Disa emigrantë në ujërat ndërkombëtarë duke pritur një anije gjermane për t’i shpëtuar. Fotografi ilustruese nga arkivi.
Jetmira Delia-Kaci
Pas gjashtë tentativave të dështuara për të emigruar në Britani të Madhe, 28-vjeçari V.H. – identiteti i të cilit është i njohur për redaksinë e REL-it – po përpiqet të mbajë gjallë biznesin e tij të vogël në Kukës, të cilin e hapi pasi nuk kishte alternativë tjetër për të mbijetuar.
Ky, megjithatë, i duket një mision i vështirë, pasi gjendja ekonomike në Shqipëri është rënduar.
Sipas Institutit të Statistikave në këtë vend (INSTAT), Kukësi është qarku më i varfër në Shqipëri.
V.H. thotë se fitimet nga biznesi i tij janë të pamjaftueshme.
Ai ka provuar të gjitha ato herë të largohet ilegalisht nga Shqipëria me gomone, përmes Kanalit të La Manshit apo Kanalit Anglez, drejt Britanisë. Dhe, pavarësisht tmerrit që thotë se ka kaluar, sërish do të ishte i gatshëm ta bënte rrugën e njëjtë, në formën e njëjtë.
Rrugëtimi i tij për kërkimin e një jete më të mirë nisi tetë vjet më parë, fillimisht në Gjermani.
Duke folur për Radion Evropa e Lirë, ai tregon se për shkak të njohurive që kishte në gastronomi dhe falë ndihmës së bashkatdhetarëve të tij, nuk e pati të vështirë të gjente punë.
Por gjithçka ndryshoi me shpërthimin e pandemisë COVID-19, në vitin 2020, kur thotë se u detyrua të kthehej në Shqipëri.
“Sapo u liruan masat anti-COVID, emigrova sërish. Ishte e pamundur të mbaje familjen me një pagë shteti 36 mijë lekë [rreth 310 euro] në muaj. Ika në Francë, ku çdo ditë dëgjoja nga miqtë e mi se në Britani është më e lehtë të gjesh një punë dhe paguhet më mirë. Nuk e mendova gjatë, por provova të ikja me dokumente të falsifikuara si shtetas grek… Sigurisht që u kapa nga policia dhe më kthyen mbrapsht në Shqipëri”, tregon V.H. dhe shton se kësaj here e kishte të pamundur të qëndronte gjatë në Shqipëri, pasi kishte humbur edhe punën.
Miqtë i kishin thënë se për të emigruar në Britani, e vetmja mënyrë ishte kalimi me gomone nga Franca drejt Britanisë.
Tmerri i udhëtimeve me gomone që nuk u finalizuan kurrë
“Kam provuar gjashtë herë kalimin me gomone, secila përvojë ka qenë më e vështirë se tjetra. Ruaj kujtime të tmerrshme, episode që kur i kujtoj, habitem se si kam tentuar ta bëj sërish, por kam frikë se do ta provoj prapë”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Ai tregon se, herën e parë, ka qëndruar rreth dy muaj në Francë pa pasur mundësi që të niset drejt Britanisë, për shkak të kontrolleve të shpeshta të policisë, por edhe motit të keq.
Grupi i trafikantëve shqiptarë, thotë ai, i mblidhte nëpër zona të ndryshme emigrantët “dhe i dorëzonte më pas te kurdët”, për të cilët thotë se kontrollojnë trafikun e emigrantëve të paligjshëm.
Kur plotësohej grupi prej 80 vetash, mund të bëhej nisja, thotë ai.
Ky udhëtim i parë i tij drejt Britanisë nuk u finalizua. Ai tregon se gomonia u kthye, pasi drejtuesit kuptuan se nuk po orientoheshin dot.
Dëgjojeni rrëfimin e V.H.
Të pashpresë, shqiptarët po rrezikojnë jetën për të shkuar në Britani
Sërish duhet të prisnin momentin e duhur e të fillonin nga e para me montimin e gomones, mbajtjen e saj mbi supe dhe nisjen mes të ftohtit.
I riu thotë se i ka mbetur në mendje gruaja që e ndihmoi të hynte në gomone, e cila kishte dy fëmijët me vete – djalin 14 vjeç dhe vajzën 9 vjeçe.
“Ndërsa prisja udhëtimin e radhës, thosha me vete se sa e pashpresë mund të jetë një nënë sa të detyrohet të marrë fëmijët e saj dhe të përballet me këtë situatë, duke e ditur se mund të rrezikojë edhe jetën duke udhëtuar me gomone”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Ai kujton se derisa prisnin nisjen, ruheshin me armë nga kurdët, dhe se përveç grupit të tyre kishte mjaft të tjerë, që prisnin të njëjtën gjë – udhëtimin me gomone drejt Britanisë.
Edhe pesë tentativa të tjera dështuan – herë se drejtuesit e gomones nuk ishin të orientuar, herë sepse mbaronte benzina. Ai tregon se kanë qëndruar deri në 20 orë në det, pasi sa niseshin, viheshin re nga policia dhe largoheshin.
V.H. kujton se pjesa më e madhe e shqiptarëve që prisnin udhëtimin me gomone, ishin 14-19 vjeç. Ai e mban në mend se si një 17-vjeçar nga Tirana qante shpesh, sepse ishte i pasigurt për fatin e tij – nëse do t’ia dilte dot të kryente udhëtimin shumë të rrezikshëm me gomone.
Në këtë fotografi shihet një fëmijë migrant që është shpëtuar nga organizatat ndërkombëtare në Detin Mesdhe. Fotografi nga arkivi.
“Ishte e rëndë ta dëgjoje kur fliste, ta shihje kur qante dhe gjithnjë përsëriste: A thua do ta shoh prapë vëllain e vogël 9 vjeç? Më dhimbsej shumë e në të njëjtën kohë mendoja se si ka mundësi që pas kaq vitesh demokraci, ende ikim… tani edhe fëmijët. Mbaj mend një natë kur na tha që kishte ditëlindjen, por në kushtet ku ishim, çfarë mund të bënim për të… E morën vesh edhe kurdët që na drejtonin. Njëri prej tyre tha se meqë ka ditëlindjen, mund të qëllonte me armë, dhe i mituri qëlloi në ajër pa e menduar gjatë. Po atë natë, një grup tjetër kurdësh erdhën dhe u përleshën me grupin që na drejtonte neve, duke i akuzuar për vrasje, rrëmbime. Atëherë na kapi një frikë e madhe se 17-vjeçari mund të arrestohej, pasi kishte gjurmët e tij në një armë që nuk dihej për çfarë krimesh ishte përdorur”, kujton V.H.
