“Ata do të ftohen, nëse unë jam pjesë e procesit, e me siguri do të jem, dhe nëse refuzojnë bashkëpunimin, përgjegjësia është e tyre”, thotë Rashiq.

Sipas tij, “një formë Asociacioni” është e rëndësishme të ekzistojë, sepse do t’u ofronte serbëve një garanci fillestare se integrimi nuk do t’i linte pa punë e pa siguri, duke siguruar kështu stabilitetin e nevojshëm

Duke folur për konstituimin e Kuvendit të Kosovës, në prag të skadimit të masës së përkohshme të Gjykatës Kushtetuese, Rashiq thotë: “Sinqerisht, nuk do të doja të kandidoja për nënkryetar”.

Radio Evropa e Lirë: Arsyeja e kësaj bisede është se javëve të fundit është aktualizuar çështja e integrimit të sistemit arsimor dhe shëndetësor të Serbisë në atë kosovar.

Për këtë, së voni foli edhe e ngarkuara me punë në Ambasadën e SHBA-së në Kosovë, e cila theksoi se këto institucione duhet të integrohen në sistemin kosovar, por vetëm në konsultim me komunitetin serb.

Javën e kaluar, për këtë foli edhe kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një mesazh që ia drejtoi komunitetit serb, në të cilin theksoi se dualizmi i sistemit shëndetësor dhe arsimor nuk është i qëndrueshëm, dhe paralajmëroi se gjatë mandatit të ardhshëm, bashkë me komunitetin serb, përfshirë edhe kryetarët e ardhshëm të komunave, do të punohet për, siç tha ai, “përshtatjen e shëndetësisë dhe arsimit në një sistem të vetëm”.

Besoj që ju, si ministër në Qeverinë në detyrë, jeni deri diku i njoftuar me ndonjë plan, nëse ekziston një plan për këtë. Pra, nëse mund të na thoni për fillim, për çfarë bëhet fjalë?

Nenad Rashiq: Pra, para së gjithash, para të gjithë të tjerëve, përfshirë zonjën [Anu] Prattipati apo zotërinë Kurti, unë për këtë kam folur disa herë, gjatë dy vjetëve të fundit, ndoshta. Sidomos prej Marrëveshjes së Ohrit, e cila atëherë ishte bërë apo hartuar në Ohër. Kam folur për këtë se ne serbët, mbi të gjitha, duhet të jemi të përgatitur për lloje të ndryshme përgatitjesh, që duhet të jenë brenda kapaciteteve tona, në kuptim institucional, që në një moment do të duhet të mendojmë për këtë, se si të inkorporohemi, në mënyrë që të jetë pa dhimbje, dhe gjëra të ngjashme.

Prandaj, kjo për mua ka qenë temë disa herë, edhe gjatë 2-3 vjetëve të fundit, për shkak se e kam ditur që atëherë se në një moment, siç tha edhe zonja Prattipati, ky sistem nuk do të jetë i qëndrueshëm, por në një moment do të duhet ta bëjmë.

Unë, gjithmonë, kam theksuar se ky duhet të jetë një proces, ashtu siç kam thënë herën e fundit, kur kam dhënë deklaratë për këtë – se është një proces, që do të thotë se do të zgjasë, në kuptimin e komunikimit, konsultimit dhe harmonizimit të asaj që është më e rëndësishme të ndodhë, në mënyrë që edhe atëherë, siç e përmendët ju pak më herët, palët të pajtohen se në çfarë mënyre kjo mund të bëhet.

Në lidhje me këtë, ju e dini edhe vetë, për shembull, se kemi disa pjesë që nuk i kemi zbatuar ende nga Plani i Ahtisaarit.

Kur përmendët, për shembull, arsimin, aty është e rëndësishme pjesa që ka të bëjë me komisionin që ministria duhet ta formojë, i cili do të ishte përgjegjës për kurrikulat, apo më mirë të themi programet arsimore, që duhet të harmonizohen në të njëjtën mënyrë…

Radio Evropa e Lirë: Kjo do të thotë se ai plan dhe program i Serbisë duhet të përcaktohet, nëse është në përputhje me Kushtetutën e Kosovës apo jo…

Nenad Rashiq: Po.

