Leshnicë, Sarandë — Athinë —

5 poezi në greqisht dhe në shqip .

1.

“Një vazo lulesh “

( prindërve )

2.

” Një lutje Shën Savës ” .

( mbrojtësi i të sëmurëve )

3.

” MAJI IM “

( muaji i lindjes së poetes )

4.

” VITI “

( Viti 2025 ) , një poezi profetike e poetes )

5.

Satirike

***

Në ditën kur poetja do të zbriste në qimiterin e Athinës , në tokën e Atikës , vendit të poetëve antikë, ndeza një qiri tek Ajios Fanurios të Rafinës, në kishëzën e vogël në qëndër të qytetit , në të cilën hyjnë e dalin njerëz në çdo orë të ditës.Më emocionoi ikja e poetes .Ajo e përjetoi sëmundjen dhe dhimbjet me stoicizëm .

Sot , në vend të një buqete lulesh mbi mermerin që mban emrin e saj, kam përkthyer tufë poezish të Anastasisë .

Në një ditë vjeshte të vitit 2025 iku Anastasia Kacalidha , iku një shpirt poetik , gjithë nostalgji dhe dashuri për jetën , për vendin ku lindi dhe pati përjetimet e para të jetës , plot mall dhe dashuri për ata që ikën.

Ajo është rritur në një familje ku njerëzit janë rritur me librin në dorë,me këngët e djepit , me legjendat e përrallat , ku i jati , ashtu si bletët , mblidhte nektarin e poezisë orale minoritare të trevave të Leshnicës , ai , babai i saj Grigoris Kacalidhas , mësuesi i apasionuar , mbledhësi i hershëm dhe skurpuloz i thesareve të popullit të vet , i cili , në fëmini u lexonte këngët , përrallat , gonëdhënat , ua lexonte dhe ua këndonnte , i recitonte dhe i rrëfente .Dhe këto i përgatitën ata për udhën e gjatë të krijimit, ato u bënë për ta një shkollë poetike , një ” Poetika ” . Anastasia i shfletonte këto thesare bashkë me të vëllanë e saj më të madh , poetin e shquar Niko Kacalidha, Fletoret e të jatit , fletore që pas vitit 1990 u kthyen në libra,në një kolanë folklorike .Të dy , sipas perceptimit individual të asaj që lexonin , që recitonin, që këndonin , e kanë derdhur këtë frymë poetike, këtë figuracion letrar , leksikun e tyre të veçantë, në poezinë dhe prozën e Nikos dhe vjershërimin e Anastasisë .

Poezia , vjershërimi , i Anastasisë është i thjeshtë , siç janë të thjeshtë njerëzit , siç janë të qarta ujërat e Leshnicës , ajo ngjeu muzën e saj poetike në ato perla popullore , në veçoritë më të arta të poezisë popullore të popullit të vet. Anastasia parapëlqen më shumë vargun tetërrokësh dhe poezinë strofike .

Poezitë që kemi zgjedhur janë të kohëve të fundit të saj , kohë në të cilën poetja jetoi dhe përballoi me stoicizëm , me besim tek perëndia , merrte forcë nga të shënjtët, janë tronditëse lutjet e saj drejtuar zotit dhe shenjtorëve , ” kritikat ” ndaj Vitit 2025, vitit të mbrapshtë dhe të mbramë për të , vit i cili rrëmbën moshën e saj, i hedh mbi shpatulla dhe ikën .

Ajo u këndon kujtimit të prindërve , të cilët , me siguri janë mërzitur kur ajo u shkoi pranë tyre para kohe , i këndon majit , muajit të luleve, të cilin e quan muajin e saj , pasi lindi në muajin e luleve .

Anastasia ka lënë dhe poezi satirike dhe humoristike .Kemi sjellë një të tillë.

