Një poster i Misha Vaciqit në Beograd, udhëheqës i të djathtës serbe. Fotografi nga arkivi.
Milla Gjurgjeviq, Predrag Urosheviq
Organizata ndërkombëtare Aleanca për Paqe dhe Liri (The Alliance for Peace and Freedom – APF), e cila mbledh të djathtët ekstremë, po planifikon një tubim në veri të Kosovës, u konfirmua për Radion Evropa e Lirë.
Siç ka thënë në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë, udhëheqësi i lëvizjes me orientim të djathtë “E djathta serbe nga Serbia”, Misha Vaciq, qëllimi i tubimit do të jetë ofrimi i mbështetjes ndërkombëtare për serbët në Kosovë.
“Që ta shohin (serbët) se nuk janë vetëm vëllezërit tanë tradicional – të tipit rusët dhe grekët – por, që ekzistojnë në të gjithë popujt e Evropës njerëz që kanë qëndrim politike se Kosova është Serbi”, tha Vaciq në një deklaratë përmes telefonit.
Aleanca për Paqe dhe Liri (APF) bashkon partitë dhe lëvizjet politike të ekstremit të djathtë në të gjithë Evropën. Anëtarë të Aleancës, ndër të tjerë, janë edhe Partia Forza Nuova nga Italia, Fronti Kombëtar Francez, ndërkaq që bashkëpunon edhe me organizatën greke të ndaluar neo-naziste, Agimi i Artë.
Aleanca, më 26 shtator mbajti konferencën “Kombet e Evropës”, në Hotel Moska në Beograd , në të cilën, sipas një raporti nga faqja e internetit e kësaj organizate, u dëgjuan mesazhe që mohonin pandeminë, por edhe pavarësinë e Kosovës.
Nikoqir i tubimit ishte Misha Vaciq, i cili më parë ka qenë udhëheqës i lëvizjes së krahut të djathtë Nashi 1389 (Tanët 1389), ndërkaq që në vitin 2017 ai e themeloi lëvizjen E djathta Serbe.
Kjo lëvizje, siç thuhet në faqen e saj të internetit, promovon tradicionalizmin, atdhedashurinë, shoqërinë e shëndoshë dhe integrimet euro-aziatike.
Në faqen e internetit të kësaj lëvizjeje gjithashtu përmendet angazhimi për të hyrë në një aleancë ushtarake me forcat e Lindjes, si dhe mohon pavarësinë e Kosovës.
Në tubimin e 26 shtatorit, i cili nuk tërhoqi shumë vëmendjen e mediave, u përmend edhe mundësia që tubimi tjetër të mbahej në veri të Kosovës, ku në shumicë jeton popullata me kombësi serbe.
Në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, Vaciq konfirmoi se planifikon që në mes të nëntorit të organizojë në Kosovë një tubim të partive politike të krahut të djathtë, të mbledhura rreth Aleancës për Paqe dhe Liri.
“Ende nuk janë të njohura detajet se ku saktësisht do të mbahet mbledhja, sidomos për shkak të situatës së sigurisë. Nuk është e sigurt nëse ky do të jetë një samit i formatit që u mbajt në Beograd. Plani im është që t’i sjell të gjithë ata politikanë evropianë dhe t’i vizitojnë serbët në barrikada. Por, pasi që barrikada nuk ka, plani është ende duke u pritur”, ka thënë Vaciq.
Siç tha ai, formati i tubimit do të vendoset në përputhje me situatën në terren.
“Çështja është t’i japim popullit serb (në Kosovë) mbështetjen e patriotëve ndërkombëtarë”, u shpreh Vaciq.
Ai nuk pret që për shkak të autoriteteve të Kosovës të ketë ndonjë problem me rastin e organizimit të tubimit të tillë.
I pyetur nëse mendon se do të ketë probleme me autoritetet e Kosovës kur ai të hyjë në vend, Vaciq konsideron që vetëm ai personalisht mund të ketë probleme.
“Mund të jetë problem vetëm për mua, sepse kam pasur një ndalim të hyrjes që kur kam qenë këshilltar për Kosovën në Qeverinë e Serbisë. Por, unë nuk e respektoj atë ndalim, sepse nuk i pranoj vendimet e institucioneve të përkohshme, që për mua janë institucione terroriste dhe jo organe e autoritete”, tha Vaciq për Radion Evropa e Lirë.
Ai thekson që nuk pret që të ketë probleme kushdo nga delegatët e huaj gjatë hyrjes në Kosovë.
“Kohë më parë ka qenë në vizitë një ekip i Forza Nuove-s, pasi që Italia është vend që e njeh Kosovën. Mund të ketë probleme me delegatët rusë dhe delegatët nga vendet që nuk e kanë njohur shtetin e rrejshëm të Kosovës”, theksoi Vaciq.
Ai shtoi se anëtarët e Forza Nuove-s kanë shkuar në Kosovë që të dorëzojnë ndihmat “me ushqime dhe para, për serbët më të rrezikuar”, por ai nuk deshi që të japë detaje të tjera lidhur me këtë vizitë.
“I kemi dërguar në veri dhe kanë hyrë pa asnjë problem. Njerëzit tanë është dashur të kenë testet PCR-së (për koronavirus), në mënyrë që të mund të hynin”, tha Vaciq.
Serbia si eksportuese dhe importuese e së djathtës
Tubimi ndërkombëtar i të djathtëve në veri të Kosovës mund të provokojë tensione shtesë, në dritën e ngjarjeve aktuale në Kosovë, tha për Radion Evropa e Lirë, Predrag Petroviq, hulumtues në Qendrën për Politikat e Sigurisë në Beograd.
“Në një perspektivë ky është një kërcënim serioz (për sigurinë) sepse bashkimi, zgjerimi i së djathtës në nivel evropian, mund të kontribuojë në rritjen më të madhe të ekstremizmit në skenën politike dhe polarizimin e forcave politike në Evropë”, tha Petroviq.
Sipas tij, një nga qëllimet kryesore të së djathtës, si vendase ashtu edhe evropiane, është vendosja e identitetit të kombit në qendër të politikës.
“E djathta serbe, por unë do të thosha edhe pushteti nga Beogradi, i cili qëndron prapa të djathtës serbe, dëshiron të dërgojë porosi që çështja e Kosovës nuk është vetëm çështje e Kinës dhe Rusisë, të cilat rrinë prapa qëndrimit të Beogradit, por që bëhet fjalë për një çështje më të gjerë – për mbrojtjen e identitetit dhe të Serbisë, por edhe Evropës më gjerë”, theksoi Petroviq.
Kina dhe Rusia, të cilat janë ndër pesë anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, nuk e njohin Kosovën si shtet të pavarur, ndërkaq që nga gjithsej 27 anëtarë të BE -së, 22 prej tyre e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.
Petroviq thekson se Serbia, nga njëra anë është eksportuese e të djathtëve në rajon, por nga ana tjetër, ajo edhe importon të djathtët, në mënyrë që të tregojë se është pjesë e një “rrëfimi më të madh të identitetit”.
“Për Beogradin zyrtar dhe për të djathtën serbe është shumë e rëndësishme që të lidhet me të djathtën euro-perëndimore, që të dëshmojë se ajo për të cilën po lufton e djathta ekstreme në Serbi, nuk është vetëm çështje e Rusisë dhe se Serbia nuk është ‘Rusia e vogël në Ballkan’, por se ajo në të vërtetë është në mbrojtje të Evropës nga pushtimi mysliman në Evropë”, u shpreh Petroviq për Radion Evropa e Lirë.
Se cila do të jetë përgjigja e autoriteteve të Kosovës ndaj tubimit të të djathtëve, sipas Petroviqit, është vështirë që të parashihet.
“Por, përgjigjja e tyre me siguri që do të orientohet në kuptimin të asaj që të tregojnë që politika e Serbisë është anakronike dhe se e gjithë kjo që po ndodh ka ndërlidhje me politikën e Sllobodan Millosheviqit (ish-president i Republikës Federale të Jugosllavisë) të viteve 90, dhe se është vazhdim i një politike nacionaliste që pësoi humbje”, përfundon Petroviq.
Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Qeverisë së Kosovës me pyetjet se a kanë autoritetet e Kosovës informata për tubimin e paralajmëruar dhe cili është qëndrimi i tyre lidhur me këtë çështje. Por, deri në publikimin e këtij teksti, qeveria nuk ka kthyer përgjigje.
Ibishi: Qëllimet e të djathtës serbe, të njëjta me të Beogradit zyrtar
Paralajmërimin e një tubimi në veri të Kosovës të përfaqësuesve të ekstremit të djathtë në kuadër të Aleancës për Paqen dhe Lirinë, njohësi i çështjeve të sigurisë Nuredin Ibishi, ish-deputet i Kuvendit të Kosovës, nuk e sheh si të shkëputur nga politikat aktuale të Beogradit zyrtar ndaj Kosovës.
Sipas tij, presidentit të Serbisë, Alleksandar Vuçiq, pas incidenteve në veri të Kosovës, që u ndërlidhen me masat e reciprocitetit për targat, kishte paralajmëruar se Serbia do të ndërmarrë masa, pa i specifikuar ato masa.
Tubimi i paralajmëruar, në rast se ai eventualisht mbahet, sipas Ibishit, ka qëllim të dyfishtë.
“Ka qëllim të dyanshëm. Së pari, që ta injorojë sovranitetin e Kosovës, duke i ftuar në tubim në një pjesë të Kosovës ku ka probleme, pra në pjesën veriore dhe kësi soji duke u përpjekur që ta paraqesë Kosovën si pjesë integrale të Serbisë. Çështja tjetër është që shtetin e Kosovës ta paraqesë si një element fetar, pra të ekstremit fetar islamik”, tha Ibishi.
Ibishi tha se marrë parasysh që Aleanca për Paqen dhe Lirinë nuk është në regjistrin e partive politike në bazë të vendimit të Autoritetit për Partitë Politike Evropiane, atëherë veprimi i saj eventual dhe i çfarëdo forme në Kosovë, duhet shihet si jolegal.
“Në aspektin e legalitetit, nuk mund t’i lejohet që të paraqitet në një pjesë të territorit të Kosovës, në rast se nuk e dorëzon një kërkesë për një konferencë apo tubim, si dhe t’i shihet sfondi i saj, se a është e regjistruar, çfarë është programi dhe qëllimet e saja në bashkëpunim me këtë asociacionin simotër në Serbi”, tha Ibishi.
Ai shtoi se programi, qëllimet dhe orientimi i Aleancës për Paqen dhe Lirinë tashmë janë të njohura dhe sipas tij, mbajtja e një tubimi në Kosovë të përfaqësuesve të kësaj organizate, është rrezikshme. Për këtë shkak, sipas tij, autoritetet e Kosovës nuk duhet të lejojnë mbajtjen e këtij tubimi, qoftë edhe për shkak të çështjes së ligjshmërisë së kësaj organizate, qoftë për shkak të programit të saj, si dhe për atë që paraqet në Evropë.
Çfarë është Aleanca për Paqe dhe Liri?
Aleanca për Paqe dhe Lirin (Alliance for Peace and Freedom – APF) u themelua në vitin 2015 dhe bashkon partitë dhe lëvizjet politike të ekstremit të djathtë në të gjithë Evropën. Ajo u regjistrua si një parti politike brenda institucioneve të Bashkimit Evropian (BE) për vetëm shtatë muaj, nga shkurti deri në shtator të vitit 2018.
APF-ja, me vendimin e Autoritetit për Partitë Politike Evropiane dhe fondacionet politike evropiane, që nga 9 shkurti i vitit 2018 u regjistrua në regjistrin e partive politike evropiane.
Nga ky regjistër është larguar me vendimin e të njëjtit organ, më 13 shtator të po atij viti, në të cilin vendim autoritetet i janë referuar, ndër të tjera, Traktatit për Funksionimin e Bashkimit Evropian.
Siç thuhet në shpjegimin e vendimit, APF-ja nuk e paraqiti brenda afateve të përcaktuara dokumentacionin që do të plotësonte kriteret e regjistrimit.
Ato kritere janë në përmbajtjen e Rregullores 1141/2014 të Parlamentit Evropian dhe të Këshillit. Ajo që APF-ja nuk arriti të përmbushë, ndër të tjera, është se një parti politike ose anëtarët e saj duhet të jenë të pranishëm ose të përfaqësuar në të paktën një të katërtën e shteteve anëtare dhe se partia ose anëtarët e saj duhet të kenë fituar të paktën 3 për qind të votave në së paku një të katërtën e shteteve anëtare, në zgjedhjet për Parlamentin Evropian.