“Kam kaluar shumë momente të vështira, por prapë nuk e mendova të kthehesha, derisa policia na kapi”, thotë ai, duke treguar se u mbajtën 28 ditë në paraburgim dhe u kthyen në Shqipëri.
Vështirësitë e integrimit të një emigranti: Gati të nisem sërish me gomone
Kur Radio Evropa e Lirë e pyet përse zgjodhi të rrezikonte kaq shumë dhe të mos tërhiqej edhe pas këtyre vuajtjesh, ai ka vetëm një përgjigje:
“Çfarë të bëj këtu në Kukës apo kudo tjetër? Ky vend nuk ofron asgjë. Nuk të jep mundësi, nuk të mbështet, shkurt nuk mbijeton dot, nuk mban dot familjen”.
Pas kthimit i duhej të mendonte se si të siguronte të ardhura për familjen, dy prindërit, bashkëshorten dhe vajzën e tij.
“E nis punën në 4:00 të mëngjesit dhe e mbyll në 8:00 të darkës. Të gjitha çmimet janë rritur, nafta, energjia, lënda e parë. Dhe, çdo ditë them: Dakord, e pata një ide, hapa një biznes, por si do të mbijetoj në një vend si Kukësi, ku ka gjithnjë e më pak banorë, dhe ku varfëria është e madhe? Vijnë, pyesin për çmimet dhe largohen pasi të kritikojnë pse i mban kaq lart çmimet. Dhe, si t’ua shpjegoj se ndryshe nuk ia vlen dhe më duhet ta mbyll biznesin tim? Por, ndërsa qytetarëve nuk ua shpjegoj dot situatën, nuk arrij të kuptoj se si ka mundësi që institucionet nuk ndihmojnë iniciativat e të rinjve, që të rrimë këtu. Askush nuk do të ikte nga vendi i tij”, thotë ai.
Ai tregon se është në borxh, të cilin e mori për ta hapur biznesin, dhe thotë se do të provojë edhe pak të qëndrojë në Shqipëri.
“Por, nuk e di se sa do të zgjasë. Kam frikë se sapo të më vijë mundësia e parë, do të emigroj prapë, prapë me gomone. Kam arritur në pikën që jam gati të rrezikoj, edhe nëse e di se mes dallgëve të pret vdekja… Por, sigurisht, ik me shpresën se do ia dal dhe do të punoj e do të paguhem aq sa e meritoj, aq sa më mjafton për të jetuar me dinjitet. Është e vështirë të përballohet jetesa me kaq të ardhura dhe kam një pyetje për zyrtarët: A do të jetonin dot vetëm një muaj me 30 apo 40 mijë lekë [më pak se 400 euro] në muaj?”, thotë ai.
“Nëntë orë në kamion frigoriferik, pagova 18 mijë funta”
Një tjetër i ri nga Kukësi, që po ashtu nuk dëshiron të identifikohet, rrëfen për Radion Evropa e Lirë se si arriti të hynte në Britani, ku po punon në të zezë.
“Jam larguar në fund të vitit 2020, me autobus drejt Belgjikës. Kam qëndruar disa ditë në një hotel, ku vetëm aty ishin rreth 500 shqiptarë që prisnin të iknin drejt Anglisë. Prej aty, duhet të kalonim në Spanjë dhe kam parë mënyra nga më të ndryshmet dhe të rrezikshmet se si shqiptarët përpiqeshin të arrinin në Angli. Futeshin në aksin e kamionëve për të hyrë në traget pa u vënë re, kapeshin pas litarëve të anijeve… Unë kam udhëtuar në një kamion frigoriferik për nëntë orë. Kam qenë me dy shqiptarë të tjerë. Ishte shumë e vështirë t’i përballoje temperaturat e ulëta dhe në çdo çast në ankth nëse do ia dilja, nëse do zbulohesha nga policia”, tregon ai.
Migrantë tjerë të shpëtuar nga forcat kufitare franceze, që kanë synuar të nisen në Britani. Fotografi ilustruese nga arkivi.
Ky udhëtim i ka kushtuar shtrenjtë këtij emigranti.
“Kam paguar 18 mijë funta [mbi 20 mijë euro] për të hyrë në Britani. Më duhen akoma edhe 4 mijë euro për ta shlyer këtë borxh. Punoj në ndërtim, së bashku me shumë shqiptarë, por jemi pa dokumente. Për këtë arsye paguhemi më pak se ata që janë të rregullt, e po ashtu jemi me frikën se mund të ndalohemi e të kthehemi mbrapsht”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Ai tregon se shumë shqiptarë shkojnë në Britani me vizë turistike 6-mujore dhe se kjo u jep mundësi që të punësohen dhe më pas të arrijnë t’i bëjnë dokumentet.
Duke kujtuar peripecitë që i ka kaluar për të hyrë në Britani dhe referuar nevojës që ka ky vend për forcë punëtore, emigranti thotë se do të ishte mirë të mundësohej punësimi legal sezonal, e në këtë mënyrë, sipas tij, do të shmangej edhe përfshirja e të rinjve shqiptarë në aktivitete ilegale.
Një anketë e INSTAT-it, e realizuar në bashkëpunim me disa organizata ndërkombëtare dhe e publikuar në vitin 2019, ka treguar se në periudhën 2011-2019 nga Shqipëria janë larguar 360 mijë persona. Sipas kësaj ankete, 50 për qind e të larguarve janë të rinj të moshës 15-24 vjeç.
Shkaku kryesor që të anketuarit kanë përmendur për emigrimin e tyre, është varfëria, ndërsa ndër qarqet me humbjet më të mëdha të banorëve renditej Kukësi.
Numri i lartë i emigrantëve shqiptarë shqetësoi autoritetet britanike, dhe në mes të muajit dhjetor të vitit që shkoi, Britania dhe Shqipëria ranë dakord për ngritjen e një task-force të përbashkët, për të adresuar emigracionin e paligjshëm.
