Nga Stavros G. DAGIOS

Pjesa e dytë

Memorie.al / Më 17 dhjetor 1951, Gjykata e Përhershme Ushtarake e Athinës, dënoi me vdekje togerin shqiptar të Sigurimit të Shtetit Kosta (Konstantin) Dimitër Kazanxhi, i akuzuar për spiunazh, i cili dy ditë pas Krishtlindjeve të vitit 1951, u ekzekutua. I arrestuar në fshatin Kastoria (Kastania) të Peloponezit, më 6 tetor 1949, në zonën e veprimit të Ushtrisë Kombëtare Revolucionare (ES) ku kishte dezertuar, ai u dërgua fillimisht në Tripoli dhe më pas në Athinë, referuar një marrje në pyetje të plotë. Po kush ishte Kosta Kazanxhi, me gradën Toger i Sigurimit të Shtetit shqiptar, cili ishte misioni i tij në Greqi, dhe si ai u arrestua nga forcat e ushtrisë, çfarë rrëfeu ai para oficerëve hetues e shërbimeve administrative dhe pse u ekzekutua? Të gjitha aventurat dhe misionet e tij, vijnë në këtë shkrim të gjatë, sipas dokumenteve që gjenden nëpër arkivat sekrete.

                                                        Vijim

“Pas dy-tre ditësh na thirri kapiten Jorgji Opari (më vonë diplomat shqiptar në Turqi) që kishte ardhur me Zahariadhisin nga Shtabi i Përgjithshëm i kryengritësve dhe më urdhëroi ta shoqëroja deri në kufirin në Ersekë. Ishte 9 qershor 1948, e mbaj mend mirë, sepse atë ditë kisha marrë masa për t’u marrë me vajzën time, por planet ranë në vend dhe më duhej ta gënjeja”, vazhdoi togeri shqiptar. “Zahariadhis hyri në një garë, u ul në sediljen e pasagjerit, ndërsa unë në sediljen e pasme. Na ndiqnin dy kamionë plot me municion, të destinuar për rebelët, sepse ekzistonte frika e një inspektimi në vend nga skuadrat e Komisionit Hetimor të OKB-së. Rrugës e pyeta Zahariadhisin se çfarë kishte bërë më në fund Tito dhe u ndamë me të, por nuk mora përgjigje.

Përgjatë autostradës shiheshin tabelat “Rroftë Enveri”, “Rroftë Markos”; por askund “Rroftë Tito”; që deri atëherë po prishnin botën, i kishin rrëzuar të gjitha. Zahariadhis buzëqeshi me egërsi. Ai shpejt kaloi kufirin për në Asimohori, ndërsa unë u ktheva në postin tim. Atë ditë u zhvilluan luftime vdekjeprurëse në Kamenicë, gjatë kthimit dëgjova zhurmën e armëve dhe aeroplanët që gumëzhinin lart. Më pas, për shkak të grindjes së tij me Titon, na urdhëruan të bllokonim përkohësisht kufirin tonë, parandaluam arratisjet dhe ruanim të vetëm magazinat e rebelëve grekë, të cilët u transportuan keq në kampin e Sukthit, afër Durrësit”.

Siç rezulton, Shqipëria e përshkruar prej Kazanxhi – të cilën Hoxha e kishte kthyer në një mbretëri të madhe terrori – është një kujtim i gjallë i epokës. Kosta Kazanxhi, si toger në detyrë i Sigurimit të Shtetit, nga prilli 1947 deri në tetor 1949, ndërmori një sërë misionesh dhe sekrete të rrezikshme të interesave komuniste në Greqi: ndihma për kryengritësit nga Shqipëria, Jugosllavia dhe vendet e tjera të koalicionit Lindor, duke monitoruar lëvizjet në kufirin greko-shqiptar, gjatë konflikteve të armatosura me forcat e Ushtrisë Demokratike Greke dhe zhvatja e informacioneve delikate, për ushtrinë dhe ekonominë. Misioni i fundit, filloi më 24 gusht 1948 dhe përfshinte një operacion spiunazhi në Greqi, nëpërmjet misionit të Kefalonisë, përkundër shtabit të Stefanos Giuzelis, komandant i Divizionit të III-të të Peloponezit, dhe përfundoi pa sukses më 6 tetor 1949, kur u arrestua nga Shërbimi Sekret Grek.