APF-ja ka tentuar sërish në vitin 2020 që të regjistrohet si parti politike evropiane, por në nëntor të atij viti, kërkesa e saj për regjistrim u refuzua.
Siç thuhet në faqen e internetit të Parlamentit Evropian, në vitin 2016, ky institucion evropian kreu një hetim nëse APF-ja është në përputhje me parimet themelore mbi të cilat bazohet BE-ja. Por, rezultatet e hetimit nuk janë të qasshme për publikun.
Siç ka shkruar BBC-ja, në maj të vitit 2016, disa eurodeputetë e kanë dënuar faktin që BE-ja ka dhënë grante në vlerë totale prej gati 600,000 euro për bllokun e krahut të djathtë ekstrem, për partinë APF dhe për fondacionin e saj, Europa Terra Nostra.
Siç thuhet në tekstin e botuar nga shërbyesi publik britanik, kritikën e quajnë APF-në si “lëvizje neo-naziste”.
Konkluza e samitit “Kosova është Serbi”
Lideri i së djathtës serbe, Misha Vaciq, i tha Radios Evropa e Lirë se gjatë tri ditëve të samitit në Beograd, të nisur më 26 shtator, u arrit në përfundimin se “Kosova është Serbi dhe se në Srebrenicë nuk ka ndodhur gjenocidi”.
Më 17 shkurt të vitit 2008, Kuvendi i Kosovës miratoi Deklaratën për pavarësi, me të cilën e shpalli pavarësinë e vendit.
Zyrtarët në Serbi ende vazhdojnë të refuzojnë të njohin Kosovën si shtet të pavarur, ndërkaq që kjo temë është gjithashtu baza e retorikës së të djathtëve serbë.
Së bashku me Kosovën, Srebrenica është gjithashtu në agjendën e partive dhe grupeve të krahut të djathtë, të cilat e mohojnë gjenocidin.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë, me vendimin e shkurtit të viti 2007, konfirmoi se gjenocidi në Srebrenicë ka ndodhur, ndërkaq Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë i dënoi 14 ish-pjesëtarë të ushtrisë dhe policisë së Republikës Serbe për gjenocid ndaj rreth 8,000 civilëve boshnjakë në zonën e mbrojtur në Srebrenicë dhe rreth saj, në korrik të vitit 1995.
Parullat si “Kosova është Serbi”, deklaratat kundër emigrantëve dhe ato që drejtohen kundër pasaportave COVID, por edhe kundër masave të marra nga qeveritë e BE-së për të frenuar përhapjen e koronavirusit, janë mesazhe të dërguara nga një foltore në Hotel Moska në Beograd, më 26 shtator nga përfaqësuesit e partive evropiane të ekstremit të djathtë.
Aty u përfaqësuan organizatat e djathta dhe lëvizjet politike nga Greqia, Spanja, Italia, Franca, Gjermania, Rusia, Rumania dhe Serbia.
Siç deklaruan ata, qëllimi është që të ripërtërihet lëvizja pan-evropiane Aleanca për Paqe dhe Liri, e cila mbledh lëvizjet dhe partitë politike të djathta në të gjithë Evropën.
Shkuarja në Kosovë, së bashku, ishte një nga temat në tubim.
“Nuk janë vetëm serbët kundër fuqisë së rreme të Kosovës, por është e gjithë Evropa, e gjithë Evropa nacionaliste, e cila po shkon kundër Kosovës”, tha Roberto Fiore nga organizata e ekstremit të djathtë italian, Forza Nuova (Forca e Re).
Siç ka shkruar gazeta britanike “The Times”, në vitin 1985, ai u dënua në mungesë, si anëtar i grupit terrorist fashist Nuclei Armati Rivoluzionari, ndërkaq që në disa raste ai e përshkroi veten si një neo-fashist.
“Unë mendoj që është shumë mirë ajo që e ka thënë Roberto Fiore, që të gjithë nacionalistët evropianë mund të shkojnë së bashku në Kosovën serbe, që së bashku të ndërmarrim disa aksione”, ka teksuar Vaciq në fjalimin e tij, si nikoqir i tubimit.
“Ajo që ka ndodhur dje dhe tash në Kosovë, po ndodh në Francë… shteti i thellë po përdor migrantët për të shpërbërë dhe shkatërruar të gjitha kombet historike”, ka thënë Yvan Benedetti nga partia franceze e ekstremit të djathtë Fronti Kombëtar, në krye të së cilës qëndron Marine Le Pen, e cila e bazon politikën e saj, ndër të tjera, në mesazhet kundër migrantëve.
Benedetti gjithashtu ka thënë se të gjithë “duhet të ngrihen dhe të thonë që Kosova është Serbi”.
Në deklaratat e tyre, pjesëmarrësit gjithashtu mohuan gjenocidin në Srebrenicë, gjatë luftës në Bosnjë dhe Hercegovinë, në vitet e 90-ta.
I pranishëm në këtë tubim ishte gjithashtu edhe Branislav Puhalo, një ish-pjesëtar i ushtrisë serbe dhe për shumë vite edhe pjesëtar i personelit për siguri të Ratko Mlladiqit. Mlladiq, në Tribunalin e Hagës, u dënua me burgim të përjetshëm për gjenocid dhe krime lufte në Bosnjë dhe Hercegovinë.
Në vitin 2006, Puhalo si oficer i rangut të lartë në ushtrisë e atëhershme të Serbisë dhe Malit të Zi, u përfshi në hetimin lidhur me ndihmën për të fshehur Ratko Mlladiqin. Megjithatë, hetimi kundër tij dhe katër oficerëve të tjerë të lartë ushtarakë u pezullua shpejt, për shkak të presionit politik nga zyra e kryeministrit të atëhershëm të Serbisë, Vojisllav Koshtunica.
Në tubim u lexua mesazhi njërit prej anëtarëve të Agimit të Artë, organizatë kjo neo-naziste greke, drejtuesi dhe anëtarët e së cilës u dënuan nga një gjykatë e Athinës në tetor të vitit 2020 për udhëheqjen e lëvizjes kriminale.
Pas një gjyqi që zgjati më shumë se pesë vjet, dënimet u shpallën për gjithsej 68 anëtarë të Agimit të Artë, i cili dikur ishte grupim në parlamentin grek.
Forcat serbe të sigurisë duhet të sigurojnë popullin serb
Përfaqësuesit e partive dhe lëvizjeve të krahut të djathtë në Beograd, siç shpjegon Vaciq, u pajtuan që dëshirojnë tërheqjen e përfaqësuesve të ushtrive të tyre nga Kosova.
“Ata, nacionalistët përfaqësues të vendeve të veta, konsiderojnë se ushtritë e tyre nuk e kanë vendin në NATO, nuk duan të jenë pushtues dhe besojnë se forcat serbe të sigurisë duhet të sigurojnë për popullin serb”, tha Vaciq për Radion Evropa e Lirë.
Kush është Misha Vaciq?
Misha Vaciq, që nga fillimi i karrierës së tij, është angazhuar për ideologji të krahut të djathtë ekstrem.
Pas vetes ka disa vendime gjyqësore për vepra që, ndër të tjera, përfshijnë armëmbajtje pa leje dhe kërcënime me dhunë.
Ai u arrestua për herë të parë në shtator të vitit 2009, pas anulimit të Paradës së Krenarisë dhe pasi që Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë ndaloi tubimet publike në Beograd, për arsye sigurie, të cilën ndalesë Vaciq nuk e respektoi.
Misha Vaçiq flet me gazetarët gjatë gjykimit ndaj tij në Beograd më 2013.
Për atë arsye, po të njëjtin vit, ai u dënua me 30 ditë burg.
Si zëdhënës i lëvizjes SNP 1389, në korrik të vitit 2013, ai u dënua me një vit burg me kusht, për shkak të përhapjes së ideve diskriminuese, për armëmbajtje pa leje dhe pengim të personit zyrtar në kryerjen e detyrave të tij, si dhe për shkak se kërcënoi me dhunë në qoftë se mbahej Parada e Krenarisë.
Gjatë gjykimit, prokuroria theksoi se ishte vërtetuar se Vaciq bëri thirrje për linçim dhe dhunë kundër anëtarëve të popullatës LGBT, ndërsa mbrojtja deklaroi se nuk kishte prova që ai kishte kryer ndonjë vepër penale.
Në shkurt të vitit 2015, Gjykata e Apelit e ndryshoi atë vendim, duke e ulur dënimin për Vaciqin nga një vit në shtatë muaj me kusht.
Në shkurt të vitit 2008, pasi që Kosova shpalli pavarësinë e saj, ai mori pjesë në tubimin “Kosova është Serbi”, kur u dogj Ambasada amerikane në Beograd, në tubimet për të mbështetur të dënuarit e Hagës, Radovan Karaxhiq në vitin 2008, si dhe në shumë manifestime mbështetëse për të akuzuarin e Hagës, Ratko Mlladiq.
Pas kësaj, siç e pati konfirmuar, në vitin 2016, ish -drejtori i Zyrës për Kosovën i Qeverisë së Serbisë, Marko Gjuriq, i cili është aktualisht ambasador i Serbisë në Uashington, Vaciqi ishte i angazhuar në atë zyrë.
Duke reaguar ndaj kritikave publike në lidhje me angazhimit të Vaciqit, Gjuriq shpjegoi në vitin 2017 se Vaciqi nuk ishte i punësuar përgjithmonë në atë organ qeveritar, por se ai kishte një kontratë ligjërisht më pak detyruese.
“Misha Vaciq është e punësuar në Zyrën për Kosovën, në bazë të një kontrate për mbështetje në mbledhjen e fondeve dhe organizimin e ndihmës për familjet e rrezikuara në aspektin social në Kosovë, për rinovimin e kishave dhe manastireve, funksionimin e kuzhinave të vogla dhe aktivitete të tjera humanitare në krahinë” pati theksuar Gjuriq për agjencinë Tanjug, në vitin 2016, thuhet në faqen e internetit të portalit Istinomer.
Gjuriq, në një deklaratë më 24 janar të vitit 2017, tha se po atë ditë Zyra e ndërpreu kontratën me Vaciqin.
Dhjetë ditë më herët, më 15 janar, Vaciq ishte në trenin që u nis nga Beogradi për në Mitrovicën e Veriut, i cili u ndal në Rashkë, pranë kufirit serb me Kosovën, me vendim të kryeministrit të atëhershëm, sot presidenti i Serbisë, Alleksandar Vuçiq, dhe që më pas u kthye në Beograd për arsye sigurie.
Siç raportuan mediat asokohe, Vaciq në tren u shpërndau gazetarëve vizitkartat, duke deklaruar se ai ishte këshilltar i Marko Gjuriqit, drejtorit të atëhershëm të Zyrës për Kosovën të Qeverisë së Serbisë.
Treni nga Rusia, i dekoruar me flamurin serb, që ihte nisur drejt Kosovës.
Vaciq gjithashtu ka lidhje me djathtistin britanik, Jim Dowson, i cili ishte mysafir në një nga takimet themeluese të lëvizjes së tij në janar të vitit 2018, së bashku me intelektualin rus, Leonid Savin, i cili redakton faqen e internetit të Konstantin Malofeyev, të cilin Shtetet e Bashkuara të Amerikës e sanksionuan për shkak të mbështetjes që u kishte dhënë separatistëve pro-rusë në Ukrainë.
Gjithashtu, Millenko Jovanov, një zyrtar i lartë i Partisë Progresive Serbe në pushtet, ishte i pranishëm në takimin themelues të së djathtës serbe.
