhe katër poetëve të tjerë

Një krahasim mes Petrit Rukës dhe katër poetëve të tjerë bashkëkohorë – Frederik Rreshpjes, Skënder Buçpapajt, Sulejman Matos dhe Visar Zhitit – është shumë domethënës për të kuptuar tiparet e veçanta të poetikës së Rukës, por edhe për të vënë në dukje lidhjet e nëntekstit poetik që i bashkojnë apo i diferencojnë këta zëra të rëndësishëm të letërsisë shqipe bashkëkohore.

Krahasim stilistik dhe tematik: Petrit Ruka me Rreshpjen, Buçpapajn, Maton dhe Zhitin

Të dy poetët ndajnë një përmasë të thellë liriko-egzistenciale, por e realizojnë përmes mjeteve të ndryshme. Rreshpja është një poet i errësirës intime, i fëmijërisë së humbur dhe i dhembjes së kthyer në vizion metafizik:

“Mbi tokën e zezë bie borë,

Si fluturat që bien mbi gjakun e vrarë”

(Frederik Rreshpja)

Kjo imagjinatë e përtejme, e gjymtuar dhe profetike, ndryshe nga ajo e Rukës, nuk kërkon të shërojë plagët sociale, por të përjetësojë dhimbjen në një hapësirë të pakohë, ku njeriu është i dënuar të mallkojë çdo dashuri dhe çdo atdhe.

Ruka, përkundrazi, është më tokësor, më i përqendruar në konkretësinë e dhimbjes kombëtare dhe trupit të dashurisë. Ai nuk e mitizon aq sa e denoncon humbjen. Në vend të “borës mbi gjak”, ai thotë:

“Atdheu u shit. Ankandi u mbyll…”

(Petrit Ruka)

Kështu, te Rreshpja kemi një sublimim metafizik të fatkeqësisë, ndërsa te Ruka një artikulim i ashpër dhe i qartë i zhgënjimit shoqëror dhe moral. Ndërkohë që Rreshpja përpiqet ta ikë realitetin, Ruka e përballon atë me një gjuhë të drejtpërdrejtë, herë herë sarkastike.

Skënder Buçpapaj është një poet më i brumosur në ligjërimin klasik dhe qytetar, ku ndjenja e qytetarisë, dinjiteti moral dhe qëndrueshmëria etike zënë një vend të rëndësishëm. Ai ruan një temperaturë më të qetë të zërit lirik, një qasje më meditative, krahasuar me Rukën, i cili është më i zjarrtë, më emocionalisht eruptiv dhe më i drejtpërdrejtë në shprehje.

S. Buçpapaj shpesh mediton në mënyrë filozofike e të zhgënjyese për njeriun dhe shoqërinë, si në këtë varg:

“Qiejt që lë tek ju ja si ikin me një thikë hëne të ngulur në shpinë?”

(Skënder Buçpapaj)

Ruka, nga ana tjetër, pyet më hapur dhe më dhembshëm:

“Ku është ajo nënë që bëri tre djem për Atdheun,

dhe tani e vranë për një thes me miell?”

Të dy artikulojnë krizën e moralit dhe shoqërisë, por Buçpapaj e bën në një formë filtruese, ndërsa Ruka në një formë dokumentuese, me një shqisë më të afërt me realizmin emocional.

Sulejman Mato është një poet më intelektualizues në ndërtimin e figurës, me një prirje të qartë drejt paraboles dhe reflektimit filozofik, duke ruajtur një distancë estetike ndaj emocioneve të drejtpërdrejta. Ai shkruan për të gjetur esencën, për të formuluar një formulë të përvojës njerëzore.

“Njeriu që ka frikë të vdesë, është i frikësuar edhe nga jeta.”

(Sulejman Mato)

Ndërsa Ruka është më sensual, më i përqendruar në ndjesinë trupore, më visceral. Në poezinë për dashurinë, Ruka përdor imazhe të gjalla trupore dhe mistike:

“është ashtu si në shpellën e parë, kur femra

Imitoi guvën e errët në kurmin e saj të bekuar”

Kështu, Mato është poeti i mendimit të kristalizuar, Ruka është poeti i emocionit të mishëruar. Të dy shkëlqejnë në përdorimin e metaforës, por Ruka e përdor për të rrëfyer një tension emocional, ndërsa Mato për të nxjerrë një përfundim filozofik.