Radio Evropa e Lirë: Por, e dimë që për këtë… me gjasë menjëherë do të binte ai plan dhe program.

Nenad Rashiq: Po, mirë, prandaj janë komisionet. Komisioni do të duhej të përbëhej nga tre përfaqësues të shqiptarëve, tre përfaqësues të serbëve dhe një nga bashkësia ndërkombëtare, ndoshta kjo do të harmonizohej përmes QUINT-it.

Radio Evropa e Lirë: Dhe, këta përfaqësues të serbëve në komision zgjidhen përmes Kuvendit të Kosovës, nëse nuk gaboj.

Nenad Rashiq: Tani, sinqerisht, atë detaj nuk e kujtoj. Ndoshta deri te ajo do të mbërrinim, deri te thellësia ose te zgjidhjet teknike, atëherë kur kjo do të niste.

Por, në përgjithësi, të kthehemi në fillim. Siç thashë, ky do të jetë një proces, i cili në një moment do të çojë deri aty që ne të duhet të mendojmë mënyrën se si të inkorporohemi.

Në lidhje me këtë, nëse flasim edhe për atë propozimin e fundit, që mund të quhet si draft-statuti i Asociacionit të komunave me shumicë serbe… Aty, mendoj se ka një boshllëk të plotë. E kam lexuar një herë, që të shoh çfarë ka pikërisht për ato shtyllat kryesore, siç janë shëndetësia dhe arsimi. Dhe, fjalë për fjalë, në atë statut unë nuk pashë asgjë të rëndësishme. Madje, pashë disa informacione kontroverse…

“Procesi nuk është në plan, por e dimë që do të vijë”

Radio Evropa e Lirë: Aty, më shumë parashihet “privatizimi” i shëndetësisë dhe arsimit, që institucionet e shëndetësisë dhe arsimit të funksionojnë si institucione private, por në kuadër të Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Nenad Rashiq: Po, mirë, hajde, ju e dhatë atë interpretim. Për mua, ajo ka qenë absolutisht e paqartë. Vetë kam folur, që me gjasë do të kisha shumë pyetje rreth asaj, sepse fjalë për fjalë nuk thuhet tamam ashtu siç thoni ju, por janë paraparë dy shtylla, sidomos shëndetësia, ku thuhet se do të jetë shëndetësia primare në përgjegjësi të komunave, dhe shëndetësia private. Për këtë, unë me gjasë do të kisha pyetje: Kur thoni shëndetësi private, çka në të vërtetë do të thotë ajo? A thoni se duhet që ne të formojmë disa institucione private të shëndetësisë, apo ju? Kush do të duhej të punonte aty? E përsëris, ai proces, që do të nënkuptonte edhe komunikim, edhe koordinim, edhe harmonizim, as nuk ka filluar. Ai proces nuk është as në plan ende.

Radio Evropa e Lirë: A mund të themi se tani po bëhen disa përgatitje për fillim [të integrimit], apo është vetëm përgatitje e opinionit publik?

Nenad Rashiq: Nëse nuk kemi mundur deri tani të mësojmë nga gabimet tona, të cilat fatkeqësisht kanë qenë të shumta, madje edhe qindra, hajde të provojmë që, për pyetje kaq të rëndësishme, menjëherë të planifikojmë çfarë mund të bëjmë, në kuptim të mbrojtjes së interesave tona, së bashku me ata përfaqësues që do të ishin aty, qofshin përfaqësues të arsimit ose të institucioneve arsimore, apo të shëndetësisë.

Sigurisht që do të ishte shumë mirë që të kemi një plan, të paktën bazë, prej disa pikash, të cilat në thelb janë më të rëndësishmet.