Shpesh flitet për Gjermaninë naziste të Hitlerit, duke harruar së atëherë kishte shpërthyer Lufta e Dytë Botërore.Nuk dua të arsyetoj Gjermaninë Naziste,që për ne shqiptarët ishte dhe ka mbetur mike, por nga të gjtha veprimet dhe dokumentet e fashizmit , Serbia ja kalon shumë herë qdo fashizmi tjetër.Lufta për Serbi të Madhe prodhojë viktimat më të mëdha njerëzore dhe materjale më rastin e shpërbërjëss më dhunë të ish-Jugosllavisë .Projekti për Serbi të Madhe u hartua nga racisti, Vasa Çubrilloviqi në vitin 1937, kur shkroi librin –memorandumin ‘Ndjekja e Arnautit”, që kishte të bënte më Kosovën dhe Shqipërinë.Ky memorandum ishte themeli gjenocidit , etnocidit dhe urbicidit të Millosheviqit në Kosovë . Ideja e Çubrilloviqit nuk ndryshojë pikë as presje, nga Drazha Mihajloviqi, Millosheviqi,Shesheli dhe deri te Aleksander Vuqiqi, një kriminel tjetër, ish minister për informim në kohën e Millosheviqit, që mori pjesë në rrethimin e Sarajevës, duke vrarë boshnjakë më snajperkë, dhe tash Evropa bisedon për paqe më te në rajon dhe më shqiptarët, kur dihet së Serbia është e lidhur ngushtë historikisht më Rusinë!Krimineli i luftës mbetet gjithmonë kriminel, siq ka mbetë edhe presideneti serb.Vlenë të përmendet së Vuqiqi , më Dodikun e Republika Serpska ,se bëshku më Kishën Ortodokse Serbe e kan rolin kryesor në realizimin e idesë për Serbi të Madhe.Harrova më lartë të përmendi se Çubrilloviq gjithashtu ishte anëtar i SANU-së, i cili ka thënë se një e treta e shqiptarëve të Kosovës duhet të likuidohen , një e treta të serbizohet, dhe një e treta duhet të dëbohet nga Kosova.Kur jemi të kjo temë duhet përmendur edhe një tjetër ideator , fashist dhe gënjeshtar të Serbisë së Madhe, Dobrica Qosiq.Ai serbeve iu preferoj që të gënjejnë sa më shumë, që përsertija e këtyre genjeshtrave të shëndrrohen në një të vërtetë historike.Duke i renditur gjerat që nuk eleborohen të gjitha në një tekst të vëtem, është evidente së edhe sot po vazhdohet e njejta logjikë luftënxitëse në rajon për Serbi të Madhe nga regjimi i Vuqiqit dhe Krerët e Kishës Ortodokse Serbe.Mu për atë para disa kohësh edhe kishin mbajtur në Beograd, Kuvendin Gjithë Serb, nga dolen edhe konkluzionet për realizimin e e Serbisë të Madhe, gjoja se aty ku jeton një serb, është Serbi.Si ka mundësi shtetet e BE-së ta marrin seriozisht një kriminel lufte, që glorofin kriminelet tjerë?Si mund të ndërtohet ndonjë marrveshje për normalizim të mardhënjeve më Kosovën , kur Serbia në thelb është shtet fashist? Si ka mundësi ti besohet Vuqiqit, i cili përditë kërkon luftë më Kosovën?Ai është se bashku më Radojqiqin ata që u përpoqën që më aktin terrorist në Banjskë, të bëjnë faktike ndarjën e veriut të vendit?Nese Rusia po e mban në pushtet , qfarë aryse ka BE-ja ta përmban që ai mos të pëmbysët që një vit nga protestat masive studentore në Serbi?Çdo regjim më protesta të tilla moti do të kishte rënë, po mos të ekzistonte fuqia e Rusisë mbrapa, më të cilin shtet , Serbia po mban lidhje të forta , dhe duket se kot po e përmban BE-ja regjimin kriminal të Begrdait , më motivacion që Serbinë ta largojnë nga ndikimi politik nga Rusia e Putinit. Kjo politikë deri më tash nuk funksionojë nga ana e BE-së, edhe për faktin se presidenti serb, nuk e ka guximin të largohet nga Rusia.Duhet tshmë të rrënohet miti të një shiteti kriminal.Serbët më logjikë pushtuese ende po japin mësim rreth mitomanise historike.Është kjo paradoksale për shtetet e rajonit dhe ato të BE-së,që serbët po na japin një mësim mbi mitomaninë historice.Kjo mitomani e njërzve të pa mend në kokë siq janë drejtuesit e shtetit serb, por edhe shumica e sërbëve, ende nuk po mbaron.Beteja e Kosovës, Princi Llazar, Car Dushani, narrativa e “serbëve të kërcënuar” dhe “të drejtave historike” u përdorën si lëndë djegëse për luftëra, spastrime etnike dhe pushtime.Kisha Ortodokse Serbe gjithashtu merr pjesë vazhdimisht në riprodhimin e narrativës së “të drejtës së lashtë të serbëve mbi tokën serbe”.Prandaj, mitomania është e gjallë tek serbët, të cilët gjithmonë kanë për qëllim të pushtimit të tokave të huaja dhe tokave shqiptare në Ballkan. Garašanin e pohon qartë në Naçertani, “Serbët duhet të përvetësojnë të gjitha tokat ku kanë jetuar paraardhësit tanë.”Nga kjo logjikë fashiste për Serbi të Madhe nuk po lirohet as presidenti serb-një kriminel lufte, Aleksander Vuqiqi….Shqiptarët sikur kan harruar së këndë kemi fqinjë, një shtet grabitqar, nga i cili gjithmonë duhet të bëjmë shumë kujdes!Ata nuk do të ndalën më akte terroriste siq është edhe rasti i fundit më shëmbje të urës, për të mbajtur në shenjestër pushtuese shtetin e Kosovës …
Një nënë e moshuar në zonën e Astirit po kalonte natën e dytë në rrugë, e ulur në një stol, me pak rroba dhe vetëm qenin e saj pranë.
Ajo ishte nxjerrë nga banesa sepse nuk mund të paguante më qiranë, dritat dhe ujin.
Prej dy muajsh jetonte në errësirë, vetëm me pensionin e saj të vogël.
Fotoja e publikuar nga JOQ u shpërnda me shpejtësi dhe preku zemrat e shumë njerëzve.
Falë vullnetares Ina Malhani dhe drejtoreshës së Qendrës “Ismail Bej Vlora 2”, Agetina Hidershaj, rreth orës 03:00 të mëngjesit nëna u mor nga stoli i ftohtë së bashku me qenin e saj besnik.
“Vetëm qeni më qëndroi besnik…” – tha e moshuara teksa po largohej drejt strehimit.
Sot ajo ndodhet e ngrohur, e ushqyer dhe nën kujdes në qendër. Ka kaluar të 70-tat, nuk ka familjarë pranë, vajzat e saj jetojnë jashtë dhe prej vitesh janë shkëputur.
Por sot ajo nuk është më vetëm. Pranë ka të vetmin që nuk e tradhtoi kurrë – qenin e saj./LJ
Presidenti amerikan Donald Trump ka reaguar ashpër ndaj raportimeve mediatike që ngrejnë pikëpyetje mbi shëndetin dhe energjinë e tij, duke i cilësuar ato “kryengritje, ndoshta edhe tradhti”. Në një mesazh të gjatë në Truth Social, Trump akuzoi veçanërisht “New York Times” dhe media të tjera se po përhapin insinuata se ai nuk ka më ritmin e dikurshëm.
“‘New York Times’ dhe të tjerët shkruajnë vazhdimisht artikuj të rremë për të më diskredituar dhe për të ulur figurën e presidentit të SHBA-së,” shkroi ai.
Trump, 79 vjeç, aktualisht presidenti më i moshuar i zgjedhur ndonjëherë në Shtetet e Bashkuara, tha se ka kryer ekzaminime të thelluara mjekësore dhe se “asnjë president nuk ka punuar më shumë se unë”. Ai shtoi se ka “shkëlqyer” edhe në testet njohëse, teste që, sipas tij, paraardhësit e tij nuk i kanë bërë kurrë.
Reagimi i Trump erdhi pas një artikulli të “New York Times”, që raportonte se rutina e tij ditore është dukshëm më e lehtë se gjatë mandatit të parë dhe se ai duket se përgjumet gjatë eventeve publike. Trump u përgjigj me tone të ashpra duke deklaruar se “gjëja më e mirë për këtë qytet do të ishte që ‘New York Times’ të ndalonte së botuari”.
Zëdhënësja e gazetës, Nicole Taylor, i tha AFP-së se amerikanët kanë të drejtë të marrin informacione të plota për shëndetin e zyrtarëve që zgjedhin. Ajo rikujtoi se vetë Trump kishte lavdëruar më herët raportimet e NYT për shëndetin e presidentëve të tjerë, dhe se e njëjta qasje profesionale ndiqet edhe për të.
Gjatë fushatës së tij, Trump ka akuzuar shpesh rivalin demokrat Joe Biden për probleme shëndetësore, duke pretenduar se vuan nga demenca. Edhe në një tubim të fundit në Pensilvani, ai e quajti Biden-in “i fjetur” gjatë një fjalimi që zgjati mbi një orë.
Në përfundim të deklaratës së tij, Trump theksoi: “Nëse një ditë do të ngadalësohem, do ta di vetë. Por kjo nuk po ndodh tani.” gsh
Gruaja më dinte që kisha dalë për pazar kur unë i nisa këtë foto.
-Kam hyrë në grevë me Adriatik Lapajn, – i shkrova.
Më mori urgjent, por nuk ia hapa.
-Jam në mbledhje, jemi duke diskutuar për strategjinë,-i bëra mesazh.
Atë sekondë filluan zilet e cel. Merrte goca, mbesa, një djalë xhaje i gruas deri motra nga Korça. I kishte alarmuar shqiponja ime. Por unë stoik. Në karrike, poshtë zyrës së Ramës dhe në krah të Tikut.
-Ej, po si nuk vijnë tiranasit more? Të paktën gjysëm ore, sa të duken që janë të shqetësuar që qeveria me një tender vjedh 50 milionë euro?
Ai më sheh në sy, gatit përgjigjen, por nuk është shumë i merakosur nga mungesa e njerëzve.
-Jemi më keq se në komunizëm,-thotë.-Atëhere të trembte, të burgoste, të vriste ama shumica e popullit në heshtje e urrenin. Tani të shpërfillin. Sikur në këtë trotuar s’ka protestues, sikur çdo gjë ecën fjollë. Asnjë lajm në tv a mediat e tjera.
Pas kësaj shton:
-Më kanë bërë padi penale se doja të ngrija një çadër.
M’u kujtua historia e një çadre para Shtëpisë së Bardhë në Washington. Pa leje e ngriti një zonjë për të protestuar ndaj armëve bërthamore. Askush nuk ia preku. Aty te ajo çadër u protestua 35 vite rresht.
Kuptoj që mediat e tv do mungojnë. Se pronarët e tyre janë hamësit e buxhetit të shtetit. Po gazetarët pse nuk vijnë. Pse?
Shkova sot, do shkoj nesër e çdo ditë se e kam dhe porosi nga vëllai im Teodor Keko:
-Ai gazetar që nuk kritikon qeverinë është impotent.
Ke të drejtë Dorka i vogël. Gazetaria shqiptare sot është mbushur dingaz me impotentë. Me impotentë të pasur.
Procesi për zgjedhjen e Avokatit të Popullit ka nisur me një tablo që vë seriozisht në pikëpyetje koherencën dhe përgjegjshmërinë e opozitës. Ndërsa maxhoranca mbështet një kandidat të vetëm, opozita paraqitet me 6 emra, duke fragmentuar vetë votën, por duke krijuar edhe dyshime për manovra të brendshme.
Përfaqësuesit demokratë, pasi dhanë firmat për disa kandidatë, u tërhoqën papritur nga mbështetja. Edhe kryetari i PD, që kishte nënshkruar më herët, deklaron tani tërheqjen e firmës. Ky luhatje i shton kaosin një procesi, ku duhet qartësi dhe qëndrueshmëri, duke ngritur pyetjen se kush e drejton realisht strategjinë e opozitës dhe nëse strategjia ekziston në të vërtetë.
Ky nuk është precedent i ri. Në vitin 2022, PD propozoi dhe mbështeti zyrtarisht Ledio Brahon për Avokat të Popullit, por situata përfundoi në konfuzion dhe moskoordinim politik.
Më herët në 2017 kur u zgjodh Erinda Ballanca pati akuza për pazare si pasojë e marrëveshjes së 17 majit mes Ramës dhe Bashës.
E sot historia duket se po përsëritet. Opozita shfaq dobësi të brendshme, mungesë vendimmarrjeje dhe një qasje që prodhon më shumë mjegull se sa garanci për një institucion të pavarur dhe të besueshëm.
Për qytetarët, mesazhi është i thjeshtë; kur opozita nuk di çfarë do, humbet jo vetëm pozicionet, humbet besimin.
