Nuk kalon nji natë e n’andërr
porsi zgjandërr
e shof nanën këtu përbri;
me krye vjerrte, me lot për sy
rri tue shfry
njat idhnim që don me e gri
Ndejun m’duket prap te votra
ku me motra
n’dritë t’kandilit qepte e arnote
por njat gaz ka që i shndritte
kur goditte
petkat e djalit e shendote
Kqyr njat vend ku n’mbramje rrishe
kur nuk kishe
fije idhnimi nëpër ftyrë
e ngurron, si t’kenke gurit
e, pshtetë murit
lot’ i dalin rrkaje tuj kqyrë
“T’kishe dekë ma mirë, o i mjerë –
thotë sa herë, –
Afër nanës qe t’desh e t’ruejti;
t’kishe mbyllë me duer te mia
këtu te shpia
njata sy qe mordja shuejti
Afër vorrit tand nan-shkreta
porsi bleta
ishte sjellun tue gjimue
e n’at bar qe kishte qitë
për gjithë ditë
ndonji lule kish kerkue…”
…E mandej, si del nji krue
tue bumue
rreth e rreth prej brijes s’malit
rrkaj i ulen lot’ per rrudha
– Nuk asht udha
nanë, m’u idhnue per t’zeza t’djalit
Kur n’kët shekull n’drit’ e qite
kur e rrite
me njat mund qe nep hitia
“Nji nanë tjetër, – thoshe, – ke,
bir n’kët dhe
nana jote â shqiptaria
Mend e zemër për të shkriji
e përtriji
nam e lavd kur t’i vijë dita”
Mbas fjalësh t’tua përherë shkova
e t’ndigjova:
shqiptarin’ nuk e korita.

Kur tokës, iu zvarrita si morri mbi kurriz,

poshtë këmishës me arma më gjeti mua;

tek kruhej, kur pickoja e bëja ta gudulis,

më zu e me gas më vuri mbi thua.

Bëri të më shtypte, e s’më shtypi dot.

lëkurën koha ma kish bërë prej guri.

morr i uritur, kyçur në qeli të ndotë

bënë çmos të ma shtronte lëkurën druri.

E tani, morr i plakur, them të bëj gjumë.

e ç’lëkurë me plagë që kisha tej i hodha.

poshtë këmishës së tokës, u lodha shumë,

më shumë se ç’duhej, nëpër zhele u lodha.

Do shtrihem t’i kyç sytë e mi të vrarë,

nga pagjumësia. Do fle pa andralla.

kujdes, mos më zgjoni nga gjumi me të qarë

se loti do m’i djeg të lodhurat kokalla.

Kujdes, ngrihem e ju tremb vurkollak

si skelet golle pa asgjë përbrenda.

të tjerë shushunja tokës i pin gjak,

unë q’e giciloja të qeshte, iu rënda.

Si morr pa ngjyrë që zvarë, zvarë shkon

nën këmishën e palarë të tokës, ku më vunë

te sqetulla e saj ku djersa i kutërbon,

më bëri të jetoj me përdhunë

nga që e bëja të kruhet.

Do shkoj të shtrihem të bëj gjumë

O soi im i morrit, u lodha shumë,

më shumë se ç’duhet.

Duke gicilisur tokën plakë:

kam cimbisur helm e jo gjak.

Tiranë 31. 12. 2004

Dhe ju po shkoni,
Bylbyla, kshtu!
Po tretni këndynaj,
Dallndysha, ju!

Dekën mendova
Se m’vjen kurdo;
Se m’leni vetun
S’mendova, jo

Por ma fort zemrën
Ma bren nji idhnim:
Çerdhen qi i leni
Kujdesit tim.

Ndoshta, kur t’ktheni
Mue vorri m’bâ,
E ju kërkoni
Çerdhën qi s’â.

Nga Tirana ne Durrës shndrruem tre automobile. Jo per qejf! Por pse i pari na hudhi ne hendek dhe bani stop si me i pas ra pika, te dytit – posa erdh nga Durrsi dhe u ndal para nesh – ia zu ngerçi frejt dhe s’u leviz ma, e te tretit mu ne Durrës i mungoi benzina. Fati yne qe anija nuk ishte gjermane, te niset n’ora 9 perpike simbas orarit. Nuk ishim dhe pa fat si na tha shoferi i automobilit qe iu prishen frejt: siete infortunati (jeni pa fat). Na mbante per italiane.