Prandaj, ja, edhe tani, do ta shfrytëzoj rastin, që kurdo që të bëhet ndonjë iniciativë, ajo të jetë me konsultime. Që vetë të bëjmë një takim të përbashkët të tillë, i cili do të mund të çonte deri te vendosja e disa parimeve bazë, që më vonë do të duhej të zbatoheshin.

Prandaj, them, procesi nuk është në plan, e dimë që do të vijë, por pse të mos hyjmë në atë proces më të përgatitur sesa kemi qenë deri tani.

Pak më parë e përmendët Planin e Ahtisaarit, dhe do të flas për shëndetësinë, e cila është, me shumë gjasë, po aq e rëndësishme [si arsimi], por unë do t’i jepja pak prioritet shëndetësisë.

Nga Plani i Ahtisaarit janë ato dy spitale që është dashur të ndërtohen. Në Graçanicë, ndoshta si komuna qendrore në jug të Kosovës, faktikisht është përfunduar vetëm faza e parë, e para nga tri, është vendosur themeli, ndërtesat që tani duken të shëmtuara.

Një nga synimet tona për zgjedhjet lokale është pikërisht krijimi i kapaciteteve të atij spitali. E, shpresojmë që të ndodhë, në kuptimin që të bëhet një institucion qendror, ku e dimë se trajtohen shumë njerëz – madje shpesh vijnë edhe shqiptarë nga pjesë të tjera të Kosovës tek specialistët tanë, serbë. Dhe, imagjinoni çfarë do të mund të bëhej nëse krijohen kapacitete për njëmijë e pesëqind punëtorë, aq sa është paraparë të ketë, për salla të mëdha dhe të pajisura mirë, ku të ketë kapacitet jo vetëm për punëtorë, por edhe pacientë.

Radio Evropa e Lirë: A do të kishin në atë rast serbët e Kosovës mundësinë që, nëse është e nevojshme, të vazhdojnë trajtimin më tej në Beograd, siç ka qenë deri më tani? E dimë që për çdo komplikim, ata janë dërguar për trajtim atje. Si do të duhej të dukej kjo në të ardhmen?

Nenad Rashiq: E po, në të ardhmen, do të duhej të dukej sikur janë të gjitha në një vend. Ose, ndoshta të ketë… ja, më kapët pak në befasi me këtë pyetje, nuk jam ndonjë njohës i madh i shëndetësisë…

Radio Evropa e Lirë: Por, me gjasë, kjo i brengos serbët e Kosovës, a do të kenë ende mundësinë të mjekohen në Beograd apo Nish?

Nenad Rashiq: Po, sigurisht. Por, ta dini, vetë procesi për të shkuar për një operacion serioz në Beograd nënkupton shumëçka para vetë operacionit, plus të jesh në listë pritjeje. Dhe, fatkeqësisht, ajo që është tragjike, nëse nuk keni dikë atje [lidhje], e kjo është një humbje për shoqërinë tonë, atëherë askush nuk ju merr seriozisht.

Të gjithë jemi të vetëdijshëm se institucionet lokale, sidomos ato shëndetësore, kanë kapacitete shumë të kufizuara. Për çdo gjë më serioze, ata japin udhëzime për të shkuar diku tjetër. E, që t’ju dërgojnë, duhet të jetë rast urgjent, për të arritur me kohë. Çdo shtyrje – sëmundja avancon, dhe kur të caktojnë për pas gjashtë muajsh, shpesh gjithçka është e kotë.

Prandaj, kjo do të përfaqësonte me gjasë një qendër – jo vetëm të shëndetësisë primare, që kemi thënë se është e garantuar edhe me Planin e Ahtisaarit, edhe me ligjin, por edhe me karakter më të gjerë, që do të mundësonte vizita të specialistëve nga Beogradi ose nga vende të tjera, sepse mund të bëheshin ndërhyrje të suksesshme, pra cilësia e stafit që do të punonte aty do të ishte në nivel të lartë.