Për hir të përkthimit poezitë e Anastasisë i kam lexuar dhe rilexuar, më pëlqyen aq shumë , ndodh që poezia e stilit të saj është e vështirë për ta përkthyer, ndaj dhe përkthimi im nuk më pëlqen në çdo poezi. Megjithatë, ky përkthim ka dy të mira : , poetja përkthehet në një gjuhë tjetër, dhe ka më shumë lexues .

E paharuar qoftë poetja Anastasia Kacalidha !

***

” Një vazo lulesh “

( kujtimit të prindërve )

.

Një vazo lulesh

Lashë mbi mermer

Lexo letrën

Më mungon të them.

.

Sa shumë i doje

trandafila, krina

Për to u kujdese

Hyjnore dashuria .

.

Po të vonoj të vi

se jam larg teje

Nëse do thahet trëndafili

Sa shumë do të mërzitem .

.

Në mëngjeset me vesë

nënë ta ujitësh

Gonxhet ajo të çelë

Mermerin tënd të zbukurojë ….

.

Sa të zbardhë agimi

Thir ti babanë

të zbresë nga lart

Të bisedoni bashkë .

.

I doje trëndafilat nënë

Këput një , merri erë

Bashkë me babanë

Të zini ju kuvend ¹.

.

Mendova nëna ime

Këngë të thur për ty

Sesa të qaj me fjalë

Mbi të ftohtin mermer.

.

Ti vjen pranë meje shpesh

Ngadalë dhe nuk më zgjon

Më thua duke mërmërirur :

Lufto , me dinjtet të rrosh .

.

Njëmbëdhjetë vjet shkuan

Larg nesh dhe ti baba,

Netëve në ëndërr më vjen

Dhe ditën të humbas.

.

Qofshi mirë atje lart

Kujdesu për mamanë

E përjetshme dashuria ime

Në zëmër thellë ju kam .

***

kunvend – në greqishten popullore: kuvendiazo — bisedoj )

–NJË LUTJE SHËN SAVËS¹ -‘

( i shënjti mbrojtës i të sëmurëve )

.

Shën Sava gjithmonë

Tek ty unë lutem

Në çaste të vështira

Dhe kur kam dhimbje.

.

Është e kremtja jote sot

Dita jote është

Për shumë vjet uroj

Emrit tënd të Shenjtë.

.

Shën Sava të kërkoj

Një të mirë vetëm :

Bëhu ti mjek

Të më marrësh çdo dhimbje .

.

Shumë vite uroj

Për emrin tënd të shenjtë …

Mirësisë tënde i përgjërohem

Duarve të tua o i shënjtë!

.

Gjithë botën shëro

Dhe timen dhimbje merr

Vetëm bekimet e tua

Atë mund ta bëjnë .

1: Ajos Savas — Shën Sava , shënjtori mbrojtës i të sëmurëve .

.

–MAJ LULE SHUMË —

(muaji i lindjes së poetes )

.

Maj luleshumë

Maj me lule mbjellë

Dëgjoje zëmërzën time

Dëgjoje se si rreh .

.

Maji im , i shtrenjti ti

Dhe i imi je

Me ti pashë së pari

Dhe diell dhe dritë .

.

Maj lule shumë ngjyrësh

Maj këngë shumë

Ato zbukuruan

Të thjeshtin djepin tim .

.

Ti pashë të parin

Para se emrin të marr

Hodha hapat e parë

Në lëndinat nga ty qëndisur .

.

Maj që më hape

Sytë e jetës

Udhët e saj më tregove

Dhe gjithë monopatet.

.

Ti je i adhuruari im

Dhe dritë e jetës sime

Ndaj të këndoj o Maj

Ti dhe i imi je .

.

Dita e lindjes sime

Më tetëmbëdhjetë maj

Ndaj dhe zëmra ime

Për ty rreh me shend e gaz .

.

— VITI —

(një poezi profetike e poetes për vitin 2025)

.

Vit , që aq shpejt vërtitesh

Keq nuk të vjen ?

