Fituesi i çmimit Pulitzer Gerard Ryle për çështjen Panama Papers dhe pastrimin e parave: “Kur interesi publik është në rrezik, transparenca duhet të mbizotërojë”

VOAL- Tetë vjet pas shpërthimit të skandalit të njohur si Panama Papers, drejtësia panameze po përgatitet të shqiptojë një dënim vendimtar. Rasti pa në qendër avokatët Jurgen Mossack dhe Ramón Fonseca, themelues të firmës ligjore Mossack Fonseca, të akuzuar për pastrim parash. Publikimi i më shumë se 11 milionë dokumenteve sekrete financiare nga Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Hulumtues (CIGI) ka ndezur hetime globale, duke zbuluar se si figurat me ndikim global fshihnin pasurinë në kompanitë offshore.

Prokurori publik Isis Soto propozoi një dënim maksimal prej dymbëdhjetë vjetësh për dy avokatët, duke nënvizuar dëmtimin e rëndë të imazhit të Panamasë si qendër financiare. “Ashpërsia e akuzave pasqyron gjerësinë dhe thellësinë e skandalit që përfshin nivele të larta të qeverisë dhe biznesit,” tha Soto. Mbrojtja e Mossack, 76 vjeç, përsëriti mospërgjegjësinë e tij për krimet që i atribuohen. “Unë kam qenë i përfshirë administrativisht, por kurrë nuk kam pasur një rol aktiv në menaxhimin e aktiviteteve të diskutueshme,” tha Mossack.

Hetimi bëri që Panama të reformonte ligjet e saj, duke përmirësuar pozicionin e saj me Task Forcën e Veprimit Financiar (FATF), megjithëse ajo mbetet në listën e parajsave fiskale të Bashkimit Evropian. Një dënim mund të krijojë një precedent të rëndësishëm gjyqësor, megjithëse, siç vë në dukje Transparency International, ndikimi praktik mund të jetë i kufizuar duke pasur parasysh se ndryshimet rregullatore tashmë janë zbatuar.

Gerard Ryle, drejtor i Konsorciumit Ndërkombëtar të Gazetarëve Hulumtues (CIGI) dhe një nga gazetarët kryesorë në zbulimin e Panama Papers, theksoi rëndësinë e zbulimeve në nxjerrjen në pah të fshehtësisë dhe paqartësisë së botës në det të hapur. “Zbulimet e Panama Papers nuk ishin thjesht lajm, por një katalizator për reformën globale,” komentoi Ryle. Dokumentet ekspozuan jo vetëm praktikat e paligjshme financiare, por edhe lidhjen e tyre të drejtpërdrejtë me zyrtarë të lartë të qeverisë, duke shkaktuar trazira politike që çuan në dorëheqjen e tre krerëve të qeverisë. Në Islandë, për shembull, kryeministri dha dorëheqjen pas protestave masive, ndërsa në Pakistan, presioni publik dhe hetimet pasuese detyruan liderët kombëtarë të largoheshin nga pozicionet e tyre.

Pavarësisht kritikave për përdorimin e dokumenteve të zbuluara, Ryle pohon se interesi publik e justifikonte publikimin. “E drejta për privatësi nuk mund të jetë mburojë për aktivitete të paligjshme. Kur interesi publik është në rrezik, transparenca duhet të mbizotërojë, “tha Ryle. Sot, me presionin në rritje mbi lirinë e shtypit dhe modelet e biznesit të gazetarisë në krizë, Ryle parashikon një betejë të vazhdueshme midis gazetarisë dhe censurës. Për më tepër, ai theksoi përdorimin pionier të inteligjencës artificiale në gazetarinë investigative, pasi kishte aplikuar mësimin e makinës për të analizuar miliona dokumente në Panama dhe Pandora Papers, një praktikë që mund të formësojë të ardhmen e gazetarisë, por që kërkon vigjilencë të vazhdueshme për të ruajtur integritetin gazetar. rsi-eb