Cila është e vërteta e saj dhe si kontrollohej nga vendi i deklinacionit Greqia, dhe vendi i origjinës, Shqipëria? Në prill të vitit 1947, Kosta Kazanxhi, shërbente në Sigurimin e Durrësit me gradën toger, por me riorganizimin e shërbimeve të Sigurimit hyn në Sigurimin e përgjithshëm të Tiranës, nën drejtimin e kolonelit Nesti Kerenxhit, i njohur në Greqi edhe si kreu i delegacionit shqiptar, i cili mbërriti në fillim të vitit 1947, pavarësisht Komisionit të parë Hetimor Ballkanik dhe mbajti një fjalim nga çatia e hotelit “Acropolis”; në Athinë, ndërsa më pas vizitoi pjesë të ndryshme të Greqisë. Më 20 prill 1947, Kazanxhi u paraqit te shefi i Sigurimit të përgjithshëm dhe brenda pak

Ditësh, takoi një grek “të shëndoshë dhe mjaft të gjatë”; me emrin Ilias, i cili fliste mirë greqishten, por dinte edhe rusisht dhe serbisht, i cili, nga çfarë bënte mësohet se ka qenë anëtar i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste Greke, ish-komisar i Divizionit të 8-të të ELAS-it.

Ai duhej të punonte me të dhe, siç i tha Elias, duhej të siguronte harta të mëdha zbulimi të Greqisë, nga ato të përdorura nga italianët, gjatë luftës. Në pak ditë, Kazanxhi i kishte siguruar disa harta të tilla. Më 3 maj 1947, ai u urdhërua të përgatitej për një mision sekret, në zonën më të gjerë të Korçës, të cilin e drejtonte koloneli Myftar Tare, shef i Shërbimit të Zbulimit Politik, (Zbulimi me Jashtë), nën kujdesin e të cilit, ishte i gjithë mekanizmi për dhënien e ndihmës grekëve. Ishin ngritur rebelët e Grammos dhe, në të njëjtën kohë, një rrjet i dendur spiunazhi, ishte thurur për të ndihmuar komunistët rebelë grekë. Përveç Kazanxhiut, në Korçë shkuan edhe vetë Tare, Ilias dhe toger Gaqo Mborja. Kazanxhiut, iu caktua roli i ndërlidhësit dhe misioni të transportonte me iniciativë absolute nga postat shqiptare – (ku do të vinte në kontakt të rregullt me ​​luftëtarët grekë të Ushtrisë Demokratike), deri në Korçë, të gjitha nevojat e tyre në pajisje ushtarake të cilat ata do t’i transportonin në tërësi.

Fshehtësia nga Korça te ushtarët shqiptarë të kufirit greko-shqiptar dhe ata do të priten atje, nën mbikëqyrjen e tij nga kryengritësit grekë. Nga pala greke, ndërlidhës dhe koordinator, ishte një farë Lefteris (nuk është e sigurt nëse është Lefteris Voutsas apo Iamoglou). Dorëzimi dhe marrja e materialit ushtarak, municioneve, veshjeve dhe ilaçeve ndryshonte, sipas rrethanave dhe nevojave të frontit. Kazanxhi, përveç mbikëqyrjes së promovimit të materialit, ka mbajtur proces-verbal me një shënim të saktë, të furnizimeve, “Sepse kryengritësit, po vidhnin furnizimet në rrugë”, – tha ai në mënyrë indikative. “Një herë, – thotë ai, kishin ardhur 105 mushka nga Hungaria dhe rebelët vodhën dy prej tyre rrugës(!) Depoja kryesore e municioneve që shërbente për nevojat e luftëtarëve të Ushtrisë Demokratike ishte në Dardhë të Korçës, e cila ruhej si magazinier nga Ali Korbi, së bashku me disa ushtarë të tjerë.