Rrëmben moshën tonë mbi supe

Dhe vrapon si erë .

.

Kaq i shpër mos u trego

Ndalo në stacione

Asnjëherë nuk lodhesh ?

Ulu dhe mendo…

.

Vit që sapo nise

I ri je , mëso

Bëhu pakëz më elastik

Me gjithë njerëzit mbi tokë .

.

Ligje të reja kalo

Në parlamentin tënd

Që të rrojnë njerëzit

Deri në pleqëri të thellë .

( 4 janar 2025)

.

Satirike

.

Pa AMKA* të kisha marrë

Dhe pa AFMI *

Ishte jeta jonë

Gjithë ” Jo ” , gjithë ” Mi* “

.

Unë gozhdës , ti patkoit

Nuk përshtateshim

Dhe sahanët shpejt e shpejt

I ndamë më dysh.

.

Mos më dërdëllis prapë

Se shtëpia më vjen rrotull

Se që kur u ndamë zonjë

Më erdhi prapë gëzimi .

.

Mbytur me borxhe tek tatimet

Dhe ma luaje ti zonjë

Jeta jonë ishte për ditë

Një portofol bosh.

.

Unë gozhdës , ti patkoit

Nuk përshtateshim

Sahanët më në fund

I ndamë më dysh .

.

Pa AMKA të kisha marrë

Dhe pa AFMI

Jeta jonë gjithë grindje

Gjithë ” Jo ” dhe gjithë ” Mi”

.

*: kode të tatimores dhe të shërbimit shëndetësor.

*Mi–në greqisht- mos

.

ΓΛΑΣΤΡΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑΣ

=======================

Γλάστρα τριανταφυλλιάς,

σου έφερα στον τάφο.

Διάβασε στο σημείωμα,

μου έλειψες σου γράφω.

.

Ήξερα πως τα λατρεύες,

τρυαντάφυλλα και κρίνα.

Μεγάλη η απασχόληση

κι η αγάπη σου για ‘κείνα.

.

Και αν αργήσω να σε δω,

γιατί είμαι μακριά σου,

αν μαραθεί θα λειπειθώ,

η τριανταφυλλιά σου.

.

Πρωί, πρωί με τη δροσιά,

μάνα να την ποτίζεις.

Μπουμπούκια να κυοφορεί

στον τάφο σου ν’ ανθίζει.

.

Σαν ξεπροβάλλει η αυγή,

φώναζε τον πατέρα,

να κατεβαίνει χαμηλά,

να κάνετε παρέα.

.

Σ’ άρεσαν τα τριαντάφυλλα,

κόβε και μυριζέ τα.

Όταν μαζί με τον μπαμπά,

θα πιάνεται κουβέντα.

.

Προτίμησα μανούλα μου,

τραγούδια να σου γράφω,

παρά να σε μοιρολογώ,

σε μαρμαρένιο τάφο.

.

Έρχεσαι δίπλα μου συχνά,

μόνο που δεν μ’ αγγίζεις,

στ’ αυτή μου λεςψιθυριστά:

Πολέμα για να ζήσεις.

.

Έντεκα χρόνια έκλεισες,

μακριά κι εσύ πατέρα,

τη νύχτα μ’ εμφανίζεσαι,

μου λείπεις την ημέρα.

.

Να ‘στε καλά εκεί ψιλά,

πρόσεχε τη μαμά μου.

Παντοτινές λατρείες μου,

σας έχω στην καρδιά μου .

==========================

–ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΑΒΒΑ —

(προστάτης των καρκινοπαθών)

.

Άγιε μου Σάββα, πάντοτε

εσένα προσκυνάω.

Στα δύσκολα όταν βρεθώ

κι όταν εγώ πονάω.

.

Είναι η γιορτή σου σήμερα,

η μέρα είναι δικιά σου.

Χρόνια πολλά σου εύχομαι,

στο Άγιο όνομά σου.

.