Sipas marrëveshjes mes dy vendeve, Shqipëria konsiderohet vend i sigurt dhe në këmbim të ndihmës nga Britania, merr përsipër të kujdeset për të kthyerit që konsiderohen viktima të trafikimit.
Sipas autoriteteve britanike, në vitin 2022 është shënuar shifër rekorde e njerëzve që kanë kaluar Kanalin Anglez me barka të vogla për të hyrë në Mbretëri të Bashkuar – më shumë se 33.500.
Më 14 janar, ministri britanik për Imigrim, Robert Jenrick, ka thënë se autoritetet shtetërore janë duke punuar për të luftuar hyrjet e paligjshme dhe ka përmendur në veçanti migrantët nga Shqipëria.
Sipas tij, në mesin e tyre ka edhe kriminelë.
“Këta migrantë, jo vetëm që janë këtu ilegalisht – duke tentuar të mashtrojnë sistemin përmes arritjes me barka të vogla nëpër Kanalin Anglez – mirëpo të tjerë janë kriminelë të rrezikshëm, të cilët janë dënuar për shkelje të lidhura me drogën”, ka thënë ai.
Shqipëria nis notë verbale ndaj Britanisë
Ministria për Evropë dhe Punë të Jashtme e Shqipërisë i dërgoi notë verbale Britanisë së Madhe për retorikën e përdorur, që Tirana zyrtare e cilësoi si “gjuhë urrejtjeje dhe diskriminim” ndaj emigrantëve shqiptarë.
Ministria tha të hënën se nota verbale iu dorëzua ambasadorit britanik në Tiranë, Alaistar King Smith.
“Kjo retorikë e përsëritur cenon frymën pozitive të bashkëpunimit dypalësh, të konfirmuar në Deklaratën e përbashkët mes kryeministrave Edi Rama dhe Rishi Sunak”, thuhet në notën verbale.
Përmes këtij reagimi zyrtar kërkohet shmangia e gjuhës së urrejtjes dhe diskriminimi, si dhe vazhdimi i dialogut dhe bashkëpunimit mes dy vendeve për këtë dhe çështje të tjera.
Ndërkohë, ministrja për Punë të Jashtme dhe Evropë e Shqipërisë, Olta Xhaçka, është shprehur e shokuar me deklaratat e ministrit britanik dhe e ka konsideruar gjuhën e përdorur nga ai si “linçim ndaj gjithë kombit”.
“Një veçim i turpshëm i një komuniteti nga një ministër i një demokracie të mrekullueshme, që kthen mbrapa kujtime të tmerrshme”, ka thënë mes tjerash Xhaçka.
Më herët, edhe ministrja e Brendshme britanike, Suella Braverman, i cilësoi emigrantët shqiptarë si “kriminelë”. Kjo deklaratë u dënua nga kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ndërsa qindra shqiptarë dolën në protestë në Londër.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës i kanë kërkuar Evropës që të marrë përsipër shumicën dërrmuese të aftësive mbrojtëse konvencionale të NATO-s deri në vitin 2027, me qëllim që të zvogëlojë pjesëmarrjen e saj në bashkëpunimin mbrojtës të aleancës.
Sipas informacionit të cituar nga Reuters, propozimi i Shteteve të Bashkuara për t’i dhënë Evropës përgjegjësinë më të madhe për mbrojtjen konvencionale të NATO-s deri në vitin 2027 ka ngritur shqetësime midis zyrtarëve evropianë, të cilët e konsiderojnë afatin jorealist.
Dëshira e Uashingtonit për autonomi më të madhe evropiane në sektorin e mbrojtjes u paraqit në një takim në SHBA, ku zyrtarët e Pentagonit thanë se progresi i Evropës në forcimin e aftësive të saj mbrojtëse që nga fillimi i pushtimit heroik të Ukrainës deri më tani nuk i ka kënaqur Shtetet e Bashkuara.
Zyrtarët e Pentagonit kanë paralajmëruar se nëse Evropa nuk e përmbush afatin e vitit 2027, Shtetet e Bashkuara mund të ndalojnë pjesëmarrjen në disa mekanizma koordinimi mbrojtës të NATO-s, sipas pesë burimeve që folën me ‘Reuters’.
Shtetet e Bashkuara duan që vendet evropiane të marrin më shumë përgjegjësi për sigurinë e tyre dhe të zvogëlojnë varësinë e tyre nga mbështetja amerikane e mbrojtjes. Por disa zyrtarë evropianë thonë se afati i vitit 2027 është jorealist, pasi Evropa ka nevojë për më shumë burime për të zëvendësuar disa nga aftësitë mbrojtëse të SHBA-së.
Aleatët e NATO-s po përballen gjithashtu me vonesa në prodhimin e pajisjeve ushtarake, dhe disa nga armët dhe sistemet mbrojtëse më të përparuara amerikane do të duheshin vite për t’u dorëzuar nëse porositen sot. Në të njëjtën kohë, SHBA-të ofrojnë aftësi që nuk mund të blihen thjesht, të tilla si zbulimi, mbikëqyrja dhe mbledhja unike e inteligjencës, të cilat kanë rezultuar kritike për përpjekjet e luftës së Ukrainës.
Zyrtari i NATO-s, duke folur në emër të aleancës, tha se aleatët evropianë kanë filluar të marrin më shumë përgjegjësi për sigurinë e kontinentit, por ai nuk komentoi mbi afatin e vitit 2027.
“Aleatët e kanë njohur nevojën për të investuar më shumë në mbrojtje dhe për të zhvendosur barrën e mbrojtjes konvencionale nga Shtetet e Bashkuara në Evropë”, tha ai.
Bashkimi Evropian ka vendosur një qëllim për ta bërë kontinentin të aftë për të mbrojtur veten deri në vitin 2030, duke u përqendruar në forcimin e mbrojtjes ajrore, dronëve, aftësive të luftës kibernetike dhe fushave të tjera.
Zyrtarët dhe analistët thonë se edhe ky afat është jashtëzakonisht ambicioz. Panorama
Rezultatet e studimit të vitit 2025 nxjerrin në pah vendet më të sigurta në botë dhe, sipas renditjes së re, pesë vendet më paqësore janë: Islanda, Irlandë, Zelanda e Re, Austri, Zvicër.