Në fillim të majit, konkretisht më 5 maj 1947, në mëngjes në stacionin kufitar të Nikolicës – ku Kazanxhii ishte vendosur i sigurt dhe në fshehtësi të plotë – nga pala shqiptare mbërriti Koloneli Tare së bashku me Ilias, ndërsa nga pala greke, Kapiten Giannoulis, i cili kishte ardhur i dërguar nga Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Demokratike. Në mbledhjen konspirative, të përfaqësuar nga Kazanxhi, u tha se Shqipëria kishte vendosur t’u jepte rebelëve grekë ndihma të konsiderueshme në furnizime dhe materiale ushtarake, por me fshehtësi dhe konfidencialitet të plotë, përgjegjësinë e së cilës, e kishte marrë ekskluzivisht Kazanxhi.

I cili ishte urdhëruar rreptësisht se; nëse sekreti do të zbulohej, do të kishte një problem të madh, sepse ndikimi ndërkombëtar, do të ishte i pakontrollueshëm. Në rast se një fshatar, merrte dijeni për operacionin, Kazanxhi i duhej të njoftonte menjëherë, organet e Sigurimit të Shtetit dhe fshatari duhej të arrestohej në vend dhe të dëbohej nga zona, në të njëjtën kohë, përpara se të dilte sekreti. Ilias, koordinonte mbërritjen e materialit ushtarak nga Jugosllavia, komunikonte rregullisht me kolonelin jugosllav, Hasanoviç, me origjinë nga Bosnje Hercegovina dhe i ardhur veçanërisht nga Shkupi, për të koordinuar veprimet.

Transporti i furnizimeve dhe i municionit, është kryer natën me gjashtëdhjetë kafshë, nga Dardha në kufirin greko-shqiptar, nga ushtarët shqiptarë, ndërsa në kufi është kapur nga togat e Ushtrisë Demokratike pa u vënë re nga fshatarët e zonave kufitare. Ruajtja e fshehtësisë dhe marrëveshjeve të fshehta, nuk ishte gjithmonë e besueshme, sepse kishte shumë raste të arratisjes, nga zona e të arratisurve politikë shqiptarë, të cilët dinin detaje të operacioneve dhe ndihmave e, ia kalonin të gjitha informacionet autoriteteve greke.

Ngarkesat me ndihma përmbanin, përveç ushqimeve dhe materialeve ushtarake, edhe veshje. E gjithë kjo përpjekje, u kurorëzua me sukses të plotë dhe për këtë Kazanxhi, u gradua në gradën e Togerit, ndërsa besimi te personi i tij, si një oficer Sigurimi i aftë, u forcua. Ai u lejua, rrëfeu ai, të mbante komunikim të rregullt me ​​zyrtarë të lartë të Ushtrisë Demokratike, si Leonidas Strigos, Kikitsa, Liakos, Petritis dhe të gjithë ata që vizituan Korçën e Tiranën në misione të ndryshme sekrete, ose thjesht për pushime dhe relaks.

Një aspekt tjetër i misionit dhe veprimit të tij të fshehtë në kufirin greko-shqiptar, ishte lehtësimi i kalimit nga Greqia në Shqipëri, të tufave të ndryshme të kafshëve shtëpiake: deleve, dhive, mushkave, qeve, lopëve, derrave dhe kalimi i sigurt i grave dhe fëmijëve, ose të plagosur, ose popullsi civile, që mbërriti në kufirin grek, pas operacioneve likuiduese të ushtrisë greke në verën e vitit 1947 në Grammos, të cilat përfunduan me disfatën dërrmuese dhe tërheqjen e ushtarëve grekë në brendësi të Shqipërisë. Sipas dëshmisë së Kazanxhiut para autoriteteve hetimore greke, nga të gjithë ata që kaluan kufirin, pak ishin simpatizues të Ushtrisë Demokratike Greke, shumica e civilëve ishin dëbuar me forcë nga Epiri dhe Maqedonia në kufi. U detyrua të evakuonte fshatrat e atyre zonave për të mos rënë në duart e Ushtrisë Kombëtare. Vetëm nga zona e Ersekës, qindra mbarështues civilë, me 17 mijë dhi dhe dele, kishin kaluar nga rrethina greke drejt Shqipërisë.