Άγιε μου Σάββα, σου ζητώ

μια χάρη σου και μόνο:

Γίνε γιατρός και πάρε μου

μακριά τον κάθε πόνο.

.

Χρόνια πολλά σου εύχομαι,

στο Άγιο όνομά σου.

Στα χέρια σου αφήνομαι,

στα χέρια τα δικά σου.

.

Όλου του κόσμου γιάτρεψε

και τον δικό μου πόνο.

Στα χέρια σου αφήνομαι,

στα χέρια σου και μόνο.

.

–ΜΑΗ ΜΟΥ–

.

Μάη εσύ ανθόσπαρτε,

τριανταφυλλένιε Μάη,

άκουσε την καρδούλα μου,

άκου τη πως χτυπάει.

.

Δικιέ μου Μάη, ακριβέ,

που είσαι και δικός μου,

σε σένα πρώτο αντίκρισα,

τον ήλιο και το φώς μου.

.

Μάη μου με τα άνθη σου

και τα πολλά τραγούδια,

με τα δικά σου στόλισαν,

την κούνια μου λουλούδια.

.

Εσένα πρώτο αντίκρισα,

πρίν πάρω τ’ όνομά μου,

στο κεντιμένο σου χαλί,

τα πρώτα βήματα μου.

.

Μάη όπου μου άνοιξες

και της ζωής τα μάτια,

τους δρόμους της μου έδειξες

κι όλα τα μονοπάτια.

.

Εσύ είσαι η λατρεία μου

και της ζωής το φώς μου,

γι’ αυτό σου λέω Μάη μου,

πως είσαι και δικός μου.

.

Ημέρα γενέθλίων μου,

η δέκα οχτώ του Μάη,

γι’ αυτό και η καρδούλα μου,

από χαρά χτυπάει.

========

ΧΡΟΝΟΣ

Χρόνε που στροβυλίζεσαι,

φιλότιμο δεν έχεις;

Παίρνεις την ηλικία μας

στην πλάτη σου και τρέχεις.

.

Τόσο σκληρός μη γίνεσαι,

κάνε και κάποιες στάσεις.

Ποτέ σου δεν κουράζεσαι.

Κάτσε να ξαποστάσεις.

.

Χρόνε που μόλις άρχισες,

καινούργιους μάθε τρόπους.

Και γίνου ποιό ελαστικός,

με όλους τους ανθρώπους.

.

Στο κοινοβούλιο πέρασε,

τους νέους σου κανόνες.

Να ζει η ανθρωπότητα,

αιώνια στους αιώνες.

.

Αναστασία Κατσαλίδα

04/01/2025Καλό Σαββατοκύριακο

Σατυρικό

=========

Δίχως ΑΜΚΑ σ’ είχα πάρει,

δίχως ΑΦΙΜΙ.

Κι ήταν η ζωή μας όλη

ένα δεν και ένα μι.

.

Εγώ άσπρο κι εσύ μαύρο,

δεν ταιριάσαμε.

Τα τσανάκια μας στο τέλος,

τα μοιράσομε.

.

Μην ξαναμιλήσεις πάλι

και αρχίσει παραζάλη,

σα χωρίσαμε, κυρά μου,

ξαναήρθε η χαρά μου.

.

Χρώσταγες στην εφορία

και το έπαιζες κυρία.

Κι ήταν η ζωή μας όλη,

ένα άδειο πορτοφόλι.

.

Εγώ μαύρο εσύ άσπρο,

δεν ταιριάσαμε.

Τα τσανάκια μας στο τέλος,

τα μοιράσαμε.

.

Δίχως ΑΜΚΑ σ’ είχα πάρει,

δίχως ΑΦΙΜΙ.

Κι ήταν η ζωή μας όλη

ένα δεν και ένα μι.

.

“Η Διαμαντόπετρα”

Εκδόσεις Κουκκίδα 2018

NIKO KACALIDHA