Zhurma e turmës apo emocionet e lojës janë tipike për futbollin ndërkombëtar. Por kur Shqipëria dhe Serbia të përballen të shtunën në një ndeshje kualifikuese për Kupën e Botës 2026, energjia do të jetë ndryshe.

Ndeshja në Tiranë nuk ka të bëjë vetëm me tre pikët, pasi jehona e përballjeve të kaluara është e pamundur të shpërfillet. Është një përplasje thellësisht e rrënjosur në identitetet kombëtare, që organizatorët po përpiqen me forcë ta mbajnë jashtë fushës.

Kjo është një nga rivalitetet më të ngarkuara politikisht dhe emocionalisht në futbollin europian, e lidhur me tensione të thella historike dhe etnike, veçanërisht në lidhje me konfliktin e Kosovës dhe historinë më të gjerë të Ballkanit.

Serbia dhe Shqipëria ndodhen në të njëjtin grup kualifikues europian — së bashku me Anglinë, Letoninë dhe Andorrën.

Hera e fundit që u përballën në tokën shqiptare ishte në vitin 2015, kur Serbia fitoi 2-0, edhe pse tifozët serbë ishin të ndaluar të merrnin pjesë në ndeshje.

Përplasja në Beograd më 2014 ende e freskët në kujtesë

Një ndeshje mes ekipeve në Beograd në vitin 2014 u braktis kur një dron, që mbante një flamur shqiptar, shkaktoi një përleshje të madhe. Shqipërisë iu dha fitorja 3-0 pasi u vendos që ndeshja nuk mund të vazhdonte për shkak të mjedisit armiqësor në stadium. Kjo fitore vulosi kualifikimin historik të Shqipërisë në Kampionatin Europian 2016 — për herë të parë në histori.

Ajo ndeshje konsiderohej tashmë me rrezik të lartë. Kosova, me shumicë shqiptare, shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008 — një lëvizje që Serbia nuk e njeh. Futbolli, shpesh pasqyrë e nacionalizmit dhe politikës, pasqyroi thellësisht këtë ndarje.

Teksa Tirana përgatitet për përballjen më të fundit, kujtimet e asaj nate — dhe ethet nacionaliste që ajo ngjalli — qëndrojnë të pranishme nën sipërfaqe.

Marrëdhëniet e tensionuara të Serbisë me Kosovën

Serbia dhe Shqipëria mbeten në kundërshti për statusin e Kosovës, tashmë shtet i pavarur, dhe rivaliteti mes tifozëve është ende shumë i ashpër.

Pothuajse gjysma e skuadrës shqiptare përbëhet nga lojtarë me origjinë shqiptare nga Kosova, Maqedonia e Veriut ose jugu i Serbisë.

Për lojtarët, kjo është një përballje e mbuluar nga historia, politika dhe krenaria kombëtare — një kujtesë se nganjëherë sporti nuk është thjesht një lojë.

Mbrojtësi shqiptar Elseid Hysaj, i cili ishte pjesë e ndeshjes së vitit 2014, tha se kaosi “nuk duhet të përsëritet.”

“Duhet të jemi të qetë dhe të vetëdijshëm që jemi futbollistë,” tha ai. “Jemi këtu për të kënaqur tifozët dhe për të dhënë më të mirën për fitoren”.

Organizatorët u kujtojnë tifozëve se është një lojë

Armand Duka, presidenti i Federatës Shqiptare të Futbollit, u bëri thirrje shqiptarëve ta shohin ndeshjen si një ngjarje sportive “ku ekipi merr mbështetje dhe energji pozitive nga tifozët për të arritur qëllimin.”

“Duam të japim mesazhin: ta jetojmë si një festë sportive,” tha Duka për Associated Press.

Do të ketë prani të shtuar të policisë, mbyllje rrugësh dhe kontrolle për tifozët që hyjnë në stadium. Tifozët serbë nuk do të lejohen, gjë që “do të kontribuojë për një ambient më të qetë,” shtoi Duka.

Të dy palët kanë ndërmarrë hapa për të ndërtuar një marrëdhënie më të mirë. Shqipëria dhe Serbia do të bashkë-organizojnë Kampionatin Europian për 21-vjeçarë në vitin 2027, në një projekt që synon të kapërcejë tensionet politike.

“Lojtarët nuk mbajnë mbi supe barrën e historisë apo të tensioneve politike,” tha Duka. “Ata garojnë në fushë për të fituar, për të dhënë më të mirën për fanellën që përfaqësojnë dhe, mbi të gjitha, për të ndërtuar një urë respekti përmes lojës”.

Nacionalistët dhe tifozët e futbollit në përplasje

Megjithëse tensionet politike janë zbutur disi vitet e fundit, nacionalistët dhe tifozët e futbollit nga të dyja palët janë thellësisht në kundërshti. Si Shqipëria, ashtu edhe Serbia kanë marrë sanksione nga organizata europiane e futbollit për shkak të incidenteve me ngarkesë politike që kanë përfshirë tifozët.

Megjithatë, presidenti populist i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, së fundmi i hodhi benzinë zjarrit, duke i thënë trajnerit të Serbisë, Dragan Stojkoviç, gjatë një tubimi të madh me mbështetësit e tij, se Serbia duhet të fitojë.

“Shko atje dhe mundi ata,” i tha Vuçiç Stojkoviçit, i cili ishte në mesin e turmës.

Stojkoviçi dhe disa lojtarë kanë përpjekur të qetësojnë tensionet, duke thënë se është thjesht një ndeshje tjetër.

“Të gjithë thonë se ndeshja e parë është shumë e rëndësishme,” tha Stojkoviç për ndeshjen hapëse të Serbisë në Grupin K. “Jemi shumë të fokusuar që të fillojmë siç duam dhe do të përgatitemi të luajmë më mirë që të mundemi në këtë aspekt, me gjithë respektin për Shqipërinë”.