TIRANA– Me peizazhin politik kaq të paqëndrueshëm, është e dobishme të dini se sa i sigurt është destinacioni juaj i udhëtimit. Çdo vit, Instituti për Ekonomi dhe Paqe publikon Indeksin e Paqes Globale, një analizë gjithëpërfshirëse e sigurisë në botë.
Rezultatet e studimit të vitit 2025 nxjerrin në pah vendet më të sigurta në botë dhe, sipas renditjes së re, pesë vendet më paqësore janë: Islanda, Irlandë, Zelanda e Re, Austri, Zvicër.
Të pesë vendet e para renditen lart sepse kanë institucione të qëndrueshme, korrupsion të ulët dhe infrastrukturë që funksionon mirë, atë që hulumtimi e quan tregues pozitivë të paqes, duke i bërë ato destinacione ideale për udhëtime.
Mbretëria e Bashkuar renditet në vendin e 30-të (dy vende më lart nga viti i kaluar) dhe SHBA-të renditen në vendin e 128-të, duke ruajtur pozicionin e tyre menjëherë poshtë Mozambikut, Afrikës së Jugut dhe Kenias.
Në vitin 2020, Islanda ishte në vendin e parë, me Zelandën e Re, Portugalinë, Austrinë dhe Danimarkën që plotësonin pesë vendet e para. Studimet vjetore shpesh vënë në dukje se shumica e këtyre vendeve më të sigurta në botë janë gjithashtu vende që shfaqen rregullisht në listat e vendeve më të mira për t’u vizituar.
Kanadaja, Singapori, Republika Çeke, Japonia dhe Zvicra ishin ndër dhjetë vendet e para atë vit. Në vitin 2025, Singapori, Portugalia , Danimarka, Sllovenia dhe Finlanda tani janë ndër dhjetë vendet e para.
Sigurisht, ka kuptim; një botë më pak paqësore çon në rritje të paqëndrueshmërisë ekonomike dhe një ulje të ndjeshme të PBB-së globale. Nëse njerëzit janë të preokupuar me luftimet ose të shqetësuar për jetën e tyre, ata nuk mund të krijojnë art, të ndërtojnë shtëpi, të drejtojnë biznese ose të presin familje që vijnë për vizitë.
Ku renditet Shqipëria?
Në rajon, vendin më të mirë e mban Mali i Zi, i cili renditet në pozicionin e 34-t. Maqedonia e Veriut, e pozicionuar në vendin e 51-të, qëndron gjithashtu përpara Shqipërisë. Pas Shqipërisë renditen Bosnje-Hercegovina në vendin e 59-të, Kosova në vendin e 63-të, si dhe Serbia, e cila mbyll listën rajonale në pozicionin e 64-t./ Dosja.al
Presidenti amerikan Donald Trump pritet të shpallë brenda dy javëve kalimin në fazën e dytë të planit të tij të paqes për Gazën, raportoi televizioni izraelit Channel 12, duke cituar zyrtarë të lartë amerikanë. Sipas burimit, njoftimi mund të bëhet para Krishtlindjeve, pak përpara takimit të planifikuar midis Trumpit dhe kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu në SHBA.
Sipas raportimit, SHBA dhe ndërmjetësuesit ndërkombëtarë po zhvillojnë bisedime me Hamasin për një marrëveshje që do ta detyronte organizatën të heqë dorë nga kontrolli në Gaza dhe të nisë procesin e çmilitarizimit, dy pika kyçe të fazës së dytë, të pazgjidhura që nga armëpushimi i tetorit.
Marrëveshja parashikon që Hamasi të dorëzojë fillimisht armët e rënda, si raketa dhe predha, e më pas të heqë dorë gradualisht edhe nga armët e lehta. Pranimi i këtyre kushteve nga Hamasi do të jetë parakusht për fazën e dytë të planit, e cila përfshin edhe tërheqjen e forcave izraelite nga zona të caktuara përgjatë të ashtuquajturës “Vija e Verdhë”.
Një zyrtar i lartë amerikan tha për Channel 12: “Jemi afër momentit të së vërtetës. Hamasi duhet të vendosë nëse do të heqë dorë nga pushteti dhe të nisë çmilitarizimin në këmbim të tërheqjes së IDF, ose të refuzojë dhe të përballet me pasojat.”
Plani parashikon gjithashtu krijimin e një Këshilli të Paqes të drejtuar nga Donald Trump, i cili do të mbikëqyrë administrimin e Gazës, si dhe formimin e një Forcë Ndërkombëtare Stabilizimi për sigurinë e territorit.
Trump pritet ta drejtojë Këshillin së bashku me rreth dhjetë liderë nga vende arabe dhe perëndimore. Nën Këshill do të funksionojë një komitet ndërkombëtar i udhëhequr nga ish-kryeministri britanik Tony Blair, si dhe nga këshilltarët e Trump, Jared Kushner dhe Steve Witkoff, të shoqëruar nga figura të tjera globale.
Në nivel operacional, parashikohet krijimi i një komiteti teknokratësh palestinezë me 12–15 anëtarë, të pa lidhur me Hamasin apo Fatahun, të cilët do të merren me administrimin e përditshëm. Disa prej tyre ndodhen aktualisht në Gaza, ndërsa të tjerë pritet të mbërrijnë nga jashtë.
Deklarata të forta ka dhënë sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, pas takimit të ministrave të Jashtëm të Aleancës, ku mungoi Mark Rubio. Rutte iu përgjigj mesazhit kërcënues të presidentit rus, Vladimir Putin, i cili deklaroi se “nëse Evropa do luftë, Rusia është gati”.
“Putin mendon se mund të na lodhë, por ne nuk shkojmë askund. Sot është edhe një provë tjetër se ai gabon”, u shpreh Rutte. Sipas tij, veprimet e Kremlinit vetëm sa forcojnë vendosmërinë e NATO-s për të mbështetur Ukrainën dhe për të rritur presionin ndaj Rusisë.
Shefi i NATO-s theksoi se aleanca mbetet “plotësisht mbrojtëse”, por paralajmëroi se është “gati të bëjë gjithçka që duhet për të mbrojtur një miliard qytetarët e saj dhe territorin e saj”.