-Deti asht i qete. Kemi me udhtue mire, – me thoshte shoku dhe, i inkurajuem, me tregonte se si njeni qe e kish shume frige detin derisa ish n’ani tue udhtue, e uronte detin: O det i bekuem, sa i madhnueshem je, sa e madhe asht mirsia jote, ti lidh te gjitha qytetet e botes, bashkon te dashtunit, miqte dhe armiqet…. Por kur kambet e ketij frigacaku preken token e sigurte, ai u suell detit dhe e peshtyni: Fuj! Te marrofte Zoti, ti katil…he…gjithkuj ia more shpirtin…dhe shaj detin me goje te plote. -E bukur qenka… i thashe shokut dhe shikojshe bregun te cilit ju largoheshim. Madhshtia e detit me bani te mendoj subeternitas. E humba ndjenjen e kohes ne te cilen jetoj dhe me shkoi mendja te stergjyshnat tone, husaret qe mu ne ket uje, nder keto dallga husarojshin dhe plaçkitshin anijet e pasuna te romakve. Kush mund ta parashifte se dikur, mbas mija – vjet, sternipat e ketyne husarve ilirë me sternipat e romakve te pasun, kush e mendonte se do bahen miq, dhe miq kaq te sinqerte?! Nga miqsia e madhe te rroken e te puthen, t’i ndihmojne shoqi-shoqit me rasen e ndoj disfates.

-Aaah!… – zani i shokut me solli ne vete. Ish zbeme dhe syt iu ishin zmadhue. Po fillon, – tha, i shtrengoi dhambet s’e shikonte me sy detin. U ulem poshte ne barkun e anijes. Shoku zuni vend dhe u shtri si ne tabut. E anija – here dridhej korrizi, here lekundej djathtas e majtas, here vente poshte e nalt. Po mos ta kishte njeriu miden ne ket rase, do bante qejf. Po njeriu do bante qejf dhe ne shume rasa te tjera po mos te kish miden. Sidomos ne, sternipat e ilirve, do t’ishim te lumtun pa mide. Nuk do vuejshim as ne toke, as ne det.

(Po, ç’e do dhe jeten pa mide? – mendoj bashke me ata te cilve midja u bluen ar e diamante. Po, ç’e do jeten pa mide?).

Shikoj djathtas dhe majtas. Te gjith pothuej kryevrare dhe te zbeme, t’emocionuem nga inspiracioni ne mide… – E anija – i dridhej korrizi,

lekundet djathtas, e majtas, shkon posht pernjehere. Njashtu qe ne, udhtuesit, ndjejshim ne nje kohe se ngjitemi ne qiell pa mide, si zbrasim ne ferr pa krye dhe si persri pertypshim gjellen e drekes qe na u kthente ne goje.

Baaau!…Ia ve shokut doren mbi sup. Qendro, qendro! – i tham. Baaauu! Prap ai. Qendro, bre! Si kane qendrue idealistat e mdhaj te botes te cilet nuk e kane qite kurr at gja qe pa ngushllime te mia, se edhe mue me sillej kryet verdalle.

Nisa te vuej edhe une dhe shikojshe perqark. Ndegjojshe se si anijes i bante korrizi krrk – krrk. Dhe mue me bante po ashtu korrizi, megjithse s’i shembellej anijes. Shikoj. Njeni, ishte shtrie ne poltron, duert e zbeta iu varshin dhe s’i hapte syt nga deboleca. Njenit, si shifej, iu ish permbys keqas midja dhe iu ishin zbardhe krej syt. Nje tjetrit, qe s’kish ngrane, i kishin ardhe mushknite mu ne fyt. E njenit ne nje skaj t’errte i kish dale zorra neper vrimat e hundes dhe i zvarrisej neper toke.

Prap i avitem shokut i cili ish zbe dhe shtri si i vdekun. As i hap syt. Une i avis buzet e mia te veshi i tij dhe i flas: po nuk deshe te qendrojsh si idealistat e mbdhaj te botes, ti atehere qendro si stergjyshnit tone ilirë, te cilet husarojshin neper ket det, pa frike, fitojshin buken si burra te lire dhe vdisshin si burra te lire ne ket det, por nuk e shajshin, si e shave ti pare, kur ishim siper. – Jo asht anekdode qe e kam ndegjue – m’u pergjigj shoku.

– Autori i se ciles je ti vete. Por e pagove.

Në derën e një plake të thinjur trokita,

ku shpirtin dikur pata nginjur

e buzët përnrita.

E pashë, më pa,

E njoha, ajo nuk më njohu.

Stapi ku mbështes pleqërinë më ra.

M’u bë se më tha:

– Afrohu…

Kur sy përdhe më pa,

– S’më njeh, i thashë, pa kujtohu?

A s’jam unë që shkëlqeja

si një yll në sytë e tu?

Të rrahurat e zemrës bëra t’ia ndieja,

asgjë, akull, m’u drodh shpresa

kur më tha: Kush je, ç’të solli këtu?

I thashë: – Ndjenja…

Përdore më mori harresa

të të bie në gju

e shpirtin për ç’ti mardh t’ua ngroh.

– Largohu, m’u përgjigj, s’të njoh.

Për ç’ka mendja me gënjehu,

zemra m’u bë sopa-copa.

Kuptova, nuk jam Odiseu

e ajo nuk është Penelopa,

që më tha: ç’pret kthehu…

jeto harrimin

me trishtimin

e bukurisë së vrarë në sy.

Siç erdha nëpër tym,

ika nëpër humbëtim

nuk ish rinia,

aty qe pleqëria.

