NË 79 VJETORIN E LUFTES PER TIRANEN
17 nentor 1944
17 nentor 2023.
ÇAKTIVIZUESI I BUNKIERIT HITLERIAN, NUK ESHT’ ANONIM

AI KA EMËN- ASHT’ GJEK MIRI, LUANI I GURZIT.

PROZE POETIKE

MARRVESHJA E SHKELUR
~~~~~~~~~~~~~~~
Ne ditet e para te nentorit 1944,
Krahu i armatosur i PKSh-s,
dhe i nacionalisteve,
Ne periferi te Tiranes,
ne marrveshje sipas Mukjes,
Ne histori ka nje kapitull,
“Lufta per clirimin e Tiranes”.

Ne fillim nuk pati,
Konflikt te armatosur,,
Realisht mes forcave,
Gjermane dhe Shqiptare,
Te Divizionit te Pare,
Brigades se pare Sulmuese,
Te cilit Shtabi i Krahut,
Te armatosur i PKSh-s,
Kishin nenshkruar,
Nje MARRVESHJE (!),
“Njeri tjetrin te mos goditnin”.

Komanda gjermane,
Ishte ende ne Tirane,
Mesi i Nentorit,
Me 20 nentor kishin plan,
Te niseshin,
kishin derguar ndermjetsin,
perkthyesin shqiptar,
per lajmin.

Ne kete Status Quo,
U ekzekutuan rivalet,
Ne shtepite e tyre,
me shqiponjen e zeze dykokshe,
Mbi kapicen e bardhe,
Nga ata me Yllin e Kuq Bolshevik,
Dhjetra persona,
Te cilet i kishin lista,
Inlistuar nga Keshillat,
Nacional Clirimtare,
Te Lagjeve dhe fshatrave.

Situata e qete ishte diten,
Naten degjoheshin partizanet,
Me krisma armesh me bomba,
Ne gjithe Tiranen,
Keshtu ishin porositur,
Komunistet dhe ilegalet,
Te qelloninm ne ajer,
(si ne ’97-en),
Ne popullsi te lihej pershtypja,
Se po bahej lufte e madhe.
Se partizanet po vinin,
Per t’i cliruar.

Gjermanet u terhoqen nga rruga “Bardhyl”,
Ne qender kishin zene vend,
Nje Tanks,
Ne nje grope te madhe,
(Ne sheshin “Skenderbej”),
Perparuan pa shkrepur,
Asnje arme,
U afruan deri te hotel ” PEZA”,
Ngriten barrikada,
Me fucia e goma,
Thase me rane,
Bllokuan bulevardin.

Ushtria hitleriane,
Ishte perqendruar ne Tirane,
Te Kuestura,
(sot Universiteti,
Politeknik i Tiranes,
Korpusi Qendror),
Te Hotel Dajti,
Tirana e Re,
Po pritnin batalionin,
Vinte nga Korrca,
Te rruga e Elbasanit,
Mbulohej nga nje bunkier,
Per nisje drejt Shkodres,
… Berlinit,
Nuk kishin asnje plan,
Per te luftuar,
Vetem per t’u siguruar,
Te mbronin rrugkalimet,
Nga do te terhiqeshin,
Pikat kryesore,
Nga mund te goditeshin,
Vetmbrojtja deri ketu normale,
Nga krahet e armatosur shqiptar,
Komunist e Nacionalist.

Krahu i armatosur i PKSh-s,
Filloi sulmin,
Prishi MARRVESHJEN ,
“Per mos goditje ne shpine”,
Kur gjermanet filluan terheqjen,
Nga Linza e Kryegjyshata botnore,
U zevendesuan,
Nga Forcat Shqiptare,
Deri te rruga “Berdhyl”,

Ateher’ naten,
Me lista ne dore pergatitur,
Nga Komunistet dhe ilegalet,
Neper lagje,
Sipas urdherit,
Zanit te Partise,
Kur iu afruan qendres,
Masakrimin e familjeve,
Nacionaliste filluan,
Ndaj vellezerve,
Kishin planifikuar,
Qe ndryshe mendonin,
Keshilltaret e komunistat,
Ne prite ua nxirrnin, nacionalistet,
Intelektualet e njohur,
Para familjarve,
(Jo ushtrine e huaj ne terheqje,
Kur ishin ne Priske),
Ne sy te tyre i ekzekutonin,
Planifikuar e kishin.

Edhe keta luftonin,
si Gjek Zef Miri,
“Luani i Gurzit”,
(Keshtu kushriri i tij,
Kishte lane studimet e mjeksise,
Ne Shqiperi ishte inkuadruar,
Ne luften partizane,
Itendent batalioni,
Si Vellai Frani,
Tre lufttare trima nga fisi,
Miraj me origjine nga Broja).

Krahu i armatosur komunist,
Po kryente masakra,
Per te eleminuar,
Pretendentet per Pushtet,
Rivalet,
Ne kete gjendje te vraret,
Po varroseshin prane shtepive,
Jo te Vorri i Bamit.

Shume nacionaliste,
Te pafajshem u vrane,
Dhe intelektuale te njohur,