Rutte nuk ngurroi të lavdërojë edhe Donald Trump, duke thënë se “ishte i vetmi në botë që arriti të thyejë ngërçin mbi luftën në Ukrainë”.
Ai pranoi se NATO nuk ka një “Plan B” nëse negociatat dështojnë, luftimet vazhdojnë dhe SHBA ndalon furnizimin me armë për Kievin. Megjithatë, Rutte u shpreh se nuk duhet menduar për këtë skenar, pasi SHBA “ka qenë shumë konsistente” në mbështetjen për Ukrainën, ashtu si edhe aleatët e tjerë.
Shefi i NATO-s shtoi se pritet që vendet evropiane dhe Kanadaja të rrisin angazhimin e tyre. Dy të tretat e anëtarëve të Aleancës, sipas tij, kanë premtuar furnizime të reja përmes listës së prioriteteve të Ukrainës (PURL), me një vlerë të përgjithshme prej rreth 4 miliardë dollarësh.
Rutte bëri të ditur se edhe Australia dhe Zelanda e Re do të kontribuojnë në këtë fond, si partnerët e parë joanëtarë të NATO-s që i bashkohen PURL. Panorama
VOAL- Takimi i së martës në Kremlin midis delegacionit amerikan dhe Vladimir Putin nuk arriti të sjellë përparim të rëndësishëm në çështjen ukrainase. Bisedimet pesë-orëshe nuk arritën një marrëveshje, veçanërisht për çështjet territoriale.
“Mund të flasim për një bllokim të konsiderueshëm”, shpjegon Andrea Vosti, korrespondent i RSI në Uashington. “Pretendimet territoriale të Moskës, të cilat në këmbim të paqes kërkojnë të gjithë Donbasin, dhe garancitë e sigurisë për Kievin mbeten pikat kryesore të ngërçit”, tha ai për Radiogiornale.
Edhe pse këshilltari i Putinit, Kirill Dmitriev, i quajti bisedimet “të dobishme dhe konstruktive”, duket se nuk ka pasur përparim të rëndësishëm. Një tjetër këshilltar i presidentit rus, Yuri Ushakov, deklaroi se “paqja nuk është më afër, por as më larg”.
Putin duket i vendosur të mos i nënshtrohet presionit të SHBA-së. “Ai është gati të luftojë një dimër tjetër sesa të pranojë një kompromis të ulët”, thekson Vosti, “sidomos tani që Ukraina është në mbrojtje dhe trupat e Moskës po fitojnë terren përgjatë frontit”.
Donald Trump, nga ana tjetër, po tregon shenja padurimi. Presidenti amerikan mbështetej në lidhjen e tij personale me Putinin për t’i dhënë fund luftimeve, por ambiciet e udhëheqësit rus e kanë komplikuar situatën. Administrata amerikane ka ofruar stimuj të tillë si rikthimi i Rusisë në G8 dhe lehtësimi i sanksioneve, por pa sukses.
“Trump është i ngopur me këtë luftë”, thekson Vosti. Gjatë një takimi të kohëve të fundit të kabinetit presidencial, udhëheqësi amerikan e quajti situatën “një katastrofë”, duke specifikuar se Shtetet e Bashkuara nuk po ofrojnë më ndihmë të pakthyeshme për Ukrainën.
“Për presidentin amerikan, edhe lufta në Ukrainë tani është bërë një transaksion ekonomik”, përfundon korrespondenti ynë. Ndoshta pikërisht për këtë arsye, Shtëpia e Bardhë dhe Kremlini kanë vendosur t’i mbajnë konfidenciale detajet e diskutimeve mbi Ukrainën.
Prandaj, paqja në Ukrainë duket ende larg, me Putinin të vendosur në qëndrimet e tij dhe Trumpin gjithnjë e më të frustruar nga mungesa e përparimit në negociata.
Kanadaja është lejuar të bashkohet me programin e financimit të mbrojtjes të BE, SAFE, njoftuan liderët e të dyja palëve. Ky veprim vjen ndërsa pjesa më e madhe e Perëndimit armatoset kundër agresionit rus.
BE dhe Kanadaja njoftuan të hënën se ishte arritur një marrëveshje për të lejuar Otavën të marrë pjesë në instrumentin e financimit të mbrojtjes së Evropës SAFE, prej 150 miliardë eurosh (174 miliardë dollarë).
Në një deklaratë të përbashkët, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe Kryeministri kanadez Mark Carney e përshkruan marrëveshjen si “hapin tjetër në bashkëpunimin tonë gjithnjë e më të thellë dhe një simbol të prioriteteve të përbashkëta të Bashkimit Evropian dhe Kanadasë”.
Çfarë tjetër thanë udhëheqësit e BE dhe Kanadasë?
“Në këto kohë trazirash gjeopolitike, SAFE është një mjet për të rritur bashkëpunimin, për të përmbushur objektivat e mbrojtjes dhe për të shpenzuar më me efikasitet, duke adresuar njëkohësisht urgjencat afatshkurtra dhe nevojat afatgjata”, deklaruan Von der Leyen dhe Carney në deklaratën e tyre.
“Së bashku, ne do të krijojmë zinxhirë furnizimi mbrojtës elastikë midis industrive tona në një kohë vendimtare për sigurinë globale”, pohuan ata.
Çfarë synon të bëjë SAFE?
Programi SAFE (Veprimi i Sigurisë për Evropën) synon t’u ofrojë kredi anëtarëve të tij me kushte të favorshme për blerjen e përbashkët të armëve me partnerë të tjerë. Kreditë do të garantohen nga buxheti i BE.
Programi u krijua në një kohë kur BE kërkon të forcojë industrinë e mbrojtjes në përgjigje të kërcënimit ushtarak në rritje të Rusisë, ndërsa Shtetet e Bashkuara duket se po tërhiqen nga solidariteti i tyre tradicional i mbrojtjes me Evropën.
Vendimi i Kanadasë për t’u bashkuar me projektin vjen ndërsa ky vend po përpiqet gjithashtu të zvogëlojë varësinë për mbrojtjen nga fqinji i saj, duke pasur parasysh ftohjen në rritje të administratës Trump.