…(i) lodhun, dhe ma i pakenaqun trumcaku me fat, qendron mbi dege. Me urrejtje shikonte natyren qe s’e krijoi ma artistikisht. Me perbuzje verente bylbylin. Tashma e kuptoi mirfilli se duhet te vueje nga fataliteti i gjanave! – Keshtu tue mendue ndjen nje lehtesi trumcaku. Ne thellsin e ndergjegjes se tij filloi te ndjehet filozof. (Kish te drejte!, se kush arrin nder trute e vet te jete i pakenaqun me fat, ai me te vertete fillon me bame filozofi – dhe nje filozofi ma te vertete se cdo tjeter filozofi). Çuditej trumcaku per madheshtine e ndjesive te tij dhe çuditej per fatalitetin e gjanave. Pse asht trumcak, vetem pse asht trumcak nuk mund ta thote kangen e bylbylit. Çuditej per padrejtesine e natyres dhe ish gati te baje diçka: nje kryengritje kundra natyres!… Por, trumcaku filozof e mundi trumcakun harbut. Me nje indiference apatike fishklloi dhe flturuoi nga dera nen strehe te pullazit. Dhe aty ia nisi: Ciu-ciu e ciu-ciu, ciu-ciu si filozof cinik e faqezi.

Ky paradoks i trumcakut mund te ngjaje edhe nje milion vjet, kur truni i trumcakut te zhvillohet aq sa asht sot i zhvilluem truni i njeriut. E na, njerzit e ketij skaji te Dheut, per nje milion vjet mund t’arrijme qe mos t’ia kemi zili njerzve qe rrethojne (si trumcaku qe ia kish zili bylbyli). Nje milion vjet – afat i bukur…Si ju duket? – Jo, jo nuk asht shum. Ç’jane nje milion vjet pare eternitas…

Sanatorium, Prill 1938 *Faqja e pare e doreshkrimit ka humbur.

ANA LIND

Çdo çast e them

Besa për çdo ditë të lume

A po ta harrojmë heroizmin

E betejave të kalueme

E për ty Anna Lind

Deri ku më shkoj harresa

Populli im e ke lavdinë

Edhe mbi vet perëndinë

Një nga një ferret mëkatare

Ia la relikte historisë

Le të merret bota

Me çmendurinë e Dantes

Dashurinë askujt s’ia fala

Pa qenë ti e lirë Ana Lind.

Shtator 2021 AGIM DESKU

JU RRËFEVA MUZËS

Ju rrëfeva muzës dhe  dy syve të mi

Ta duam Shqipërinë ma shunë se dashurinë

Shqipëri çdo çast të kam ëndêrrue në jetë

Me vite në zemër të kam fshehur

Me xhelozi të ruaj si diçka të vërtetë

Në shpirtin e gjyshërve përherë ke jetue

Si ma të bukurat ndër ma e bukura zonjë

Dhe unë aty të mbaj si të vetmën shqiponjë

Sa herë ju kam rrëfye diellit

Të më ngroh edhe me fjalën Shqipëri

Fjalën e kam përbe

Më e dashtë Shqipërinë me zemër

Ma shumë se dashurinë

Ju kam rrëfye edhe zotit tin

Të ma ruan Shqipërinë nga tradhëtarët

Dhe nga çdo mallkim.

05 tetor 2021  AGIM DESKU

YJET

A i meritoj yjet të zbresin

Në Pafajësinë e fjalës

Kur udhët ekzistojnë

Ndërsa unë të udhëtoj drejt diellit

Herë bëhem ankth i fjalës

Për plagët e jetës

Kur mbrëmjet me hënë

Më rrinë brenda fjalës

Mbrëmë  më folen yjet

Edhe pse biente shi dhembjesh

Kur pikturoja mërgimin

Shpirti mu bë peizazh në zemër

Ç`lule u bë Erna

Më thoshte mikja

Dhembjes i besoj

Kur fjala shndërrohet në mëkate

,,Të njoh mes yjesh Erna’’

Një ditë kanë me u rikthye ëndrrat

Në sytë e diellit kam më të pa

Më e bukura e tokës dhe detit

Mos m`i thyeni ëndrrat

Ta shoh Shqipërinë e idilave të Naimit

Lë të thyhen vetëm gurët e Koshares

As telat e Lahutës se Fishtës most ë këputen.

TË GJITHË KANË NGA NJË FLAKË

Të gjithë ecin nëpër një flakë zjarri

Sikur jetojnë në llavën e çmendurisë së Etnes

Veç unë ju mbeta borxh etjes së  luleve

T’i ujiti pak para se të mbytej Titaniku

Sot jam zënë me paburrninë e fjalës

Kur asnjëherë në të njëjtin njeri nuk rri

Ka humbur edhe tek unë vendin që kishte

Mbretëreshë ma të dashur kurrë s’kam pasur

Tani kam mbetur duke kërkuar flakën e diellit

Të shoh ma mirë apo të digjem krejt njëjtë është

Të di se dikush jeton me flakën e zjarrit që s’urren

E unë jetoj dhe vdes peng i fjalës që shëron dhembjet.