Presidenti i Unionit të ish-të përndjekurve politikë, Besim Ndregjoni ka akuzuar ditën e sotme Partinë Socialiste dhe Partinë Demokratike, se po bëjnë një lojë të pistë, lidhur me kandidaturën për postin e Avokatit të Popullit.
Në një prononcim për mediat ai ju drejtua drejtpërdrejt Sali Berishës se sot ishte dita të tregonte nëse është me antikomunistët apo është më komunistët dhe bën propagandë antikomuniste.
“I bëjmë një thirrje doktor Berishës. Sot është dita të tregosh veten, je me antikomunizmin apo je me komunizmin dhe bën propagandë antikomunsite. PS dhe PD tju vijë turp dhe të turpëroheni para shqiptarëve që kandidoni antikomunistë për avokat populli”,- është shprehur Ndregjoni.
Kjo deklaratë e Ndregjonit vjen pasi, Berisha deklaroi sot se është tërhequr nga proçesi i zgjedhjes së Avokatit të Popullit, duke e lënë në “mëshirën” politike të Edi Ramës kandidaturën e Ndregjonit dhe 5 kandidatëve të tjerë.
Shumica socialiste miratoi me 9 vota pro dhe 3 kundër, listën me 6 kandidatë për postin e Avokatit të Popullit duke e kaluar kështu në seancën plenare për votim.
Për këtë post kandidatë janë: Aranita Brahaj, Besim Ndregjoni, Adriana Kalaja, Tartar Bazaj, Skënder Haluca dhe Endrit Shabani, emrat e të cilëve do të votohen në seancën plenare të së enjtes në Kuvend .
Ndërkohë, Komisioni skualifikoi gjithashtu nga gara 4 kandidatë, me pretendimin se nuk kishin marrë firmat e mjaftueshme të deputetëve të përcaktuar në Rregulloren e Kuvendit dhe Kushtetutë.
Rregullorja e re e BE-së për azilin, e cila forcon procedurat kufitare dhe hap derën për qendrat e kthimit në vendet e treta, rrezikon të legjitimojë modelin e qendrave në Shqipëri të promovuar nga qeveria Meloni.
ITALI- Raporti i fundit i ‘Fondacionit Migrantes’ mbi të drejtën e azilit nxjerr në pah një çështje tashmë vendimtare në politikën evropiane: eksternalizimin e kontrollit të migracionit. Në vitet e fundit, Unioni ka zhvendosur në mënyrë progresive disa nga procedurat e tij kufitare jashtë kufijve të tij, duke deleguar fazat më të ndjeshme të pritjes, ndalimit dhe riatdhesimit të migrantëve në vendet e treta. Brenda këtij procesi, projekti italian për qendrat e azilit në Shqipëri, i ndjekur nga qeveria Meloni dhe deri më tani i bllokuar nga apelet dhe sfidat ligjore, bëhet studimi më efektiv i rastit për të kuptuar se ku po shkon Evropa dhe rreziqet me të cilat përballet.
Çfarë përfshin plani i qeverisë Meloni për emigrantët Itali-Shqipëri?
Marrëveshja e nënshkruar nga Roma dhe Tirana parashikon menaxhimin në tokën shqiptare të një pjese të procedurave kufitare për migrantët e kapur në Mesdhe dhe të transferuar direkt përtej Adriatikut. Dy objektet e ndërtuara në Shqipëri, aktualisht gati por ende joaktive, kanë për qëllim të “pritin” njerëz nga vende të konsideruara “të sigurta”; ata do të mbahen atje për kontrolle, identifikim dhe përpunim të përshpejtuar të kërkesave për azil.
Qëllimi i deklaruar i qeverisë italiane është i dyfishtë: të përshpejtojë procedurat për ata që nuk kanë të drejtë për mbrojtje dhe të rrisë numrin e riatdhesimeve. Megjithatë, deri më sot, projekti nuk ka filluar kurrë vërtet. Gjykatat italiane dhe evropiane kanë ngritur dyshime në lidhje me përputhshmërinë e marrëveshjes me ligjin e BE-së: është e paqartë nëse të drejtat themelore të azilkërkuesve do të garantoheshin në të vërtetë, në çfarë mase Italia do të mbetej përgjegjëse për vendimet e marra në qendra dhe cilat mjete juridike do të ishin në dispozicion për ata që kundërshtojnë një refuzim ose ndalim të paligjshëm.
Korniza e re evropiane: reforma e azilit rihap rrugën
Marrëveshja e fundit politike e arritur nga Ministrat e Brendshëm të BE-së mund të rihapë derën për aktivizimin e qendrave. Reforma e miratuar në Bruksel prezanton disa risi që ndikojnë drejtpërdrejt në modelin shqiptar:
1. Për herë të parë, është krijuar një listë e përbashkët e vendeve të konsideruara të sigurta (të cilat shpesh nuk janë, si Tunizia, Egjipti ose Bangladeshi), e cila lejon zbatimin e procedurave të përshpejtuara për qytetarët që vijnë nga shtete të konsideruara pa konflikte ose persekutim të përhapur (përfshirë Bangladeshin, Egjiptin dhe Tunizinë);
2. Procedurat kufitare po forcohen, duke u bërë më të shpejta, më të gjera dhe më të orientuara drejt refuzimeve të menjëhershme të aplikimeve;
3. Mundësia e krijimit të qendrave të kthimit jashtë Evropës, domethënë qendrave në vendet e treta ku mund të mbahen ata që janë të destinuar për riatdhesim, është hapur zyrtarisht;
4. I gjithë sistemi i paraburgimit forcohet më pas, me afate kohore më të rrepta dhe standarde minimale të reja.
Sipas Ministrit të Brendshëm Matteo Piantedosi, këto masa i bëjnë objektet shqiptare “plotësisht funksionale”. Me fjalë të tjera, legjislacioni i ri evropian do të legjitimonte përfundimisht atë që deri më tani nuk kishte mbështetje të fortë ligjore.
Një model i errët dhe ligjërisht i brishtë
Vlerësimi i Migrantes është shumë më i rëndë. Raporti argumenton se procedurat e outsourcing-ut nuk janë vetëm joefektive nga ana operative, por edhe të rrezikshme nga ana demokratike. Raporti identifikon katër probleme kryesore.
1. Mungesa e mbikëqyrjes publike.
Qendrat e vendosura jashtë BE-së janë të vështira për t’u aksesuar nga gazetarët, OJQ-të dhe vëzhguesit e pavarur. Kjo do të thotë që ajo që ndodh brenda tyre mbetet kryesisht e padukshme, përtej mbikëqyrjes demokratike dhe shqyrtimit gjyqësor.
2. Një zonë gri e përgjegjësisë ligjore.
Kur një procedurë kryhet në një vend të tretë, është e paqartë nëse mbizotëron ligji evropian, ligji i vendit pritës apo ligji i përcaktuar nga protokollet dypalëshe. Në rastet e shkeljeve, ndalimit arbitrar, procedurave të padrejta ose mungesës së aksesit në avokat, identifikimi i juridiksionit kompetent bëhet pothuajse i pamundur.
3. Dobësimi strukturor i garancive.
Zhvendosja e procedurave larg territorit evropian në mënyrë efektive do të thotë distancimi i njerëzve nga mekanizmat mbrojtës të ofruara nga vetë BE-ja. Azilkërkuesit rrezikojnë të trajtohen si raste administrative që duhen zgjidhur shpejt, në vend që të trajtohen si individë me të drejta.
4. Një logjikë që është më shumë politike sesa efektive.
Migrantes vëren më tej se efektiviteti i riatdhesimeve është larg të qenit i provuar. Ajo që duket se funksionon, përkundrazi, është efekti politik: demonstrimi i vendosmërisë, përcjellja e një ndjenje kontrolli dhe qetësimi i opinionit publik vendas, edhe nëse rezultatet konkrete janë të kufizuara.
Për këtë arsye, raporti e përcakton modelin shqiptar si një “laborator” të vërtetë: një eksperiment i kryer mbi njerëz jashtëzakonisht të prekshëm, i cili mund të bëhet modeli strukturor për politikat e ardhshme evropiane.
Një pikë politike: Evropa rrezikon të normalizojë përjashtimin
Analiza e Migrantes shkon përtej këtij rasti specifik. Pika thelbësore ka të bëjë me aftësinë e Bashkimit Evropian për t’i qëndruar besnik parimeve të tij themeluese, ndërkohë që zhvillon një pjesë të politikave të tij përtej kufijve të tij. Mbeten tre pyetje të hapura: a është realiste të garantohen standardet evropiane të mbrojtjes në vendet jo-anëtare të BE-së? Kush monitoron në të vërtetë atë që ndodh në qendrat ekstraterritoriale? A mund të konsiderohet ende koherente me veten një Evropë që zhvendos aspektet më të ndjeshme të ligjit të azilit diku tjetër? Sipas Migrantes, përgjigjja e këtyre pyetjeve do të përcaktojë të ardhmen e ligjit evropian të azilit dhe, në përgjithësi, besueshmërinë politike të BE-së.
Një udhëkryq për BE-në
Përfundimi i dosjes është i qartë: outsourcing nuk është vetëm një zgjedhje teknike. Është një hap politik që ripërcakton marrëdhënien midis të drejtave themelore dhe menaxhimit të kufijve. Modeli shqiptar, së bashku me marrëveshjet me Libinë, Tunizinë dhe vende të tjera të treta, bëhet një “shtrat prove” për stabilitetin demokratik të Bashkimit Evropian.
Çështja, në fakt, nuk është vetëm nëse këto qendra do të funksionojnë apo jo, por nëse Evropa është e gatshme të pranojë që një pjesë e sistemit të saj të azilit të transferohet jashtë territorit të saj. Dhe çfarë ndikimi do të ketë kjo në transparencë, ligjshmëri dhe vetë besueshmërinë e parimeve që Bashkimi pretendon se mbështet./Dosja.al
Autoritetet belge kanë nisur një hetim në lidhje me kontratat e dyshuara të fituara nga kompania izraelite Elbit Systems, e cila ka firmosur disa marrëveshje me kompaninë shqiptare KAYO, të drejtuar nga Ardi Veliu për prodhimin e armëve.
Prokuroria Federale e Belgjikës ka lëshuar një urdhër ndërkombëtar arresti për një konsulent të dyshuar se ka vepruar në emër të kompanisë izraelite të mbrojtjes Elbit Systems, në kuadër të disa kontratave të rëndësishme të dhëna nga një agjenci e NATO-s, raporton alettre.fr.
Në qendër të hetimit ndodhet Eliau Eluasvili, 60 vjeç, shtetas italian, i cili dyshohet për “korrupsion aktiv” dhe “pjesëmarrje në organizatë kriminale”.
Konsulent në arrati
Ai është në kërkim që prej 30 shtatorit, ndërsa sipas burimeve të hetimit, Elbit Systems u pezullua në korrik nga të gjitha prokurimet publike të NATO-s.
Hetuesit besojnë se gjatë disa viteve, Eluasvili ka ndihmuar Elbit Systems të siguronte kontrata të manipuluara nga NSPA (Agjencia e Prokurimeve në NATO). Ai rezulton i përfshirë në një rrjet kompanish konsulence të regjistruara në Lituani, SHBA, Mbretërinë e Bashkuar, Greqi dhe Rumani.
Sipas dokumenteve të brendshme, NATO pezulloi gjatë verës 15 kontrata, prej të cilave 13 i përkisnin Elbit Systems dhe filialit të saj Orion Advanced Systems. Këto kontrata përfshinin furnizime me ndezës ajrorë, municione, fishekzjarrëve për avionë dhe predhave 155 mm për forcat e armatosura të NATO-s.
Ndër kontratat më të mëdha të pezulluara është ajo për modernizimin e flotës së anijeve patrulluese të Marinës Portugeze, me vlerë 100 milionë euro për periudhën 2016–2024.
‘Parregullsitë’ e kontratës
Në një dokument të datës 31 korrik që shoqëronte listën e kontratave të pezulluara, kreu francez i programit të municioneve të NSPA-së, Céline Danielli, i paralajmëroi përfaqësuesit e Aleancës për shkallën e mashtrimit.
“Pezullimet e shitësve vijnë pas shfaqjes së akuzave serioze që tregojnë se ka të ngjarë që furnizuesit të jenë përfshirë në praktika të sanksionueshme, duke përfshirë parregullsi në dhënien e kontratave”, shkroi ajo. “Si rezultat, strategjia jonë ekzistuese e Prokurimit tani nuk mund të ekzekutohet”, shtoi Céline Danielli. NSPA mbetet e disponueshme për të diskutuar ndikimin operacional të këtij vendimi dhe ai mund të jetë i kufizuar.