Sipas listave me adresa,
Te sigurta,
Dyzet syresh,
Te lidhur po mbaheshin,
Ne podrum,
Nen Hotel “BRISTOL”,
(ku sot ndodhet Muzeu Kombtar),
Bunkieri para Hotelit,
Nje tanks i futur,
Ne nje grop te thelle,
Siguronte terheqjen e sigurte,
Duke vjedhe nga frengjia,
Zjarr e tym.

Gjek Miri e mori persiper,
Jeten vuri peng,
Per t’i mbyll “gojen”,
(Partizane e nacionaliste,
Ndiqnin me ankth trimin),
Me nje bidon me benzine,
Pas nje guri te madh u shtri,
Duke e shtyre perpara,
Rreshqanthi u nis,
I mbuluar me zjarr,
Mitralozi i tmerrshem,
Nuk qellonte sheshazi,
As ne hijet e bunkierit te zi,
Ia doli nga frengjia,
Te derdhe benzinen,
Nje granate angleze ia hodhi fill,
Mitralozi u fik,
Bashke me mitralierin,
Bunkierin e mbuloi flaka e tymi,
Ky ishte “Luani i Gurzit”,
Pasardhes i patrioteve,
Te kryengritjeve per pavarsi,
Te Shqiperise,
Historia e harroi,
E mohoi,
Anonim e lane emrin e guximtarit,
Shperthyesit,
Te Bunkierit Vdekjeprures,
Pergjithsuar,
Me Lufttarin e Panjohur,
Sot identifikohet me te.

Lufta per clirimin e Tiranes,
Nuk ishte e tille,
Ishte nje marrveshje me objekt:
“Mosgoditje e njeri-tjetrit”.

Keshtu deri ne mesin e nentorit,
E vetmja “lufte”,
Ishte marrja e bunkierit,
Vendosur ne mes te Tiranes,
Kjo asht’ e verteta,
Gjek Miri protagonist,
Lufte tjeter ne Tirane,
Nuk ka patur,
Por propaganda komuniste,
e paraqiti per 50 vjet,
Si lufte te pergjakshme,
Pa asnji partizan te vrare,
Te vraret 134 qe pretendohet,
U vrane ne periferi,
Ne perpjekje,
Per te hyre ne Tirane,
Te fusha e aviacionit,
Ne Laprake,
Nga popullsia civile,
Kur hitlerianet,
Po largoheshin,
Se marrveshja ishte shkelur.

Ishte 17 nentor 1944,
Ndertesat rreth sheshit,
U goditen nga aviacioni aleat,
Anglo-Amerikan,
Qellonin mbi forcat gjermane,
Kudo qe t’i diktonin,
Nuk u luftua shtepi me shtepi,
As rruge me rruge,
Gjaku nuk u derdh rreke-rreke,
Sic propagandonin.

Cdo 17 nentor,
Per 50 vjet,
Gjaku u derdh ne rruget e Tiranes,
Ne ato dite ishte,
I 40 intelektualve nacionaliste,
Te cilet u ekzekutuan,
Ne podrumin e Hotel “BRISTOL”,
Dhe ne oborret e shtepiave,
Te Tiranes.

Gjek Miri kete e dinte,
Eleminimi i tij kerkohej,
T’i hiqnin protagonizmin,
Nacionalizmin,
Si te parve te tij,
Deshmor te Atdheut,
Kunder,
Yllit te Kuq Bolshevik ishin,
Kjo degjeneroi,
Ne lufte civile,
Vllavrasese,
Duhet ndryshuar historia,
Te shkruhet e verteta.

Vrasja e Gjek Mirit,
Ne luften mes shqiptarve,
Ne perpjekje per t’i shpetuar, Terrorit te Kuq,
Si protagonist,
Deshmitar okular qe ishte,
Per t’i mbyll gojen,
Do ta nxirrte bllof propaganden,
Per Luften me demek,
Per clirimin e Tiranes…
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Per realizimin e kesaj proze poetike u mbeshteta ne artikuj te MEMORIE.al, Kujto.al, artikullin replikues te shkrimtarit Kol Jakova(1916-2007), ish-partizan dhe komisar ne batalionin “DAJTI”, deshmitar okular ne c’aktivizimin e bunkierit hitlerian ne qender te Tiranes nga “Luani i Gurzit”-Gjek Zef Miri(1912-1947).
Propaganda 50-vjecare e kishte lane anonim autorin e c’aktivizimit te bunkierit dhe se per clirimin e Tiranes u derdh shume gjak, por sipas deshmitarve mes ushtrise shqiptare dhe asaj hitleriane ishte ber’ nje marrveshje, te ciles partizanet nuk i qendruan besnike deri ne fund. Kjo marrveshje u shfrytezua nga drejtues te ushtrise shqiptare per te eleminuar rivalet shqiptare per pushtet, nacionalistet shqiptare.