14 shtator 2021 AGIM DESKU

BURRËNIA

A po na rikthehet sërish burrënia

Dikur fytyra i vlente më shumë se ari

Nëse në sy s’kishte verbëri tradhëtari

Sot a na u rikthye prapê burrënia

Që dikur shquheshim pêr fjalën tokë

Shpirtin e matëshim me zemër të atdheut

Me ç’krenari shquheshim bijë të Skënderbeut.

26.O9 2021 AGIM DESKU

SI T’I BESOJA KOHËS SIME

A t’i besoja dhe si kohës sime

Kur dëgjova pêrrallën për detin

Ia kanë pi bajlozët ujët pik për pik

Çudi si ia sheh fundin tani tërë bota

E shohin Titanikun e fundosur në fund

Por dhembjet titanikiane askush nuk ia di

Ato dhembje i përkasin edhe kohës sime

E kanë gjuhën e muzës së shenjtë të poetit

Erdhem në një kohë kur koha na mungon

Jetojmë me fjalën secilës nuk i besojmë

Para syve çdo ditë kemi plotë dashuri

Të varfër jemi kur na mungon dashuria e zemrës

Përrallë është jeta kur i mungon e vërteta

Sot më shumë më flasin ëndrrat së sa fjala

Ka vite që ia kam harrue bukurinë e saj hyjnore

Si jeton bota ma shumë më u ba përrallë së fjalë

Askush ma nuk e gjen bukurinë e fjalës

Nëse e kërkoni në dashurinë e çlirimtares

Vetëm aty e gjeni së bashku me betejat e lirisë

Dhe në gurtë e thyer të Koshares e në faculetën e saj.

29.09.2021 AGIM DESKU

SA LARG RRINË YJET

-Në ditëlindjen e 17 të nipçes,Ronit

Yjet edhe nga larg Shkëlqejnë

Veç zemrën ma bëjnë kryeneqe

Lotit nuk i vëj pikë

Edhe pse bëhem çelik

Burrënisë i rebelohëm

Për sa kohë sa jam larg yjeve

Mijëra vjet qëndroj larg dritës

Asgjë s’fitova nga lutjet

Edhe nëse jeta më mallkon

Pse pëllumbat fluturojnë pakthim

Dhe unë shtroj sofrën e bashkimit

Ngriti gotën për ditëlindjen tënde Roni.

01 tetor 2021 AGIM DESKU

EU SHQIPËRI JE BOTA IME

-Fishtiane

Të kam fjalë të fortë

Që s’ma lenë vdekjen më ardhë

Kur të të thërras në emër

Bërtas si i çmendur

Eu Shqipëri je bota ime

E di a s’e di

Jeta ime ishte ferr

Pa dashurinë tënde

Peng i fjalës mbeta tërë jetën

Për emrin që ta ruaja në zemër e shpirt

Edhe nëse kam vdekur ndonjëherë

Burrërinë ta kam rujtë të gjallë

Ti Shqipëri me jetue edhe pas meje

Eu bre sa herë m!’u bëre lot e gëzim bashkë

Veç të ti e kam ditur çka është besa

Njëqind herë më dëshirë vdekjen e dua

Së e pabesë mos me më dalë si thua

Shqip si përherë  në Korçë më u  këndue.

02 shtator 2021 AGIM DESKU

NATA E FERRIT APO DITA E LIRISĒ

-24 Mars 1999

Në kujtim të asaj nate të lirisë

Këtë natë të ferrit e ndamë me Danten

Dymijë vjet  e ma shumë zgjati kjo natë

Sa shumë errësohej e ndjeja dritën  agimit

Ndoshta pse u luta të mos ma vrasin tokën

Më duhej t’i dalë zot zotit të kësaj nate

Të pres vdekjen a të jetoj si çlirimtar

T’i shpëtoj dashuritë që kishin mbetur peng

Tani të shndërrueme në dashuri doruntiane

Këtë natë sa dëshiroja të isha mbret i lirisë

T’i kujtoja fjalët e Krishtit në ditën e gjykimit

Fali o zot bijtë e tu se s’dinë çfarë bëjnë

Më 24 mars 1999 e putha lirinë në ballë

Edhe sot si dje do ta kujtoj atë natë ferri a lirie

Secila kohë edhe nësër do të jetoj për atë natë

E pritnin qiellin e hapur në dhomën pa numër

Ramadan Buleshkaj ,Jehona,Sania,Arzani

Miliona sy u bënë dritare e jetës se re

Pëllumbat ishin strehu në ditarin e luftës

Me çlirimtaret e heronjve fluturuan kah yjet

Sërish na u kthye zoti ynë i tokës dhe qiellit

Më parë e harroi emrin se këtë natë të lirisë

Thonë së ujë fle e armiku s’bën kurrë gjumë

Më duhet të lutem për fisin tim të shenjtë

Ta shndërroj veten në luftëtar a Promethe.