Fillimisht, të gjithë u vendosën në fshatrat fqinjë përgjatë kufirit shqiptar, por më pas, për shkak se u krijuan probleme të mëdha – kryesisht tendenca për t’u arratisur në Greqi,- u shtua dhe u vendos që të gjithë të dërgoheshin në zonën e Domosdovës, afër Prenjasit. “Domosdova, është një përroskë e tmerrshme që rrallë shihet nga dielli, e rrethuar me male, një varr i vërtetë, aty nuk futeshin as të vdekur”, – rrëfen Kazanxhi. “Të marra së bashku, u ngrit një problem i madh i kujdesit shëndetësor; rastet e tifos u regjistruan që në ditët e para, ndërsa kishte gra shtatzëna, që lindnin shumë herë më keq se kafshët, me foshnja të vdekura, pasi askush nuk kujdesej për ushqimin e tyre. Ata pak që ia dolën, gjetën rastin dhe u arratisën sërish në Greqi, të tjerët, megjithatë vuajtën në mëshirën e fshatit, edhe më keq se ciganët. Dhe ndërsa ishte verë, gjërat ishin disi të tolerueshme, por kur filluan shirat e të korrave, situata u bë dramatike.

Më pas qeveria shqiptare, për të parandaluar përhapjen e tifos, transportoi dru nga fshati dhe fshatarët ndërtuan disa kasolle, për të futur gjërat e vogla dhe fëmijët e vegjël, por drama mbeti e tmerrshme, sepse brenda këtyre kasolleve, kafshë dhe njerëz, jetonin së bashku. Situata po përkeqësohej vazhdimisht dhe informacionet për gjendjen e rëndë që mbizotëronte në Domosdovë, arritën edhe në kampin e Ushtrinë Demokratike. Më pas komandantët, për të frenuar bujën që mbizotëronte në kamp dhe për të frenuar zemërimin masiv, dërguan organizatorë nga Bulkes, të cilët u përpoqën të vendosnin rregull, edhe për shkak të përvojës që kishin nga kampi jugosllav.

Një problem i pazgjidhur për administratën e kampit, ishin priftërinjtë, të cilët ishin transferuar me dhunë nga fshatrat e Epirit dhe Maqedonisë, të cilët vazhdimisht protestonin, bënin propagandë dhe nxitnin civilët të largoheshin nga kampi dhe të ktheheshin në Greqi. Një ditë një grup fshatarësh të rinj, u përpoqën të arratiseshin, arritën në kufi, por u ndaluan atje nga rojet kufitare shqiptare. të cilët u përpoqën t’i zmbrapsnin.

Në përleshje fshatarët, goditën me sëpatë dy kufitarët shqiptarë dhe janë larguar në drejtim të fshatit Slimitsa. Ky incident bëri të mendojnë si rebelët grekë, ashtu edhe autoritetet shqiptare. Sjellja heretike e priftërinjve, shkaktoi dhimbje koke, sepse ata shfaqeshin të vendosur për të mos iu bindur pëshpëritjeve dhe kërcënimeve të administratorëve. Kampi komandohej nga një Thanasis, i cili ishte në krye të zonës së Korçës, dhe ruhej nga dy objektiva shqiptarë, të transferuar atje ekskluzivisht për të kontrolluar dhe ruajtur kampin.

Por të burgosurit e kampit, u revoltuan të tërbuar dhe një ditë sulmuan e tentuan të vrisnin, si Thanasin, ashtu edhe rojet shqiptare. Situata u ndërlikua edhe më shumë, kur një oficer jugosllav i dërguar nga Shkupi, shkoi t’i grumbullonte “maqedonasit”; dhe pastaj t’i çonte në Shkup. Më pas emisarët grekë në Shqipëri, vendosën të dekonstruktonin kampin, numri i të cilit kishte arritur në 3000 të burgosur.

Ata tentuan një ekzaminim të parë, zgjodhën më të rinjtë dhe i caktuan me forcë në linjat e Ushtrisë Demokratike, pastaj gratë, të cilat gjithashtu u çuan me forcë në front, për punët e shtëpisë dhe përfitimet e tjera të lidhura me to, me rezultat që vetëm të moshuarit mbetën në kamp, të cilët vërtet jetonin nëpër ferr. Kampi u përmbyt nga parullat: “Rroftë Markos!”, “Rroftë Zahariadis!”, “Poshtë monarko-fashistët!”, “Bashkim-shoqëri”. Në kamp u bënë disa martesa të përziera të ushtarëve dhe fshatarëve shqiptarë me gra greke, martesa, kryesisht për qëllime, pasi greket e kuptuan se, ose do të vdisnin në varrin e errët të Domosdovës, ose do t’i linin.