Dyshimet përforcohen nga fakti se të gjithë agjentët ose ish-agjentët e NATO-s të arrestuar në muajt e fundit ishin aktivë në programin e municioneve të NSPA-së. Duke filluar me Guy Moeraert, një ish-ushtar belg i cili ishte aktiv në vitet 2015-2020 në departamentin e operacioneve, ku u caktua në programin e prokurimit të municioneve. Ai më vonë u bë konsulent. Ai aktualisht i nënshtrohet etiketimit elektronik pas një qëndrimi gjashtëmujor në burg.
Moeraert dyshohet nga gjykatat belge se ka marrë 1.9 milion euro në ryshfete për programe municionesh dhe pajisjesh aeronautike me vlerë disa qindra milion euro. Ai është akuzuar për “korrupsion aktiv dhe pasiv, pastrim parash dhe pjesëmarrje në një organizatë kriminale”. Avokati i tij tha se klienti i tij “ka vënë gjithçka në tryezë, ka dhënë emra (dhe) nuk i konteston elementët faktikë”, por “ende përfiton nga prezumimi i pafajësisë”.
Gjykatat belge duan të zbulojnë nëse ish-agjenti i NSPA-së, i cili u bë konsulent i pavarur në vitin 2021, ka punuar për Eluasvilin dhe e ndihmoi atë të siguronte disa kontrata të NATO-s për Elbit Systems, sipas burimeve tona.
Një rrjet ish-agjentësh të shndërruar në konsulentë, të cilët me kënaqësi i hapin librat e tyre të adresave për industrialistët, graviton rreth selisë së NSPA-së në Luksemburg. Ata kanë përfituar nga situata e re gjeopolitike, shpërthimi në buxhetet e mbrojtjes evropiane dhe njohuritë e tyre të brendshme për Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut për të ndihmuar kompani të caktuara të fitojnë kontrata pas tenderëve kompleksë të nisur nga NSPA.
Ndonjëherë ata madje dhanë këshilla mbi detajet më të imëta të kontratave. NSPA, kodi i etikës së së cilës hesht për agjentët e saj që kalojnë në sektorin privat, ka treguar pak shqetësim për zhvillimin e karrierës së ish-punonjësve të saj. gsh
Krerët shtetërorë të Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë. Fotografi ilustruese.
Aleksandar Samarxhiski
“Ende nuk e kemi një partner për tango”, u shpreh kryeministri maqedonas, Hristijan Mickoski, duke folur për bisedimet e mundshme me Republikën e Bullgarisë për përparimin e Maqedonisë së Veriut në integrimet evropiane. Por, sa e gatshme është Sofja për të vallëzuar tango me Shkupin në një situatë kur përballet me probleme të brendshme – protesta masive dhe presion për dorëheqjen e Qeverisë?
Vetëm situata në Bullgari mund të çojë në atë që pala maqedonase të mos ketë me kë të bisedojë, tha profesori universitar Vasko Naumovski, i cili ka qenë ambasador në Uashington dhe ish-zëvendëskryeministër për Integrime Evropiane.
Ai theksoi se deri tani ka pasur iniciativa nga pala maqedonase për rritjen e besimit dhe mbajtjen e disa takimeve në nivel të lartë, por ato nuk janë pranuar.
“Tani mbetet e hapur pyetja nëse në muajt e ardhshëm Bullgaria do të ketë një skenë politike të qëndrueshme dhe do të jetë një partnere stabile me të cilën mund të hyjmë në bisedime të thella. Nëse skena politike atje vazhdon të destabilizohet, ne nuk do të kishim me kë të biem dakord, ose ajo që do të biem dakord nuk do të mbijetonte në Bullgari për një kohë më të gjatë”, tha Naumovski për Radio Evropa e Lirë (REL).
Më 1 dhjetor, Bullgaria u përball me disa nga protestat më të mëdha që nga vitet 1990, të nxitura nga buxheti që e propozoi Qeveria. Ekzekutivi e tërhoqi propozimin, por protestuesit kërkuan dorëheqjen e tij, kërkesë që u mbështet edhe nga presidenti Rumen Radev. Përveç planeve buxhetore, një nga faktorët që shkaktoi zemërim te qytetarët që dolën në rrugë dhe sheshe, siç thanë vetë ata, ishte korrupsioni.
Në kontekstin e Maqedonisë së Veriut, Bullgaria ka rëndësi pasi autoritetet maqedonase kërkojnë garanci se pas ndonjë ndryshimi kushtetues nuk do të ketë kushte të reja për integrimin evropian të vendit. Me ndryshimet kushtetuese, Maqedonia e Veriut duhet të përfshijë komunitetin bullgar në Preambulën e Kushtetutës. Kjo është një detyrë që vendi e mori në vitin 2022, pasi dy vjet më parë Bullgaria kishte vendosur veto për fillimin e negociatave të Shkupit me Bashkimin Evropian.
Ambasadorja gjermane konsideron se ekziston vullnet politik
Kur bëhet fjalë për marrëdhëniet midis dy vendeve, ambasadorja e Republikës Federale të Gjermanisë në Shkup, Petra Dreksler, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, vlerësoi se “në të kaluarën e afërt mund të dallohen shembuj të mirë” se si ato mund të forcohen.
Si shembull, ajo përmend marrëveshjen për Korridorin 8, të cilën në nëntor e nënshkruan zëvendëskryeministri njëherësh ministri i Transportit i Maqedonisë së Veriut, Aleksandar Nikolloski, dhe ministri bullgar për Zhvillim Rajonal, Grozdan Karadzhov.
Marrëveshja ka të bëjë me ndërtimin e një tuneli të përbashkët kufitar për nevojat e transportit hekurudhor.
“Ky është një investim nga i cili do të përfitojë e gjithë Evropa, kur të kompletohet rrjeti ynë evropian hekurudhor. Është diçka nga e cila do të përfitojnë fuqishëm të dyja vendet, do të forcojë ekonomitë tona, diçka që mund të nxisë edhe integrimin e Ballkanit Perëndimor në BE. Sipas mendimit tim, padyshim që ekziston interes dhe vullnet politik për përparim, dhe këtë Gjermania e mbështet plotësisht, ashtu si edhe Bashkimi Evropian”, tha Dreksler, në intervistën për Shërbimin maqedonas të REL-it.
Aktivitetet në dy fronte
Por, si mund të vazhdohet më tej, duke marrë parasysh situatën aktuale në Bullgari?
Sipas Naumovskit, aktivitetet nga pala maqedonase duhet të vazhdojnë me paraqitjen e qëndrimeve të saj para institucioneve të BE-së, dhe me këtë të pritet që “institucionet evropiane ose shtetet anëtare të nisin që ta nxisin Bullgarinë që të heqë dorë nga e drejta e vetos”.
“Paralelisht me këtë, duhet të vazhdojnë edhe nismat për një qasje dypalëshe drejt zgjidhjes së këtij problemi me institucionet përkatëse në Bullgari. Përmes këtyre dy proceseve paralele, mund të shpresojmë se mund të bëjmë një hap përpara gjatë vitit të ardhshëm”, tha Naumovski.
Ndërsa mbetet e hapur pyetja se çfarë dhe nëse do të ndryshojë diçka në periudhën e ardhshme, pala bullgare deri tani ka përsëritur vazhdimisht qëndrimin se Maqedonia e Veriut është ajo që duhet të përmbushë detyrimet e saj.
Presidenti bullgar, Rumen Radev, deklaroi ditë më parë se me përfshirjen e komunitetit bullgar në Kushtetutë, Maqedonia e Veriut do të përshpejtojë ndjeshëm procesin e saj të anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
“Shpresoj që fqinjët tanë jugperëndimorë ta bëjnë këtë sa më shpejt të jetë e mundur për të hapur dyert për negociata për anëtarësim të plotë”, deklaroi Radev gjatë pritjes për përfaqësuesit e organizatave të bullgarëve nga Maqedonia e Veriut.
Mickoski: Nuk kemi informacione nga pala bullgare
Nga ana tjetër, kryeministri Hristijan Mickoski, gjatë një bisedimi me gazetarët më 4 dhjetor, përsëriti qëndrimet e tij se nëse Maqedonia e Veriut bënë ndryshime kushtetuese, kjo mund të rezultojë me kërkesa të reja, prandaj nevojiten garanci.
“Ndryshimet kushtetuese janë vetëm fillimi. Edhe sikur nesër t’i përfshijmë bullgarët në Kushtetutë, pyetja mbetet vetëm nëse për tre, gjashtë apo nëntë muaj do të ketë një kusht të ri”, tha Mickoski.
Ai theksoi se ka pasur nisma nga “disa vende me ndikim” në BE për takime me Bullgarinë në nivel të lartë, por shtoi se deri tani nuk ka informacione nga pala bullgare për gatishmërinë për bisedime.
Mickoski theksoi se është dilemë se si eventualisht Sofja do të donte të zhvilloheshin bisedimet. Nga njëra anë, u shpreh ai, Bullgaria pretendon se “kjo nuk është më një çështje dypalëshe” dhe se logjike është të bisedohet me Brukselin.
“Këtu pala bullgare thotë se mund ta zgjidhim vetë. Le të vendosin… Nëse është dypalëshe, jemi të gatshëm të bisedojmë me ta. Nëse jo, atëherë të bisedojmë me Brukselin”, tha Mickoski për gazetarët.
Ndërkaq, opozita ka kritika për këtë çështje. Lidhja Socialdemokrate (LSDM) e ka akuzuar Qeverinë se me qëllim po pengon rrugën evropiane, se nuk dëshiron reforma dhe nuk lejon funksionimin e shtetit ligjor.
Qeveria do të dëgjojë mesazhet për ndryshimet kushtetuese nga Brukseli
Ndërkohë, Këshilli i Evropës po përgatitet të miratojë konkluzionet për zgjerimin. Parashikohet që kjo të ndodhë më 16 dhjetor, periudhë kur kryeministri Mickoski dhe përfaqësues të tjerë të Qeverisë maqedonase do të jenë në Bruksel, ku do të mbahet edhe samiti BE-Ballkani Perëndimor.
Sipas draft-konkluzioneve, të cilat i ka parë më herët Radio Evropa e Lirë, Këshilli parashikon t’i bëjë një thirrje tjetër Maqedonisë së Veriut për të përmbushur detyrimet dhe për të kryer ndryshimet kushtetuese.
Sipas këtyre draft-konkluzioneve, Këshilli “konfirmon gatishmërinë e tij për të thirrur edhe një konferencë ndërqeveritare, pa vonesa të mëtejshme apo vendime politike shtesë”.
Aty thuhet po ashtu se “Këshilli është i gatshëm të hapë grup-kapitullin e parë negociues sa më shpejt që të jetë e mundur”.
Këto konkluzione bazohen në raportet e Komisionit Evropian të publikuara në nëntor lidhur me progresin e vendeve aspiruese për anëtarësim.
Një ushtar ukrainas patrullon një pozicion në vijën e frontit pranë Pokrovskut në rajonin e Donjeckut, Ukrainë, 20 nëntor.
Steve Gutterman
Midis një vale të shpejtë diplomacie lidhur me përpjekjet e Shteteve të Bashkuara për një marrëveshje paqeje, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha më 8 dhjetor se Kievi nuk ka as të drejtë ligjore e as morale të heqë dorë nga ndonjë pjesë e tokës së vet.
“Natyrisht, Rusia ngul këmbë që ne të heqim dorë nga tokat tona. Ne, pa asnjë dyshim, nuk duam të japim asgjë. Pikërisht për këtë po luftojmë”, tha Zelensky, vendi i të cilit është përballur me agresion ushtarak nga Rusia që nga viti 2014 dhe me një pushtim të plota qysh nga shkurti i vitit 2022.
Duket e thjeshtë. Megjithatë, në të njëjtën bisedë online me gazetarë, ai tha se bisedimet me Uashingtonin përfshijnë “çështje të ndërlikuara që lidhen me territorin” dhe se “ende nuk është arritur kompromis për këtë”.
Më poshtë mund ta lexoni një vështrim mbi kontrollin territorial në Ukrainë, që është një nga pengesat më të mëdha në rrugën drejt paqes.