06.09.2021AGIM DESKU

TRËNDAFIL TETOVE

Të kam ujit trëndafil

me lotin e vashave të burimit

kur mbushnin ujë heroinat

Për t’u çmall nga betejat e lirisë

Ti e mendove së isha kalorës i huaj

Të huajt nuk e dinë ku rri vasha ime

As burimin  ku e shujnë etjen  çlirimtarët

Veç një emër që të mban në zemër e di.

Shtator 2021 AGIM DESKU

EU Ç’PËRRALLË U BËMË

Njeriut të sotëm

Ia  ndalojmë fjalën në fyt

Ende pa e çelur gojën

E përjashtojmë si jo besnik

Eu ç’përrallë u bëmë

A po kthehen kohërat e vjetra

A na vetë po i rikthejmë

Besoni ka vite që njeriu është i gjithëpushtetshëm

Ia ka marr pushtetin edhe vetë Zotit

Më s’çanë kokën për fytyrë

Se s’ka lindur në kohë të burrënisë

Njeriu i sotëm s’ka kohë për tokën

As për lulet a kanë ujë a s’kanë

Për dashuri as që dijnë së ekziston

Janë zënë me punën e djallit

Çdo ditë fluturojnë me Ufot

Për ta zënë kohën e tyre të vrarë.

11 shtator 2021  AGIM DESKU

ANA LIND

Çdo çast e them

Besa për çdo ditë të lume

A po ta harrojmë heroizmin

E betejave të kalueme

E për ty Anna Lind

Deri ku më shkoj harresa

Populli im e ke lavdinë

Edhe mbi vet perëndinë

Një nga një ferret mëkatare

Ia la relikte historisë

Le të merret bota

Me çmendurinë e Dantes

Dashurinë askujt s’ia fala

Pa qenë ti e lirë Ana Lind.

Shtator 2021 AGIM DESKU

TË GJITHË KANË NGA NJË FLAKË

Të gjithë ecin nëpër një flakë zjarri

Sikur jetojnë në llavën e çmendurisë së Etnes

Veç unë ju mbeta borxh etjes së  luleve

T’i ujiti pak para se të mbytej Titaniku

Sot jam zënë me paburrninë e fjalës

Kur asnjëherë në të njëjtin njeri nuk rri

Ka humbur edhe tek unë vendin që kishte

Mbretëreshë ma të dashur kurrë s’kam pasur

Tani kam mbetur duke kërkuar flakën e diellit

Të shoh ma mirë apo të digjem krejt njëjtë është

Të di se dikush jeton me flakën e zjarrit që s’urren

E unë jetoj dhe vdes peng i fjalës që shëron dhembjet.

14 shtator 2021 AGIM DESKU

PLAS

Kam dashur me u rujtë nga djajtë

Dhe jo më u rujtë nga njeriu i sotëm

Le të plas secili që ecën

Nëpër tokën e heronjve të Shqipërisë

Tradhëtisht dhe me dy fytyra

E me njëqind lloje ngjyrash

Plas i them edhe vrasët të gjuhës se Naimit

Kur në të hujen bërtet deri në çmenduri

A nuk u ngopëm pesë shekuj ferri në robëri

Le të plasin e bërtasin e të bëhen errësirë e stuhi

E kemi pritë fuqinë e Rikthimit të Prometheut

Do të ndodh koha e bashkimit të Skënderbeut

Le të plas Evropa për Kongresin e padrejt të Berlinit

E unë eci i lirë Rrugës së Kombit tim veç me një fytyrë

Dhe kujtoj fjalët e babiit tim kur me thoshte

Bir njëherë të vie vera kah dera andaj merre!

21 shtator 2021 AAGIM DESKU

Mbrëmë takova ish profesorin tim nga gjimnazi z.Bajram Bytyqin dhe mikun e Alternatives z.Sali Kabashin.

YJET

A i meritoj yjet të zbresin

Në Pafajësinë e fjalës

Kur udhët ekzistojnë

Ndërsa unë të udhëtoj drejt diellit

Herë bëhem ankth i fjalës

Për plagët e jetës

Kur mbrëmjet me hënë

Më rrinë brenda fjalës

Mbrëmë  më folen yjet

Edhe pse biente shi dhembjesh

Kur pikturoja mërgimin

Shpirti mu bë peizazh në zemër

Ç`lule u bë Erna

Më thoshte mikja

Dhembjes i besoj

Kur fjala shndërrohet në mëkate

,,Të njoh mes yjesh Erna’’

Një ditë kanë me u rikthye ëndrrat

Në sytë e diellit kam më të pa

Më e bukura e tokës dhe detit

Mos m`i thyeni ëndrrat

Ta shoh Shqipërinë e idilave të Naimit

Lë të thyhen vetëm gurët e Koshares

As telat e Lahutës se Fishtës most ë këputen.

25.09.2021 AGIM DESKU

Kanga XXXIV

<<Vexilla regis prodeunt Inferni

balle nesh; pra kqyrni, – prisi tha ahera,

– perpara, n’se ne terr me sy e merrni!>>

.