Radio Evropa e Lirë: Pra, do të duhej të ekzistonte një bashkëpunim me institucionet shëndetësore serbe?

Nenad Rashiq: E po, jo vetëm me ato serbe, por me çfarëdo institucioni shëndetësor…

Jam i sigurt që, po të kishim një komunikim të tillë, sidomos në një spital të pajisur, do të mund të ftonim mjekë nga Beogradi, Turqia, Londra, sepse do të vinin për arsye humane…

Radio Evropa e Lirë: Sa i përket shkuarjes së tyre në institucionet shëndetësore kosovare, që tashmë ekzistojnë në Prishtinë dhe në qytete të tjera, a shihni hezitim?

Nenad Rashiq: Po, gjithmonë ka hezitim. Shumë herë kam ndërhyrë, kam thirrur, jo që unë të insistoj që Petri apo dikush tjetër duhet të shkojë diku… por, ekziston te bashkëqytetarët tanë një hezitim. Kur them mosbesim, është fjalë e rëndë por, megjithatë, hezitimi ekziston. “Ku do të shkoj unë në Prishtinë, ç’do të bëj atje?”. Jo vetëm mosbesim në kuptimin mjekësor, por gjithmonë është edhe barriera e gjuhës, komunikimi është i vështirë.

Mua më vjen mirë që këta nga Qendra e Mjekësisë Familjare ose spitali në Graçanicë, kur është rast urgjent, faleminderit Zotit, së pari e dërgojnë në Prishtinë, sepse aty ka pajisje më të mira dhe mjekët janë më të përgatitur…

Radio Evropa e Lirë: Në krahasim me…?

Nenad Rashiq: Në krahasim me ato që kemi ne, në kapacitet, qoftë me pajisje, qoftë me mjekë. Sepse edhe mjeku më i mirë, nëse nuk ka pajisje të nevojshme për rastet urgjente… kjo është gjëja kryesore kur duhet shpëtuar jeta. Institucione si në Graçanicë ose në fshatin Llapnasellë, po e jap si shembull, absolutisht nuk kanë kapacitet. Faleminderit Zotit që i udhëzojnë njerëzit të shkojnë në Prishtinë, sepse në urgjencë ose në spitalin e Prishtinës, nëse jo tjetër, mund të sanohen lëndimet, ose sëmundja, për një periudhë të caktuar kohe.

Radio Evropa e Lirë: Ky spital, a është plani i juaj personal apo diçka për të cilën keni biseduar me kryeministrin Kurti ose në nivel qeverie?

Rashiq: Kjo është pjesë e Planit të Ahtisaarit, që është miratuar qysh në vitin 2008. Nëse përsëri e marr si shembull Graçanicën, ai është konceptuar si projekt për këtë qëllim. Aty është dashur të ketë së paku 7–8 salla operacioni. Ishin paraparë rreth 250 shtretër për pacientë.

Radio Evropa e Lirë: E, kush do ta financojë atë spital?

Nenad Rashiq: Po të doni saktësisht, ky është obligim i Qeverisë.

Radio Evropa e Lirë: Së Kosovës?

Nenad Rashiq: Po. Kam tentuar edhe më herët ta nis këtë çështje, por në komuna nuk ka mirëkuptim. Ata duhet të veprojnë sipas direktivave që u jep një regjim diktatorial, i cili thotë se nuk duhet të bashkëpunojnë me institucionet e Kosovës.

Radio Evropa e Lirë: Po nëse mjekët, stafi mjekësor, refuzojnë integrimin, cili do të ishte plani juaj për t’i bindur ata që të pranojnë?

Nenad Rashiq: Nëse ndodh që të ndërtojmë një hapësirë moderne, salla dhe spitale, dhe nëse në atë rast ata mjekë refuzojnë çfarëdo lloj bashkëpunimi ose komunikimi për të hyrë në ato objekte, atëherë vërtet duhet ta shqyejnë Betimin e Hipokratit dhe ta përfundojnë punën aty, dhe të heqin dorë nga profesioni i tyre. Kështu mendoj unë.