Kampe dhe sanatoriume për rebelët grekë Që nga vera e vitit 1947 dhe rrëzimi i dhimbshëm i Grammos, në shumë vise të Shqipërisë, funksiononin kampe ku ishin mbledhur kryesisht të plagosur të Ushtrisë Demokratike Greke, të përkujdesur nga infermierë shqiptarë, polakë e hungarezë, por edhe gra e fëmijë, por ku mbizotëronte një rrëmujë e paparë. Më i rëndësishmi, ishte Kampi famëkeq i Sukthit ose “Bulkës së Shqipërisë”, i cili ndodhej 14 kilometra larg Durrësit, në rrugën nacionale për në Tiranë, në një hapësirë të madhe prej rreth 3000 hektarësh.

Që nga viti 1921, aty operonte kompania italiane EIAA, si fermë bujqësore model. Në vitin 1943, aty ishin vendosur rreth 1000 fermerë dhe punëtorë bujqësorë italianë, me shtëpi, magazina të mëdha, pyje të gjera, kullota, tufa kafshësh, etj. Pas rënies së Italisë dhe tërheqjes së gjermanëve, fermna ra pre e juridiksionit të administratorëve komunistë shqiptarë dhe në fund të vitit 1947, me urdhër të qeverisë shqiptare, kampi iu dha rebelëve grekë të Ushtrisë Demokratike, ndërsa zyrtarisht (në letër) quhej Bitsai.

Ishte i vetmi kamp ku asnjë zyrtar shqiptar nuk kishte ekses, ashtu si Bulkes. Ndër infermieret bazë të përkohshme, që punonin për rebelët grekë është spitali i Voskopojës, i cili përbëhej nga godinat e vjetra të spitalit të italianëve gjatë pushtimit italian, por më pas gjermanët i vunë flakën, sepse në zone kishte “xhepa” të rebelëve shqiptarë, të cilët po bënin një luftë kundër gjermanëve. Kryengritësit grekë, prisnin fillimin e ofensivës së madhe të ushtrisë helene në pranverën e vitit 1948 dhe grupi i burrave nën Kazanxhiun, ishte urdhëruar të shikonin që spitali të restaurohet, në mënyrë që të plagosurit nga Grammos dhe Vici, të transferoheshin atje.

Si dhe urdhrat dhe udhëzimet, për të marrë të gjithë të plagosurit që ishin në gjendje relativisht të mirë dhe për t’i çuar në kampin e Sukthit; atje ata që ishin mire, do të merreshin me punë bujqësore dhe ata që ishin ende të dobët, do të prisnin shërimin. Pas shërimit, ata u kthyen në kufi, gati për luftë. Kjo punë është bërë gjatë gjithë periudhës së funksionimit të kampit të Sukthit”, tha Kazanxhi. Dhe rebelët e kampit, gratë shtatzëna vuanin nga sëmundje të ndryshme infektive, ndërsa të tjerët u prekën nga sëmundja e luftës (tronditje dërrmuese si pasojë e bombardimeve në frontet e konfliktit). Rastet e tyre ishin të rënda dhe shërimi i vështirë, në fakt, kishte burra që ishin prekur nga sëmundja e tmerrshme mendore, pasi tmerri ishte vendosur brenda tyre, dëgjoje britma histerike dhe fjalë të pakuptueshme gjatë gjithë natës.