Si kur mblon mjeglla token nganjehera,

O nata n’hemisferin tone ka ra,

Larg shihet nje mulli qe e vertit era,

.

Ashtu m’u duk se pashe nje si kala;

Prej eres me u fshehe qeshe detyrue

Mbas prisit tim, se s’dija c’shpelle te za.

.

Kishe arrite, – me tmer jam n’varg tue e vu, –

Atje ku hijet n’akull zhyten krejt

E duken fije kashte n’xham ngujue.

.

Disa rrijne ndeje, do tjera qendrojne drejte,

Njana me kambe perpjete, tjetra me koke,

Ndonje, ba hark, mes kambesh kryet ka ngrejte.

.

Kur na u futem thelle n’te shkreten toke,

Mesuesi t’me tregonte pat deshire

Ate qe qe ma i bukuri nder shoke,

.

Prandej u shmang e m’la n’ate ere t’veshtire,

Tue thane: <<Ja Dite, vendi ma i shemtuem,

Ku duhet t’armatosesh sa ma mire!>>

.

Si u shtanga krejt i mpime e i akulluem,

Mos pyet, lexues, se s’ka kjo ndjenje, jo, mase,

Nuk dij te flas, çka pashe s’ka t’krahasuem!

.

As vdiqa as nuk mbeta gjalle n’ate rase:

Mendoje vete, ne pac drite fantazije, –

Me t’gjallin as me t’vdekunin s’kishe gjase.

.

Vete perandori i asaj te shkrete mbretnije

Dilte bel e perpjete nga aklli i zi;

Ma afer nje vigani une i rrije,

.

Se sa vigajt i afrohen krahve t’tij;

Sa ish i tane ti pra perfytyroje

N’kete perpjestim te pjeses me tansi.

.

I bukur n’qe, sa t’duket sot rrenoje,

E prap kunder Krijuesit u nderkrye,

Se vjen cdo e zeze prej tij mund t’thuesh pa droje.

.

Oh, sa u trondita thelle, kur pashe me sy

Se tri ftyra n’ate koke ishin radhite!

Ajo perballe ne t’kuqe dukej ngjye

.

E dy te tjerat, qe i rrinin ngjite,

Vareshin mbi dy supa, nder dy ane,

Bashkoheshin te kreshta tue arrite.

.

E djathta – as e verdhe as e bardhe tane

S’dukej, e majta – me nje ngjyre lymore,

Ashtu si zbret lugines Nili i gjane.

.

Per çdo fytyre – dy flatra madheshtore,

Qe me madhsine e atij shpend perkojshin:

S’kam pa kurr vela barkesh kesodore!

.

Me krahe te kaluriqit krejt gjasojshin;

I rrihte me furi si t’fluturote,

E prej tyne tri erna u perftojshin.

.

Ngrica Kocitin mbare e akullote;

Gjashte syte e mdhej vajtonin pa pushue,

E nga tri mjekrrat – gjak e jarg e lote.

.

Nga nje kobtar me dhambe rrinte tue blue

Ne gjithsecilen goje, mulli si t’ishte,

Hatashem te tre shpirtnat tue mundue.

.

Kafshuemjen ai perballe per gja s’e kishte,

Me lnuerjen pa meshire po t’krahasohet,

Qe shpinen hera-here krejt ia dermishte.

.

<<Ai shpirt atje, qe ma per tmer ndeshkohet,

asht Juda Iskarjot, – m’tha prisi at’here,

– kryet – mbrende ne goje, e jashte me kambe terbohet.

.

Nga dy tjeret, qe u varet koka mjere,

Njani asht Bruti, jashte t’zezes goje ka mbete,

Shih si shkapetet e s’bertet njehere.

.

Ai tjetri aq madhosh asht Kasi vete.

Nata po kthehet, me te shpejtet hapa

Te celim shteg, ketu ma s’kem’ ç’me gjete.>>

.

Si m’urdhenoi, per qafe te tij u kapa;

E parasysh ai kohe e vend tue pase,

Kur flatrat krejt u çelen porsi zdapa,

.

Me u kcye brijve tane qime gjeti rase,

Prej shtullunge n’shtullunge teposhte zbriti,

Kapun per lesh bri aklli zu te shkase.

.

E kur me veshtirsi ai ia arriti

Nder vithe, ku nis kofsha per te gjate,

At’here mesuesi im nje cas nuk priti,

.

Ktheu, nga kish kambet kryet vu tue dihate,

E u kap per bashke, si t’donte me u ngjite fill,

Se pata frike se zbret prap n’ferr ate nate.

.

<<Ti mbahu mire, se per nje shkalle te tille,

– tha prisi im, – i lodhun e i dermuem,

prej ksaj hataje duhet na me u zgjidhe.>>

.

Neper vrime te nje shkambi u pershkuem,

Ne zgrip te tij m’vendosi te qendroja,

E ‘j hap bani kah une vemendshem shume.

.