Radio Evropa e Lirë: A do të thotë kjo që do të mbyllen objektet që tani funksionojnë në kuadër të sistemit serb?

Nenad Rashiq: Me gjasë… nëse ke objekte të reja, pse duhet të rrish në të vjetrat.

Radio Evropa e Lirë: Çfarë do të ndodhë me veriun dhe Qendrën Klinike Spitalore në veri të Kosovës?

Nenad Rashiq: Kjo, ndoshta, do të mund të restaurohej më lehtë, pra të rindërtohej. Me hapësirat që ka, mund të bëhet funksionale. Para së gjithash, duhet të pajiset (spitali), e jo siç funksionon tani.

Çfarë bën Qendra Klinike? Nëse dikush e di ndryshe, le të më kundërshtojë. Ata, praktikisht, nuk i kanë as gjërat më elementare, duke përfshirë gazën, injeksionet, të gjitha gjërat më të zakonshme që nevojiten, por, vazhdimisht, nuk duan t’i marrin nga institucionet e Kosovës.

Unë, madje, disa herë kam tentuar personalisht t’u ndihmoj, t’u them se çfarëdo që ju nevojitet, do ta keni në dispozicion. Askush nuk ka guxuar të shkruajë qoftë edhe një kërkesë të thjeshtë, e lëre më diçka tjetër.

Kjo është për shkak se, po e them prapë, regjimi – në një mënyrë të tillë diktatoriale – ia ndalon drejtorit apo mjekut që të drejtohet në çfarëdo mënyre tek institucionet e Kosovës, sepse ata duhet të kalojnë, siç e quajnë vetë, “golgotën e shëndetësisë së pakapshme për qytetarët në veri” dhe pastaj e përdorin si argument për t’u ankuar.

Radio Evropa e Lirë: Si do të arrihet integrimi i shëndetësisë në veri nëse tashmë e shohim pikën fillestare?

Nenad Rashiq: Siç thashë, ky është një proces që kërkon komunikim, koordinim dhe përsosje. Pra, nëse të tria këto elemente që i përmenda më herët, i realizojmë me shoqërueset – dhashë shembullin e Graçanicës, sepse është paraparë me Paketën e Ahtisaarit – duke krijuar kushte jo vetëm të mira, por më shumë se të mira për funksionimin e një institucioni kaq të rëndësishëm, atëherë mendoj se është e qartë se kush nuk e pranon një gjë të tillë, është – duhet ta them – armik i popullit të vet.

Nuk mund ta paramendoj ndryshe: nëse si mjek fiton kushte për t’i trajtuar praktikisht më mirë bashkëqytetarët, e ti nuk do ta pranosh thjesht pse të ka thënë dikush, kjo është e papranueshme.

Radio Evropa e Lirë: Deri tani, për integrimin e arsimit dhe shëndetësisë është folur në kuadër të Asociacionit të komunave me shumicë serbe. A është ende ky plani? A do të fillohet me formimin e Asociacionit tani kur flasim për integrimin e shëndetësisë dhe arsimit, apo është një proces i ndarë, për të cilin flisni ju dhe kryeministri në detyrë – që integrimi do të nisë para formimit të Asociacionit?

Nenad Rashiq: Pak më parë e përmenda atë statut, që është zyrtarisht jozyrtar, ose jozyrtarisht zyrtar, sepse është dhënë si një draft që gjoja ka rrjedhur në publik. Askush nuk e ka mohuar, askush nuk ka thënë as po, as jo…

Radio Evropa e Lirë: Dhe kryeministri refuzoi ta dërgonte në Gjykatën Kushtetuese për shqyrtim…

Nenad Rashiq: Kjo është çështje tjetër, kjo është çështje tjetër. Unë flas për autenticitetin e raportit, që është propozuar nga QUINT-i, pasi askush nuk e ka mohuar, as që ka mbështetje e as që nuk ka. Ndoshta është ajo mbështetja e heshtur që tregon se qëllimi ishte i tillë.

