Savitski, komandant i divizionit të gjashtë, u ngrit në këmbë teksa më vështronte, dhe unë u shtanga nga bukuria e trupit të tij prej kolosi. Ai u ngrit, dhe me pantallonat e tij ngjyrë vjollcë, me kapelen vishnjë të hedhur mënjanë, me dekoratat e ngulitura në gjoks, e çau shtëpizën më dysh, siç e çan flamuri qiellin. Prej tij ndihej aroma e parfumit dhe një freski e ëmbël sapuni. Këmbët e tij të gjata ishin të ngjashme me ato të vajzave, të farkëtuara deri në supe, brenda çizmesh të shndritshme. Ai më buzëqeshi, goditi tavolinën me kamxhik dhe tërhoqi drejt vetes urdhrin, sapo të diktuar nga shefi i shtabit. Ky ishte një urdhër për Ivan Çesnokovin: të përparonte me regjimentin që i ishte besuar drejt Çugunov-Dobrivodka dhe, sapo të binte në kontakt me armikun, ta shkatërronte atë.

“… Për shkatërrimin e së cilës, – filloi të shkruante komandanti i divizionit, duke njollosur të gjithë fletën, – mbaj përgjegjës Çesnokovin deri në masën më të lartë. Në rast mosbindjeje nuk do të hezitoj dhe do ta godas me shuplakë aty për aty, gjë për të cilën ju, shoku Çesnokov, nuk mund të dyshoni, pasi keni qenë me mua në front për më shumë se një muaj…”

Komandanti i Divizionit të Gjashtë e nënshkroi urdhrin me ngazëllim, ua flaku ordinarcëve dhe ktheu sytë e tij gri, në të cilët vallëzonte gëzimi. I dhashë një dokument në lidhje me dërgimin tim pranë shtabit të divizionit.

– Përgatisnii dokumentat! –  tha komandanti i divizionit. Përgatisni dokumentat dhe regjistrojeni këtë njeri për të gjitha privilegjet, përveç kënaqësisë të vijës së parë të frontit. Di shkrim dhe këndim?

– Di, – iu përgjigja, duke xhelozuar forcën dhe bukurinë e rinisë së tij, – jam diplomuar në drejtësi nga Universiteti i Shën Petërsburgut.

– Domethënë, ti je një nga ata spitullaqët, – bërtiti ai, duke qeshur, me syze mbi hundë. – “Ah, qen i fëlliqur! Të dërguan tek ne, por a na pyeti njeri nëse të duam këtu? Këtu mund të të zhdëpin në dru vetëm pse mban syze. Dhe mendon se mund të rrosh këtu, kështu?”

– Do të rroj, — iu përgjigja, dhe shkova me intendentin në fshat për të kërkuar një vend për të kaluar natën.

Intendenti mbante baulen time të vogël mbi supe. Rruga e fshatit shtrihej përpara nesh, ndërsa dielli që po perëndonte, i rrumbullakët dhe i verdhë si një kungull, derdhte frymën e tij rozë në qiell. U afruam te një shtëpi me korniza të gdhendura. Intendenti ndali dhe papritur, me një buzëqeshje me faj, tha:

– Mund të kemi një problem me syzet, dhe nuk kemi ç’të bëjmë. Disa burrave këtu u mungon fisnikëria. Por nëse fiton zemrën e një zonje, zonjës më të dëlirë, atëherë ke respektin e të gjithëve.

Ai hezitoi, ende me baulen time mbi supe, u afrua pranë meje, pastaj u tërhoq me ngurrim dhe vrapoi drejt oborrit. Kozakët ishin ulur atje mbi kashtë dhe po rruanin njëri-tjetrin.

– Ja, trima, –  tha intendanti, duke ulur baulen time në tokë. – Sipas urdhrit të shokut Savitski, ju jeni të detyruar ta pranoni këtë njeri në kabinat tuaja dhe pa asnjë proçkë, sepse ky njeri ka hequr mjaftueshëm nga çështje studimore.

Intendenti u skuq dhe u largua pa e kthyer kokën.
Unë ngrita dorën te kapelja dhe përshëndeta kozakët. Një djalosh me flokë të gjatë dhe të verdhë si liri, me një fytyrë të bukur Rjazane^[1], iu afrua baules sime dhe e hodhi jashtë në rrugë. Pastaj ktheu shpinën ndaj meje dhe, me një aftësi të çuditshme, filloi të lëshonte tinguj të turpshëm.

– Armë e kalibrit të lartë! – bërtiti një kozak i moshuar dhe qeshi, – breshëri zjarri.