Druri “sugjerohej”; të ishte metoda më e mirë e trajtimit, duke rënë pa mëshirë mbi trupa të pakëndshëm dhe hezitues e, shpirtra të sëmurë, por druri nuk ishte ilaçi i duhur. E ndërsa ndihma e vendeve Lindore nëpërmjet Shqipërisë për Ushtrinë Demokratike po përshkallëzohej, në mesin e tetorit 1947, mbërriti në Korçë vetë Enver Hoxha, i shoqëruar nga Koçi Xoxe. I përshëndetur nga Zahariadhis, Ioannidis, Kikitsa dhe të tjerë, Hoxha ftoi kapitenin Jorgji Opari, i cili, megjithatë, pati favorin e Xoxes, në pozicione kyçe të Sigurimit dhe të diplomacisë, i paraqiti me detaje, situatën e furnizimit me material të kryengritësve grekë.

Mirëpo, Hoxha deklaroi: “Shqipëria është një vend i varfër, por ka një aleat dhe mbështetës shokun Tito, ai do të na ndihmojë të rindërtojmë atdheun tonë socialist, sepse ai është një demokrat i vërtetë dhe një socialist i vërtetë. Pa ndihmën e Titos dhe republikës federative të madhe që ai drejton, Shqipëria nuk mund të jetojë. Ata na akuzojnë se ndihmojmë Greqinë Demokratike me armë dhe municion, duke lejuar burrat e Ushtrisë Demokratike të hyjnë e të dalin nga kufijtë tanë. Të gjitha këto janë gënjeshtra dhe shpifje të monarko-fashistëve të Athinës, për të justifikuar pushtimin që ata po përgatisin në tokën shqiptare. Megjithatë, ne do t’i mundim pushtuesit, me ndihmën e shokut Tito”.

Fëmijë të rrëmbyer…!

Kazanxhi, ka rrëfyer ngjarjet tronditëse e fëmijëve grekë të rrëmbyer, të cilët ishin dërguar si stacion transferimi në Shqipëri dhe prej andej, ishin dërguar në vendet e tjera të Kampit Komunist. “Nga janari i vitit 1948, deri në prill të atij viti, – ndërsa ai shërbente në postën kufitare të Kapshticës, thotë ai, – dhe duke marrë masa për transportin e sigurt të municioneve te kryengritësit, na njoftuan se natën do të vinin kamionë nga Agios Dimitrios në Orlia, për në Korçë, mbi të cilin ishin 400 fëmijë, të gjithë nga Grammos dhe Kastoria, nën mbikëqyrjen e Jorgji Oparit.

Ata qëndruan tre ditë në Korçë dhe më pas, u shtynë për në Jugosllavi. Të zbathur, të rreckosur dhe të frikësuar, ata kërkonin me ngashërime zemër thyese, për nënat e tyre. Disa ishin foshnja të shoqëruara nga nënat e tyre shtatzëna, më i madhi, deri në pesëmbëdhjetë vjeç. Priteshin të tjerë, nga Qyteza, Menkulas e gjetkë. Ata kishin ardhur në këmbë nga Grevena, ku i kishin rrëmbyer, në Menkulas. Ata po dridheshin nga të ftohtit, të zhveshur dhe të uritur, ashtu siç i kishin zënë. Zakonisht, ata shoqëroheshin nga disa guerrilas të dërguar nga Shtabi. Rrugës nga Grevena për në kufi, nënat i ndoqën, duke i lutur që t’i kthenin. Por fëmijët erdhën nga Gjirokastra, me destinacion Vlorën, Durrësin, Korçën, Elbasanin dhe Shkodrën e, të tjerë nga zona e Ersekës”.

Pika më e errët e misionit të tij!

Makinat që po zbraznin municionet për rebelët në Greqi u ngarkuan më pas me fëmijë dhe u transportuan në Shqipëri dhe më pas në vendet lindore. “Kazanxhi ka rrëfyer se; në Shqipëri kanë mbetur deri në 3000 fëmijë, të cilat u shpërndanë në shkollat ​​speciale të Durrësit, Elbasanit, Vlorës dhe Shkodrës, ku gra nga Sukthi ishin transferuar mësuese dhe pedagoge. Ata u mësuan të brohorasin; “Rroftë Markos”; “Rroftë Stalini”! Në thelb ishin kampe të vërteta, i ndalonin fëmijët që të flisnin me këdo. Parashikova skena tragjike, me karroca që mbanin krijesa të reja të pafajshme dhe nënat e tyre që i ndiqnin në këmbë, duke qarë”, thotë ai.