Problemi është që unë i pari shoh aty shumë boshllëqe dhe paqartësi. Keni shëndetësi primare dhe keni shëndetësi private – çfarë do të thotë kjo? Për mua nuk është aspak e qartë. Për këtë, sa i përket shëndetësisë dhe arsimit, gjërat janë krejtësisht të paqarta.

Do të doja shumë që ideatori ose ideatorët e atij dokumenti të ma shpjegonin se çfarë nënkupton kjo, e pastaj të flisnim. Kur të ma shpjegojnë, do të konsultohesha me të tjerë nga fusha e shëndetësisë ose arsimit që ta interpretonin. Sepse, për mua është shkruar aq shkurt, saqë nuk e kam kuptuar se për çfarë bëhet fjalë.

Kjo më lë dyshime mbi parimet ose idetë e autorëve të atij draft-statuti – çfarë ka dashur të thotë autori? Nuk e kam kuptuar.

Radio Evropa e Lirë: Po lexoj një pjesë nga ai statut: Statuti parashikon që institucionet ekzistuese të bëhen private nën ombRadio Evropa e Lirëlën e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, ndërsa Serbia të ofrojë kontribut financiar. Përcaktohet që institucionet arsimore dhe shëndetësore në Kosovë të kenë statusin e institucioneve private, të huaja.

Nenad Rashiq: Kjo është edhe më e frikshme.

Radio Evropa e Lirë: Ky është ai statut në të cilin kemi pasur qasje dhe që një zyrtar evropian e ka konfirmuar.

Nenad Rashiq: Po, e kisha harruar, ju e lexuat tani. Kjo është edhe më e tmerrshme.

Radio Evropa e Lirë: Pra, këtu duket se po flitet për një proces të ndarë integrimi, jo në kuadër të Asociacionit…

Nenad Rashiq: Po, unë them që kjo është edhe më e frikshme. Ja si e interpretoj unë, më thoni ju nëse është ndryshe. Pra, e keni tashmë këtë shëndetësi që është e tillë, pa i dhënë epitet, dhe keni shëndetësi private, apo jo?

Në shëndetësinë private, sa di unë, nuk ka mënyrë të shkosh e të marrësh shërbime falas, por i paguan si kushdo tjetër.

Nëse është private, atëherë sigurisht duhet të ketë regjistrim e deri te fitimi që gjeneron… gjë që për mua është edhe më e tmerrshme, sepse gjithmonë po kthehemi tek e njëjta gjë: të formojmë institucione të reja private, që do t’u kushtojnë qytetarëve tanë edhe më shumë. Unë i pari nuk do të pajtohesha me këtë.

“Një formë asociacioni është shumë e rëndësishme”

Radio Evropa e Lirë: Kur jemi tek Asociacioni, cili është qëndrimi juaj, a duhet të formohet apo jo?

Nenad Rashiq: Po, kam thënë se duhet. Por, unë e shoh si një formë që mund t’i ndihmojë bashkëqytetarët tanë për çështjen me të cilën e nisëm temën – nëse do të integrohen shëndetësia dhe arsimi, si do të bëhet etj. – sepse mendoj që në një mënyrë do të mund t’i integrojmë. Pra, njerëzit që janë në ato institucione, të pranohen në një formë që do të ishte e legalizuar, pra në kuptimin e Asociacionit të komunave (me shumicë) serbe.

Prandaj, unë gjithmonë e shoh si çështje ekonomike ose sociale, jo politike. Shpesh e them edhe me kryeministrin, edhe me kolegët e tjerë, jo para kamerave por në biseda, që numri i serbëve po zvogëlohet dhe duhet të bëjmë diçka për t’i mbajtur.

E vetmja mënyrë është që të ofrojmë një paketë, që do të thotë që ata që punojnë në institucionet serbe, t’i kalojmë pa dhimbje në institucionet tona (kosovare). Humbja e çdo familjeje është katastrofë për ne.