Edhe pse blerjet e përbashkëta të armëve të bëra me ndihmën e SAFE duhet të kenë të paktën 65% të komponentëve të tyre të prodhuar brenda 27 shteteve anëtare të BE-së, shteteve jo-anëtare, si Kanadaja, mund t’u lejohen përjashtime. Britania e Madhe gjithashtu kishte njoftuar dëshirën për t’u bashkuar me programin SAFE, por në fund u tërhoq për shkak të kuotës së hyrjes që kërkohej nga vendet pjesëmarrëse./DW
Zyrtarët amerikanë Steve Witkoff dhe Jared Kushner (dhëndri i presidentit amerikan Donald Trump), u takuan me kreun e Fondit Rus të Investimeve Direkte, Kirill Dmitriev, në qendër të Moskës, përpara bisedimeve të tyre me Presidentin rus Vladimir Putin.
Sipas një burimi të cituar nga CNN, Witkoff dhe Kushner ecën nëpër Sheshin e Kuq të Moskës dhe më pas hynë në Kremlin për bisedimet e tyre të planifikuara me presidentin rus.
Ndërkohë, ata u filmuan duke ecur pranë Sheshit të Kuq dhe më vonë duke hyrë në Kremlin, sipas agjencisë së lajmeve TASS dhe gazetës Izvestiya.
Më herët, ata drekuan në një restorant në Moskë, të vlerësuar me yje Michelin, përpara se të shkonin në Kremlin për bisedime, të cilat pritet të përqendrohen në propozimet amerikane për zgjidhjen e luftës në Ukrainë, thanë burime ruse. gsh
Presidenti i Izraelit, Isaac Herzog (djathtas), dhe kryeministri Benjamin Netanyahu. (Fotografi nga arkivi).
Radio Evropa e Lirë
Presidenti i Izraelit, Isaac Herzog, ka thënë të hënën se do të përqendrohet vetëm tek “interesat më të mira të Izraelit” kur ta shqyrtojë kërkesën e kryeministrit Benjamin Netanyahu për ta falur për akuzat për korrupsion.
“Do të shqyrtohet në mënyrën më të drejtë dhe më të saktë. Unë do t’i marr parasysh vetëm interesat më të mira të Shtetit të Izraelit dhe të shoqërisë izraelite”, tha Herzog në një deklaratë.
Netanyahu njoftoi të dielën se kishte paraqitur kërkesën për falje, duke thënë se çështjet e gjata gjyqësore po e copëtonin Izraelin.
Ndërkohë, presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, i shkroi muajin e kaluar Herzogut, duke i kërkuar ta falë Netanyahun.
Netanyahu i ka mohuar vazhdimisht akuzat për korrupsion.
Ai dhe bashkëshortja e tij Sara akuzohen në një rast se kanë pranuar më shumë se 260.000 dollarë në formë dhuratash luksoze si puro, bizhuteri dhe shampanjë nga miliarderë në këmbim të favoreve politike.
Kryeministri akuzohet gjithashtu se ka kërkuar të negociojë mbulim më të favorshëm mediatik nga dy media izraelite në dy raste të tjera.
Meqenëse çështjet kanë nxjerrë në pah përçarje të thella në shoqërinë izraelite midis mbështetësve dhe kundërshtarëve të tij, Netanyahu tha se po kërkon që të falet në mënyrë që t’i “ulë tensionet dhe ta promovojë pajtimin që vendit tonë i duhet kaq shumë”.
Netanyahu e ka mohuar vazhdimisht fajësinë në rastet gjyqësore dhe nuk e pranoi fajësinë as të dielën kur njoftoi se i ka kërkuar presidentit ta falë.
Ai doli para gjykatës në Tel Aviv, ku protestues pro dhe kundër tij brohoritën slogane. Disa prej protestuesve ishin të veshur me uniforma ngjyrë portokalli të stilit të të burgosurve.
“Ai duhet të gjykohet si çdo qytetar tjetër në Izrael”, tha për AFP protestuesja Paula Keusch.
Por, demonstruesi pro Netanyahut, Rafael Shamir tha: “Nëse e mira e vendit e çon Netanyahun të kërkojë pezullimin e gjyqit, atëherë unë e mbështes atë”.
Në Izrael, falja tradicionalisht është dhënë vetëm pasi procedurat ligjore kanë përfunduar dhe i pandehuri është dënuar.
Avokatët e Netanyahut argumentuan se presidenti mund të ndërhyjë kur është në rrezik interesi publik, si në këtë rast, me synimin për të shëruar ndasitë dhe për të forcuar unitetin kombëtar.
VOAL- Negociatat për të arritur një marrëveshje paqeje për Ukrainën kanë rinisur. Të dielën, delegacionet nga Kievi dhe Uashingtoni u takuan në Florida për të provuar të zgjidhnin çështjet më komplekse. “Bisedimet ishin pozitive, por mbetet shumë për t’u bërë”, tha Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio.
Ka shumë palë të përfshira dhe Rusia, sigurisht, duhet të jetë pjesë e ekuacionit. Ne kemi qenë në kontakt në nivele të ndryshme me palën ruse dhe gjithashtu kemi një kuptim të mirë të pikëpamjeve të tyre.
Sot, të hënën, Presidenti ukrainas Zelensky do të udhëtojë përsëri në Paris për të fituar mbështetje të mëtejshme evropiane, ndërsa i dërguari i Shtëpisë së Bardhë, Steve Witkoff, pritet të takohet përsëri me presidentin rus në Moskë nesër.
Për të mësuar më shumë, Radiogiornale kontaktoi gazetarin dhe kontribuesin Davide Maria De Luca në Kiev. “Po,” tha De Luca për Radiogiornale, “presidenti ukrainas do të udhëtojë për në Francë. Të dy janë shumë afër. Zelensky shpesh takohet me Macron në kohë krize për të kërkuar këshilla dhe mbështetje. Dhe kjo vizitë na tregon se po shohim përparim, hapa të rëndësishëm në negociata. Por varet shumë nga ajo që ne e përcaktojmë si përparim.”
