Lidhur me sulmet që kanë shpërthyer në Greqi ndaj kryeministrit Edi Rama duke e cilësuar injorant të historisë, vërehet një padije që të lë pa mend e politikanëve dhe e gazetarëve grekë. Si mik i historisë dhe i së vërtetës, po jo si historian, po sjellim këtu disa të dhëna që kushdo që di shkrim e këndim dhe që ka një telefon android, tablet a kompjuter mund t’i gjejë fare lehtë, mjafton që të kërkojë në Wikipedia fjalën Dushmani.

Dushmanët ishin një familje fisnike shqiptare e cila gjatë shek. XIV–XV sundoi një territor të Shqipërinë Veriore që shtrihej nga fusha e Zadrimës deri në Alpet shqiptare*.

Kjo familje përmendet për herë të parë në dokumentet venedikase si vasalë të Balshëve¹. Një anëtar i kësaj familjeje, Gjin Dushmani, përmendet bashkë me feudalë të tjerë shqiptarë, si komandant i trupave ndihmëse shqiptare në betejën e Ankarasë më 1402². Pas humbjes së trupave otomane, ata iu ofruan si vasalë Republikës së Venedikut më 1403³. Më 2 korrik 1403, senati i Venedikut u njohu sundimin e Pultit⁴ Goranit, Damjanit dhe Nenadit, anëtarë të familjes Dushmani⁵. Anëtarë të kësaj familjeje ishin edhe disa klerikë katolikë; një ndër ta ishte Pal Dushmani, i përmendur si peshkop i Pultit (“Dusmanus ep. Polat.”). Një anëtar tjetër i familjes Dushmani, Lekë Dushmani, përmendet si një nga themeluesit e Lidhjes së Lezhës⁶. Vajza e tij Irenë Dushmani u bë e famshme për shkak të një grindjeje për të, e cila shpuri në çarjen e madhe midis anëtarëve të Lidhjes së Lezhës, që përfundoi në luftën shqiptaro-venedikase të viteve 1447–1448⁷. Familja Dushmani, bashkë me familjen Spani, qenë kundër luftës me Venedikun dhe nuk morën pjesë në të.

Në mars 1451, Lekë Dushmani dhe Bozhidar Dushmani bënë plan të sulmonin Drishtin e kontrolluar nga Venediku⁸, por komploti i tyre u zbulua dhe Bozhidari u detyrua të ikte në mërgim⁹. Në korrik 1452, papa dërgoi Pal Dushmanin të zgjidhte konfliktin midis Lekë Dukagjinit dhe Skënderbeut¹⁰.

Autori Demetrios Sicilianos,  në librin “Athina e re dhe e vjetër” (1960, f. 23), shkruan: “Familja Dushmani është me prejardhje shqiptare.  Paraardhësi i tyre Leka (Aleksandër) Dushmani luftoi me Gjergj Kastriotin (ose Skënderbeun) kundër turqve (1468). Pas pushtimit të Shqipërisë nga sulltan Mehmeti, ai u strehua në Greqi. Dy shekuj më vonë, kur turqit e rimorën Athinën pas tërheqjes së venedikasve, Gjergj Dushmani, që ishte vendosur atje, u largua me venecianët në Peloponez…”

Të dhënat biografike të pasardhësve të kësaj familjeje provojnë se Lekë Dushmani u vendos në Korfuz. Gjergj Dushmani, që përmend autori i mësipërm dhe për të cilin shkroi edhe kryeministri Edi Rama, i përket kësaj familjeje, që ka nxjerrë politikanë dhe ushtarakë të shquar të Greqisë, si  Anton Dushmani (1800–1890), kont i Korfuzit dhe politikan grek, dhe nipërit e tij, vëllezërit Viktor Dushmani (1861–1949) e Sofokli Dushmani (1868–1952), oficerë madhorë të ushtrisë greke, të tre të lindur në Korfuz.

Pra, nuk është kryeministri ynë ai që nuk e njeh historinë, po janë historianët, politikanët dhe gazetarët grekë, që, të helmuar keq nga nacionalizmi i sëmurë, e shtrembërojnë në mënyrë të paturpshme historinë. Wikipedia është një enciklopedi e hapur për gjithë botën, atë mund ta lexonin edhe politikanët dhe gazetarët grekë para se të reagonin marrëzisht dhe, nëse nuk i besojnë kësaj, le t’u hyjnë burimeve historike. Por leximi për së prapthi i historisë përbën një konstante të politikës greke dhe ne shqiptarëve na ka rënë fati i keq të përballemi me këta injorantë të pailuminueshëm të historisë në vendin ku ka lindur historia.

****

* Për të mos e shpërqendruar vëmendjen e lexuesit, kemi lënë vetëm numrat e shënimeve, po jo përmbajtjen e tyre, e cila mund të gjendet lehtë në zërin “Dushmani” të Wikipedia-s.