VOAL – Më 5 shkurt 1960, CERN përuroi përshpejtuesin e tij të ri të grimcave në prani të studiuesve dhe politikanëve. Sinkrotroni proton, megjithatë, kishte përshpejtuar protonet e tij të parë më 24 nëntor 1959 në një shteg prej 628 metrash, duke u bërë kështu, për një kohë të shkurtër, nxituesi që kishte prodhuar sasinë më të madhe të energjisë në botë.
Me kalimin e viteve ai ka pësuar ndryshime të shumta që e kanë bërë atë gjithnjë e më shumë performues. Intensiteti i rrezeve të tij proton u shumëzua me një mijë dhe në vitin 2009 kolizori i ri i madh hadron (LHC) u shtua në synchrotron proton (PS) dhe super synchrotron proton (SPS).
Aktualisht, laboratori, i cili ndodhet kufirin Francë-Zvicër, administron një kompleks prej tetë përshpejtuesve dhe dy ngadalësuesve dhe punëson përgjithmonë 2500 studiues dhe teknikë. Përplasjet e grimcave lejojnë fizikanët të hetojnë botën e së voglës së pafundme dhe të kryejnë kërkime shkencore në fushën e fizikës bërthamore dhe grimcave.
ATS
*Organizata Evropiane për Kërkime Bërthamore (frëngjisht: Organisation européenne pour la recherche nucléaire), e njohur si CERN ( /ˈsɝn/; shqiptimi frëngjisht: [sɛʁn]; rrjedh nga emri “Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire”) është një organizatë kërkimore Evropiane që operon me laboratorin e fizikës së grimcave më të madh në botë. I themeluar në vitin 1954, organizata është e bazuar në një periferi në veriperëndim të Gjenevës në kufirin franko-zviceran, dhe ka 22 shtete anëtare. Izraeli është i pari (dhe aktualisht i vetmi) shtet jo-evropian që i është dhënë anëtarësimi i plotë.
Komentet