“SHBA-të dhe Ukraina,” vazhdoi De Luca, “kanë negociuar për ditë të tëra në Gjenevë dhe Florida për një plan draft për t’ua paraqitur rusëve. Pra, ndoshta në orët e ardhshme, me mbërritjen e Witkoff në Moskë, do të dimë se çfarë mendon Rusia për këtë plan: cilat pika i vlerëson më shumë, cilat pika i vlerëson më pak. Pra, mund të ketë përparim, në kuptimin që pozicioni i Moskës do të jetë më i qartë. Megjithatë, duket shumë e pamundur që të arrihet përparim i mëtejshëm në orët e ardhshme. Ka shumë pyetje të hapura. Distanca midis dy palëve është shumë e madhe.”
Gazeta amerikane “Miami Herald” ka zbuluar detaje të një telefonate konfidenciale midis presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe homologut të tij venezuelian Nicolás Maduro, gjatë së cilës Uashingtoni i kërkoi kreut të Caracas-it të largohej menjëherë nga vendi.
Sipas burimeve të gazetës, Trumpi i transmetoi Maduros mesazhin se ai mund të shpëtonte veten dhe njerëzit më të afërt vetëm nëse pranonte të largohej pa vonesë.
Biseda mes dy liderëve nuk pati sukses, pasi qëndrimet e tyre rezultuan shumë të largëta. SHBA kërkonte dorëheqjen e menjëhershme të Maduro-s dhe largimin e tij nga territori venezuelian me qëllim rivendosjen e qeverisjes demokratike. Në kundërpërgjigje, pala venezueliane propozoi një tranzicion ku opozita do të merrte kontrollin politik, ndërsa Maduro dhe aleatët e tij do të ruanin komandën mbi forcat e armatosura.
Burimet e cituara nga “Miami Herald” theksojnë se Uashingtoni i ofroi Maduro-s, bashkëshortes së tij Cilia Flores dhe djalit të tij garanci për kalim të sigurt vetëm nëse ai pranonte të jepte dorëheqjen menjëherë. Kjo ndodhi në një kohë kur SHBA-të kishin shpallur një shpërblim prej 50 milionë dollarësh për kapjen e tij, vlera më e lartë e ofruar ndonjëherë për një udhëheqës në detyrë, si dhe 25 milionë dollarë për figurën e rëndësishme të pushtetit, Diosdado Cabello.
Sipas një burimi të dytë, telefonata u konsiderua si një përpjekje e fundit për të shmangur një konflikt të drejtpërdrejtë, por dështoi sepse Maduro kërkoi amnisti të përgjithshme për të dhe ekipin e tij, kërkoi të ruante kontrollin e plotë mbi forcat e armatosura duke iu referuar modelit të Nikaraguas të vitit 1991, ndërsa SHBA këmbëngulte në dorëheqjen e tij të menjëhershme. Këto dallime e bënë të pamundur arritjen e një marrëveshjeje dhe biseda përfundoi pa rezultat. bw
Papa Leoni XIV në bisedë me gazetarët gjatë fluturimit nga Stambollin në Bejrut
Në fluturimin nga Stambolli për në Bejrut, Papa Leoni XIV foli me gazetarët në bord. Ati i Shenjtë falënderoi Turqinë për pritjen që iu bë, veçanërisht qeverinë për sigurimin që vizita të ishte një sukses. Më pas ai iu përgjigj pyetjeve të dy gazetarëve turq në lidhje me dialogun me Erdoganin dhe luftërat në Gaza dhe Ukrainë, dhe konfirmoi idenë e një udhëtimi të bashkësive të krishtera në Jeruzalem për 2000-vjetorin e Shëlbimit në vitin 2033.
R.SH. /Vatikan
“Good afternoon! !Good afternoon! !” Në fluturimin nga Stambolli për në Bejrut, pjesa e dytë e udhëtimit të tij të parë ndërkombëtar apostolik, Papa Leoni XIV u drejtoi një përshëndetje surprizë 81 gazetarëve në fluturimin papnor: “Jam i lumtur t’ju përshëndes. Shpresoj se keni kaluar një kohë të mrekullueshme në Turqi, ashtu si unë. Mendoj se ishte një përvojë e mrekullueshme”. Më pas Ati i Shenjtë falënderoi vendin që e priti dhe të gjithë ata që e bënë të mundur vizitën tre-ditore, dhe iu përgjigj pyetjeve të dy gazetarëve turq. Njëra në veçanti ka të bëjë me perspektivat për paqe në Gaza, për të cilën Papa riafirmon zgjidhjen me dy shtete. Lidhur me Ukrainën, Ati i Shenjtë bën thirrje për dialog dhe armëpushim, duke theksuar rolin e mundshëm ndërmjetësues të Turqisë.
Siç e dini, arsyeja kryesore për të shkuar në Turqi ishte 1700-vjetori i Koncilit të Nikesë. Ne mbajtëm një kremtim madhështor, shumë të thjeshtë por të thellë, në vendin e një prej Bazilikave të lashta të Nikesë për të përkujtuar ngjarjen e madhe të marrëveshjes së të gjithë komunitetit të krishterë dhe rrëfimit të besojmës së fesë, Besojmën Nikeno-Kostandinopojane. Përveç kësaj, kremtuam disa ngjarje të tjera.
Personalisht dua të shpreh mirënjohjen time për të gjithë për punën e bërë për përgatitjen e vizitës, duke filluar nga nunci apostolik, stafi dhe i gjithë ekipi në Romë që u morën me organizimin. Por falënderoj veçanërisht qeverinë e Turqisë, Presidentin Erdogan dhe shumë njerëz që ai vuri në dispozicion për të siguruar që udhëtimi të ishte një sukses i plotë: helikopteri i tij personal, të gjitha mjetet e transportit, organizimi dhe prania e ministrave në momente të ndryshme. Mendoj se ishte një sukses i madh. Isha shumë i lumtur që përjetova momente të ndryshme me Kishat e ndryshme, komunitetet e ndryshme të krishtera dhe Kishat ortodokse, duke kulmuar këtë paradite me Liturgjinë Hyjnore me Patriarkun Bartolomeu, e cila ishte një festë e mrekullueshme. Shpresoj që të gjithë të keni pasur të njëjtën përvojë.
