VOAL – Figura e Marisë, për shekuj me radhë në qendër të përkushtimit popullor dhe reflektimit teologjik, po përjeton një fazë të re dhe stimuluese të rimendimit, veçanërisht falë kontributit të mendimit feminist. Shtojca e Osservatore Romano “Donne Chiesa Mondo” kohët e fundit paraqiti një artikull nga teologia Marinella Perroni që hedh dritë mbi këtë perspektivë të re, duke theksuar se si teologët bashkëkohorë po e riinterpretojnë Nënën e Jezusit me një perspektivë kritike dhe inovative, duke e çliruar atë nga stereotipet dhe idealizimet.

Për një kohë shumë të gjatë, narrativa që rrethon Marinë është luhatur midis lartësimit dhe modelimit shembullor, kategori që, megjithëse me qëllime të mira, shpesh e kanë distancuar figurën e saj nga realiteti historik dhe njerëzor. Siç thekson Perroni, “historia e përkushtimit të Marisë na tregon se të flasësh për Nënën e Jezusit është shumë më pak e thjeshtë nga sa mund të mendohet, sepse është e lehtë të ngatërrosh fronin e Urtësisë me vetë Urtësinë”. Ky konfuzion ka çuar në një largim nga teksti biblik dhe në forma të përkushtimit që nuk janë gjithmonë në përputhje me traditën teologjike të krishterë.

Megjithatë, angazhimi me mendimin feminist dhe ekumenizmin ka hapur shtigje të reja. Në dekadat e fundit, dialogu me teologët protestantë ka nxjerrë në pah rëndësinë e një kthimi te Shkrimet e Shenjta dhe një ripërcaktimi kritik të Mariologjisë. Në këtë kontekst, interesi për reflektim cilësor mariologjik, i cili nuk i sheh gratë thjesht si “marrës të devotshëm”, po fiton gjithnjë e më shumë terren.

Dy figura të shquara në këtë peizazh janë Linda Pocher dhe Teresa Forcades, botimet e fundit të të cilave mbi Marinë po gjenerojnë debat të gjallë. Të dyja rrjedhin nga direktiva vendimtare e Koncilit të Dytë të Vatikanit, i cili zgjodhi të mos i kushtojë një dokument të veçantë Marisë, por ta fusë atë në kapitullin e fundit të Kushtetutës Dogmatike mbi Kishën, Lumen Gentium. Kjo zgjedhje kishte për qëllim të riafirmonte se “vetëm Ati dhe Biri janë protagonistët e misterit të Mishërimit” dhe se roli i Marisë në jetën e bashkësisë kishtare është kryesisht simbolik në lidhje me vetë Kishën.

Megjithatë, rrugët e dy teologëve ndryshojnë. Linda Pocher, me veprën e saj Maria e Nazaretit. Një Biografi Teologjike (Edb), e fton lexuesin të ndjekë “peregrinatio fidei” të Marisë, një pelegrinazh besimi që e çliron atë nga “qëndrueshmëria e paarritshme” në të cilën ishte e burgosur. Për Pocher, historia e Marisë është një “biografi teologjike”, një rrëfim që respekton “një karakteristikë themelore të rrëfimit biblik”, i cili “ndërsa rrëfen ngjarjet e një Zoti të vetëm dhe Birit të tij të Vetëmlindur, në fakt është i copëtuar në një mori historish”.

Teresa Forcades, në librin e saj Queer Mary: The Future of Christian Experience (Castelvecchi), pohon se për të, reflektimi mbi Marinë do të thoshte rindërtimi i biografisë së saj teologjike. Murgesha benediktine katalane, mjeke dhe teologe feministe, propozon një rilexim të katër dogmave të Marisë, duke e identifikuar teologjinë e Marisë si “një udhëkryq, i cili është bërë i pashmangshëm në shekullin e njëzet e një për rikuperimin e tipareve autentike të përvojës së krishterë”. Forcades madje sugjeron që Maria mund të na ndihmojë “të shkojmë më thellë në njerëzimin tonë të plotë dhe të zbulojmë një thirrje për queerness që nuk përjashton askënd”.

Këto qasje të reja kujtojnë thënien e lashtë “De Maria, nunquam satis” (Askush nuk mund të thotë kurrë mjaftueshëm për Marinë), e cila shpesh ka legjitimuar shekuj përkushtimi të tepruar. Megjithatë, sot po shtohen zëra të rinj, ato të teologëve katolikë që angazhohen pa frikë me mendimin feminist, duke pasuruar kuptimin tonë për Marinë dhe duke hapur perspektiva të reja për besimin bashkëkohor të krishterë. ANS/RSI