Une ngrita syte e se po shoh besoja

Luciferrin ashtu sikur e lashe, –

E gjeta kambe perpjete, çka s’e mendoja.

.

Ne qe se u turbullova kur e pashe,

T’cuditet gjindja e trashe, qe s’kupton dot

Ç’pike ish ajo neper te cilen rashe.

.

<<Çou n’kambe, – me tha mesuesi, – mos u kot,

e gjate asht rruga, shteg pa shteg t’kam qite,

ne mes te terces dielli arriti sot.>>

.

Neper nje salle pallati tue shetite

S’po shkonim na, por n’nje lugine nen dhe

Qe ishte shkamb e gur e me pak drite.

.

<<Para se ksaj humnere t’i shmangmi ne, o prisi im,

– I thashe, kur drejte qeshe ngritun,

ma hiq ti nje dyshim, per ne paç nge.

.

Ku asht akulli? Ky si asht ngulitun

Me koke teposhte? E valle a ma spjegon

Dielli udhen kaq shpejt si e ka persritun?>>

.

E ai m’u suell: <<Akoma ti mendon

Se gjindesh n’ate ane t’qendres, ku ia ngjita

Leshit te krimbit t’zi, qe boten çpon.

.

N’ate ane qe vetem, derisa une zbrita;

Pastaj na e kaluem piken qendrore,

Qe peshat thith, e ktheva rruge sa arrita.

.

E tash ke dal nen hemisfere qiellore

T’kundert me ate, qe mblon token e thate,

Nen kulm te s’ciles na u ba therore

.

Ai, qe leu e jetoi pa nje mekate;

Ti ke vu kamben ne te voglen sfere,

Qe asht faqja e kundert e Judekes s’ngrate.

.

Atje erret, ktu drita del at’here,

E ky, neper lesh t’cilit shkuem perpjete,

Qe dit’n e pare ka mbete kshtu ngule per mnere.

.

N’kete krah nga dielli i larte ra tatepjete,

E toka qe dikur kish qene n’kete ane,

Friksue prej tij, krejt u mbulue me det

.

E u shperngul ne hemisferen tane;

Ndoshta ketij me i ike keshtu ka sha

Toka, ene kete vis ka ngrehe kalane.>>

.

Asht nje vend larg Belzebu, aq sa

Asht varri qe i ka çele vehtes se vet,

Nuk shihet dot, por njihet veç ne za

.

Te nje sheu, qe tue rrjedhe teposhte zbret

N’per camjen e nje shkambi qe ka grrye

Me rrymen e gjarpnon jo thik tejet.

.

Prisi dhe une, ne t’errtin shteg tue u shty,

U nisem ka nje bote me drite unji

E, pa mendue nje here me mbyllun sy,

.

Hipem, i pari ai e une mbas tij;

Nga gropa pashe, – vegim i mrekullue

E dolem prap me pa yjte e vezllueshem.

FUND

Dy thase qymyr mi kal. Prane, malsorja. Trotuari me bllok dyqanesh djathtas, ashtu edhe majtas. Kali dhe malsorja ne parakalim. Qymyri ne konkurs. Shikon Njeriu – artist dhe ia prish syte kjo dis’harmoni. Nje disonance e vrazhde. Malsorja i fryn hundet, prodhimin e njesh per trotuar dhe gishtat i fshin per xhublete. Veprim i thjeshte, por motiv delikat per nje piktor. Thupra ne dore te malsores zhgrryhet pertoke dhe shkruen nje vije kilometrike gjate rruges. Qashtu malsorja nenvizon mendimet e veta.

– A do qymyr, zotni?

– Sa?

– Dymbedhjete leke… Po ndalu, thuej ti sa. Pse po ik?

– Ne ket vape dymbedhjete leke? – pyet nje tjeter tue perqeshe.

– Po sa jep ti, pra?

– Jo, mue nuk me duhet.

“Vertet vape ban. Pa kujt i duhet qymyri. Po e mbaj dhjete leke”, mendon malsorja dhe ec neper hije rruges se qytetit. Kali leviz ne symbylle. Ndoshta andrron. Tash ne pleqni andrron dashin e dikurshme te peles. Malsorja s’e nget. Nuk e trazon ne knaqsi te tij te pamvarshme. Asht duruesae. Kur dalin ne diell, perdhe zhgrryhet nje hije. Dy hije. Dy hije te ngaterrueme, te kaperthyeme, hija e kalit dhe hija e malsores. Nuk mund ti dallojsh keto dy hije. Nuk mund t’i keputish. Njana pa tjetren nuk shkojne. S’kane vlere. Se vetem bashke perbajne nje tansi. Nje tyansi jetsore. Krk- kkk kthehet qymyri ne shpine te kalit, krkk, krkkk, krk dhe krismat monotone te patkonjve te kalit, qe ndeshin per gure.

Malsorja con kryet. Shikon diellin… koha me u nise. Me u kthye ne malsi.

E qymyri s’u shit. Vendosi ta japi ma lire.

– O ti djale, sa asht sahati?