Baris Seçkin (Anadolu Ajansi): Në fillim të udhëtimit tuaj papnor, ju iu referuat paqes botërore dhe rajonale. Në këtë drejtim, cili është komenti juaj për rolin e Turqisë në arritjen dhe ruajtjen e paqes rajonale dhe globale, dhe cilat kanë qenë bisedimet tuaja me Presidentin Erdogan mbi këtë temë?
Duke ardhur në Turqi, dhe tani në Liban, natyrisht kishte një temë të veçantë: të jesh një lajmëtar i paqes, duke dashur të promovosh paqen në të gjithë rajonin. Turqia ka shumë cilësi në këtë drejtim: është një vend me shumicë myslimane dhe gjithashtu ka praninë e komuniteteve të shumta të krishtera, një pakicë të vogël, e madje edhe njerëz të feve të tjera që janë në gjendje të jetojnë në paqe. Është një shembull, do të thoja, i asaj që të gjithë po kërkojmë në mbarë botën. Përtej dallimeve fetare, përtej dallimeve etnike, përtej shumë dallimeve të tjera, njerëzit mund të jetojnë në paqe. Vetë Turqia ka pasur disa momente në historinë e saj kur nuk ka qenë gjithmonë në gjendje ta bëjë këtë, dhe duke përjetuar këtë përvojë dhe duke qenë në gjendje të flas me Presidentin Erdogan për paqen, mendoj se është një element i rëndësishëm dhe i rëndësishëm i vizitës sime.
Seyda Canepa (NTV): Shenjtëria Juaj, përtej deklaratave zyrtare, ju dhe Presidenti Erdogan keni folur për situatën në Gaza, duke pasur parasysh se Vatikani dhe Turqia ndajnë të njëjtin vizion për zgjidhjen dy popuj, dy shtete. Lidhur me Ukrainën, Vatikani ka theksuar vazhdimisht rolin e Turqisë, duke filluar me hapjen e korridorit të grurit në fillim të konfliktit. Pra, a shihni ndonjë shpresë për një armëpushim në Ukrainë dhe një proces më të shpejtë paqeje në Gaza në këtë kohë?
Ne sigurisht që kemi folur për të dyja situatat. Selia e Shenjtë prej disa vitesh e ka mbështetur publikisht propozimin për një zgjidhje dy shtetesh. Ne të gjithë e dimë se Izraeli ende nuk e pranon këtë zgjidhje, por e shohim atë si zgjidhjen e vetme që mund të ofrojë një zgjidhje për konfliktin në vazhdim. Ne jemi gjithashtu miq të Izraelit dhe po përpiqemi të ndërmjetësojmë me të dyja palët, duke ndihmuar të afrohemi për një zgjidhje të drejtë, me drejtësi, për të gjithë. Kam folur për këtë me Presidentin Erdogan dhe ai padyshim që është dakord me këtë propozim. Turqia ka një rol të rëndësishëm që mund të luajë në këtë.
E njëjta gjë vlen edhe për Ukrainën. Tashmë disa muaj më parë, me mundësinë e dialogut midis Ukrainës dhe Rusisë, presidenti ndihmoi shumë për të mbledhur të dyja palët. Fatkeqësisht, ende nuk kemi parë një zgjidhje, por sot ka përsëri propozime konkrete për paqe. Dhe shpresojmë që Presidenti Erdogan, me marrëdhënien e tij me presidentët e Ukrainës, Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të mund të ndihmojë në këtë drejtim, duke nxitur dialogun, një armëpushim dhe duke parë se si ta zgjidhim këtë konflikt, këtë luftë në Ukrainë.
(Matteo Bruni, red.) më sugjeroi që të thoja një fjalë pas takimit të rëndësishëm ekumenik në Nikea, dhe pastaj, dje paradite, biseduam për takime të mundshme në të ardhmen. Njëri do të ishte në vitin 2033, dy mijë vjet të Shëlbimit, të Ngjalljes së Jezu Krishtit, e cila është qartë një ngjarje që të gjithë të krishterët duan ta festojnë. Ideja u pranua. Ende nuk e kemi dërguar ftesën, por ekziston mundësia e festimit të kësaj ngjarjeje të madhe të Ringjalljes në Jerusalem në vitin 2033, për shembull. Ka ende vite për t’u përgatitur. Megjithatë, ishte një takim shumë i bukur, sepse të krishterë nga tradita të ndryshme ishin të pranishëm dhe patën mundësi të merrnin pjesë gjatë kësaj kohe. Faleminderit. Përshëndetje të gjithëve, udhëtim të mbarë!
AUSTRALI- Kryeministri australian Anthony Albanese është martuar me të dashurën e tij Jody Haydon, duke u bërë kështu udhëheqësi i parë në detyrë i vendit që martohet gjatë kohës që është në detyrë. Çifti u martua në kryeqytet, Canberra, të shtunën pasdite, një ditë pas seancës së fundit të vitit parlamentar.
“Jemi të emocionuar që ndajmë dashurinë dhe përkushtimin tonë për të kaluar jetën tonë të ardhshme së bashku, përpara familjes dhe miqve tanë më të ngushtë”, tha Albanese.
Çifti u fejua në Ditën e Shën Valentinit vitin e kaluar. Propozimi për martesë i udhëheqësit të Partisë Laburiste dhe pritja e dasmës u mbajtën në rezidencën e tij zyrtare. Deri në ditën e madhe, planet e dasmës ishin mbajtur sekret për shkak të shqetësimeve në lidhje me sigurinë dhe trazirat e mundshme.
Prindërit e Jodie Haydon ishin të pranishëm, si dhe djali i Albanese, Nathan, nga martesa e tij e mëparshme. Qeni i Albanese, Toto, ishte ai që mbante unazën ndërsa çifti ecte përsëri drejt altarit me këngën e Stevie Wonder “Signed, Sealed, Delivered (I’m Yours)”.
Kryeministri ndau gjithashtu një video në llogaritë e tij zyrtare në mediat sociale ku tregon çiftin e lumtur duke ecur drejt altarit, ndërsa të ftuarit i mbuluan me lule. Në pritje, çifti i sapomartuar kërceu për herë të parë me këngën e Frank Sinatrës “The Way You Look Tonight”, ndërsa të ftuarve iu ofruan kanaçe birre me foton e çiftit nga fejesa e tyre./Dosja.al
Komentet