Ish Sekretari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger, njihet si një figurë e rëndësishme, por edhe kundërthënëse në traditën e politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. I tillë ishte edhe qëndrimi i tij ndaj luftës në Kosovë dhe ndërhyrjes ushtarake të NATO-s.
Ndonëse ish diplomati amerikan nuk kishte ndonjë rol vendimmarrës gjatë luftës në Kosovë, ai ishte një nga zërat më kritik ndaj ndërhyrjes ushtarake të NATO-s dhe posaçërisht i angazhimit ushtarak dhe diplomatik amerikan në Ballkan. Por menjëherë pas luftës, pas suksesit që ndërhyrja ushtarake e NATO-s ndaj Serbisë pati për t’i dhënë fund luftës në Kosovë, ish Sekretari Kissinger vazhdoi ta kritikojë atë lidhur me përplasjet që ajo shkaktoi në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe lidhjet e Uashingtonit me Moskën.
Në një shkrim të botuar në të përditshmen amerikane “The Washington Post” më 22 shkurt të vitit 1999, ndërkohë që përpjekjet diplomatike amerikane dhe evropiane kishin dështuar ta bindin Serbinë për t’u tërhequr nga Kosova, ish Sekretari Kissinger shkruante se, “nuk ndihej rehat me zgjerimin e përkushtimeve amerikane të pakufishme që parashihnin vendosjen e trupave amerikane në terren”.
Sipas tij, angazhimit të administratës amerikane në Kosovë dhe në Bosnjë “i mungonte përkufizimi i qëllimit strategjik në bazë të cilit do të matej suksesi dhe strategjia e tërheqjes”. Amerika rrezikonte të përfshihej në një konflikt të pafund, shprehej ai.
“Problemi i Kosovës nuk është i ri. Konflikti etnik ka qenë dukuri shekullore e Ballkanit. Valë pushtimesh shkaktuan përçarje ndërmjet grupeve etnike dhe fetare, mes kishës ortodokse dhe kishës katolike, ndërmjet krishterimit dhe fesë islame, ndërmjet trashëgimtarëve të Perandorisë Austriake dhe Osmane”, shkruante zoti Kissinger.
“Gjatë shekujve ka patur konflikte mizore të pashembullta pavarësisht se asnjëri nga popujt nuk ka përvojë dhe as besim në konceptet perëndimore të tolerancës.”
Në artikullin me titullin “Jo trupa amerikane tokësore në Kosovë”, zoti Kissinger e paralajmëronte administratën e Presidentit Bill Clinton se, “sundimi i shumicës dhe kompromisi, që përbëjnë bazën e propozimeve ‘për zgjidhje’ asnjëherë nuk kanë rezonuar në Ballkan”, duke shtuar se marrëveshja për Kosovën ka pak gjasa të përkrahet nga palët e armiqësuara për një kohë të gjatë.
Duke kundërshtuar angazhimin e Shteteve të Bashkuara në Kosovë, zoti Kissinger e nxiti Evropën që të marrë përgjegjësitë në Kosovë.
“Evropianët kurrë nuk lodhen duke theksuar nevojën për një autonomi më të madhe evropiane. Pra, ekziston mundësia për ta demonstruar atë. Nëse Kosova paraqet problem sigurie, atëherë është e tillë për Evropën… Kosova paraqet kërcënim për Amerikën aq sa Haiti paraqet për Evropën”, shkruante ai.
Megjithatë disa muaj më vonë, pasi ndërhyrja ushtarake e NATO-s i dha fund luftës në Kosovë dhe i hapi rrugë administrimit ndërkombëtar të Kosovës dhe vendosjes së forcave paqeruajtëse të NATO-s, zoti Kissinger e zbuti qëndrimin ndaj ndërhyrjes amerikane në Ballkan përmes një artikulli në të përjavshmen amerikane “Newsweek”
“Të gjithë ne që kishim mëdyshje për përparësitë që diplomacia duhej të kishte ndaj luftës në Kosovë ia kemi borxh administratës së Presidentit Clinton t’i shprehim respektin tonë për guximin me të cilin këmbënguli, aftësinë me të cilën a mbajti unitetin e aleancës dhe përmes të cilës arriti të sigurojë pajtimin rus”, shkruante zoti Kissinger më 20 qershor të vitit 1999, vetëm 8 ditë pas përfundimit të luftës në Kosovë.
Por edhe në artikullin me titullin “Një e drejtë e zbrazët”, ai vazhdoi të paralajmëronte diplomacinë amerikane që të mos përkushtohej pafund në Ballkan.
“… Fitorja na lë me një sfidë po aq serioze: si të shmangim ngecjen e përhershme në një cep të Ballkanit si një ekuivalent modern i perandorive austriake dhe osmane.”
Sipas zotit Kissinger, planet që i japin fund konfliktit në Kosovë ka rrezik që, “të shndërrohen në përkushtim të pafund që çojnë drejt një angazhimi edhe më të thellë, që na vendosin në rolin e policit në një rajon me urrejtje pasionante dhe ku kemi pak interesa strategjike”.