Pas saj krijohet panik i përgjithshëm te të tjerët që mbeten, sikur do të mbeten pa asgjë. Për këtë, na duhet një element i fortë që t’u japë së paku siguri fillestare dhe stabilitet atyre, që janë të mirëpritur në institucione. Pastaj, nëse dikush ka plane tjera, nuk mund ta mbash me dhunë, por është e rëndësishme të ketë mundësi të përshtatet me rrethanat e reja. Nuk ka rëndësi si quhet – Asociacion apo ndryshe. Rëndësi ka që njerëzit të mbeten aty dhe të kenë hapësirë të qëndrueshme.

Një formë asociacioni është shumë e rëndësishme, sepse do të siguronte që impakti i parë të mos kuptohej negativisht. Pastaj, mund t’i diskutojmë format, nëse do të jetë shëndetësi primare plus private, edhe pse kjo më duket shumë e paqartë. Ndaj, e thashë se do të doja që dikush të ma shpjegonte se çfarë nënkupton. Por, sido që të jetë, duhet të gjejmë përgjigje.

Prandaj, them se duhet të jetë proces, me koordinim dhe qëndrime të harmonizuara, që edhe ne – si serbë – të mund t’i mbrojmë interesat tona bazike, qoftë në staf, qoftë në shërbimet që duhen ofruar.

Radio Evropa e Lirë: Në gjithë këtë proces duken të pashmangshëm bashkëpunimi dhe komunikimi me Listën Serbe, partinë që zakonisht merr shumicën e votave të popullsisë lokale. Edhe kryeministri përmendi se do të përfshihen edhe kryetarët e ardhshëm. A do të thotë kjo se do të bisedoni me Listën Serbe?

Nenad Rashiq: Sigurisht, natyra e punës është e tillë që nëse ata janë kryetarë komunash, po. Kjo kurrë nuk ka qenë pengesë. Për ta po, por për mua jo.

Radio Evropa e Lirë: Mirë, por ka pasur edhe nga LVV-ja veprime për t’i diskualifikuarnga zgjedhjet lokale, sidomos pas Banjskës.

Nenad Rashiq: Le t’i ndajmë gjërat. Nuk flas si kryetar i partisë sime “Për liri, drejtësi dhe mbijetesë”, por si ministër. Kushdo që është kryetar komune, qoftë edhe nga Lista Serbe, duhet të mendojë si kryetar komune, jo sipas asaj që i thotë partia. Pra, për mua është me rëndësi që ata ta kuptojnë se si kryetarë, kanë përgjegjësi ndaj qytetarëve. Ata do të ftohen, nëse unë jam pjesë e procesit, e me siguri do të jem, dhe nëse refuzojnë bashkëpunimin, përgjegjësia është e tyre.

Që të mos ndodhë si me atë statut që erdhi nga askund, askush nuk thotë se është i vetmi, e në fakt është i të gjithëve… që të mos na paraqitet një dokument “merre ose lëre”. Më mirë të planifikojmë vetë se çfarë është më me rëndësi për ne, e pastaj t’i imponojmë kushtet, e jo dikush tjetër të na i imponojë.

Unë jam kryetar i një partie serbe, por jam edhe ministër për Komunitete, që do të thotë se duhet të kujdesem edhe për komunitetet e tjera, jo vetëm për serbët. Shpresoj që edhe kryetari i ardhshëm të kuptojë se ka qytetarë që prej kohësh jetojnë në kushte të vështira, kanë probleme në sistemin shëndetësor, ku, po e përsëris, nuk ka shiringa e as gazë. Kur shkon për një ndërhyrje, sado e vogël, duhet më parë të shkosh në farmaci t’i blesh të gjitha e pastaj te mjeku. Kjo është e papranueshme.

Radio Evropa e Lirë: Çfarë roli prisni nga bashkësia ndërkombëtare në këtë proces? Janë përmendur KFOR-i dhe QUINT-i. Çfarë roli duhet të kenë në integrimin e shëndetësisë dhe arsimit? Çfarë prisni?