Donbasi
Qëllimet dhe fiksimet që e nxitën presidentin rus, Vladimir Putin, ta niste pushtimin shkojnë shumë përtej thjesht grabitjes së tokave; ato përfshijnë një dëshirë për ta nënshtruar Ukrainën, për ta dobësuar Perëndimin dhe për t’i përmbysur disa nga rezultatet e Luftës së Ftohtë dhe shpërbërjes së perandorisë sovjetike.
Por, kontrolli mbi rajonet Donjeck dhe Luhansk, që përbëjnë Donbasin, është qartazi synimi kryesor.
Dhe, së bashku me sundimin e Krimesë dhe pjesëve të rajoneve Zaporizhja dhe Herson, kjo mund të jetë më e pakta që Putin beson se mund ta pranojë, të paktën për tani, pa u vlerësuar në atdheun e vet si një dështak i një lufte për të cilën në fillim shpresonte ta bënte Ukrainën të gjunjëzohet brenda javësh.
Telashi për Putinin është se forcat e tij nuk kanë qenë në gjendje ta pushtojnë të gjithë Donbasin. Përveç, disa pjesëve të vogla në rajonin Luhansk, pjesa tjetër është nën pushtimin rus, pjesë e pothuajse një të pestës së territorit të Ukrainës që kontrollohet nga Moska.
Por, Donjecku ka dalë të jetë më i vështirë: trupat ruse kontrollojnë rreth 77 për qind të rajonit, pasi janë zhvendosur me hapa të ngadaltë në një ofensivë të gjatë dhe rraskapitëse, por nuk kanë arritur të marrin përfundimisht qytetin e shkatërruar të Pokrovskut, dhe disa qendra të tjera të banuara mbeten nën kontrollin e Kievit.
Numri i madh i ushtarëve rusë të vrarë mund ta ketë forcuar vendosmërinë e Putinit për ta përfunduar kapjen e rajonit, nga frika se përndryshe gjakderdhja do të shihej si e kotë.
Në çdo rast, marrja nën kontroll të plotë e Donbasit tani është kërkesë themelore e tij në çfarëdo marrëveshje për paqe. Putin tha javën e kaluar se Rusia do të merrte me forcë pjesën e mbetur nëse përpjekjet diplomatike nuk sjellin tërheqjen e Ukrainës nga to.
Për Ukrainën, pjesa e Donbasit që ajo kontrollon është po aq thelbësore, në mos edhe më shumë.
Çdo marrëveshje për paqe që i jep tokë Rusisë ose forcon kontrollin e Kremlinit mbi tokën që ai pushton, do të shihej në Kiev dhe në Perëndim si shpërblim i agresionit të Moskës. Megjithatë, një pakt që i detyron forcat ukrainase të tërhiqen nga toka që kanë mbrojtur, gjithashtu me një kosto të madhe njerëzore, do të ishte edhe më i vështirë për t’u kapërdirë.
Një gjë e tillë mund të ketë pasoja të mëdha politike për Ukrainën dhe Zelenskyn, gjë që është arsye pse Putini e dëshiron.
Siç theksoi Zelensky më 8 dhjetor, është edhe një pengesë e fortë ligjore për t’i dorëzuar tokë një shteti tjetër: Kushtetuta e Ukrainës, e cila thotë se çdo ndryshim territorial “zgjidhet ekskluzivisht” përmes një referendumi kombëtar.
De facto, de jure
Një ndërlikim tjetër – të paktën sepse Putini ngul këmbë ta bëjë të tillë – është pretendimi i Moskës, i pabazuar në realitet por i mishëruar në ligjin rus për më shumë se tri vjet, se rajonet Luhansk, Donjeck, Zaporizhja dhe Herson janë pjesë e Rusisë, jo e Ukrainës.
Putini përpiqet ta theksojë këtë pretendim duke thënë se Rusia do ta “çlirojë” pjesën e mbetur të Donbasit, në vend se të thotë se do të marrë apo do të pushtojë toka ukrainase.
Kjo çështje e pazgjidhshme e Donbasit u përmend edhe në propozimin 28-pikësh për paqe të hartuar nga Shtetet e Bashkuara, i cili shkaktoi një stuhi diplomacie kur u bë publik muajin e kaluar.
Drafti u cilësua nga shumë si tepër i favorshëm për Rusinë dhe Ukraina e kundërshtoi atë në bisedimet me zyrtarë amerikanë dhe udhëheqës evropianë, të cilët janë rreshtuar për t’i mbështetur përpjekjet e Kievit për shmangien e një marrëveshjeje të njëanshme.
Por, formulimi për Donbasin, i cili qartazi shkaktoi pakënaqësi në Ukrainë, duket se nuk do t’i pëlqente as Rusisë.
Së bashku me Krimenë, të cilën Rusia e pushtoi në vitin 2014, drafti propozonte që rajonet Donjeck dhe Luhansk të “njihen si de facto ruse”, e jo de jure, siç dëshiron Moska.
Ai gjithashtu kërkonte që Ukraina t’i tërhiqte forcat e saj nga pjesa e rajonit Donjeck që ajo mban, dhe që kjo tokë të kthehej në një “zonë neutrale të demilitarizuar” që do të ishte “e njohur ndërkombëtarisht” si tokë ruse, por që forcat ruse nuk do të lejoheshin të hynin.
Ndër pengesat e tjera të mundshme, si çështja e atyre që do ta mbikëqyrnin zbatimin e marrëveshjes në Donbas, disa analistë thanë se njohja de facto është kundërthënëse në terma: Njohja, sidomos e përcaktuar në një pakt paqeje, sugjeron pranimin formal, ndërsa de facto nënkupton pranimin joformal të fakteve në terren.
Zelensky tha më 8 dhjetor se drafti amerikan ishte kufizuar nga 28 pika në 20, dhe se disa prej pikave më pak të favorshme për Ukrainën ishin hequr.
Megjithatë, ai nuk është publikuar dhe mënyra sesi trajtohet territori mbetet e paqartë, megjithëse, nga komentet e Zelenskyt, dukej qartë se Kievi nuk është i kënaqur.
Më 9 dhjetor, Zelensky tha se Ukraina dhe mbështetësit evropianë do t’ia dërgojnë së shpejti një propozim të “rishikuar” Shteteve të Bashkuara.
Hersoni dhe Zaporizhja
Përveç Krimesë dhe Donbasit, rajonet Zaporizhja dhe Herson paraqesin sfidë për çdo përpjekje për paqe.
Rusia kontrollon pjesë të secilit rajon, duke krijuar një “korridor tokësor” nga kufiri rus deri te ngushtica që lidh Krimenë e pushtuar me Ukrainën, si dhe kontroll mbi termocentralin bërthamor të Zaporizhjas – i cili është më i madhi në Evropë dhe një çështje tjetër e ndërlikuar në bisedimet e paqes.
Por, pasi Ukraina rimori qytetin e Hersonit në një kundërofensivë të madhe në vjeshtën e vitit 2022, Rusia nuk mban nën kontroll kryeqytetin e asnjërit prej dy rajoneve.
Midis përpjekjeve të SHBA-së për paqe që nisën kur Trump mori detyrën në janar të këtij viti, Moska herë pas here është dukur e hapur për marrëveshje që do ta lejonte Ukrainën t’i mbajnë në kontroll tokat që i kontroll – ashtu siç parashikonte propozimi 28-pikësh.
Megjithatë, Putini hodhi dyshime mbi këtë ide në deklaratat e tij të ashpra javën e kaluar, duke pohuar se Rusia do t’i marrë me forcë jo vetëm Donbasin, por edhe “Novorossian”, nëse Ukraina nuk tërheq forcat e saj, duke përdorur një term shumë të kontestuar që i referohet sundimit të Rusisë cariste mbi pjesë të Ukrainës lindore dhe jugore.
Përveç Krimesë, Luhanskut, Donjeckut, Zaporizhjas dhe Hersonit, Rusia kontrollon edhe disa zona shumë më të vogla në rajonet Harkiv, Sumi dhe Dnipropetrovsk.
Plani 28-pikësh thoshte se “Rusia do të heqë dorë nga territoret e tjera që kontrollon jashtë pesë rajoneve”, por nuk jepte hollësi.
Detaje të reja janë zbardhur nga hetimet e nisura në Spanjë për zhdukjen e Miklovan Dakajt, të riut nga Shkodra i cili rezulton i humbur prej 12 majit të këtij viti.
Emisioni “Në Shënjestër” në News24, me autore gazetaren Klodiana Lala, transmeton se në dosjen hetimore për këtë ngjarje, është dëshmia e gruas dhe babait të Miklovanit të cilët tregojnë se sihariqi i hidhur u erdhi atyre vetëm disa ditë pasi ata kishin kallëzuar në polici humbjen e njeriut të tyre, nga një korrier që mesa duket po u përcillte mesazhin e personave të cilët kishin gisht në zhdukjen e papritur të Miklovanit.
“Miklovani është vrarë, mos e kërkoni”, mësohet të ketë thënë korrieri.
“Jam paraqitur në komisariat për të kallëzuar humbjen e djalit tim Miklovan Dakaj. Më datë 13 maj 2025 rreth orës 10:00 paradite, nusja e djalit tim që ndodhet ne Spanjë bashkë me vajzën, ka marrë në telefon bashkëshorten time dhe i ka thënë se Miklovani nuk është kthyer në shtëpinë ku rrinin në qytezën e Marbellos, në Malaga, Spanjë”, ka dëshmuar Pal Dakaj, babai i 34-vjeçarit Miklovan Dakaj.
Pjesë nga dokumentari
Zhdukja e Miklovan Dakajt
Ajo e tij është historia e një tjetër shqiptari që në rrethana të çuditshme humbi gjurmët në shtetin spanjoll.
Madje çuditërisht në të njëjtin rajon të gadishullit iberik, ku janë zhdukur edhe shumë shqiptarë të tjerë.
Ose në atë të quajtur tashmë ndryshe si Bermuda spanjolle e shqiptarëve, që nisen këtu me pushime dhe askush më tej nuk di asgjë rreth fatit të tyre.
Një fat i ngjashëm ky me Tauland Malshin nga Lezha, i cili u zhduk në mënyrë të mistershme në vitin 2018, në një qytet pranë Malagas, për të mos u kthyer më pranë familjes.
Apo ai i pilotit të Forcave Ajrore Shqiptare, majorit Sokol Feka, që humbi jetën pikërisht në këtë rajon në vitin 2015 teksa sipas autoriteteve spanjolle po transportonte kokainë me mjetin fluturues.
Fate të paracaktuara të cilat duket se lidhen në një pikë me atë të Miklovan Dakaj. Shkodrani që prej muajit maj të këtij viti i mungon familjes, pasi u zhduk në rrethana të paqarta pikërisht në të njëjtin rajon të Spanjës me paraardhësit e tij, po kaq fatkeq.
Një trekëndësh Bermude në mbretërinë e Spanjës që lidh Malagën-shqiptarët dhe drogën që duket se po ha shumë koka të rinjsh shqiptarë.
Të cilët në ëndrrën për t’u pasuruar sa më shpejt bien pre e grupeve mizore kriminale të narkotrafikut, të cilët kanë gjetur pikërisht këtë pjesë me rëndësi strategjike që lidh gadishullin iberik me Marokun për të kryer transportin e tonelatave me drogë.
Suksesi dhe dështimi i kalimit të tyre përmes kësaj ure detare dhe ajrore, që ka përcaktuar në një farë mënyrë edhe fatin e shqiptarëve të përfshirë në të tilla punë.
Organizata kriminale të drejtuara nga krerët më të egër dhe famëkeq të narkotrafikut, të cilët bashkëpunojnë me shqiptarë, që nuk e kanë për gjë të tradhtojnë edhe gjakun e tyre, kur flitet për përfitimet që vijnë nga droga.
Fat që mesaduket e ka shoqëruar edhe Miklovan Dakaj. Kontakti i fundit i të cilit me familjen ishte më datë 12 Maj 2025 në qytetin e Marbellos në Malaga.
Aty ku ai kishte disa kohë që po qëndronte me bashkëshorten e tij shqiptaro-italiane dhe fëmijën e tyre vetëm disa muajsh. Denoncimi i parë në policinë shqiptare për humbjen e të birit që erdhi nga babai i tij, Pal Dakaj. Gati 3 javë pasi Mikovani kishte humbur çdo kontakt me ta dhe gruan.