Por, në vend që t’u jepnin fëmijët, ata i shtynë të punonin dhe të ndërtonin llogore në frontin e luftës. Kazanxhi, dëshmoi në pyetje se; në mars të vitit 1948, kishte vizituar, me ftesë të Markos Vafiadhis, fshatin Pyliton në Prespë, selinë e Shtabit të Ushtrisë Demokratike Greke, e cila zyrtarisht funksiononte edhe si seli e qeverisë së përkohshme të rebelëve, d.m.th. qeveria e maleve. Në rrëfimet e tij, ai bën një përshkrim psikodinamik të radhëve të Shtabit dhe të jetës së tyre të veçuar, me komoditete luksoze për rrethanat e luftës, ndërsa për Markon përmend incidente marrëdhëniesh me guerrilaset e reja, të cilat kujdeseshin për të me përzemërsi dhe dashuri. E rrethoi me ngrohtësi të armatosur me arabeska dhe pistoletë, ndërsa në kthim, pa teoritë e fëmijëve të vegjël, që kryengritësit i kishin “mbledhur me dhunë” dhe më pas i kishin transportuar në kufirin jugosllav në këmbë, me karroca dhe me makina, gjithmonë. e ndjekur nga nënat e tyre, që qanin.

Misioni fatal

Më 5 qershor 1948, teksa po shërbente në një postë kufitare në Korçë, u njoftua për misionin e ri sekret në Greqi dhe për këtë Arsye, duhej të paraqitej menjëherë në Tiranë. Ai komunikonte në fshehtësi absolute, me Gioannis Ioannidis, i cili ishte gjithmonë i sëmurë (ose shtirej se ishte i sëmurë), ndaj merrte të gjitha masat, që të mos ftohej; të gjithë e shikonin me frikë apo edhe respekt, nuk mund t’i kundërshtonit të dy. Ioannidis banonte në një pallat-apartament në Tiranë, të cilin autoritetet shqiptare, e kishin porositur dhe ia kishin vënë ekskluzivisht në dispozicion.

Titullarë të tjerë të lartë të Ushtrisë Demokratike Greke, kanë jetuar në apartamente të ngjashme, të imponuara për këtë, gjatë gjithë qëndrimit të tyre të shkurtër në Tiranë. Në të vërtetë, në këto apartamente, të cilat ruheshin me kujdes të veçantë nga ushtarët shqiptarë, herë pas here, pritën edhe vetë Nikos Zahariadhis, Markos Vafiadhis (nganjëherë i paraqitur me pseudonimin “Trimi”), Miltiadis Porphyrogenis, Leonidas Strigos, (vllehisht-folës) Andreas Tzimas me daktilografistin e tij dhe të tjerë.

Sepse, banesat ishin afër vend-banimit ku ishte vendosur pushteti suprem i partisë dhe qeverisë shqiptare. Ioannidis, i tha troç se me pak fjalë, misioni i tij, do të ishte një udhëtim me varkë nga Durrësi në Peloponez, i ngarkuar me furnizime të ndryshme dhe materiale ushtarake, me një ekuipazh prej pesë anëtarësh, të përbërë nga guerilët grekë të DSE. Ekuipazhi do të drejtohej nga Lefteris, i cili, pasi varka do të lundronte për në Peloponez, do ta çonte ekskluzivisht dhe i sigurt, në Shtabin e Stefanos Giuzelis.

Atje ai, do të vepronte për të përfaqësuar interesat e Shqipërisë, siç ishte informuar. Shërbimi i kundërspiunazhit dhe personalisht ministri Koçi Xoxe, informoi Kazanxhi, se; sovjetikët kishin marrë informacion të besueshëm, se ekzistonte një bazë amerikane në bazën ushtarake të Kefalonisë dhe për këtë arsye, ata i kërkuan Vaske Kolecit, zv/ministrit të Sigurimit të Shtetit, të gjente një oficer elitar shqiptar dhe t’a dërgojnë në terren, për të vëzhguar lëvizjet e amerikanëve, për të mbledhur informacionin përkatës dhe për ta transmetuar atë, nëpërmjet një sistemi të sigurt reagimi dhe transmetimi. Memorie.al

                                                      Vijon