Nenad Rashiq: Këta aktorë që përmendët, KFOR-i etj., janë organizata të një natyre tjetër dhe nuk mund të jenë ndërmjetës teknikë ose administrativë.

Por, Zyra e BE-së është e pashmangshme, do të doja që të ishte. Gjithashtu, në konsultime më të gjera, në një moment duhet të konsultohemi edhe me vendet e QUINT-it. Mendoj se kjo është plotësisht e mjaftueshme në kuptimin e përsosjes më të gjerë politike.

Për nivel teknik, në nivele më të ulëta… është normale të ketë më shumë aktorë që do të konsultoheshin ose ftoheshin në takime, sidomos ata që mund të japin mendime “nga brenda” se çfarë është më e nevojshme.

“Nuk do të doja të kandidoja për nënkryetar”

Radio Evropa e Lirë: Përmendët se jeni ministër, por aspironi të bëheni edhe nënkryetar i Kuvendit të Kosovës. Po afrohet 30 shtatori, kur skadon masa e përkohshme e Gjykatës Kushtetuese për formimin e Qeverisë. Çfarë prisni lidhur me procesin e konstitumit të Kuvendit?

Nenad Rashiq: Mendoj se Gjykata Kushtetuese do të kthejë në fillim zgjedhjen e nënkryetarëve nga komunitetet joshumicë. Do të japë përsëri një afat, sipas meje rreth 30 ditë. Nëse deri atëherë nuk zgjidhen dy nënkryetarët, atëherë presidentja do të ketë të drejtë diskrecionale të shpallë zgjedhje të reja.

Radio Evropa e Lirë: A do të kandidoni përsëri?

Nenad Rashiq: Sinqerisht, nuk do të doja të kandidoja.

Radio Evropa e Lirë: Nuk do të donit? Pse?

Nenad Rashiq: Nuk do të doja, e thashë. Nuk do të doja.

Radio Evropa e Lirë: Pse?

Nenad Rashiq: Sepse është një vendim personal, do ta quaj kështu.

Radio Evropa e Lirë: Kur kandiduat herën e parë, a deshët atëherë?

Nenad Rashiq: Po, po. Sepse nuk kishte kush tjetër. Kam thënë edhe më parë, e përsëris: Listën Serbe e shoh si ata që kanë bërë gjithçka keq.

Radio Evropa e Lirë: Ata? Listën Serbe?

Nenad Rashiq: Po. Gjithçka kanë bërë keq. Në dy mandatet e fundit, asnjëherë nuk kam dëgjuar nënkryetarin e Kuvendit nëse ishte gjallë apo i vdekur. A ka thënë ndonjë fjalë, jo vetëm në Kuvend, por edhe jashtë tij?

Kuvendi është skena më e madhe e veprimit politik. Dhe, nëse nënkryetari tetë vjet nuk thotë asnjë fjalë, ndoshta nuk di as ta ndezë butonin te vendi i tij… Nëse janë të tillë, do të ishte poshtë nderit tim të mos jem kundërkandidat i një përfaqësuesi të tillë.

Radio Evropa e Lirë: A do të votoni për paketën e nënkryetarëve?

Nenad Rashiq: Kjo tregon që nuk jam dakord me politikën e tyre. Për mua, ata janë e kaluara. Pikërisht për këtë desha të kandidoja, e pse nuk më votuan këta të tjerët…

Radio Evropa e Lirë: Jo, desha t’ju pyes nëse do ta mbështesni zgjedhjen, nëse vihen në votim dy kandidatë – për shembull Emilija Rexhepi dhe dikush tjetër nga Lista Serbe – a do të votoni?

Nenad Rashiq: Mund të mbështes zgjedhjen e Emilija Rexhepit, por jo të Sllavko Simiqit.

Radio Evropa e Lirë: Po nëse janë në një paketë së bashku, siç është votuar më parë?

Nenad Rashiq: Ju thashë.