Pal Dakaj që priti me kot që i biri të kthehej pranë familjes dhe në ankthin e ditëve që po kalonin dhe nuk kishte asgjë gjurmë prej tij, ai udhëtoi nga Italia ku ishte zhvendosur për arsye shëndetësore, bashkë me gruan dhe djalin tjetër dhe denoncoi zhdukjen e Miklovanit në policinë e Shkodrës.
Me shpresën se ndoshta autoritetet mund ta ndihmonin të binte ne kontakt me djalin. Një shpresë që rezultoi e kotë, pasi Miklovani jo vetëm nuk u kthye në gjirin familjar, por as nuk dërgoi qoftë edhe një mesazh nëse ishte mirë me shëndet.
Familja e Miklovanit që ishte informuar për moskthimin e tij në banesë në qytetin e Marbellos në Malaga, që më datë 13 Maj.
Pra pa u mbushur 24 orë nga largimi i tij. Njoftim që sipas dëshmisë së dhënë nga Pal Dakaj, ishte bërë nga bashkëshortja e djalit të tij. Por mesa duket përpara se t’i drejtoheshin policisë, ata kishin vendosur që do kishte qenë më mirë të prisnin.
Me mendimin se dikush do t’u sillte një mesazh, qoftë edhe nga ata që kishin gisht në zhdukjen e djalit të tyre.
Pal Dakaj, 5 Qershor 2025:‘Jam paraqitur në komisariat për të kallëzuar humbjen e djalit tim Miklovan Dakaj. Më datë 13 maj 2025 rreth orës 10:00 paradite, nusja e djalit tim që ndodhet ne Spanjë bashkë me vajzën, ka marrë në telefon bashkëshorten time dhe i ka thënë se Miklovani nuk është kthyer në shtëpinë ku rrinin në qytezën e Marbellos, në Malaga, Spanjë.’
Sipas të thënave të nuses së djalit, koha kur Miklovani kishte lënë banesën për të mos u kthyer më aty, kishte qenë pasdreka e datës 12 Maj.
Ai nuk kishte shprehur asnjë shqetësim gjatë largimit të tij. Përvetëm faktin që do takonte një shok dhe do kthehej shpejt në banesë. Por ndërsa orët kaluan dhe po kështu edhe mbrëmja, mëngjesi i së nesërmes nuk e pa atë pranë familjes.
Çka ngriti alarmin te bashkëshortja e tij.
E cila gjithmonë sipas rrëfimit që ajo kishte bërë te prindërit e Miklovanit, ishte çuar dhe kishte bërë denoncim në rajonin e policisë në Marbello, pas humbjen së kontakteve me bashkëshortin e saj.
Pal Dakaj: ‘Nusja e djalit, i tha bashkëshortes sime se Miklovani nuk ishte kthyer në banesën e tyre të marrë me qira në qytetin e Marbellos, që nga darka e datës 12 Maj. Për këtë arsye ajo kishte bërë denoncim te autoritetet spanjolle të qytetit Marbello, në Spanjë. Përsa i përket rrethanave se si Miklovani ishte larguar nga banesa, nusja e djalit na rrëfeu se drekën e datës 12 Maj ata kishin qenë për t’i bërë vaksinën vajzës së tyre të vogël, që është 8-muajshe.
Pasi u kthye në banesë, ata kishin konsumuar drekë jashtë dhe kur janë kthyer në banesë, Miklovani i kishte thënë se do të vinte më vonë në shtëpi, pasi do takonte një shok, për të pirë kafe.’
Por Miklovani nuk i kishte treguar bashkëshortes për emrin e shokut që do takonte. As për bisedën që ata do të zhvillonin me njëri-tjetrin. Por ishte mjaftuar duke i thënë se ishte vetëm një kafe shoqërore.
Drekë e cila do të ishte e fundit midis tyre, pasi që nga ky moment ajo nuk u pa më me bashkëshortin e saj. Ndërsa ajo u kthye e vetme në banesë bashkë me vajzën disa muajshe.
Miklovan Dakaj dhe bashkëshortja e tij T. M, që sipas rrëfimit të bërë në polici nga babai i tij, kishin dy vite që jetonin në Spanjë
Pal Dakaj: ‘Nusja e djalit tim quhet T.M dhe ajo ka shtetësi italiane. Ajo bashkëjetonte me djalin tim Miklovanin prej vitesh. Gjatë bisedave që kam bërë me të ajo nuk më ka treguar që Miklovani të kishte shqetësime.’
Por ndërsa familja qoftë ajo në Spanjë, por edhe ajo e prindërve në Shkodër, nuk raportoi për ndonjë shqetësim që Miklovani u kishte sjellë, lajmi që do të pasonte mbi fatin e tij ngriti edhe njëherë shqetësimin te ta, se diçka e keqe i kishte ndodhur njeriut të tyre të afërm.
Ajo që ata ishin lutur përgjatë gjithë kohës, që të mos i kishte ndodhur. Sihariq i hidhur që u erdhi atyre vetëm disa ditë pasi ata kishin kallëzuar në polici humbjen e njeriut të tyre.
Nga një korrier që mesa duket po u përcillte mesazhin e personave të cilët kishin gisht në zhdukjen e papritur të Miklovanit.
Lajm që mbërriti në familjen Dakaj në Shkodër nga një person nga qyteti i Durrësit
Dëshmia
Pasi familja Dakaj mësoi mbi humbjen e djalit të tyre Miklovanit në qytetin e Marbellos në Spanjë, një person nga Durrësi është paraqitur pranë tyre, duke u thënë se ‘Miklovani është vrarë, mos e kërkoni,’
Por cila ishte jeta e Miklovan Dakaj, përtej atij që është përkushtimi familjar? Apo mbulesës së një babai shembullor që kujdeset për vajzën e tij. Përse ai ishte zhvendosur në Spanjë dhe pikërisht në zonën e Malagas.
Dhe a ka lidhje qëndrimi i tij aty, me përfshirjen në grupet kriminale që merren me narkotrafikun, që shfrytëzojnë pikërisht këtë zonë të Spanjës, për të kryer aktivitetin e tyre.
Përse familja ka dyshime se ai është vrarë dhe a lidhet kjo me të shkuarën e tij?
Kush janë miqtë që mund ta kenë tradhtuar dhe nxjerrë në pritë te grupet kriminale në zonë. Dhe a lidhet kjo me humbjen e ndonjë sasie droge, ku Miklovan Dakaj mund të jetë lënë peng dhe më pas është ekzekutuar nga këto grupe kriminale?
Sipas të dhënave të siguruara nga emisioni ‘Në Shënjestër’, Miklovan Dakaj, kishte një të shkuar jo shumë për t’u lavdëruar në raport me drejtësinë.
Ai thuhet se kishte kryer një dënim tre mujor në Itali, dhe ky është rekordi i vetëm penal që kishte me autoritetet ligjzbatuese. Por askush nuk di të thotë cila ishte arsyeja e ndalimit të tij nga drejtësia italiane.
Por ndërkohë që prisnin me ankth çdo lajm rreth fatit të tij, në muajin shtator familjarët e Miklovanit morën një lajm se një trup i pajetë, që dyshohet se mund të ishte i tij ndodhej në morgun e një spitali në Spanjë.
Arsye për të cilën autoritetet spanjolle, morën edhe një kampion të ADN-së së vëllait të tij si dhe të vajzës 8-muajshe.
Kjo me qëllim për të krahasuar ADN-në e trupit të pajetë që ndodhej në morg me atë të të afërmve të personit të zhdukur.
Ndërkohë që paralelisht me policinë spanjolle, një hetim për zhdukjen e Miklovan Dakaj nisi edhe nga policia shqiptare, pas kallëzimit të bërë në Shkodër nga familjarët e tij.
Një nga njerëzit që rezulton se ka patur kontakte me Miklovan Dakajn para zhdukjes së tij, është Juxhin Drazhi, një personazh i njohur i botës së krimit dhe pjesë e grupit të Troplinëve, sic njihet ndryshe grupi i Elvis Docit, ose Visit të Pojës.
Emisioni “Në Shënjestër”, duke iu referuar hetimeve të nisura nga Spanja për zhdukjen e Miklovan Dakajt, publikoi të dhëna nga dosja hetimore ku thuhet se në muajin shtator familjarët e Miklovanit morën një lajm se një trup i pajetë, që dyshohet se mund të ishte i tij ndodhej në morgun e një spitali në Spanjë
Arsye për të cilën autoritetet spanjolle, morën edhe një kampion të ADN-së së vëllait të tij si dhe të vajzës 8-muajshe. Kjo me qëllim për të krahasuar ADN-në e trupit të pajetë që ndodhej në morg me atë të të afërmve të personit të zhdukur.
Ndërkohë që paralelisht me policinë spanjolle, një hetim për zhdukjen e Miklovan Dakaj nisi edhe nga policia shqiptare, pas kallëzimit të bërë në Shkodër nga familjarët e tij.
Por ndërsa shpresat për gjetjen gjallë të Miklovan Dakaj sa vijnë dhe zbehen, policia spanjolle duket se po përparon në hetimet e saj.
Hetime që sipas burimeve të emisionit ‘Në Shënjestër’ kanë mundur të shkojnë deri te personat e fundit me të cilët ai ka pasur kontakte para se të humbiste gjurmët.
Persona të cilët rezultojnë me rrezikshmëri të lartë shoqërore dhe me një aktivitet të theksuar kriminal si në Shqipëri dhe jashtë saj.
Një nga këta persona me të cilët Miklovan Dakaj thuhet se ka pasur kontakte para se të zhdukej, është edhe Juxhin Drazhi. Personazh ky i dyshuar si pjesë e grupit kriminal Troplini, drejtuar nga Elvis Doçi, ndryshe i njohur si Visi i Pojës, që trafikoi sasi të mëdha kokaine nga Amerika Latine drejt vendeve të BE-së.
Po për t’u kthyer te personazhi i Drazhit, dhe lidhja e tij me zhdukjen e mundshme të Miklovan Dakaj, më 12 Maj 2025 në qytetin e Marbellos në Spanjë, ai thuhet se u arrestua nga oficerët e Gardës Civile në Malaga, në një shtëpi luksoze në qytetin e Almunecar në Granada.
Mediat spanjolle raportuan se policia ra në gjurmët e të shumëkërkuarit pasi konstatoi se në një shtëpi të izoluar në zonë, po merreshin masa të shumta sigurie, çka ngriti dyshime të forta për ta.
Policia spanjolle ndërkohë kishte një denoncim për zhdukjen e Miklovan Dakaj dhe ndër të tjera kishte dyshimet e saj mbi implikimin e Juxhin Drazhit në këtë ngjarje. Arsye që me gjasë mund ta kenë çuar edhe në bazën ku ai strehohej.
Drazhi thuhet se u arrestua bashkë me një person tjetër, por është ende e paqartë nëse në banesën ku ata fshiheshin, policia mundi të gjejë gjurmë të Miklovan Dakaj, të zhdukur.
Policia spanjolle që disponon një informacion të rëndësishëm që mund të përbëjë kthesë në hetime.
Miklovan Dakaj u ngjit në makinë i pashqetësuar dhe një prej personave të fundit që mund të ketë informacion për fatin e tij, mund të jetë Juxhin Drazhi. 34 vjeçari, i cili nuk dihet ende nëse ka dhënë dëshmi përpara autoriteteve spanjolle.
Ai është ekstraduar drejt Shqipërisë, por nuk dihet nëse autoritetet shqiptare i kanë marrë dëshmi lidhur me zhdukjen e Miklovan Dakajt. Ndërsa po e hetojnë për pastrim parash në kuadër të organizatës kriminale, përmes kompanive të tij.
Kartela Penale
Juxhin Drazhi, 34-vjeç, zotëron kompaninë ‘Majestic Construction’ e cila është vënë nën sekuestro nga SPAK bashkë me 9 prona të tjera, po të tija.
Vendimi për sekuestrimin e ‘Majestic Construction’ dhe 9 sipërfaqeve të tokës është marrë më 21 Maj 2025, ndërsa është ekzekutuar në Qëndrën Kombëtare të Biznesit dhe Zyrën e Hipotekës Durrës.’
Një tjetër emër i njohur të botës së krimit, që bashkëshortja e Miklovan Dakaj e denoncoi në policinë spanjolle si të dyshuar për zhdukjen e njeriut të saj është Flodian Plaku, që mban edhe dy mbiemra, Mamo dhe Serjani.