E kishta humbur durimin, ndaj u tërhoqa. Atëherë, duke u sjellë zvarrë, fillova të mbledh shkresat dhe leckat e mia të grisura, që kishin rënë jashtë nga baulja. I mblodha dhe i çova në anën tjetër të oborrit. Pranë kasolles, mbi tulla, qëndronte një kazan, brenda të cilit ziente mish derri. Tymi që nxirrte të kujtonte shtëpitë e largëta të fshatit dhe tek unë bashkoi urinë me vetminë e papërshkrueshme. Mblodha kashtë dhe mbulova baulen time të thyer, e bëra në formë jastëku për të mbështetur kokën dhe u shtriva mbi të për të lexuar fjalimin e Leninit në Kongresin e Dytë të Komitetit, në gazetën ‘Pravda’^[2]. Dielli binte mbi mua nga kodrat e thepisura, kozakët më kalonin mbi këmbë, djaloshi më tallte pa pushim, ndërsa vargjet e dashura përpiqeshin të më arrinin përmes rrugësh me gjemba, por nuk mundeshin. Atëherë lashë gazetën mënjanë dhe shkova tek zonja e shtëpisë, që endte fillin e leshit në verandë.

– Zonjë, –  thashë unë, –  kam uri…”

Plaka ngriti sytë e saj gjysmë të verbër drejt meje dhe i uli përsëri.

– Shok, –  tha ajo pas një heshtje të shkurtër, —  gjithë kjo më bën te dua të var veten.

– E marrtë dreqi, – murmërita me bezdi, duke e shtyrë me duar, – nuk kam nerva të merrem me ty tani.

Kur u ktheva, pashë shpatën e dikujt të shtrirë në tokë. Një patok madhështor ecte qetësisht nëpër oborr dhe pastronte pendët e tij. E kapa dhe e shtyva përdhe; koka e patokut u këput nën çizmen time, u ça dhe nisi të rridhte. Qafa e bardhë ishte shtrirë mbi pleh, ndërsa krahët dridheshin mbi trupin e pajetë të zogut.

– E marrtë dreqi, e marrtë, – thashë, duke e shpuar patokun me shpatë. – Merre këtë dhe ma piq!

Plaka, me verbërinë dhe syzet që i shkëlqenin, e ngriti zogun, e mbështolli me përparësen e saj dhe e tërhoqi drejt kuzhinës.

– Shok, –  tha ajo pas një heshtje të shkurtër, — dua të var veten, — dhe e mbylli derën. Ndërkohë, në oborr, kozakët rrinin të ulur rreth kazanit të tyre. Rrinin drejt, pa lëvizur, si priftërinj, dhe nuk i hidhnin sytë nga patoku.

– Djali përshtatet mirë këtu me ne, — tha njëri prej tyre për mua, më shkeli syrin dhe mori një lugë supë lakrash.

Kozakët filluan të darkonin me një hijeshi të rëndë, si burra që e respektojnë njëri-tjetrin, ndërsa unë fshiva shpatën me rërë, dola jashtë portës dhe u ktheva sërish, i lodhur. Hëna varej mbi oborr, si një vath i lirë.

– Vëllaçko, – më tha papritur Surovkovi, më i madhi i kozakëve, – ulu dhe ha me ne, derisa patoku yt të jetë gati…

Ai nxori një lugë rezervë nga çizmja e tij dhe ma dha mua. Hëngrëm supë lakrash dhe mish derri.

– Ç’shkruhet në gazetë? – pyeti djaloshi leshverdhë ndërsa më bënte vend..

– Lenini shkruan, – thashë unë, duke nxjerrë Pravdën, – Lenini shkruan se na mungon gjithçka…

Dhe me zë të lartë, si një i shurdhër triumfues, lexova fjalimin e Leninit drejtuar Kozakëve. Mbrëmja më mbështolli me lagështinë jetëdhënëse të çarçafëve të saj të muzgut, dhe më vendosi pëllëmbët e saj si të një nëne mbi ballin që më digjej. Unë lexoja gjithë ngazëllim, duke pritur efektin e fjalëve të mia dhe duke u gëzuar për strategjinë misterioze të Leninit.

– E vërteta^[3] është si një gudulisje në hundë, tha Surovkovi kur mbarova. – Nuk është e lehtë ta nxjerrësh nga grumbulli, por Lenini e kap menjëherë, si pula që pickon kokrrat e grurit.

Kështu foli Surovkovi, komandanti i togës së skuadronit, për Leninin; më pas u nisëm të flinim në ahur. Flinim aty gjashtë vetë, duke ngrohur njëri-tjetrin, me këmbët e ngatërruara, nën vrimat e çatisë nga ku depërtonte drita e yjeve.

Ëndërroja dhe shihja gra në ëndrrat e mia, por vetëm zemra ime, e njollosur nga vrasja, ulëriste dhe rridhte gjak.

—

^[1]  I referohet tipareve të fytyrës së banorëve të rajonit të Rjazanit në Rusi.

^[2]  Pravda (‘E Vërteta’) ishte gazeta zyrtare e Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, e shpërndarë gjerësisht si organ i shtetit gjatë epokës sovjetike.

^[3]   Këtu i referohet Pravdës (gazetës) si ‘E Vërteta’.