– Djaloshin e terheq bukuria e malsores. Miqesisht i afrohet dhe i thote sa asht ora. E pyet sa e mban qymyrin. Ban pazarllek, edhe pse s’ka qellim ta bleje. Por malsorja asht e bukur dhe e re. Pse mos te kuvendoje pak me te? “Asht e ndyte, – konstaton djaloshi. Sa teveqele jane keto katundaret. Nuk te kuptojne. Duhet me i thane… dhe ate qe nuk thohet.” Keshtu mendon djaloshi dhe e shikon malsoren si bir zotnie sherbtoren e re te veten. “Teveqele! Teveqele! S’kupton asgja!”. Dhe djaloshi shkon ne pune te vet. E malsorja fillon te shqetesohet per kthimin ne malsi. Shikon

diellin, si gjithnji po afrohet nga perndimi. Si ka per tu kthye ne malsi neper terr? Me te vertete, ajo nuk dron prej lugetenve dhe bubazhelave por… t’ishte plake nuk do kishte aspak frige, por… Kujtohet si nja dy tri heresh i jane vu mbrapa do njerez, dhe se pari se c’lypshin prej saj… Pra, nuk i dron bubazhelat si qytetaret, por njerezit… Njerezit i ka ajo frige. E pse? Pse asht e re dhe pak e bukur.

– Nje dhimbe e kandshme shtrengon zemren e malsores.

– Sa e ke at qymyr fisnike?

Malsorja siellet. E njef njeriun q’e pyet. Ia ka shite edhe nji here qymyrin.

I thote:

– Tete leke!

– Jo, shtrenjte e ke… Me ke idhnjue ate dite, – i thote njeriu dhe shikon majtas e djathtas.

Malsorja qeshet, disi e turpnueme. E mshef ftyren. Kuqet.

Malsorja qeshet, disi e turpnueme. E mshef ftyren. Kuqet. Nuk i con syte ne njeriun. Pyet e frigueme:

– Sa per ty pra?

– Pese!

– Merre shtate!

– Hajde per gjashte!

Malsorja rri pezull. Mendohet. Shikon diellin – Ia pash hajrin! – thote, dhe i shkon mbrapa blesit. E ai njeri q’aty , ai qe tash po ec perpara saj, peshon shume rande ne kujtesen e malsores e cila kuqet e kuqet nga turpi.

A 

Wie ein Fels im Strom der Jahrhunderte, 

bleiben die Wände stehen, 

fest auf das Fundament genagelt, 

des heroischen Rosafa. 

Heute, wenn der Glaube der Kinder 

die Hoffnungen der Alten leuchten, 

lass es an den Wänden schreiben: 

B 

” O abwesende Mutter, wir fühlen uns so arm.”. 

Ohne dich, die an den Tagen der Angriffe 

des siebenköpfigen Drachens, 

Ein Schutzschild für uns wurdest, 

denn du konntest unseren Leid nicht ertragen. 

A 

Für dich … unsere Joch und Klage 

obwohl es unsere Schuld war.  

Denn in Blindheit setzen wir uns keine Grenze. 

Mutters Herz schmerzte, 

sie floh und verließ unser Heimatland! 

B 

Oh Ihr Helden, Kämpfer 

mit dem Schutzschild auf der Brust  

für Ehre und Gott, habt ihr die Fahne hoch gehissten, 

gehuldigt durch Blut und Ehre, 

wacht aus dem stillen Grabstein auf, 

um unser Elend zu sehen! 

 A 

Die Hilfe von Arbënia, die Unbesiegbare 

Verschwand!?? … Wie das Licht, erlosch sie!! .. 

 Wirklich niemals, niemals O Jungfrau 

steigt unser Joch im Himmel empor? 

Wirst du nicht mehr leuchten wie in den Jahrhunderten 

neben Rosafa … O M A R I A ?! 

Unser Weg ist sehr steinig, verletzend  

wie ein Kind ohne Mutter sind wir unterwegs, 

es scheint kein Licht mehr ÜBER UNS 

weder von den Sternen noch von Sonne und Mond! 

Werden wir uns niemals deine Wärme spüren? 

Werden wir Hoffnungslos bleiben und warten? 

Bleibt unser Tanz vor Dir immer lautlos? 

mit Dunkelheit bestraft?! 

B 

Nein, nein! Denn in den Himmel oben 

Gott mit seiner eigenen Hand 

schrieb: „SKUTARI gehört der Muttergottes 

UND SIE gehört ihr! ”. 

Ja, in den hellen Wänden füllt es 

mein Herz, es ist die Stimme eines Volkes 

die emporsteigt: 

Mutter, komm zurück zu mir! 

O du, der schönste Sonnenaufgang! Auf dich

Wartet meine Heimat! Erscheine zur Welt! 

Mutter, kehre zurück zu mir mit deinem Gnadenschild  

im Heiligen Glauben, und Geschwisterlichkeit! 

===================================

Aus dem Albanischen

Übersetzer Gjergj J. Kola

Wien, Oktober 2021