Ky i fundit është në akuzë për ekzekutimin e Gentjan Bejtjas. Ish-polici i burgjeve që u ekzekutua në banesën e tij më datë 15 Mars 2024, i lidhur me bandat kriminale në zonë dhe përtej.
Hetuesit kanë dyshime se Mikovan Dakaj mund të ketë tradhtuar Roan Brahimin alias Sidorel Prendin që u ekzekutua në Athinë, më datë 9 Maj 2024. Vetëm pak orë pasi kishte mbërritur aty nga Dubai, për të takuar bashkëshorten dhe djalin e tij.
Sidorel Prendi që ishte pjesë e klanit kundërshtar të Gentjan Bejtjas, i cili dyshohet se kishte gisht në ekzekutimin e ish-policit të Burgjeve. Krim që dyshohet të jetë kryer për hakmarrje.
Një seri ngjarjesh dhe episodesh kriminale që janë shpërndarë sa në Shqipëri dhe jashtë saj, kanë sjellë një lumë gjaku brenda krimit të organizuar, tashmë po eleminon vetveten dhe jashtë kufijve të Shqipërisë.
Familja e Miklovan Dakaj ka dyshime mbi zhdukjen e djalit të tyre edhe te Flodian Plakun dhe lidhjet e tij shoqërore.
Kjo pasi në shtëpinë e tyre menjëherë pas zhdukjes mbërriti një person nga Durrësi, i cili pretendonte se kishte dijeni se kush ishin personat që kishin lidhje me ngjarjen.
Familja nuk mundi ta identifikonte këtë person, pasi pyetja e tij ndoshta mund të ndihmonte policinë për të mësuar për fatin e Miklovanit.
Pistat për zhdukjen e këtij personazhi, që dyshohet të ishte i implikuar në rrjetet e narkotrafikut, janë të shumta.
Përse është e vështirë për të gjetur fijet se si këto organizata veprojnë dhe kahet se si fryjnë erërat.
Ndërkohë që Spanja është kthyer në një bastion të krimit shqiptar dhe të drogës, aty ku duket se tashmë janë strehuar shumë kontigjentë të krimit. Të cilët kanë gjetur aty ‘El Doradon’, por njëkohësisht edhe varrin e tyre.
Emisioni “Në Shënjestër”, solli këtë të martë në kujtesë disa prej viktimave të cilët ishin pjesë e klaneve mafioze shqiptare që vepronin në Spanjë.
Miklovan Dakaj nuk është shqiptari i parë dhe i fundit i zhdukur në Spanjë.
Por as shqiptari i vetëm emri i të cilit është përfolur si i lidhur me botën e errët të krimit dhe me trafikun ndërkombëtar të drogës, që humbet jetën në Spanjë.
Dhe konkretisht në zonën e Malagas, e cila përballë ka detin dhe në krahun tjetër Marokun.
Majori i aviacionit shqiptar, Sokol Feka, ishte duke drejtuar një helikopter mbi qiellin e Malagas në Spanjës, kur në janar të vitit 2015, u rrëzua dhe në bordin e mjetit fluturues që ai pilotonte u gjetën 1 ton kanabis.
Helikopter që pas rrëzimit u gjet disa orë pasi ishte zhdukur nga radarët në malet që rrethojnë komunën Gaucin.
Sokol Feka që sipas hetimeve të kryera në atë kohë nga Ministria e Mbrojtjes dhe shkresës kthim-përgjigje, që ky dikaster i drejtonte regjimentit 3003 në Farkë, rezultoi ishte larguar nga Shqipëria, gjatë periudhës së lejes së tij vjetore.
Por nuk kishte lajmëruar që do të udhëtonte jashtë vendit.
Majori Feka që nga hetimet e mëtejshme doli se nuk e kishte për herë të parë udhëtimin drejt Spanjës.
Pasi vetëm një muaj, para se të kryente fluturimin me drogë në Spanjë, sipas dëshmisë së kolegut të tij, V. A, teknik helikopteri në regjimentin e helikopterëve në Farkë, ata kishin udhëtuar shpesh së bashku drejt Malagas në Spanjë.
Ku sipas tij, po kaq rastësisht ishin takuar në aeroport dhe kishte fjetur po së bashku në të njëjtin hotel ‘Ibiza’ në Malaga, me majorin tashmë të ndjerë, Sokol Feka.
Udhëtime që ishin kryer në mesin e muajit dhjetor 2014.
Ku në vazhdën e hetimeve të kryera për këtë ngjarje që cënoi rëndë imazhin e Forcave Ajrore Shqiptare, Prokuroria e Krimeve të Rënda mori në pyetje edhe majorin H. K.
Ky i fundit që ishte eprori direkt i teknikut të fluturimit V. A dhe majorit Sokol Feka, që humbi jetën në Spanjë, duke transportuar me helikopter 1 ton kanabis sativa.
Dëshmi nga ku doli edhe një tjetër shkelje e rëndë disiplinore…
Ajo se si lejet e zakonshme nuk jepeshin përmes shkresave zyrtare dhe kalimit nga zyrat e kuadrove, por nëpërmjet komunikimeve në rrjetet sociale.
Një prej tyre, 23-vjeçari Tauland Malshi, fati i të cilit ka mbetur ende i panjohur, pasi u raportua se u la peng tek një bandë kriminale kurde-shqiptare që pasi e vrau, e hodhi në detin që lag Malagan në Spanjë.
Tauland Malshi kishte vetëm pak ditë që kishte zbritur në Malaga së bashku me mikun e tij Edmir Vlashi.
Por që sipas dëshmisë së këtij të fundit dhënë për familjarët, herën e fundit kur ishin bashku ishte ngjitur me një makinë në të cilën ndodhej shqiptari Fatbardh Dervishi, alias Fatbardh Doda i cili më pas po sipas Vlashit, i kishte dërguar mesazh që mikun tuaj, në këtë rast Tauland Malshin e kishin hedhur në det.
Fatbardh Dervishi që afro 3 vite e 6 muaj nga zhdukja e Tauland Malshit, më 20 Janar 2022, u arrestua, pasi më 3 janar të këtij viti plagosi në dhomën e një hoteli në autostradën Tiranë-Durrës, të dashurën e tij.
Të cilën e qëlloi me pistoletë në shpatull, në një ngjarje të cilën kjo e fundit e cilësoi aksidentale, por që i kushtoi prangat të dashurit të saj. Ngjarje kjo e ndodhur vetëm pak ditë pasi ishte kthyer nga Spanja.
Por që ende edhe sot nuk ka folur për zhdukjen e Tauland Malshit dhe akuzën e Edmir Vlashit, ndaj tij.
Një tjetër shqiptar që ka humbur jetën në Spanjë si pasojë e përfshirjes në trafikun e lëndëve narkotike është edhe Fatmir A.
43 vjeçari që në vitin 2018, u qëllua për vdekje me armë zjarri rreth orës 00:45 minuta në qytetin Reus të provincës Tarragona në Katalonjë.
Policia që arriti të gjente vetëm makinën Peaguet të zezë dhe armën e krimit që dyshohet se ishte përdorur për ekzekutimit të shqiptarit.
Ndërsa mjeti nga i cili u derdhën plumbat u gjet i djegur poshtë një ure disa kilometra larg vendit të vrasjes.
Ku brenda mjetit u zbulua edhe një pistoletë.
43 vjeçari që u ekzekutua për hakmarrje pasi ai kishte vrarë në vitin 2008 shqiptarin Alfons C, pranë një karburanti në Cambrils.
Nga ku dyshohet se motivi i krimit ishte prishja e pazareve të drogës dhe prostitucioni.
Krim për të cilin Fatmir A., ishte dënuar me 6 vite burg, me rrethana lehtësuese, pasi vrasja ishte cilësuar si vetëmbrojtje.
Ded Dokaj është një tjetër shqiptar i mbetur i vrarë në Spanjë.
Më 25 mars 2019, 44 vjeçari, babai i dy fëmijëve, me origjinë nga fshati Kimëz i Pukës u torturua me orë të tëra duke i prerë veshin dhe hequr thonjtë e këmbës më pas u ekzekutua me plumb pas kokës në qytetin Mazarron të Spanjës.
Dokaj kishte punuar më herët si roje në një klub nate, ndërkohë pak para se të vritej punonte si truprojë në zonën e Marbello në Malaga.
E njëjta zonë ku së fundmi ka humbur gjurmët edhe Miklovan Dakaj.
Trupi i pajetë i Ded Dokaj që u gjet jashtë makinës, pranë lumit Guadalentin në Totana. Sipas Gardës Civile torturat dhe vrasja kishte ndodhur në një shtëpi të vetmuar më pas për zhdukjen e trupit ishte zgjedhur një vend i mbuluar me shkurre pranë lumit.
Hetuesit deklaruan se vrasja ishte e tipit mafioz dhe dyshohet se ndodhi për shkak të prishjes së pazareve të drogës.
Sipas tyre vrasja me një plumb pas kokës tregonte se bëhej fjalë për një vrasje me gjakftohtësi dhe profesionistë.
Viktima nuk rezultonte të kishte asnjë precedent penal të mëparshëm në vendin tonë.
Ndërkohë që jetonte prej 20 vitesh në Spanjë. Dhe shpesh herë postonte video në kanalin e tij në YouTube ku tregonte detaje nga jeta e tij.
Brendon Bregu ishte duke darkuar me partneren e tij britanike në një restorant në Alikante të Spanjës, kur një person iu afrua dhe e qëlloi për vdekje.
Ishte data 18 dhjetor 2020, kur 42 vjeçari shqiptar me origjinë nga Lushnja. u qëllua me 5 plumba nga një person i maskuar, në restorantin ‘The Orange Tree’.
Pista kryesore e hetimit nga autoritetet spanjolle mbeti ajo e larjes së hesapeve, që lidhej me një operacion policor ku ishin sekuestruar një vlerë e konsiderueshme parash të ardhura nga trafiku i kokainës.
Brendon Bregu që reklamonte një jetë luksoze.
Dhe që në krahun e tij mbante të gdhendur një tatuazh me mbishkrimin ‘Santino’.
Por që ishte arrestuar dy herë në Spanjë për trafik të lëndëve narkotike si dhe trafikim të armëve.
Një tjetër shqiptar që i bashkohet listës së gjatë të atyre që janë vrarë në Spanjë është edhe Endrit Sinaj.
29 vjeçari i cili u qëllua me armë zjarri më 23 Prill 2023, në Girona të Spanjës.
Teksa ai humbi jetën në dyert e urgjencës së spitali Trueta de Girona rreth orës 19:00 ku u la nga tre persona të cilët u larguan me një mjet tip ‘Audi’ të zi.
Sinaj që ishte një i ri me precedentë kriminal.
Ku vetëm pak ditë pas lirimit me kusht pasi ishte arrestuar gjatë një operacioni kundër trafikut të marijuanës në Marbello.
Marbello që del edhe këtu, si në rastin së fundmi të zhdukjes së Miklovan Dakaj.
Sinaj që ishte arrestuar së bashku me një bashkatdhetar tjetër në La Selva.
Ku gjykata në Marbello i kishte dhënë atij lirimin me kusht.
Ndërsa shoku i tij mbeti në qeli.
Endrit Sinaj që rezultonte i arrestuar më parë në Vlorë në vitin 2020 si pjesë e një grupi prej pesë personash teksa po futeshin për të kryer një grabitje, të maskuar si policë e të armatosur u kapën brenda shtëpisë së Fidel Çaushit në fshatin Hadëraj, Selenicë.
Të rinjtë para se të organizonin grabitjen kishin kontrolluar me dron zonën në territorin e banesës duke planifikuar çdo gjë por hasën rezistencën e vëllezërve Çaushi.
Adriatik Lapaj ka vijuar protestën e tij para Kryeministrisë, ku gjatë ditës iu bashkuan edhe dhjetëra qytetarë. Protestuesit kanë vendosur çadra në shesh, ndërsa policia u ka kërkuar që t’i heqin dhe të largohen nga zona.
Kërkesa e policisë ka shkaktuar tensione mes të pranishmëve. Disa prej qytetarëve janë dëgjuar të thërrasin “shtet që vret”, duke akuzuar autoritetet për presion dhe dhunë ndaj protestës.
Pavarësisht thirrjeve të policisë, Lapaj dhe mbështetësit e tij deklarojnë se protesta do të vazhdojë./panorama
Komentet