Visar Zhiti, ndryshe nga të gjithë të tjerët, është një poet që vjen nga vuajtja konkrete, historike, nga burgjet dhe dhuna. Por ai arrin ta transformojë atë përvojë në një poetikë drite dhe shprese, shpesh herë me tone mistike, shpirtërore dhe të qeta. Ai shkruan:

“Këtu nuk ka mure, ka vetëm qiell”

Zhiti është poet i shpëtimit përmes poezisë, i mbijetesës përmes fjalës, ndërsa Ruka, edhe kur flet për dashuri, e bën përmes krizës, tensionit, zjarrit që djeg. Poeti i dashurisë së përplasur, i jetës së kthyer në thirrje. Zhiti sheh dritë te dhuna, Ruka sheh dhimbje te drita vetë.

Zhiti është spiritual, Ruka është eksploziv. Të dy janë të thellë, por Ruka është më tokësor, ndërsa Zhiti më i ngritur në lartësitë e shpirtit të lirë, pavarësisht plagëve.

Përfundim krahasues:

Poeti Tipar dominant Qasje ndaj temës Stili figurativ Ndjesia e poetikës

Petrit Ruka Realist emocional, poet i trupit dhe dhimbjes Denoncon, rrëfen, shpërthen Metafora konkrete, ironike, sensualitet tragjik Intensitet, revoltë, trishtim i zëshëm

Frederik Rreshpja Mistik i dhimbjes Sublimon humbjen I errët, simbolik, vizionar Melankoli, delikatesë e brishtë

Skënder Buçpapaj Poet qytetar, i qetë Reflektiv, racional Meditativ, eliptik Qetësi, përmbajtje

Sulejman Mato Intelektual figurativ Filozofik, analitik Abstrakt, konceptual Arsyetim, observim

Visar Zhiti Martir i shpresës Shpirtëror, përçues i dritës Mistik, eterik Shpëtim, transcendencë

Poezia e Petrit Rukës përfaqëson një ndër rastet më autentike dhe më të përpunuara të lirikës shqiptare bashkëkohore, ku ndjeshmëria intime, trauma kolektive dhe reflektimi filozofik ndërthuren në një njësi të pandashme estetike. Përmes një gjuhe të thjeshtë në dukje, por të ngarkuar me figura të rafinuara stilistike, Ruka arrin të kapë dramën e njeriut të zakonshëm shqiptar në kushtet e tranzicionit shoqëror, shpirtëror dhe moral.

Nga vargjet e përshkuara nga dashuria që lë plagë, tek ironia e hidhur ndaj realitetit të përçudnuar politik dhe social, poeti ndërton një univers të dhimbjes së ndarjes dhe të kërkimit për identitet, që e bën atë të papërsëritshëm në korpusin e poezisë së pas viteve 1990. Ruka nuk shkruan vetëm për të shprehur, por për të dëshmuar, për të krijuar kujtesë dhe për të mbrojtur dimensionin njerëzor në një kohë që shpesh e mohon atë.

Në krahasim me zëra të tjerë të rëndësishëm të letërsisë shqiptare të shqyrtuar në këtë studim si F. Rreshpja, V. Zhiti, S. Buçpapaj apo S.Mato, Petrit Ruka spikat për sintezën e dhimbjes dhe bukurisë, për një stil që lëviz mes intensitetit emocional dhe vëzhgimit të thellë kritik. Poezia e tij është një këngë e mbytur dhe një lutje e heshtur njëkohësisht, një akt shpëtimi përmes artit dhe një reflektim i vazhdueshëm mbi fatin individual dhe kolektiv.

Në këtë panoramë të gjerë të poezisë shqipe, Petrit Ruka zë një vend të patjetërsueshëm si një ndër përfaqësuesit më të denjë të lirikës moderne. Ai qëndron përkrah poetëve si Lasgush Poradeci për nga thellësia ndjesore dhe përkushtimi ndaj fjalës së pastër poetike. Lirika e tij prek një shpirt universal njerëzor dhe për këtë arsye ka potencialin të mbetet e gjallë për brezat që vijnë, jo vetëm si një dëshmi e kohës, por si një përjetim estetik dhe shpirtëror që nuk plaket. Poezia e Rukës është, në thelb, poezi që nuk konsumon kohën, por e tejkalon atë, duke u bërë pjesë e ndërgjegjes së përhershme letrare shqiptare.

Së fundmi, fjala poetike tek Ruka nuk është vetëm instrument estetik, por edhe medium etiko-eksistencial. Ai ka shkruar si njeri që kërkon mëshirë nga poezia, si shpirt që rrëfen, si dëshmitar i asaj që nuk duhet harruar. Në këtë kuptim, ai mbetet një ndër emrat më të rëndësishëm të lirikës së vonshme shqiptare dhe një poet që do të lexohet përmes dhimbjes, ndjeshmërisë dhe dashurisë për njeriun edhe kur ne të tjerët të mos jemi më. .